장음표시 사용
211쪽
clarum illa vero etiam quam in haec inferiora vim habeant, quidque ad quamlibet multos annos essectura sint. Sine ullo errore
posse praedicere, prope divinum. Sed certe, quod ne illi quidem
ipsi, si ui ea se docere prolitentur, negaverint, eorum, in quibus noStra Iercetur industria, et fructuosior cognitis, est et perniciosior ignoratio. Itaque ut nos iis, qui abdita illa et retrusa tractant, et ingenii acumine et doctrinae magnitudine et rerum admirabili lato non inviti cedimus: ita ipsi nobis, nisi valde iniqui sint,
ea, quae disputantur a nobi S, et magis neces Saria es Se , et uberiores hominuin generi ructus asserre saleantur necesse est. Nullus enim inquam, quod illa aut non teneret aut etiam negligeret, minus propterea vir boinus aut minus utilis patriae civis existimatiis St: haec aut ignorata aut neglecta non singulos modo perdiderunt homines, sed integras lauditus assii Xerunt et everterunt civitates Nos, quae adolescentum, quae OnStantis aetatis, quae
Senil missicia sint, quaerimus nos quid domi, quid militiae, quid sis a privatis, quid ab iis, qui cum imperio sunt, praestari debeat, disputamus; i x nobis intelligit pauper, quo modo tolerare inopiam dives, quo modo uti divitiis debeat a nobis quid inter patrum et liberos, quid inter virum et uxorem, quid inter fratres, cognatos, amico S, cives, quid denique inter omnes homines b- Servari par sit, explicatur; mos sortitudinis, mos temperantiae, nos liberalitatis, mos iustitiae ceterarumque virtutum vim atque naturam disputationibus nostris patefacere atque illustrare conamur.
Sine horum praeceptorum cognitione aut Contice Se et eloqllentia et
manea et mutila erit uiris legumque cognitio illa pS dolum et M. regina artium heologia animos requirit diligenti harum rerum tractatione praeparatos atque praecultos uae cum ita sint, quam- ei in quo quis ita viam ingredi parat, ita statuere debet, celerarum his sophiae partium cognitioneni sibi et utilem et honorificam, Juhis plane necessari Uam esse. Sed sunt quidam perverso homines Ingenio, qui caussas, propter quas et ipsi a pulcerrimo
studio abstineant et ab eodem cetero avocent, comminiscuntur.
Partim enim communia et contrita esse dicunt, quae hic docentur, ut ad a percipienda doctore nihil opus sit partim non habere eam viui in t ad virtutis studium excitent. Cuius rei argumentum capi uini ex eo, quod innumerabiles et lini fuerunt, et hodie sunt, qui cu in haec omnia se scire profiteantur, mequi S Sim tamen et flagitiosissimo vivunt Quibus utrisque breviter respondere instilui, et ellicere, si possum, ut ii, qui Sta temere iactant, cognoscant errorem suurn, cumque se nihil dicere ideant, sententiam mi ut ut sin minus nihil est enim dissicilius quam vincero pertinaces ceri quidem, ut ne alii stultiliae et malevolentiae plenarorum oratione moveantur ly Primit in igitur agamus cum istis, qui, ut ad cibos initum dulces , ita ad disti ut aliones nimium aperta Otfaciles nauseare se dicunt Ex quibus libenter quaesierim, qui
J IIa uil scio an praestet viderint. FR.
212쪽
tandem sat, ut, quibus rebus Omnes ad alia studia invitari atquc alliei solent, iisdem se ipsi ab hoc studio averti absterrerique dicant. Certe enim cum ea, quae docentur, utilia et praeclara sunt si eo dein accedit, Ut clara, perspicua, aperta, cognitulae ilia sint e maiores concursus ad cos, qui illa docent, fieri constat. Quid igitur cum illis agas, qui, quae res ad concilianda et ceterorum Studia plurimum valere consuevit, ea se ipsi tardari ac retrali aiunt Ego vero, etiam Si praecepta virtutis quamlibet niuitis obstructa illi cultatibus forent laborandum tamen et sudandum et nunquam, nisi eis cogniti ac colia prehensis, conquie Scendum putarem nedum ea, quia, ut isti volunt, a quolibet non tardissi in neque inertissim percipi possunt, mittenda aut minoris acienda censeam. ii de rebus ad vitam nihil pertinentibus inter homines eruditissimos summa contentione disputabitur, iucisque, quia involutae et prope inenodabiles sunt, Opera praeclare collocari videbitur haec quae vitam omnem continent, ut ni in is obvia et in medio posita, negligentur Quanquam quid diutius ita disputamus, quasi eis concedamus, quod volunt, nihil hic doceri, quod non aut etiam vulgo nolum sit, aut quivis sine doctoris opera facile consequi possit Ergo ille omnium, qui tunc erant, mortalium, ut creditum est, sapientis si inus, Socrates, qui nulla unquam alia de re qua in de virtutibus et vitiis disputavit,
vulgaribus et satis per Se notis in rebus pallii in aetati olline On-
suinpsit Quid Plato quid Xenophon quid ristoteles quid
ceteri suae quisque aetatis principes viri Quid erat caussae, curiam inulta in hoc genere scripta posteri tali relinquerent, si nihil egregium, nihil exquisitum, nihil excellens, sed ea lanluin, quae quilibet e populo salis per se intelliger l, litteris iandaturi erant Videlicet, quia iustitia tu, si deni, temperantiani, liberalitatem
miles assidue in ore habent, neqne quisquam est, ne X ima quidem saec vulgi, quin se de eius in udi rebus optime iudieare posse considat, iccirco nullam magna in eruditione in in eis cognoscendis sitam esse arbitrantur. Quod tanten longe secus est interestque nimium liani uin inter eos, qui an tu in t lient Oiuina et OS illi io x erit diloruin o in inuin scriptis a s Pnionibus de rebus ipsis 1 ineiudicare didicerunt. Plena est Xemplorum vita coin in uni S. EX
quibus facile intelligi licet, v quani saepe vulgus otii initia in iudieandis virtutibus vitiisque allatur. Quod ni ita est e do .ius sana cur qui nil in is leni nil iis, parasitis adula lotibus pluri in alargit inlur, et suo et ni illi O mi in iudicio sint liberales cur nulli res tricli lenaeos sordidi qui facilius patiantur sibi dente in uti uni
et ac iugalitatis nomen erant cur tam mulli ad ali desidii in proiecti l Pincrati conii ii ii dentili pro sortibus tam in ulli limidi trigilavi pro caulis ci consideralis praedicentur uidi iurisconsultor uiu
213쪽
vigiliae in quo consumuntur; quid spectant eorum labores; pia in re eoru in acutis sina a Xercentur ingenia, nisi ut videre ac diiudicare pos Sint, quid in quaque re iustum iniustumve sit Non igitur, ita nimiiiiii facilis, despicienda est ars ea, quae virtutum
omnium vim naturamque pertractat, cum in una Virtute cognoscenda videamus tam diu. tanta diligentia ab hominibus summo ingenio praeditis laborari. Informavit quidem natura et impressit
in animis nostris adumbratas quasdam virtutum et vitiorum omnium notiones: sed illae tantam vim non habent, ut quisquam eis retus
confidere debeat, se sine disciplina vero de rebus expetendis sugiendisque iudicaturum Quod si nos nihil aliud nisi haec iam
utilia tamque salutaria quamlibet nudo et inornato dicendi genere tradi remus, calumniari tamen nemo nos posset nisi alienae nituis iniquus aestimator industriae, ut in rebus nimi uin pervulgatis et facilibus occupatos Nunc cum et ad Salubres animorum epulas condimentum sermonis quantum in nobis est adhibeamus, it res Suapte sponte pulcerrima tum praestantissimorum Omnis aevi scriptorum testimoniis sulcire ac corroborare, tuin insatiabili quadam Veterum Xe inplorum copia e XOrnare atque illustrare oleamus: tamen ne invenientur, qui elevare labores O Stro audeant, qua
que praestantur a nobis iis sudoribus ac vigiliis, quarum ipsi nobis conscii sumus, a quemlibet unum e niuitis ludibundum perlicere posse contendant Qui si periculum sacerent ipsi, quam non qua mi in libet virium sit munus hoc ita, ut nos sacimus, Sustinere et exequi, fortassis experientia edocti, minus de se lateae magnifice sentirent, minus de aliis maledice contumelioseque loquerentur Sed omittamus istos uicio enim quo modo sactum est, ut de re dicere ingressus, de me plura quam Volueram di
Xerim: quod ipSUm ut sacerem, quorundam me hominum, rivos nominare nihil necesse habeo. iniquitas coegit. st Dissicilior cum Aleis luctatio est, qui negant, sermonibus nostris quemquam nil virtutem incitari idque ex eo colligunt, quod saepissime contingit, ut qui optime loquuntur pessime vivant. Nos vero si diceremus eum in disputationibus philoson hicis inesse vim ut X audientium 2 animis vitia radicitus evellere virtutesque eisdem in generare possent, merito ut Vani atque inepte gloriosi repreheliderentur ultas In agri RSque mercedes, ut ait heognis', i, ferrent Philosophi, so Si quemadmodii in Circe herbis et cantibus suis homines statim convertebat in seras, cita ipsi suis sermoni hiis ex seris homines facerent, id est, homines ferarum si in illi mos ad virtutem a vilio,
ad rationem in furore, ad humanitatem ab iminanitate re Oearent.
Et tamen aliquid se aliquando eiusmodi effecisse Philosophiae gloriari licet. Producet enim Polemonem, ab insam vita moribusque
214쪽
perditissimis ad bonam frugem et ad severitatem uica Xenocratis disputatione revocatum. Sed ut non peraeque in uinibus eampis agri cultura, ita non in omnibus animis Philhs hia idem esti-cit Illud quidem certe negari non potest, aut nullam Omnino esse artem, quae medeatur animis, quae quanta si in vitiis deformitas. quanta in virtute dignitas, doceat, quae ali illis avertat, ad hanci uellet aut cum honorem Philosophiae polis si in iam esse tribuendunt Quod autem ibiiciunt, plerosque Philosophorum Jaclis
dogmata n sua evertere, neque ignem aquae magis contra Pill Iri S Se quam eorum mores Orationis ita enim loqui, ut vilio . ita vivere, ut virtuti bellum indi xisse videantur: utinam tale Ss l. ut id nobis insiliari liceret Est enim acerbis sinatim negare non posse, quod sit turpissim uni consteri Sed iioniam iis, quae omnibus nota sunt, fidem abrogare velle dementia est: non negabimus Verum esse, quod obiicitur Maillum deprecabimur, id propter hominum vilia res ipsa in invidiam vocetur, ne, , quorum
facta merito aversamur, ni undem sermone in immerito repudiemus.
Et enim quorundam ex Epicureis dogma reprehenditur, vila laudatur: sic horum vitam reprehendere, doctrinam amplexari debemus Polycletum insignem statuarum piscem tradunt librum de artis ei suo edidisse quem Caiabna, id est Regulam inscripsit: quo libro omnia, quae in statua honi in is fingenda observari con- Veniret, quae singulariam partium, millimarum maXimarum sit gura esset, qui situs, quae inter se proportio, subtilissime et accuralissime persecutus est Eodem auteni tempore statuam a Se facti mpublico proposuit, in qua ea omnia diligentissime observata erant: ne quid praecipere aliis videretur, quod non ipse praestaret: quam Statuam ipsam quoque Canona nominavis Vellem et: eande tu rationem Philosophi teneremus neque lantiun rader inu Saliis praecepta, ad quae vitam sua in dirigerent, verum oliam vitam nostram ad ea cons armalam ostenderemus Magna sine ulla dubilatione F praeceptis nostris ex eo necudere auctoritas Sed quando id plandum potius quam sperandum videtur quod in s gibiis . in fetibus ari, rum in corporibus animantium, it Uibus e Scimur, facimus, ut resectis et ampulatis. iis, quae inutilia
215쪽
Sunt iis, quae prodesse possunt, utamur idem in hoc genero Plii losophoria tu faciendum est, ut, rei cela eorum turpi flagitiosa que ita, gravem Severamque doctrinam non auribus tantum, sed multo magis animis combibamus. Non enim, si qui e X medicis
cibo se et poli aliquauit ingurgitant, eo illis c0nlinentiam praecipientibus qui sapiunt minus parent: sed illi quidem quid agant. non laborant, artis autem ipsius placilis p et decretis obtemperant.
Nam cum alicuius mores et praecepta congruunt ac concinunt tunc aut utraque laudanda sunt, aut utraque vituperanda: cuiudiscrepant et dissident, caussa nulla dici pol est, quin alterum retinendum sit, alterum reiiciendum. 110rum a dietis acta ita di-
Stare constat, ut nou caelum a terra longius distet sunt autetusacta turpissima : igitur sermones, quibus ea ipsa sacta da uinantur ac reprehenduntur, dignissimi qui audiantur. Atque ut medici,
quo maiorem auctoritatem arti suae concilient, sole ut interduuienti merare quo Silam e praecipuis auctoribus disciplinae suae, qui, quod ita Se compararunt, ut praecepta sua non Stentationem sciet
tiae, Sed legem vitae putarent, diutissini saluberrimeque vixerunt ita nos nihil, si volumus impedit, tiam libet multos Philosophos nominare, ' qui, quod decretis Suis paruerint, quaSque leges alii proponebant, ipsi Servaverint, merito sunt apud omnes popul OS in ulvam intermorituram gloriam conseculi. lli fortassi nomii inbuiit ippo eralem, Selepiadem, Galenum quorum prianus usque ad annum centesimum quartum aetate provectus e Sl; alter eo processit artis Suae fiducia, ut ausus sit cum fortuna sponsionem sacere, ne medietis liaberetur, Si ullo unquam morbo tentatus S set et victor, cum ad extremam Senectutem in ullo morbo pervenisset, scalarum lapsu Xanimatus est; psi tertius
cum imbecilliori valetudine usus esset adolescens, ita eam arte correxit, ut ad Septuage Simum annum pervenerit. JDs e Philo Tasophiae castris, ad repellendos ipsius vituperatore S primum qui- dein in aciem educemus illud honestalis . illud modestiae, frugali talis, innocentiae, sortitudinis, omnis denique virtutis specimen et exemplar, Sostralem qui ita locutus est, ut ex eius sermonibus Omnes quae postea con Secutae sunt Philosophorum disciplinae u-xerint: ila vixit, ut hodie quoque noluen illius non hominis, sed integritalis et innocentiae non ton putetur. φ Cui succedet par illud nobile in eodem institulum ludo Xeno vhon et Plal quorum uterque summam in dissimili genere et uentiae laudem pari vitae graxitate cumulavit. Proxime hos Xenocrates : de cuius loquen-
216쪽
tia dieit Polemo de continentia Phryne de frugalitate et
conio inplione pecuniae lexander ile id et iustitia universus populus Λtlieniensis qui cu in dicto publice lusti inonio, ad aras
iurandi caussa accedentem, una voce revocavit ac iurare vetuit:
paria in si hi ducorum ratus, ta in spectatae id ei viro nisi iurato non credidisse. Inde aeternuin lexandri crinion Callisthenes, p)unoque verbo tota vetus Academia, et Lyceum, et illa non tam Juveo uis et Polygnoti picturis qua in Lenonis et Chrusippi dispulatiouibus nobilitata porticus, quibus X omnibus quasi virtutis et doctrina ollicinis in mi inerabiles viri, inest Pluin doctiores an meliores, prodierunt. Λgmen claudent Epictetus, Plutarchus, Musonius ceterique illi elati suppares, quos ita philo Sophalos accepi in iis, ut iis, quibus cum vivebant, ad innia recta et laudabilia non Voce magi 'lilam exemplo praeirent. His colitis facile speram iis ore, ut eorum, qui Philosophiam maledictis incessere audent, retundatur audacia. 7 Qui si ila victi erunt, ut deinceps in nostrum se numerum aggregari velint, et in eius ipsius, litetunoppugnabant, castris stipendia sacere incipiant, victoriam adepti crimiis longe i dissimi leni, quam veteres Cadmeam no ininabant illa enim et victori luctuosa erat et vieto haec et victoribus erit laetitiae et victis salutici siri, cum e fractos ac p PCulsos videant, permano bilii tamen in eadem pravitate atque Obsit natione antini et, ut ignavi canes, Philos0phiam, ad qua in prοτ pius accedere non uident eminus allatrabunt vos tamen, optimi adolescentes, itorum caussa hie a me institutus Si sermo quibus mei labores serviunt, quorum ad utilitatem innes In ei conatus. Oninus vigiliae, Omnia studia reseruntii P urget sol stanter prOPO- siti tui, neque patimini vos cuius quani sermonibu n suscepto si iidi Oas duci. I ii a notatis parte coiis lituli ostis in qua et ingenium ad omnia percipienda docilius et corpus ad tolerandos ludiorum loth res firmius esse consuevit. Videte, ut aut iis in studiis collocetis, quae vobis olim maxilii et usui et ornamento si itura osso cognoscitis. tque, ut Obire elatoribus Osiris eripiatis innent ansam maledicentiae, unitimini, itantum potestis ut virtutis et ossicii praecepta, qua ex me quotidie uiliolis non : limi cipialis antruo, verum etiam vitai nioribus exprimatis I IX l.
i iuretus in marg. Aldinae scripsis licet I . R. - Polemone es
- Cic. iiiii Caecina cap. , exir iste autem hac sexti sum retina omnium controversiurum utut pro Sext. cap. 0. Decisique elium scroto iis usus. ι M. Vitibus i conuitos ura sensus tenere ossemuN. pro Plane e p. i. simiora uberi Hyrehensionis oras ira liquum, nescio cur se erior laudam retes uni hodum. Sic igitur Cicero; sed ea vendum est amen, ne temere ei Sine ulla sistura naue voeabulo pro quavis occasi lue rebulamur praestat a talibus id loqui, ut si sui cicer insem in his Lael. ' ili li, M. l . : uin
217쪽
'iod principio te, cum hos libros explicar ingrederer, dicere nemini Sti S, accuratum eorum tractationem et intelligentiam mi ad ni ne vitae partes utilissimam, tum iis, qui in iure civili excellere locu nutu aliquem non inter circumforaneos istos clam itore S, Sed inter veros et graves et veteri uia illorum simillimos iuriscon Sulto obtinere meditarentur, necessariam esse id et aliqua iam ex PII te, quam verum sit, iudieare potuistis, et ex iis praecipue,
de quibus in hoc libro disputabimus, intelligetis. Ingrediendum enim nobis est duce et quasi mystagogo Λristotele in augustis Si anum et religiosissim uni iustitiae temptuni lustranda oculis omnia illius adyta contemplanda inprimis ipsius deae forma et tum si quae quantaque vis illius potestasque sit, tum quibus ipsa Serebus, quibus ritibus coli gaudeat, cognoscendum est. nec illa est, auditores, omnium domina et regina virtutum a qua in omne hominum genus leges et iura in anarunt; quae benefactis honores et praemia, malesactis ignominias et supplicia proponens, studia bonorum excitat, malorum improbitatem coercet qua Sublata, non doinus ulla, non civitas, non hominum inter Se Ocietas, non ipsa denique universitas rerum stare ac tueri se punctum temporis posset. Etenini, quoniam hodiernus die ceterae di Spu'. . , talionis prolusioneni modo quandam habiturus est dabiti niihi t. . hanc veniam, ut, paullo altius huius sermonis principia repetens, Perclirram ea, quae pri Scis temporibus unania sapientia praediti homines de ius lilia tradiderunt. Iustitiae originem a caelo es Sedicebant illic eam et vigero et ex inni aeteriti late viguis S ὴ Pri illic ordine atque innita labili quadani lego gubernari Omnia . ideoque exorna atque immortalia esse in iis autent, quae Sub orbem l lina Subiecta sunt, absolutam quid in illam et omni ex parte per- secium iustiliani. materiae vitio .cerni non posse esse uincii aliqua in caelestis illius imaginein alibi expressiorem alibi ni inu,
218쪽
expressam sulti rum enim alioqui, ' ut permis e rentur ac corruerent Oninia. tque ut quaeque res plura et certiora illius estigia retineret, ita esse eam persecti irem, ' stabilio ii, immortali tali viciniorem ut pati ei Ora tui nusque certa, ita iiiiiiii Kpersectam minusque constantem laritasque casibus atque interitui denique obnoxiam. In lenientis ii ac pri inuin notari volebant. eaque dupliciter considerabant qualentis uiali in quodque eorum tra- iuui quiddam inique inlegrum St. Et quatenus ad coni positionem'. et g. . . . . . Nun Si ille coagmen talion Ulu Ceterorum cori Orum particulae quaedam AE,' illorum assidue pol miscentur ac temperantur. Tola igitur elementa nisi sedes ac regiones ibi a natura datas atque altribulas oblineant, si irruere in alienas et migrare conentur; si ignis pri liue ibi Suppo Si tam animalem spirabilemque naturam depascat et ηDAM absumat; si aqua non contenta iis terminis, quos pepigit Deus. terram Operiat et bruat quis non intelligit, peritura tanditus
Omnia, et talem quandam consu Sionem, qualem Oetae ante orbem conditum suisse fingunt con Secuturam Quid Cum partes eorum τοῦ copulari ac coalescere ad alia corpora progignenda et constituenda Oportet: nonne iustitia quadam temperationis illius moderatrice Opus est ut tantum cuiusque pro rata portione, quantum Salis est, ad uti se statur In illa etiam quadripertita tempe, latum Vari inlc. qua distinctus est annus, idem observari posse dicebant uuae cum ita eunt, ut quadam ipsi u naturae quasi lege sancilii in est, hoc est, cum et tellus conceptis seminibus hiberno ri re adstrii g. i. gitur, et vernis modici imbribus ac tep0ru laxatur cum et fruges fructusque arborum ae Sti, calore probe pereo illuntur. O Cud in sub autumnum remittente se paullatim ac frangente mitescunt liliai et saluberrimus annus est et maxima rerum ad yictuin necessariarum ubertate ne copia insignis. Culia contra sit, tum et caritas exsistit annonae, et variis morborum g ueribus Omne genus animali ii in lentari solet i Cumque uim squisque nostrum dualnis x partibus coniunctus concretia Silli Sit corpore et animo : Curtim partium ex utraque quae iustitiae inius liliaeque iis esset, Iiquido perspici posse ad Severabant. Omnia enim mala, omnia amita omnem perniciem et corporibus et animis X inius lilia evenire: iustitia salutem incolumitatem, bona denique innia ilici ac con- liueri. Nam cum in corporibus luatuor Sint, quae quatuor Pli' nientis proportione respondeant, igni nava bilis, animae sanguis, mae PilissJa bilis atra terrae: luam diu haec cum aequabilitate quadam inter se permisia Sunt . valemus ac vig lnus cum Ortini aliis uod nul polentius aut in lirmius, aut tu aut minit S iusto si,
219쪽
aut se a communione ceterorum egregavit conflictamur variis
morbis tandemque interimus. Qua de re principis medicorum Hippocratis in libello de natura hominis haec verba sunt: Corpus hominis habet in se sanguinem et pit tam et bilem duorum
generum, lavam et nigram eae iis omnibus ipsius corporis natura est eis si, ut et doleat et bene valeat. Bene igitur valet , cum ea moderate inter se assecta sunt et temperatione et potestate et copia, uinimeque si permista sint dolet autem, cum eorum alia quod aut plus aut minus est, aut in corPore Secretum neque cum ceteris omnibus temperatum. Haec Hippocratis verba ipsa X- pressi ex quibus intelligimus, in aequabilitate , cuius effectrix iustitia est, sitam esse bonam corporis constitutionem. Sed ne
ali quidem corpus utiliter ac salutariter sine aliqua imagine iustitiae spotest. Nisi ni in vis aliqua sit, quae et siceum et humidum alimentum, ubi iam coctum atque consectum et in Succum ac Sanguinem conversum est, aequabiliter distribuat ac dispertiat, atque id quod cuique parti aptum et accommodatum est, et quantum opus eSt, tribuat, neque alias partes, tumidas et redundantes, alias exhauSta et enectas esse patiatur: sacile intelligimus, haec tam admirabilis labrica corporis nostri quantam deformitatem habitura et quam cito ruitura sit. Atque haec in corporibus Quid in animis quantum bonorum a iustitia, quantum malorum ab iniustitia esste creditis In quibus cum pars una sit, qua intelligimuS, qua ratiocinamur, qua proxime divinam naturam accedimus; altera, quae rationis ipsa quidem per se particeps non est, sed obtemperare tamen rationi potest cum quod fieri ius est, id sit, hoc est, cum pars illa superior imperat, et tanquam habenas tenens, currum regit paret altera, et quo illa cumque ducet sequitur tum omnis honestas , iunis dignitas, omnis ossicii ac virtutis splendor elucet. t cum excusso ac depulso rationis iugo, cupiditas, quasi seditiosus aliquis ac turbulentus civis, fasces arripit, in arcem invadit, mentem de sua sede contra ius fasque deturbat tum, ut navis discordibus acta ventis , sic hominis vita contrariis et inter se pugnantibus Dedissimarum libidinum alibus agitata, in omnem scelerum ac flagitiorum turpitudinem praeceps ruit. Ipsis igitur et animorum et orporum nostrorum inter Separtibus, ut utrisque bene ac beate sit, iustitiam quandam intercedere necesse est . . Sed idem in societatibus convictuque hominum inulto evidentius multoque illustrius cernitur. Quomodo enim patrifamilias cum uxore, cum liberis, cum servis, quae primae coniunctione sunt, convenire poterit; quae ei omnibus Vita erit,
nisi et ille iuste imperet, et hi iuste pareant Si vir in uxorem
iniurius ac contumeliosus esse velit, neque eam pro comite indivi-
220쪽
dua vitae , pro divinorum humanorumque omnium socia sed pros eorto aut pro ancilla habere; si uxor sua domestica curatio nonon ora lenta, implicare se aliis rebus et iri partes praeripere et conetur, ne pie Se ei morigeram praebeat; si uterque liberos in Servorum, Se PVOS in peetidum loco ac numero habeat duriorique eos luam ius est, imperio premat si liberi parentum, servi do- an inorum imperium detrectent, eisque obtemperare ac dici audientes esse abnuant quis non videt, nullam in domo ita instituta
concordiam , nullam benevolentiam , nullam animorum voluntatumque consociationem, plena perpetuo omnia rixarum, di se ordiarum
qu relarum, eontentionum fore ut in qualibet solitudine, in quamlibet vastis ac desertis et ab omni hominum cultu ac consortiore molis locis suavior vita quam in ea domo unde iustilia Xsulet, esse Videatur. Ita omnem fructum, omnem dulcitudinem, si omnem amabilitatem vitae vitam denique ipsam tollit e vita, qui iustitiam tollit. Egrediamur, si videtur, domo, et in forum C publicum prodeamus. Quis est omnium , qui eum , quem uiu Stilines Se pinetur, aditu, congressione, sermone dignum iudicet quin eum, quasi maleficum aliquod et noxium animal, refugiat aversetur, odio haheat quin eius concursum dirum sibi ac tetrum atque minosum putet Quamvis enim omnia vitia bonis viris odiosa atque invisa sunt: tamen inius lilia praecipue alienat ab iis, in quibus est, aliorum animos, omniumque sibi odia constat, conciliat, colligit. Ceteris vitiis niseelos aliquo modo serimus; quibusdam ignoscimus; quibusdam non nimis flendimur; quibusdam in hac vitae ac morum corruptione etiam oblectamur prodigo mulli amant avaros tolerant; multos aliena in i m perantia non offendit; qui voluptates nimis refugiunt, etiam S veritatis ac castimoniae laudem ferunt nuda eiu in in bello interdum
aliquis usus est timi ui et nimis cuprilis vitae Ignoscitur iniustus
communi omnium mortalium odio flagrat; ' suis, alienis, civibus, peregrinis, notis, ignotis iuXla omnibus invisus, cxο-sus , t 'l' intolerandus est. laque etsi illud omnibus otii inibu
a natura tribuluin est, ut raro sua ilia agnoscant, eaque modis omnibus tegere et occultare conentur, aut Plia in eis vir lutum δε-
inina imponere ut se prodigi pro liberalibi is avari pro parcis nofrugi lini id pro caulis ac consideralis, audaeos pro solithus habor o praedicari velint facilius lanien reperias qui ni lini. timidii in audacem, libidino Suni, quam qui iniustum esse sal Patur.
ωγ is adn. ad pag. 5. R. R. Nil alio ea ratio est, ilia duo siclorare dicitur, qui ipse odit aterum: