Opera omnia; ex MSS. aucta et emendata cum brevi adnotatione Davidis Ruhnkenii. Studiose ... accurate edidit Carolus Henricus Frotscher. Accedunt indices copiosissimi

발행: 1834년

분량: 499페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

371쪽

rumpunt Lacedaemonii quidem, quorum civitas optimis institutis te inperata putabatur, nullum apud se huic praestigiatrici' locum es Se oluerunt sed simplex quoddam et apertuiti et paucissimis contentum verbis adamarunt dicendi genus . thenienses autem, apud quos ista et nata et alta atque educata et suo quasi mundo muliebri instructa et exornata Pandor est, quid non ab ea malorum ac calamitatum pertulerunt Graia cnim et accepti beneficii memor alumna non alii inde sibi potius quam a lare aut ut ipsi loquuntur, a Vesta incipiendum putavit et altricibus suis Athenis egregia sane nutricia persolvit. Nam quibuscunque tempestalibus ae procellis theniensium VeXata re Spub. est, earlim longe maXimam partem oratoribus suis acceptam ferre meritissimo potest. Quoruni etiam unus, ut Enceladus, eui mons Aetna impositus est, quoties se commorit, totam Siciliam oncutere dicitur, ita ipse, cum se dicendo incitaverat, univePSam peris

miscere ac perturbare Graeciam dicebatur ' Et ea ipsa tamen in civitate ab Areopago eloquentia exulabat. Quod enim templum Iustitiae dicaverant, in id patere aditum iudiciorum corruptrici 'l'

eloquentiae noluerunt. Nam quod a multis persaepe dictum est, non eloquentiae istam culpam esse, sed hominum ea Secta S, qualnoportet, utentium; ipsius quidem hune esse suem, ut innocentiae, non sagitio, ut aequitati, non iniustitiat, ut veritati, non ut mendacio patrocinetur: videamus, ne rebus ipsis haec oratiore sellatur. Veritatis per se magna vis est, ita ut suis opibus

pollen S, suis copiis freta, suis praesidiis firma, aut nihil aut non admodum externa auxilia requirere videatur. Itaque idem illo, quem principio nominavi, Euripides veritatis simplicem essu ait rationem, si ' neque ullis medicamentis ac lenociniis indigere. Neque quisquam unquam Se orator magnopere iactaverit, quod veram et iustam caussam obtinuerit; ne dignantur quidem 45 ad eas, quae huiusmodi sunt, accedere. Si quem depositum ac desperatum et manifestis criminibus Oppressum et tacito omnium

praeiudici morti destinatum reum recipere potuerint in eo ε ibi placoni, se circumspiciunt, se iactant, caelii in digito sibi videntur attingero ut cum Cicero in Cluentiana caussa gloriaturi

Cf. Supra pag. R. 39 et 238. R. ii Legitur hoc voc apud Ciceronem quoque Ithl. I. ad Q. sevir es. s. S. 19. R.

372쪽

330 VOLUMINIS II.

est, se tenebras iudicibus studi SSc. v Quanto verior esset gloriandi caussa, Si tenebras ab eorum animis discussisset, sioni ueni errorem eripui S Set, Si id, de quo iudicaturi erant, in clara, ut ita dicam, luce videndum cullocasset hoe viri boni

erat, non Oratori boni. nam Vero, ait alius, ne orator qui deuiesse potest, ni Si qui vir bonus sit. Scio istud diei et ad auctorem M. Catonem referri: μ sed me magis ristoteles movet, qui me Philosophus cum aliis rebus rapit, *ρ tum quod mirifice

veritatis amans videtur. Is igitur, bonus vir Sit orator an minus, negat quicquam ad artem pertinere illud quidem esse in arte vel praecipuuin, ita fingere ac consormare orationem, ut te, qui eun-que sis, ii qui audient bonum virum esse et sibi amicum putent.' Egregiam Ver et expetendam artem, quae eam iniustitiae partem doceat, qua nulla capitalior est, quo modo consequi possis, ut cum maxime fallas, tum maXime vir bonus esse videaris 'l'l', Quodsi maxime ad verum et ad salsum persuadendum utilis est eloquentia tamen in tanto periculo et in tanta multitudine hominum ea improbe utentium, non passim neque quibuslibet usus illius permittendus esset; sed ut Cretenses armorum tractationem ingenuis perinittebant, servis denegabant, ita deligendi essent publice ex ouini multitudine certi tantuin, qui eloquentia praeceptis instituerentur. Quid enim est, quo ista praeclara lacultas, cum semel frontem perfricuit, progredi non audeat ornat exquisitissimis

laudibus rus contemptis Sima et abiecti S Sinias, comam, calvitiunt, culicem, muSCam; nonnulla etiam aperte malas et oiuinum generi noxias, sebrem, pestem, bellum, Stultitiam homines teterrimos, Phalarin, Busirin et eiusmodi alios. Quae etsi non nullu, sortasse toleranda videri possint, ut ludicra neque alio pertinentia quam ad exercitationem et ad ostentationem ingenii: tanton haud

scio an rectius ex civitate tollerentur. Certissima cultu pestis 246 animorum est mendacium, cui assuefieri periculosum est eum, ut verissime cecinit Euenu S ' i'l' eonsuetudo progressu temporis tandem in naturam convertatur Seni per mihi placuit dictum Solonis, qui, cum hepsin primum tragoediarum scriptorem ipsum fabulas suas, ut tum mo erat, docentem Spectasset, o Stea

quaesiisse ex eo dicitur, ecquid puderet, in tanta auditorum mul-M Cf. adn. pag. 150. R. R. OU Vid. Quinctilian. XII. l. r. et Spa Id. ad eiusd. lib. I. 15. g. l.

Cf. infra pag. 254. R. R. o. Iniitatus esse videtur Ciceroneni epist fami I. V. 12. neque enim me

373쪽

titii linc tam multa mentiri eumque ille respondi Sset, turpe non esse, talia ioco et agere et dicere: ibi tum prudentis si inus senex baculo, quem X Atheniensium consuetudine gestabat, terram percutiens Nae nos, inquit, si istos iocos hic laudare asSuescemus,

cito eosdem in contractibus et in iudiciis reperiemus.' Sed

tamen, ne Summo iure agana US, DU Omnia nimis ad vivum res

care videamur, demus an veniam Sophistis, ut tanquam neui Ospastae aut ii, qui agilitate quadam et celeritate manuum levibus ac politis calculis huc illuc movendis spectantium culos cludunt, quos Graeci septiopa ectas vocant, ita ipsi quoque talibus argumentis inter pueros ludant praesertim cum periculum non it, ne quis, quod muscam a magistro laudari audierit, in captandis postea ac colligendis muscis nimis magnum studium ponat aut quia sobris pestisve multis laudibus Ornata sit, talia bona non ipsi potius rhetori evenire optet quam sibi. Quid

cum ea sibi ad dicendum argumenta sumunt, quibus subruuntur tandamenta virtutum, amor honestatis excutitur, animi hominum pestiferis ac nefariis opinionibus imbuuntur, tamenne eos serendos

esse dicemus 3 Olim quidem, cum Λtheniensibus Ob Oropum vas latam Sicyonii, qui eis iudices a Senatu dati erant, mulctam

quingentorum talentorum irrogassent, eaque tu St gravior Videretur misere Athenienses legatos in hanc urbem, per quo a Senatu peterent, uti aut eius poenae gratia sibi fieret aut certe aliquid ex ea diminueretur Eius legationis principes suerunt carneades cademicus, Critolaus Peripateticus et Diogenes Stoicus. ' Quibus, dum otiosi in urbe sententiam Senatu eXspectant, lubido incessit, Graeco more epidi Ais sacere et quotidie

in coetu ac conventu hominum de variis quaestionibus disputare.

Ibi tum Carneades, qui vi et copia dicendi antistare collegi puta-

ο PIularcti. 0Ion. 29. Ytr. De particulis ibi tum per pleonasmum, ut aiunt, coniuncti Vid. Rulinxen. Diet in Terent Andr. I. l. 79. Quod uteIn Horat. iirsellinus etiam Ciceronem non uno loco Siccioquutum ait, primum vellem aliquot Xempla protulisset: neque enim ita SSe frequentia videntur: tum nescio an praestet sequi Manutium, qui R Cic. r. pro duinti CRp. l. r. Ibi tum iis optimus eae Naevius hominem multis verbis deterret, ne auctionetur adscripsit haec , , Ad rem pectat ibi, non ad Iocum quasi dixerit in eiusmodi re, cognito Quinti consilio ut lib. III in Verr. cap. 60. Ouia tu ibi tum quia facis et pro Caecina cap. 10. quum Aebutius Caecinae malum ruinaretur, ibi tum Caecinam OStulasse, ut moribus e fuctio fleret. Fu.co Perperam additum est nimis. Nam ad vivum resecare non est, quod Vulgo opinantur, accurate et Subtiliter perSequi, turas steniat nenin , Sed nimis Subtiliter persequi nimis premere et urgere, ut recte Xplicat cliuetZiu Lex. Cic. Tom. III. P. III pag. 5. Nimium est enim ad vivam carnem, ut aiunt, Vel ad Ui,as usque partes, ut ait Plinius, circumcidere. R. r te. Frequentissima verborum niminuere et deminu re confusio est, in Veterum etiam Scriptorum eo dicibuS. Deminuitur id, quod decreescit Seu minus fit quam fuerat, ideo quod eius pars Brit ei adimitur, Sed tamen Ilii Iuritatiel; viminuitur autem id, quod contunditur, confiingitur et Attenuatur aut cliΝΝipatur in minutiores partes Sicut Ona, opes. Vecii Rii poΝSunt eminui ii quid detrahendo, at stiminui dilapidando, utSSipando vel herciScundo. Vid. Oudendorp. R Sueton. ReS. 5. Ag. 12 R. t CL Cicer II de Orat. 37. . 155 ad Att. XII. p. 23. . . GeII. N.AΛ. VII. 14. Pausan. VII. 11. Plus arcti Cat. maior cap. g. id etiam Κueliner de Cic. in Philos mer pag. s. an.

374쪽

332 VOLUMEMS II.

batur, quodam di de iustitiae laudibus ornate ac luculenter dixisse perhib0 tur cum quidem Ser. Galba et M. Cato ille Censorius eigi disputationi interessent. Sed ille idem Carneades, quaecunque

tum de iustitia dixerat, ea postridio contraria disputatione subvertit; ' multoque plura collegit, quibus planu in saceret, iustitiam meram es Se stultitiam, oppidoque antiquos ac simplices esse illos, qui si modo impune iniusti esse possent, a facienda iniuria, propter inanem quandam umbram et opinionem iustitiae, temperarent. Sensit Senatus, ad ani disciplinam nimio plus docilem

esse multitudinem, neque tanti esse audire doctores Graecos composite ac modulate verba sun dentes, ut propterea serendum esset,

corrumpi civium ingenia et ad improbitatem ac nequitiam a fide et a virtute traduci. Conticescere igitur eos iussit et quam Pimum remisit in Graeciam: ne populus ille, cuius potentia et auctoritas apud exteras gentes non armis magis quam opinione iustitiae creverat, bene dicendi studio captus hunc vivendi studium abiiceret. At si iure ob eam rem Carneades vituperatus est, quomodo de sen- dolii Plato Nam quae tum pro iustitia adversus iustitiam Carneades dixit, eoruni semina muli ante et in Gorgia et in priniis duobus de republica libris a Platone sparsa crant. Meministis, quam multa huius generis in superior libro Thrasymachus dixerit, quibus ni ulto plura inultoque ad persuadendum ellicaciora in eo, quem nunc explicare ingredimur, a Glaucone et ab dimant adseruntur. Num igitur et Plato vituperandus , qui mandanda illa et consignanda litteris duxerit; et male Cicero, qui totnnnis post eadem in suos de Repuli libros transtulerit; et nos

hodie parum prudentes, qui Vestra, adole Seentes ingenia, quorum nobis cultura commissa est, in his potissimum disputationibus cognoscendis Xerceamus 3 Immo vero et nulla in Plutonem reprehensio cadit, et culpa vacat Cicero, et a nobis c omni scriptorum uinero nullus cligi poterat, in quo maiore fructu quam in Platone vestra elaboraret industria. Nam ut ceterorum, quae supra diΣimus, dissolutionem in aliud tempus reservemus t

eam tantum partem pertexamus, cuius praecipue cauSS hunc Sermonem e Xorsi sumus dispar quidem ortasse Carneadis caussa

atque ratio fuerit Plato certe nihil se, nihil Philosophia indignum suscepit nihil quod non omni ex parte ei, quem vere ac merito

e Vlii seu inclitian XII. 1. 35. inprimis Lactant. Ith. V. cap. 14. g. 3 6.

et cap. 16 FH. o CL Moser. Ad Cic. de Rep. III. 5. pag. 348. q. ueliner. I. I. pag. 10. - R. ' PM Imo inii stitia. Nec aliter seripserat Iuretus. I . R. - mihi X u-Fari posse ιιstitia videtur. aliique Carnead se pri in illa ui Νpulatione collegerAt ea omnia quae an aliis Platone, Aristotele iuuet ilia patronis Pro iustitia dicenantur ut posse ill R. qua si indantentii in t Rhil Non laner rit. Fi ut si cit. Vertere non quod vitii perandam essu iustitia in entiret et Coni- 1 on daret iniuΝlitiain, sed ut illos defensores eius ostendi re nihil certi nihil Drmi do ius lilia disputare. Vide, quem Mur. Sequitur, Laricti t. l. I. Et pilom.

375쪽

animorum Λesculapium , nominavit antiquitas, conveniret. Nou 24Senim has subdola iustitiae criminanda ratione ipSe commentus est, neque earum quaSi Sator ac parens fuit sed eas , cum ab hominibus improbis proditae vagarentur ac spargerentur licentius, iamque per multorum animo quasi contagione quadam Serperent,

ne dissi uerent μ' ac manarent latius, praecidendas ipse atque amputandas putavit. Non poterat autem iustitia persecte cumulateque defendi, neque profiteri quanto plus in ea non dignitatis modo, quod et adversarii latebantur, Sed utilitatis quoque, qui Huin iniustitia inesset, nisi omnia, quac pro iniustitia dici consueverant, necurate et exponerentur et refellerentur. Hoc igitur ita praestitit Plato, ut nihil in eius argumenti tractatione alae, acute,

callide, apte ad sallendum dici possit, quod ipse praetermiserit. Ae Thrasymachum quidem, ut Sophistam, induXit, serio et exanimi sui sententia pro iniustitia perorantem. Cuius inania argumenta et sutiles ratiunculas cum libro primo, nullo prope negotio, ludibundus resutasset Socrates illam quasi velitationem multo gravior pugna excipit cum Glaucone et dimanto. Quos tamen, quia viri inprimis boni erant et iustitia amantes, statim a principio profitentus ac contestante faciti, ea se dicturos, non quae sentirent ipsi, sed quae ab aliis dici solerent, quaeque reprehendi ac convinci cuperent. Cum igitur accuratissime et exquisitissimo ab eis esset accusata quidem et abiecta iustitia, defensa autem teollaudata iniustitia, ut vix eorum orationi resisti posse videretur: Deum immurtalem, quo robore, qua firmitate, qua copia arguntentorum, quanto rationis impetu regit ac dissipavit illas iniustitiae copius Socrute. Qui quidem eo rem perduxit, ut aperto demonstraverit, id quod etiam hodie nonnullis, christiana religione imbutis, vix satis persuaderi potest, non tantum propter

Imo uerent. MATTHiAE. - milii Rec correctio non Videtur negesin saria. Nilii enim impedit, quominus Muretum timuerent pro ait underentur accepisse credRS R. η Prositeri passive dixit exempIo Ciceroni Agrar. II. 21 ubi sic est fateri. Sed ille Iocus vix anus videtur Criticis. Vide DuRerum de Latina IC. et pag. 359. et rueΝt. IAU. Cic. V. FATEOR. Ait Muretus ScripΝit pate-peri Hoc quidem aptiu est Sententiae, quam itertim. D. R. - Patmeri recepit Ritli. Apud Cic. I. 1. N. 7. hunc Rerum eaecmere nominiatim, qui publicus esse fatetitur relliu facillimum es, ait, quem publicum esse fatentur vel fateantur, ut edidit eiΝΑ. Participium perfecti Professus paKNive positum docet elisinger ad Vecliner Hellenul pag. 108. Sed de participiis ut nemo dubitat vid. unipt Gramni. M. M. 63g. ita Vereor ut quod . .eΝt ii Mureto p0Silum, mulsi probetur, etiamSi iuxta uectu probent, quae

dixit Κrita ad Sallust Cat. 7. . . an.

376쪽

334 VOLUMINIS II.

liraenita, quae iustos et in hac vita comitantur et post mortem manent; neque propter poenas, quas iniusti nullo modo essu gere ac vitare possunt: sed etiam Si qui tu Sti omnem praemiorum spem, iniustis omnem et infamiae et supplicii motum detrahat, infinitis 249 tainen partibus praestare, in mendicitate, in exilio, in morbis, in tormentis ac cruciatibus, in infamia atque odio, in equuleo atque ignibus iustum esse, quam cum iniustitia vivere in summis opibus et Omni earum rerum, propter quas vulgo homines a iustitia desciscunt, copia circumfluentem. O non loquendi tantum, sed et sentiendi, ex illis veteribus, quo Deus vera sui cognitione nonasmaverat, unice magister Plato, quae unquam par dignitati ac meritis erga omnem posteritatem tuis reperiri poterit oratiora Tu, quomodo animi nostri a vitiorum sordibus purgari possint, Ostendisti tu, quemadmodum hominibus adhuc in terra versantibus caelestem quodammodo vitam vivere liceat, aperuisti tu divina eum humanis , quantum quidem humano ingenio id perfici potuit, copulasti; tu ea tradidi Sti, quae nos, nos, inquam, ipsi, qui a Deo per Filium adoptati et caelesti doctrina imbuti sumus,

a te dici potuisse miramur. Sed Platonem laudare necesse non est danda potius opera est, ut quae ille divinitus scripsit, cognoScamus ac consequamur. Quam ad rem si cui vobis usui meam esse posse peram creditis, dabo peram, quod in me crit, ne unquam vestra vos de me opinio prorsus sesellisse videatur.

IXGRESSURUS EXPLAXARE M. T. CICEROXIS LIBROS DE OFFICIIS.

HABITA ROMA III. NON NOVEMBRIS

secreveram hoc anno ulcerrimum consilium, quod anno superi ore ceperam, persequi, et denuo Platonem cum Cicerone coniungere tum ut adolescentes in studio Graecarum litteramina, quas maximo cum animi mei dolore evanescere et ad nihil uti recidere. secumque omne elegantioris doctrinae genus trahere video, pro mea virili parte continerem iii in ut nobilissimus Philosophus. 250 cuius ante me in his scholis iunquam, ut opinor, nudita VOX crat,

paullatim familiarior factus, uberrimis illis sapientiae et eloquen-

o Similiter Cie nomina propria interdum ponit in clausula, Velut orat a. s. 10. see ion ollitieum suum, sed otium uicenim gravissimara auctor et niugi

377쪽

itae suae sontibus ingenia nostra copiosius et abundantius irrigaret.

Λliter visum est iis, quoruni nutu atque auctoritate nostra Omnium studia diriguntur, qui sive mihi ad tractandam sive vobis ad percipiendam Platonicarum disputationum gravitatem non Satis esse virium iudicari ut, sive in e aliud quippiam secuti sint, non enim fas nobis esse arbitror, in eorum iudicia curiosius inquirere, omnem a me huius anni operam in uno Cicerone consumi maluerunt. Pareamus libenter, Ut par est, iis, quibus parere omnes debent: quodque ipsis placuit, id sine ulla retractatione melius esse credamus. Xon enitia, ne gravissimis quidem in rebus, tantuni apud nos valere ulla probabilium rationum momenta debent, ut non multo plus illorum vel iussis vel consiliis vel auctoritate moveantur. Per olutabimus igitur hoc anno aureos illos M. Tullii libros do Ostietis. Qui cum tres sint, et totidem in partes annuum huius nostri muneris curriculum dis lingui soleat dabinnis operam, ut singulorum librorum Xplicatio cum illa tripartita tem poris nostri distributione ac descriptione concurrat ac congruat. Nani qui dies nobis statis anni temporibus ad relaxandos animos et ad vires denuo colligendas concedi solent, iis ipse lium mihi sponte abiudicabo' et rationes e Stras commodis meis anteponens, domi quidem, sed ita ut stini neni, qui audiendi ac discendi studio teneatur, excludam, quae hic temporis angustiis X- clusus non potuero, illic cominodius eriplicabo. Scitis idem me superioribus annis tacti lasse et cum ad me magnus studiosorum nu-ni erus domum quotidie ventitare ac conflueret, perfecisse, prae- si scini, ut loquebantur veteres, dixerim, ut nulla pars anui utilius ab eis aut ructuosius poneretur quam ea, quae libera quotannis ac soluta oti transigi solet. Quod ego non iactandi mei caussa dico, neque enim unquam tantum laboris subire ac suscipere potero, ut aut sanctissimi Ponti scis Gregorii XIII. aut amplissimorum Cardinalium, qui iussu ipsius huic gymnasio praesunt, singularem in me benignitatem ac beneficentiam exaequem,)sed ut vos, si qua ratione possum, Xacuam et Xsuscitem ad suscipiendam aliquam curam ac cogitationem utilitatis vestrae: ne, cum mihi navandae vobis perae voluntas nunquam defuerit, vestra 251

vobis tarditas ac negligentia aditum ad veram laudem ac dignitatem

interclusisse videatur. Ac quoniam scio esse nonnullos, qui mirentur, quo ipSe mihi, cum vacationes dantur, voluntarios labores iniungere soleo, cur non hoc ipso potius publice nobis onstituto ad docendum loco quam intra domesticos parietes obeam, eius quoque rei quae cauSS Sit, aperiam, ne con Siliorum meorum

pars a ulla vobis ignota sit. Ossici enim mei rationem omnibus

Joam 'Mulus, non adimit ei libertatem, sed ii dicat eum, vi ortum liber esset, censere noluerit, ySum ibi libertus in ablualcasse Cic. pro caecina t. s. m. in. id. Muret Var. Leci. IX. . at hinnian ad Iaut Asinar. I. l. 4.Νolten. Lex Antili pag. 1110. omparant Gennan. Ohne Ruhm et ni luen; ac sunt etiam nunc, qui hac sente formula mirini qualitum sapere et Latine Fcrihendi ex intia i astam elegantia excellere Sihi videantur. R.

378쪽

336 VOLUMEM II.

quam notissimam esse cupio, ne quis cuipiain pateat ad calumniandum locus. Primum igitur, si dicam ii sacer me, ut aliqua pars laboris minuatur mihi, nemo me, ut opinor, merito reprehendat, quod vobis a me sponte tribuitur, si in eo etiani commodi mei rationem habendam esse aliquam putem praesertim cum vobis ex eo nihil oriatur incomin odi. Sed sunt alia graviora,

quae me magis comm OVeant. Huc quoties venimus, pendendum

nobis est ex liquot abiectissimorum nebulonum libidine, qui sibi pro Oblectament habent, Obstrependo, obturbando, exsibilando, laudabiles aliorum conatus, quoties collibuit, impedire. Domi

ab illa sede a colluvie nihil periculi est ubi si quid tale tentaruauderent, Xtruderentur, et, Si redire postridie vellent, excluderentur. Hic vix unquam mihi horam integram docere permittitur domi me saepe horas duas sumnio Silentio, Summa omnium

voluntate auditum esse neministis. Illic si quis quid minus intellexit, licet rogare, licet colloqui, licet placide ac comiter, si quid sit, de quo dubitetur, Xquirere. Hae me auSsae adducunt, ut, quoties a publico munere cessatio est, libentius doceam domi. Neque dubito, quin hoc consilium meum omnes aequi et harum rerum intelligentes existimatores probent. De quo cum et aliquid dicendum fuerit et satis multa iam dixisse videar, transibo ad alia, quae proprie pertinent ad eos libros, quos vobis hoc anno Deo retus o planare decrevi. Qui quidem mullis

nominibus magno apud nos in preti esse debent. Prinium quod Ciceronis sunt, hoc St, eius Viri, qui perpetuo omnium aetatum consensu inter Romanos scriptores eloquentiae laude ita unieratur primus, ut ab eo nemo numeretur secundus. Deinde quod scripti a Cicerone iam sene, cum singularis ille vir natusque Inposteritatis Templum, et multo studio multisque vigiliis, et longo

252 usu ac tractatione rerum maxi inaruiu, et niuitis, quibus agitatus erat, casibus, immensam sibi quandam vim Sapientiae ac prudentiae comparasset. Fuit enim hic prope ultimus illius praestantis ingenii latus ut postea magis intelligetur. Adde quod scribit adsilium, et ad filium Λthenis agentem in convictu ac contuberni hominum doctissimorum ut crisini illi nnim sit, et uitaniam ab co curam adhibitam in colligendis undique bonis et utilibus praeceptis, quac congereret in eo libros, ex quibus unicum et unice carum

J I. e. qui satilum uno tanquani gradu ab eius praestantia Gesset, quum imaei nus Iongo intervallo proximii esse possit. Cicer. rvt. 47. in L. Ph. 'roximus accedebat, seu limsso in erratio tamen imoaeimus. Et quai sequuntur. Vid. interpri ad Virg. Aen. V. 20. uintil. . . ., . ubi id. Bdn. n. l . vel ining ad Cic. de Di I. u. .' . i. qua isse iis pro . a. 1818. de locis ιυλιnullis Ioratii contra ut tinatui uiu disputaVi MATTHIAE.

379쪽

silium legem ac normam instituendae vitae petore vellet; ne ludquicquam praetermissum in limandis ac perpoliendis, quae ita scriberentur, ut in eam urbem, quae tum erit ditionis ac sapientiae domicilium erat aeutissimorum hominum subitura iudicium, mitterentur. Constat etiam ipsum sibi valde placuisse in consectione horum librorum, ut qui sibi unus optime conscius esset Operae incis scribendis collocatae. Nam et principio commendat eos, ut ad Latinae rationis ubertatem ac copiam profuturos; et ad finem, magnum a se munus habere filium dicit et ad iticum scribens, homini eruditissimo et cuius ipse saepe miniatulas ceras Xtimescebat, magnam huius operis exspectationem Concitare non veretur.

eeroni qua de re enim potius pater silio deinde alia quid quaeris extabit opera peregrinationis huius. Λ ne quis ipsius, quasi stydamantis cuiusdam, de se testimonium elevare conetur, sciat hos libros semper fuisse in prima commendatione apud sapientissimos quosque, ut et tererentur assidue manibus, et a plerisque etiam ad verbum ediscerentur. Inter quos minime contemnendum est iudicium lexandri Severi, Imperatoris optimi et eruditissimi, de quo ita scribit Lampridius D l Post actus publicos, seu bellicos seu civiles, lectioni Graecae operam maiorem dabat, derepus libros Platonis legens Latina cura legeret, noualia regis legebat quam de Eglaiis Ciceronis et de repub. Ut mihi

hoc quoque perbelle cecidisse videatur, quod cum anno superiori libros aliquot Platonis de repub interpretati simus, ei nune subiiciamus interpretationem librorum Ciceronis de ossetis, ' quasi praestantissimi et sapientissimi Imperaturis vestigia persequamur. Sed nihil est, quod magis invitare atque allicere nos debeat ad Maccuratam horum librorum lectionem, quam res ipsae, de quibus in eis disputatur. Conlinent enim praecepta virtutis, docent, quo modo unusquisque in omni parte vitae gerere se debeat, quid a quoque postuletur, quid quemque deceat, quid patriae praestandum sit, quid parentibus, quid propinquis ceterisque amicis, quid universo hominum generi ea denique, quorum studium Aeque pauperibus prodest, locupletibus aeque; Aeque neglectum pueris senibusque nocebit. '' f)Socrates quidem, qui in his et talibus quaerendi studium omne con Sumerent, eos Sapere nos praedicabat qui his neglectis,

o ad Att. XV. 13. 8. 6. Miniatulae cerae certuae sunt ex iisdem

380쪽

338 VOLUMEMS II.

de natura mundi, de rebus superis, de caussis ventorum, imbrium, uigili tim philosopharentur, desipero allucinari quo dicebat. v Eo autem hi libri a cordatis, ut Ennii verbo utar. o intelligentibus pluris ieri debent, quod, cum ducti si ut e Stoicorii in disciplina, quorum sui quid om severum inprimis et ut ita dicam, masculum philosopliandi genus, sed pleraque tamen praecepta rigidiora et a communi hominum captu remotiora ita se Ciecro temperavit, ut ab illis, quae absurda aut erant aut videri poterant, abstinuerit omniaque ad civilis vitae institutionem plae accommodata protulerit. Sed de caussis, ut hi libri nobis cari ac commendati esse debeant, abunde dictum puto. Nunc antequam progrediar longius, non erit alienum, breviter respondere quibusdam reprehensoribus, qui me non tantum absentem in circulis et conviviis vellicant, sed esse interdum etiam praesenti molesti solent . iunt ninx, perperam sacere me, qui cum iuSSus Sim, quantum quidem viros meae serunt, eloquentiae praecepta tradere, eiusmodi tamen sere libros interpreter, qui non talia enodicendi qua in bene vivendi praecepi a continere videantur. Quam reprehensionem , si ambitioni meae servire vellem , nunquam quidem resollerem. Quid enim esse mihi gloriosius potest, quam si Vobis, iuvenes, ea praecepta quotidie instillare diear, quibus non tam ratio complior quam vita melior fiat O benevolos reprehensores et eXistimationi meae amicos reprehensionum cuilibet laudi anteponendam Quis non eos a me ipso lippo Sito at illo 25 allegatos '' pulci Nam orichalcum pro auro aut vitrum pro gemma si quis vendiderit, merito, ut improbus, decu Setur a Urum quidem pro orichalco aut gemmam pro vitro qui dederit, nemo se, ni fallor ab eo delusum ac deceptum conqueratur. Sed ne quis sit error, hoc sibi responsum habeant iam inde ab heroicis temporibus coniunctam suis se harum rerum proses Sionem,

idque vel illo cognosci IIo muri loco, ubi Phoenix datum se Λchillia Peleo dicit, ut cuin et ornate dicere et sortiter sacere doceret:

Not in eientium pag. 15. d. meae. R. ': Longe sit alius esse nisi fallor quam ni fallor Virg. Aen. V. 49. Iamque ales, ni fallor, adest. ν iam vetere nostri Grammatici observRVPrunt. Ned ne ipΝum quidem nisi fullo Ciceroni ad modii frequenΝ Νt. Quamquam Iegitur Rurali. XVI. p. s. . . Saepe ille dicit nisi me fallit. c. recies. malin Re r. pro exi. X. 106. Beter ad II de T. S. 25. ext r. ii nisi quid

me fallit, nisi me fallit animus, nisi mo omnia alituit PhilipD. XII. S. S. 21. nisi me forte fallo. n.

SEARCH

MENU NAVIGATION