장음표시 사용
141쪽
De bonopum ecclesiasticorum alienatione is aequisitione. di
ta sacra redimendorum captivorum caussa, distrahere , de reditus in iis stris Eceleliae assigna resti & monasteria condore potuere ( a 3 . Quibus quum nonnulli abuterenturi res ac deoncilia delata est , e quibus prodiere canones quibus Episcopis, aliisque bonorum ecclesiasticorum administratoribus , omnis alienatio interdicitur, ne ministri & pauperes languerent ( b j . Succenturiantire principatri constitutiones . LEo enim ( c j alienationem bonoruin Ecclesiae Constantinorolitanae prohibuit, quod edictum ad uomnes Ecclesias extendit IUSTINIANUS( d 3. Tales constitutiones necessario fuere post modum renovandae , quia Eccl saltici, solum usum fructum habentes, nonnumquam magis emolumenta e boni haurienda, quam hiccessorum utilitatem spectarunt , 'praesertim novissimis temporibus , quum non seligerentur optimi: . Per alienationem autem intelligitur donatio, venditio, permutatio, oppignoratio &'siqui seitit alii actus dominii translativi ( e 3. II. Sunt tamen dc utiles Ecclesiae alienationes. ( p. , veluti si aedes ruinosae in M' β' rem phyleusin dantur, vel silvestria locis aut aliae terrae incultat colonis permittun
tur (f . Si terrae prope positae cum longe positis commutantur igj . Iure veteri in his sola Episcopi auctoritas de cleri consensus desiderabatur (hi. Ex emtio
nes autem recursum ad pontificem aperuerunt iis qui Episcopo non sunt subjecti et sed id sere hodie negligitur, modo nulla subsit,collusio, , quae omnem alienationem vitiat . In Francia regis auctoritas accedat oportet , qua protectoris Ecclesiarum dc canonum custodi S. III. In alienandis igitur bonis eccletiasticis, si v. gr. Capitulum ad aes alienum ., , edi luendum terram tenuis proventus distrahere cupit, in Francia hic ordo fer st- p. ..hientur , ut capitulum faciat senatus consultu in , quod Episcopus adprobat , dc rex , Dente ea- a capitulo implorandus , confirmat ta) . permissa alienatione . Rescriptuin re- pitulo, gium a capitulo offertur homo togationi senatus supremi , quem partamentum vocant, qui, antequam petitioni subscribit, perspecta procuratoris generalis orati
ne, respondet , se suspecturum de commodo dc incommodor quod sudici regio in
facta sunt, commissa suisse , id qciod tamen' dicendum taret fi ex Intorna qualitam te alienatio foret prohibita . Videlicet e ro. ecclesiae fuit, tandem alienandi libertati modum praescribere, postquam episcopi eadem abuterentur, .& hac ipia magis si b i suisque, quam illis, qui ex reditibus ecclesiae alendi erant , consulerent , ut AUCTOR. ln- genue satetur. sane admodum notabile est , quod SYMMACHUS papa in conrabo a Uno Sor. Ronis coacto tantum sibi & su. cessoribus suis hane legem de non alienando scripserit , reliquis autem ecclesii, eam obtrudere noluerit , ut actae eius , DIODYSII exigui colleelioni adiecta , docent
apud JUS I ELLUM In bibliot. jur. canis
( r ) Si res ab antiquo in emphyleus et
dari solita est , h. e. si sub ea qualitate abeelesia acquisita, facilius eodem modo aliis
rursus concedi notest, ubi ad ecclesiam revertitur , quia. hoc modo antiquus rerun3 status non immutatur per c. amb=t IV . extra vase ris. accies non auen.( et Provide admodum reges Galliae
hoc ius tibi reservarunt, quod jure re pus uae singuli principes merito si bi asserere deberent, nisi eo jure in aliis regnis atque.provinciis excidissent . . Nec imperatoribus in imperio nostro hoc ius denegandum , si invest ituram per annulum et baculum sibi reser vasIent, quae iis per iniariam extorta
142쪽
illa Drovincia demandatur . Cunctis rite peractis sub hasta publica post consuetas publicationes auetionesque terra plus licitanti addicitur ta) Haec solqmnia si nEgliguntur, alimatio nullR est, neque vel primus acquirens, vel eius heredes vel longissimi temporis prascriptione , vel postessione tuti sunt . Se E si titatus vitiosus dio in amplius appareat , di res ad tertium bonae fidei ct iusti tituli po sessorem pervenerit , XL. annis praescribi potes Etiam ii autem Episcopi suseficiat auctoritas , saepe tamen pontifex , ut acquirens eo tutior sitis, pro Permittenda vel confirmanda alienatione adiri solet (b . Cuius auctoritas ad alienationes illas generales , quas saeculi XUI. infausta fata fiagitarunt, accessit , adje tis solem riabus particularibus et Procerarum arborum excisiones, quum alienati omnis species sint , non nisi tege volente fieri possunt , cautione 1dditae, pretium utiliter locatum iri .. LIV. Nec alienationibu& solum , sed & deteri orationibus , quibus successorum conditio durior redditur, obviam itum est, prohibitis bonorum ecclesiasticorum locationibus per anticipationem h. e. semestri spatio ante , quam postellio praediserum urbanorum , & duobus annis ante , quam possessio praediorum rusticorum vacua sit ( a) - In Francia extraneis . nobilibus.& magnatum. ministris condia ectiones talex interdictae sunt , quia haud facile ad solvendum compelli possunt(e 3 . Prospectum est etiam reparationibus, quibus regii procuratores invigilant.
rum compertum est , Ecclesias plurima praedia possidere , in quibus multa usurpata . Unde metuendum erat, ne Ecclesia ,. semper acquirens , numquam alienans , omnium immobilium vel, majoris partis domina fieret . In rempublicam , cuius interest, ut multi landi sint in commercio , multum incommodi; m ma gnates S in regem , ob census & tributa , maxime realia , ingens detrimentum redundavit, praesertim quum olim ob lauda ponestores tenerentur ast servitia Perisonalia . Quare clericis & praesertim communitatibus regio edielo generatim omnEsacquisitiones fuerunt prohibitae.neque rex dispensat nisi domino prius indemnimtas , & re ei amortietationis jus praestitum (r i. VI. Indemnitas est conventio cuin domino de certa pecuniae siunma solvenda Pro jactura commodorum, quae ex praedii tributis , centibus , operis, venditioniabusque in posterum sperare posset et vel , si dominus nolit pretium , de homine vivente ct moriente substituendo , quoi moriente census in tali mutatione debiti solvantur, aliusque homo substituatur. Amoelieatio est pretium regi, sol Rendum de praedio; quod devenit ini inmoriam , ia) hoc est ,. in proprietatem cleridi corum i 3 in aliis quoque rebuspublicis idem .
ius sancte servatur, ut eons iraitiones pansim editae docent. Ad manus jam est' sas, ct o peramat eo. Imperatoris. gloriosae memoriis LEOPOL DI naeo id Zq. AN P. quam in c an tiatae TFeo ore, publieavit , quamque, ni me omnia fallunt, inul- Oissima a Caesar CAROLUS UI. renovavit di aliis quoque terris haereditariis praescii
psit. Ex professo de A MORTITA TIo-NE seri psi e PETRUS PECΚIUS , quod
ius, ut vel ipsa denominatio indigitat , primum in Gallia natum, & ad alim quoque Regna provinciasque traductum est . .
s et Manut moetaea denotat possessor era inmortalem , qualis est ecclesia M ud nota.
prere . rubri XI . Quae enim se ineu in , ma, nus eccloa pervene iunt, per leges ecclesiast i eas reddi noni possunt , sicut manur m T-rrea nullam potentiam aliquid reddendi habet. Inde vero manifestum est, legem, de bonis reclesiae aliarum qiae piarum causariam. non alienandis , . iis quidem pro leuam utilemque , sed laudem. reipublie da umotam. atque iunime noxiam fuisse , . adeoque vel hane unicam ob sero titutem ostendere , quantum . rerumpiablicarum interiit , ne se
143쪽
torum, qui publicis oneribus non conserunt, ut laici . Si hoc negligitur, detentores obnoxii sunt censui , novis acquisitionibus, subinde imposito , tamquam mulctae eorum , qui legibus regni neminis Tova praedia sibi compararunt... VII. Est & alia restringendi acquisitiones Ecclesiarum ratio in Francia excogitata , dum universa beneficiariorum haereditas, nulla ratione habita proventuum
dis desudarint ; variis , tamen limitibus hoc ius moribus circumscriptum Iegitur . Personales seu industriales in plerisque parochiis exolev runt , & reales Non amplius de fructibus civilibus, veluti redium locationibus & pensionibus solvunt, qui me ad solos fructus Maturales restrictae . II. Nec strictim decima pars frenum ; sed plerumque minus praestatur , veluti duodecimus quisque vel quintus decimus ; nonnuli ibi vicesimus vel tricesimus manipulus. Distinguuntur etiam decimae maiores a minoribus; veteres di novam les . Majores pericluntur de frumento omnique genere granorum s de vino & omnis generis potionibus, da foeno ac ceteris fructibus dillentioribus pro soli natura: Minores de leguminibus & oleribus. Sunt & decimas nutrimentorum, quibus animalia vescuntur, veluti vitulorum , agnorum , suculorum ; quae proprio cujusque 'provinciae jure Diruntur. Novoles sunt, quae ex agris recens ad cultum redactis (r ( c) , vel fructibus, qui decimae subjecti sunt , consitis penduntur . Novitas cir inscribitur XL. annis ante , quam decimae petuntur (b . III. Decimae invaluere, ut sit, unde victus suppeditetur iis, qui alimenta spiritualia nobis subministrant . Solvendae igitur sunt pastoribus , qui populo deci manti doctrinam dc sacramenta administrant . Unde in quibusdam provinciis Episcopi , tamquam pastorum principes , omnes decimas s in aliis Capitula cathedralitum magnam decimarum partem postident, quippe quae cum episcopo bomna Ecclesiae matris partitae tanta( r). Oli in episcopo, si alio proventu destitutus, tertia vel quarta decimarum data (d . Parochi rurales plerumque decimi; fruuntur, & quidem nostris moribus optimo jure , quum maximam laborum partem
premam inspectionem in ecclesias di placorpora deponant, di a se abdicent imperantes, id quod ubi factum , non sale ingenti reipublicae detrimento facturit . Non inuidenda essent bona ecclesi s piasque cor-poribus, si modo limites modestiae & pudorla observarent . Ceterum de JURIS
AMOR TITANDI Praxi in Gallia agit CHOPPINUS A fac a patra. forensi ob.
i 3 De quibus non exstat memoria ,
quod unquam culti s erint ; tales enim aeridicin tur praesa notialda. Non ergo huc
Pertinxnt praedia, quae olim culturae su die cta suerunt, sed ob tempestatem bellicam per plures annos inculta relicta , quae Dei ra manent, nec iure novalium fruuntur . Non ea deni enim ratio decimarum quoad vetera & nova praedia .s x ) Postquam vitam communem reliquerunt , unde dubitandum non est , deeimas has, quarti ha magnam partem capitula possident , o lilii Episeopos sibi diuelero suo cathedrali vindicasse et ab his vero, bonis diuisis, ad capsula pervenisse.
144쪽
, mona- IV. Habent & monachi vel abbates & priores monachorum aniplistimas deci- β' ii 3 inas, variis modis acquisitas ..Sunt enim, quas monachorum labori debent , qui terras inutiles ad cultum reduxerunt, in quibus deinceps vici & oppida coindita: sunt ab episcopis donataei sunt ct a magnatibus resti tutae, quas Ecclesiis olim in ruinis iacentibus eripuerant . Habent tamen etiamnum laici decimas , ( ij quas s eudatae adpellant, haud dubie iuris indubii . . , lai.is . . V. In Dudis enim & censibus consi i tuendis domini vasallis praedia dederunt cum onere partis fructuum reddendae, quod in colonis partiariis & in solario ma-mifestum . Nonnumquam decimas vel nouas sibi reservarunt , quod etiam lEccle- . si hi fecerunt . Ex quo autem vana persuasio omnes Corripuit . decimaS omnes
de iure divino Ecclesiis deberi, creditum es , eas omnes , iquas laici postident . usurpari (et 3 , di plures revera usurpabantur. VI. Concilium Lateranense an . iii p. sub Alexandro III. habitum prohibuit , ne laici decimas detinentes in alios laicos eas transferant et (ao & INA OCENTIUS III. aenostii t 3 ) decimas laicis in fetidum perpetuum datas ( b l . In
Francia per has constitutiones laicis permittuntur decimae , quas an . II '. h-buere , tamquam redituS vulgares . Quae autem concilio Latera nenii polleriores
sunt pro illegitimis habentur , si id probar, potest . Sin minus , pro in laudationis antiquitate praesumitur , vi probata sit centenaria ( ) possestio ( c .. ,.. si VI l. Decimae ecclesiasticae semper paroch esse praemia muntur , nec alius ab eo
de Disa tit Ilus exigitur, quam turris campanaria . Si majores ab aliis possidentur , ipsius semper minores di novales , nisi titulus adsit contrarius L Nam si in propo
sita decimarum dc portionis congruae optione posteriorem eligit , novales habebit *η solum ex agris inde ab optionis tempore ad cultum tedactis (d) a Portio congrura est pensio, quam episcopus , vel qui decimas majores habet , parocho assigna et . vel in numerata pecunia , vel in fructibus . Idem observandum parocho prima-
ROLI ' Martem tempora pron,iscue ecclesiastica bona militibus in seudum fulse daia , quorum nomine veniebam oblationes , decimae, aliique reditus. Tunc Ecclesiae, ad
eon M. C aro mons. c. UIL eo Fure possessasti ut , Uno cetera beneficia siυe Duda, ala out tandem In heredet quoque transier ni, Et xpositae brem num commarc o . vid. FILES ACQ do faces x. Icb. Unde factum, ut deeimae a laicis usurparentur', quas , resil tutis licet Ecclesiis post tot conciliorum decreta, sibi retinebant seudi titulo muniti . Quidam cum aliis bonis Ecclesias nio, iras eriis donabant, qua oceasone declinae e plures iis obvenerunt . Id molestum videbatur episcopis , adeoque sub URBANO
II. an. i Oso. in foenouo mi tana cautum, ne talis; ta ear Acymas futis Mut Eecra iam sine consensu O fc aut RomanI eoncession pontra Is monaser Is aut ea non e t offerre praesumat. Verum , pretio dato facile consentiebant episcopi, unde redemt o aDiardum
s Meretur haec observatio attenti nem, unde siquet datas lui ste olim decimas a laicis proprio iure posse stas si non ab ecclesiis acquis tas, quas jure suo in bonis,
a colonis poste Sis , sibi reservate potuere. Ceterum kec maerem nomen ut piarim iam retentum, ut ut saepe minor vel major quan
titas praestita sit do tui no landi. e I s 3 Possessuros decimarum antiquarum potissimum olim sese tandarunt in conc DILateran. dispositione , quae tamen illis parum praesidii attulit , ut observat TIIo- MASSINUS G tiet. Et noti. eccI. Hi rapta P. III. lv. t. c. s. s. p. Magis eis prosuit INNOCENTII. III. eonstitutio, qua
amplexuq est interpretationem usualem con-eilii Lateranensis , quam etiam confirmavit Aiaxander I v. in c. R. de dec m. n 6.( Vel potius emmemor aus , quia vetustas tanti temporis loco optimp tIrtilae habetur, ut credere par sit, eas anter concilii Lateranensis aevum sui ste in seudum da
145쪽
rio erra rarochum vicarium ta) . Senatus consultis Parisiensibus congra, e portionis (r) summa trecentarum librarum constituta est, quam regulam rex an. I 686. omni Franciae praescripsit. VIII. Quota & forma decimarum XL. annis ; obligatio solvendi a Iaicis nullo pras latia tempore praescribitur. Ecclesia contra Ecclesia in ; multo magis contra laicum , draim tuis qui declinas post edit in seu datas , praescribit XL. annis . Monachi Cisterciensest a) praediorum suorum decimas non solvere tenentur, quia ea suis manibus sumtibusquin excoluerunt (bj , Eadem immunitate gaudent equites militiae Ioanniti eae (c .
feruntur . Unde domini significare tenentur diem mestis & vindemiae . Saepe contingit, ut praedia sint in diversa parochia sita: quo casu decimae inter utrumque parochum dividi solent . Nonnulli personam domini spectant , cuius parochus integras decimas capit utrimque s di , quae vocantur decimae prosecutionis . In his consuetudo (3 spectanda , videndumque , ne qua diversa ruin dice cestum decimae confundantur. X. Levitis te) praeceptu in legimus , ut decimarum a populo acceptarum decimas summo sacerdoti donarent. Ex hoc principio papales decim e manarunt ( 3, vanaque homines incessit per iliasio , pontifici decimas fructuum omnium beneficiariorum deberi (IJ. Decimas acquisitas papa aliis cedere & regibus donare potet . Unde reges nostri inde a tempore PHILIPPI AUGUSTI saepe decimas
a clero exigendos, si onus esset , impetrarunt . Tales an . III s. a Leone X. im- retravit Franciscus I. quarum quotam sequimur . Tandem a n. isio. comitiis Melodunensibus dc per contractus clericorum cum rege denis annis renovandos decimarum onus factum est perpetuum: cui donum gratuitum nonnumquam adjicitur . Sed horum subsidiorum e nuncleatio magis a et notitiam status cleri Frai
ci ci , quam iuris ecclesiastici pertinet (x . Id solum observes velim , ex latino v ocabulo de imae linguam Francicam estigia me Haemes & decimes . Illo vocabulo designamus decimas, quas laici Ecclesiis; hoc , quas clerici papae vel regi Peneunt
( 1 Haec comtua pertio tunc inventa est , postqirunt e ec jesiae in laudiam datae vela monasteriis redemtae. Quia enim regendae per D carium s erant quem personam dixere, hu te portio congrua assignanda fuit, unde paseeretur . HERI CURTIUS A L L. Pecl. sec.srae naturat. p. 33 e. Ceterum hane etiam supplendam esse ex decimis in seudi ina datis, plenius demonstrat CHOPPINUS AI 1t. eccI. for. IIb. III. t t. q. n. 2 o. fessi.( et J Cum vero haee immunitas iis data fuerit , intuitu paupe tat i , in qua ab initio vivebant, ponti sex censuit , eam meri ro exspirasse, postquam bonis ditati sunt, c. v. x. aer dee m.( 3 De variis locorum consuetudinibus in solvendis deeimis agit CHOPPINUS A pol i. eccl. Dr. lib. II f. t t. d. m. c. t Tales tituli inventi sunt a euria Romana, ut expeditiones in tyrram famesam hoe aequaestu promovere possent , ut acta publiea doeent apud MARTE NIUM/n thes . a nec . t m. r. p. 1286. Et fere. Declarat hoc ipsum quoque oratio a legatis LEONIS X. eo ram imperatore MAXIMILIANO habita , pro coIIIa nae r Ae m t S
ex edit onem contra Turcas apud FREHE. RUM. tom. II. rerum Gerere. p. 6sg. eae si
146쪽
I. TINC d i sp i ciendum de particulis, in quas bona eccIesiastica ab erunt , deque rat one, qua sine ulis clericis attribuantur , h. e. de bene iis , &
dc quibus modis acquirantur vel amittantur beneficia. II. BENEFI( IUM est ossicium ecclesiasticum , cui certi reditus ita annexi sunt, ut ab eo separari nequeant ( il . Beneficia sunt vel tacularia , vel regularia . Sodicularia sunt Episcopatus , pro positurae , decanatus , archidiaconatus , cancellaria tus , cantoratus, scholastri dignitas , thesaurariatus , dc si qua sunt alia dignitatum capitularium nomina; canor icatus, qui sunt vel sine , vel cum praebenda . eaque vel integra vel dimidia . Sunt tamen in Francia duo capitula cathedralium , ex canonicis repularibus composita , scilicet Apamiense & Ucetiense . Porro prioratus, parochiatus, vicariatus Perpetui, curae simplices, prioratus simplices , sacella. III. Regularia sunt Abbatiae titulatae (2 , officia claustralia reditibus praedita , ut prioratus conventu alis titula in s. O cium camerarii, eleeiano synarii , hospitalarii, sacrisiani, cellarii , alia; stationes monachorum veterum non correctoriam habent instar beneficiorum , quod nomen tamen non datur nisi ossiciis proventu gaudentibus. Commendae sunt potius saecularia Penescia , si mictes eos , quibus conseruntur. Omnia beneficia praesumuntur ecte saecularia , nisi probetur contrarium ; quia regularia originem debent d poni bolorum , a monachis perperam susceptae r quod magis tolerandum, quam promovindum. IV. De Promotione episcoporum , quae consecrationem semper praecedit , satis di elum . Sed quia presbyteri dc ceteri in seriores clerici saepilliine ordiriantur ante, quam beneficium impetraverint ; de beneficiorum provisionibus de collationibus nunc dicendi locus est. Dicam autem primo de collatoribus ; tum de d tibus ad beneficia postidenda necenariis ; denique de sorma collationis.
De Beneficiorum collatoribus. c. at o I. Mnium ossiciorum ecclesiasticorum collator principio fuit episcopus , qui rin epis etiam abbates , a monachis electos instituit ; cujus iuris vestigia in benedictione ablatum supersunt . Contulit etiam omnia beneficia faecularia et quod II G .- liis hodie usque adeo restrici iam est , ut revera paucissima libere conferat . ve- .ispital , . teri jure episcopus in eligendis Ecclesiae ministris, a quo ac in aliis negotiis majoris momenti , adhibuit consilium cleri sui , dc de iis i ad populum retulit , ut consen lana totius ecclesiae haberet , dc fideles Iubentius iis parerent , quorum electionem laudassent (a . Saeculo XIl. canonici cathedralium soli senatum epi
s i J In sensu vulgari ita definiri solet.Alias benescirem in sensu nativo denotaturio, quod propter o cium facrum percipietur ; quia vero illud appetunt homines prema Io, ipsi ossi .io hoc nomen tribui coepit o( et Titulatae abbatiae op 'onuntur c m- mendatis, quod jure i tuli pessi deantur averis abbatibus, qui pro sessionem monasti- eam secerunt, & se renre proprio beneficium percipiunt, cum commenda: nragis Iure alieno dicantur possideri.
147쪽
De benesici orum collatoribus . IJ IDopi assectarunt, atque ex hoc principio nulla sine suo consensit beneficia conferri permiserunt . Post collationes illae , aeque ac ipsa bona ecclesiarunt , varie divisae sunt pro locorum varietate . Est , ubi episcopus ; est , ubi capitulum t i iomnes confert praebendas; est denique, ubi divisim conserunt (ai . Capitulum dignitates confert per electionem , que nonnulli bi a superiore confirmanda . Tale beneficium vocatur electivum consirmativum . Ubi nulla confirmatione opus, beneficium vocatur Nectimum collativum . Haec distinctio solo usu invaluit , qui etiam solus capitulorum dignitates Helvas reddidit . Nain secundum regulam sola illa beneficia eleetiva sunt , q iae vacua ecclesiam viduam faciunt , ut episcopatus de Abbatia . Episcopii; ut plurimum eas dignitates conseri , quae dioecesin magis spectant, quam capitulum, ut archidiaconatus . Praeter haec omnia , concordata episcoportim cum capitulis (E) ct postes lio constuenda . II. Episcopus neque omnes parochias libere confert, quum in pluribus sequenda sit nominatio patronorum. Nonnullas eapitulum .; quasdam monachi vel monachae conserunt (3 i. Sed quae conferuntur a personis, nullam iurisdictionem spiritualem hab=ntibus , veluti a virgini bas religiosis dc ab equitibus Ioanniticis , his impertit episcopus institutionem suam , quae vocatur aucto, Uabilis ( , quia per eam pro viii potestatem nanciscuntur prLdicandi & sacramenta adiit inistrandi . Vicarius generalis sine mandato speciali c inferre nequit (b) . Sede vacante capitulum collationes necessarias , velati institutionem hominis a patrono nominati, suscipere potest (c) . Liber e autem saccestori, ur ceteri fructus, reservandae essent (dl . Sed haud ita pridem capitula , ut papam occupent , t s) omnia beneficia vacua, quae non ad regem spectant, conferenda sibi sumserunt. De cetero beneficiorum collationes in fructibus censeri corperunt , oblivioni dato veterum instituto, qui eas pro oneribus habuere , conscientiam collatoris obligantibus: dc quidem ita in fructibus censentur , ut sint bonae fidei possessoris ( ej . Personae istae, quae jus conferendi vel proprio jure habent , vel nomine collegii e Tercent, adpellantur collatores ordinarii. III . Quibus cessantibus, collatio est superioris, ne ecclesia lugeat. Cessare autem intelliguntur , qui intra semestre a die scientiae non conferunt (f . Si superior rursus cetiat, hoc juq ad ejus superiorem , dc sic per gradus ab episcopo ad Metropolitanum, tum ad primatem, denique ad papam devolvitur: unde jus devolutionis audit (g).
( i Multum reseri , quomodo collatio fiat: ob ius de Dotat ore t . Si capitulum suseon erendi habet , hoc episcopus exercet ad supplendam negligentiam capituli c. Io. . econctis praeb. Si solus episcopus , archiepiscopi est , ex jure Ahotatun r boneficium
caverunt, firmarent, capitulationes introductae sunt, quibus constringuntur electi, iuramento accesente, ne vetera iura, sibi debita, in usum deducere possint. Hoc modo collatione a plurium beneficiorum capitum lis sibi confirmarunt . t a J Postquam per unionem ecclesiae parochiales monasteriis incorporatae sunt, inde e Pim factum, ut parochiis v cae os prae fecerint . Saepe etiam a Iaicis jus patrpnatus monasteri a cessum est .s ) Ne videamur aliquod spirituale
eontulisse. Inde etiam Ius patri, natus Ia cum & eerosia tuum sedulo distinet uere &huic plus potestatis quam illi adserabere so
s s Qui eo ne ursum In eollationibus prae
tendit, quod omnium beneficiorum domi nus si, & cum quo via ordinar o collator
148쪽
IV. At vero etiamsi non cessent, sequioribus tamen temporibus perversa sedit sententia , papae ex plenitudine potestatis competere collationem omnium beneficiorum non vacantium solum , sed & non vacantium, antequam vacant ( et 3 Equidem concilio Lateranensi III. an. rtet'. beneficiorum non vacantiu n provisiones inhibentur , quum sint veluti dispositiones de hereditate viventium & alienae ni ortis captationes s a ). Sed tam arguta est curia Romana , ut papam farra canones este ( et praecipiat ( b J. Dub autem . beneficia nondum vacantia confer ndi , modi sunt excogitati, exspectativus scilicet dc refer mi vis. V. EXPECTATIVA est certa spes praebenda: v. gr. in certa ecclesia cathedrali, Quandocumque vacaverit, obtinenciae a papa clerico facta . Quod quibus pradibus invaluerit, ostendit THOU ASSINUS ( c ) . Principio papa clericos , Roma venientes, vel meritis graves, solum commendavit praelatis: quibus quum pratis carentur praelati semel atque iterum, quadam relirione insita: commendationes frequentabantur dc nonnumquam susque deque habebantur . Unde preces abierunt in mandata: monitoriis enim (sic primas literas adpellabant) iungebantur praeceptoriae, quaS excipiebant executor ales , quibus delegato iudici imperatum , ut collatorem ordinarium vi adigeret ad conserendam homini Roma mi so praebendam a papa concesta in , aut , illo tergiversante , ipse conferret : quae coactio saero in caecommunicationem desiit . Atque tam indignis modis papa inde a seculo XII. collatorum ordinariorum ius subvertit. VI. RESER VATIO (3 ) proprie loquondo est declaratio pontificis, qua profitetur, se huic vel illi Ecclesie provisurum, si quando vacaverit , simulque camritulo et dictionem , vel collatori collationem interdicit. A reservationibus specialibus facilis transitus fuit ad renerales , ut Ioannes XXII. ineunte seculo XI krrimam cancellariae suae regulam scriberet omnium per Christianum orbem cathedralium reservationem ( d 3. . VII. Omnem modum excesserunt ista cancellariae Romanae inventa tempore schismatis Aventonensis.(l , insanientibus utriusque partis pontisicibus , prae serm
( x J Ab initio precibus egit , di ea usus est modestia, ut tantum in singulis eeclesiis
unam collationem per preces saceret. DO-
RANDUM In anecae M. i. p. yli . quibus petiit ab iis unam praebendam in singulis celestia ea thedralibus di collegiatis . Mor per im erium egit, de una collatione haud contentus instar e Ana II eouato dicenseri voluit, non tantum in Gallia, sed etiam in Germania alibi que.( et Hac de causa jus hoe soli pontifiei adscribitur, qui lenibus solutus dieitur, quibus subjecti sunt episcopi ceterique col
Romana introductae sunt . Ut plurimum id agebant ordinarii collatores , ut collatio-Uem papae Praevenirent , post quani ius conferena usurpavit . Ad praeventionem hanc impediendam ; reseruention t fiebant , de itas 3 In iret tum fere ubique orditiarii collatores excludebantur . Hinc g. mox p .st ingressum sui regiminis reservationes determinabant , easque cercis re tu is includebant ,
ut liquet ex BENEDlCTI XII. decretali
servabant collationem illorum beneficiorum ad vitae suae terminum ; morte enim exspirabant et inde I. tempore sedis vlleantiae ordinarii collatores libere ius suum exercem bant i ast . electo pontifice, mox ruttas Impediebantur per publicationem regularum, quae determinabxnt reservationes. Eranatales ec rationem regularum cancellaesae, quas ad me moliam in scripturam religebat eancellar ut vel me cance arIrat papae 3 ut docet documentum d . ann. i II 6. apud RA-LU Z. In 5 t. Pap. Aben ore. t. II t. ipsa re. MIat cancella Iae cum commentario edistit
runt pontifices, postquam in Gallia sedem posuerunt ; procul a Jove , tutiu e:se , tune demum didicerunt . CLEMENS. U.
149쪽
De senem orum collatoribus. tim Bonis cio IX. cujus tempora incidunt in fino in saeculi XI v. t a 3 . Obicem his vitiis posuere concilia Pisanum, Constanti ense & Basileenso , permissi dumtaxat exspcctantiis, quas vocarunt mangata apostolica. Hoc jus migravit in pradimati eam Bituri censem ( 5 3, & inde in concordatum ( c i , quibus nomine reservationum omnes collatio nos anticipatae intelliguntur: donec concilium Tridentinum s d omnes una ex Ecclesia proscriberet , abolitis omnibus mandatis de exispectantiis etiam ad academias & serram a tribunalia , indultorum , seu quoci inqtie nomine & obtentu, datis vel dandis; prohibitis etiam reservationibus mentalibus S generatim omnibus ad beneficia non vacantia nominationibus . Hinc ea pars concordati, quae ad mandata apostolica pertinet, non amplius in usii est. VIII. Pragmatica Bituricensis Brita uniam nostram et Provinciam , quae nondum regno insertae erant, haud affecit: unde nec concordatum ad has provincias extendi potuit. Quum D tannia an . I et a regno adiiceretur , eius provinciae impiscopi non amplius reservationi pontificis locum esse crediderunt, qui quotannisi emestria providit beneficia, nilo cancellariae Romanae recepto ( e 3 . Sed Henricus II. Innocentio X. gratificaturus. , an . Is s. publico edicto partitionem collationis per seirios re spatium inter pontificem & Episcopos confirmavit: quo iura etiamnum vivunt in Brirannia nostra (s . In Pro Uincia concordatum viget, sic tamen, ut a pro legato A venionensi, qui propior est , petantur provisiones beneficiorum , quae Papa consert. Interim hae duae Provinciae vocantur terrae obedientiae ( i . In reliqua Francia, ad quam concordatum proprie Vertinet, jus praeventionis inter Papam & ordinarium a momento vacantiae obtinet , ita ut provisiones priores posterioribus derogent stentque : quod moribus magis , quam lege aliqua, invaluit. IX. Concilium Basileense t g ) exceperat reservationes in corpore juris expres fas, quas usus restrinxit ad vacantiam in curia: quod jam Innocentii III. temporibus observatum legimus ( h 3. Papa igitur beneficia , quorum titulares vel incurra, vel duorum dierum itinere a curia decedunt , solus ( 5 3 confert s i . Idem ius cardinali legato a latere & vice legato A venio non si s h. 3, ita ut in ista legation di tres concurrant collatores, ordinarius, legatus & Papa , inter quos ius
praeventionis obtinet.& ipse praesul Gallieanus , Gallorum praesules variis modis afflixit, & reservationes. rigide evereuli. Suecessores haud elementiores fuere, imo praxin liragis magisque auxere . Exorto schismate CLEMENS VII omet a seroa D , ut oran a ZUsipare; et
princoram magnatumque favorem emerca e
IIb. I. c. d. V. s. apposte ait.( i Utoote quae bedientia strictiori sedi papali subsunt , ejusque iussa reverentius
subeunt , quam ceterae Gallie pro vine at , ut Decialius illustiat demon si ratque THOMASSIN. de set. et mm e s. Asc. P. 2.
nes praevenire potuit , quo l citius ei vacantia innotesceret, quam ordinario , uni e temre nunquam olim contingebat, ut eo casa
ordinarius conferre beneficia posset , id quod , ad hae jure perpetuo reservanda , occasionem praebuit. II. c. q. 8. y.
150쪽
i , oii. ., t. h. sti eotishrondo bhnoficio adstringitur ad nomin tionem 'ite
rius; quod ubi fit, provisio, non collatio , audit, sed institutio. Ius nominandi vel praesentandi vel ex jure communi descendit , ut patronatus ; vel ex privilegio, ut nominationes gradum dc indultum habentium, item nominationes re eis Francorum aliorumque principum. II. Ius patronatus praecipue locum habet in parochiis ruralibus, sacellis & minorum collegiatarum praebendis. Pleraque enim huius generis beneficia originem debent oratoriis ( r ) , quae magnates & alii opulenti homines in praediis suis in usu in domesticorum & vasallorum suorum exstruvere. Quibus Episcopus unu in vel plures submisit clericos, qui sacrii in fac erat , quive a domini S expetebantur, ne quos alere tenerentur, qui iis displicerent ( a j. Postea quum eis snt Episcopi , qui hunc morem contemnerent , dc domini , qui jure suo abuterentur , ct Ecclesiam in servitutem redigere tentarent ; canonum auxilio opus fuit
III. Patronus est, qui Ecclesiam fundavit vel dolavit: quod idoneis documentis, aut quadragenaria posseisione, tribus praesentationibus roborata, probandum. Ius patronatus transit ad haeredes & quoscunque successores , quippe praediis affixum ( et ( c l. Si praedium est ecclesiasticum , patronatus est ecclesiasticus p si profanum , laicus , licet per accidens clericus eum possideat , veluti patrimoni partem. Sequitur alienationem praedii , cujus accestorium est; sed separatim vendi nequit, quippe jus spirituale d ) . Est & in diviti bile nec inter plures heredes sparges adum : sed heredes aut coniunctim aut alternatim nominant , quorum sustragia si discrepant , praeserendus est a pluribus nominatus , vel pluribus Excellens dotibus ( e ). Sustragia autem per stirpes feruntur; non per capita. Hoci exercet, qui praedium possidet, licet dominium in lite versetur (I). IV. Patrono Iaico IV. menses indulgentur ad nominandum ( g j. Sed in No mannia aliisque provinciis VI. ( h Ecclesiastico ubique VI qui tamen variams i Qn i ab re etesiis parochiali bur adhue
dist inguebita tur , quod essent magis domes ea , & sacra in iis extra ordinem fierent propter fatigationem famula , ut aiunt patres cync Ira Agath. 3o6. c. 21. Interim diebus solennioribus possessores horum oratoriorum una cum familia adhuc interesse texebantur parochialibus ecclesiis , quas taudem prorsus neglexerunt , in teque saetum est , ut haee oratoria , in usum iami Iiae exinstructa paroch aDum ecclesiarum indolem aeceperiret. Interim inde palam est, i. oratoria haec fuisse in magnatum dominio & proprietates c. 23. C. i5. q. p. RA LUE. iomff. capitulo p. 33 s. indeque t. patronos dictos fuisse , qua appellatione olim e omen denotabantur e g. denique clericos suos de hac ecclesia & bonis eidem assignatis in v stivisse, ut tamen g. eos cpiscopo fisterent, tum ad examen , tum ad ordinateonrm.( 2. Datur tamen etiam jus patronatur personale, quod simpliciter ei tra respectum praedii patrono debetur , & ad omnes haeredes transit , ordine successionis conta eici