장음표시 사용
321쪽
Thebanus interrogatus, quid sibi superesset ex Philosophiae stir-dio, notis si in versu respondisse dicitur: 190 moeniae lupinsim et mentis a curis quies. )O magnun et Acelso animo praeditum virum. Quod aliis regna et imperia non adserunt, ut soluto ac libero animo sint, id ipsi, propter litterarum ci Philosophiae commercium, choeni lupinorum adserebat Uuod si tam multa tam lite praeclara bona litteris ac disciplinis continentur; si ipsis nominibus ac vocabulis testata est vetustas, carum cognitionem et hominibus et liberis atque inge-ge uilis hominibus dignissimam esse; si et ignava vita homine indigna est et nullo in studio melius quam in litteris industria collocari pulcst; si ad pes ac potentiam, si ad honores ac dignitates via pii in litteris flernitur; si eisdem et antini tranquillitas et
nolit in is aeternit a Pomparatur: quid Statis, doles c ules, aut cur
oblatam vobis tanti boni consequendi occasionem fluxere atque evolare patimini cur non aliis omnibus curis et cogitationibus ex animo abiectis atque abdicatis, s in hanc unam toto pectore incitu ibitis Non hoc sedendi, ut ait Bacchylides, ac cunctandi tempus est. 'ς Non enim ex plano ac facili gloria haec petitur: neque lata, ut ait Propertius, ' via currere ad Musas datur. Non frustra eas antiqui in arduo atque odito monte habitare dixerunt Laborem et sudorem et vigilias in carum atrio ac vestibulo excubare voluit Deus: qui, ut dicebat Epicharmus, labore
omnia prope bona Oniinibus venalia proposuit. l 'I' Ego autem, ii libere vobiscum agam, Valde vereor, ne, cum pleri Sque e
strum alia omnia abunde sint, mollitia multi et laboris dio a stil- diis avocentur. Itaque quibus verbis Homerica Pallas Nausicaan
somno Xcitat, quam segnem et ignavam vocat, quod vestes
magni pretii, sibi emptas a parentibus, neglectui habeat , si '', casque illotas ac sordidas iacere patiatur; surgere igitur eam iubet, et ad eas abluendas cum prima luce proficisci, praesertim cum instet te in pus nuptiarum iisdem merito multos e vobis aliquis quotidie obiurgaverit. Surge quam primum miser, et ex animo torporem atque ignaviam excute. Quid tu istud ingenius . quod libi a communi innium parente Deo multo qualibet veste pretiosius datum est, Si tu ac sordibus obsolescere quasique rubigine
υ, ω μων τε χοῖνιξ καὶ τὸ μηδενος μέλειν.
322쪽
obduci pateris cur non potius diluculo ad illos prosi ei seeris ninibus obvios et expositos doctrinarum sonte S, quibus de mei Sans, 191 ex quibus arbitratu tuo hauriens, pectu et purgatum vitiorum maculis et multa praeclarissimarum rerum cognitione madidum c- feras praesertim cum puerulus amplius' non sis, sed ea iam appropinquet aetas, qua tibi in lucem atque in conspectum hominum prodeundum est. Hinc enim demum, multo magis quam unde illa dicit, et tibi paries gloriam et parentum pectus gaudio laetitiaque complebis. Sed iam longior, quam par erat, sui. Cogitate, obsecro vos, languidis ac remissis omnia dissicilia, navis et industriis omnia pervia ac facilia es Se Deus Optimus maximus, cui quaecunque hic acta dictaque Sunt, grata et accepta esse cupio. vobis omnibus eum animum inspiret, ut haec, ad quae vos hortatu Sum tam sequi ventis quam consequi potestis DIXI
I FUNERE CAROLI IX. GALLORUM REGIS.
oc igitur unlim restabat adflictis ac paene prostratis infelicis Galliae rebus, ut Carolus Rex, quo se illa recreabat ac solabatur uno, de quo cogitans, in quem intuens omnium qua eXcepit acerbitatum einoriam deponosat, cum bonorum animos ad aliquam Spem quietis erigere coepisset, in ipso ineuntis adolescentiae flore, acerba atque immatura morte raperetur O sallaces hominum spes incerta volat o lubrica et ancipitia humanae vitae curricula l Merito lacrymis oculi omnium madent merito omnia planctibus gemitibusque circumsonant merito undique querelae ct lamentationes exaudiuntur. Tu ipse beatissime Pater, cuius et in prosperis rebus spectata moderatio est et in adversis animiis magnitudo, in tanto casu cohibere dolorem non poteS: quasque lacrymas gravitas et constantia retinere ac frenare consueverat, cas nobilissimi omnium regni miseratio et palerna caritas elicit. Planeque aliis in rebus quaerenda est sortitudinis e constantiae laus in tam gravi vulnere, tam dubiis ac formidolosis Christianae reipub temporibus ' necepto, immanis quaedam duritiaeSSet, non stere, non ingemiscere, non commoveri. Qualent enim quantumque Regein et ouanta non dicam indole, quod tamen
323쪽
in honii ne adolescente satis esse videretur, Sed luanta omnium regiarum virtutum copia praeditum amisimus luctu cum divina pro Videntia, annos natu in non amplius dece in , in illo celsis si tuo maiorum suoru in solio collocasset quantas ille iam tum quamque
crebras, in illa aetate, quae nihil cogitare, nihil loqui nisi leve ac ludicrum solet, inusitatae cuiusdam et inauditae Pudentiae
significationes dedit Incredibile dictu est, qua tu saepe illo in
deliberationibus publicis sapientissimorum senum sententi ad puerit , olus anteverterit quaeque illi dicere in animo habebant, ea prior in Moesis ipse protulerit nemo ut esset, cui non in tanta annorum immaturitate, tanta mentis et consilii maturitas divinum potius quiddam quam humanum videretur. Est certe, est aliqua vis originis ac Sanguinis; quosque magnis ac nobilibus populis rectores destinavit praepotens ille rerum omni uin moderator Deus, in eis plerumque Virtus non exspectat annos sapientiaeque Semina in eorum animis et comprehendunt facilius et tempestivius adolescunt. Iam quae laus in filiis praecipua est, reverentia adversus parente Et eorum praeceptis ac monitis obtemperatio, , ea illo ita praestitit, ut nunquam Omnino neque privatis neque publicis in rebus voluntas
ipsius a sapientissimae matris consilio discreparit Quid in
iratre quanta quamque se inni X parte prodens carita. Quod et Semper alias cognitum est, et proxime cum ab Henrici Regis . in Poloniam proficiscentis amplexu avelli non poterat, Seque a viui relinqui, quod ab eo relinqueretur, putabat. De pietate autem in Deum o de ardentissimo studio, quod semper habuit, conservandae ac propagandae Catholicae religionis, quid ego nunc plura praediae in aut quid res in Omne aevum Omni uin scriptorum ingenia satigaturas exornare in hac mediocritate ingenii et in his temporis angustiis coner Cui enim ignotum est aut cui notius quam tibi, beatissime Pater, vobisque omnibus, Patres amplissimi 193 quos ille labores pertulerit, quibus dissicultatibus conflictatus sit, quae pericula subierit, quibus damnis e regnumque Suum spontoni ultaverit, dum quidvis satius esse ducit, quam ut quidquam in Gallia, se vivo, de Christianae religionis integritate minueretur Qui quot annos regnavit, totidem continenter pro fidei de sensio nopugnavit. Etenim tetra illa nati perditorum ac profligatoriana hominum qui Daudibus ac mendaciis suis nuper delapsae de caelo et Sibi solis patefactae veritatis nomen obtendunt; qui, quod ad legem Dei cupiditates suas dirigere gravantur, legem Dei ad cupiditates suas detorquere conantur; quorum con Spirationes subuenrico II initae, sub rancisco It leviter patefactae, Susceptis a Carol regni habenis, aperte se ac propalam effundentes, florenistis Si in una, dum per illos licuit, Galliae regnum omni scelere ac
erudelitate lacerarunt; non tam id agebat, quanquam id quoque, i
r uentus est Iocus Ciceronis de .eget. I. 15. iustitia est obtemperatio scri uti legibra institutisques populorurn de qua Verbali Suhsi aliti vi Structura id. leuSiliger ad Vecliner HellenuIex Dag. 264. in rita ad SAIIuSt. At M.
324쪽
ut regiam auctoritatem convelleret, quam ut regnum ab Ecclesiae communione divelleret. t ille generosi seminis adolescens, qui amorem Dei et Ecclesiae cum ipso nutricis lacte suxisset totaque mente penitus combibi Sset, articulatim se prius concidi ne comminui a SSus esset, quam a recta illa regula patria et avitae religionis abduci. Itaque dum purgare regnum suum illis pestibus nititur, dum illius hydrae et in suam et aliorum perniciem contumacis adsidue renascentia capita amputare conatur: quatuordecim
tot enim regnavit annos in perpetuis bellorum suctibus et in perpetua regni ac vitae suae dimicatione transegit ut, nisi pulcerrimum illud Christianissimi cognomen a maioribus suis hereditarium accepisset, id ipse sibi posterisque suis sua virtute peperi S Set. Quin etiam, cum capitales quidam ac nefarii homines dicereti facilem ei esse et expeditam viam non modo ad pacandum regnuni suum, sed etiam ad lines illius sine ullo labore amplis candos ac pro serendos, si remittere aliquid de aut illo vetustae religionis
conservandae studio vellet magno animo aversalus ac detestatus illorum consilia, omnes sibi coronas, omnia regna, Omnia imperia sordere dixit prae illa immortalitatis corona, quam sibi in caelo repositam esse confideret. Cumque eum exaggeranda ho Stium 191 multitudine ac viribus perterrefacere vellent Dominus, inquit, Dominus ipse eos intersciet spiritu oris sui. Prope supervacaneum videri potest, cum de tam Christiano principe verba faciam, quanta illius erga Sedem apostolicam observantia suerit, dicere. Quo enim quisque Christum ipsum sanctius et religiosius colit, eo ludiosius et magis ex animo Vicarios ipsius colat necesse est. Quomodo ille de Pio V. cuius memoria in benedictione- est, et sentiebat c loquebatur Quem sibi non hominem, sed . Angelum quendam humana inter mortales specie versantem videri dicebat:
cuius monitus tanquam caelestia quaedalia oracula re Verebatur.
Xam de te, beatis sini Pater, qui successor illius omnium votis expetitus, divino consilio delectus, tam subita tamque admirabili
totius sacrosancti Collegii consensione declaratus es, quam magni sic in omni sermone praedicare solitus esset, dicerem, Si, quam Deile praestas , ut ab Omnibus uno ore lauderis , tam libenter eos,
a quibus laudaris audires. His illo artibus ita sibi bonorum
omnium animos voluntatesque devinxerat, ut, quanquali e X Eius a Plato et temperatione corporis-probabiliter sperare poterant, diu se illius villule thia ituros cliperent tamen omnes, si fieri potuisset, pari in alis illam vitae suae conferre ac contribuere et annis suis
vitani illius prorogaro. Sed nihil in humanis rebus rinum, nihil stabile, nihil diuturnum operiri potest D uni condocefacere
uectius reo a re, iis nunc ilitur aput Cicer de Finib. v. l. i. e. ν
325쪽
nos vult Deus, terram nobis noli pro domi ei li , sed pro diversorion datam hanc, quae vita dicitur, non tam vitam esse qua in iter ad vitam in caelo, non in terra, nobis esse spem defigendam ac collocandam : agitat Iamia arbitratu Suo, et quae Solida ac firmis nixa radicibus putantur, ea momento tempori Vertit. Cuin vexata tot calamitatibus Gallia paullum tolleret oculos, et
Dei ac Regis sui perduellibus partim fractis ac domitis, partim
captis ac comprehen Si S, tandem aliquando se post tot mala respiraturam sperare inciperet: ecce tibi lenta et omnem sallens medicorum industriam febris, vires adolescentis immortalitate digni et nati ad relinquendum Omnibus bonis perpetuum desiderium sui, ita paullatim attrivit ac labefactavit, ut ad postremum inevitabilem 195 ei attulerit ex hac vita migrandi necessitatem. Quod ubi percrebruit, qui tum plangor omnium, quae complorationeS, quae lamentationes suerunt lius sibi scindebat capillum, alius lacerabat genas, alius pectus et humeros crebris ictibus verberabat; alii interire amores ac delicias Galliae , alii cadere columen religionis, alii Catholicorum praesidium deiici, alii alia, quae diversis diversa non diversus suggerebat dolor, miserabiliter querebantur. Ipse unus interritus et aequissimo animo exitum divinae
Voluntatis XSpectans, cum matrem, UXOrem, si atrem ceterosque
propinquos ad se convocari iussisset primum quidem Sacramenta, quibus morituri praemuniri et Deo conciliari solent, omnia et poposcit et magna cum antrui summissione ac divinae maiestatis vcneratione suscepit deinde vero contestatus, e tantum sibi In OleSlam esse mortem, quod Dalrem Siluni, tum Poloniae, mox etiani Galliae regem suturum, moriens complecti non OS set ceteroqui ' gaudere se, quod tantum succes Sorem habiturus esset, cuius singulari et tot iam documentis comprobata virtute, non dubitaret ore, ut res Gallicae seliciter componerentur interea obtestari atque obsecrare matrem, ut regni gubernacula susciperet, quaque prudentia regnum sibi tot anno conservasset, eadem fratri
suo con Servaret sese iam tunc omnem pote Statem regiam in eam,
usque ad fratris reditum, transferre hortari ceteros, ut ipsius primum, deinde fratris, cum revertisset, imperio amanter aejideliter obtemperarent praecipue autem, ne quid unquam prius nut antiquius haberent conservatione Catholicae religionis ex cabona Omnia suere ea neglecta collabi ac concutere Omnia: Sed iam valete, inquit, et mei memores este. Ego enim ad Deum vocor quem ut aequiorem ac placabiliorem peccatis meis iudicem
O Rectius erat reersorio. R. oo CL ad n pag. 39. R. R. o o Hoc verbum apud optimos scriptores non ponitur absolute de eo, qui aliquid iurmura sed est . . testem aliiquem sacere Vel ut mo ipse ait obieΝlari licitiem atque hSecrare R. lio vocali idem fere dicendum Videtur quod suprR pag. 6. R. de cilioq/ti di nus. Vid. and T seu II pag. 44 et Oreu ad Cic. Orat. S. M. pag. 59. d. min. an.
326쪽
experiar, vestris me omnium adiuvari precibus postula. Haec satus, deficiunio iam et moribunda voco, tuum Christe Iesu nomen invocata S, tuam, sanctissima Virgo, apud filium opem imploran S, ad VOS, ut onlidimus, ιο lavit. c, si quidem ipsum Spectamus, gratulari ei potius quam lugere debemus. Itegnum enim terrestre caelesti, laborem quiete, mortalitatem immortalitate mulavit. Quod mortuus est, humana fragilitatis Im est; quod ita mortuus, divinae cuiusdam elicitatis. Bonum certamen certavit,' cursum consummavit, fidem scrvavit. ut iam coronavit eum ous, aut brevi, tuis, catissime Pater, et totius Ecclesia precibus adductus, coronabit corona iustitiae, quam promisit diligentibus se. At illam tot regum matrem, toti siam eu Stodem ac conservatricem regni, ipsa sua felicitate mi Seramldm, quo nunc, quo tandem esse animo creditis quae ex summis honoribus summos dolores consecuta, ter iam, et in viro et in duobus filiis mortua, vitae sua superstes, totie Ore suo Porum clausit oculos, a quihus claudi cupiebat suos; tam saepe
eis ilicia praestitit, quae sibi ab eis praestari maluisset. Quid illa sortissimarum domina gentium Gallia quae sibi eodem lanere
cum Ilege suo efferri visa est; quae iacet adhuc perculsa et attonita tanto vulnere, metuens ne illius atrocitate tiam illa, quae consanuisse videbantur, recrudescant. ' Proicus optimo maxime, etiam cum ulcisceris, benefice etiam cum poenas odii gis , misericors quibus tam gravibus culpis tam diuturnam in se iram tuam
Gallia provocavit Quatuor loci in iam anni sunt et eo amplius, cum illud potentissimum et momoria nostra forentissimum regnum perpetua bellorum civilium serie ita et ab alienis et a suis, veXatur ac diripitur, ut de eo iam dici possit, quod scriptum est a apud Prophetam : Residuum DP ae' comedit locustat et residuum locustae comedit by Echus et residuum bruchi comedit rubigo ' )Λtipio ut inagis intelligatur, id divina ultione se s si uri, quoties inibi esse videtur, ut iam iamque componantur ac tranquillentur omnia, in ipso, ut ita dicam, portu si angitur navis. Properarat Henricus II paconi cum Philippo Rege Catholico quibuslibet conditionibus sacere, ut, expeditus belli curis, huius mali nascentis Semina olideret. In ipso eius rei conatu ac molitione, inopinatam orto sublatus est Sub irancisco II. conspiratione detecta,
o hac distendi ratione id adn. m. ad senoph. II i Oron. II S. st liner. IIellei mi EX. pag. uessi sqq. d, ous M a L .ranam Lai. M. M. Verbum consummare quod equitur non est sane Ciceronianum. et hi ni tamen scrinioribus frequentissivium. Vid. adn. m. ad uincti si . . . . 14. Idem valeat de coronandi verbo. I e sententia h. i. s. II ad tinoui. U. R. oo Cicer. IV. ad Fum. . . . Nime autem hoc tum gravi vulnere, etiam illa, quae OnSamiisSe videbuntur, recrudescunt in. oo CL ad n pag. 10o. R. Add. Cic. pro Cluent. . M. Anni sunt octo, 0 Him - Γρrsatur hic In latilius etiam N poni iiir vid. Moser ad Cic. den p. Pag. 150. Sed qui biit pag. 61μ. e Cie Plii l. VII l. s. Iaudatur lucus: cinnus St, ut reytusam tulit is aliter consiliuendu est R.
r τὸ Argenteae est aetati lio vocabuIum. an.
327쪽
spes obiecta erat sore, ut paucortini supplicio ceterorum audacia in perpetuum repriineretur. Ante ipse inortuus est, quam de sontibus comprehensis Supplicium Sunieretur. Nunc nuper v corem perduxerat Carolus IX. ut innes instare sinum malorum existimarent. liter Deo visum cst qui Henrico III. Galliae et Poloniae Regi, quem tam multis tamque illustribus argumentis sibi carissimum esse declaravit, hanc elicitatem, ut puramus, reservare maluit. Neque dubium est, hoc ita venturum, si 19r omnes nos a Vitiis nostris aversi, quae Dei placandi certissima ratio est, tota mente convertamur ad Deum, eumque adsidue Obsecramus , ut compescat iram Suam et quando Carolum in sinum, ut Speramus, Suum excepit, Henrici III. ductu, sub Gregorio XIII. raptores quidem lupos interfici, Oves autem, quae uberrarunt, inmune suum reduci velit. Ita eveniat, Domine Iesu, cui laus omnis et gloria debetur in omnem aeternitatem DIXI.
EIUSDEM REGIS NOMINE OBEDIENTIAM PRAESTANTE XIII. CAL. QUINCT ANNO
Gaius quidem ac iucundus tibi esse debet. beatissime Pater, eorum Omnium legatorum adventus, qui huc a Christianissiuiis
oJ Terent. unucli. Prol. S. . Idem Men stri Phasma nunc nuper dedit. uni Donatus: Nuper, inquit, eae illia verbis est, quae vetere proytre ambIstvitatem cum aiectione Proferebant. am nisi adueret ranc, hoc Huper olim, Wiam et iam signiscasset De ambiguitate, quam dicit, L Zumpi. Gramin. Lat. i. 287 R. . J an formuIam non damnandam iudicant oratius de Lat. mer si p. cap. . et 0Iten Lex Antibari, pag. 1502. q. iure ii dein dubitantes, ium
328쪽
Principibus mittuntur: tum ut tibi summum in terris honorem gratulentur tum multo magis, ut se Christo ac tibi, ut par est, obedire, manere in ossicio, perstare in side, et vires et copias suas ad apostolica Sedis de sensionem semper promptas ac parata Set esse et ore pro liteantur uni et ex illa ipsa divinitus libi 198 delata dignitate maiorem a te capi iucunditatis fructum neces Se St, cum a ceteros quoque laetari perspicis : neque libi, qui communis Christia uorum omnium Pater es, ulla ex re verius ac solidius gaudium obiici potest, quam cum filios dignitatis tua studiosos, auctoritati tuae deditos, praeceptis ae monitis tuis obtemperandi cupidos videas. Sed tamen omnibus saeculis a Gallorum Regunt in Ponti sceni max asperrimis ac dissicillimis temporibus promerita φ suerunt, ut multis nominibus eorum et studium atquctobsequium praecipua quadam caritate complectendum, et legali aequissimis animis audiendi, et dicta saetaque omnia singulari quadam paternae voluntatis propensione in optimam partem accipienda videantur. Quoties enim in hoc amplissimo nobilissimoque consessu Reges Galliae nominantur, toties in Omnium animis memoria renovatur et ossiciorum, quae illi longe plurima longeque
maxima in hanc sanctam Sedem contulerunt, et honorum, quo Sah ea vicissim eximios pro sua in eam Ximia pietale P tulerunt. Si quis auteni rex unquani fuit, qui propter virtutis ac rerum gestarum magnitudinem exquisitissimis honoribus assiciendus esset:
cum se iam nunc in ipso adolescentiae flore Henricus III. Gallino et Poloniae Rex praebuit, nihil ut de eo tam honori se dici possit,
quin id iam pridem virtus ipsius in omni genere spectata Superarit. Quo te libentius accepturum esse consili mus eam fidem, venerationem , Obedientiam, quam talis tantusque Re hodierno die per clarissimum et Omni laude uinulatissimum virum, Ludovicunt Castanaeum Rupipogaeum, quitem ordinis regii, Oratorem ad te suum, tibi, beatissim Pater, et Sed apostolicae praestat. Cuius enim Regis nomen a summo Ecclesiae pastore et gubernatore audiri libentius debet quam eius, qui cum hereditario iure principem inter Christianos reges locum maiorum suorum Virtute partum obtineat, ita per corum vestigia graditur, ut quantum ab eis omnibus splendoris aecepit, tantumdem ipse unus facile asserat universis qui eum adhuc adolescentulus ac prope puer es Set, ita 199 saepe, ita sortiter, ita se liciter adversus hostes Ecclesiae di inicavit . ut eorum astus consilio eluserit, clemeritate ni virtutu
Latini in ii gasionibus aciendis dixerint, si aeternuin In omnem aeternitimn hs non et n. D Gaudium obiici dicitur, quod inΝpseratum est ili pud Terent. Heaul. I. 2. 12. Ut tum laetitiam necopinanti primus obiicerem. Qui Sensu ab iocloco alienu est. ko Utitur lio substantivo Pseudo-Cicero in orat post red in Sen. Cap. 1. ei in orat ad uir post ed. cap. 4. i. S. Verus Cicer et plinii quique Seriploi s merita dicunt R. - l, hoc sunstantivo abstinuit Cie in apud quem quod Iegehatur .
de Osr. 16. 1X tr. non invisse maioribus nostris astus, ex pierisque onmilius Ithris i Scriptu in oporteliat non ut maior. 9Str. astulos ueter FR.
329쪽
domuerit, pertinaciam constantia regerit. Quam saepe eo sibilier hostiles cuneos omnia ferro pervia faciente, ex hostium ipso rum tantae tamque praematuro virtutis admiratione defixorum a nibus tela irrita ceciderunt Quam saepe cominus ab eis petitus, ita mirabiliter servatus est, ut Deus ipse sua manu ictus in cum directos depellere et telis ac tormentis vim nocendi adimere videretur ille laudis et gloriae cupidus vitae a sanguini prodigus, Dei memor, immemor sui, in victoria salutem, in virtutu victoriam, in vita ob talem caussam in inne discrimen expOnendas virtutem positam iudicabat. It:ique cum generosissimi adolescentis non iam praelia, sed victoriae ac triumphi numerarentur, iamque totum terrarum orbem tam inusitatae tamque inauditae virtutis fama peragrasset sortissima ac bellicosissima Polonorum gens cum ibi regem concordibus suffragiis adoptavit. Uuo illo nuntio abstractus ab ingentibus ac paene ad exitum perductis liberandae ac purgandae Galliae coeptis, in regnum virtuti suae ultro delatum proficiscens, quacunque iter fecit, omnes et principes et populos sui amore et admiratione complevit. Vix diani novi et a se expetiti regis suavitalem Dolonia gustaverat, cum secuta Caroli IX. Regis acerba et perpetuis lac in mis prosequenda mors, res in Gallia componi coeptas, maioribus denuo procellis involvens , totius regni statuni in ultimum discrimen adduxit. Celeriter igitur e Polonia periclitantis et regein suu in implorantis
patriae Voce revocatus, cum easdem illas dissensiones, quae Galliae regnum prope Subverterant, non modo non sedatas aut mili gatas sed aucta etiam ac corroborata Olfendisset corruptos ac
depravatos ob bellorum longitudinem mores multorum animos, etiam ex iis , qui se Catholicos esse profitebantur, studi partium insectos plena omnia licentiae, plena rapinarum, plena celerum, plena hostium et externorum et domesticorum : eadem tamen, qua semper fuerat, animi praesentia ac magnitudine, tuo etiam, beatissime Pater, et consilio et auxilio retus, bellum repetiit ac redintegravit diuque viris equisque, ut dicitur, tentavit esseere, ut vi et armis perdomita contumacium et regni perturbatorum superbia, pax et quies tandem aliquando sessae tot a 200lamitatibus Galliae redderetur. Sed ut animadvertit, nihil ea ratione, quam tam diu tenuerat, prosci ac potius et regno et religioni vehementer ossici, quae irim multis in Galliae locis labasceret, ' a plerisque etiam penitus exularet interea uri ac va-
330쪽
stari agros, oppida diripi, Omnia itinera latronum ae praedatorum cohortibus obsideri, regni vires quotidianis caedibus ac stragibus
enervari, pes immensi Sumptibus X hauriri, innumerabilem vim te terrimorum lacinorum in utroque exercitu quotidie perpetrari, extremam cladem ac perniciem imminere, nisi mature subveniretur aliud sibi consilium necessario capiendum iudicavit Optimus ac mitissimus Princeps, qui sanare vellet uos, non perdere, idem fecit quod prudentes medici solent qui cum ustionibus, sectionibus, inedia, detractione sanguinis non morbum, sed aegrotum ipsum consei ac profligari vident, ad aliam curandi rationem confugiunt; et sumentis ac remediis mollioribus et victu paullo copiosiori indulgentes, malunt aegrotum cum aliqua parte in Orbialere, quam uirumque simul e medio tollere. Maluit igitur et ipse in tanto tamque manifesto interitus periculo ei parti Suorum, quae adhue Supere S Set, ignoscere, quam committere, ut brevi ne Superessent quidem, quibus ignosceret. Cumque cogitaret, illum ipsum rerum omnium praepotentem Deum multa tolerare, quae non probet; pSe quoque in tantis angustiis multa, a quibus animo et voluntate longissime abhorret, interea tamen sibi toleranda esse statuit, dum aliquid melius eveniret. Certe ni in .seatissime Pater, retus ea spe, quam in Deo primum, deinde ex omnibus mortalibus in te polissimum collocavit, melius aliquando fore considit. Multa ratione conficiuntur, quae is Pro nunquam confici OSSunt. Saepe quo severitas Dangere non O- tuerat, clementia inflexit Equi ad 'crsus renum contumaces interdum sessore habenas remittente consistunt. Multi qui terrore et malo domari non possunt, indulgentia et facilitate mitescunt. Pugnabitur adversus eos, qui a nobis dissident, precibus adsiduis et privatim et publice ad Deu in susis. Piorum et eruditorum concio natorum VOX, praecipuum in strii inentia in Dei ad inserendam in animis hominum fidem, quae in plerisque Gallia partibus armis oppressa conticuerat, libere iam toto regno audietur. 20 Licebit impia et pestifera dogmata rationibus et argumenti confutare ac redarguere, Vera a Salillaria confirmare et constituere.
Catholicae religionis usus et exercitatio, quae multis ex locis indignissimo sublata et expulsa erat, restituetur ac renovabitur. Dabitur a nostris opera, ut vitae ac morum suorum Xemplo ad bonas partes alliciant et ad sanitate in perdit cant eos, quo armorum
vis magis ac magis usque adhuc est renavit. 'λ Rex ipse una cum