장음표시 사용
61쪽
nouerunt, aut nullo modo aut malign/ eom.
munieant. Sed angeli qui destribuntur a Pro
Fheta . non sunt eiusmodi.quoniam ex eorumhte Lex Dei requiritur. Suo igitur isti funganiatur munere ut voluntatis Dei sint interpretes raut Mesest ministri vel in Propheta loquitur. anteli Domini esse desinant. Illi sano.ut non discedamus ab humanis . lorisconsulti di euntur, qui respondent de iure ae iura interpretantur: proptere1 de isti eum sint diuinaram Scriptu rarum eonsulti. Ac de illis debent respondere, ae eas Christi populo interpretari. Honorem angelorum ut audiuistis. Deus nobis pollicetur iure foederis .at requirit vicissim ut si mus divini verbi studios.ae eius benigni & liberales interpretes, ubi 3e qua do 1 nobis requiritur Reuiritur autem eum Dei plebem videmus in-octam .samelicam. atque adeo pri maeie deficientem. 3e prauis peruersisque opinionibus undique infectam. Quo a licet hactenus ae ei-derit laepius. Se etiam in xlijs lo eis faeti/ viso e niat. hodie attamen de Oxonij praesertim,quotquot prae doctrinae studio flagramus. magno nostro dolote lenti inus. Hie plebs adeo imperita est, ut Euangelium sabula eis videatur. Hie. Pasthali solennitate usque ad hune diem. nul lae publieae conciones habitae scin L Hie tam o renia sunt exhausta sueto purioris ae ivneerio. ris doctrinae. ut vel ipsi sontes areseant se squalleant Hie ut omnia serm/la perlatiosis de perversis dogmatis. insecta sint Mut dissimo letur . nobis. res ipsa caelari non potest. Quot obse- ero sunt in ista ei uitate collegia(dieant fle fide.
les de ph eleemosynaeum diuisores quae nee
Unum quidem possunt aut volunt dare pietatis Euangelieae professorem . ac praedicatorem Nonne qui hie sunt sapientes, cogitare apud se
deberent rempublicam. Ecclesiam . inagistra tus, ita esse dieturos: Hanc utilitatem ex tot impens s eapimus hunc fructu eolligit respublieae e liberali sumptuum se rerum necessaria rem suppeditatione Hoe in his loeis Euanee
lij publied te ee pii studium sentimuset Hane dili sentiam pastores de praesecti adhiberit: in re-g it maiestatis. pios conatus. adiuuenti Qn id obsecro, aliud est . quam multos latitantes pietatis hostes & serpentes venenatos insisnu edurates Nee pudet interea tantum mitte re pueros . sui stipem eleemosynarum aediis plantiquos illi scilicet ad impietatem postea B rbitrio suo domi forment Nee aliqui contenti fuerunt male sentire ae nolle pietatis propagationem iuuare sed non iudiearont animo tuo factum satis,nisi accederent. de pro se fle pro collegis testarentur nolle propositam veritatem admittere. Quis aliquem ad ista eoait quis vllam violentiam affert quis ad bene sentiendum vel Euangeliea dogmata profitenda quenquam compellit Cum itaque de his eon
queri nequeant cur ultro atque palam virus
atque pestem animi sui produnt et Profecto ex
his eregi b. non habemus nec expecta inus . nisi Dev - - x x, ut dieitur. pristo adst, qui iuxta Prophetae sententiam asseruent te eustodi
ant disciplinam suis labiis, de a quorum ore A Lex Dei requiri Se exigi queat . At ne ista posti a Deo absque ullo exemplo
conqueramur . ea praestitisse Phinees .vel, ut Hebraei dieunt,Pin has,affirmat noster Malathias. Lex veritatis fuit in ore tias. re iniquit, non est in-tientis in labii eius. in pace , in aequitate ambalauit
mecum. O multos auertit ab impietate. me. Primum
duo refert. quibus antiquissimi illi sacerdotes
fuerunt ornati. quo enim ad doctrinam Be ad praedi eationem. 6neeri suerunt Be verae es. Ni-B hil enim in donmatibus se in iudieiis inentieabantur. nihil seeos ore proserebant atque antismo sentirent. de denique nullum perso irarum respectum habuerunt. isti unum. illi vero aliud dicendo sed omnia omnibus. de ubique synceis riter tradebant. Deinde quod attinet ad conuersationem Se vitam pacem habuerunt, nimi
rum per fidem iusti fieati . nam hine est pax Betranquillitas erga Deum in conseientia. Deinde additor. In aequitate.s quidem illa tu fieatio C in eordibus eorum non fuit sterilis inanis 3e esseditas sed fructus dabat eopiosos, qui vel ab iis
ps homini hus,modo aequitate vellent eos ae stimare. possent approbari. Hoe vero est non tatuin pura doctrina, sed etiam innocen a vitae
praedicare. Ei ad ista quid tandem eonsequaatur, noster Propheta non tacet. Et mulios aue, titab impietate. Hoc reuera est Lelieiter piscari homines. lueti facere Christo eo immissas plebes Maerum humanorum pectorum eos ere. ac Utili D fructuosoque implere semine. Armis, inueratis hominum. supersticiosis ceremoniis. unctioniis bos tonsora ea pilis,le characteribus ordiritim haes non perficiuntur: sed exemplo in noceritis vitae ae pura doctrina . ad Deum trahuntur homines . 8e ut pristinas impietates deserant
persuadentur. Proinde ministris haud satia est scientia pia Se sana pollere,dion suis est in te, gris Se probatis moribus vivere, nisi homines ad Deum conuertere studeant. Haeeetia Christus ab Apostolis requirebat,s Euangelia eo nissulamus. H:ee Paulus ad Timotheum. ad Titude sermo in omnibuq Epistolis praedicat. modo
velimus audire: neque in veteri Testamento a.
liud adumbrarunt sae et dolum vestes. In pectore fuit Utim Se Thumim.quod estis suini natii ge absolutum seu perfectum.quia spledore do ctrint volebat Deus ut essent illustres, deinde
vivite in tedae ac moribus purgatisiimis. In fimbrus erant etiam tintinabula: quoniam sonare in Eeeles a Be audiri eoru in senteni iam mportui dicte quia id eurandu erat, ne fieret iam bo irrito Se vano strepitu. adiungebantur tintionabulis malo tranata . fructus sane dolees de pulcherrimi. vique intelligerent.sibi onus imia
positum trahenus homines ad Deum. in humoris 3e pectore nomina duodecim tribuum gestabant in stulpta. Postremd vero Dei,cuius latagati erant, nomen lanctissimum in eidari seri pium circuit serebant. Ex his omnibus vos is ei p. s eordati estis. eommoda de dignitates ministerii sacri Potestis colligere.
Nunc vero ne plus aequo in hae parte vos detineam. recitabo paucis quo nostro vitio sistivi ordo tacles asti eorum, suis careat eommo
62쪽
, DE DIGNITATE SACRI MINISTERII. si
ditatibus iti vulgo tantopere sit despicatus. A biles . lam causa est plana. eve Dei ministrisne, bosue suasiti a me die. Estae si dieeret. De me deiecti, iaceant in squalore sordibus, in despere conqueramini.vestrae E eulpa, qui pactis de ctu ferme omnium & ab omnibus irideantur foederibus non stetiit s. ideirco vos honoribus ludibrio araberi. Ei a id bis non seruasiti vias me, he utilibus emol umentis expoliaui. Sal estis in- M. O e. Non vitio detur ordini vestra calamitas. atuatus,propterea foras e ijciemini de ealcabrum otias eius hoc sit ingenium 3e natura, omniam mi .Eitis lucerna sub modio. propterea obscv enim quae creata sunt.eas habent proprietates, ride ignobiles habemini. Non aedificatis in quas verbum Dei eis affixit. Quare illas eum monte ciuitatem, ut vestra bona opera snto . videamus in caeteris rebus f delissim 3 eooset mnibu eon levassed in profandi istinis valli- uari. an s. erum minis etium . quod inter Deibus .ubi aedilia ia limo ge coeno cupiditatu vi - ordinationes adeo eminet.aeeulari iure pote dique foedantur. vos igitur haec accersi usi is r. t. quod aptis in is&praelatissimis conditio inita. sie vel rorum eo minodorum iacturam is ni bus,aut suo aut Dei vitio egeiderit reonide itis. hoc modo dignitate in se amplitudinem secus hic aceidisse diei tune vita ves aha si uastu ordinis huius ipsi abiee istis. Eis ad lupea vias me . y aecepsis per sinas in lege. . Quid est imis tu Ma. .Qui ho in inea debebatis ad Deu obsecro fratres cham Limi, personas in lege aei et . aere, tum per aeria doctrina, tum exemplo verbo Dei administrando aeeipere e nis sui j eorruptissimae vitae. tum etiam superistitiosis psius cum primis moera lanctione rationem ratibus. alioqui henheurrentes aeursu reuoca- habere ccauere qui in max inofie sui geommo ilis coriis illis actum uidicit Samiuis exemitua e dis, lignitatibus Ae partia opibus maldeonsula ere. Conditiones de paeia foederis utrinque de- tur videre ne diuites. potetes, nobiles se sum buerunt esse salua, dispiciamus uterno it turn mates ostendaret Prospieere summa cautione. aut eoo seruarit aut sesellerit datam fidem: Ego ut partes&sa perst tiosaegpini,ne , quas atri ut promiseram. vestris maioribus pacem 3e vi. puerunt semel defendendas, obtineant Val atram dedi Iongaevo quippe tempora in magna potios veritas (inqui t)scriptura traditions gloria se steliei rerum luc celsi vixerunt. ille bus se inuentis hominum io 8qciatur. M.te qu ppa Pine hac eum quo sis ius pepigi, vitam stati seu iurannidi sacerdota li verba Dei ideol. extraxit admodu)n longaeuam: nam ut in libro ant. Religionem vero non diraeut aedilestiadi i , si cum habetur. uit adhuc luperiles quando uinarum literaro in .sed uo se Aritima volunta I r. vi uniuersae tribus contra uen amin gestiis D tes moderentur. Hoe sanδδtat pios beta, imis roni bellam. Et stole phoe redimus, ab Aaro- Deus in eo. 8cate eo istis 'disonas in lege: quod ne os i ad templi Salomonis labri eam i s. tan non laeerant Apost ali, Ac cinctissimi Ee elisae tum habuit illa gens pontifices .atque omnes proceres, qui optimis elus temporibus vix e ei uidemst rpis, ni metuari Aharonte e latercesse runt. Atque adeo tempore Maiia Se Aharonis. runt autem anna propemodum so o. Et quin Leuitae a porta castrorum uesci ad porta armati hibiti sint ut an reti De . nemo iure poteli ob transuerunt, non patri. Non matri, non fratrib.iseere. Propterea Deum fateam ut eiIe fidelem. non liberis pareetes se ob id suas manus in eo ieu. os uti ba aequitate se veritate ii rinita Maaeo dicuntur consecrasse. Nue itaqi fratres vos ob. ternum manent. Satis itaq; probatus es Se eui- secro 3e obtestor per nomen Domini nostri Ie dens diuinae fidei eandor verum ex altera par E su Chri l i,vet quotquot vel iam suse epistis. velia inquit: vos pactu in corrupit is, quibus id aspiratis ad sacrum ministerium,iliud non tan ianium satis fuit. 8e id pro summo extremoq. quam rem inutilem & sordidum spectetis. Qui - ,ihi obono duxit is,ut L luae manerent supera unt eius dignitates, commoda 8e pacta diligenoth. tiolae cerimoniae. tituli ae prouentos rat verio ter inspicite . stetis vos pro postis conditioni latem. scientiam. aequitatem& misericordiam bus.& de fide Opi Max. Dei A seruatoei. no. eoedi non habuistis: lapsos tantii n abluit ut stri Iesu Christi nil ambigatis. Est enim verax. redueeretis de erigeretis, ut stantibus de eunti- eonstans & firmissimus in lilauandis quae pro b di impedimento fueritis. Meos angelos,hoe misi. Coelum & tetra peribunt. verba autem .st. Legatos non praei itistis. imό potius ad uera F mea non diffluent. ait Dominet. Atque hae esamarum potet alum. mundi tenebrarum Be vobis maioribus de saero mihist dodicta sunt. ipsius Papae, heuiusuis potius quam mea caua Nune ad minores le puero, noti nihil est. vlsam egis is. Et etiam ego dedi vos eontempti. eenseo. descendendum. G
EXHORTATIO IUVENTUTIS AD SACRARUM LITERARUM STUDIUM.
nTU OB IS optimi auditores hoc stu- e coelo instillata,& a numinoe S. Spiritus eordi.
et Viridium, quo frequentes conuenithis bus vestri afflata. Etenim culex sit si, iritu, lis.(U 6 aia audiendam sacrarum literarum &mandatu sanctu,ius uiae bono. ut Paul prae i . AIA interpretationem. gratulor, neque dicat. Se n se diuerso mali, corrupti prorius. id immerito facio, quandoquidem que vitiati . fieri non pote,. quin Dei sermo, ista volantas a carne . a sensu, i natura minimo nes. legem atque scripturas invisas habeamus.
63쪽
stigati. 8e ab ipsa refugiunt.& illas odio graui si
simo persequuntur. non quidem ea tum vitio. sed sua culpa. Populus ille Israeliticus, quia prauus erat te in infidelitate perpetua iam obis duruerat, sanctum Mosen non solum exosum .habuit. sed illum non semel interimere lapidibus conatus est: quod apud eam gentem exiremum supplicium erat. quo malefici plectebantur. Non potest diei quam grauis, mole t os &N odiosus vir ille uniuersi multitudini fuerit. eum reuera placidus, amabilis de suavissimos esset,ut quem Deus omnium hominum iratissimum atque mansuetissimum praedicarit: cuius testimonium ille uerum eo probauit. quod pro his ardentissimas preces Deo exhibuit. a. pud quos inuidia infiti ita de odio immenso viodebat se flagrare. seque potius ex libro vitae cupiebat expungi. quam illos extremas poenas dare ut merebantur. Qua mobre planum est. iniuria. nec ulla hia eulpa eum a populo fuisse tantopere odio habitum. Non autem mihi vi deor inepte facere. qui Mos Dei Prophetae lectissimo sacras literas conferam quandoquiisdem illi, par est consilium de commune instis tutum: ut enim Moses ad repro in usa in terram tanquam ad portum omnium laborum susce piorum adducebat .ita diuina seriptura, credDtibus ad supremam so licitatem iter aperit. Cosque dogmatum sententias Ae morum prsee. ptiones docet, quae . Paulo (ut existimo a a nuneupatur. Quid enim pulehri us esse cogitare possumus. Dei cognitione. de clementissima eius volutate. qua nos per Christum seruare deere uti haec saeris uteris consognata sunt. de apud eas ad vostros quotidia.nos vis deposita. Id ei reo requiritur. ut si quod in nobis est Dei eognoscendi studium, li qua nostrae salutis cupiditas. v thoe insigne depositum omni cura. diligentia Ae vigilantia obseriae Inus. Ne rapia tuc vitietur. vel tenebris plus
quam Citnmerijs supprimatur. Sunt multi a quihus 8e obsidetur Se oppugnatur. Illud Phaorisaei summa hypoedis obfuseant. sadducaeio pinionibus Epicuti quantum possunt demoli
untur. Centauri Papistae suis traditionibus atque deeretis vinctu, Se eaptiuum nis caueam' abducent. Demum cyclopes huius mundi tyranni, persequutione. vi atque erudelitate dilacerare nituntur. Quar eurrendum est, de eoorum blasphemiis. contumelijs, Se iniuriis retas stendum. Eam tamen eautionem adhibere oportet. vi istorum conuit ijs de maledictis, ut obiectant. nihl ex nos eo capite nostrive semientia respondeamus: Quiequid ab eis dieitur ad nostrum senatum referamus, in nostro consito deliberandum proponamus. Id autem comi Motaea lege. s. historijs .hymnis Dauidis. Iobi de Salomonis prodetissimi institutioni b. vaticiniss Prophetarum sanctis Euangelijs. de Epistolis apostolicis. Hoe nostrum est arma metari uim uine tela, hine se uta Be omnem no istrae militiae apparatum petimus. Quod si h a.
rum sente tiarum atque senatus consultorum
hactenus fuisse ins religios ac sancti eustodes.
i non tot mendaeia, superstitiones se abusus in religionem fuissent ad initii. Coepit humana prudelia, vi soletinauseare ae tistidire saeras literas . quasi iam eam i deret man de panis e coe .lo dati, de tinctam seripturam adeo tenuem de vim pileem existimavit. vi uno iactu oeuli,unci que spiritu totam valeret statim eonsequir tatis esse putauit semel perlegere. Se ex gustu viamus aut alterius libri tota in eius dignitatem existimauit, seposuit,Ac alibi quoque inqui reci; dam sapientiam deeravit. Neque potuit arii. maduertere quam multiplex Se varia sup lex doctrinae atque seientiae vel in una senten tia. Besaepenumero voee sacrarum literarum inue niato e. Nulli rhetores huius mundi habuerorunquam tot ornamenta. figuras. tropos. colores Ae formas ae rationes dicendi, quot vis sest spiritus sanctos in otia eademque re infiniatis modis tractanda . in nulla humana faculta te tanta est rerum copia ge varietas. atque ira Dei sermonibus, in quibus nemo unquam est satis doctos. nullus omnia videt. inae ibi eonistinentur cognoscimus. verom ex parte: multashi reseruauit spiritus sanctus adhue ibi elati se Ut nos usque ad orbis consummation em diseipulos habeat Osthndii quaedam subinde ut nos alliciat, utque afficiat animos legentium. aliqua tradit. Sed non est in terris tanta herba rum .storum . plantarum 8c fructuum varietas. quanta est in sacris literis diuinorum sensuvini copia . O s persuasum haberemos eos diuinos sermones esse aurum. argentum. Maragdos. Saphiros. pretios silinas gemmas de ines suaviuissimum, nullos ab eis unquam auelli se pateretur. At diuinam scripturam esse amabilem super aurum de topaetium, vehementius desi
derandam lapidibus pretioss. dulciorem melis te de eius fauo. David e eeinit qui perpetuo in ea versabatur: Quem quisque voluerit imitam siue ingrediator. sue egrediatur,felicissima paceua inueniet. Sed praevideo quid aliqui snt opposituri. eas propter obseuritatem atque difficultatem non esse satis. ideo potius in Patromiectione sudandum . qui eam sunt interpretati.de dilueid/ tradiderunt, quae illie obseurissim flhabentur. Hie aduersarij nostri se laetant. hine plus quam Pompeianos triumphos sperant.
Qui tamen interim aut non vident. aut videre
sedissimulant. qui sint Patrum labyrinthi.qui
Meandri, qui sinus in eo tu in scriptis reperiamtur. quam infinitu si omnes perlegere de quae legeris memoria tenere. Quaeram de illis. cum
inciderint in patribus obseura loca, quid aga. quo confugiam Suee et is patres qui prioa
res interpretentur: de in eis cum rursus obscuritas & disgeditas oeeutrerit,substituentur alij recentiores interpretes. ita ut nunquam res finem sit habitora. Et eerth quod fingere videor, iam re ipsa viuuenit. Prioris aetatis patres in terpretati sunt posteriores: nam Augustinus contra Iulianum Pelati anu Ae alibi testea ad dueit sententiae suae Basilium. Cregorium Na-
Iarallenti in Chrysostomum, Ambros tim de votustiores. ipsum Augustinum postea Gregoria
64쪽
us. Beda 8e alii et laeeesserat interpretari tant. A que eon uitiis res agitti3. Se nonnunqualm ad l . cumque finis neque modus ullus fieret. aries manus pro emodum de ad pugnam veniant. Smaelite. st Petrus Lombaed' hi ob eura omnia perspi tristeris aut Elniit vis nil Estud d r agni dissi vis saepe vi. cuare ader t. Sed suaeso vos per nostram eo in dij.quiti si discrepstia loea diligenti attentio dentu/ in munem Theologiam quantum profecit Op' ne discuArimus faeis3 possumus te conciliare. ver sep iiii fuit inlinitis interpretibus: antes trianico. veltis patribus hoe ibi telum ecim mittere. ut Urare. stituti sunt Thomas, Scotus. 3e Oeeamus. iiii heri iteris praestentiquo illi grauiter 8e aere nil potuerunt dicere tam scholastic/. tamque b8seruriae si quid probi fit. Dcras seriptu af(ut squunt uo magis taliter. ut veritatem o te adducuntis. apte moritur aut horitate. ad . nebris educerent. Expostoribus Thomae a. las prohoeant, de ira nobis ne id dum essedo ait opus. C etanum se Capreolum habuit sco B cem. Si aliis in rebus tari Fam is fidem habe ira accessit Zoro bellus de Les cherus: oceamo tis. cur hie illis non crediti veruiti dicere so, Gabriel Biel. Secaretortu Ariminensi ad O. lent. Haereti ei se eipti, rarum liabent. 3e s uetit te dicis eth Hi omnes, que in admodum est per spe nos e di de so quo ii illi seti pluit, dipotitui :cti istinum. tantum promi uerat, ut omnia te. alter eanna .riequepossum, honu ni . quisinebris oppleuerint. Quid igitur se prudentes tandem sedebit iudex quis titistiam litem di . descietes errare volumus et redeamus obsecro. rimet iam hie quoque se vieisse Baiant. De ilredeamus ad primos scripturam in fontes. E. lis attamen si benter perimnaaret. quum odothmeus Socrates tantum naturae lumini tri, primi patris egerunt. qui cu in haereticis conis hiau. vis adolescentem quamuis imperitum uictati sunt. illi profecto non habuerunt nisii uilo interrogasset ordine in qua eun itie scien C scripturas . se illarum testimonii, eos confuta istia illum se adducturum dicebat. vi ree baiqi runt. Num hodie dicent spiritus vites immi- apposit8 de omnibus respondereti genos spi nut se in aut scripturam saneta immutatam ritui Dei qui pupillorum est pater & i AE anti. Si nostrii tempestate manent i de eadem. cur um inae isten tam parum dabimus, ut suis seri, non idein denos debemus eonfidere posse fie-pturas lumine coelesti perfusos non possit edo ris Si tunc non fuerunt necessarij patres, cur cere. quod Socrates in rebus humanis suis in . hod sesne illis putamus ison polle religionem terrogationibus se facturu profitebature Cue tueti idque potissimum, cum h:eretici facito Ubi scriptura ruin obscuritatis mentio fit, non sint dictu .se no teneri vi olim es patrum sen- in mentem venit artis nauti eae et Potest naucle tentiae adini risit et Nolite quaeso nolite vobis 'rus prudens. istudio & exercitatione adiutus. D persuadere. narres omnia dixi e . quod unus tempora nosse, quibus naues educendae sntd ex eis manifestis inad satetur et Mysost. super naualibus, 3e ventorum perplexi is mas alio. Genesim homilias. eum dieit: Magna est enim quin rationes tenet. neque minu vias . itinera, huis thesauri abundantia se larga fontii huius dimitas. tractus. diuerticula se eompendia va. ubertas, hee iniretis dilecte. s nobis haeeaeei stissimi maris vel noctu saltet. quim sui oppi dant,etiam qui ante nos fuere, pro viribus cais di vi eos aut plateas . neque minus cauet scopo aquas inde hauserunt. se similiter qui post ilos Se Syrtes. quam nos equos, plaustra &soue nos futuri sunt: sdem a tentabunt. neque se toas. Asiae seamus Dei sermonibus. perpetuo vera tum euacuere poterunt. Non tamen ex his semur in sacris literis, laborem is in earum te. quae iam dixi. velim in me colligi odium. aut Actione. Se spiritus Christi benes ei o. quae neces E inuidiam coneltare. quas patrum authoritate saria sunt ad salutem. nobis erunt dilaeida, di, eleuare eonen aut doctrinam eorum ex Ecese recta se quam apertis ima. Saepe fit ut nostrae stare mouere. Non ita ei Eseio 8e ingenod fate. ignauiae atque iocordiae imputetur scriptura or me non parum in lectione patrum pro secina ruin obseuratas. Qui lapillos pretiosos in maia se. eosque mihi sateor in aeno 3 non leuia diu ri quirunt, non sedent iuxta littus se in harena mento fuisse: nam per i picis plurima intellexi pingunt. vel fluctus vel ventos numerant. sed alioquin per meiptum fortasse nunquam pene se in prosundum usque demittunt. ae urina n. iraturus. Novi Eunuchulla in curru scriptu res gemmas referunt. fiuntque voti compotes. ras legisse. verum a Philippo de in is fuisse in Qui aurum vel argentum in venis terrae pet. structum. Supercilium ingens 3e superbia esset uel istant. minime sodiunt leuiter quae sunt in F intolerabilis. bivnus to am scripthra tulit sacta petiicie. sed in ima 3e prosunditates quo J1. rum scientiam sibi vendica et . Quid hoc puta modo abyssi penetrat. ae demum inde aliquas retur aliud qu1m laqueis Diaboli se vitrd dea ari micas colligunt. Si es eandem diligenti. eipiendo offerret Hae via manifestissim8 Detiam ae vi natantiam nos verbo Dei adhiberem'. tentaremus videremurque spretis hominibus quae obseura sunt penetraremus. Nil est tam pq edoctis,qui nos iuuare possent. expecta. a perum . quin assidu8 tractando fiat leuer risi re vi ad tertium coelum una cum Paulo rapia P . tam arduum. quin conatu superetur. Vocant mur. Cornelius centurio fuit ad Petrum misi in suspieionem illos. quod interdum pugnent sus,ut ab eo institueretur. Neque nos latere de Sed ut patres interdum a se mutuo dissentiat. bet sanctoc in ros esse templa spititus sancti. Vn. nullorum vestrum arbitror ignorare. De his qui de solet Deus oratula sua non raro deprome sunt maiorum gentium multa subinde, cum C re. Atque dum in Eceles a emis a teram docet. opportunitas datetur, vobis annotaui. Alii ve de cou seruatur Se augetur charitas. Cur ob se.
id plebeij theologi ficteriant, ut clamore at, ero nos quotidie huc a cedimus Cerie vi de
65쪽
so D. PETRI MARTYRIS EXHORTATIO so
netis literis una tractemus,de ideo publie. di. A eor nostrum est varium, mutabile atque in eo.
sputatur. quo nos mutuo audiamu de unus ab
altero discat. Quare mihi laecensere desinant qui suspieati forte sunt. quod vel patru lecti
nem, vel doctrinam a fidelibus extorquere tentem. non ista quae opinantur. dicebam, sed hoc dico . patres de quemcunque mortalium cum iudieio legendo hi ta ut quaelibet doctrina ad lydium lapidem sacrarum literarum probetur. Neque si hoc egerimus . vllam patribus iaci stantissimo nunqua vero poterit firmari alveo stabiliri. nis rei alicui firmissimae innitatur. Quid autem eonstantius aut solidios verbo
Dei poterimus reperat et mari et In aeternum. 8e nulla an parte vacillat. Deinde nostra omnia
reddentur splendida de fulgeotissi in a. quod camultis rationibus monstrate possim. uno Moissis exemplo ero contentus. Is ex alloquio Dei eum in facie contraxit spletidorem .vi filij Israelmus iniuriam .imo eis mi hoe aut gratius aut B eius aspectum aut congressum terreno potve optatius. quae est ipsoruin pietas. esse poterit. Patitur Paulus.viIua traditio de muliere,ut l, beat eontectum eaput . probetur: item .ut quaestituit ut in Eccletia taeeat. 1 spiritualibus iudicetur Unde patres quoque non dedignabutur. eum se Paulo multo minores agnoscant. de dravini spiritus & sacratum literarum examine
probati . Cum itaque diuina scriptura Dei notitiam tradat . arcanum voluntatis diuinae de humana salute doceat. arma de res posiones cotra impietatem affatim suppeditet, preciosorsi atque suauior omnibus opibus de delit ijs
mundanis clara de in rebus necessariis ad salvitem perspicua, non ita pugnet ut componi saci te non possint eius diti talia,sola valeat ad haereri eos refellendos. nec Patres omnes eius sensus eruerint.demumque omnia sint ad eius exameprobanda . proh Deum immortalem vos oro.eqniungam ui operas .ego docendo, vos audie. rint. Ita vobis usu ueniet: ex consuetudine seri, pluratum diuinarum opera prodetis lucida . ut qui ea viderint. non possint Patrem non glorificare e verba vestra tam erunt efficaeia,ut fulgura de fulmina videri possint, eum in i ructa saetis literis in impietatem Se errores torquebuntur: nulli (mihi eredite)1duersaris ea ferre poterunt. In summa quae loeticitas dum hie vitii. nos haberi potestea in saetis si ieris clauditur. o C Nam David aiebat illum beatu in . eo ius voluntas es h in lege Domini .ae in ea die noctuque meditatur. Quae meditatio ut rect/ a vobis in.stituatur. seire debetis in duobus potissimum stam esse: primum est ut verba de sententia quae occurrunt. quam diligentissimo pondearetis : sunt enim foecundisi sinae,ae infinita pulis ehetiima in sese eomprehendunt. Alterum est, ut loea alia per scripturas inquiratis. quae eum his Leiunt quae in manibus habetis et nil enim do, sumina cum diligentia verbo Dei in eum bais D magis quam sacrae literae. Leit ad suam ipsaruinus. Theologi dicimur atque tales haberi volumus . nomini & professioni respondeamus. nis pro theologis velimus esse patrologi. Por.
ro nostra proseisio requirit omnino. ut verba Dei tractemus, ita in re Dyo sumitium hon rem impendimus: nam reuera sacrificamus: pree es in numero sacrificiorum eensentur . eas
passim habent sacrae lite me gratiarum actio. nes hostia sunt. de in sacris literis ubique occurdeclarationem. Est hae e de villis de tu eundi sit.
ma venatio, non ceruorum aut aprorum, sed censuum coelestiuin . unde poterimus nobis
viaticum usque in coelum comparare . Sed Veis nando hae e seandendus eth mons altissimus, quo superemus rationem, senium. ae humana prudentiam. ut in clarissima regione diuinae lucis constituti, possi inus nothrae salutis Se tam
mae sapientiae areana intueri. Praeterea est De
runt : Confession et peceatorum de Dei laudes B us contenti si inas precibus orandus. vi ad sa-
vie imae Deo praedicantur gratissimae,.quib. omnibus diuina seriptura ferme nunquam reis mota est. Ideoque cum, Deo gratia.Missa suerit sublat superstitiosum de detestandum ut asse, rebatur.sacrificium, isti uni toto pectore vacemus. His vitulis labiorum Deus capitur, de ducum eo in scripturi qui mundignabitur pro eo id tibio ades e. Atque si purd casteque. ut d
cet. saeras literas tract auerimus, de istis hem his erebimur: nain detrusae suerunt diu in earee. re obliuionis,vos illas asseratis refrieando earum memoriam . iacuerunt in tenebris huma
natum traditionum. eripite illas restituendo suo genuino ge nativo sensui: oppressae manse. runt in squalores superstitionum tradueite illas ut puro hoceroque Dei cultui patrocinentur: vixerunt in sordibus vitae contaminatae atque pollutae sacrifieorum: ornate iam ipsas pulehem rimis ae honestissimis moribus. Haec erit prae. eram lectionem sancto spiritu aecedamus instructi. nisi eni in hie detorierit nobis sancta seria pluralitera occidens. Qui enim spiritu carenti ex diuina lectione fructum non capiunt. quia illas non tenent sed cadauera scripturarum habent. Quando videtis piae herrimum homin Eputo magna in voluptatem inde rapitis: fulget oculi frons est iucunda . facies amabilis. peroomnia membra sparsaeth mira suavitas. Verum si rogaret quispiam.Uode nam tanta pulchritudo corpora hute accedit, ferind nil aliud post e. tis dicere quam ab anima. quam si eontingat abire corpu iacet horribile cadaueri sint id una.quodq. vermibus de putrefact one undiqidi soluit una quo omnes aufugiunt. Ita sacrae lite rq. quando legenti spiritus deest. eadaueta sunt horrida.ostendunt. displicet. & animos eorum qui sese tractant. mirum in modum a lectione aenant. Prece inur itaque Deum . ut se ut belura victoria. hi theologorum iusti triumphi. o initio eum orbem condidit, verbum suum emusae eas literas in libertatem vindicasse. Neque id sit,idque demisit usque in viseera terrae. unde faeietis absque vestro compendio ac magna uti tanta copia heibarum,olerum, fruticum. planisi ita te. Nam ut vos experientia docere potuit. tarum ae fructuu germinauit ita in cordan
66쪽
stra penetret.quo de eogitata, se verba de opera, sua vocatione digna edamus. Neque miremi ni s pro fructu vel bi orandum quam mavi md suadeo quia verbi Dei haee eit sors, ut non ire quentet sceliciter cadat. Nam i in parabola se . minis. quae narratur in Evangelio, traditur pars in viam cadit, pars inpetrosa,pars inter spinas.& demum quod terrae bonae committituri non A uniuersum eodem modo fructum affert, sed partim trices m v,partim sexagesimum. partim ver deentesimo. Qua in ob re neu rogo. ut vos atque me se spiritu suo muniat. ne istar viae aut spinarum aut terrae lapidotae.diuinu semen reeipiamus. saeiat ipse qui potest, corda nostia terram bonaei. quae centesimum si iactum invitam aeternam afferat. Amen.
EN COMIUM VERBI DEIPTURIS TRADITI, ET AD
I post diuturnum feeiarum sten. diuinis ad carnis prude ut iam auocarent. Nectium. verborum Pauli susceptam tanto in ex humani generis productione ae in i u i enarrationem resumerem, nee vos B iijs ediscere possumus. ut nos deceat eloquio ad repetenda thudia intermissia, de rum Dei studioso i esti. verum etiam redem ptionis nos eae myI erium idem apertis iure testatur. Naturae emin Dei se hominis . eum a se inuicem infinito disiarent interuallo. in unam etaing eande in is personam, per Uerbum sunt vana copulat q. Quamobrem nobis quoque sperandus eth reditu ad patrem .s verbum eius inagno fidei studio amplexi fuerimus. Quid obleero vos de saetis libris existi inandum pu-viore aliquantulum adhortare r. non solum posse iis in euin consitum mirari, sed etiam viola tam eonsuetudinem. haud immerito coqueri. vetum cum singulas annis hoe feeerim suspieio iure incidit. ne non cogar aut eadem rurissus in medium proferre, quae alas a me vobis dicta suerunt, aut ad ea digredi. quae eum causa nostra parum snt coniuncta. Recreat me ta inciae multum refieit,quod vos tam multiplieibus C tatis r non sunt pland aliud quam paedagogi
varijsque rationibus intelligam, ad saerarum literarum scientiam incitari,ut me sperem, licet ingenio sm tenui se dicendo parum valeam. . consuetudine cum laudabili tum recepta . nec di se essurum.neque digressurum ad ea. quae Dovehementer possint ad I udia diuinatum reruanimos reuocare. Aene praemiis plus vos de tineam. quam syneetitas Chtilitaria requirat. non erit ab re,ut id cumprimis nobiseum repuelectorum .d ais eis a Deo quan ptilissumi . Cuiaque sint in t ruinent a nostrae lalutis non est eooriam natora, cultus habitus 3e ornatus. qua do- quidem omnis eorum dignitas 3e praestantia. sit ex vi Dei utentis metienda. Quid vanius habet rerum natura insomnijs cea tamen cuin Deus assu init, Pharaonem Se Nabueadnella pote citi si lino orbis monarchas de rebus gra
nissimis ini ruit. Se Iosephi. Gedeonis ac Danio temus. non fuisse hominem a Deo patre Domi o lis fide in eonfirmat. Hine eximia vis Dei eo, i -- gnoscitur. quando per abiecta le vilia in lirumenta. incredibilia edit facinora. Quemadmodum faber lignarius eo nomine insignis Ee egregios haberetur, si aut fune, aut filo, aut capillis durissima ligna seearet atqi scindereo ita Christus luto corrum sanauit, Ae Deus in sacramenistis aquae, panis ac vini symbolis fidem suorum exuscitat. Se pro inissiones de rebus coelestibus obsignat. Pkoinde laeti literae. quae plenae funeni nos ii Iesu Christi conditum, nisi per verbui ideoque non expectandum esse ut ratione alia lapsus de euersus quam per idem verbum re fi .ciatur. Adamus prineeps humanae stirpis. ad id fuerat a Deo eoditus, vi fidelis esset divini sermonis discipulus. a quo pulcherri inci inihi tuto eo defecit. quod persuasioni serpentis . non verbo Dei credidit. Et quod tune Diabolus per verba serpentis et molitus in paradiso n in Erilosa idem per supers itiosas de impias ho E dignitatis ae maiestatis.penitius ammaduersae, minum traditiones facit. Un de qui sibi vult ab exitio 3e interito cautum. aures non praebeat inuentis hominum, sed uni se raptura sancto fiudelissime eredat. Ponamus ob mulos Ad vium quamdiu fuit obseruans divini serino nis .eundem animaduertemus omnium domi num se paradis delitio fissimae colonum : o di uerso autem agnoscemus. eundem cuin verbo Dei esset digilus. mortis de peccati seruum. Exeerationi diuinae obnoxium . aratorem perpetuo sudore euin spinis 3e tribus is colluctatem. Manet sand omnes idem perieulum quotquot
verbo Dei neglecto. sequuntur promissionem falso nominati seientiae, quas possent esse Dij de sus ipsorum magis ri. Utinam fortunatus ille hortus non habu isIet Ierpentem, atq; hodie non essent in Ecclesia,qui homines a scripturis
eum primo aspectu. rules visae fuerint aut bar barae. illas tecum reputes ini tumenta esse spiritus sancti. 8e in ipsis haud exigas verbo tum leporem, sed potius vim crucis admirare, quam Cnristus per humanam eloquentiam irritam fieri non patitur. Quin potius cum haec in in tem veniunt. Deci optimo maxuno gratias agamus, qui haec testimonia suae voluntatis literis cons gnari voluerit: neue illorum, ut lumus heis: betis memoriae obliuisceremur. neue doctrinsquilibet arbitratu suo in Re lesia fingeret. sed publicum specimen extaret . quo dicta omniude probari fle explorari queant. Idcirco Lucas in
prooemio Euangelij ob id se Theophilo seribere
testatur, quo asnosceret eoru. de quib edoctus fuerat .certitudine. Quis tuis igitur Christo cie
didit, euoluendo libium e ei per illum a spirito
67쪽
in Elo in dies fit de his quae pro stetur. eertior. Aquia ut ferrum usu nurgatur ab aerugine. ma, gisque sulget ic resplendet: ira dogmata pietatis.qui cotinemur in sacris voluminibus. quo manu teruntur frequentiori, eo fiunt nobis magis perspicua de verisimilia. Plato delegi b. agricolae praeeipiendum censet . ut ne aliena a
qua tandum irrigeti Estodito (inquit) in eo
Pute uin, quo suis aquis cum opus suetit uti liceat. Quare Deus etiam voluit,vi in Eeetes a. quae illius est vinea .scripturaru in lectio perpe Btu 3 stateret .vnde nostrae fidei subinde arescenti.verbi Dei necessaria unda suppediteturvox erat Socrati familiaris, cum ad aliquid agendudicendu inve prouocaretur Si daemonium permiserit : daemonium quippe . eonflijs Aemile habebat. At nos cum verbo Des Ut eo siliatio debeamus perpetuo adhaerere quando proponitur quippiam vel agendum. vel credendum, oportet respondere, quatum per verbum
Dei licuerit. Se ipsum in quovis negotio bona cfide eonsulere. Docet sacra historia. laudabile fuisse morem populi Dei. vide quouis incepto
prius Deum consulerent, quam ipsum uel undum susciperent. In lib. lud leum pol mortem Iosiae rogant lsraelitae, quis nam esset aduersus hos es ascensurus et in lib. priore Sam. David percontatur, an persequi deberet latrones qui Siei ieebam urbem vastassentae succendi sent. Quin de Achabus licet impi', a patrio more nore cessit penitus. imo contra regem syri pu ignaturus Deum per prophetas consuluit .ideo nos quoque nil debemus tentare. de quo prius conscientiam no persuaserimus Dei verbo. salvesum esse opus quod aggredimur. & numini fore gratum. laetabant poetae suos numero cantus & versus. non humanitus factos. qui X homines demulcebant imo deeipiebant: at ex Elieone. Parnaso, Castalio sonte. Pexaseo seu Caballino Cytherone. mosis dictantibus hauissio s. quae ut sabulosa mendaeia sunt, ita veris limum eii do e linam quam modo eommendamus. 8 coelo derivatam Se communicatam Ecelesae in monte Syna,in Hierusalem. de monte kione.ut in Exod legitur. 8e Dauid testatus est. Evibit lex de Elon , de verbum Domini de Hierusalem. Habuerut Ethniet antiquitus adyta subterranea. lebete tripoda a d. Dodoneum aes, antiquissimas que reus. antra. statuas nomina mandata soli j a. denique infinitisque modis Diabolus eis illude bat nobis autem Dei elemetia Se bonitate. pro his omnibus unum diuinarum literarum pro .s os tum esto taculum. Pythagoras eo nomine laud parum praedicatur, quod eum hubus Se aquilis misceret sermones. Pompilius cum Ar geria nympha loquebatur. Apollonius Thya. neus auscularum cantus de patri ius intelligebat. vi referunt seu potius fabulantur historiae. Nobiv vero Deus verus,c i Be terri creatori pMosen, Prophetas: per unicum filium Christulesum, per Apos .in scripturis apertissime Io
quitur. 3e ita loquitur. v t animos. corda, men
tes Se totos homines immutet, ac ex lapidibus filios Abraham saeiat. non quos instar poetici Amphyonis ad mutos Th ebanos pertrahat. sed quos redimet su per Christum . quod unicum est se solidum eum Apostolorum. tum Prophetarum fundamentum. lae itent Poetae ut volutorpheum ei corasse feras bestias . nos interim experientia edocti. non dubitabimus. eloquia seripturarum .ens liii priu suerint serpentes &genimina viderarum,in silios Dei conuertere. vo de Paulus commemorans ad Tit. quales an te suetimus quam in Christo regenerati essem inquit Nam eramus quondam et nes stulti .i,nobedientes , errantes, seruientes des leths ac voluptatibus varii .in malitia Se inuidia degentes.odiris. 3e inii ieem odio prosequentes. Nec non ad Corinthios priore. G cum multa recensuisset detes abilia stetera. subie ei te Atque haec eratis quidem,sed non e abluti estis. sanctificari estis .iusti fieati ei is. Et eum ad nostra corda fici
genda quae rigida sunt de obfirmata non vulga aribus machinis .imi arietibus fortissimis opus esset . ea causa non languidum hebeteinque se Cimonem Deus Ecelei ae suae reuelauit, verum
eae omnibus & mx, i ,ειν. . uriamν. Etenim ortatur, deterret, impelli .reuocat,docet, con
sutat. promittit. comminatur, canit. de fiet. orati deprecatur. laodat. vituperat, narrat praeterit mons eat praesentia vati ei natur futura, Ae in o
mnes formas, ut in ollissima cera flectitor, quo flectat saxeos impiorum animos. Unde non imi metito vocaretur mison et /. Quin de Satan ii e et potentissimus .excutiebatur d Saulis impio 3e internee ioni extremi deuoto pectore, Daui dis et ilia, di sancti spiritus diuina earmina seere non valens. Illis excantatus antiquus serpha quodammodo rumpebatur. Idemque a tentacido seruatore nostro non alijs armis. qua in verabo Dei es repulsus. Non itaque mirum, s Pau lus Timotheum ex eo laudat, quod saeras lite ea. a prima insantia didicerit,per quas ei liceret doeere 3e eonfutare. instituere atque eorrigere.& pe secto esse ae ad omne opus bonum parato. F,lix habita est respublica liraelis. quae per V rim Ae Thumi m. Deum poliet de suis rebus eo, solere: at nos illis non sumus peiori loco qui tu .eem diuinam Se persectionem spiritus . in dioi
nis eloquiis habeamus. eum voluerimus. ex po sitam. Non potuit ea esse nostra follicitas. vi a nimis vi spiratos insculperentur quae ad salute . sunt neeessaria, ita vi externis literis. de admini eulo non egeremus libroru,quandoquidem peeeato commercium Ae dulcissima familiaritas. quam ab initio nostrum genus eum Deo habu it. est interrupta. idcirco tiripturarum munus. quod vi ea rium ei successit, aspernari.extrema esset dementia. mavim8 cu adeo facile tore in .elionibus viti. tum in dogmatis aberretur. Memi ne timui Deum sat erdotibus mandasse, ut in
gno studio vendi cateni sibi scientiam legis: ne . regi praecepisse, ut l. bru coelestis doctrinae haud ' unquam s bipateretur e man: bus excuti. Vn de nee reges nee sacerdotes habendi sunt. qui saeras li trias turpiter negligunt. Et eum suosia in Christus fecerit de sacerdotes de re es, nulli se Ch Itina
68쪽
se Christi alio gesti lictare poterunt, qui studio A fidissima eapita, no patiam; ni rursus illo i oblaverbi Dei non teneantur. Plaeeant sbi nonnu, e manibus excuti. Quonia pro libro vi t . mihi' li quantum velint indocta rusticitater nemo credite, librum mortis in vestras manus da qui o. in sanae mentis unquam persuadebitur bunt Atqi inde, bone Deus, quas in eurtetis ea. prudenti legissatori non vehementer placere. lamitates Doceat vos funesium Saulis exem ut leges a suis ei uibus eognoleantur: quando plum. qui cum tam esset a Deo abiectus,nullo quidem incognitarum, quantumuis tuliae sint eius responsum, vel per prophetas, vel per sa- , hon stae nullus ad Rempubliea in fructus re- cerdotes,vel per oraculum habere poterat,vnodundabit. Deus Ort. Mav. in edito & sublimi de se iam in grauissimis perieulis postumeonis loco editi. solem id ei reo posuit.vicum in eoion solaretur. Quid egit misere ad uerba Pythonis. tem lucis esse deere uerit 3e omnia illustrare. ab B de magica deflexit eonflia. Ueribit inde nihil omnibu morialibus conspici possit, ideo mitu hausi. qua in pauores. in ortis minas, de extre in modum et plaeetis ad sacrarum literarum do mam desperasionem. O miseros Se inscelle ea
es inam omnec in Eeelesia, metis aciem assidu8 qui verbo Dei destituti. ad superstitiones se
conue terint. Atque id ut etiam nostris animis commenta diaboli ea humanarum traditionaeon lutat.inde potest intestig . quod illorum Oa se conferunt. Praecipitantur in aeternam in or euli qui sit 3 se in per uerbntur in tumo, non so- tem Se inextricabiles errores, neque id imine ' lum dolent de la h Diis opplentur, sed etiam rito. si quidem, ut Paulus dicit ad Thessal. eba obtusi Se hebetes fiant. sicut vicisti in cum degi- ritatem vetitatis non receperunt. Quibus illimus in liberis campis, virentibus pratis, magna etiam finitimi sunt, nee minus ob id euitandi. neum varietate distinctis. Se limpidissimis a- C quod in t ar Samaritanotum utrunque deero quis ei reum septis .eu n integri sumus virium, uerunt complecti, nempe Dei verbum. 8ehu . tum oeulog habemus se solgi uos, dc admodum manarum traditionum impietatem, ut qui ne perspie aces. In fumo aetate in agunt, qui semper sciant in Deuteronomio 3e alibi grauissi in die tena rarant. de solum iciem ijs naturalibus cautum, ut ne verbo Dei quippiam, vel adda mentem oecupant: hi angustis s. curas dema. tur vel iubtrahatur: Se non iniuria. Quae enim gna sol ieitudine ser/ perpetuo discruciantur, se est homunculi. iam iam perituri, tanta vis dein dies ad ecelestia eontemplanda redduntur a ui horitas ut se plus us diise arbitretur, qui tu minus idonei. Et hil san8 eonditioni Se statui Dei verbo fuerit dos nitum Tertullianus in A. horum inscelleium magis fumo congruit. Vte, pologetico cap. G. tradidit, Lyeurgum
nima erasso igne sumus exhalat, sca seruore. D rv eis desiderasae, hoe es sbi ipsi aut laqueo
incendio.ae tenebris sordidarum cupiditatum aut inaedia manus asterre . quod Lacedaemo bomnes ipsoriam oecupationes circumfundu leges eius non 'nihil emendassent, eonte a m
tur. Ut autem saetae literae libero coelo. apertis a m exi inutionem: id vehementer esse iudica, eampis floridis pratis. 3e irriguis ae peliocidis uit homo caro de sanguis. quod mi eiu es quid . . aquis iure conserantur, neminem vestrum esse piam decernerent ae leg bos a se latis adheethi arbitrior qui non animaduertat. Proinde euin de idem aequo animo Deus Opt. Max. feret ab vos ad hane orienti am, tum percipiendam tum hominibus eo minitti, qui ab illius dignitate scalijs communieandam incito. voco ad ea quae pientiaque immenso spatio separantur Proh salutaria sunt,3e ad natiuo in acumen animi no- pudor sc audacia, si quid sapere inus, nusquamst i. imo ad totum hominem instaurandum plu E ferenda. Transeat coelum de terra, verbum au- . Graiam sunt utilia. Quo eodem consilio .Pau. tem Dei fixum. inuiolatum Ee purum aeternulu; Tim atheum suum ita instituebat epistola maneati Esto.ut inquit Isaias,earo foenum, Se vei, olletiore capite secundo e Quae aud sit a me flos agri gloria eius. Sermones vero Dei .ut qui per multos te ite . haec commenda fidelibus ho- sint purgatissimi. durent in perpetuum synee minibus,qui et ut idonei ut alios quoq; doceat ri& integri. Postulet diues qui torque turge, Non poterat ferre Apostolus euangelicam do. henni R nmis .ut inor tui accedant qui fratres ctrinam adeo salutarem homines latere, aut inis de sui similes, de iudiciis Dei admoneant: at ter paveos retineri Se tu primi. Et omnes fide. nos Abrahami per fidem electa progenies. iuvies doctores in Eceles a. non aliud spectant do, ta illius pium conssium Mosen, pro phetas deeendo. nis verbum Dei communicatu his qui F Apostolos audialnus. Quorum libros dum eo coram adsunt per eos ad infinitos alios trans- sulimus . non ad penum pauperis heri mihi crefundatur: quemadmodum cupidi de quaesito vi dite. accedimus. verum ad thesauros copios sit uente .pecuniam quam habent distribuunt C mos de uberrimos diuinae sapientiae. quos nubam exereentibus. quo denique amplior & au. lo unquam nostro labore, quantumuis impio.ctior ad ipsos redeat. Sed fuit aliquandiu . proh bo.valebimus exinanire. Et quemadmodum dolor. iste gladius verbi Dii repostus. de in va- est natura iugis putei. vi hequenti haustu non gina superilitionum. de traditionum humanam consumatur, sed potius ex eo cum purior tum reconditu ideoque tot impietatibus oppressi melior eius aqua reddatur: iucundior item fleaeuimus. Christus olim dixit. Erratis. nescien- suauior diuinartim literatum sensus nobis eis. res seripturas: at modo Pharisaei nostroru tepo. G citur. quo ipsum profundius Se frequentius e. porti aiunt: Erratis scientes scripturas. nihilque ruimus. Atque ut in hauriendis externis aquis magis optat eupiviqi. ae ut iste spiritualis gla- corporis labor est neeessarius, ita in sacris lite.
dis denuo eodatur. Sed vos Christi gen' de Deo ris perlegendis, iudicio graui 3e spirituali opus
69쪽
est attentione. Quae vi a nobis iure te merito 'exigantur. decreta praetorum. de regum edicta
satis de larant. Nain ista dum a praeeon uis populo in uulgantur, ea est diligens cura Se attenutio in illii audiendis circunstantium, vi nil prqtereat aut ex ei dat, non pro b d ani in aduersum.
Ab hoe laudabili stu dici & sedula diligentia. illi
non vulgariter Euangelii tyrones reuoeat, qui supra inodum scriptura ruin obscuritatem exaggerant. quasi per sanguinem Chri lii velum non sit sublatuim. de omnia per spiritum eius , quantum nothra salus eae igit non fini illo illata.
Alunt qui tenebras plusqua in ei inmerias dioianae seripturae atque obseuritatem insuperabilem ubique praedicant,non esse arearia diuino. rum eloquiorum per serutanda . 3e .lum estiea. ciam verborum Dei potius in recitando at iliti intelligendo coni ituunt. ex diuinas oraculi de suetosancti, literis mag am turpi sima inefficiunt. Faremur nos quoqi humanam ratio. nem intra terminos coercendam. ne proso oeaptu dedi omis rebus velit i aluere. Sed noli stos uir Christianus areeri debet, quin pro viri. hus ea conetur intelligeret de quibus nos diui. a seriptura instituit. Facessat a sacra lectione temeritas.de liudici tamen eius 3e aeeurata inuequistione nihil frigeseat, nihil ue remittatur. Heilo itaque dam ac verborum Dei inyi -ria
esse adoranda . nee tamen interea loci minus a. nimo reticemus,eloquia diu na e eluti lucernae Te in obseuro loco postain, aqua bet si tantis tum oeulos deiecera inus,in erroribus de evire imis tenebris tandem peribimus. Quando autem de obseuritate scripturarum adeo multa Mores lueis garriunt. videntur sibi non
male de spiritu sancto existi inare , s eam Poetis atque philosophis squauerint quorum illi quidem sabulato in inuolucris ita si nphee, fulgidam veritatis faciem nebulis obduxeerunt ac trastatinarunt. ut ab oculis infidelium hominum q iam longissim h euolariti Illi vero sua dogmata aenigmuis, id eis. numeris se aio linis tam reddiderunt perplexa, quam tota hominis aetas quamlibet vivacissimi. par etsi possi ad explieandum. At Dei parentis nothrio ptuni non adeo sumus experti bonitatem eontractam, ae tenuem spiritus sancti lucem. nec dederunt saeros libros via mortalibus intelis
ligi non possent. Non lust nobiseum diuina sapientia .rie e literas ad homines dedit. 8 quibus vllam utilitatem percipere non queant. Ista s. namus Apollini. quem quod obliqud respon. deret, Aetiae, Graeci appellarunt. Diaboli sunt
hae impostulae, non Dei nostri,neque spiritus sancti vitalis doctrina. Se imus qui de Croesum interrogasse Thaletem quae nam esset Dei na. tura seu desinitio. qui subinde in quenqoediespatia Se dilationes petebat ad respondedu. neque potuit unquam propositam sibi questio diem dissoluere : quo enim secum de natura
Dei magis cogitabat, eo minus oecurrebat,
quid esset dicendum. Atqui vera fide simior nati. 8 saeris literis Deum non solii in possunt
cognoscere, quantum eis ad talutesu ei nee es.
sarium. sed illum praeclaris moribus Se san-
.ctis operibus queunt exprimere. Nemo igitur nos ad patres .nemo ad ei n tilia. nemo ad ullos homines vocet,quasi eo pios ore in lucem apud eos repertura sinus. quim ex sulgiddsi motu.bare diuinarum literarum erumpat. Habent patres saribatque cocisia sua dis, idia, tenebras. aenigmata, obleuritates. Se varietatem (ne incomtantia indixerim incredibilem. Neque legendis illis ita spiritus sanctus nobis fit obui'. vi cum verba Dei expendimus atque nobiscure petimus: quandoquidem haud aequum et .vt verbis Dei non plus honoris di ieratur. atq;vel bis hominum. Si enim Eunueho reginae Canda et g. homini nee dum Christiano, te.
genti Prophetam Isaiam. Deus misit subsidio Philippum Euaneelii ain, multo magis lain
eredditatibus a deth ipiritu suo .cu n ex fide ac reuerentia se in sacris luet g exercet. Mitto quod
licet animalis homo qum Dei sunt mini in/ percipiat, spiritualis nihilominus iudicat omnia. unde quod nothras viribus te rationis captu non possemus in sacris literis percipere.vi diuini spiritus. pro eo quod necessarium e I . disei. mos . Nee sim, se uia sunt aut parui mo inenti.' aee sancta scriptura docet: nam vi taceam in fi lii a quae splendida sunt Se praeclarissima.no. ne agitur in eis de peouidentia Dei, de natura Dei, productione rerum, hominum guberna
tione atque redemptione. electione ante ora nem aeternetatem, reiectione,contingentia, ne acessitate. libertate humanae volunt itis, cataci
peccatorum .de sexcentishuisno s. de quibus ambigentes persaepe impii pereunt in sua im pietate. de pii de ipsis a sacris literis apptim dinstituti. summam inde cum voluptatem tum aedificationem eapiunt: Sunt permulti. qui se aiunt moles i is sine ferre, quod hane vitam de gentes. ne' eteant videre e eibar quibus iore nostro possumus regerere,e quid hoc theatria diuinatum literara in non ahenis, tis, ut diuinaeveo. nec celesi a dixerim. contemplemin: Has tamen Se una vos omnes m Che sto fra. tres charissim .vel m monitos, locu seu Scho
Jam huius philosophiae coelum esse. Unde qui
repunt hunn , 8e suam conuersatione in in em
lis. vi Apostolus iussit. non instituum. pericli. tantur ne studen so non ludant operam. Ad haec minim8 taeendum est informatorem eius esse spiritum sanctam. Nam licet doctore .condio natote . institutores. Se paedagogos innia meros habueritis, nis spiritus sanctus intus praecordia refingat, illi omnes absque operae pretio sudabunt. Quique fuerint saerae huius doctrinae, iam inde ab initio d=lecti ministri. actae his oriae assi, tun indicant. Prophetae nem p e. plebei 3e rusti ei plar runque homines .piscatores, publicani S pellium sutores. Ueium ex istorum iuxta mundum eontempta sortetnihil diuina oracula. aut indignitatis. aut viiij eonisitaverunt: siquidem facultas haec. quanta quaata es . . Deo se spicitu eius pendet. Propterea non qui fuerint illi attendendum es oed quid tradant. quoue doctrina sua nos impellant.
70쪽
Haud sinδ voeant adr inum oleae. ad corona oleastri Appi j talijs intertextam. non ad lauream muralem. naualem au mi eam. non ad sta, tuas marmoreas. aereas, argenteas. Vel aureas.
non ad imagines. conuiuia perpetuo instruacta.& victum in prytaneo. sed eo ut Dei es eia, inure harissimi sil haeredes eius, de Christi cohaeredes. Deinde vos per salutem vestram o secto. ut siqua viscera, squae miserationes. siqua sollicitudo. vel cura vos tangit Ecelesiae. hoe est corporis Chii iii adeo nostris tempori. bos discerpti atque di secti, huc quaeso, huc respietatis mon enim opibus. aut saeris vestibus. non ciborum delectu . non ritibus 8ecere moti s instaurabitur. sed hoc uno pharmaco Dei verbi curari potest. Cert8 s facultas edendi miraeula hodie in Ecclesa extaret. Ut primitivo tempore habebatur, dogmata pietatis haud parum fortasse confirmarent. At ii omnes in v nueonueniamus. agamusque precibus vehementibus Se efficacis, rinis lachrymis. non tam uinefficiemus, quantum olim Pauli semierecti a praetinerunt. Unde siquido apparet quanto studio seientia scripturarum sacrarum compa randa sit, cum eo duntaxat praesidio tuenda snteastra Dei. Porro Apollo li qui adeo spiritu se miraculis fuerunt eximis. ab opere tractan di eo in municandique verbum Dei. nulla ratione se passi sunt remoueri: ted potius in E e. elesa diaconos curarunt initi tui. quo ips
cura mensarum absoluti. ad ni in il rationi Eui.
gelij tantummodo incumberent. Quin Se Paulus petam cum membranis de libris afferri sibi iussit. eum Romae distineretur captiuus . vi te pendo quoque aescribendo prodesset Eccle-sae. Idemque monebat Timotheum, ut doctri nae ae lectioni sedulo operam daret quo Sese ipsum. 3e eos qui audirent, conseruaret. Sin vero haec omnia quae sand permultum debuerat
mouere, Paru in mouerint, cur non spectamus quae nos atrocia praelia circumstenis non ei
nobis. ut Apostolus alticolluctatio ad uetis caris nem Se sanguinem. sed aduet sus principatusae potestates ia coelestes nequitias. Quod bellucum non unum, simplex be leuiter. sed varium. multiplex & acerrime geratur. nos monet, ut ex armentario scripturae tela semper habeam' qui in expediti istina et omnes pugnandi ratiores Se modos certandi nos oportet in hoe bello tenere. ne turpiter nos demus . eum ad manus ventum fuerit. Quid prodetit aduersus L.
A ihnicos 3d philosophos aeriter di putes um
Iudaei ex altera parte cuncta depopulentur,
Quidue proderit Mare nitas. valentinianos Arrianos, de caeteras huiusmodi pestes expugnasse. si omnia Paristae song 8 lateque deo alieni Postremo quid operae pretij faciemus sttantum dogmata pia tutati fuerimu . 3e nihil de sanctae vitae institutione. moribus emenda dis. ae aedificatione spirituali allatum sutiles Propterea hue omnes a dei te. rempublicam EcB esesias i eam iuuate.ac Domini populum,dum invaditura corijs ta in violentis de subdolis. hoc inuro verbi Dei plus quam adamantinosvircunda te. veniat in mentem Paulus. Auli ut
in Actis habetur, commemorabat E pNesis pud eos toto triennio semisse, monuisse unu quenque, ae id cum multis lachrymis. Se nos pudeat nolii hin, qui aut nutauam Euangelia Christi pta dicamus in Eccletia aut quam tard3e adeo iiigid .ut Pideamur facile alia enum ita C ctare negotium: nulli adhibentur vehementes assectos. nec serio vel ex an ino fit quicquam. sed potius omnia Ocritu 3e ceremonia quadaagitantur. Nemo excuset, haec ad Episcopos tantum se ad pallores attinere, cum ad Colos
senses Paulus unum quenque admoneat, tu in ut sermo Dei habitet in nobis opulenter. tum ut sermo noster se in per cum gratiae lale iit cotiditus. ut sciamus quomodo nos opoiteat cui larespondere. Et Petrus vult nos esse paratos .ut de ea quae in nobis est spe. rationem pDis trius
reddere. Vetum quia me iam spatio temporis excludi sentio,idcirco vela orationis contra heta de ad implorandam auxilii dux ni opem . ut ad tortum tutissimum appellam. Utque ciuinus Moses cum iam annos do. populum Dei rexisset. ita oravit. ut pluuia doctrina mea stillet. Mut ros dictum meum e se ego Deus ter n. axis me precor . ut quae sum tuos discipulos doctu.n ru . minime sint errorum procella. sed verita iis optata de sedit unda pluuia. me qi interprestationes haud sint hymber Ecclesiam vastans.
3e conscientias prosternens. verum contata is oroscida. Se utilis animorum xdificat o, teque i tem oratum & exoratum velim. v omnes qui Praesentes coram adsunt. nee publica via. nec
spinae.neque petrosus ager. sanctum Verbi tui semen audiant. At bona te ita Se tandus il spiria
tu tuo praeparatos . e seripturis novi sulcis cordium eorum manda butur. sitiesum triges mitsexagesimum decentesmum reseram.
ANGLIAI D E I non malae debitores graui animi anxietate curaque vehementi afficiuntur . viti Theologi. quando se vident aliquo eata impediti. quo minus ea praestare que .ant, quae se debere intelliguo t: neque illis ab 'imagna raticine id usiavenit, squidem nihil haebent mortales, quod ante rei constanti fidei iure valeat. Unde Paulus ille itis gnis Chri isti Apostolus, cor orbis, Se Euangelicae doctrinaes
promulgator clari se imus,cum riter citeta, nationes Romanis quoque se debitorem noci