Tribunal Christi, seu, Arcanum ac singulare cujusvis hominis in morte judicium

171쪽

LIBER I. CAP. X. 26ysericordiae tuae introibo in domum tuam,adorabo ad templum sanctum

tuum, in timore tuo. Domine-deduc

me injustitia tua a. Ita feliciter adi P . r. Iudicem suu migravit. EmChristiane,fac secundum exemplar, quod tibi monstratum est , in hominum pauperrimo & regum potentissimo. Refert Stobaeus interrogatu Arim-nestum, quid in vita homini potissimum expediret Bene mori, ait. Nil profecto exoptatius, qua ad tibunal illud non imparatum evocari, o brevi huc transitu migrare in caelum. Arnulphus nobilis Flander 1 Ber- nardo Clarae vallens ad vita religiosam non sine miraculo ductus, cum sub exitum vitae, csIico dolore infestaretur, jam Sacra mentis munitu subito exclamavit: Vera sunt omnia,

Domine Iesu, vera sunt, quae dixisti. Erant, qui putaret eum vi morbi delirare lingua, & aliena loqui. At ille repetens eadem confirmabit verissime a Christo promissum: Nemo est qui reliquerit domum , aut fratreS,

aut sorores, aut patrem, aut matrem,

aut filios aut agros propter me, &propter Euangelium : qui non acci-b Mar. piet centies tantum nunc in tempore hoc,& in saeculo futuro, vitam aeternam b. Nec illud esse poterit irri-cApoc, tum promissum : Qua vicerit, non detur a morte secunda . Viucenti da-ec a p. bo manna absconditum c.

172쪽

initio. ubi plura addit

nai ratidas

F. 3. Fuerunt, sed admodum pau- ci, qui profecturi ad judicium, suavi- l

ter subriderent , bono Conscientiae aestimonio freti. Priscus scriptor Gregorius Turonensis refert in beatae Rada undis .coenobio Virginem, cui Disciola nomen, beati Salvii Albigensis Episcopi lneptem singulari hae se licitate obiisse. Cum in morbo cubaret, iamque ultimus & fatalas dies adesset, aegra velut re valescens suae familiae seroribbus dixit: allevatu corpus sentio de adoloribus liberum . ite meae sororeS,3c sollicitudini vestrae spatium date respirandi, dc ego quoque paullulum quidiscam. Abierunt ergo in aegrotantis gratiam. Paullo post ad aegram revisentes viderunt eam passis in coelum brachiis, haec velut solam proloqui e Benedic mihi sancte, ac famule Dei excelsi. Ecce iam tertio fatigaris hodie ni ei caussa. Cumque interrogarent quae lectulo adstabant, ad quem haec verba diceret Nec ver-bulo respondit. Post Meve temporis intervallum 3c loqui, & ridere coepit. Ita spe mitissimae sententiae laeta transiit ad Iudicium. Exanime

corpus pro more lotum tam niveo candore praenituit, ut antistita nul- tum reperire linteum potuerit, quod cadaveris candorem insolitum aequaret a.

Cameracensis pro episcopus rem

173쪽

LIBER I. C AI. X. I testatissimam recensens. Vidi, ait, matronam nobilem, quae brevi post

initum conjugium omnes voluptatum illecebras extreme coepit odio

se , fastidiens quicquid vanitatem

aut petulantiam olebat. Nec vero unquam ridere visa est nisi modeste di inter optimae notae homines. Domi velut ancillarum infima, vili habitu serviebat. Nec aegre tulit maritus hanc suae conjugis insolentem sanctimoniam. Non diu sanitas stetit tam piae feminae. Morbo letali occupata, iamque morti proxima sine voce ac usu sensitum diu iacuit, diductis tandem oculis & caelo sublatis in laetissimum risum erupit, nil ulterius locuta. Ita feliciter,& ridendo adiit Tribunal. Amoena ridentis

.cies etiam in cadavere remansit a. cautio Idem Auctor: Hoc ipsum, inquit,ego prat. l. meis oculis una cum sacerdote spe- ctavi. in pauperculae mulieris tugu-so. v. srio. Hic innocens puerulus acum animam ageret, primo quidem visus est angi & torqueri , dein subito apertis oculis coelum suspiciens, vultu , totoque corpore gestiebat, risiatam valido concassus , ut extra domum audiri potuerit. Nec dubitamus, inquit , qui haec vidimus, quin singulari angelorum occursu, exhi Iaratus sit. Nil conscire sibi, beatitudinis principium. Adj ungit scriptor: In morte quos

174쪽

r o TR IBUNAL CHRISTI.

dam & risisse & cecinisse comperistum est , dum scilicet futuras delicias occulto sensu praelibarent. Ex horum numero quidam in divi Dominici familia Brugis fuit, vir doctus di sanctus. Qui gravitem decumbens, quanto erat morti vicinior , tanto visus est esse laetior. Hunc sociorum unus non sine lacrymis rogavit, si quid solatii singularis 1 acciperet , ne se celaret. Cui moribundus: Iam, inquit, accepi, nam Dominum Iesum, judicem meum brevi adfuturum ipero. Et ego, ait alter, per hunc ipsum te rogo , ut si quod iperas, videris, manu saltem nutuve des signum. Faciam, inquit, aeger, si quidem Dominus id permiserit. Ab hoc die tertia ingravescente iam morbo domestici accurrunt, &lectulo affusi spiritum migraturum Iu-

. idhes dici comi aendant. Dum precantur, loco en moribundus leniter attollit ni a-& loquentem digitum in cer-lau ac tum locum intendit, & voce quam-vimV3 vis debili ac fracta canere conatur: plisti In Galilaea Iesum videbimus, sicut ui ius nobis, Alleluia. Dixit S: ad Iuniis i dicem laetus migravit a. riserui De his talibus licebit illud Iobiassirmare: Deus non proiiciet sim-

.c., S. plicem, nec porriget manum mali

tia Donec impleatur risu os tuis c. S. v. um , & labia tua iubilo b. Os justo-1um, inquit Gregorius, tunc risu reple-

175쪽

LIBER I. CAP. X. I treplebitur, cum eorum corda finitis peregrinationum fletibus , aeternae laetitiae exultatione satiabuntur. De hoc risu Salomon & Siracides dixerunt. Ridebit in die novissimo. Tiamenti Dominum bene erit in extremis, & in die defunctionis suae benedicetur a. Et hoc ipsum repetenS; aProv. Timenti Dominum, inquit, benerit, & in diebus consummationis il- Ece i. lius benedicetur. Hujus sub mortem laetitiae bram aliquam vix unus alterve inter idololatras expressit. Theramenes Atheniensis in publica custodia coactus mori, porrectam veneni potionem non dubitanter hausiit. Quodque ex ea superfuerat , jocabundus illisum humo clatum edere sonum coegit. Reddensque servo publico, qui eam tradiderat: Critiae, inquit, propino. Vide igitur ut hoc poculum ad eum continuo perferas. Erat Critias ex triginta tyrannis crudelissimus. Profecto, inquit Valerius, supplicio est se liberare, tam facile supplicium perpeti. Itaque I heramenes perinde ac in domestico Iectulo moriens, vita excessit Inimicorum aestimatione puniatus, suo judicio finitus b. bValerLonge sanctiss Plato monachus, vir omni virtutu laude ornatissim , qui de carceres, & exilium pro Christo ferre didicit. Pliniuis demum labori-

176쪽

t et TRIBUNAL CHRISTI.

laboribus 8c senio fractus , non sine gaudio sepulchrum suum contemplatus est,egitque Deo gratias, quod servulum indignum ad illud aevi, dc ad hunc portum perduxisset. Ita

mortem sereno ac hilari vultu tanquam laborum omnium metam &aeternae laetitiae principiam salutavit. Nec tamen eorum quidquam omisit, quae hominem paullo post Iudici

sistendum facere deceret. Quia vero Christum Dominum, non tam iit Iudicem rigidum , quam ut patrem amantissimum jam eminus conspiciebat, hoc sibi carmen funebre mo--lato Resurgent mortui, O exsum mona-gent qui sunt in monumen is, O latabun- chora tur qui sunt in terra.

os Cum istud & ipse caneret, de alios, pi ab- ut sibi vocem praeeunti accinerent, hortaretur, dextrorsum caput sub pluri- mittens pacatissimus Christo Iudici, la commisit a.

tamina o

obiit m praeclare ac vere dixit Aui Agustinus ; Noli timere: non potest Ap male mori, qui bene vixit b. vi-d q*ota delicatior &solutior, eo mors ple-B eou. rumque formidolosior de tristior.xom s. austerior vita vel afflictior , hoc num fere mors securior ac laetior est.b Aug. g. g. Pelagius Graecus interpresa sit refert senem religiosissimum in Scy-plina thia morbo fatali & ultimo conicha- sititia tum, Cumque non pauci lectulum c. ari morientis cingerent, de optimi pariis

177쪽

LIBER I. C A P. X. 1 3

tris imminentem obitum deflerent, senex oculos insolito modo circumvolvens semel iterumque risit. Mirabantur qui adstabant, atque etiam quaerebant, cur flentibus ceteris solus rideret His moribundus tripliacem assignans caussam: Ego, inquit, risi, quia vos timetis mortem omnibus communem, nemini non subeundam. Deinde risi, quia cum mortem timeatis, nihilominus vos parum sollicite paratis ad mortem .Risi tertium, quandoquidem vos plorare cerno, quos laetari conveniret, cum ego nunc a laboribus transeam ad requiem. Haec ubi dixit, oculos clausit,&abiit ad Iudicium a.Mala mors, 'it' inquit Augustinus, putanda non est3 . n.

quam bona vita praecesserit b.

Quod quidem in Ursino Hesbyte-Ros-ro videre est. Hic beato Gregorio teste , post quadragessimum sacerdotii,Aug.

annum ad litae finem pervenit. Iam-l itque proximus divino Tribunali, su- . A Vbito admirabili cum laetitia procla,mavit : Bene veniant domini mei, bene veniant. Et unde hoc mihi, ut ad servulum infimum dignentur revisere ' Gratias ago , maximaS ago gratias. Iamque venio, venio; en ad

sum. Cumque hoc sepius ingeminaret, familiares, qui circumsteterant, quaesiverunt, quibus hoc diceret 3 At ille; Nunquid , ait, beatos Apostolos Petrum dc Paulum non

178쪽

cernitis Ad quos denuo conversus; si Ecce venio,dicebat, ecce venio. In- lter quae yerba felicissimo comitatu hoc itipatus, ad audiendum Iudicem' pervenit. Addit Gregorius haec ipsa verba; Plerumque contingit justis , ut in morte sua sanctorum praecedentium svisiones aspiciant, ne ipsam mortis lsuae poenalem sententiam pertimescant, sed dum eorum menti super- snorum civium societas ostenditur, a lcarnis suae copula sine doloris , de aGrer formidinis fatigatione solvantur a. di, Qhristus Dominus de isthoc ad Tribunal transitu nos sedulo commonefaciens s Et go vobis dico, inquit, facite vobis amicos de mammona iniquitatis , ut cum defeceritis, recipiant vos in aeterna taberna-hLβ cula b. Mature ambiendi sunt ami- ci Iudicis , ut mitem nobis sententiam exorent, Qua vero ratione commodissime id fiat, Tris egistus c Tri Lineus docebit c. In magnam profecto fiduciam reum jam judicandum a.c.6. erigent hi Iudicis amici , si nobis eos maturis obsequiis conciliaveri

Imo ipse Iudex proni stimus est

suis Iudicii metum ac horrorem imminuere. Idcirco moribundis compluribus sese spectabilem exhibuit, antequam eos in secrettam examinis conclave duceret ; Perinde si in di-

179쪽

L IBER I. CAP. X. IJS dixisset ; En ego , mi moribunde,

frater tuus & servator tuus sum, quamvis & Iudex tuus , ossicio mihi a Patre demandato. Non est quod nimium formides. Metuant & contremiscant hostes mei. Tu hactenus in amicorum, imo & fratrum meo-

cum numero eras.

Nam in tribus maxime tuam mihi fidem probasti. Singularem in adversis patientiam conservasti. Deinde neminem iudicasti s Sciebas enim hoc mei esse muneris, in soli mihi ius gladii concessum. Denique

voluntatem tuam in rebus omnibus ad voluntatem meam conformastis id saltem facere conatus es. Euge serve bone , Euge fidelis amice ac frater. Nunc quidem mortalitatis lege ad Tris unal meum evocaris. Sed animum erige , & mihi fide, non tam Iudicem invenies , quam

Patrem.

Ita Christus Antonino Patavino in hymnum erumpenti, ita Thrasillae Gregorii Pontificis amitae , ita compluribus aliis sub mortem visus est. Anno millesimo octogesimo octavo Berengarius annorum prope nonaginta H fracti homo ingenii,&in Eucharistiae mysterium singulariter contumax, post tot libros contra

ipsum scriptos, post tot congressus cum eluditis institutos , post tot

180쪽

dictu

i 6 TRIBUNAL CHRISTI .

Concilia adversui eam coacta, de

mum ipso die Epiphaniae Domini

jam morti ac Iudicio proximus, comtumacia cedens & ad confessione naerroris adductus, non sine gemitu haec verba pronuntiavit: Hodie apparebit mihi Dominus meis Iesu Christin, propter poenitentiam, ut spero, ad gloriam; tes propter alios a me seducitos, ut times, . ad poenam. Observa Lector, ante Iudicium e rores revocandos , famam reddendam, ablata restituenda a.

Sed priore laetior in jus divinum adiit Thibarensis episcopus Felix, qui capite plectendus , cum iam du

ceret Ur, alta voce sic precatus est:

Domine Iesu, gratias tibi ago, quod ad annum quinquagesimum textum aetate pervenerim. Iamque quatuor sunt, quae me plurimum solantur Veritatem praedicavi, sacros codices non tradidi, virginitatem servavi, renunc propter te cervicem securi praebeo. Iustitiam ante Iudicium parat, cui curae ac cordi est, Veritatem amare, divini verbi conciones frequentare , sui status pudicitiam tueri, mortem aequo & prompto animo tolerare. Huic tali homini Isaias optime precatus: Veniat pax, inquit, renui escat in cubili suo, qui ambulavit in directione sua b. Huic homini bene erit in extremis ; hic ridebit in die novissimo , dicetque cum