장음표시 사용
241쪽
XXXVIII. ΟΡUS TERTIUM. 127 pro nobis Aristotelem, qui diei in septimo Metaphy-
Siem, generati non generat aliud nisi propter mate- iam : V ergo materia est causa alietatis, et non sorma. Ita potest argui contra eos. Sed non indigemus hoc argumento pro Veritate, quia iste sermo Aristotelis liab0 alium intellectum. Sicut ergo genera generalissima, ut substantia, qualitas, quantitas, differunt OnPer alia, Sed per Sua essentias, diversas et distinctas Secundum Se Si materi a materia differt per essentiam, et forma re forma. Aut si Velimus magi proprie loqui, dicemus quod differunt per sua differentias Specificas. Nam Secundum Veritatem, formae rerum di-VeΓSarum Seeundum speciem habent suas differentias Specificas, Sicut res ipsae. Unde, sicut substantia incorporea et corporea differunt penes has differentiaS, corporeum et incorporeum, Si materia corporea et incorporea, quae Sunt Species materiae, disserunt per has differentias, quae Sunt corporeum et incorporeum et similiter forma corporea et incorporea. riu tamen loquebar Secundum Vulgatum modum loquendi, ne Simateria et forma rerum diversarum non haberent. differentias specificas, ut totum istud materiam incorpoream Vocem materiam rei ineorporeae, et materiam eOTPOream Oeem materiam rei corporalis, et Sicineludam in istis specificas difforentias, et sic disserunt per Se Sicut Si quaererem quomodo differat substantia ineorporea, tota Simul Sumpta, a substanti corporea totaliter sumpta, certe dicam quod secundum se differunt et Sic materia incorpore a corporea. Sed in idem redit quod prius, quantum ad intentionem Veritatis. Similitor cum objicitur, quod si potentia materiae Strahat unitytanta ut possit esse in duobus, eadem ratione in tribus, dui et sic in infinitis ergo sua potentia est infinita ergo et insini ty.
Metaphysicin J vii. 8. incorpore et corporeaJ corporea et incorporea, T. di erat differunt, . . totaliter tota simul, T.
242쪽
cAP. essenti quar erit 'qualis Deo respondent quod non quin haec est potentia passiva potentinio sest etiVn. Sed demonstrationes geometricae, quas pono in hoc loco Opseris Majoris in evacuant penitu hanc responSionem. Et pira terea potent in nutiva nobilior est quam potentia PnSSiVn ergo, Si potentia materiae Ssimilatur potentiae
divinae infinitae, multo magis potentia formae, quin nobilius nobiliori mngis assimilatur. Et si materia potest esse in pluribus eadem et in infinitis, tune longe magis formn. Et similiter potentia compositi nobilior est quam materis et formae, quin compoSitiam nobilius est utraque divisim, eum habent plus quam
Drmn praeter materiam, et plus quam materia praeter
formam. Et hoc Aristoteles dicit septimo Metaphysicae, lieet male a vulgo construatur littera. Ergo potentincompositi maXime ussimilabitur potentis divinae ' ut possit sesso in pluribus et in infinitis. Haec et multa
Π0 ille ulla possunt adduci, quae latior Sermo requirit. Numarison. Propter PerVe1 Sitatem translationis textus Aristololis ot commentariorum Super ipsum, accidit hic error pudVulgus, sicut illi errone infinita. Quoniam in primo Physicorum ' dicit quod omnia sunt unum Secundum mnterium, diversa Secundum formum : Red istud edi ponitur per quintum Metaphysicae, ubi vult quod illa sunt
diverS genere, quae Sunt diVerS Secundum materiam; et, e OnVerSO, UM' Sunt endem genere sunt eadem Secundum mnteriam, et e OnVerso. Nam in Veritate
materis naturalis, quae Subjicitur in generatione rerum, os essenti alicuju generis communi duabus speciebus contrariis p quia nihil est commune speciebus nisi
in inita J m. B. magis Om. . in om T. assimilabitur J B. Or. potentio divinoe Dei potentiae, lutior laeorum B. Physicorunc i. 2 and 4. quintum Metaphysicoe iv. 28. in quin et quae, .
243쪽
enim mon est in potestate proxima misi nil dua spodios and SPeeieS, et Semper est sub altera illarum. Sod qua tido 'in' ς' agens maturale corrumpit unam, generat latinui ut aliquid est commune semiui it animali, scilicet corpus mixtum, it tollitur natura seminis in generatione inb
illo set fidi animal. Et qui, omnes illud quod is in
potentia ad aliud, et est fundamentiani aliorum, Oentur materiale principium it Materia. ideo vienus Voentur materia, rapeetes it differentia, vocantur formae Si igitur comparemus omnia nil genera Iun. reddendo singulas rapecies coaequaeVR singuli generibus. tune omni Sunt Unum genere ideo Materia, quin materia et genus idem sunt sed differunt dorma id est differenti specifica udi substanti incorporea teorpore, sunt inuin in genere riuo, mellicet generalissimo, quia in substantia, quod est genUS, Untinum; god diff0runt differentiis specificis, quae Sunt corporeum et incorporeum Et celum et corpus elementare sunt unum in torpore. sed Mifferunt differentiis specificis, quae sunt caeleste et non coeleste Et sic de omnibus speciebus coaequaeVies' Omparati ad Uum genUS Et In has similiter, si omnia omparantur ad genus generalissimum, Sense nere
omnia sunt unum in eo, et PSum Si materIn quae Si matili ofi potentia ad omnia. Et si de naturalibus rebus loqua ali hing8. mur Olum, tune omnia sunt unum Secundum materiam naturalem, quae St tertium genus, Seilicet substantia eorporea non caelestis quia istud est commune uinibus naturalibus, et est in potentia ad omnia, et dividitur in omnia ; et sic intendi Aristoteles. Et in his modis noti sumitur materia sicut in errore dicto. Nam ibi sumitur pro materia Nun, SD altera par compOSiti, quae est
comparemus omniast omnia com coaequa vi SI coaequis, T. paremuS, T.
244쪽
substantia simpleX, liversa in esSentia a forma sed hi sumitur materia pro quodam omposito incompleto, quod St 8Senti alicujus generis, quae est in potentia ad Species consequentes. Et hoc modo semper Reeipitur materia per totam naturalem philosophiam, et
quando loquimur de subjecto generationis, quod est materia Metaphysicus Vero considerat principalius de illa materia simplici, quia de illa verisidatur illud in 'septimo Metaphysicae, quod materia alia est abessentia cujuslibet re dicabilis et multa alia. Quod sero Aristoteles diei quarto Physicorum, et mhΦgRin y bibi multotisitis quod materia contrariorum S eadem numero, ut calidi et frigidi, rari et densi ignis et terno, set sic do aliis et quod commentator Averroes in undecimo Metaphysicae dicit, quod materia est una nurnero, intelligendum est de materin, Sicut nunc diutum est; quia genus Oentur hi materia. Et sicut
unum genu numero, et non plura, subjectum est μduobus contrariis Sie eerte Un materia, iam Sei-
licet si essentia illius generis, est in pot0ntin ad di-
VerSn SpeeieS, Upe formae Oeantur. Sed cum dico unum genu numero, non est propter hoc aliquid singulare, quod St Vere Unum numero, ut Socrates VolΡlnto sed est uti esSenti generis, et non plures. Unde Secundum quod unum numero Sumitur pro Singulari, et unum Specie et unum genere dividunturni, in ieem, Sic non eSi genu unum numero. Sed tamen unum genu non est turn gener Seeundum numerum 6 ideo dicitur unum genus numero, O ImUm numero absolute. Nam cum die in hoc loco unum genu numero, hoc quoci dico genus est disserentia distrahens unum numero a Sua ratione Secundum quod
in om T. Metaphysicoe om. L. T. B. Physicorum cap. X. See also Phys. i. 4. subjectum est est Subjectunt, T.
est ens, T. B. Or. St. sumitur om. B. yoron unum numeroJ numero non unum, T. numero Om. T.
245쪽
tuus, qui ' non est tomo, Si genu Unum numero non est unum Umero.
H Eo addidi lic id confirmationem geometricarum Reviems demonstrationum, rim destruunt irrorem praedictum, 'qui videndi Vestra sapientia quid sentiendum sit in hac uit and parte, Moneae plenior tractatus consequatur Transeo μόT ' igitur ad ulteriora in parte mathematicae. Nam osten by Parme-
quae sunt continuitas, et unitas, et figuratio, et tempus, et motus E, ideo advolvo positiones Thilosophorum famosas de his, quae sunt in irae cujuslibet, idi quas Aristoteles certificat quae tamen, sicut habent pulchritudinem sapientis sic labent difficultatem magnam. Nam Parmenides i, Melissus credebant quod omnia corpora mundi fuerunt unum Continuum a terra Sque ad ultimum coelum. Et tum loc reprobatum is, in multiplicationibus specierum pulcherrime per 3iSum, hi supersedeo de hoe Sed pono rationes falsigraphica in terminis geometriae pro positione illorum philosophorum, quae fuerunt temper insolubiles inpud vulgus se capita eorum et solvo ins Deinde, relicta hau and thopositione. descendo id positionem Dem eriti it eu ' uippi, qui posuerunt partes mundi di VerSas, Sed posue Democri-runt eas esses infinitas et indivisibiles. quia Osuorunt μ' omnia tori χα intomis indivisibilibus. Et Aristololes multum laborat contra eos principio me Generatione, et tortio Coeli sit undi. od in libris Latinorum, propter PerVerSitntem translationis, nihil prosodit. Nullo inim modo lotes, intelligi Solutio antionummi answhr
quid quia, . . pulcherrime pulchre, B. pono Opus Majus p. l. De Generatione Li. I. Coeli et Mundi Diti. 2. 4.
246쪽
istorum philosophorum, et tamen Aristoteles multum nititur ad solvondum ne habemus aliquam reprobationem certam do hau positione per Aristotelem. Et ido addidi demonstrationsem geometrioam, quae destruit hanc positionem 1naliter. Nam ex ea sequitur quod diamotor si commensurabilis costae, et non solum Commensurabilis, Sed aequalis, quorum utrumque Stimpossibile. Et nunc apponam rationem Solutionis eorum, quae Si clavamerculis qua Soluta, perit totaporum phantasia. Et istud valde considerandum est et
Dicunt enim sic omno corpus potest dividi secundum Omnia uncta, quin continuum potos dividi ubique, et qua ratione in uno loco et in alio. Sed posito possibili, non accidit impossibile. Ergo, si ponamus corpus esse divisum Seeundum Omnia Uneta, non est inconveniens. Sed res componitur e eis, in quae
dividitur. Ergo corpus componitur e punctis indivisibilibus seu X ntomis, quia atomu reSpondet corpori, sicut punctus lineae. and oleare Α lio distinguendum est primo, Secundum OmpOsitionem et division0m. Cum dieitur P corpus potest dividi secundum omnia puncta, V si hae determinatio, secundum omni puncta, determinet hoc quod dico,
potest dividi, vel ratione ejus quod est dividi, sic salsa est quia hoc verbum dividi est praesentis om-poris, et signifieat adlualem divisionem corporis in puncta omnia, quod est impossibile ; Vol potest d0- terminare hoc quod est potest, et tunc distinguendum Secundum aequi VOeationem. Quia hoc Verbum potest aut significabit potentiam, quae potest reduci ad netum purum et completum; et tune adhuc falsa est oratio quia lotentia divisionis in corpore mon potest reduci
247쪽
XXX lX. OPUS TERTIUM. 138 ad laetum talem vero dicat potentiam, qua redu No uelicitur ad actum impurum et incompletum, cui Sem Per h hi. ' est aliquid admixtum de potentia ad hilteriorem actum, at0msquete Scilicet Sic reducituri actum. quod semper relin y' 'lquitur potentia ad alium nutum divisionis, Sic est Vera. Nam haec Si potentia continui quia est divisibiles in infinitum p et ideo, si Semel redueatur haec potentia ad actualem divisionem. non excluditur ictus alius divisionis Immo necessario lonitur quia pars divisa potest iterum dividi. cum si, quantum et sic in infinitum. Et lic solus sensus est possibilis et ex eo non sequitur imposSibile: quin nunquam Sequetur quod erit divisio ructualis inliquando in Omnia Iuncta
POSSibile est corpus esse divisum in puncto actualia' in f
ter edi similiter puncto ructualiter et sic de ono potnt aliis. Ergo haec est Vera: Ῥ08Sibile 'St corPUS 8Se s hisbdivisum Secundum Omnia iuncta ictualiter. Et sor possibilitytificatur haec objectio, qui quaelibet singularis est possibilis et mulli alii cincompossibilis. Ergo universalis est simpliciter possibilis, et poterit poni. Verbi gratin, in oe est possibilis, Socrate. loquitur in ictu, et hic lato loquitur actualiter, et sic de aliis ' et nulla singularis alii ' repugnat. Ergo haec universalis : omnis homo loquitur actualiter, St 08sibilis, et potest poni inesse. Sed taec universali prOPOSitio, omne contingens est Verum, non est OSSibili mi ponatur in ess0. et dicatur aliquando quod Sit Vera quin ejus singularia licet sint possibilia, tamen unum alteri comparatum est ei incompossibile, quia sunt contradictoria. Utrumque
248쪽
131 ΟGERI BACONIS CAP. enim contradictoriorum est ossibile secundum Se ut Socrate loquitur, est possibile, et Socrates non loquitur. Sed non compatiuntur se in eodem tempore. Et utrumque est contingen ; ideo haec uniVersalis, Omne
Contingens St Verum, Si impossibilis. Cum igitur in impedimentum possibilitatis alicujus univorsalis Stquod vel aliqua singularium non est ossibilis, vel aliqua alii est incompossibilis, et non pot0st aliud impedimonium dari de possibilitate universalis : sed haec divisio in quolibet puncto est possibilis secundum Se, ut patet et divisio in iuncto ei ualis non repugnat divisioni adluali in B puncto similiter in C puncto, et de quolibet dato, quia nulla est contradictoria alterius
ergo relinquitur quod hae universalis, corpus est divisum in nutu Seeundum Omnia puncta, Si possibilis.
Et dicendum os quod quaelibet singularis est possibilis secundum se, et cuilibet relicui assignaue in actu compossibilis ; sed tamen alicui indeterminatae et assignandae de futuro est incompossibilis, propter hoc quod partes in quas fit divisio actualis ino puncto, et in D, et in C, et in quolibet dato, sunt iterum divisibiles in novis unctis, qua non potuerunt priu dari;
qui non omnia puncta divisionum simul possunt accipi, eo quod planeta non Sunt continua Sed pars
quanta est inter quaelibet duo puncta data, et cum illa Sit quanta potest in puneto medietatis suae dividi in duo mediu. Et ideo concedendum est quod divisi in puncto non repugnat divisioni in aliquo puncto dato in rn senti et in netu, sed in aliquo dando nec possunt omni puncta divisonis dari Simul, sed successive dantur in infinitum. Quia semper post divisi emin quocunque puncto restat divisio illarum partium quae Sunt diViSyΡ, quia quantae Sunt Et Si evacuatur
loquitur J loquitur, aetia, T. in Om. T. L. est contingens contingens est, ' in aliquo J aliquo, B L. T.
249쪽
haec Herculis clava, licet cum maxima dissicultate Naiti totum Vulgus tuo ignorat reliqui tamen periti noveruntllaec sed Valde pauci. CAP. XL. Postg sexui sermonem ies figuratione torporum hospho mundi et iusquam in maturalibus aristotulis is 2ςR' 'R
major dissicultas nec pulchritudo Veritatum iure raci of Heavenentialium, nec delectabilior, hominibus Seientibu bene l. .hi '' geometriam. Et si tempus non habueriti exami as Opposed nandi has dissiduitates Johannes potens S in his plus quam Omne qui Sunt arisius, et faciet omnia ante oculo VeStros, et corpora sicut figuras Et hic sunt tria lapitula triticipalia. Nam primo docetur vera figuratio per veras et pulchrai demonstrationeS. innide coelo quam de itumentis quatuor Seeundo nSSignatur magnum mirabiles in mutura, ita probatur per
demonStrationem, quod vas vel cyphus, vel aliud potost plus continore de liquore in inseri0ri loco quam in Superiori, nulla alia mutatione sueta Tertio reprobatur falsitas figurationum quibus philosophi aut Aristotolum usi sunt Et quamvis por primum habeatur veritas figurationis, tamen tertium habet pulchriores et majores dissiduitatus Et aliqua in summa hie recitabo. Exposui igitur quo modo philosophi figurabant tho Pla-
quinque corpora mundi, Scilicet coelum et quatu0r
elementa, per quinque figura corporales, de quibus detorminatur in tertio libro lumentorum Euclidis. Et quia hae sunt gurs regulare Solpe, o puleliriores aliis set meliores, propter hoc dederunt corporibus
mundi principalibus. Sed quia in Tertio pero X-Ρ0sui has figuras brevius, ut latius in Primo, ideo nune omitto. Et quia Aristotelus tertio Coeli t Mundi' destruit lanae positionem, ut in trina, opere iXpli -
quod vas, vel cyphus, opus ' Cocli et Mundi cap. 4 5. Majus, P. M.
250쪽
136 ROGERL BACONIS CAP. enui, in sed in Tertio sertransivi, ideo aliquid dicam hic ad iupositionem illius quod Majori opere ScripSi. the sup Aristololes quidum dicit contra eos, quod tunium duae
Arist0lle scilicet cubus et pyramis; et has dederunt igni et terrae ergo in reliquis tribus corporibus erit Vacuum ;Scilicet qua, et nere, et coelo. Replere ver locum es tripliciter uno modo sicut omne corpus habet locum r*θter celum ultimum, et non solum coeli inferiores et elementa, sed composita celementis. Quin
quidlibus habet aliquod lementum continen ipsum
et Oeans, prseter ultimum coelum; et sic locus est ultimum continentis, ut Aristoteles docet quarto Physicorum β et sic Omne corpus replet Ouum, quin quodlibet aequatici suo loco, et neque tu neque minus iubet; et si communiter et Vulgariter necipimus locum e replere ipsum. Sed sic non necipit Aristoteles in reprobatione Sin, sed aliter, Secundum quod magi proprie replere locum convenit superficiei' quam corpori. Nam paucitas Supprficierum implentium Sua loca est causa paueitatis corporum implentium sua locn. Sunt enim tantum tres superficies implentes JOea, et duo corpora tantum, Secundum quod hic accipitur repleti loci. B What Replere vero superficialiter locum est implere quatuor
angulo recto cire punctuin Unum, qualitercunque figurae ad invicem componantur, Uin non POSSUnt plures esse. Figurae Superficiale igitur, quae congregatae circa unetum unum OSSunt TC0eiSe Oecusare quatuor nugulo restiOS, et nec plus nec minus, illae possunt locum replere ut Sunt univor quadrata, nam
angulus quadrati rectus est Et tres hexagoni regu-
emplicavi I Opus Majus, p. 100. Physicoruni J cap. 5. et om T. L. ' ipsunt locum, T. elementum i m. B.; aliquid L. 7 superficiei tam superficiei, Li' doce didit, T. R et i m.