Tribunal Christi, seu, Arcanum ac singulare cujusvis hominis in morte judicium

121쪽

LIBER I. CAP. VII. II ee stetisti, sed innocens sub iniquis.sirno, a quo sententiam mortis accepisti. e praetorio raptatus in Golgotha ad supplicium in crucem .Haec secum suaviter expendens Augustinus e Sedebit judex, inquit, qui stetit sub Iudice. Damnabit veros reos, qui factus est falsus reus. Ipse Ne-niet, forma illa veniet. Sic Aposto- erum lis praedicunt Angeli et Sic veniet, io. quemadmodum vidistis eum eun- utem in caelum. b ut . de

Ergo homines ab homine iudi- exbis candi sunt, & quidem ab eo homi- hi j ite, qui ob humilitatem nimiam & mihi judicari & condemnari se passus di quidem pro iis quos judicaturus c. i. c. fuit. Qvd clare significat charisti- mus huic judici discipulus. Potestatem dedit ei, etiam judicium facere , quia filius hominis est: e quia Ioan . hominem induit, quia Pilati judi-i cium accepit, quia sanguinem fudit, quia mortem subiit. Huic igitur uni& soli, & Angelorum nulli, potestas iudicandi congruit. Qu'd Hebraeus

Rex David sedulo meditatus : Exaudi, ait, orationem meam: ad te omnis caro veniet. et Misericordiam &dimal.judicium cantabo tibi, Domine. ei. , ἀMemor fui Iudiciorum tuorum saeculo , Domine .FTu Reges & Cae- i.

seres, Tu omnem humanam gen- tem judieas, Tu ipsos judicasti An-, i. '

gelos, Cui cura est de omnibus, uti H g osten-

122쪽

ris TRIBUNAL CHRISTI.ostendas quoniam non inj uste j udi

a sa- cas judicium Ad te veniet omnis

caro.

v. as. Eam ob causam par est modis o- milibus, ut in Christum Dominum Iudicem nostrum devotione, quanta possumus, feramur maxima. Quis. quis es ne causa cadas res capitis est mature tibi Iudicem concilia. Hic quaeso, liceat paullo apertius ac liberius loqui. Subinde novas nescio quas atque peregrinas sanctitates sequimur, re-' Etl ligiones exoticas aut excogitamus fame excogitatas velut

ingeniosam pietatem arripimus , &multum nos credimus promovisse cum diversa facimus ab aliis. Dum his inhaeremus , Christum patientem , Christum crucifixum non sine injuria transimus. O Christiane nominis tui memineris, di a quo illud

traxeris, considera.

Augustinus non sine acrimonianos commonens: QMd prodest nomen, inquit, ubi res non est 3 Quam multi vocantur Medici, qui curare non norunt 3 ham multi vocantur, Aur. Vigiles , qui tota nocte dormiunt ', Sic multi vocantur Christiani & in rebus non inveniuntur, quia hoc Ioan . quod vocantur non sunt: id est in vi- 'U' qta in litoribus, inFide, in Spe, in Cha- Ibid. ritate b. Q modo ergo te gloriaris

Christianum 3 Nomen habes,&facta

123쪽

LIBER I. CAP. VII. II Ofacta non habes. Qui Christum non habet in se, Christianus non potest eici a. Christus sit origo,dc radix, &caput Christiani b. Ad hanc origi

nem, ad istam radicem, ad hoc caputio 'omnis nostra se convertat devotio.QMd Romani veteres in supplicibus libellis ad suos Caesares substa-Domi-rserunt; id nos erga Christum iure brum

meritissimo usurpemus e Numini tom p.

Maiestatique Tuae devotissimi :hi Christe, Tibi Domine Iesu vivi-Cres-mus, Tibi morimur, Tibi facimus VIux

omnia.

s. q. Haec eo spectant , ut Christum tanquam hominem ac nostium iam fratrem,nostrum olim Iudicem assidue prosequamur singularissimo affectu. Cuius rei principium ac fundamentum est, hunc ipsum hominem Virginis filium in animo,cogitatione depingere. Arbitrarium vero est cuiusvis affectui,vel Christum in gramineis cunis infantulum , aut novennem puerulum, aut duodecennem adolescentulum inter Hebraeos doctores medium , aut etiam juvenem sedecim, vel septemdecim , aut plurium annorum eum domi fabrile opus tractaret, dc

defuncto iam Iosepho tam sibi qua

matri victum manu pararet, menti insculpere. Fortasse Christus placet ad ultior 3 Ergo virili aetate, aut

insolitudine jejunantem, aut jam

124쪽

rro TRIBUNAL CHRISTI.

do Apostolos docentem,& miracula patrantem, jam terra marique peregrinantem,tam in viis, in montibui, in Synagogis nostri causa sudantent, jam etiam solum orantem , in anumo imprimere conducet. An forte

magis pietatem inflammabit Christus patiensi Ergo vel cum Apostolis

cenantem , aut inter olivas precantem,& sanguine manantem, aut ante judices stantem et aut vinctum ad columnam, & flagellis caesum, aut spinis redimitum, aut in purpura e sublimi populo monstratum , aut suis vestibus indutum,& lignea mole gravatum , aut ante crucis ascensum in saxo residentem , myrrha refelle refocii latum , aut jam spoliatum vestibus,vulneribus & sanguine

amictum, & in cruce sublatum, aut etiam de cruce in matris sinu collocatum , aut iam in tumulo compositum ante oculos proponere iuvabit.

An vero plus afficit Christus jam immortali Ergo Dominus jam redivivus prout vel matri, vel Apostolis, vel matronis piis, vel discipulis aliisse videndum praebuit, vel ea forma

qua ex Oliveto in caelum ascendit, aut qua in caelo dominantium dominus beatos omnes reficit, aut illa certe quam venturus judex toti humano generi exhibebit, animo concipiendus. Hoc

125쪽

LIBERT C AI. VII. TETHoc aio , in quacunque aetate aut actione Christus Christiano magis placeat, in ea illum quilibet in suo rubi animo quam potest accuratissi me cogitatione depingat, seu infan-

item,seu puerum, seu adolescentem, 'seu virum ; sive locentem, sive orantem,sive patientem aut morientem,

sentiat sibi magis ad virtutem effeincitamento. Atque hunc Christum dicta ratione sibi praesentem assidua venetatione,quotidianis colloquiis, communicatis consiliis , crebris su- spiriis, ignitis precibus, optimis affectibus sibi magis magisque in dies devinciat ; nil rerum incipiat, quin id cum Christo suo perfietat s illudque statim suaviisimae hujus familia

ritatis initio quam altissime animo insculpat : Hic est meus non solum frater, ut ipse sese nominat,sed & Iudex. Adhuc modicum aliquantulumque,&ego ante hunc ipium Iudicem stabo reus de omni mea vita rationem redditurus. Nunc igitur agam,&industria utar, eumque mihi, dum licet, molliam, de conciliabo,

iis praesertim obsequiis quae illi scivero fore gratissima. Hoc est esse Christianum, hoc est Christum induere (quod Apostolus monet quae Christi sunt, sapere. lus tua Christus est, inquit Augusti- 2.

nus, Christum ergo cogita. a In eam

rem multum juverit hunc suum Do- : H s minum

126쪽

minum ac Iudicem oratione quam

fidentissima simul & submississima

in hunc fere modum alloqui: Domine Iesu, en habes patentem reuin. Peccavi. Tuis nunc pedibus advolvor, tuo conspectu indignus, nec dignus quem terra ferat. Non possum conqueri, quod mihi mineris inferos ; ego mea me sententia damno et Conscientia non sinit negare delicta. Sed pauce victo & suppliei reo, commissam culpam & meritam poenam fatenti, Parce Iudex justissime: bis vicit, qui pepercit. Si Iustitiam audis, perii; si misericordiam magnam nimis,sperare cogor. Ecquis desperet, qui tua vincuIa, eolumnam, flagella, spinas, crucem, cruentos clavos,felleum acetum, diram lanceam intuetur

Nulla in me sunt merita : pro iis tua tibi tot verbera , tot opprobria, ltot vulnera , tot tormenta offero. lCum Magdalena ingemisco, & tun- ldo pectus cum Publicano. Ne repel- lle ad tuos pedes prostratum. lPermitte Domine Iesu, ut meae Ia- lcrimae misceantur tuo sanguini, re i misereberis. Exue personam Iudi- l lcis,& indue Patris: Iudicem horreo, lcrucifixum amplector Peccavi fateor, peccata grandia, peccata innumera: idcirco flagellaridi puniri non recuso. Flagella me, pater

127쪽

LIBER I. CAP. VII. I 2

pater amantissime, & puni me, modo non punias aeternunI.

s. s. Mentionem supra fecimus Asclepit Philosophi de arcano hoc iudicio mirissima disserentis. Ejus etiam ad Deum preces visum est a iungere, quas conceptissimis his verbis protulit: oGratias tibi agimus , summe &exuperantissime. Tua enim gratia tantum sumus cognitionis tuae Iumen consecuti. Nomen sanctum, de

honorandum nomen unum , quo

solus Deus est benedicendus religione paterna , quoniam omnibus paternam pietatem , di religionem , & amorem, & quaecunque est dulcior emcacia , praebere dignaris , & donas nos sensu , ratione , & intelligentia. Sensu ut te cognoscamus et Ratione, ut te suspicionibus indagemus : Intelligentia, ut te cognitione cognoscentes gratulemur, ac numine valvati tuo gaudeamus , quod nos in corporibus sitos , aeternitate dignatus fueris consecraret Haec est enim sola humana gratulatio , cognitio maiestatis tuae. a CognovimuS te tha obomen maximum solo intellectu sibili. Intelleximus te , o vitae ve-

ra via , o natorum omnium fe- tali.cunda generatio , cognovimus te totius naturae tuo conceptu plenissime, cognovimus te aeterna perse

veratio

128쪽

veratio. I ii omni enim ista orationi adorantes bonum bonitatis tuae, ho tantum deprecamur, ut nos velis ser. vare perseverantes in, amore cogni itionis tuae, & nunquam, ab hoc ge-a Apud nere vitae separari.d:u E- obstupescat haec a cala sim mo hominis non dicam idololatrat.

Iudaei, non Christiani scriqui in- pta. Inter cetera illud singularitea mprei observandum : Haec est enim , in vita

in edia sis humana gratulatim, Cognitio ma estatio*e et, tuae. Dictum caeleste, divinum. Ne-

rubet que aliter locutus Hieremias Pro. dixi- pheta. Non glorietur,inquit, sapiens lin sapientia sua,& non glorietur for-lpag. iis in fortitudine sua, & non glorie./' tui, dives divitiis suis: Sed in hoc iglorietur qui gloriatur, scire nosse lme, quia ego su Dominus, qui facio sb Hie- misericordiam & iudicium. b Cum judicat & damnat, justitiam; cum ab- v ,. solvit & in caelum evocat, misericor- ldiam potissimum exercet. Et istud vere jam una est nostra gratulatio, ldivinae ac judiciariae Majestatis co- lgnitio ; summa Christiani felicitas, lposse digito in Crucifixo intento ldicere : Hic erit meus iudex, hic mi- shi nunc ambiendus est, hic ipse Do-

minus absolutissimum humilitatis, mansuetudinis, aequitatis exemplar ssententiam in me mortuum dicet. sHunc igitur, o Christiani, nostrum liudicem matare nobis conciliemus. l

129쪽

L IBER I. C A P. VIII. ras Ad illius Tribunal nullus est gratiae vel odio , nullus eloquentiae vel pecuniae locus. Sola hic triumphat innocentia

Fon udicari vu ' teipsum judica. Aut certe hunc judicem prae rebus creatis omnibus ama; inmani de amante Iudicani non judi

cat.

Iudicio amantis nil quidquam induse, gentius.

h ίn hoc judicio sit reus, quis ac cusator, O cujusmodi senten-:tia pronuntiari soleas inis hic rationem reddere cogatur

E ix cantilena , quae unica constat

voce, Poenitet. Hanc cantilenam plerumque non ad initium , sed ad finem actionis pravae, aut fatuitatis commissae canimus. Ita Romanus Cato jam moriturus cecinit, Trium me poeniteti: Quod arcanum alteri miniserim , quod iter pedestre in maritimum commutarim, quod die uno nil serii egerim.Ita Constantius Imperator morti vicinus, triplex aiebat, a se commicsum malum, cujus poeniteret: Quod generum necasset , quod Iulia nutu Caesarem creasset, quod religionem novam

130쪽

rrs TRIBUNAL CHRISTI.novam non repudiasset. Hoc est sera poenitentia in fundo. Senserat Con- sistantius se proximum ire divino tribunali, iudicem esse in propinquo, isententiam paullo post pronuntian- ldam. Hinc illae voces, Poenitet, Poe-

nitet, Poenitet.

Quis in arcano singulari hoc iudicio sit Iudex, capite superiori diximus. Nunc porro addendum, quis hic reus, quis accusator, & cuiusmodi sententia pronuntiari soleat. s. r. Reus in hoc iudicio, Animus est hominis jam defuncti, sed solusta pavidus, ut qui jam primum e collapsa domo evaserit. Corpus animi domicilium mortis ariete quassatum corruit, effugit spiritus,sinc aliud quidquam secum , quam suas vestes, hoc est, actiones suas extulit. Exanime corpus cognati etiamnum& amici circumstant, quorum nemini ad arcanum hoc Iudiciam sequi, aut comitari permissum. Anima regis etiam potentissimi aeque tala sistetur Iudici Christo , atque rustici

aut pauperrimi mendici. Famulorum, opum, dignitatum, & quorumcunque aliorum comitatus in hanc curiam non admittitur; ante fores excluditur. Opera eorum sequcllituraApec. ilhos a. Haec in ipsum Iudicis concla-

v.is. ve admittuntur.

Et hinc liquet quam fatua sollicitudine favorem illorum ambiamus,