장음표시 사용
261쪽
Socti V., ajunt enim, Cardinales Toletum, et S. Severinae, quibus concinnandae Constitutionis cura fuerata Pontifice commissa, testatos esse Ρatri Stephano Tuccio Societatis Iesu, Sixti mentem fisisse, damnare
dumtaxat conventiones, et pacta, quae in se injusta, illicita, et usuraria serent, non vero quae omni usura Vacare probarentur; quod refert Comites Respons. mores. ub 8. quaest. 12. -- α' hisce verbis: M Cardunalis Toletus, et Cardinalis S. Severinae, quibus munus mandatum fuit a Sixto V. componendae legis, seu Bullae,' Detestabilis, rmarunt Patri Stephano Tuccis, Theologo Societatis Iesu, ut is datis ad me litteri. te intus est, noluisse Sixtum sua lege prohiberi, nisi injustos societatis contractus; quare qui ante legem l tam justi erant, post latam puoque liceri.'. At ante legem a Si Xto latam, pergunt praefati Doctores, iniusta,
et usuraria erat societas, in qua periculum capitalia, et lucri rejicitur in alium socium, virtute solius contru tus Societatis; non autem, quae vi quorum, qui societati
superadduntur, contra tuum, unum Socium Securum
reddit capitalis, et alicujus paras lucri: hic quippe hanc
securitatem emit ab altero socio, qui libere, et sponte ad eam se oblisat, et, tamquam, Praestitae cautionis pretium, assequitur illud longe majus lucrum, quod primus ex collata in negotiationem pecunia probabiliter Sperare posset. Ita pariter sensisse addunt celebrem Romanae Rotae Auditorem Joannem Baptistam Co cinum in una Romana societatis 3 Junii I602, --jus sententiam idem sacrae Rotae Tribunal constanter
tenuit, pluribusque confirmavit decisionibus, in quibus
ratum habuit contractum trinum. V. At praelatis Doctoribus contradictores se Praebent Geneti. Theol. mores. rum. I. tracti vi cap. I4. Natalis Alexander Theol. dogmati et morat. edit. Paris. tom. 2. lib. 3. cap. 7. art. 5. regia. 23.' Auctor Dissertationis editae Lugduni anno I673. de uam raria trium contractuum pravitate.' Aurelius Pi- ette tom. 4. de contracti qu. 4. *. 2. Sainte uve cas. I85. tom. 2. resoluti' Auctor Geologiae moralis ad usum Seminarii Petro rensis tom. 2. lib. 4. C. B. Gabriel Antoine tom. 3. tract. de contraCt. CV. B. quaest. 3.V Continuator Haelectionum nely pari. 2. de contracti cap. 4. art. I. et nuper Daniel Concina
in opere, cui titulus Usura contractus trini Disser-
262쪽
tationibus Historico-Theologicis demonstrata,' aliique, quibus absonum videtur opinari, Sixtum V. in Constitutione, quam edidit ad terminandam controversiam inter Sotum, et MVarrum summa contentione agitatam circa illum contractum trinum, de quo in praesens est sermo, Verbis lusisse, et quaestionis nodum non solum non solvisse, sed ne attigisse quidem. Ex assertione
autem Cardinalium Toleti, et S. Severinae, aliud non inferri autumant, nisi quod Sixtus noluerit legem
novam rogare, sed contractum proscribere, quem deprehenderat iam in se turpem, et usurae labe foedatum. Equidem, cum tempore Clementis VIII. compilandus Easet liber septimus Decretalium, fuit dubitatum, an illi inserenda seret praedicta Sixtina Constitutio, atque in Congregatione habita die I2. Novembris 1593. deliberatum, non esse inserendam, eo quod nihil novi in ea
decernatur, sed contractus reprobetur in se foeneratilius,
jam a Jure communi proscriptus, sicuti colligitur ex Actis Congregationum ea super re habitarum, quae asservantur in Archivo Arcis Sancti Angeli. Quod
autem contractus trium contractuum sit in se foeneratius, evidenter patere praedicti Auctores arbitrantur: quoniam conserens pecuniam, rejecto periculo in accupientem, censetur mutuum dare, et pecuniae dominium m eumdem occipientem transferre, cui re ipsa perit, si pereat. Neque ad rem facere videtur, quod accipiens pecuniam Obligetur ex pacto ad eam erogandam in negotiationem, quod non contingit in vero mutuo, cuius ratione, ita mutuatarius fit dominus acceptae pecuniae, ut eam pro suo libito in quemcumque usum impendere valeat; etenim ea pactio, et inde orta obligatio videtur Parens, atque unice apposita ad obtegendam usuram, quia revera nihil interest ejus, qui pecuniam tradit, habita cautione et pecuniae, et lucri, an illa ab accipiente in negotiationem, vel in alium quemcumque usum impendatur. Addunt praeterea, trini contractus o tentu omnes leges eludi, usuras prohibentes; cum petenti mutuum quilibet respondere possit: nolo mutuum dare sed societatem tecum inire sub pacis, ut me de sorte securum facias, et ob majus lucrum, quod ex negotiatione probabiliter spero eventurum, aliquod minus, sed certum, mihi tradendum promittas. Sciunt sane, etiam hunc contrahendi modum approbari a Na-varro cit. loc. num. 255.' at non ita sensisse clamitant
263쪽
Gregorium IX. in Cap. Muiganti de usuris,' cum ait: Naviganti vel eunti ad nundinas, certam mutuans pecuniae quantitatem, pro eo quod suscipit in se peruculum, recepturus aliquid ultra sortem, usurarius est
ratorem' pronunciavit, qui non aliter . pecuniam vestmutuam dare mercatori maritimo, quam subeundo Hu dem pecuniae periculum, ut hac ratione aliquid ultra sortem a mutuatario percipiat, quemadmodum praedi tum textum expendentes adnotarunt S. Antonius 2. parti cap. 7. , 2I. tit. 7. Sylvester verb. Usura I. g. 35I Μolina μω contract. disp. 318. num. I.' et Gongaleg in' eod. Cap. Naviganti, num. 8.' multo magis usurarius erit, qui non aliter vult societatem inire, nisi rejecto in foeliun sortis periculo, et accepta insuper ab eo securitate alicujus lucri. Neque vero audiendos volunt Auctores relatos a Gibalino de usuris
lib. 2. cap. 4. Rrt. 3. num. 25.' existimantes, in allegatum textum irrepsisse mendum, et legendum: usurarius
non est censendus huic quippe explicationi, teste eruditissimo Gongaleg ibid. num. 7. in fimV repugnat omnium Codicum fides, in quorum nullo invenitur particula non,' sed textus legitur, sicuti habetur in vulgata Decretali. VI. Haec sunt praecipua rationum momenta, quae in utramque Partem adducuntur, neque Apostolica Sedes priori opinioni, etsi minus congruere videatur Sixtinae Constitutioni, ullam hactentis censuram inusSit, a qua proinde eidem infligenda debet Episcopus abstinere: ad usum vero quod attinet, tuto poterit contractum trinum, quem etiam ejusdem patroni periculosum s tentur, pro Viribus impedire, atque ab eo ineundo suos
subditos dehortari; quod a plerisque Episcopis in suis
Dioecesanis Synodis sapientissime factum referunt citati Geneti inm. I. tract. 4. cap. 14.' et Natalis Alexander epistola 94. in Appendita ad tom. 2. suae Theolog. mores
264쪽
- medioso XIV. de Synodo M. X. cap. 5.
n. 4. et 3eq. Meetant ad N. 56. DE CONTRA IBus, Tom. ΙΙΙ.)IV omnem censum esse larvatam
usuram, Putarunt Henric. quodlib. I. quaest. 39. et quodlib. 8. qu. 24.' et Salicet. in Auth. Ea lege, Cod. de usuris,' quibus adhaesit Hottomannus lib. 2. Ο ervat. eap. 15. quamvis hic non tam indagandae, et stabiliendae veritatis studio, quam Apostolica de- Creta, statim alleganda, insectandi pruritu, ductus videatur. Sed distinguendum est inter censum realem, et personalem. Censum realem, qui jus est percipiendi annuam pensionem ex praedio, aliove fundo fiuctifero, absque ulla usurae labe constitui, vendi, et emi posse, doctararunt Μartinus V. in Extravag. I. de empl. et vendit. inter commvn.' Callistus III. in Extravag. 2. eod. tit. et S. Pius V. in sua constitutione incipiente Cum onus,' edita 14. Kalendas Februarii 1568. modo e serventur conditiones in praefatis Constitutionibus PraescriPrae, quas singulatim enumerat, et explicat
Navarrus in Commenti de usuris num. 45. et seq.
Sicuti enim potest quis emere rei alicujus usumfructum, remanente dominio directo penes venditorem, ita potest emere jus percipiendi partem fiuctuum ex alieno fundo, eorumque loco, potest venditor se obligare ad
solvendam emptori singulis annis certam pecuniae summam, illorum fructuum aestimationi respondentem. Hoc autem, et non aliud, fieri per contractum census
realis, in quo omnia impleantur, quae fieri voluit S.
265쪽
Rus V. illum perpendenti evidenter apparet. Controversia tamen adhuc hodie remanet, an licitus, vel potius sceneratilius sit census personalis. Constituitur hic census, non super re aliqua fructifera, sed super persona venditoris, qui obligationem sibi, vel suis etiam haeredibus imponit certam pensionem solvendi emptori, ex industria, arte, et labore suo; qui quidem census non transit in realem, quamvis pro ejus securitate quandoque detur hypotheca: quoniam, pereunte re lin thecata, non perit census, sicuti contingit, cum perit
fundus, in quo est constitutus census realis, sed adhuc remanet obligata persona. Jam vero ejusmodi censum, solo spectato jure naturae, ab usurae reatu absolvunt tus lib. 6. de just. quaest. 5. art. I. conclus. 4.' C Varruvias lib. 3. variar. cap. 7. num. 5. Vers. Ego sane,' Agorius Instit. pari. 3. lib. 10. cap. 5. quaeSt.
senstuet ad titi de usur. num. 157.' Continuator Praelectionum Honorati Tournely parti 2. de. contracta cap. 6.' aliique non pauci. Illum ex adverso merum esse mutuum, Census Veste obtectum ad oceultandam usuram, contendunt Navarrus citat. Commentar. de usur. num. 81.' Μοlina de just. tracti 2. disput. 887. num. 7.' Gutierrea lib. 2. practicar. quaesti 177. num.
7. cardinalis de Lugo de justi et jur. disp. 27. secti
2. num. 25.V Fachin lib. I. controv. cap. 44.' aliique
magni nominis Doctores: quoniam inquiunt) ejusmodi
censu personali non emitur jus ad percipiendam amnuam pensionem, sicuti in reali, sed venditur ipsa pensio: quemadmodum enim is, qui accepto pretio se ligat ad dandum equum, re ipsa Vendit equum, et non merum jus ad equum; ita qui, accepta certa pe-
Cuniae Summa, Se, Suamque personam obligat ad sol-Vendam quotannis certam pensionem, dicitur vendere ipsam pensionem. Quamobrem censum pereonalem ementi, aurum ex auro per se, et immediate nasceretur,
in quo tota consistit usurarii contractus nequitia; sicuti dicitur inCan. Sicut, B. vers. Interdum, dist. 47IMagis autem praedictis Auctoribus usurae labe foedatus Videtur census personalis utrimque redimibilis, qui, ablato Verborum cortice, aliud esse non deprehenditur, quam purum putum mutuum. Et prosecto, si, teste Fagnano in Cap. In civitate. num. 16. de censuris, fero omnes Canonistae melioris notae periculosam s
266쪽
tentur emptionem census realis ad certum tempus, et idcirco Innocentius omnibus Fidelibus consulendum ait, ut ab hujusmodi contractu abstineant, additque praeteria Conradus, hortandos esse Μagistratus, ut illum prohibeant: eo magis deterrendi erunt Fideles a contrahendis censibus personalibus utrimque redimi-hilibus, qui coth majorem prae ae serunt usum apeciem, quam census reales ad certum tempus. V. Sed superfluum est censum personalem novi -- gumentis insectari, quem jam proscripsit S. Pius V. inlaudata Constitutione M Cum Onus,' ubi ad census honestatem, inter caeteras conditiones, hanc quoque requirit, ut census constituatur in re fructifera, non qu licumque, sed immobili, certa, ac nominatim designatλQuapropter etiam Auctores, qui censum Personalem, ejus natura inspectu, ab usurae suspicione Vindicant, ingenue tamen fatentur, eum licite fieri non posse, ubi praefata Pii V. Constitutio est recepta; quod tamen in Gallia, Belgio, I) et Germania non contigisse, affirmat Lessiua cit. cap. 22. n. m. Haunoldus de just.
85.V Wiestner ibid. num. 8I.' Verum, quamquam nos Seiamus, eumdem Summum Pontificem, supplicante Catholico Rege Phillippo II. indulsisse Hispanis,
ne ad suae Constitutionis, quoad eas conditiones, quae juria naturalis, aut Divini non sunt, eΣactam ObserVR-tionem adstringerentur, sicuti narrant Gutierreg cit. quaest. 177. in fin. et Felicianus de Solis lib. I. docensib. cap. 7. num. 2. nec dubitemus, ah eadem obligatione potuisse, contrario usu, seu legitime Praescripta consuetudine, caeteras eximi nationes; vehementer tamen suspicamur, in censu mere personali, praesertim utrimque redimibili, eas desiderari conditiones, quas non solum Pontificia Constitutio, verum etiam ipsum jus naturale, et Divinum exposcunt, ne sit larvatus contractus mutui, et propterea coram Deo
VI. Sed, quoniam nulla hactenus hac de re ab Apostolica Sede prolata est sententia, non decet, ut
) Iuxta omnes Theologos Belgas, quibus accedit praxis unia Versalis, etiam Piorum, census personales liciti reputantur in Belgio, non obstante Bulla PII V. Ctim ontis; haec. etiam, quatentis positivas conditiones continet, in Belgio non viget. Di0j1jgsd b, COOste
267쪽
Episcopus in sua Synodo censum personalem deestaret 'ex natura sua usurarium; sed, si praesit dioecesi, ubi praedicta viget S. Ρii V. Constitutio, urgebit ejus mobseruntionem, curabitque pro viribus, ne Personia census in eam clanculum indueantur: si vero dioecesim gubernet, in qua Plana Constitutio non est moribus recepta, aerio Fideles monebit, atque hortabitur, ut a censibus personalibus abstinctant, eo quod, etiam, avia spectata eorumdem indole, usurae pstriculo, et sumici
VII. . . . . Cambium est permutatio pecuniae, cum moderato campsoris lucro, quod tribus modis fieri potest : vel scilicet permutando pecuniam praesentem cum alia diversae speciei, puta auream cum argentea; Vel numerando qampsori pecuniam in uno loco, puta Romae, restituendam in alio, puta ririsiis: vel contra accipiendo ab ipso campsore pecuniam Romae, ut illa eidem restituatur Parisiis. Primum dicitur cambium minutum, et manuale alia duo appellantur cambia loea- 'lia, et per litteras eo quod numeranti pecuniam Romae, lItterae tradantur directae ad alterum campsorem, seu mercatorem commorantem Parisiis,' cui restitutio ibidem facienda committitur. Ex quolibet ex his cam-
268쪽
biis licere icampsori aliquid lucrari, Doctores omnes consentiunt quia luerum, quod percipit, non eX mutuo, sed ex aliis provenit legitimis titulis, quos prae caeteris expendunt Sotus lib. 6. de just. quaest. 10. art. 2
Navarrus manual. cap. 17- a num. 289. usque ad
295.'' Ioannes Μedina de cambiis quaest. 4. et Μolina de contractibus uaci. 2. disput. 404 ' N eesse tamen est, ut in cambis locali vera fiat pecuniae translatio, aut saltem, ut qui pecuniam accipit, serium habeat animum illam alibi restituendi: si enim sciret, eo ipso in loco, ubi accepta est, fore restituendam, quamvis cambii litterae alio directae fingerentur, subcambii specie vera, lateret usura, quae hominum quidem judicium effugere, Deum autem eludere non set. Et de hoc cambio, quod fictum' et siccum appellant, eo sunt intelligenda, quae adversus cambia statuit clar. mem. Cardinalis Lanfredinua in sua Dic
cesana Synodo Cingulana, habita die 6. Augusti
1736. cap.;' 14. VIII. Haec manifesta suot, et vix ulli obnoxia di ficultati. Alia captiosa adinventa est species cambii, quod vocant obliquum.' Titius indigens mille aureis, mutuos eos petit a CHO, qui cum consueverit negotiari et negotiatiatione pecuniam suam augere, renuit indulgere petitioni Titii, a quo, ratione mutui, nihil potest
exigere : quia vcto Titiua CHum urgere non cessat, res inter eos in hunc modum componitur: Titius mutuos accipit a C O praedictos mille aureos, neque, mutui causa, quidquam se CHO, ultra sortem, soluturum Pr mittit : ut tamen C ο damnum rependat, quod ex duis mutuo subit, dat ei facultatem, sequi lentiem Meuniae summam, Sive a semetipso, sive is alio, per cambii Montractum, accipiendi, eamque ad negotiationem de
tinandi, simulque Titius se obligat ad solvendum CH doneC ei mutuum restituat, quidquid ratione cambii impendit aut impendore deberet, si praedictos mille
nureos is campsore accepisset. Quandoque etiam ipsemet Titius mutuatarius assumit sibi onus, cambiis negotiandi tantam pecuniae summam, quantam mutuam accepit a C o, in commodum tamen, et utilitatem
inisdem Crii, cui quotannis solvit quantum ex cambiis
lucrntur, aut lucrari posset, donec ei mutuum restitu . Si Primo modo res peregatur, pertinet ad CHum mut antem Probare, cambii litteras revera a se transmissa
269쪽
seu mille aureos se fuisse per cambium ab alio eonae- secutum. Sed, si Τέtius mutuatarius onus in se suscepit, summam ei aequivalentem, quam a CaD mutuam accepit, eambiis activis negotiandi; tunc aut stetit promissis, aut non: si primum, Crius creditor juste percipit fructus, seu pecuniae accessiones a camhiis Productas: si secundum, quamvis tunc nihil ex cambiis consequatur, eosdem tamen mictus a Titio requirit, titulo ejus quod interest,' seu damni quod subit Ex eo, quod Titius susceptae obligationi non satisfecerit, juxta decisionem 819. Romae Rotae eorum DunoEEtto Jun.' Et quia hic posterior modus securiorem reddit
mutuantem, cui duplicem aperit viam ast consequendum auctarium mutuatae pecuniae, hac de causa frequent us adhibetur.
IX. Praemissa hac cambit obliqui notione, quam praebet Cardinalis de Luca lib. 5. tit. de cambias ini Summ. pare. 2. num. 16 ' facile est suspicari, praedictas involutas ambages, esse unice excogitatas ad Palliandam usuram, quae nihilominus non satis occultatur, et magis adhuc aperte se prodit, eum contractus secundo
ex reeensitis modis initur: quid enim absurdius, quid
incredibilius fingi potest, quam quod Titius indigens
mille aureis, quos mutuos accipit a Cajo, totidem statim habeat paratos ad nundinas transmittendos, atque in activa cambia erogandos, in mutuanus C i utilitatem y Et nihilominus non desunt Auctores, qui pro musmodi cambiorum tuenda justitia decertant, inter quos Cardinalis do Luca de cambiis disc. 8. num. 5. disC. 5.
num. 8. diae. 23. num. s.' Ansaid. de commere. et mercati disc. m. num. 46. et seq.V Rota Bononiensis apud inceolum do transact. quaest. 40. a num. 28. 'usque ad M.' et Rota Romana eivi I. lib. 8. adornat. Card. de Luc.' et decis. 328. et 695. Eor. . Μοlines. 'X. Verum, quidquid sit de soro externo, in quo seritasse ita res gesta praesumitur, sicuti in contractos stipulatione describitur, in sero tamen interno, ubi sola spectatur Veritas, si pecunia accepto mutuo respondens, neque a mutuante, neque a mutuatario, juxta praedictas diversas pactiones, fuerit ad nundinas transmissa, seu in cambia activa erogata, nec unquam in alterutrius animo fuit eam ad nundinas transmittere, seu in cambiaerogare; minimo dubitandum est, cambium isse illici-
270쪽
tum, turpe, et usurarium, ac propterea h Christiana republica prorsus eliminandum. Non enimvero negamus, posse mutuantem, qui solet pecuniam suam negotiatione augere, aliquid percipere a mutuatario, titulo ejus quod interest, hoc est lucri cessantis, aut damni emergentis; sed, cum hic legitimus adest titulus aliquid ultra mutuatam sortem exigendi, is erit ingenud adducendus, neque recurrendum ad praedictos cambit obliqui anfractus, qui vehementem ingerunt suspicionem fraudis, et doli. Quamobrem clari mem. Cardinalis
Μarcellus de Aste, Episcopus Anconitanus, in suo ristorali monito, edito post Constitutiones Synodales Cardinalis Bartholomaei, Μ Mei ejusdem Urbis Epis-
pi, evulgatas anno I738. pag. I65. et seq.,' suas oves serio est dehortatus a cambiis obliquis, quae mera esse deprehendit teεumenta usurae; nec inopportunum existimamus, ut quilibet Episcopus, ad eradicandum esua dioecesi eorumdem cambiorum abusum, simile monitum Ormet, suisque inserat Synodalibus Constitutionibus.