장음표시 사용
191쪽
empla ejus, et ex quae Sequuntur, et per expositore Thoanimus suos amosos et majores patet, quod intenti O HUS 'α,4 h oba quod intellectus ingens in animas mostras is, Deus himself. principaliter, et secundario Angeli. Possumus enim causari translationem suam sere Otho in- ubique, propter perverSitatem, et truncationem e dubi ifunesta lationem. Nam quilibet scit hoc, atque contrarietas i an os opinantium quasi ubique hoc Ostendit. Immo quod plus est, SeimVS quod translatores posuerunt salsum textum ex ignorantia Sua aut e vitio exemplaris Graeci. Nam in tertio Caeli et Mundi habetur quod figura circularis in superficiebus, et orbicularis in corporibus, replent locum. Sed scimus hoc esso falsum et aliae translationes habent aliter. Et Verroos hostdemonstrat.' et planum est. Similiter in tertio Mo- teororum habetur, quod iris non sit e radiis lunae, nisi bis in quinquaginta annis, et scimus quod hoc est salsum. Nam in omni plenilunio potest contingero si pluat, et luna non obtegatur nubibus. Et sic in multis locis. Prima igitur responsio contra hune errorem est, quod mala translatio est et dubia, et potens exponi in varias partes, sicut alia loca infinita. Secundo potest exponi per eXempla textus, et en quae Sequuntur, XPreSSe continentia quae contraria sunt huic errori etiam per expositionem Avicennae et Alpharabit; licet v0rroos somniet hic et vacillet in Verbis, nunc unum, nunc aliud balbutiendo Duo hic tostimonia uni
patet om B. causarc cassare, T. truncationem, et dubitationemJ dubitationem, et truncationem, T. corporibus J corporeis B. replent locumJ Themistranslated passage Oecur at theaeginning of
ch. viii. 'Εν μεν γαρ τοῖς se nou τρία σχεματα δοκε συμπληρουν τον μοι', τρίγωνον καὶ τετράγωνον καὶ ἐξάγωνον εω δε τοῖς στερεοῖς δυο μυόνα, πυρα Iκαὶ κυβος.
demonstrat declarat, T. in et in T.
MeteororumJ'Εν τῆ γαρ πανσελην μγενέσθαι ναγκη το μελλον ἔσεσθαι Sc. Whus , καὶ τότε ἀνατελουσης h
192쪽
ROGERI BACONIS cΑP. praeseruntur; et tamen Verroes non plane desternit φcontrarium, et Arieenna fuit major eo, et praecipuus imi fator Aristotelis, et dux ac princeps philosophiae post eum, ut commentator dicit super tertium Meteororum. Et omnes sapientes hoc latentur; et philosophiae suae complementum hoc ostendit. Nam ipse totam complevit philosophiam, et Vulgatam in uno Volumine, et Secundum propriam philosophiae Veritatem in alio, quae Ontimet ictus lancearum contradicentium, ut ipsemet sa-
totur in prologo libri Suffcientiae, in quo philosophiam Vulgatam apud philosophos proponit. Sed quid moror
in his, nam Vacuatio erroris istius plena habetur ex ipsis Verbis Aristotelis. Quoniam quum dicit, sicut in omni natura sunt duo, agens et materia, sic et in anima concedo. Sed in ulla natura coincidunt agens et materia sicut partes ejus, ut ipsemet docet, Secundo hysicorum. Nam ibi dicit quod materia non coincidit eum
ossici sente in eodem secundum numerum, nee Secundum
Speciem; sed forma bene coincidit cum ossicient in eodem Secundum Speciem. Nam ossiciens facit formam sibi similem secundum speciem, ut homo generat hominem, et Sinus Sinum. Quare manifestum est aut Aristoteles mentitur, et sibi ipsi contradicit, aut non os sicut moderni dicunt. Quia in nulla re de mundo possunt materia et meten Simul esse, leui docet Secundo hysicorum, ita quod sint secundum Substantiam suam in eodem, et quod sint partes Husdem rei. Et ideo
dobet exponi quod dicit, ut dictum est; quod ait in
omni natura et in anima, hoe est, in omni operatione naturae et animae, duo requiruntur, agen et materia, non tamen quod sint parte ejusdem, vel quod sint in podem
decernit liscernit, T. eum ipsum, T. Si cientire sincientis, T. Me
his voluminibus duo non Sunt translata primum autem Secun-
dum aliquas partes habent Latini, quod vocatur Assephoe, i. e. Liber mussicientiae.V opus Majus, P. 37. Physicorum cap. i. Et om T. 'vel ut T.
193쪽
seeundum substantiam, sed unum eXtra aliud secundum essentiam, ut artifex et materia. Aut potest exponi secundum modo dicendi vinum esse in alio. Nam octo sunt, ut Aristoteles docet quarto hysicorum, quorum unum est sicut movens in moto et sessiciens in materia. Sed non est ibi oeundum substantiam, Sed Seeundum virtutem se influentiam ; ut sol est ubique in mundoprieterquam in umbra terrae quia influit lumen suum ubique extra umbram illam, et illuminat stellas stomnia. Sic igitur est inisellectus agens in anima scilicet secundum influentiam sui luminis, Sed non Secundum essentiam, Vel quod sint ejusdem essenti et naturae, scilicet quod sint partes animae. Hoc dico quia Deus non solum est Secundum influentiam suae Virtutis ubique, sed secundum ess0ntiam ejus infinitam. Sed Sua essentia non est pars alicujus rei, nec ejusdem naturae eum aliquo, Sicut hic ponitur, quod intellectus agens et possibilis sint partes unius naturae, Acili stet animae rationalis. Si igitur haec pertractatio conjungatur probationi, quae est in per Majori, erit pulchra et utilis considoratio veritatis istius, quae tam solemniter tractatur in philosophia et in theologia, licet cum maximo
CAP. XXIV. DEINDE probo quod tota sapientia philosophia data Philosophyes Deo. quia Ianeti patriarchae it trophota astyβ giJ'Rprincipio mundi eam receperunt a Deon quibus Deus aretis and dedit 0ngitudinem vitae P et haec' ost valdo notanda Py'Phς δ
quarto Physicorum4 Physic Aus-
illum suam, T. stellas omnes stellas, T.
.4in J sit, T. veritatis istius) istius veritatis,
194쪽
cΛΡ. consideratio. Num ut probem quod sancti prirno habuerunt lillosophiam et sapientiam totam ante quam philosophi infideles, revolvo totum tempus a prinoi pio
mundi, di Seurrens per omnes aetates et secula, tyinveniam quando primo fuerunt singuli qui aliquem titulum sapientis habuerunt, sive in poetae praeelari,sivo Sybillso, sive septem sapientes, Sive philosophi qui post illos septem Venerunt, qui non oluerunt e
Vocare Sapientes sed amatores sapientis unde philo-SOphus est amator sapientiae ; et principalis de istis et primus fuit ythagoras. Nam cum quaesitum fuit' ab eo, Quis esset Τ' respondit quod philosophus et ab
eo Omnes postea ubuerunt hoc nomen prius enim vocabantur sophi, id St, Sapientes. O Rutem capitulum est Summe notundum, quin non solum certificat
hoc principale intentum, Sed certis eat Omnia quae sunt in coelo et in terra, et totam sapientiam philosophorum,ot stondit nobis unde habuerunt quod de coelestibus mira dicunt, et de secreti naturae et scientiarum magnalium, et de Sectis, et de Deo, et de secta Christi, o do virtutum pulchritudine et legum honestate, et de vita aeterna gloriosa et poenali, et de resurrectione mortuorum, et de omnibuS. Nam philosophi habitoriant haec omnia a sancti Dei unde philosophi non invenerunt haec primo, nec homo, sed Deus revelavit suis sanctis. Nam qui homo per Se posset scire coelestia, et indicia rerum per ea, et alia infinita ius scribunt philosophia Certe nec Salomon, nec Adam maximus, ne aliquis sed Deus ipse revolavit legem Suam Sanctis, et philOSOphiam propter intelloetum legis, et XtenSionem, et probationem, et promulgationem, ij defensionem P e, hi innoti seripserunt
tis et T. de cistis I et irimus de cistis,sfuit fuerat, T.
legum honestale rhonestate legum, nee homo Om. . sed Deus ipse Om. T.
195쪽
XXIV. OPUS TERTIUM. 81 libros philosophis omnes. Et non solum in sacra Scriptura secerunt mentionem de veritate fidei, sed in suis libris philosophicis, et praenuntiaVerunt omninante quam philosophi fuerunt; et ab his tunc philosophi habuerunt omnem Sapientiam, sicut AriStoteles, dominus philosophorum, confitetur in libro Secretorum. Et cum his infero quod persectio philosophiae non est uti in Secundum in philosophorum infidelium, sed debet elevari ad statum legis Christianae. Et hoc est ad theologiam, et ecclesiam, et directionem reipublicae fidelium et conversionem infidelium, et reprobationem eorum qui non possunt converti; et addo ad confirmationem sapientiae philosophorum prophetiam Sibyllae de Christo, et de ecclesia, et de vita futura. Nam si una muliercula potuit haec a Deo recipere, multo sortius et rationabilius est quod viri tam boni fiam sapientes, sicut Pythagoras, et Socrates, et lato, et Aristoteles, et alii elatores maximi sapientiae, receperunt a Deo speciales illuminationes, quibus intellexerunt multa de Deo, et salute animae, et sorsan magis propter nos Christiano quam proptery
Et sic terminaturi pars secunda in qua principale Ad Wisdom
propositum est ostendere, quod tota Sapientia conclu ua dilues in sacra Scriptura. per jus tamen et philoso-moly Scrip-phiam xplicanda; ut Sicut in pugno Colligitur quod initibus latius in palma explicat sic tota Sapientia utilis an eX- homini continetur in sacris litteris, licet non totaliter . ,hoheXplicatur sed ejus explicatio est jus canonicum cum and philosoplita Nam utrumque jacet in Visceribus amo Seripturae, et de his eruuntur, et Super hoc fundantur omnia quae utiliter dicuntur in jure canonico et philosophia Et hoc per plures consideratione istendo, qua hic non expono. Nam in sensu littorali aeditota philosophiae potestas, in naturis, et proprietatibus
196쪽
82 ROGERI BACONIS CAP. rerum naturalium, artificialium et moralium ut per convenientes adaptationes et similitudines eliciantur Sensus spirituales ut sic simul sciatur philosophia cum
theologia quia philosophia nihil facit nisi explicare
nniuras et proprietate rerum naturalium, quae jacent in textu sacro a summis coelorum Sque ad terminos eorum, et artificialium et moralium; sicut pono ibi xomplum do Iride. Unde haec est via propria sciendi Scripturam, et via sanctorum, et omnium Sapientum antiquorum ' ut episcopi Lincolniensis et fratris Adae, set aliorum ut sic tota philosophiae sapientia sciatur in textu Dei. Et tota potestas uris canonici jacet in sensu litterati et spirituali, et ab illis elicitur. Nam quicquid sacri et summi pontifices
statuerunt in jure canonico confirmaVerunt per UetOritate textus sacri, et per dicta sanctorum, ut patet per totum corpus juris canonici unde eadem est scientia ponitus, quia nihil nisi ex Dei, per quam ecclesia regitur, invenitur utrobique. Nam sicut per Vetus Testamonium litteraliter ecclesia untiquorum Tegebatur, Si nune per Sensum spiritualem Veteris Testamenti et se Novum abo regi Dei ecclesia. Sed nullus potest negare quin regatur per u Canonicum. Ergo hoc jus continetur in sapientia legis divinae, et erunt una sapientia mutuo Se modis Variis continentes. Philo Et totam ian probationem facio Propter certas
less, utiles CauSa omnino motanda S Unx est propter vostrum βm ub)er mandatum de philosophia. ut ostendam quod philoso-
eccleSiam, et caetera tria, cui Servire regnare St, sicut
sapientum antiquorumJ antiquorum Sapientum, T. De J m. . modis variis variis modis, T. notandas Pannotandas, T. Dest ni Verum B. relative relate, .
197쪽
et ejus auctori Deo. Et quod philosophiae utilitas
sciri non potest, nec intelligi, nisi prout in sacro u consideratur. Nam creaturae Verius positae Sunt in Scriptura quam philosophi infideles scirent cogitare; sicut probo per exemplum de Iride, cuju cauSum finalem ignoraveriint quae est dissipatio aquae humiditatis set diluviorum, ut liber Geneseos docet. Et propter hoc ignoraverunt generationem ejuS, quin ignorat fine necesse est ignorari alia quia finis est quod primo cognoscitur, et movet tune agens in omni Opere et consideratione Deus enim fecit creaturas Suas et in Seriptura sua posuit eas, et ideo aecepit
eaS, Secundum omnem Veritatem, quam Veritatem nititur philosophia infidelium exponer0. Sed quia non habuerunt usum istius Scriptursu ideo non potuerunt omnino venire u certitudinem Veritatis. Et ideo qui vult scire philosophiam, sciat eam in Si Scripturae, et secundum quod Scriptura requirit, et tune veraciter potest eam scire. Et Si paratu Sum tractare eam meliori modo quo possum per adjutorium sapientum quo nominabo, et Secundum quod explicabo inserius suo loco. Et hoc est melius Sine comparatione quam sacere volumina philosophiae Secundum Se et OSten iteruti dilatare expositionem Scripturae per philosophiam. Non tamen ego quin aliquod Scriptum philosophis de quibusdam communibus debeat fieri, ii ii non P sunt oui in explanatione Scripturae. Sed tamen illa debent anteponi, ut totum fiat unum volumen. Et satis modicum erit respectu librorum philosophiae et theologiae immo nihil respectu eorum habens quantitatis. Et sic omnis superfluitas infinita quae nune est reSeeabitur, et omnis falsitas tolletur, et Omnis Vanitas excludetur; et omnia neeeSSurin sapientiae divinae et humumse, quorum infinita quasi nune desunt, addentur, et redigetur studium Sapientiae ad statum debitum, Secundum istius temporis OSSibilitatem.
198쪽
81 ROGERI BACONIS DCΑΡ. Christen Secunda causa quare ostendi sapientiam totam com- 164 fusea Prehendi in lege Dei utriusque estamenti est summo by the lavs notanda sit nihil in ecclosia Dei plus debet considerari. oontaino, Quia Si fiant, quae narro, tunc totum studium rectifi-m QNP cabitur per seipsum et tota celesia regetur, Sicut in
Hobro temporibus manetorum, it te, pax universalis, tam P0β γ ud ecclesiastica negotia quam apud regimen principum et laicorum Et nisi per Nostram fiant ius e Sapientiam, non credo quod unquam fient. Et tamen prophetatum est a multis temporibus quod per unum Papam' debunt fieri quae narrabo is debet ille esse istis temporibus. sicut inserius magis' explicabo. Et quod volo dicere est, quod regimen ecclesiae Sicut per legem Dei regebatur antiquitus apud Mebraeos, rate debet esse nunc apud Christianos. Et sicut in primitiva ecclesia regebatur per eam, si nune habet regi. Et si tota sapiuntia sest ibi principaliter contenta et fontaliter, tunc principalitor ad minus debet 0r Ulam Theseivi regi. Sed nune non est cita; iam plus laudatur inbδη h d dolosia si unus iurista civilis, licet solum Seiat ius
great con civile et ignoret jus canonicum et theologiam, quam μηδ' RD unus mauistor in theolo in sit citius elicitur ad cele-
abuses siasticat dignitates. Et ut videmus quod principalitorcurrit regimen ecclesiae per juristas, et hoc per abusum et cavillationes uris, et contra jura, quia injuriae infinitae fiunt respectu iniui justitis et justitia tam tardatur ubique, quod pauperes dimittunt auSas Suas, o, divites taedio afficiuntur, et gravantur nimis, uigotiam dimittant saepissim, jus suum. et ii Seordiae infinitae suscitantur in ecclesia Dei, et a tot litur per juristas Et non solum lites promoventur, sed bella quae contingunt in omni regno habent ortum X abusu
papam delevit, B ut sere. eligitur J eligetur, T. magis om T. M ut et ut B.
199쪽
derare. Nam quia divites non possunt habere justitiam per ecclesiam, pugnant adinvicem et confindunt se regna. Et mirum est quod cum jus canonicum seruatur de fontibus sacrae Scripturae, et expositionibus sanctorum, quod ad illa non conVertitur principaliter, tam in lectione quam in usu ecclesiae. Nam per illas debet Sponi, et Oneordari, et roborari, et confirmari; stetit per eas factum est hoc jus sacrum. Sed nunc principalit0 tractatur, et exponitur, et Oneordatur Perjus civile, et totaliter trahitur ad eam et in usu et in lectione; quod non licet fieri, quamvis se valeat sicut
ancilla suae dominae SerVitura.
Utinam igitur MXeludantur cavillationes et fraudeS Bacon's juriStarum, et terminenturi caussae sinae strepitu litis, ' sicut solebant isse innim quadraginta annos si abuses vidobo oculis meis hoc contingere Nam Si tresitu abolishod. juris remoVeretur, et cavillationes et abusus juristarum, tunc laici et clerici haberent ustitiam se pacem Si etiam jus canonicum purgaretur a Superfluitate juris civilis, i, regularetur peri theologiam, nune ecclesiae regimen fieret gloriose, et Secundum ejus propriam dignitatem Si etiam haec fierent, tunc studium theologiae, et juris canonici, et philosophiso sublimaretur et perficeretur necessario quoniam tunc principes et praelati darent beneficia et divitias studentibus in hac triplici facultat undae studiosi possent habere iX- pensas, et in vita, et in Studio Sapientiae promovendo. Nam sunt multi it erunt qui nunquam cessarent a sapientis, studio' donec complerent eam. si haberenteXpensas; sed quidam complerent theologiam, quidam philosophiam, et quidam rectificarent jus canonicum, et
et in usu . . . . lectione, eam in usu et lectione B L.
200쪽
ROGERI BACONIS cΑΡ. redigorent ad suum statum. Sed juristae civiles, aut civiliter jus canonicum tractantes, recipiunt nunc omnia bona ecclesiae et provisiones principum et praelatorum; ita quod alii non possunt nec vi Vere in studio, nec studium Sapientis exercere; et expediunt se breviter, aut omnino transeunt, Sine Iapienti philosophiae et theologiae, id jus civile Nec etiam hultum curant de canonico jure niSi propter gloriam Scientiae civilis et sic pserit totum studium sapientiae, et totum regimen ecclesiae, et a de terra tollitur, et justitia denegatur, et omni mula contingunt. His ames sed boatissime apa et Dominae sapientissime, dig
orit aliquis Et lico aliqui sciant bono iis, tamen non si est spes de is quod fiant a M. Sed prophetatum esta quadraginta annis, et multorum Visione habitae sunt, quod inus lapa serit his temporibus qui purgabit jus canonicum set celesiam Dei a cavillationibus sit fraudibus juristarum, et fiet justitia universaliter sine stropitii litis. Et propter istius lapses bonitatem, veritatem,' sit justitiam accidet, quod Graeci revortentur ad obedientiam Romanae Ecclesiae, et quod pro majori parte convortentur Tartari ad fidem, et Saraceni destruentur; si fiet unum Vile et unus pastor, Sicut in nuribus rOphotu sonuit istud verbum Et unus qui vidit me per ovelationsem dixit, et dicit quod ipso videbit me magnifica fiseri semporibus suis. Et certe infra annum unum Iossent fieri si Deo placuerit et summo ontifici, set infra minus: unde temporibus Vestris possunt fiuri Et Deus conservat vitam Vestram ut haec per
suum statum statum Suum T. non nee T. nec om. . sicut vos . . . . bene jus J Om. . tamen non non tamen, T. veritatem Let veritatem, ., virtutem, L.