장음표시 사용
571쪽
similiter, aut Arator taliteri Versus is, nimis vitiosus Et 'Divinum concepit iter hine aera Maria est; 'ultima syllaba hujus dictioni. Maric potest auferri;
sed non plus, quin VerSUS periret. Manifestum est igitur quod in hac dictione tisanα- Pium, non auferetur eandendo nisi ultima syllaba, et ideo scandetur sic : tisanari oryze,' sicut Principi et nem in versu Sedulii, et sicut Judici
humanum in Versu Prosperi. Errat igitur Brito cum suo leXandro ecquam. Hic Alexander in multis vera et utilia scripsit; sed tamen inter auctores non poteSt, nec debet, justo titulo numerari. Similitor multa salsa dicuntur cum istis nomini In etymOb Cenobium, enodoria, encaenia, cinomia, Sceno 'Fr
phagia, et hujusmodi similia. Et est serror in simplicibus et compositis, set ignorantia horribilis. Propter quod diligenter considerandum est quod multa
istorum dicantur a κενα Graeco, Sed non omnia. Et sciendum quod cenon, apud OS Prolatum uno modo, seribitur apud Graeco tribu modiS. Primo per ebreve Sicut enon, et te St inane Seu aevum, 'UOcenodoaeia, quae est Vana gloria; quia sae est gloria, secundum quod habetur Deus. Septimo in glossa. 0- eundo modo scribitur per diphthongum ex alpha et tota, sicut at non, et tune idem est quod novum undo enecenia, quod est innovatio Vel dedicatio, set nova festa et dedicationes occlesiarum unde eri senia Ne id est, dedicare, sicut vult Augustinus ' super Johannem. Tertio modo scribitur per diphthongum et micron otiola, sicut Joinos, i, tune inpud Graecum sonat s
572쪽
ROGERI BACONIS cΑΡ. Graecum, unde dicunt imon. Sed Latini, secundum Prisulanum, secundo libro, utuntur se dipthongo proe et dicunt o sonant e. Unde dicunt cenon, n quo epiceriori, communi generis, et cena, quod Si communitas dentium; qui apud vetere solitum est in propntulo vesci, et communitor epulari, ne Singularita generaret luXuriam seu gulam. Item n enon, quod Steommune, et bios,' quod est ita dicitur senobium, teon obitae, quasi communiter viventes. Sed enon Scribitur per , sicut γονε quod Si peregrinum, a quo remum, quod est nimis extraneum, et non est ibi
eremum, ut e liter praeponatur, licet hoc velint u-gutio, et Brito, et alii se errorem. Vam in omnibus Bibliis antiquis, set historiis, et alii invenitur incipere per ν litoram, set ita est in Graeco Gnomi uno modo derivatur u cenon, quod Si Commune, et mi , quod est musca. Et scribitur per o diphthongum,
in Graeco Sic κοινο pro quo Seeundum Communem
usum retinorum in aliis vocabulis hujusmodi diphthongi oboro dici coenomia, ' ut patet e praedictis. Sod amon praevaluit usus Latinorum antiquorum in hoc vocabulo, ut diceretur inomi per i non pere. Et sic accipitur in primo, quoniam ieronymus in translation sun juxta veritatem Hebraeicam tranS- fert omne genus muscarum in illo primo antedicto; o sic est in sextu Exodi viii. 21. Omne genus
mUSenrum, ut Sumntur musen communiter in hac vel
illa. Et septuaginta interprotes transtulerunt de Hebraeo in nucum ibi omnimodum muscam, Sicut X Graeco patet, et glossa diuit ibidom. Et propter hoc omnino tenendum est quod illa plaga AEgypti fuit Momni genere UScaram, et non de uno tantum, scilicet de canina, de qua nunc dicendum St.
573쪽
VII. OMPENDIUM STUDI1. 459Hae autem Ginoe seribitur υνο ια, sed debet seribi per I Graecum, Sine per pSilon. Et dicitur a cynes, quod est cani et mire, musea, qua Solet multum inpostat infestare canes, et eorum auribus ad serere. Per
superiores igitur ratione patet quod plaga AEgypti non
deb0 osso de canina specialiter, sed de omnimoda. Et malo aestimant esse plagam Egypti et in salterio. Et ideo una glossa magistratis Xod. viii. quae dicit quod inomia est ibi musca canina, sulsum est, sicut infinitae alia super Bibliam, quae non Sunt unctorum, sed doctorum insumetentium in hac parte. Cum igitur Brito tonset unum sensum tantum, et apias lium, et alii similiter, non distinguentes de Scriptura istorum diVersa, ne exponentes quid veri se quid falsi sit hie manifestum est os esse ponitus vitiosos. Similitori praedictis do cenon multipliciter sumpto et se omnibus dorivatis. Circa has dictiones nummus et nomisma, disputa Other in tionses Britonis et aliorum multa frivola continunt et V iis fulsitates, et nihil certificant. Certum igitur est quod mistahes.
imminus apud Omne auctore Seribitur per duo , tost Latinum. Sed nomisma Graecum est, et scribitur per o vocalem in prima syllaba, et m in secunda.
Unde nec habet u neu m in prima syllaba. Et in Grs eo scribitur per m et O in prima syllaba, ut patet, Matthaei vicesimo sueundo, ubi dicit Dominus 18.J Ostondit mihi nomisma census. Ibi enim scribitur
in Graeco hoc Vocabulum Nomism Aleus ocitatur in Latinori unde pure Graecum St, et Omnino. Quapropter
Brito errat, et alii, qui Volunt quod habeat re in prima syllaba, quicquid sit de . Et do ultorius errant qui leunt a nummo derivari, decopii eo quod credant quod habent, in prima syllaba . Sod si alia
ratione salsum dicunt setobsurdum quin Grs cum non derivatur nautitio. Et tertia ratione per Graecam dori vationem pato quod dieitur re νομίζω Graeco, quod est
stere νομισμ α Et νομισμ. breviatur in prima syllaba,
574쪽
460 ROGERU BACOXIS CAP. ut nummus longatur in prima syllaba, ut differentia major appareat inter illa, ut habenturi Juvenco tertio libro super Matthaeum, ubi diei sic : Inspicit in nummum sculptique nomiSmati aera.'Et Sodulius in quinto libro 43. :
Iam Miri doloris ter dena nomismata SumiS.
Et Horatius in libro Epist0larum fit 1, 231.L:
'Rutulit acceptos regale nomisma hilippos. Sed si a nummo derivaretur, probabile esset quod longuretur, Sicut nummus Raro enim habet hic imStantiam, et tune ratio Subest quod hic assignari non potest, ne n Britone SSignatur. Nomisma aliquando sumitur pro denario, ut in Versu Sodulii patet, quo loquitur de uda, qui triginta Omismata, id est denarios, neceperat pro Domini venditione. Aliquando pro Venditione et sculptura nummi, ut apud Juvencum unde dieitur proprie inscriptio quae est in nummo ; Sicut patet in Evangelio, set ideo non est mirum si hoc Brito non potuit ignorare.
Hugutio se Brito errant horribiliter in hoc nomine idiota. Dicunt enim quod dicitur ab idus, quod est divisio, et tota, quod est litora alphabeti, quasi divisus litoris ot illiteratus Vel ab idus et oia, quod est auris, quasi diVisus ab aure, quia quod audit non in- tolligit; vol ab othis, quod est OS et idos, quod est
proprium, quaSi ignorun morem propriae terrae et gentis. Sed bsurda sunt haec et falsa. Nam dionyost proprium, a quo idiomα, id est, proprietas loquondio idiotes, qui naturali onSu et propria lingua con tentus est, et Sic est idiotta, sicut scribit se in Aet. quarto Quapropter idiotc Latinoe more acceptum est
575쪽
VII. COMPENDIUM STUDII. 46l derivatum ab idiotes Gra)co vocabula, et non est sic modis falsis compositum, ut proplieti et prophetes et si de multis. Et non solum suis Sunt sed absurda, et maXim tertia compositio, qua idiota dicitur ignorare morem propriae gentis, eum ideo dieatur sic, Secundum Bedam et secundum raucos, quia noscit nisi linguam et mores propria gentis. Et pr toro idios non est proprium, sed idion. Et minus absurde deceret sibi quod idus et this componeretur, quum bidisu, quoniam tune sonaret aliquo modo divisionem
Non est finis do erroribus qui dicuntur ab istis, nee POSSum Singula tangere. Unum tamen aditu tangam propter disputationes Hugutionis et Britonis, qui in-Snniunt contra oritatem, et priOcipue Brito, qui videtur furer in hae parto. Est igitur eorum contentio in vocabulis serivatis a lapidibus o filo, ut adamantinus, methystinus crystallinus, hyneinthinus Onyehinus, smaragdinus bombycinus byssinus, et hujusmodi, uno omnia breviantur in penultima syllaba. Num omnes auetoros breviant hae et nunquam longant. Igitur non est Gotica licentia quod longat. Nam tune est poetica licentia quum in casu causa motri fit liqua syllaba brevis, Vol longa, cum alias non inVeniatur ita, apud eundem auetorem et alios. Unde Juvonalis ait:
Causidici vendunt amothystina convcnit illis. Et idem:
Grandia tolluntur crystallina maXimn UrSUR.
' Quarum delicia pannus hombycinus urit. Et Persius Hic aliquis cui circum humoros hystein inn Mn ost.
576쪽
mas inter species smaragdina gramine Verno.'Et sic do omnibus auctoribus, quoniam nunquam contrarium reperitur, igitur non est poetica licentia, sed veritas ab omnibus approbata. Et ideo Hugutio mendax, et Brito mendacior, mentiuntur quum volunteXeuSare Omne auctores per licentium poetieae. Deind0 Latini suam grammaticum a Graeci trahunt, et ideo praecipue in Graeci vocabulis debemus sequi Graecos. Unde Servius super primum Kneidos, Gu cum Vocabulum transiens ud nos, debet suo accentu Proserri, et eadem ntione Suo tempore. Et tu vide- mu in omnibus apud uetores, et ideo haec vocabula brevianda sunt in penultimis. Cum autem objicit Brito hoc esse contra riseiunum, qui vult in tractatu OSSeSSiVorum, quod omne nomen OSSeSSiVUmdosinens in us habet penultimum longam, pullei eX-ceptis, ut masculinus, foemininus, et ulla pene infinita, dicendum quod rogula illa datur il Latinis dietionibus ibi et non de Graecis. Quod putet per Priscianum dicentem quod forma in is, et plures alis formae non sunt datae de Graecis, sed tantum de Latinis. Nam sicut ibid0m dodo Priscianus, formae Graecorum in
possessivis non sunt in is, sed in os et in os; ut grammaticos, Spondeo ; quas formas, ut dicit, a Graecis accepimus. In Latino autem Sermone non his tantum utimur, sed aliis, quarum una Si in Ni8,
sicut exemplificat in quibus exemplis suis nullum ponit nomen derivatum a lapide nee filo, et ideo de istis nunquam intellexit. Quia igitur Brito ignoravit rationem Graecam sicut Hugutio, ideo non intelligunt Priscianum Deindes Priscianus non ignora, poetas
PrudentiusJ Psychomachia, 860, 862. Priscianum J Seeabove, p. 262.
577쪽
VII. COMPENDIUM STUDII. 463 multipliciter eorripuisse ista, cum omnia quae Vult confrmat et reprobat per eos. Igitur sedisset mentionem de illis aut excipi0ndo aut excusando, leui facit
in aliquibus ubi posts usi sunt aliqua syllaba longa Vel brevi, poetica licentia. Non igitur ubi agit de
diminutivis excusavit Juvenalem qui antepenultimam hujusmodi nominis cuticul produeit, dicens: Cum libet pystivum cuticula Solem. Ex quatuor enim brevibus est, sed necessitate metri produXit antepenultimam. Cum sero objicit Brito, quod inter exempla sua ibi ponit hoc nomen leoninu8, quod Videtur esse Graecum, quia leon, quod St leo, Graecum est diesendum quod non derivaturis leon, leontO8, quod est Graecum, in Graeca consuetudine declinatum sed leo, niS, ni, quod Latine declinatum et moro Latinoaeceptum cui additur rius, et fit leoninus. Et id0 I0oninus Servat morem Latinorum. Similitor quod objidit de hoc nomine mustelinus ibi posito, dicendum quod
mustela non est Graecum. Nam mustela apud OS,
Vocatur sale apud Graecos. Et mustola si Grseeum esset, Latino tamen more et Latina declinatione accipitur, in quantum ab se mustelinus derivatur. Et similitor de his motropolitanus, Neapolitanus, et hujusmodi, qua penultimam producunt et Sunt OSSeSSivn. Sed metropolis Graecum est, et Neapoli ; dicendum quod non est forma Graeca, sed a sentili nomine intes, sicut in Latinum transformatur. Nam riseianus diei quod ab hoc nomino ietropolites dicitur metropolitanus, e mutata in as, et a Neapolites, Neapolitanus. Et lico primitiva sit 1 mea, tamen haec derivativa servant formam et morem Latinorum. De iis au objicit Brito, ut decardianus, eous, herous, et
578쪽
46 ROGERI BΛCONIS CAP. hujusmodi, nescivi Objicero, quin hae non terminantur in us et otiam retino more a primitivis deriVantur.
Non sic illa quae a filo et lapide derivantur. CAP. VIII.
Further QUONIAM vero jam diu moratus sum tiron quintamino iud ' a J Sam, Propter quam oportet ut Latini sciant gramos Greel. matteam linguarum aliarum, et mnXime Graecam et Hebraeam, nunc volo tangere residua causa quarumnii luso omnino planae sunt, liquae magnum habent difficultatem do quibus liqua more compendii Xplicabo. Cum igitur prim enus fuit per Xemplum Sanctorum, et philosophorum, et poetarum, et Omnium sapisentum retinorum, quoniam Omne hi occupaVerunt se in linguis sapientialibus ; et Secunda onus fuit, quod omnia in scriptis suis a notaverunt per has linguas, ita ut necesse est nobis uti linguis, si volumus gaudere Sapienti antiquorum. Et liter essemus insani muta a nobis non habemus aliquid, sed ab eis. Et tertia causa, quod plura On XPOSuerunt, credenteSquod posteriores darent e Studio linguarum, sicut ipsi, per quod Studium quaererent quod necesse SSet. Et quarta causa fuit, quod multa minus bene XPOSUerunt, liquid humanum Pressi, propter quod oportet nos reeurrere ad linguas. Et quinta, quod Latina lingua composita est e linguis aliis. Cum igitur haec sic se
enusa de grammatici Latinii. Nam illa est mater omnium scientinuum cujus potestiis descendit in omnes
setontias. Sed illa traditur a Prisciano et Donnio in majori volumino, o in Omnibu poetis ot antiquis, Ρ01 vini Graeens, tam cin Substantia quam in modo.
579쪽
Deindo Priscianus diei quod ipso omnino imitatur Graecos, et ponit ipsum Graecum scriptum literis
Gri eis in magna copia, adducens uetore et auctoritates Gr eas in suo Volumine abundanter, RSSerenes
quod non potest uiri Latinorum grammatica, nisi GnDea fuerit bene nota. ossum ponere infinita exempla et rationes particulares do his, in quibus omnibus errat Vulgus Latinorum, non Solum in Sensu et interpr0tatione, sed in derivatione, et pronuntiatione,
et seriptura. Sed quia sestinamus ad majora, et patet cuilibo studenti in libris risciani, se Donati majoris,
et Servii, et aliorum, ideo supersedeo nil hoe tempuS. Septima causa est quod Latini nullum teXtum com Tho inposuerunt, Settieet neque theologiae meque philosophis0. ζ' η'' . Omnes textus facti sunt primo in Hebraeo bis tertio mortis onii Graeco, quarti in Arabico. Non ego tamen quin L. ii ' μ'
Latini composuerint jus canonicum o civile Sed haec non sunt teXtus dicendi, sed constitutiones praelatorumo, principum Scitur etiam quod us canonicum compositum est X glossis theologis0, scilico ex totis
sanetorum doctorum, et X auctoribus novi it volseris Testamonii. Et ideo propter rationem primam, non Sttextus sed glossae, et XpΟSitione 'anctorum P propter
secundam non aliud est a textu Dei. Nec est aliqua sapienti ibi, quam rius, in sacris cliterii hab0tur, Quia unx sapientia is qua debet regi oculosia sit; sed haec dota in Sacro extu continetur et in juro canonico in aliquibus articulis Xplicatur Civile quidem jus Italiae non potest esse textus, sed mechanteum respectu philosophiae moralis, et laicale, sicut superius est probatum. Cum igitur totus textus sapientiae sit actus in aliis linguis, et duleius se ipso sonte bibuntur a iussquam in rivulis turbidis, atque vinum lurius aes, et
580쪽
466 ROGERI BACONIS CAP. sanius, utque virtuOAius dum in primitivo vase tenetur, quam quum te vaso in Vas transfunditur, manifestum est necessarium fores Latinis, ut si volunt iuro et sano et ossicae sapientia liquore potari, quod in fonte Hebraici sermonis, et Graeci, et Arabici, tanquam in primitivis vasis, discant sapientiam exhaurire Nunquam enim poterunt dignitatem Iapientiae in propria forma ij figura contemplari, mee ut is, in Medore suo, nisi in illis linguis eam inspiciant in quibus primitus duora, constituta quantum liace, gustus sapientis his qui sic sunt sontali et primaria lonitudines Molibuti Sed qui di u non sunt iXperti ionsontiunt deluctationem a pientis sicut ne puralyticus potos, cibi Mulcedinem udiearo Et quia russeolus eorum est solutus paralysi, et intellectus eorum in hae parto is, sicut iurdus nativitate id delectationem harmonis , ideo non dolent de tanto damno sapientia3 cum tamen sit prouuldubio infinitum. 8th rhagon octava onusta AES lanneX huic Septimae ; nam monbiiu ' solum est consonum, ut intini sciant linguas propiser transfer textum translatum, Sed impoSSibile est quod voritatem, .. h. intelligant, misi linguis instructi fuerint alienis Quo- sense of niam beatus Hieronymus didit in libro Des Optimo minoihi Genere auterpretandi quod non potest gratia trioris
ou0ther linguae servari in posteriori Nam, ut ait Hieronymus, cum Homerum velis in linguam maternam convertere videbis uidiculum et poetam eloquentissimum vi X
loquaesim. Quod quilibet potes, experiri, si logicam vel grammaticam vel aliud quod didicit in lingua
Latina, velit in linguam vientis sus, mutare Nam proprietas unius non concordat cum ilia, i, quod optime Sonat in una, pessime Vel nihil sapit in altera sicut manifestum is, illis qui Tntinum it maiornas lingua noverunt, et te XereitnVerunt in isto parte.