Miscellanea philologa: Ediderunt gymnasiorum batavorum doctores societate conjuncti

71쪽

- 65 celebratam veterani exercitus Caesariani praestantiam elevare studet dicendo, non esse eundem exercitum a qui Gallos tam saepe vicisset. Multos periisse ex vulneribus, morbis,

satigatione et resectum quidem exercitum delectibus in citeriore Gallia, ita ut plenae cohortes essent et idem numerus legionum constaret suisse etiam multos veteranos in castris Caesaris, quum in Graeciam transmittaret, attamen robur illud exercitus periisse duobus proeliis ad Dyrrhachium lactis. Verbo duae res plane contrariae h. l. sibi opponuntur, nempe

superfuisse prius Veteranos, nunc Vero non amplius exstare.

Unde utra ex particulis eligenda sit, satis perspicuum arbitror. Cap. 38 4. Recte Nipperdeius haec verba vitio laborare dicit:

ad aequendum sarasu equitatum m namque -- lem levi armaturae ad emplorandum iter Domitii et regno-δoendum praemiδil. Qui quum Men progrerat prima ne turmae iamdia infravia ne , eae remitu equorum illata re visione adisuo δ reo sere coeperunt, quique M oequebantur celeres eorum receptum ori mali raliterunt Matri regnitis inridiis, ne f-fra reliquo eaevectarent , dua naeli loatium

In his levi arma rurae '' et copula que ' post magnum''posita damnantur, quod in nullis codicibus apparent, Mequia saltime' ex equil time . ut saepe, corruptum censetur; Vox - βο/lium' in locum, quo nunc legitur, translata est ex posteriore sententia, in qua collocata erat inter cognitio atque λε

dii/. Sed jam ante Nipperiatum haec omnia crassio intellecta

et vulgata sunt. Praeterea, auae nostrum locum excipiunt,

uncis inclusit Nipperdelus Dod minus recte factum arbitror, propterea quod ita nulla vox relinquitur, ad quam aeque reliquo ' pertineat. Verba igitur ita sunt interpungenda: ma naeli fi lium tarma Moesarvas in Ha ha M. Opimina, praefectu Avirum, Reliquo ore a m -- marum aut interferetin 'isel . o modo olim in im a reliquis equitibus distinguitur, ut praeter eum aut captivitatis sortem subierint. Nam quod, tam 3Ivoluit Hergogius, ut per reliquo eam tigrinarum' si ubsidentur, qui patefactis insidiis realiterint, id pr nn

72쪽

- 66 monita fieri non posse puto, nec satis probari verbia e capite 34 h. l. a v. l. citatis. Nam ne fruoera reliquo i. e. summa conriδι ι vectarent Caesariani, duas, quae insidias intraverant, aggressi erant atque exceperant. Quis vero oredia, reliquas turmas loco mansisse nec fuga quaesisse salutem Porro earum is mamme ad proxime antecedentia respiciunt,

quod etiam loco a v. l. laudato obtinet. Ita enim legimus: Et, quum ad eum eae Ine alia Aetoliaque legali veniagens qui praeridis mira sollicerentur, earum erilium eis alvi imperata factu δ' reliq. Si Caesar omnes equites significare voluisset, pronomine ille erat utendum praecedit enim in li/,' quo duae illae turmae, quae exceptae erant, indicantur. Optime l. eissenbor notior em pronominis i intelle

L his uim an omnes uno sere consensu eiiciunt mat no/tri ' Vascosanu et Stephanus contra codicum fidem imseruerunt qui Gruterus totam periodum delendam cenauit; arenus pro nidebant' ' orie. jungebant , Ciaccontus -- eebant, Oudendo ius agebant, luebantur. Sequuntur mentiores Heldius conjunxit qui abebant perduceas' et retinet stim aut, quae verba, ex ejus sententia rem nondum persectam signifieant virus conjecit ofri per μια nitione Aabebant, quia ne quo Deo, simebant 'mee g. Λιρα κ noatri serFetna mnnitione vitaban -- γοDeo ' reliq ita ut timebant sit glossa ad explicandum vis bast adjecta. Nipperdeius Atquin ut a noδιris semesae munitione sertae videbant' reliq.

Omnes igitur, ut patet, vel de suo intulerunt vel verbum

73쪽

ridebant' mutarunt vel verbo illato insolitam signifieationem tribuerunt; quare eorum conjecturis acquiescere nequeo,

quippe quae vel a codd. scriptura nimis diversae sunt vel indicant hujus loci sententiam non satis fuisse perspectam. Nam quod a quibusdam lainebant ser ωε ' ideo improbata sunt, quod munitiones non essent persectae, id

eos non satis perspexisse sententiarum decursum ostendit.

Res autem sic se habuit Caesar, quum ompeium Dyrrhacchio interclusisset atque ejus circumvallandi cepisset consilium, capita munitisque collibus, qui hostium castra circumdabant, ex castello in castellum perducta munitione, magis magisque, quid ageret, ostendere coepit. Pompeius Vero, qui proelio deeertare nolebat adeoque Caesaris munitiones impedire non poterat, initio quam plurimis collibus occupatis praesidiisque positis castella ibi communivit, ut Caesarianos repelleret, si castris suis appropinquare eaque breviore circuitu includere vellent simul id agens, ut Caesarem cogeret militum praesidia plurimis locis collocare, ne ab hostibus circumveniretur. Deinde reo, quum Caesaris milites munitiones a castello in castellum perducentes videret idque peraiciosum sibi suisque fore intelligeret, hostes imitatu ipse quoque eiusdem generis opera sacere instituit quoniam autem majore militum numero utebatur et munitiones minorem circuitum habebant, non dissiculter eos perseest, antequam Caesariani suas perduxissent.

Quibus reputatis locus ex Hottomanni codice sic legendus

videtur: Atque u noatri perserua manitio a flabebant, perduelaae e sellia in prorima eaotella, ne quo loco erae eren μα- sejani e n Do soει ergae adorirensaer ita illi inferiore vatio per ilia munitione solebant, ne quo loco a Di intrare atque ψδo a tergo circumvenire με M. Sed illioFersina viseebans, quod e numero militum fra labant et inferiore poetio minorem eis itum labebant 'M Per uesaar h. l. non est attributum, sed praedicatum, ut aiunt Grammatici. Igitur habebant non munitione ser- et ζ' verum munition , quae eran perductae eae auello

ad euasellum, na' ' reliq Quo non simileatur perfectum

74쪽

- 68 suisse totum opus, sed structam esse partem tantum munitionis, quae ad hunc modum erat essecta, ut plures colles vallo turribusque conjungerentur Caesarem enim in muniendo praevertit Pompeius. Porro in vulgato legitur Quae utim eram loca Caeaarieapienda, lamen uis Dei - millebae 'M Quae ' non corruptum esse non potest, quod ex acquentis

capitis initio patet, ubi, quae . I universe narrata sunt, exemplo allato illustrantur. Ergo de collibus nondum m. nitis sermo est, non de iis, qui a Ompei jam capti a muniti erant. Vox enim praealdium quo Caesar aua si cap. seq. indicat collem, qui erat muniendus, ut praesidii loci esset. Si paullo inha non legio praeridiam qnoddam Oeensavi e maenue oesic Unde relativum quae muto inquare hoc sensu Pompeiani opera sua perfecerant interum spatio prius, quam Caesar sua ad finem perduxisset. Superemini igitur loca, quae ab hoc capi munirique debebant; quo rei Pompeius, quoties Caesar collem quendam occupatum munire inciperet, partem copiarum mittere solebat, quae horie opere

occupatos aggrederetur.

Cap. 48 initio επι etiam genti radiei inventum in iis, qui fueran valeron/, quod appellatur clara reliq. Recte ipperdeius ad h. l. notat a Caesare indicariis, lites, qui secum Pompeium obsiderent unde Vosai conje&turam, qui conjecit eum Valerio, merit improbat, uti et Hergogii figmentum, qui Balearictu ut legamus suadet timditores scilicet is significari opinabatur. Μeliora dedit inerdeius, conjiciens iis ainbua, quaesormula tamen et nimis indefinitae est significationis e nissatis vocabulum reddere videtur, cujus reliquias nobis stam-runt codices. Vox enim plurium syllabarum in vatiria latere mihi videtur. In mentem mihi venit eum pabulatori δαε moximo enim antecedentia de commeatibus agunt, qui ex Epiro asserebam tu et universe de iis rebus, quibus vitam sustentabantis, lites facile ex valeribu fit nasortibu/, pabulatoriatio. Eos autem ad id ipsum egressos, ut commeatum exercitui supportarent, eiusmodi radicem invenisse, non absurdum eiu

75쪽

- 69 Quamquam in tantis tenebris accurate, quid rei sit, discernere non licet. Cap. 49 fle Ca ari e reisu optima valetudine δummaque aquae copia utebatur, eum commeesu omni gemere praeter fumentam abundabat: usin quotidie melin gueoedere sempM majoremque Fem maturitate m lorum proponi ridebans '' Ita scriptum est in vulgato Codices habent uberere, obterere, ubierire. Unde conjectura ortum necedere, quod improbatur a Nipperdes propterea quod eo verbo, si significet feliciter evenire, non nisi in re hominum labore eff-cienda uti soleant Latini ut mihi videtur merito. Neque Vossit vel Oudendo ii conjecturae ubvenire et occurrere ei satisfaciunt et quo relativum victu reserendum sit a v. l. non satis explicatum putat credo, quod usum constructionis ad sententiam adeo pervulgatum existimarent, pluribus monere supervacaneum iis Visum. Sed, quamvis a 6. l. hac in re peccatum esse negem, Vel sic tamen ne ego quidem inventis eorum assentiri possum: si quibκε ad Morristia retuleris, duram et contortam orationem eris assecutus. Quibtia' mihi est ablativus spectans ad commeatu omni yenere' ' et in Maublinere' ' latere opinor u elere, ut legendum sit: Tum ommeasti omni gemere praelem in me tum abundabat: vita quotidie mesin au elere e M majoremque Femmaturitate immeritorum proponi videbant' ). Ita tres diversae res narrantur scilicet: quae erat copia: commeatus abundantia meliorem quotidie afferebat vivendi conditionem maturitas humentorum spem melioris victus

1 Vid. B. C. 3. 8. Quod ubi ne remo one feminis μεαεν- primis infecti ad erram Mus assi eo autem petiverunt CL Horgog B. G. 3. 23. B. G. 1. 27. eum eum onominent --ιροι eo surisse ' B. G. 4. 23. CUM De Meo eras narum aqua ira nuri s angustis uineontinebarur Huno locum dedi ex Uperdes recensione quod optimos inlices secutus rati Herrogius legit ex deterioribus: ci clari Mae era naturat adeo monti Mans eis mare eontinebatur.' aram ita non reciput caesur

76쪽

- ω praebebat aer h. l. idem est ac ne dempta notione affluentiae. Qta scriptor Belli Africani cap. 31. 3.

ViMasu ''de Caesarianis accipi velim; nam ita melius ibi constat oratio, quam si de Pompeii militibus dictum accipere cogamur; quod caeteris interpretibus accidit. Cap. 67. Eo igno legionis illas ope lasore Caeaari renuntiarumlI De constructione vide udendorpium fine gogium ad h. l. Uterque similes locos adscripsit e Caesaris

commentariis, unde perspicuum esse opinor non opus eme,

ut addamus rem, ut Nipperd voluit. Deinde iis, quae idem paullo infra de corrupto copiarum numero disseruit, Ioui unx adjicere nequeo. Vir enim ci duas in castris cohortes ad speciem in btionis esse relictas non verisimile esse putat et ratione inita demonstrasse sibi visus est, plures cohortes in castria Caes rem reliquisse Iis enim, quas Apolloniae aliisque in urbibus regionibusque Graeciae in praesidio collocaverit, computatis emi, cohortium quinquaginta septem numerum in Caesaris castris fuisse. Sed ratio loci, de quo sermo est, ei modi interpretationem non patitur, quae ex rerum non satis απωcta conditione orta est. Credo, quod ex extremis capitis Morbis, effeceritis es. Caesarem, novis castris secundum mare munitis, omnes eo copias, quibus Pompeium circumvallaret, transtulisse. Qua in re alli eum existimo. Etenim non omnia praesidia ex castellis deduxerat, sed ab ea tantum parte munitionum perpetuarum, quae prope mare erant. Hoc enim loco propositum non tenuerat, nempe ut Pompeium intra erus

munitiones contineret et sive ad deditionem sive ad proelium fame perduceret. Argumento est, quod legimus cap. 7. Bbe idem statim eae veriorib- qui buodam eaoleinar quas adeo praesidiis nondum erant nudatae et cap. 73 initium, ubi post rem male gestam demum omnis ommalata εἰ ratio

77쪽

Ergo et castra apud Dyrrhacchium adhuc erant occupata et munitiones, quae longius a mari aberant, a praesidiis auia nondum erant relictae, unde lacile perspicitur, Caesarem . l. de parte copiarum, capite vero 7 de toto exercitu sacere

mentionem. Iam capite 7 ita legimus:

siqvi in opere ookorte Mao, nae seriem munitioni W-berent: γ - reliqua eo rie numero XXXII eduxit 'Reliquae igitur cohortes sunt eae, quae demptis duabus, supererant. Aliam interpretationem locus non patitur, si

syntaxis ratio habeatur idque ipse Ni md indicat, quum pag. 177 suae editionis dicit Deinde quod rinoes o vir

Verum non erat, cur adeo miraretur . l. duas tantum

cohortes in castris remansisse λ neque incredibile est, Caesarem duas cohortes eam speciem praebitastas existimasse, ut ompeius revera castra muniri arbitraretur. Ex capite enim 6 persectam fuisse munitionem eo tempore, quo Caesar expeditionem susciperet, certiores acti sumus. Quare non ita res proponenda est, quasi vallum nondum absolutum perficere illae duae cohortes videri debuerint. In vallo turribus muniendis occupata fuisse opinor, ne interrupto munitionis opere aliud quid a Caesare agi hostes suspicarentur neque militum partem abesse animadverterent, specie majoris nitimeri, squam revera aderat, oblata. ompeium adeo, qui vallo obstante, quinam et quot in castris essent, videre non poterat, allere Caesar constituerat idque eum relictos mille sere milites et hoc modo occupatos facile perfecturos spemcisse, non adeo absurdum mihi videtur Res

78쪽

affluentiae Ita scriptor Belli Africani cap. 31. 3.

V Masu''de Caesarianis accipi velim; nam ita melius sibi constat oratio, quam si de Pompeii militibus dictum accipere cogamur; quod caeteris interpretibus accidit. Cap. 67. Eo igno lepiostio illas ope lasore CaeaarirentinitarinitI De constructione vide udendorpium et He gogium ad h. l. Uterque similes locos adscripsit e Caesaris

commentariis, unde perspicuum esse opinor non opus esse,

ut addamus rem, ut Nipperd voluit. Deinde iis, quae idem paullo infra de corrupto copiarum numero disseruit, calculum adjicere nequeo. Vir enim ci duas in castris cohortes ad speciem munitionis esse relictas non verisimile esse putat et ratione inita demonstrasse sibi visus est, plures cohortes in castris Caesarem reliquisse Iis enim, quas Apolloniae aliisque in urbibus regionibusque Graeciae in praesidio collocaverit, computatia emi, cohortium quinquaginta septem numerum in Caesaris castris fuisse. Sed ratio loci, de quo sermo est, ejusmodi interpretationem non patitur, quae ex rerum non satis perspecta conditione orta est. Credo, quod ex extremis capitis 5 verbis, effeceritis es. Caesarem, novis castris secundum mare munitis, omnes eo copias, quibus Pomprium circumvallaret, transtulisse. Qua in re alli eum existimo. Etenim non omnia praesidia ex castellis deduxerat se sed ab ea tantum parte munitionum perpetuarum, quae prope mare erant Hoc enim loco propositum non tenuerat, nempe ut Pompdum intra ejus

munitiones contineret et sive ad deditionem sive ad proelium time perduceret. Argumento est, quod legimus cap. 7. me idem viatim eae veriorib- κGuodam ωδιθαε. quae adeo praesidiis nondum erant nudatae et cap. 73 initium, ubi post rem male gestam demum 'omnis ommalata et ratio

79쪽

- 71 --

ει omnibtis meridii de elia oppugnatio dimi a ne ' dicitur capite 5 dictum est tantum, mlilaea ratione belli

Ergo et castra apud Dyrrhacchium adhuc erant occupata et munitiones, quae longius a mari aberant, a praesidiis auia nondum erant relictae, unde sacile perspicitur, Caesarem . l. de parte copiarum, capite vero 7 de toto exercitu sacere

mentionem. Iam capite 7 ita legimus:

Mai in opere ookorie si , quae Feriem munitioni Pra berens: ψε - reliqua eoAorte numero XXXII eduxit 'Reliquae igitur cohortes stant eae, quae demptis duabus, supererant. Aliam interpretationem locus non patitur, si

syntaxis ratio habeatur idque ipse Ni md indicat, quum pag. 177 suae editionis dicit Deinde quod rinoes o vir

Verum non erat, cur adeo miraretur . l. duas tantum

cohortes in castris remansisse λ neque incredibile est, Caesarem duas cohortes eam speciem praebit iras existimasse, ut ompeius revera castra muniri arbitraretur. Ex capite enim 6 persectam fuisse munitionem eo tempore, quo Caesar expeditionem susciperet, certiores acti sumus. Quare non ita res proponenda est, quasi vallum nondum absolutum perficere illae duae cohortes videri debuerint. In vallo turribus muniendis occupata fuisse opinor, ne interrupto munitionis opere aliud quid a Caesare agi hostes suspicarentur neque militum partem abesse animadverterent, specie majoris timeri, squam mera aderat, oblata. ompeium adeo, qui vallo obstante, quinam et quot in castris essent, videre non poterat, fallere Caesar constituerat idque eum relictos mille sere milites et hoc modo occupatos facile persecturos spessavisse, non adeo absurdum mihi videtur Res

1 Caesar B. c. 3 10s Cohorte dua eratris praesidio reliquera V

80쪽

- 7 prosecto erat periculo plena et de castris actum fortasse luisset, si rimpejus de rerum statu certior esset actus. Sed Caesar cum ortunae, quae plurimum in rebus humanis posset, aliquid concedendum putabat, tum adeo procul ipse cum reliquo exercitu non aberat, ut suis, si Pompetus castra aggrederetur, auxilium serre desperaret ac legioni potius, quam ipse peteret, laboranti adversarios opem laturos conmdebat. Itaque nihil mutato opus est Cap. 6 in fine dimiari equis' a Nipperdet dicitur et in locum verbi eon erens ponitur eoae verent ' Quod

cur saceret, hae suere causae:

1'. In mentem fugientibus venire non poterat, ut equos dimitterent. 2'. Ea quae La narrantur in sinistro cornu gerebantur, ubi nulli erant equites. 8'. Si quis putet, Caesarem tum demum fugientes retinere conatum esse, quum utrumque cornu in fuga se conjunxisset, eum reputare oportet, quam parum Caesarem

equites iuvissent, a tamen milites legionarii fugerent.

4'. Equis iamiaria' agnoscunt codices, nec tamen Sensus

ea verba retinere sinu. Ergo magister haec addidit. Respondeo 1'. Adeo perturbati milites animi erant, ut ex vallo decem pedum in ossa eiusdem altitudinis desilirent; quidni equites equos dimittere potuere pgri Caesar tum demum colligere milites conatus est, quum munitionibus auia appropinquarent, ubi major retinendi spem habere sibi videbatur. 8'. Caesar non equites tantum, sed et pedites in suo aistere tentavit, uti e proxime sequentibus patet. Res enim aio ae habebat, ut, quum Caesar equitem consistere juberet, hic equum dimitteret et pedibus in pem cursum conficeret quem equo suerat consecturus quum peditis signum arriperet, hoc, dilapso eo, qui portaret, manibus retineret. Adeo enim omnes timore erant perturbati, ut vel Caesarem transfigere signifer quidam voluisse narretur, quum ille sugientis opponeret. Deinde m eo ungere' recte dicitur dem, qui eurrere pergit quid vero significat 'etiniam evratimeonisverer Tacitus Ann. 6. 26. Cocceium Nervam Mab-