장음표시 사용
261쪽
XLI. OPUS TERTIUM. 147 sicut dum lineae obviantos sibi invidon habent diversa puncta in sui extremitatibus simul applicatis; et ideo concedunt hic esse plura instantia et plura tempora seilicet, tempus unum ipsius termini re quo et aliud ipsius termini ad quem Et cum dicitur, quod intor quaelibet duo instantia est tempus medium dicunt quod hoc est verum' in eodem tempore, non in diversis sicut inter quaelibet puncta duo in adem linea est
linen media sed non inter puncta quae sunt duarum linearum Xtremitates, sibi invicem iecurrentium.
Sed haec solutio salsa est multis de causis una Stquod non est possibile, quod plura tempora sint simul ut probatum est. Secunda est quod in illo temporucommuni unum instans respoudore illis duobus instantibus propriorum temporum et ideo in eodem instanti illius temporis commuuis esset res nil, et non alba quod est impossibile. Tertio, contra Aristotelem est haec solutio, quia facit eamdem cavillationem in octavo Physicorum, et solvit dicens, quod non contingit dare instans in quo est re ultimo Sub termino n quo, sed primum in quo res est sub termino ad quem. Quia non est nisi unum instans hic ergo est finis prsΡteriti et principium futuri, et in eo acquiritur terminus ad quem. Et hoc est intelligendum quando
terminus ad quem Si permanenS; quin re SueeeS-siva non potest esse in instanti sed in tempore. Et his visis non solum patet falsitas hic vulgata doinstantibus pluribus et temporibus pluribus, Sed quomodo veritas de omnibus hi plana St, Secundum hujusmodi considerationem. Nam ubi major est dissicultas, scilicet in transmutatione pani in Corpus Domini, quia se transmutatio Si Supra naturam plus quam aliae, dicendum est quod oportet nos loqui de aliquo tempor finito et certo; quia non dura lis e trian
substantiati , in infinitum mi patet. Sit igitur illud
262쪽
14 8 ROGERI BACONIS s P tempus , et postquam mitur a parto post sicut parte ante, non habebit nisi unum insem n nrte Ρ0St, et unum a parte rente ; et hi fini sest in- Stans, secundum quod sit C. Ergo in δε sempore finito per C instans re parte post complebitur limetransubstantiatio. Sed in tempore S semper panis, set in C instrensi si corpus Christi. Et id0od0bse diei quod nunc primo, scilicet in C, est Orpus Christi, et non ante. Et quia non si ibi nisi unum instans it arte post, scilico ipsum C, ideo non contingset dare reliquod instans in quo ultimo est panis. Sed reliquam partem temporis A possumus assignare si dividi mus , or intelloetum, in duas medietates, Vel in tres tertias; vel lia divisiono, secundum rutionem divisionis ipsius continui in partes quotlibet aliquotiis quoniam tempus est quantitas continua tune OS- semus dicere de secunda medietnte, vel de ultim tertia, aut de quaeunque alia parte aliquot ultima, quod nunc ultimo est pnni ; et nunquam hoc dicetur de aliquo instanti, quia non St nisi unum a parte una
temporis in quo fit transi nutatio; et in illo est Corpus Christi se ideo non panis. Sed in toto A sempore praecedenti instans est panis, et in unlibset parto sejus. Et si dicendum de aliis exemplis praedictis id tota transmutatione naturalium rerum. Ne est
aliqua differentia, nisi quod in naturalibus motus ad torminum ad quem fit in tempore, et corrumpitur in eo torminus a quo. Sed hic in toto A tompororemnne Pani S, eo corrumpitur; sed in C instanti jam usinit panis, et transubstantiatur in Corpus Christi, et non est panis sed Corpus Domini. Et ideo nunquam danda sunt duo tempora, seu duo
instantia. quae liu cinguntur.
263쪽
QUONIAM Vero totus mensuratur a tempore eo Si homolion
Primes: de Sunt circa motiani Ligurationibus pulchris deseribundro, ideo eas explicavi, et posui radices unius Scientu mariae, qhu VOentur Seientia de ponderibus, hoc es de motibus gravium et levi viii. Et tuo Distinetio est de pulchrioribus quo Diisi, o multum utile est in naturalibus sciendis sed vulgus totum hoc ignorat. Et nune addo aliqua ad tu e qus non posui alibi, in quibus
errat vulgus; et unum quod certum apud Latinos naturales non Sta an motus gravium e levium possit fieri in iudi vacuo. Nam ante Aristotelem philosophi How hoΡ0Suerunt acuum in Diundo propter motum, non ' Τ' bustimantes quod motu libeati POSSit esse Sine saeuo Parose. sui si in leno Sit motus, arguebant duo corpora esse simul in eodem loco, quod SSe non poteSt. Quaerunt igitur, an in tempore, Vel in instanti, ieret lapis a coelo in terrum, Si aeuum Sset in medio ita quod nullum corpus naturale, Sed patium Vacuuin. Et
post aut quidam quod in instanti, et erit mutatio non Diotu quidam quod in tempore et erit motus non mutatio, quia tutatio est in instanti, et motus in tempore Secundum naturales. Nam illi qui ponunt in instanti arguunt sic Aristoteles demonstrat in littera se quarto Physicorum, capitulo de Vacuo, Sub his verbis. Vneu ad plenuin non St Proportio, Sed cujuslibet temporis ad aliud est proportio; et corpus movetur in tempore aliquo in lenoci ergo si in
vacuo OVeretur, non fieret in tempore, Sed in non
264쪽
150 ROGEM BACONIS CA tempore, quod est instans V Haec est demonstratio AristoteliS. Moit 6 in tem arguunt quod motu causatur per hoc, quod Rum medium in arto resistit, set in parto cedit. Si enim
cundum quod plus vel minus resistit medium, citius vel tardius movetur corpus in eo, ut videmuS. Quapropter eum in aeuo nulla resistentia est, quia nec molle nec durum, non enim habet aliquam passionemna turalem, Subito et in instanti oret obit in on coelo in terram. Sed hae rationes, non proeedunt nisi de motu naturali, et non do motu in communi. Intolligamus igitur motum ante proprietatem RiUΓR-lem, et corpus in communi antequam fiat naturale; et non consideremus proprietates naturales pleni Scilicet densitatem ut raritatem, secundum qua Vnrintur motu naturalis; sed consideremus tantum quantitatem Spatii, bstractam a conditionibus naturalibus, Thessallae ut mathematicus considerat ama tunc falsum est quod
reasbuitio dicitur, neui ad plenum non est proportio. Quia plenum hic necipitur ante proprietatem naturalem. Et certe lese vacuum se plenum in naturali proprietate
non Communicant, tamen communieant in quantitato
Spatii. Nam potest utrumque sputium distingui penes
studia, et milliaria, et caeteras menSura geometriQRS.
Et sic poterit motus in vacuo fieri in aliquo tempore, quod habeat proportionem ad tempus motus in pleno. Et propter liost hae rationes, et hujusmodi multae quas Aristoteles facit, non sunt nisi quod motus naturalis non potest fieri in spatio aeuo. Et ideo alii s stimant quod motus hone potest esse in aevo, dummodo non intelligatur motus cum naturali proprietate. Et arguunt
265쪽
in Pati Vacuo Sunt prius et osterius Dropter quanti p0ining Q
tatem quae habet prius et OSterius ergo 1n neuo
potest esse motus; et si hoc tunc et in tempore quia motus non fit in instanti. Iterum, sicut se habet instans ad tempus, sic Sohabet unetus ad lineam ergo permutatim, sicut instans ad punctum Sic tempus ad lineam. Sed transmutatio puncti est in instanti ergo linea transitur in tempore. Quare spatium vacuum linerere non potest pertransiri nisi in sempore, et ideo et motus in eo. Iterum corpus motum, ut lapis habet prius et posterius in suis partibus, et Θquidi Stant Semper. Ergo prius Occupabit primam partem acui prim pars mobilis quam Seeundaci nam aliter rima et posterior pars corporis essent simul, quod est impossibile. Bolinquitur ergo quod successive transibunt semper partes mobilis partes ipsius vacui et ideo in tempore. Iterum, nulla virtus finita agit in instanti sicut probatur sexto hysicorurn. Ergo cum Virtus graVis
sit finita, non fiet deorsum in instanti. Iterum, nihil potest simul et semel osse in diversis locis, nisi Creator Sed si in instanti fieret tunc esset simul et semel in principio spatii, et in
medio, et in fine, o per consequens in omnibus partibus spatii ergo non esset reatura. Et isti re dunt quod motus voluntarius potest fieri in novo, etsi non naturalis. Et ho accipere se dicunt ab A verrois commentatore. Sed hoc impossibile est quo
et ac T. prius ac posterius, L. partes et partes, . . de Tempore Phys iv. 0. ' sexto Physicorun cap. vii.
266쪽
152 ROGERL BACONIS CAP. Bacons Dium Reuuin, ut Philosophi posuerunt, et ut Aristoteles ' 'v'' utitur contra os est spatium vacuum, haben longum, intum, et profundum, inrens tamen maturalibu PRS-sionibus, in munt calidum, frigidum, rarum, denSum, molle, durum, graVe, leVe e hujuSmodi.
Sed hoc spatium sic positum habet unde replent locum et nunquam cedat alicui, ut dicit Aristoteles, capitulo De Vacuo quoniam per trinam dimensionem corpus quodlibet replet locum. Unde corpus
naturale non replet locum propter calorem et frigiditatem, Vel lium RSSionem naturalem, Sed propteririnam dimensionem ; et ideo cum Vacuum habeat hujusmodi dimensionem, natum S locum Suum replere, Sicut quodelinque corpii naturale. Nec poteSt cedere, quin nullum RSSionem habet natu-Γulem Corpus enim alii non odit nisi quia est molle, o hujusmodi causatur a qualitatibus primis, qua sunt calidum, frigidum, humidum, Siceum; ergo No odie Vacuum nulli orpori cedit. Sed motus non estinoso 'DIS memum Cedit Obili, quia litor ossonin motion duo corpora Simul ergo relinquitur quod non potest esse aliquis motu Corpori in vacuo, ne naturalis neu voluntarius, nec aliquo oli modo excogitandus.
Et uoc est demonstratio Aristotelis versus finem capituli o Vacuo. Et istud concedo. Et mirum est quod doctores vulgi non conSiderant hoc cum in suo teXtu consistat. Et cum objicitur per rationes tres rimas, quod ibi OSSit esse motus, licet non
naturalis, dicendum est quod hoc esset Verum, si sola quantitas spatii consideraretur, Ut illpu Rtione procedunt. Sed aliud est impediens scilicet quod non potest
267쪽
XLII. OPUS IERTIUM. 53 Quod autent alipe ratione sequentes proban quod in an in instanti non ut in pntio Vnello, concedo othermise.
Sed non Propter hoc equitur, quod in tempore quin mediunt est scilicet quod neque in instanti, neque in tempore ; et io est quia Vacuum cedere non poteSt. Sed Si cederet Sequeretur bene, quod motu S OSSet esse in eo licet non naturalis. Et ideo si dicatur, quod si nihil ess0 ultra Sphseram qui nisi Vacuum, et medietas unius lapidis esset in vacuo, Qt lia medietas in aqua, lapis OSSot de-wendere in Sphvrea a thuu sed sicut descenderet in aqua te lin medietas recederet re loco suo in Vnduo, ergo tune relinquitur quod mediosas lapidis 'moVeretur in vacuo dicendum, quod ponit corpuS recipi in vacuo, e ingredi arte ejus, quod SSe non potest. Si tamen dicatur, quod Si ponatur neu iam, et ponatur quod sit divisio inter partes ejus, ut locarip sit medietas lapidis, tunc moveretur lapis inter latera Vacui, Sicut modo inter latera aeri divisi sertur lapis ab aere concedendum est quod posset fieri
motus tunc, sed On naturalis ; quia in vacuo nulla est natura ; et de motus naturali in eo SSe non
possit. Sed illud non est contra praedictari quonia in
uos negamu motum P08Se fieri in Vacuo, Si corpus sit extra aeuum, et aevum Sit ContinUUm, non diviSum Secundum Se Quin Sic OSuerunt Philo-SOPlii Vacuum necessarium ad motum.
lupidis ona. . dicendum et dicendum, MSS. diuisio indivisio, MSS.
268쪽
ROGERI BACONIS CAP. Argument trina demensio geomefrica, secundum longurii, intum
.hydduidae Profundum, et Pertinet ad haec qum quaesitati sunt thilosophi vero ante Aristotelem aevum extra
coelum et infra caelum propter motum poSuerunt.
Et ipso quarto in hysicorum, de Vacuo, disputat contra hoc. Cum igitur probatum est quod propter
motum localem non est necessarium, Sed magis impedit, quia non cedit corpori, uperendum est Daliquo modo possit vacuum aliter salvari. Et ostenditur quod ion; quin omnes parte uniVerSi habent ordinationem naturalem ad invicem. Sed in neu nulla est inclinatio naturalis, nec aliqua natura, ut Aristoteles dicit, ergo non potest esse in rerum ordine naturali. Iterum, Si acuum esset, ut dictum est, non esset aliqua forma naturalis uniens Hu partes, Sed UM- libo pars vacui ess0 in actu diseret ab alia, cum nullam formam natura lem unientem eas in suo toto haberent, qui in neu nulla natura est, Sed partes in omni quanto sunt infinitae; et hoc in potentia, quando Sunt unitae per formam totius. Ergo eum non possunt uniri in aeuo per liquium formam,
erunt infinitae in uetu quod est impossibile.
Iterum, si trina dimensio per se staret in Substantia corporali aliqua, ' tune non 8Set accidens, quin Reciden non potest per Se Stare ergo SSet substantia sed non incorporea ergo SSet corpuSaliquod, et ita esset plenum ibi, non aeuum, Vel elementum, Vel aliud.
Iterum, quod non extra coelum possit esse dicit '
quartes quarto capitulo B. modo om. B.
Pacuum . . . salvari J Vacuum essi aliter Salvari, B.; aeuum Sse,
aliter esse, aliter Salvari, L. ' rerum ordine ordine rerum, T. eas eas innientem, unienten
aliqua alia, L. possit posset, V. dicit om B.
269쪽
ibi lationem, sed Musae rationes ultimiae probant ioctam infra oculuin quam extra; et tertio hysicorum ponit demonstrationem ad hoc vacuum est oei PriUntu corpore natus tamen et aptu recipere corpus, ut diXerunt; et vacuum extra celum SSet Perpetuum, et in perpetuis non differt sesso a posse od St, aetUS potentia orgo si vacuum ibi osset, haberet aliquod corpus in actu Sed non potest corpia esseeXtra mundum, ut planum est, et Aristotele demonstrat primo Coeli et Mundi. Sed hujus con Objeetiontrarium videtur, et fortissimum argumentum ad hoc est quod Aristoteles indueit contra se, scilicet de tolle.
nutrimento et augmento. Nam cum alimentum Sit CorPUS, et corpUS non poteS QSSe cum alio corpore in eodem loco, tunc oporto poni poros nouo in quos alimentum intret, et coagulo tur in carnem efOSSA per Calorem naturalem, et non ingrediatur solidum os et Carnem. Iterum, implentur a plenum aqua, et habeat fora Provo bymina in inserno et orificium in supromo Obstruatur ergo orificium aut igitur aqua descendet inserius ottunc erit aevum, cum ne a Superiori intrare non OS- sit, aut qua eum Sit graVis quiescet SuperiuS, contra
naturam et Violenter, non impedita. Sed Aristotolos diei quod inne corpus serti maturaliter in Suum locum, non prohibitum. Si dicatur non descendet a qua ne fiat vacuum sed istud non debet diei; nam pura negatio non est causa stirmationis hoc autem quod dicitur, ne fiat vacuum est pura negatio. Ergo non erit causa
Iterum, argui potest per modum, qua adducta suntii Majori opere proe opinione armenidis it Melissi,
Geli et uiui J cap. X. hiabeat J in T. impeditu impeditur T. yrohibitum Phys. viii. 4. redductu addita, L.
270쪽
156 ROGEM BACONIS CAP. Argumenis qui P0Suerunt Omnia unum Nam illa in argumenta pos
sunt sol mari pro vacuo sic necipiantur duae tabulae Dianae et Sphericae, et conjunguntur Undique, et eleventur tib invicem sequaliter, aer exterior citius veniet ad latera tabularum quam ad centrum ergo dum partes laterales replentur erit Vacuum in centro. Iterum, si linea transeat per duo corpora inter hue non sit tertium corpus medium, tune cum SuperficieSillorum non secabunt lineam illam in uno uncto, quin tunc idem esset terminus utriuSque, et SSent OPPUGuniatii, Sec unt eam in diverSi punctis Sed inter quaelibut uncta in eo dum cadit linea nitidia ergo ibi erit
spatium lineare medium ; et si lineare medium tunc superfidiale et corporale quin linea non Si in Superficie, nec superficie Sine corpore ε ergo ibi rit trina di insensio inter illa corpora I Sed nullum Corpus lenum ibi est, ut positum est ergo erit aeuum. Iterum, si etiam duo corpora Sint inter qu*u non sit aliquod pisenum, et ducuntur duae lineae a centriSeorum equidistanter Sque ad tertium corpii Superpositum, illae liuem cum Sint equidistantes, et terminatae in corporibus illis ad diversa uncta, terminabuntur in tertio corpore ad diver8n uncta orgo par COI poris illius est in medio earum, et tantum distant in parte inferiori, quia aequaliter di Stant Semper ergo spatium corporale est inter tabula illas vacuum, cum plenum positum est ibi non esse. Iterum, alio modo pote8 urgui si inter duos parietes solidissimo Ruseretur omne corpus Starent non mutati; ergo sicut prius di Starent Sed non per plenum, ergo per distantiam vacuam. Ad lio dicendum est quod
Vacuum Sse non poteS in rerum natura propter rationes Supertu laetaS. illa prima, T.
tertium Om. . med uni om. . nec superjicies sine corpore Om.