장음표시 사용
61쪽
Aristotcles; Democritus,c Leucippus ex corporibμ i HVis bro iis,)λὰ.bus, alia compom aiebant, haec autem in nitio multitudine, . r. formis esse. Et alio in loco Leucippus terminata es e guris i di- ibid. f. σι uisibilium olidorum unumquodque, Plato aute terminatis Causae vero,quae nouerunt, ut infinitas facerent, alijs in locis explicans,duasque numero proponen S,ait. . nonIaraia,frunt corpo Dcaa. Πra guris,infinitae autem in Huraecin finitasti a mplicia corpora aruntes e. Et alio in loco . Euoniam contrariabor in Inita 'I-nten.
fur qVae apparent guras infinitasfecerunt. Tertiam addit Pe
rerjus,eamque ex M. T. depromptam, cuiu Verba recesset, quae loso. 9.sch benes God actum ou habet extremum, quod habet extra δ' ἀζα με mum i cernitur ex alio extransecus at quo omne est a non cernitur ex alio extrinscus,quod ergo omne est , cum non habeat extremum,infinitum sit necesse es Sed haec ratio potiusquam immensitatem generum numericam conuincit, Vel etiam, quaeX-
tensionis vocarem, necesse enim est, si sunt principia, ut sint omne, id est compraehendant omne quod est, sintque ipsum omne quod est Alioquin essent aliqua non dependentia a principijs; quod est in conueniens. Non essent autem omne , si elitra ea esset aliquid sat si non est aliquid extra ea, necesse est, sint infinita quid enim extra terminum illumisia terminum habere ponamus ) futurum sit , an ens an nomen S, an principium, an X principijs , impossibile sorsan credidederunt esse , ut decer
Sed Lucreti auctoritas videtur obstare , quominus, infinitam hanc specierum multitudinem recipiamus. Non solum 'nim affirmat, sed pluribus ostendit, eas necessario suisse finius dum ait.
Finitas artare figurarum rationes.
'uod non itast, rursum iam semina quaedam se in inito debebunt corporis auctu esc. Id quae Pererius, qui pluribus etiam Lucrcti argumenta sis. phier: cauit. In nonnulli. dicebat dissentit Epicurus a Demo ἰομ 9.crio, quorum unum est hoc, quod attin t ad infinit axem x0 , ... mori secundum species fistuae. NOS tamen cum Bona 'co har. nostio
62쪽
nostro ita respondebimus. Difficile est veterum placita assequi coniectura,quod eorum scriptis defraudati simus. Et si pro batur, Epicurum cuius sententias Lucretius cecinit 4 probauit aliqua Democritica correxisse,quorum fortasse&hoc unusuit: attamen dicemus, haec minime secum pugnare,figuras esse finitas 4 easdem simul infinitas asserere sunt namque finitae primae illarum differentiae , habere angulos, carere angulis. Democritum autem harum primarum differetiarum memini Li.P s. se , easque principia rerum vocasse, ex Aristotele apertuma quit I, ostendes,omnes antiquos voluisse principia esse contraria, Democriti opinionem expresse ob oculos ponensi i lauris aiebat opponuntur a Hare, se inangulare, rectum is rotundum. At licet hae sint finitae, quae tamen ad eas referuntur sunt infinitae . Neque mirum, numeri namque primae disterentiae finitae sunt, paritas, imparitas infinitae vero , quae eis subi jciuntur. Imitantur autem figurarum species numeri disterentias quod inde constat, quod figurae a numeris denominantur, triangularesque, quadrangulares,liorumq; similibus nominibus nunta cupantur. Et si numerus non re ipsa Ad cogitatione, solentia in immensiim crescere dicimus; eadem ratione figuras adiamittere immensitatem credimus idque antiquis illis placuisse putamus. Sed paucis hae creassumentes, Lucretius dicemus)
inino quoque genere infinitas esse Atomos credidit, illis' pro
nunclauit. 2 de nat. ' ' Primordia rerum
rerum. Inter sessimili qui sunt perfecta Dura Infinita cluere: es enim distantia cum t Formarum nita, neces 'it qu. miles rus infinitas,aut sirinmam materiai finitam constare, idquod non esse probaui. Ergo, quando infinitatem explosit, specificam intellexit tunc,Vc cum Epicuro erat. non cum Democrito vel, si iam Democrito loquebatur, sinitas voluit primas earum dist en- tias. Et cinum, ii finitas absolute asseruit, actualem earur immensitatem oppugnabat,&quam Bonamicus appellauit pcundumformam,uo autem cum Democrito recipimus immo sitatiu
63쪽
tem penes intellectum,quam idem auctor vocalfecundum materiam Capax enim est figura,vt figura est,non minusquam numerus prs dictae immensiitatis. Erant ergo infinitae species figurarum,infinitaeque specie Atomorum, sin uno quoque genere infinitae Atomi. Et haec ut videtus illa sunt,quae de Dcm risu, criti sententia obscuris illis verbis Diogenes dixit Atὐmosprς crito. terea se magnitudine se numero esse Unitas censuit, ubi nomine magnitudinis figuram intelligit, quomodo namque magnitudinem eis infinitam tribuisset,quas Democritus teste Aristotele indiui sibiles credidit, si nomine magnitudinis non intellexisset figuram Θ subdit autem, 'numero quia in no quoque genere figurae erant Atomi infinitae,& numero tantum vicissim
differentes. Putarunt insuper eas esse quidem quantas i inter corpora enim recipere ea, quae essent expertia quantitatis, cum corpus inter renera quantitatis numeretur, absurdum fortasse credebant sed hoc non obstante,existimaru tesse indivisibiles. Hinc Aristoteles, Democritus o Leucippus ex corporibus indi sibili 1.d st ij bus alia componi inquiunt. Et alio in loco. His Πi μ' i' i' d.
sibiliaprima corporum,sigura disserentiasolum c. At licet uidi uisibiles crederent,alias alijs maiores affirmabant. Quod& Aristotelis testimonio patet,cuius sunt illa. Sed tamengrauiusse ibid.t.66. cundum excesium dicit se Democritus numquodque indiui bilium, quapropter se calidius es c. Vbi nomine ea cessus,non e cessum grauitatis, sed magnitudinis intelligit, ut nos diximus, Ppriviaiκerat Nobilius,quae enim maiores erant, eodem gr incom. Iutores credebantur. At ineptus admodum esset modus loque liuite t. di, si excellentiam grauitatis indicare voluisset. Curentin excessum addit, si grauius dixit ZErant ergo panes Atomi induit sibiles sed aliae alijs maioreS. Verum quoniam apparet, haec minime consistere poste nostra interest causas seu sundamenta perpendere,quibus hasce suas conclusiones, confirmabant, tutabantur;vel pluribus, uuae ipsi docuerint eXplicare. Pererius itaque dixit, eos non probasse communem Geome .sua hitrarum opinionem asserentium, omne corpus esse diuisibile in V o',
64쪽
infinitum,sed credidisse , diuisionem corporum renninari quia busdam corpus cillis indivisibilibus; tresque rationes in mediuai fert, qstibus suam hanc opinionem confirmabant: prima est, quia corpora vel faeta sunt ex nihilo, cleX punctis,uel cxcorporibus indiuisii bilibus; non primum, neque secudum orgo te tium recipiendum Alecta vero, luia si omne corpus csset diuisibile in in unitum, cum ea in quae diuiditur sint eius partes,omnia corpora essent aequalia,quoniam omnia&singula ex infinitis partibus constabant; ob idque omnia essent intinita Tertia autem josticina illa est, qua ducit ad incommodum ab
Aristotele pluribus suit explicatavcrbis,d a nobis,licet secus a Pererio Xplicetur, in duas diuisa rationes, ita declarabitur. Duo sunt fundamenta quibus nituntur. Primum, Aloii Osisse
indivisibiles non solum quia actu non dividantur, sed etiam quia potentia non sunt diuisibiles. Alterum magnitudinem, corpus ut 0non ima sumenda. His ita positis, prima carum ita coit ruitur. Si non sunt magnitudines indivisibiles; ergo :nnis magnitudo crit diuisibilis sed hoc est absurdum ergo Scc. Asi umptum ita demonstratur Sit magnitudo omniquaque di-ς uisibilis,putat. C. 'uoniam potest omniquaque diuidi re ducatur labitus modi potestas, saltem per suppositionem 4d 1 p.e . Um; possibili etenim posito in esse nihil sc tu itur absurdi, ut ex
δ Aristotele nostis. Tunc quaero,quid remaneat post absolutam in hanc proposita magnitudinis diuuionem trium etenim alterudicamus oportet,vel quod nihil remaneat, vel quod remaneant puneta, vel quod supersint magnitudines. At pri ira sunt absurda, quia neque ex nihilo, neque expunctis constabat Pergo ne que in nihilum, neque inpunci a resolui potuit, omne cicinini quod resoluitur, in ea resoluitur, e qui biis erat compositu Remanebunt ergo magnitudines. De quibus quaero, an sint diuisibiles, vel in diuisibiles: si secundum dixeris,habet, intentum, iamque erit apertum concedendas magnitudines in diuisibiles: si ad primum confugeris, non stabis concessis su posuimus enim magnitudinem . . omniquaque .secundum omnem illam potentiam, quam habebat fuisse diuissem quod non cuci, si quae caesa supersunt partes, admitterent diuisionem. AL
65쪽
teram vero ita efformandam censeo. Diuisa parte a toto , quod remanet est minus toto, lapposita eadem parte, rursus totum fit maius,quam esset prius; dum erat diuisum in partes, neque mirum,quandoquidem partes in compositione totius veniunt,& nihil aliud est totum , quam partes simul coniunctae sed per ablatum punctum a magnitudine, magnitudo non decrescit, neque si ei addatur efficitur maior pergo punctum non est pars magnitudinis. Et hucusque procedit Aristoteles. Nos autem, ut robur huius rationis manifestemus haera ad eam perficiedam accipienda duximus. Principia sunt, .ὶrtes eorum, quae eccis fiunt pergo puncta non sunt principia magnitudinum. At neque dicendum eas fieri ex nihil, quoniam nihil ex nihilo fit; superest ergo ut dicamus, magnitudines factas es e ex magnitudinibus, in quas ultimo resoluuntur ergo ex magnitudinibus
indivisibilibus.quia scilicet si adhuc possent diuidi, non ipsis es
sent principia, sed in quas ultimo ipsae resoluerentur. Causaeve ro propter quas a communi opinione discordes fuerunt variae ab Aristotcle varijs in locis assignantur,prima ibi omni plenum non erat unum;ssed in ta multitudinem, se indivisibiliapropter prauitatem molium. Altera vero ubi ait, eos existimasse omnem diuisionem copetere rebus diuisibilibus ratione vacui ex quo componuntur: Atomi enim cum sint omnino expertes vacui,ut diximus erant etiam necessario indivisibiles, possumus etiam &praesertim si receperimus expositionem Philoponi affirmare, eos existimas eatomos maiores admittere diuisionem , minores autem non quia stante huius viri expositione Aristote les ostendit illorum errorem tali medio Sicut in diuis biles propter molem, utique forsan dicendum, minores non admittere diuisionem maiores autem ma X line sed quoniam dicuntur indiuisibiles natura, id est quia carent vacuo, cum non minus maiores quam minores sint eApertes vacui, aperitim etiam, quod nominus erunt in diuisibiles maiores,quod minores Dicemus ergo, Atomos fuisse indivisibiles licet essent quantae, indiuisibiles secundum actum,& secundum potentiam, tum ratione molis, tum ratione nature,quod scilicet minime essent, Me
66쪽
At si in diuisibiles,ctim quantae corporeae sint, cur eas non cernimus, aut alio sensu percipimus ΘΔ cnssibilibus enim existentibus,quae ex eis fiunt,rationi consonum asserere, ut: ipsa aliquo modo sub ij ciantur sensibus. Ad haec Lucretius.
Principio, Venti vis verberat incita Pontum, ingentei que ruit naueis se nubila differt. Interdum rapido percurrens turbine campos oro. Sunt igitur venti nimirum corpora caeca: duae mare, quae terras,quae denique nubila caeli Verrunt, ac subito vexantia turbine raptant auare etiam, arque etiam sunt venti corpora caeca; mandoquitaemfactis, ac moribus aemula magnis Amnibus inueniuntur,aperto corpore quisunt. Tumporro varios rerumfentimus odorei, Nec tamen adnareis enienteis cernimus unquam, Nec calidos ae sus tuimur,nec frigora quimus, urpare oculis;nec oces cernere suemus diuae tamen omnia corporea constare necessest
Materia: quoniam sensus impellere posseunt: Tangere enim, tangi, nis corpus, nullapoteire . Denique fluctifrago suspense in littore vectes Vuescunt,egdem dispansae in Sole senescunt, At neque quo paclio persederit humor aquai Visuis, nec rursum quo pacto fugerit aestus. In parua igiturpari eis dispergitur humor;
guas reali nullapossunt ratione videre circ. Corporibus caecis igitur naturagerit res.
Vtrum Atomi essent sensibilibus qualitatibus praeditae Cap. XL
Ed quae diximus apertiora erant. illud magis occultum, de quo nunc agendum. Quaerit Bonamicus . Vtrum Atomi essent sensibilibus qualitata tibus praeditae,an carum omni in X pertes. Si
Lucrctium consulamus, in ancipit versibimur quia hac in re non ibi constans, primum videtur aifirmasse, postea
67쪽
postea utilem negasse. Assima es ut videt ui ubi ait.
Tactus corporibus cunctis,intacfus inani. iEt quamqllam meminerit de tactu tantum, unde in se ledum rerum.
videatur olas primas qualitatescis tribuisse tamen vel dicendum ipsum cum tactilibus omnes alias qualitates intellexisse vel saltem inferendum, Atomos non esse omnium qualitatum expertes. Negat tamen alibi, ab eis omnes qualitates seiungit, dum ali. Sed ne forte putes solo poliata colore
Corpora prima manere etiam screta leporis Sunt, ac frigoris omnino calidique vaporis, Et nituperioa, succo ieiunarieruntur, Nec iaciunt ullum proprio de corpore odorem, Sicut Amaracini blandum circ.
Si vero Aristoteli credamus,ipse docuit, Democritum existi .d --.masse, solas Atomos circulares esse calidas, nullamque aliarum ct cor taesse frigidam , quasdamque esse grauiores, alias minus gra sit 'ues,prout erant maiores, vel minores; unde etiam infert, alias necessario fuisse calidiores,&alias minus calidas Et pergens, ibid. 6 aliae inquit erant durae: Minfert;ergo nonnullae erant molles. Quae conclusio exposita aliarum duritiae infertur,&none mete Democriti. Quia Democritus credidit omnes esse duras, solidas, hac nimirum ratione separanseas ab inani. Toletus etiam, solos habitu si dicebat quibusdam Atomis inesse puta 3. de eis. Tunt, priuatione Saulem minime; lico autem habitus,calorem,
item, leuitatem Sc. 'niam vero patet, multa vulgo quoque&frigida, mollia,&lcitia appellari ,haec illi. neque leuia, neque mollia,aut frigida dicenda putarunt, sed minus calida, minusque dura,&minus grauia. Et quae de his diXimus, de caeteris omitibus similibus dictum volumus. Manent cum hac sentcntia verba Aristotelis, ex quibus non solum infertur solos habitus Atomis tributos sed patet etiam causa, propter quam noluerunt eis inesse priuationes: fuit etenim, quia voluerunt eas
68쪽
bilitatem ab eis, quas necessario impassibiles affirmabant, pr pterea quod erat eXpertes vacui, sitne quo nulla potest esse pal-sio,temere enunciantes, lixerunt non esse frigiditatem&c. sed remissionem caloris&c. non videntes ut ibidem ab Aristotele habemus, Quod non minus quam frigidum patitura calidiori ininus calidum, quoniana minus calidum relatum ad calidius habet rationem oppositi. Affero in medium verba,digna elenim videntur qu attentius considerent ui Nili refert adp ponem auferendam ab eis, ovo non sint frigidae s enim erant
aliae aliis calidiores, excedens aget in deficiens, ct magis calidum in rem e calidum EX quibus infero non recte, a Peremo siertum, Atomos iuxta horum philosophorum sententiam Omnium patibilium qualitatum fuisse e X pertes . Quem tamen, si1 quispiam tueri cuperet, dicat, eum cum Lucretio loquutum, qui ubi separauit ab A tomis omnes qualitates, Epicurl, nota Democriti opinionem recepit. Pererius etenim indium telo quitur,& non magis Democriti, quam Epicuri opiniones eo loco sibi considerandas proposuit. Lucretium vero Ibi loci Epicuri sententiam ob oculos posuit e, hac non leui coniectura ductus,ego quoque probarem. Aristoteles narran Squomodo iuX ta opinionem Democriti mista est enicolorata, quonii inquit' colorescin apparentia consistunt, se non re Esa,versonectenim colorantur res E quibus ni cus me fallit an innas inferedum& Atomos sim ista, esse abscolora, coloremque non est quid reale, sed in appa lentia consistere, quae tamen apparentia non erat in Atomis, sed in istis, originemque ducebat e Varia inmistisato morti versione, te qua plura inferius Est ergo quasi dicat Lucretius: Democritus credidit Atomos cse omnium colorum expertes, quasdam tamen qualitate scis tribuit, calida Lque vocavit,4 duras c. Nos autem cum Epicuro dicemus, cas desiderare omne genus qualitatis. Causa autem,quae mouit Epiculum ad separandas ab tomis omnes qualitates . silicet temere liticquam enunciare robur illius argum et fuit, quod nuper ab Aristotele in Democritum obiectum vidimus. Non poterant enim esse impatibiles si erant quales; at necesse erat,vi cssent impatibiles,' quia cxperte vacui, quia erant
69쪽
aeternae , a vacuo elii in passio at aeternitas necessario principiis concedenda. Erant ergo Atomi omnino eXpertes colorum, praeditae tamen qualitatibus, licet no omnibus, sed habitum significantibu S, aeternae tanten, impatibiles,4 quia principia , quia exepi te vacui. Neque hac in reprobarem Bonam iuidi i g. vib.ctum. Atomi per se ipsae sunt impatibiles,omni qualitate, cis c. 17. sectione expertes prceterquam mole, figura , pondere , quo
deorsum vero tint. Patet enim ex Aristotelesta calorem,duri . itemque ape ite ab eis fuisse Atoma Sattributa,Vt mollitiem,tri ι.6 s. dic. giditatemque ab eisdem seiuncta. At si haec insunt qua e parte habiturum, illa vero non,quae ex parte priuationum; cur non
rationi consonum asserere,habitus quidem, sed priuationes minime eis conuenire.
De motu loculi Atomorum cap. XII. - Rant, ut demonstratum est, inter Atomos aliae ast ijs grauiores. A grauitate autem quomodocul que' it prouenire motum, unicuique apertum quia etiam si leuia, omnium qualitatu eX- pertia corpora moueantur, patet grauitate causare aliquo modo motu,quod grauia neque ut leuia seorsum, neque ut caelestia circulo mouentur. Democritum ergo putassis eas esse mobiles,praeterquam quod ex eo colligitur, quod affr- mauit esse graues,ex illis Aristotelis verbis aperte infertur, Ampuus autem quid est,quod movet 'ibi supponens, eas sese mobi gζη les, argumento ad hominem conuincit, easdem fore immobi 'les,si nimirum,quae de ijsdem ab eo dicebantur, admitteretur. Verum licet motum eis concederet, unde tamen . quomodo existentibus illis inerat, perinde atque alij, inquit Philoso λ phus praetermisit. Ergo Pereritis, ubi asi erit, cum eXistii Basse . kὰ Atomos non ab aliquo principio, sed ab omni aeternitatemO T sc 9. ueri perpetuo per inane, si principium temporis intelligit, recte quidem, verum sic scientem causam innuit,nsi recte loquitur, unde enim eis inesset motus,Vt modo diXimus, non docueiunt. Et Bonamicus, dum affirmauit Atomos suapte nutu ferri scr
70쪽
2. de nat. rerum. In Democrito. in Leuc. I. de nat. Hora In Demo
inane,vel non re neo ipse,vel cum Epicuro loquitur,& non cuDemocrito. Epicurum autem fuisse huius sentetiae, ex illis apertum est, quae apud Lucretium legursus.
Prima enim mouenturpe se primordia rerum.
Cum autem simplicium corporum unus sit motus secundum naturam, Atomi duobus motibus mouebantur,circulari nimirum,& ad medium. Hinc Diogenes Laertius atomos ferri in toto,ac rotari; Vbi rotationis nomine,circularem, alijs aute verbis,rectum motum indicauit,qui fit per inane, quod totum appellat; alibi, magnum vacuum nuncupauit, 'bi etiacis eruit, Atomos per ipsum ferri. At de earum motu recto apertius M. T. ait namque Epicurus, cum videret, si Atomi ferrentur in locum inferiorem suapte pondere, nihil fore in nostra potestate, quod esset earum motus certus, necessarius, inuenit quomodo necessitate effugeret, quod videlicet Democritu fugerat,dixitque Atomum, cum pondere ira uitate directo deorsum feratur,declinare paululum Duobus ergo motibus, circulari,& recto ad medium, iuxta Democritum: at iuxta Epicurii, duobus quidem,circularique, Mad medium, at non re sto, sed trania uersali feruntur. Perpetuo autem sic mouebantur: neque miru perpetuae enim ipsae erant , inaneque per quod seruntur infinitum, ut demonstratum est, mundi ex eis infiniti generandi,ut ex illis Laerti jaccepimus. Infinitos es. mundos, generationi,&corruptioni obnoXios generatio autem rerum non absque earumdem motu fiebat, ut inferius videbimus. Declinationem earum dum ad medium seritiatur, nec non, omnes deorsum serri,illis habemus apud Lucretium expressum. Nullam rem pos suaui Corpoream rursumferri sursumque meare. Nec tibi debet circ. Transuerso que volare per imbreis fulmina cernis,
Nunc hinc, nunc istinc, abrupti ob bus ignes Coricursant,cadit in Ierra vis flammea vulgo Istud in his quoque te rebus cogi nos creavemus Corpora cum deorsum recIum per inaNe se runtur, Ponderibus proprijs, incerto temporcs meo