장음표시 사용
81쪽
Forsan igit tri haec X Plutareo: accepi , ubi ait Alcmis coactis qtiae maiora erant: grauissima,utique subsederunt, quae minora,rotunda, leuia, ac lubrica fuere, elisa in concursu corporum, ii sublime subuecta sunt,4 forsan etiam ex Lucretio sumpsit, cuius causis generationis variorumentium generum, simulq; variorum eo tum motuum aperientis cum enim e grauibus omnia constent principi)s, Omnia quoque deorsum mouered berent, ut olim diximus haec inter caetera sulit.
mos non omnias poterant coniundita manere Nec motus inter se dare conuenienteIS. Hoc es a terris altum fecernere glum, Et seorsum mare, ut creto humorepaterete Seorsum item puri,secretique aetheris ignes. iuppe etenim primm terrai corpora quaeque Prostorea,quod erant grauia, spe laxa, coibant In medio atque imas capiebant omnia feris. et e Vanto magis inter spe leaea coibant Tam magis e resper ea, quae mare, dera,Solem, Lunamque o cerent, di magni mgnia mundi. Omnia enim magis h.ec e leuiuens, atque rotundis Seminibus; multoque minoribu 'sunt elementis, .mam testus,ideo Vester rara oramina terr.e
Partibus erumpensprimu e sectulit aether Signi Pr, Mul os secum sec. Et quamquam idem Lucretius conetur Ostendere, eas, ilicet inaequas ter graues, non potuissse inaequali velocitate moueri dum opponit inaequali tatem velocitatis inesse his, quae mouentur per media, quibus inest facultas resistendi non Atomis, quae mouentur per inane, idque docuerit verbis illis. At qu.efunt solida primordia mplicitate,
Cum per inane meant vacuum,n c res remoratur
Vlla oris,atque ipsa uis epartibus unum, Vnum n quemc pere ocum, connixa feruntur Debent nimirum praecestere mobilitate, Et multo citius ferri,quam lumina Solis. Multiplexque loci es c.
82쪽
Illud tamen in primis ei obiiciam, motum semper per inane fieri j ad hoc enim receptum fuit inane, ut per ipsum possent res ips*moueri Deinde veroopponam, Democritum non docuisse motum fieri per spatium a corpore occupatum Ged per inane, ut qui in hoc cum Empedocle concors fuerit quod non fieret motus testemque habeo Aristotelem nisi esset vacuum . Et demum quod causarum , sed velocitatis una sit mediiraritas , non inficiabor;sed quid prohibet dixerim Democritum, cum
crederet omnia moueri per vacuum,mistorti tamen alia ocytis, alia vero tardius moueri cerneret,sensuique no parum fidei habendum putaret;huiusmodi effectum in grauitate mobilis retulisse, cum in raritatem me dij referre non pos et ZAt si grauitas in istis est causa velocitatis,cur dicam non cina tomis
Pateat ergo ex dicitis, Atomos iuxta opinionem Democriti moueri recta deorsum,ocyti tamen ,aut tardius, prout sunt grauiores , aut minus graues: ob idque in quia minus graues percus ae a grauioribus mouentur motu clisionis, de quo olim me minimus, Malacia dunt , pos e varias, di prius inuicem diuisas
concurrere,qui earum concursus a natura causatus, rerum productio est , generatio vocatur; quoniam ex varietate figurarum Atomorum concurrentium, diuersitas rerum illarum substantialis producitur,quae cX earum concursu fiunt
Genitorum diserentia explicantur Cap. XV Erum quoniam ex ijsdem conflata principijs, non solum a sui ortu, scd4 postquam genita fuerunt, phiribus inuicem distant disterent ijs, milliesque
dixerim in dic sinu tantur,& calida fiunt X frigidis,& dura ex mollibus superest , Ut quomodo haec contingant aperiamus hincque disterentiam in sera inus, qua generatio ab alteratione seiungitur, cum teste Aristote di ' lio Democritus prae alijs accuratus, non solum Verbis, sed re ipsa causis diuersitatis assignans, eas vicissim differre docuerit. Triplex itaque aiebant vel dum concurrunt, Vel postquam conuenerunt in Atomis varietas esse potest, figurae, scilicet ordinis ,
83쪽
Liber Primus. clinis,& sitiis. Et haec ex Aristotele varijs in locis aperta cuius ι asunt haec. Demo Mutus se Leucippus factenus afras. Hieraraonem, G g ta rationem ex his faciunt, egregatione quid mes, congregatione generistroNembo corruptionem ordine autem , cstpositione alterariomem. Et alio in loco. Ita n o hos alterario m sa , , O generationem contingit acere,ut demonstratum est, versione, es conracsu transmutantes idem igurarum disserentjs. Et rursus crito. Simidi modo hi quoque differentras. ansas caeteroru I p p.s a aiunt: has autem tres esse dicunt, πυ-, ordinem, tum. Di se' ferre etenim exscidunt dumtaxat, i obtro T, o Hathste,quorum rhythmus quidem silura, Hathge vero ordo true aureo frus est. Quorum familia illa Lucretilliint. Illud D his igitur robus meminisse decebis I Ion ex omnibus omnino quitarumque cri an re a s*dus. Sensis, o extemplo me gigni dicere sensus. Σ de nat. Sed est ni refrre, ea primum quaIt D si cN gi ii Sensis qui faciunt, sequas Nipraedita uerma ex te plo
Motibus, rinibus,to ruris c. M sensusEXplicans autem Aristotelestiuiusmodi differentias, Eifert '
aiebat A ab N .gura, AN. et crotat NA. ordine,Zautem ab si 'su ex quibus . pertum, ordinis differentiam sumendam penes prius&posterius situs autem diuersitatem penes loci differen 'φ' tias, ligurae autem diuersitatem, praeterquam quod olim ape ritimus, illis a M. T. declaratam habemus. Icta Lyr saliti i. d. h. f. mocriti ue etiam ante Leucippi, si corpuscula quaedamnia Ἀωρ. alia assera, rotunda alia partim angariat, curuata quaedam ,
Cum autem tripliciter ut demonstratum est disterrent, a tamen huius opinionis auctores huiusmodi diuersitates no in. differenter ad res inuicem seiungendas usu: pab int; sed a discrimine penes figuram,substantialem, ab alijs autem differentijs, siue smul,sue seorsum sumptis; alias diuersitates prouenire putabant,quas in uniuersum accidentales vocabimus. Hinc ergo Aristoteles differentiam substantialem a figurae Atomorum diuersitate prouenire affrmans, Ipsa autem asci s alebat)di 1 doab rre his,ex quibusfunt positione opor e sorvo quorum sen-
84쪽
6 8 De Placitis Philosophorum sus talis est aci. milia, as ipsis differre his ex quibus ant, id-
est, ratione fagurarunt illarum Atomorum ex quibus sunt. i. cX quibus hab ciuissentiam, spo itione,ctordine,& haec referen-ibida . . da ad differentias accide tales. Et assibi Democritus es Leucippus facientes figuras alterationcm ingeneratronem ex L D-
plicans, subdit Segregatione quidem, es congregationegen rationem G corruptionem. Vbi praeterini sit figurarum diuersitate, quam tamen cum his intelligendam ex subsequentibus csistat, ordine autem positione alterationem. Si enim dicam ego Omnis diuersitas pendet ab his tribus,& alteratio, id est, diuersitas accidentalis pendet a differentia situs, vel ordinis , patet disterentiam essentialem petendam a diuersitate figurae. Quorum si
ibid.t. 7. milia haec etiam sunt Attamen O hos alterationem, geHerationem contingit cere, ut demon iratum es , te X tu nimirum
quinto, versione O boni ac ab transta tantes idem, se gurarum di ferenti quo qui emi facit Democritus csec quae admittunt eamden expositio Ile sed astero in medium verba apertissima, ibida. 6 ut eamdem conclaisionem confirmem Democrito G Leucippo funt indiu ibiliaprima corpora Cura disserentia solum, ex qua-hVs primis componatatur, C in qu. Ultim a re Iu ntur inibus aperte firmat,omnia ex Atomis constare,&in eas resolui: esse
autem i, ij cc in ii ies orsa , Iuod Aio in i e X qu ibes s es ni di ster fiat vicissim figura. Vnde iure optimo Vlterius proce icta S, ait. si ' pluto se Leucippus in altis conssentientes e . duas tam cia probarunt diuersas conclusiones Plato namque credidit omnia fieri ex planis, ius est ent figuris terminata finitis. Leucippus autem ex solidis, quae infinitis terminarentur figuris. Sed in via Platat T in si tonis dicam ego diuersitas figura caula dii ferentiam substatiae; eruo etiam iuxta sententiam Leucippi essentiales disteren tuemistorum a varietate figurarum illarum Atomorum penta dent, eX quibus faeta fuerunt alioquin falso dixisset Aristote les,lios in caeteris omnibus fuisse concordes. Libet autem , t arcum Aristotele diximus, e Lucretio primum , deinde vero Li- , , his xjORς confirmare. Lucretius ergo ait. M um. aι caeci si estis,iacti u liquores
85쪽
Liber TriwuS. Iucundo sensu linguntra Ientur in ore. At contra terra Absnthi natura,serique Centauri, is do pertorquent ora apore. Vtfacile agnoscas, Luibus atque rotundis T se ea, quaesensus iucunde tangere posiunt , At contra,quae amarabatque aspera cumque videntur, Haec magis hamatis infer se neae teneri, Proptereaque solere vias refringere nostris Seu bus, introituque operrumpere corpus sec. Et quamquam haec videantur notare disterentias accidentales, secus seres habet, quia,etia sit dulcedo,asperitasque, c. quorum Lucretius meminit, inter accidentia connumeranda sint, meminisse oportet, singulas omnes Atomorum species
habuisse proprias qualitates,absurdum enim fuisset, ut in eos obiiciebat Aristotele, si solas circulares dixissent calidas, alijs
vero figuris praeditis non tribuissent proprias qualitateS. Deinde etiam memoria tenendum, antiquos vel nullam, vel rudemadmodum habuisse cognitionem forme Hinc enim inseremuS, non mirum cuiquam videri debere , si qualitates inseparabiles loco formarum, Messentialium differetiarum acceperint ili metenim quoque dixi, haec omnia unico nomine testemque Lucretium adhibui coniuncta ab eis fuisse vocata Ergo dicerem eos, quoniam harum qualitatum meminerunt, non distinxisse casa formis. Hinc que forsan Plato ut id obiter animaduertamus diuersis elementorum naturas manifestare cupiens, in accidentia, qualitates eorum oculos dilexit, cubi carnque terram, quod immobilis,&maxime compacta esset pyramidalem
autem voluit esse ignem, quod facillime moueretur alijsque alias, ut proprias, tribuit figuras probabilibus Cut ibidem ipse fatetur permotus rationibus , quia scilicet a qualitatibus diuersis corporum, arguebat, Minserebat disterentiam figurae ilia lorum planorum,e quibus ipsa constabant. Ergo dicam modo ego igurae diuersitas causa differentiam essentialem si gurata autem Atomi erant omnium materia, diuersae ergo res, siue propter varietatem figurae, siue propter differentias qualiata tum singulis figurae generibus proprie inlisrentium: sed Atomi, de
86쪽
figuriae datum, siue di as, Aloini figuratae, x parte materiae, qualitates autem eX parte sol mirarum sese tenebant. Con
stat ergo ex Aristotcle, Lucretio figuredita ei sitatem in Atomis positam esse causam di illi rentiarum gentiationa inter composita cX Atomis existentium. Sed quod a uetor it .iteos cndimus hac non improbabili ratione russus di in onstiandum duxi. Non dum apcltu inc se virum iuxta opinione in Democriti seu omnes Atomi essentinius Metus lena, an incisa naturae. Ve-pht e 9 nim quia Percrius accipit unitatem,& Aristoteles visus est po- όs ji ius hanc,quam Oppositam sententiam, ut Democriticam recepisse, stante hac positione, ita algumentabor. Si una est, Meade omnium Atomorum natura,ergo etiam mistorum si non disterut si e fati aliter ratione diuersitatis inter eas penes figuras existentis una erit, eademque natura:sed hoc cst absurdum, ergo dic. Conne Xum vero eXco probarur, quod neque ad situs, neq, ad ordinis diuersitatem confugere posivinus, quia haec fac uiatdiffercntias accidentales, ergo confugiendum ad figuras, cum praeter haec non sit alliud principium distinctionis. Notanduin tamen, quod dum cssentialem differentiam accipimus, tuam peripateticus asorma sum erct, ii in notamus di uersitatem, quam nuper cum Lucretio loquentcs, platribus eX-plicauimus. Ergo calida a non callidis disserunt lacundum substantiam, dialia qu secumq; qualitatibus proprijs predita sunt. Dico autem proprias, quas illi singulis Atomorum generibus inuicem ligura distinctis tribuerunt. At quia in pluribus prima facie diuersis apparet una,&eadem natura; Cinamomum etenim,ignem,&c.calida Voca muri Zaccarum, meique,&c.dulcia,& alia similiter, quari et quispia, quid dicendum de horum diuersitate, si inuicem confera intur ΘScire ergo est, haec dister reti non calidis clientaliter, quia sunt ex circularibus,&minus grauibus, caetera vero constante secus figuratis tomis At si vicissim conisuntur discrepant per accidens, cum enim exclusdem generis Aloinis fiant, diuersas tamen posituras, aPt ordines habenItibur, , nec cse est, ut conueniant in substantia differant autem accidentalibus differen-
rijs. Ergo si piper est pipere perieci ior, ignis praestat altero igni;
87쪽
igni uel ecquoque in genere per accidens disserentium connumeranda Agendum ergo modo de causis differentiarum accidentallum.
Accidentia, tu ta Democriti opinionem, in duplici genere erant,realia,ipsis scilicet rebus re vera in limentia, & apparealia,quae scilicet cum nihil re vera in re ipsa ponerent,aliquid tamen ponere videbantur Peripateticus etiam decoloribus distinguens, alios realiter, ut parieti albedinem,& alios apparenter uis subiectis inesse putabit,ut in nubibus,aut collo colum
bae. Realas erant habitus,ut calor,&grauitas apparetes autem priuationes, ut frigiditas, leuitas: nihil enia leue,aut frioidum, sed manus calida, aut minus grauia erant omitia, at de his plura etiam prius Erant insuper in genere apparentium colores Omnes: unde Aristoteles, apropter Democritus colorem non nam esse: verssione enim colorari Ex quibus insero,&Atomos ζ eis conflata corpora re veri abscolora fuisse, ut abscolor ' est aer. Bona nascus autem addit, etiam sapores habuisse solam apparentiam, inquit enim: tomi verose ei asturabiles, omni qualitate,se assectione expertespraeter molem, ura, pondus quo deorsum vergunt, nihil e colores,aut pores
Ir opter eorummauationem quae omis attribuir,omma varia- rustic rex arra muratione contingat,ut hoc mihi, aliud vero tiab eodem tempore videatur Quae autem apparenter talia sunt, intermista numerabimus, Atomi etenim neque apparetera Ut colorari, aut sapore nisu naere poterant, cum essent in sensibiles, 'tolim ostendimus. Omnium auicui, siue horum, si uercaliter i. inhaerentium accidentium, si proprietates exceperis, quaslC-cosormaru habitas diximus causa erat, situs,aut idinis Atomorum an rerum compositione venientium, aut existentium diuersitas,ut ex olim dictis apertum.At quaeres,ad rem minutandam secundum accidens quot Atomi,aut situm, autoidine necessario debent immutare Θ Ad haec, ipsus Aristotelisi cibis in medium allatis acile respondebimus: transmutetur paruo Immisse,se omnino aliud appareat uno transmutato. Nejue in ru senim re vera apparent immutari colores in collo colu .nbς quo cumque versus. etiam si quam minimum moueatur, cur non
88쪽
poterunt in via Democliti res ipsa apparere diuersa mutato ordine, aut situ Atomi,quae est pars substantia carum Θ Alba ergo sunt, quae nuper erant nigra,&quaedam abortu alba sunt, alia autem nigra,quia Atomi ci sic, vel secus dispositae, vel nigredincna,vel albedinem faciunt. Et alia alba magis, 'el nigriora, qtioniam situs,& ordo Atomorum id ipsum praestare possunt, si
varientur. Et quamquam caliditas insiit, vel non insit rebus, prout ex tali,vel non ex tali figura praeditis tomis constant,&de omnibus qualitatibus Atomis inhaerentibus idem sit assere dum, diuersitas tamen situs, aut ordinis possunt efficere ut res sint magis, 'el minus calidae,ut stamina,quam Hypeccauma;&etiam prima facie appareant diuersae gentialiter, ut piper, ci-namomum, ignis, cum re vera differant per accidens. Verum haec quidem Democritus: Epicurus tamen ea, lus eisdem qua litatibus pr lita erant sed disterebant tamen perscctione, ideo dist erre dicebat, quod ex Atomis inaequaliter perscctis constarent E persectioribus etenim circularium, ignis,c minus perfectis piper, in genere gnium, perfectiores e perfectioribus, di caetera misi ter ex his constabant: unde etiam Lucretius
aiebat. Perfficile est animi ratione exsolvere nobis, mare Domnens multo penetralius ignis iuga/n noster fluat e tae is terrectribus ortus,
Diocre cim possis Hestem fuminis ignem Subtilem, magis e paruis constare gari Degenerationis alterationis disserent s. Cap. XVI Alcte dictis,quod non solum dum congrcgaba tur, sed etiam postquam conden erant, Atomi Va- rie disposita vel pcnes ordinem,uel penes situm,
crant in causa, ut res ceci produciae apparercnt
89쪽
Libcr PriantiS. bab omnino erant omnia varijs mutationibus obnoΣia Has ergo rerum genitarum utationes in diuersitates omnes in cis, postquam genitae erant, prouenientesiit a different ijs seiun gerent, quibus res a sui ortu separabantur alterationes vocabant,& a litus, vel ordinis mutatione prouenire praedicabant.
Circa us nos, d quia pluribus ab Aristotelis eXpolitoribus inuenies explicata, quia ex prius dictis aperta credimus, no est
cur diutius immemoremur. Sed sit erit animaduertisse, re hance Xemplo illo fuisse ab eis explicatam, cuius superius meminimus. Vt enim dicebant collum colum b. e modo viride , modo nigrum,alias vero album, aut rubrum cernimus, idque e situs mutatione prouenire constat, ita quoque censendum ceteris iii mutationibus contingere, res secus coloratas, aut diuersis qualitatibus praeditas ideo videri, quod varia in eis fiant mutationes Atomorum, siue penes situm, siue penes ordinem.
Sed quoniam ea, tuae diximus, ob quasdam non leues dissicultates, quas pos et quispiam ob ijcere, in dubium reuocari
possent, age, ut re declarata, quomodo eam ab omni calumnia tueri possimus,liis propositis, atque pro viribus resolutis, per
Aristoteles itaque in primis, modum,&causas actionis&passionis ex Democrito explicans,in ista patiuntur ait agentibus in eis eorum similibus, 4 similibus omnia alterantur. Ergo causa aectionis,& passionis,&omnino alterationis, non in si tus, aut ordinis Aloinorum mutatione, sed in similium accessu, aut recessu referenda: Amplius,colores quos exempli loco sumebam ad demonstrandum quomodo res alterentur situs, aut
ordinis mutatione non ponunt quicquam in re , sed solum in apparentia: ergo quia nos loquimur de reali rerum alteratione, mutatione, ineptum videbitur ab eis exemplum sumptum,&ex quo nullo modo possient inferre suam intentionem. Ad haec,dictum est, calorem sumi loco formae, & causare disseren tiam' essentialem, postea diximus, situs, aut ordinis mutatio ne,quae calida erant posse fieri frigida, aut contra at mutatio astus vel ordinis mutatione proueniens, accidentales facit,&11on essentiales differentias.
90쪽
Ad primam quarum dissicultatum lingillatim namque Ona nes resoluendae multipliciter respondeo, primum quid cin, quae Aristoteles dixit, iuxta antiquorum opinionem dicta fuisse: si crgo non consistunt,non ipse damna lus,sed ij, ex quor uinopinione loquitur Deinde vero, duplex est in rebus diuersitas accidentalis,alia qua inest eis a sui ortu,alia vero, ius ipsis aduenit postquam genita sunt, ubi nimirum alterantur,&cum noessent, mediante alteratione fiunt diuersa illa a diuersitate situs aut ordinis tantum, haec vero,& ab eadem causa, es similium actione prouenire potest: Verum quia simile, tum agit in sui simile, ipsum ideo alterat, immutatque quod ordinem , situmve Atomorum perturbat, X quibus constabat; patet, has ipsas ab actione similium prouenientes differentias, alterationes, ab ordinis, aut situs mutatione originem trahere. Vt ergo partes Democriti, defendendas suscipiamus, dicemus, allicere nihil aliud esse,quam impertiri suam qualitatem alicui Massici, seu alterari&pati nihil aliud esse,quam recipere qualitate ab alio qua ratione manus frigida, tum ab igne patitur, fit calida Democritus ergo,cum cerneret res sese tangentes inuicem permutari,credidit id contingere propter mutabilium similitudinem, idque ipse primum docuit,cum alij omnes credidisiciat, teste- et 'e' habeo Aristotelem actionem esse in patiens a dillimili Et quamquam videretur manus frigida: calefieri dissimili,vel a Ie calido, vel igne respolidebat, ideo manum pati, quia aliquid similitudinis inteream di ipsum agens intercedebat quare non eatenus calfieri, quatenus erat frigida , sed ratione qualitatis forsan que hanc ignotam diXis et quae erat ei,&acri communis, quo calfiebat. Qu i modus respondendi di similis si, ut id obiter animaduertamus quem Aristotcles alibi usurpauit ubi cum docui illat, actioncmd passionem sic inter contraria aut media,& non inter alia, vel si sint inter alia, non eise per secerneret autem hominem,aut medicum fieri nigruna, ob idque medicum,& substantiam pati a qualitate, Massici a non contrario; lixit, haec ideo contingere,quod idem medicus, homo, Ibid. r.7 erant etiam alba .Qu'd aliud non est,quam dicere, licet videantur haec contingcre ctiam inter non contraria, non contingunt