장음표시 사용
231쪽
XXXVI. OPUS TERTIUM. 117 ibit, plus valeret ei haberes illuni magistrum cui dii prevent tho
dieam totum Xercitum. Qui non soluti possunt pec l00d. specula fieri, sed multa longe majora, quibus AleXander, de consilio Aristotelis, mundum non armorum potentia, sessi operibus AEnpientiae prostraViti de quibus postea tangam suo loco. Et non credo quod Aristoteles plus seivit quam sciunt aliqui sapientes Simul congregati. Non dico quin civit plura quolibet errae, Sed aliquot simul uneti plura facerent quam ipse eeit, Si expensas sumetentes haberent. Ρostea de actione secundum figura redditum est, et os illo
Ostensum quod figura pyramidali e8t melior, et YM- .' I cipue illa, cujus insis is, Superficies a gentis et figures. mn Xime priami breVior, quamvis multae ratione essenees in contrarium habeantur; Sed veritas praevalet. Sies in summa tetigi intentionem istius partis philosophis, mobilissimae, quae tamen nota ignoratur in vulgo Necdum idita est scriptura super hae inter Latinos, nisi quod ego vestrae gloriae transmisi. in in opere primo posui multa de hae Matoria. Et praeter hoc, misi tractatum specialem de hoc negotio
ex proposito editum. Et hic plus habebitis in scriptis quam posset do facili postimari. Et per haec poteritis omnem horninsem thilosophantem AEXaminare et eum riuolibet SapientiSSimo competenter conferre. Et per haec inperta est vin sciendi omnia, quae sunt ciuhoe mi do otimi scilicet laetione, miV in Visum, sive in auditum, sives in nutum, SiVe in illo SonSus, sives in intellectum. Sives in totam mundi hujus materiam. Et ier inne viam sciatur illa scienti magnifica, quae ei Stieeti Va Vocatur; ne aliter potest sciri.
additum est Opus Majus p. 74 'Ἀγoteritis om. T. tractatum specialem1 Prob lythe Same a that publi ed by Jebb sciatur J scitur, T. at p. 358 of the pus Majus.
232쪽
118 ROGERI BACONIS. CAPCAP. XXXVII. Tho appli DEINDE postea applices has radices sapientiae geome-is ' fries ad res istius mundi, quomodo in coeleStibus cur-
violis re runt hi canone actionum. Inter quae nunc memoriam
s. hh,..h saei de liquibUS ei licet, quod orbis ignis moti aestly b0dies. lucidus sphaera sua, sed nee orbes coelesteS, nisi in locis stellarum muta omne lueidum est densum ad quod visus terminatur; et cisti orbes 'unt rari, quos visus penetrat. Unde ignis de sun natura prima non lucet, ut aestimatur a Vulgo atque eum idem Vulgus philosophantium et theologorum dicat quod stella non differt ab orbe, nisi per majorem aggregationem et minorem lucis, falsum ἘSt, quin Sol ratella lueet, ut probo. E, tamen Statonici it Augustinus videntur sapere, it multi. quod coelum et itella, sunt igneae naturae, et quod Sphaera igni reVolutum sphaerico facit coelum, ut Magister in Historiis et alii reeitatis Istud nihil st; nam per fractiones radiorum in sphaera ignis palos quod sit alterius naturae et aliud corpus p coelo. Et per ioc, quod fracti, fit inter incessum rectume, perpondicularem ductam loco factionis, in tetquod corpus ignis sit densius quam coelum. Et instrumenta radiorum, quae sunt ad hoc, docent istud, sicut ipsemet probaVi. Baeon Et cum dicunt omne quod UX, quae a luna venit,
by reflec ostenditur, ter aequalitatem angulorum incidentis, et reflexionis, quod tu illa non AESO reflexa, sed propria lux lunae, quae tamen per Virtutem Solis ducta est in corpor, Juns, Me potenti amateriae Et laedi ost
233쪽
XXXVII. OPUS TERTIUM IJ9 sententia Averrois superi secundum librum Coeli it Minidi. λEt in his potest vestra celsitudo conservo cum Omnibus sapientibus, et reprobare quod Vulgus theologorum se philosophantium diuunt in hae parte. Postea fit longe major et pulchrior consideratio de Causos oflodis mundi, dilicet de partibu habitabilibus er ut is otiosiori tiplicationes radiorum, quantum scilicet potest habitari peratur in propter calorem, et quantum propter frigUS, et quantum una qua
non. Et inVestigantur complegiones omnium locorum toria re-
mundi principalium, per quae potest sciri de aliis ot invenitur quod loca sub polis modi quaedam sunt inhabitabilia propter gus, quaedam propter Calorem,
quaedam sunt temperatissimari cum tamen tolomaeus, et sere omnes auetores, et totum Vulgus philosophantium dicat, quod omnia loca sub polis mundi sunt inhabitabilia propter frigus. Sed ostendo per Aristotelem quod ibi sunt loca combusta et per linium quod sint
rietatiun et radiorum multiplicati secundum figuraso lineas hic specialiter operatur. Nam Propter Pyrn-mides radiorum longiores, et propter refleXiones diversas, accidit, cum aliis nugis, hae mirabilis varietas, sicuto isendi. Et invenitur quod loca in medio mundi, sub aequinoctiali circulo, ubi maxime eurrit sol, Sunt temperata, quod Si contra Vulgus; et etiam Sapientes aliquirationabiliter dubitant. Nam ibi bis in anno cadunt radii recti, et ad angulos rectoS, et non franguntur, et reflectuntur in se, propter quod geminantur, et pyra mides breviores ibi necidunt, quae omni Sunt causa combustionis. Sed quin sortiore causae sunt in contrarium, ideo succumbunt hae rationes. Et Sapientes multi
aestimant quod haec cloea sint 'emperatissima. Nam
Mundi J Sum iii cap. i. potest vestra celsitudo, vestra celsitudo potest, T. Postea Opus Majus, P. 80. sunt om. T.
234쪽
Aviectina loes didit in dueim, id animalibus it in primo Artis Medicinae. in
Sud si sol citabo, excontricum, Eleut Omne mathematici fatentur, non videtur mihi' quod hoc potest Stare, Propter rationem quam explico. Et elevatur consideratio lsue ad locum paradisi, et ponitum sententia theologorum, fundata super positionem Vicennae, quadrati dubia est, sicut suum fundamentum. Ex his locis potest Vestra Sapientia invenire virtutes magnificas et electaS, Valde ignorata a vulgo, et a paucis sapientibuSDiversit notas Cognitio vero locorum mundi est nobilis secun-laustu, θύ, ' dum Se Sed nobilior Propter notitiam rerum, quia locusandixi est principium generationis Secundum enim diversita-
divossitio, dem locorum in compleXione diVer8ificantur res in com-Qs 0il pleXionibus, i, homines in artibus, i, scientiis, et linguis, et negotiis, et moribus, ut videmus Oculata fide, Secundum diversitatem regionum. Et cide, descendi per multiplicationes undiorum id liversitatem aerum in complexionibus et posui radices de hoc in summa, quia mon lotui ad lingula descenderes in hae persun-Had inuos Sione. Sed tamen ranum de famosioribus it ma Ximis xygRxv xl, Oxomplis in robus, o de difficilioribus, scilicet de fluxu
tides et refluXu muris, XI lienVi, assigna D causam hujus permultiplicationem uadiorum tunsae secundum lineas it ungulOS, et per refleXiones rudiorum, ubi unlde pulchra accidit consideratio sapientiae, et toti vulgo ignota in qua pulchre potesti conferre eum Omni sapiente.
Ρos haec descendo ad causam materialem, et ad ea quae conSequuntur ad illam. Et cum omnes ponant
235쪽
XXXVIII. OPUS TERTIUM. 12 Iquod materia sit una numero in Omnibus rebuS, Scilicet, Not nume-
spiritualibus it corporalibus. et in coelestibus et in elementis, et miXtis et inanimatis, et in anima, et in sanie in allomnibu et cum hic sit error pessimus qui unquam 'φ'S' fuit in philosoplita positus, ideo aggredior hanc positionem, et hujusmodi positionis destructio est
valde necessaria. Sed quamvis per ratione maturales et metaphysica possumus iune errorem eliminare, tamen quia tenorem persuasionis intente sequor, ideo Solum lon, demonstrationes inliquas geometricat in lineis explicandas Ostendi etium quod ex hoc errore Fata consequitur quod materia Sit sequalis Deo, et sit Deus ia,
i inpossibil es, hac demonstratione. impediri Non position to solum igitur est error, Sed haereSiS quin il Sphemi m - i 6 inducit Et tamen vulgus studentium in theologia et sopby. philosophia loe amrmant, sed ton advertunt inconVenientia quae Sequuntur propter Oe, quod jam exemplificatum est ieri capita Vulgi. et ieri consuetudinem longam firmatum, i, celebratum ieri SenSum multitudinis Sed itsi non sequeretur illud cinconveniens theologicum ae linc positione, tamen sequitur ex hoc quod tota Veritas rerum creatarum destruitur, et quod impossibilo est aliquid sciri do veritate generationis et corruptionis Num si Materi St in numero, et Thesesson- forma appropriat Sibi Auam materiam, ut aristoteles u.Rἰ λ ζI dieit et certum est quod materi propria requirit hings deformam Propriam, et conVerso -nam materia asini xx Fς hynon lotes, capere innimam antionalem nee muteria hominis nimam asini et ideo si materim est eadem in omnibus secundum essentiam, it lam erit eadem
in eis et ita omnia erunt unum et idem et langelus sic erit dapis, i, homo insinus, coelum terra. et
quidlibet 0rit quidlibet. Iterum, si quod est aceidentaloe rei variatur in
fuit J sit, T. ' Aristoteles dicit See Physica in de D. L. t Auscult, i. 7.
236쪽
122 ROGERI BACONIS CAP. essentia Secundum numerum rerum, ut propria paSsio cujuslibet, sicut risibilo hominis, et rudibile asini, et hinnibile qui multo magis quod est essentiale Variabitur. Cum ergo materia est essentialis rei, et magis sine comparatione udhaerens ei quam aliquod accidens, variabitur in essentia secundum umerum rerum compositarum. Iterum Si materia est una et eadem in omnibus, tunc in generatione unius rei ex alio, ut ignis e terra, non fiet nova materia, sed solum forma generabitur. Sed Aristoteles dodo sit probat septimo Metaphysicae ' quod compoSitum OVum generatur, et non Ormn nutum. Malter Iterum, sicut Substantia composita, quae es, genus,ubisi hin generali SSimum. ideo dicitur tale genus esse respectu disserenoes, compositorum Omnium, quae Sunt in illo praedicamento,
pound of dividitur se suas differentias in ei ut substantia ulla est spiritualis, lin corporalis, alia est coelestis, alia non coelestis, et si ulterius et Sic Ormn prima, qua εpraedicatur de omnibus formis, et est communis iis, et dividitur eadem division per spiritualem et corporalem, o sic ultra usque ad specialissimam habet unitatem generi generalisSimi, et non Si nn Umero, nee Specie, nec genere Subalterno, Sed generes' generalissimo :ergo similiter, cum materia praedicetur do omnibus muteriis rerum, et sit eis communis, et dividatur in materias secundum divisionem compositi et formae, dicondo quod materia alia est spiritualis, alia est corporalis, et paribus assibus Se descendit, sicut compositum et forma re generalissimo in specialissima per omni mediaci quare manifestum est quod abobit unitatem generis generalissimi.
237쪽
XXXVIII. OPUS TERTIUM. 123 Sed dicotur ad hoc, quod haec divisio materiae non is ansmeres, seciundum inlietatem eram, Sed lapparentem, h. bi iii ,
Sestim dum nomen, Ruin una AES, numero. et ideo erit his division
haec divisio solum edundum modum loquendi. IStud h. sh, i
doletur sic si ponamus hoc, tune cum Materia tha real. h: de hab0at formam generis generalissimi, et fiat substanti quae is, genus generalissimum non erit aliqua ' ulterior differentia materiae, nec gradus, licet gradus formae addantur usque ad specialissimam P ut loquamur H Substantia, et corpore, mon coeleSti, et miXtO et animato, et nimali, et asino : hi ergo sunt septem gradui formae generalissimo id ipse inlissimi un, Scilicet, forma Substantialis, forma corporalis, Oncoelestis, forma miXti forma inimati, dorma animalis, forma asini specifici Sed parto materis, non est aliquis gradus, mee disserentia. quia una AESO numero indivisa secundum issentiam Suam ut dicitur quae recipit formam generis generalissimi, ut formum substantiae. od tunc istendo quod non plus lotest capere de sorma, nec est in potentia I alios gradus
formae, et ita nunquam generabitur Sinus, ne aliqua species specialissima Nam rex generis generalissimi est incorruptibilis it ingenerabilis, quin inturn non potest cillam corrumpere nec generare. quin praecedit naturam angelicam et coeleStem, quae sunt incorruptibilos ingenorabiles Sed lausa incorruptionis in
angelo se coelo,' ut omnes conoedunt, is quin sorinncomplet totam potentiam materiae in eis. et appetitum ui sinit: qui potentia id formam moVam et appetitu est causa corruptionis in rebus corruptibilibus. ut omnes seiunt i dicunt Ergo cum res generis generalissimi sit incorruptibilis, manifestum est quod sua forma complet totam potentiam et p-
238쪽
126 ROGERI 'ΛCOXIS CAP. petitum materiae Ergo non is, illa materin inpotentia in ulteriorem formam, nec apta, sed finietur us appetitus in ea. Ergo ceSSabit generatio rerurn, si nihil te post rem generis generalissimi in istis rebus inferioribus. His answer od quia labendi quasdam euasionei salsas, ideo
prima lassio rei sicut dicit videnti in Molaphy- Sica). et illi, qui fingunt hunc irrorem dicunt quod
esse is, magis issentiale rei quam propria pasSio quod ego volo hic audire, sed non alibi, quia salsum est. Sed si sit propria passio, tunc numeratur Solum Secundum iumerationem raui subjecti, ut risibi inumeratur Secundum numerationem hominis, in Socrate ut Platone. Ergo secundum numerationem esse ipsius materiae numerabitur SSentia materiae, quae St Sub juotum illius esse. Si vero os, magis issentiale ut ipsi dicunt, dunes longes fortius sequetur quod illud, cui est essentiale, numerabitur. et ideo ossentia litaec numerabitur de necessitate. His ansme Iterum dicunt quod materia, Si non Sset una nu- tibii do mero, nune AESSet genu Vel Species, vel iniversalexi Ied stom vel praedicabile. Sed haec abhorrens; quia Aristoteles ison, or dicit Septimo Metaphysicae, quod materia est alia ab Ariβioue essentix cujuslibo, praedicabilis Sed patet χα seriet0xtus quod praedicabiles ibi sumitur' pro iraedicamentali; indes doce, ibi qu0d materia est alia per
si si materia non, T. hinc' hoc L. T. Metaphysicoe J vii l. ' χω δε
239쪽
12. sentiam ab omni forma pro istamentali, ut a forma substantiali, set ' quantitato, et a qualitate, et sic 'secundum alia praedicamenta et ideo non sumitur Praedicabile pro universali, nee Pro eo quod natum sit praedi ri de pluribus sed pro praedicamentali et est vitium aliquod translationis, sicut per totum illum locum invenituΓ. Similiter ex mala translatione arguunt quod Olus notus dividit, ut imponunt ristoteli in eodem ΟΡ- timo Metaphystem. Ssed forma et actus idem sunt, ut assumunt ergo sola sorma dividit et distinguis ros. Sed istud nihil est, quoniam non dicit quod solus actus dividat, sed quod eius dividat et si do forma intelligatur, tunc hoc dicit propter hoc, quod magis manifesta est divisio per formam quam per materiam quia utraquo dividit et distinguit, licet magis manifestetur divisio a parte sortiis , et licet principaliter dividat, quia potentior et nobilior est in composito quam
materin E prsetere non Sumitur rectus ibi pro forma, sed pro nutualitate, quae opponitur potentiae. Namnetus tripliciter necipitur uno modo pro Ornan, Secundum quod Aristoteles dicit secundo se Anima, q quod anima est actus corporis,' id est forma. Actus Jynliter Sumitur pro operatione, ab hoc Verbo actere dictus, et sic vocatur ab Aristotele ibidem notus Ae- eundus. Nam sormn est eius primus, set ab ea fit Operatio, quae St actus secundus; unde dicit quod anima non est actus secundus, sed primus.' Tertio modo opponitur potentiae, Secundum quod dicit Saepe, quod uetus et potentia sunt opposita. Et sic accipitur
per Om. T. uetus ibi ibi actus, T. i De Anima ii. I. Uraetus Om. T.
t quin est . . . primus Om. T.
240쪽
126 ROGERI BACONIS CAP. pro elualitate, secundum quod diuinius rem esse in actu, id est actualitat0, Xistendi: Seeundiu quod dicimus quod filius natus est in actu, et filius in semine, est in potentia. Sed hoc tertio modo loquitur Aristoteles ibi in septimo, cum dicit actus dividit. Nam diei quod ex duobus in aut non fit unum, nec e duobus in potentia potest fieri unum; sed Xduob , quorum Unum est in potentia, et reliquum in actu, fit unum. Et se hoc frangitur eorum Achilles, in quo pro demonStratione confidunt. Nam arguunt sic Excludamus per intellectum formam a Stella, et is lupido, et a quocunque. Cum igitur forma dividit distinguit, quia actus dividit, ut Aristoteles dicit, ergo materia hinc inde non habebit quo secundum differat quare erit una et eadem.' Hic est Stultitia infinita. Nam primo fundant o Super auctoritatem falso et male intellectam, ut putet e dictis. That divor Secundo Sininunt cum quCerim quomodo materia ηδ y sitio inclo distin uatur Nam doti argumentum faciam
not depon de Orma, te: EXeludamus a forma coeli sit forma la- b is ii ' sidi materiam hinc inde quaero igitur quomodo dis- is essentia tinguerentur Ormaea Certe per seipsas, quia sunt aliae. q. natura. Eodem modo dicam de materia hinc indo Dum per seipsas disserunt in rebus diversis secundum Speciem, et non propter formas Nam non solum formae sunt aliae per essentiam diversis speciebus. ut in lapide et stella, Sed ipsae materiae sunt diversae in natura Specifica secundum se Unde compositum differt composito per formam et materiam diversa a materia sit forma alterius Sed forma differt a forma secun
prias ita quod diversitas materiae non est a forma, sicut nec converso. Et tamen lossumuς allegare