장음표시 사용
221쪽
Quin ollam ceteris vitiis suis hanc aut de sensionem aut excusationem praetendere ac praeteXere On Sueverunt, Se in neminem iniurios esse. Varus Sum, fateor Sed ita, ut mea conservem. 0su neminein fraudem. Prodigus sed cui, ut largiar eripio in quem contumeliosus Sum Indulge voluptati, hilare vivo: quidquid animo meo collubitum est, facio sed quid tum postea
meae libidines nemini nocent. Et ita ille apud Terentium homo
impuris SimUS , Leno, inquit, sum, fateor pernicies communis adolescentium: Periurus, pestis: tamen tibi a me nulla est orta iniuria. Videte, quam odiosa quamque abhorrens a natura sit iniustitia; quam turpe atque invidiosum iniuriam sacere eum qui negare non possunt, aliis se vitiis implicatos atque illaqueatos teneri, dum hoc careant serri e non posse tantum, Sed propemodum etiam debere arbitrentur. Civitates ver et regna et imperia quae res alia nisi iustitia aut uitio undare ac constituere, aut postea tam
multa Saecula conservare Re propagare potuis Set Nam et convenerunt homines et vitam una colere decreVerunt, cum Se aequo
iure usuros et quod suo sibi labore peperissent, e sine metu fruituros SSE, neque moenibus magis quam legibus a vi atque ab iniuria tutos lare considerent et quani diu id observatur, tam diu amice inter Se ac concorditer vivunt simul atque ab aequitate disceditur, partes, actiones, secessiones, seditiones et bella civilia exsistunt Praeclare, ut omnia, Euripides )Custodia legum civitates continet. Idemque alio loco ait, iustitiae neglectum plerisque civitatibus exitiosum esse. Iustitia civitates a parvis et humilibus prosectae principiis brevi tempore ad magnam polentiam pervenerunt iniustitia florentis si inae et opulentissimae breviori tempore funditus conciderunt. Neque enim adamantinis illis vinculis, quae Dionysius senior crebro in ore habebat, vi atque utetu, sed iustitia et aequitate magna inaneria retinentur. Quare sapienter Persae ei ex regiis liberis, qui natu maximus erat, quique in Spem regni
educabatur, cum alios ad virtutem magistros dabant, tum unum
inprimis, a quo iustitiam doceretur. Paedalios etiam, Indicatu gentem, litteris proditum est in sacris publicis nihil aliud a diis
quam iustitiam petere solitos esse : l quod aut Si ou Sequerentur, allatim sibi honorum omnium putarent fore. Iustitiam enim et perpetuas illius, ut poetae loquuntur, sive comitus Sive Soror S, Vc-81
222쪽
Dilalem set si lena, pax et amicitia et bonarum artium cullus oti,innimia rei uin X petendarum abundantia consequitur. Eam si eo-Ierent omnes, nunquam tubae nunquam litui audirentur; armania exederentur rubigine, ut in ligones ac vom res constarentur; belli dissensionis, ni intelliarum ne nomina quidem hominibus cognita essent. Quod scite sane et ex patriae sua consuetudin Agesilaus Xpressit: e quo cum quaesitum esset, ulra Sset Virtus praestantior, ius liliane an sortitudo haec, inquit, sine illa lantuin ad perniciem valet; at illi si pareant omnes, huius usuqnullus laturus est. )Tutus hos etenim rura perambulat; Nutrit rura Ceres ulmaque Faustilus Pacatum volitant per mare navit ac pCulpari metuit sules.
Nullis polluitur casta domus stupris; Mos et eae maculosum edomuit nefas; Laudantur simili prole puerperae ;Culpam poena premit com S. quem ad inodum suavis sinio cecinitio mitius. ' Ubi eunque iustitia dominatur, illinc si audes, illinc doli, illinc periuria Xsulant:
non adulteri, non rapiores, non fures, non Sicarii, non Ven ii Cl. non latrones, non testa in entoriani subiectores, non Obsessol siti neruiu reperiuntur ea denique propemodum eveniunt, qua aureae aetatis hominibus evenisse memorantur. Nam ne tum quudem aliam ob cauSSamVer erat aeternum placidique tepentibus auris Mulcebant Zephyri natos sine S 3 tD Hylo PS, Nec renovatus ager gravidis canebat aristis rquam quoniam homines
Sponte sua sine lege dem rectumque colebant 'si Neque enim debemus illa poetarum sigmenta tanquam inania modo
quaedain aurium oblectantenta accipere, sed ex eis discere Deum Se ipsum savcre hominibus iustis eorum 'l' i' labores fortuna re PDrum conatus ac consilia ad bonos exiliis diicere. Nam neque dieiune ille cogitatu fas est, cum, qui sit in me iustus es aut ipsa potius iustitiat, non esse amicia in benevolum, propiti uin iis, qui ad iu
223쪽
verbum ediscendus p 0cta, verum etiam , hilosophus inprimis
boluis, multis ei Sibus perSequitur ac percen Set ea bona, quae a Deo tribuuntur cultoribus iustitiae, contraque eas, quae ab iniustilia ei vitalibus inseruntur, calamitates 1llorum enim urbes laetas florere populis, nunquam bello, nunquam fame, nunquam aliis
eiusmodi pestibus conflictari hos et tam et peste et bello et aliis innumerabilibus malis iniustitiae suae poenas dare. Recitarem versus p SOS, ni Si Graeca quidem huic sermoni admiscere nollem Latine autem me in assectatam quandam illorum iucunditatem pari gravitate coniunctam assequi posse dissiderem.' Quodsi
haec non essent, sique iniusti quidem abundarent omni brs copiis, in summa opum atque honorum amitentia viverent, ortunam sibi arbitrio suo fingerent ac temperarent iustos autem Odium, contemptus, egestas, Silia, orbitates, damna Omnia Sequerentur:
lenere tamen mordicus deberemus id, quod a Platone divinitus et religioni nostrae eonvenienter traditum ac disputatum est, iustos, II etiamsi omnes fortunae acerbitates excipiant, semper beatos in , AEM AC iustos etiam in minimis prosperitatibus secundissimisque rebus tu selicissimos esse V Dixi de iustitia, non quaecunque poteram: neque en in id teri quis tulisset, neque omnia in unum locum congerenda ac semel essundenda erant: sed ex infinita copia eorum, quae dici possunt, quantum satis esse hodiernae disputationi iudicavi quotidie autem, ut spero, plura et meliora dicentur. Nunc, quod interdum disertos homines sacere animadverti, ut cum ad clausulam orationis ventum est, illa, de quibus egerunt, breviter ac summati in colligant, quo ea in uno conspectu posita altius in audientium animis ac memoria infigant id ego quoque sacere cupio; scd quia eius artis magistri singularis cuiusdam artificii cam rem indigere aiunt, quod mihi deest, ab alio mutuabor, recitaboque
vobis verba quaedam Poli Lucani nobilis Philosophi, unius
ex illis veteribus Pythagoreis, qui tenuerunt eam partem Italiae, Gquae magna Graecia vocabatur: quibus verbis summa eorum tinnium , quae a me hodie dicta sunt, continetur. Iustitia, inquit, ceterarum omnium virtutum parens et altrix vocanda mihi
Midetur neque sine ea seri posse, ut quisquam aut teri reans sit, aut fortis, aut prudens. Est enim harmonia quaedam et purilotius an in i cum apto et composito motu. Illius autem quanta sit vis, magis e celerorum habituum invectione cognoSei potest. Nam celerorum utilitates ad unum modo pertinent: huius ad Nntum, quae composita sunt, et ad multitudinem. Ea igitur in mundo quidem pro identia vocatur et harmonia et iudicium et mens Dcorum, qui ita statuerunt. In civiluto autem pia et bona legumo Cic. Acad. I. 44 135 Est enim non magnus, vermi aureolus et manerbium disconisus bellus. Perperam statuunt nonnulli idem esse re bus uus, iuui quum'd' Surpetur ducetit exica ei Dueli. Auliliari, pag. iii R. i lii sic tu idem membro quum de morbo coningi iso, ut vocatur, eranusii, iatilentiu potius quam esse dicendum erat. Uid. olim LeX. Antib. Pag. 1096. q. Verum alia non ubique re curate VI, dubii r. an. o. 3 Apud Si obueum Serui. IX. Png. 10o.
224쪽
constitutio nerit dicitur. In privata domo, viri quidem et uinoris
mutua concordia, Servorum autem in dominos bonus animus, et vicissim in dominis avisca et senevola servorum procuratio. In corpore autem et animo, Primum quidem ea, quae Omnibus curissima Sunt, ita et bona valetudo et integritas virium iam uulem Sapientia omnisque scientis. Quae igitur una et totum et puries ita regni et servat, espotens omnia inter se concordia et amica , quidni communis omnium parens et altriae omnium sussagiis praedicetur Haec ille. Ego autem ad huius virtutis tractationen et cognitionen et ad has ulcerrimas animoruin epulas nobisoninibus ab Aristotele paratas vos, auditores, Voco. Cogitate, quid agatis. Virtus , qua de agitur, praestantissima est: qui de ea scripsit, Philosophus praestantissimus. Utinam e me quoque tertiunt argumentum sumi posset ad animos Vestros Acitandos. Sed, quo minus doctrina et ingenio valeo, eo plus laboris ac diligentiae asseram. Nullus autem est, quin adhibito labore ossicere aliquid et navare possit.' Multum a me operae iampridem in hoc libro positum est; multae noctes vigilatae, ut ad illius intelligentiam pervenirein praecipue litu, cum in iuris civilis studia inclinaberem, ad quae hunc librum mirifice utilem esse intelligebam. Non puto me usque adhuc valde sesellisse vestram de me opinionem, neque saepe id, quod pollicitus sim, non praestitisse Mihi credite: si quantum ego ad docendum, tantum vos ad discendum diligentiae niseretis, ossiciam, ut multos magnosque ructus X
huius libri cognitione apiatis DIXL
si DE SUI COGNITIO Να DEQUE OMNIBUS HUMAΝI ANIMI FACULTATIBUS.
HABIT ROMAE IV ID NOVEMB. ANNO
Cum sextum librum Ethicorum Aristotelis in hoarel. J
Iroesum olim Lydorum regem opulentissimum . petendi oraculicata Ssa, Delphos misisse accepimus, qui sciscitarentur ex Deo, non leve quiddam et nugatori uiu , ut antea, cum clam in eodem alieno testudinctu si inui et agitii in coquens experiri voluerat, num
225쪽
lii id eorum quae agerent homines Deum lateret; nequc quid se
sacere Oporteret, ut X se procrearet liberos neque ecquid adversus Persas belli liu suscipere deberet; neque denique quidquam simile eorum, quae prius quaeSi Verat sed rem omnium multo maximam mulioque dignissimam, in qua cognoscenda plurimum ab omni-hus operae ac studii collocetur: quomodo elicitatem consequi et
quid agens id quod supererat aetatis beatis si in transigere OSset. Salii enter hoc quidem et non pro ea, qua plerisque in aliis rebus usus est, inconsideranti et temeritate quod de via, quae ad summum bonum erret, neque statuendum sibi ipse, neque cuiusquam hominis silendum consilio, Sed Deum consulendum iudicavit. Responsum autem ei redditum est plane praeclarum et illa, quae tum de Apollinis sapientia erat, opinione dignissimum :non si maXimos auri argentique acervos Xstrueret, non Si multos
exercitus aleret, non si terminos ini perii sui longe lateque pro- surret; sed si se ipse cognosceret, ita dein iam beatu in ore i )Ιain etsi apud nos, qui vera religione imbuti sumus, nihil Apollinis valere debet auctoritas tamen eiusmodi oracula, quae praeceptum aliquod utile ad instituendam vitam conlinent, amare et 85 magni sacere debemus. Constat enim, ea nihil esse aliud quam insignes quasdam et eximias sapientissimoruni ho ininum sententias, quae quoniam divinitus in inissae in eoru in animos videbantur, ad Deum reserebantur auctorem. Quoties igitur audianus, pollinem respondisse Croeso, beatu in eum ore, si se cogno Sceret quoties praeceptum eadem de re in templo Dellillic inscriptum fuisse legimus toties illud cogitare debemus, magnum quoddam bonum S Se
cognitionem sui cum inter omnes omnium aetatum Sapiente viros convenerit, in eo positum esse undamentum felicitatis; neque ullare nuntquenique nostrum in sura aut graviora mala quam sui
ipsius ignoratione prolabi. Quod cum ita se habeat, ni nibus viribus elaboranduin est nobis, ut cognitionem nostri, quando tantuluin ea momenti ae ponderis ad beatam vitam situm est, consequamur. Sed in hac re illud primum videndum est, quid sit nosse
Se ne, eo Se V quam Oportet accepto, errore aliquo in pliceinur.
Fieri enim prorsus non potest, ut recte id faciamus, quod iubemur, nisi prius, quid iubeatur, intelligamus. Hoc autem non alius melius nos quam Plato docuerit apud quem Socrates in Λlcibiade primo multa disputat, quibus holninem animum S Se non
226쪽
eorpus ostendat semper enim id, quod aliqua re utitur, ab eo, quo utitur, aliud , esse uti autem homines et partibus corporis sui, ut nianibus pedibusque, et toto corpore e quo esset, ut, quantum inter artificem et instrumentum interest, tantum inter hominent e corpii intersit. Quam sententiam et ristoteles libro deci in Ethicorum comprobavit, et apud Ciceronem libro exto de Repub. his verbis Λsricanus expressit Mens cuiusque is est quisquea non ea suura, quae digito demonstrari poteSt. Quod si homo non corpus est, sed animus, qui iubet, ' ut nos ipsos noscamus, illud videlicet iubet, ut noscamus Billimu Ostrum. Atque hoc a Platone acceptum ita extulit idem Cicero libro primo usculanarum disputationum l-l Est illud quidem vel ma-aemum, animo ipso animum viderer et nimirum hanc habet impraeceptum Apollinis, quo monet, ut e quisque noscat. Non 8 enim, credo , id praecipit, It membra nostra aut staturum s uram DE HOS amu neque nos corpora Sumu neque ego tibi haec
dicens, corpori tuo dico. Cum igitur, Nosce te, disit, hoc dicit, Nosce animum tuum: nam corpus quidem quasi vas est aliquod animi aut receptaculum 'l' lol xl Duo sunt, quae hactenus probare studuimus : Ximium quoddam bonum esse cognitionem sui, et nosse se nihil esse aliud quam nos Se animum suum. Nunc antequam progrediamur ulterius, illud admonendi estis, unam eandemque rem non uno eodemque modo a diversis arti licibus considerari. Λngulum rectum aiebat Aristoteles primo horum librorum, ' alia ratione considerat Geoinetres, alia faber. Sic et hominem aliter medicus, aliter pictor et animum hominis aliter Physicus considerat, aliter Politicus Physici, quae sit animorum natura, quaerunt: SimpleX, an composita atque concreta; corporea, an Aper corpori S mortali et caduca, an immortalis et aeterna sitne totus animus in qualibet parte corporis, an unaquaeque illius acultas sua in in corpore sedem quasique domicilii imhabeat a ceteris secretum ac separatum. Nos luaecunque de iis et talibus ab eis, duntaxat religioni nostrae consentanea, traduntur, tanquam Vera et indubitata ponentes, animum ea tantii in ratione consideraritus , qua vel depravari et corrumpi vitiis, vel viri utibus perlici et ad Dei si initi ludinem, quantuin natura patitur, perduci potest uuare cum hodie nobis illud propositum sit, ut
227쪽
ex ristotelis, in iis libris, qui ad moralem Philosophiam ei
tinent, sententia, de antini uinani partibus deque uniuscuiusque illarum persectione verba faciamus, hoc enim potissimum modo praeparandos esse vos duxi ad cognitionem et intelligentia in eorum, quae in huius sexti libri explicatione tradentur certos quasi cancellos circuiti dabimus orationi nostrae, eamque suis regionibus aeterminis circumscribemus : ut ab iis, quae Physi eorum sunt, ab S- linentes, ea tantum, quae ad muniis OStrum proprie pertinent, explicemus. Hoc loco prope supervacaneum es Se iudico, peterea Obi , ut me attente audiatis. Certe enim ea vobis caussa huc
veniendi suit. Et ut ridiculus fuerit balneator, si, quos lavandi caussa in balneas ingressos videt, ab eis multis precibus petat, ut lavent ita ego mihi videor ridiculus ore, quod acturi huc
convenistis, id si ut laciatis vos rogem. Oratorum iste O est, qui, etiam cum exploratum habent, se attentissime auditum iri, et tamen attentionein pelunt non quod opus esse eo putent, sed quoniam, si aliter secerint, adversus artis suae praecepta Dei S Se Se putant. Meum est conari, utri auditu digua adseram ve-Strum, ne ea praetervolare patiamini, sed singula diligenter e pendentes, penitus demittatis in antinos vestros. Mihi, ut ne ad id, quod mearum pari iuri est, praestandum imparatus Venirem, pro Vi Sum est: VOS quoque ad me qua soletis benignitate et attentione audiendum satis vestrapte sponte paratos esse conlido.
Λnimi nostri sive partium sive acultatum bipertita divisio
est. Partim enim ipsarum ' ratione praeditae sunt, partim rationis Xpertes. Λ ratione quidem praeditas eas Oeam VS, quae eX omni animantium genere in solis hominibus rationis autem X-
pertes, quae etiam in bestiis atque ex aliqua parte in stirpibus reperiuntur. Rationis expertes ab eis enim exordiri et ab inllinis quaSi per gradus ad summa contendere decrevimus duplicem ipsae
quoque habent varietatem. Aliae enim sunt, quae v tani continent aliae, quae antina constituunt. Quae vitam continent, tres sunt quas illa et in rebus inveniendis acutis sinia et in eis dein appellandis disertissima Graecorum natio Vocat et Θοεπτικον, TOGυξητικυν, TO γεννητικον. IXOS quia Vetera quidem Romana vocabula, quibus haec exprimamus, non habemus iis autem, quae postea usa sunt, uti propter quandam, ut Verum satear, Stultam et ineptam religionem non audemus, unum in plura Spargere ac diducere cogimur, dicimusque vim nutriendi, vim augendi et vim procreandi. Hae innes non in animalibus modo sunt, Verum etiam in stirpibus. Quae autem constituunt aut inal, duorum pSao quoque generum sunt Partim enim cognitione quadam et apprehensione, partim appetilione et declinatione cernuntur. Illas γνέω GTLκὰς Graeci, has oεκτικας vocant. Γνί0στικα in animalibu Sunt
o Inusis ala Latinis structura est conor ut hoc facisim pro inipI. insit. QuRnuitiani li. l. facile potest perspici, cur ea dicendi ratione Muretu uti R-Iuerii. . R.
228쪽
duac Sensus et phantasia utendum enim est hoc, quando Latino caremus. Sen Sibus apprehenduntur singula tali tum, non etiam
universa, nisi quatenu sunt in singulis. Non enim lapide in aut lignum proprie ac per Se videmus, sed hunc lal, idem et hoc lignum :aut potius neque hunc lapidem neque hoc lignuin, sed huius lapidis: ni ligni colorem Sensus enim non percipit essentiam, mi Ci- ceronem locutum es S aiunt v sive, ut posteriores locuti sunt,
stilis Iantiam: Sed a tantum, quae ei adiuncta sunt neque OSamnii videmus aut olfacimus, sed rosae odore in OlfacimUS, colorem videmus. Sensus nutem sunt, ut Otum est, unier quinque:
quorum tactu in omnibus est animalibus, celerum v alii in aliis desiderantur. Phantasia rerum sensu perceptarii in Drma qua Sila luci, ut Graeci loquuntur, typos recondit ac continet ac praeterea iudicat de qui biis dam, de quibus sensus exteriores iudicare non possunt ut hoc laviani esse dulce, et hunc, qui accedit, esse Socratem. Sensus in eo, nil quod proprie percipiendum aptus St, nunquam sallitur dum et tu crvallum moderatum sit et instrunt i liiiii et id, quod interlicitur, probe assectum. t phantasia saepe sallitur ut cum in picturis enituere viduntur quae plana sunt ut ii in remus in aqua inflexus videtur ut cum cani esopeo imago aruis in aqua caro videbatur. 1anc inesse in bestiis vel ex coci gnoscimus, quod earum pleraeque et mei itinerunt et soniniani, ut qui, ut canes quorum neutrum sine ea, de qua Oiluimur, culini sacere possunt. Ex eis nascuntur illae, quas in persequendo sugiendoque cerni et Graece ρεκτικας vocari dixin ius.
Nam cum omnem cris uni Oluptas aut molestia comitetur; tiari linultura naturae consentanea et anisca est, altera adversa et in iniica:
sit, ut nullum animal sit, in quo non insit naturalis et appetitiocorum, quae iucunda, et suga eorunt, illa ni Olesta esse videantur. 'Oρεκτικας δυνus εις ristotelis interpretes, alii in Onili S. Eustratius et alii vulgo duas ta illum faciunt. ni θυι ιίαν και 'Li Ωι . Sed intelligendum est, in omnibus an inia lil)iis existere et ex hono praesenti laetitiam ct ex eo, quod nondum adepta sunt, cupiditatem; ct aegritudinem e praesenti malo et metum ac declinationem Si mali quid mininere videatur. Haec Stoici, ut me tertio
abhinc anno μ' ex hoc ipso loco dicere memini, propria o ininis , non ei cum ceteris an inia lilius conini uni esse voluerunt. Neque nim metuere bestias, sed quasi ne luere nec Pup l .
sed quasi cuperex ei denique ni odo neque vera ipsas laetitia neque F veri molestia allici sed utriusque imagine in modo quandam ac si- iiiiii ludi item habere uuam opinionem, ut si ullam Et delirimit.
OXagitant 1 lularcinis, Galenus, Porphyrius alii ii te Sed Stoici,
229쪽
si dogmatum suoruin constantiam ac convenientiam retinere ne conservare vellent, ita dicere necessc habebant. Haec enim omnia ita deliniebant, ut ex opinione nasci dicerent ex opinione boni praesentis, laetitiam; X opinione mali praesentis, molestiani ex opinione boni imminentis , cupiditatenas ex opinione mali imminentis, Messiani. Cuin igitur opinio in solis sit hominibus, sequebatur, ut ea quoque hominum propria essent. Sed verius est, haec Omnia convenire etiam in bestias neque X Opinione tantum consistere, sed etiam X Sensu aut phantasia boni malive aut praef.entis aut imminenlis. Omnes igitur illae facultates, de quibus hae- tenus diximus, in mutis quidem animalibus ita sunt rationis XPOrtes , nullam ut prorsus cum ratione habeant aut communionem aut societatem. In homine eae, quae Graecorum lingua ορεκτικαὶ nominantur, etsi ratione praeditae non Sunt, ratiqnem tamen audire et eius obtemperare imperio possunt duorum utrumque nobis paullo enucleatius explicandum videtur. In eis igitur nouines Se rationem, ex eo quivis facile intelligat, quod rati ipsa Secum pugnare non potest: at saepenumer laetitiam, molestiam, cupiditatent, metum rationi adversari videmus. Rursus, esse iis Onanibus aliquam cum ratione communioneni, id indicio est, quod Suscepti praeter rationem antini motus, ratione adhibita, aut deponuntur aut mitigantur. Itaque recte ex Aristotelis ' sententia
γα αυτῆς Ἀλῶς λογον εἰναι καὶ κα ουδένα τροπον λογουκοινωνεῖν τὸ δ υλογον ἐν εἰναι φυσει, μεθέξει δέ τινι λογικον. aec Latine ita expedite et, ut ita dixerim, rotunde explicari non possunt Sed nihil dissicile amanti. Libenter hoc et omne misitabitur bellum, in vestrae spem gratiae. Conabor, si qua ration possim, haec ita Latine eloqui, ut intelligantur: Earum animi
nostri facultatum, quae ratione carere dicuntur, dupleae ut mest. Quaedam ita sunt rationis expertes, ut nulla prorsus eis intercedat cum ratione communio. Pales autem sunt quinque, vis alemti, is augendi, vis generandi, sensus et huntasia. Nam ohae omnes et communes nobis sunt cum nimis animantibus, et να-tione nullo modo dir/gi possunt. At eae duae, quiarum in altera v is est concupiscendi bonum propositum eiusque adoptione gaudendi, in altera declinandi malum imminens et eo, cum iam urget, δε- lendi, suapte quidem natura rationis experte Sunt, Sed quodammodo rationis participes dici queunt. Quibus eas argumenti rationis Xpertes esse cognoscimus Priinum, quod his ninibus modis assiciuntur etiam bestiae. Nam et concupiscunt et lactantur et metuunt et dolent. Deinde quod saepenumero cui ratione pugnant: ut cum incontinentem alio ratio, alio cupiditas trahit.
230쪽
ralis est Ovidii Medea, qua se ait videre quidem et probare
inciliora, deleriora autem sequi.' Nullo autem modo ieri potest, ii eadem animi par eodem tempore in contrarias partes tralial. Vinare cum alio ratio, alio cupiditas trahit, acile intelligitur, alium ' a ratione esse cupiditate in . Unde igitur colligimus eas esse tamen in homine rationis quodam ni odo participe. Quoniam eas rationis audire ni periunt eique parere interduin videmuS. Agamemnoni apud Homerum irascitur chilles multa iratus dicit,
tuae neque euin, cui dicuntur, neque una, a quo dicuntur, decenti . Hinc cognoscas licet, iram a ratione aliam n osse. Cum iam eo processisset, ut stricto gladio impetum in gante inito ii iii sacere pararet, prohibet alio quam enim aliam accipiamus I it
ladal tque ibi chilles divinam illam et nunquam delendam e Laui ita is hominum sententiam proseri: n his Ito rερ0ν γε, Θεα, Πος ει PLIIus Pul, Λαὶ αλα περ γνω κεχολtos ενοπι υς γαρ Πεινον. )Homini, quantia inlibet '' irato rationem tamen audiendam eiusque obsequendunt iuperio dicit id enim satius esse . Potest igitur irae furentis impetus ratione cohiberi vereque dictum est ab antiquo Octa, ni orbis hominum rationem mederi . lol' Sic qui gaudent dolentve quibus non oportet, aut plus minusve quam portet, eodemque modo qui aut cupidi sunt aut timidi, aut contrariis vitiis laborant, rationis imperium accipere et conformare se ad illius praecepta possunt. tque hoc est, quod Λristoteles primo si horia in librorum dicebat, illam animi partem ratione quidem carere; sed tamen quodam modo participent esse rationis. In ea igitur sunt omnes cae virtutes, de qui hiis in superioribus libris
disputatum est: quae usitato iam et recepto Vocabulo 'torales inniti tantur. Sequitur nunc, ut Pam animi parte in coit sideri inus,
illi ac uapte natura ratione praedita et hominum propria est cuius oliam ipsius vires ac potes uites antiqui duo ruin generuri esse dixerunt. Λppetitionis duas, voluntatem et nos αιρεσιν, quam Vulgo lectionem vocant quarum voluntas semper tendit ad boni lin προαιρεσις Variat et modi bona malis, interduin etiam mala bonis aulo ponit. Sed hac de re et diximus nilla cuni librum tertii unexplicaremuS, in librum Septi inum, ibi de continentia in Gu