장음표시 사용
591쪽
VIII. COMPENDIUM STUDII. 477 Latinis in Evangesto absit mediam productam, de
cujus necentu redendum est uvenco et Sedulio,
auctoribus certis et dignis. Iuveneus dieit iv. 25.J Pilatus donat plebi legique Barabbati. Anoglyph in libro Rogum habet penultimam productam, quia componitur ab Na, quod est Supra, et g yphe, quod est Sculptura Vel caelatura, quasi Superius sculpta et sculpturi supereminentes. Glyphe vero habet primam productam, et illa syllaba longabitur in hoc nomine anaglypha. Cum igitur Brito corripit eam, errat, et confirmat dictum suum per errorem duplicem. Uno modo inducit octrinale proniletore Magnus error est, quia nunquam sui dignus auctoritate, licet pueri sit utilis in aliquibus, sicut ait: Teribere clericulis paro doctrinale novellis.' Sed tamen in hoc magis errat quod asserit octrinale velle quod corripiatur, cum tamen hoc sit salsum. Nam dieito super Honga, nisi compositiVa Uu8, quia Ompositiva ut tri fidus corripiuntur . Et ideo lyphe,
cum sit simplex, longabitur in prima syllaba. Et si naturaliter est longa, in compositione non imitabitur. Non possum per Singula diseurrere, quia infinita sunt, in quibus Latini Graeca male accentuatit et Hebraea. Secundus casus est de aequivocatione dictionis, sicut 2dly in Augustinus inducit Xemplum secundo De Doctrina ζ.h . 'Christiana, ad probandum quod necessarium est Latino motas. linguas scire. Dicit ergo Non est Occultatum os meum is te quod fecisti in occulto. V Non potest sciri an sit O8, oris, Vel 8, 8Si8, niSi per linguas priores. Nam in Gripeo et Hebraeo est pro O886 non pro ore. Tertius casus est penes diversitatem uetuum in partibus orationis. Super quo Augustinus Secundo De Doctrina Christiana,
592쪽
478 ItoGERI BACONIS CAP. 0Y0mplum inducit primam ad Thessalonicenses tertio, Consolati sumus, fratres, in vobis; ' dubium ostutrum o fratres vel hos fratres, ut it Augustinus. Et solvit leon Graeca lingua hos ensu pare non habet, si ido illa inspecta nunciatur Vocativus, O να- tres. Sed ad Ephesios oeundo I 0. J Ipsius αctuq sumus Augustinus in litora suae translationis habet, Ipsius figmentum sumus. Et Graecus habu Ipsius 1 Oom Sumu8. Et ideo non potest osse ablativus casus sed nominativus. Sed ipse ignoravit Graecum. Similiter ad omnnos vi. 23. Gratia sei vita aeterna. Gratia secundum Grs cum est nominativi QRSUS et non potest esse blativi, licet expositores hicohorrent. Ad Colossen. i. 24. Corpore ejuS, quod est ecclesia, cujus actus sum ego minister.' Non refertur cujus ad corpus, nee ad Evangelium, quod Praecessit, sed nil ecclesiam, quod in Latino disc0rtii non poteSt, qui ct u est Omnis oneris; sed non in Graeeo, quin pronomina diversi fienntur per genera. Et in pistola Judae 13. fluctu seri maris: feri est nominatiVu ea SVS non geniti Viis, quod patet in Graeco, sed non potest sciri se Latinum. Et secundo Matthaei 2.J Venimus adorare eum; praeteritum est sicut palsit in Graeco. Et Ecclesinstici trigesimo octavo 25. Sapientia scribs in sempor vacuitatis ' In Graeco patet, quod criba est genitivi casus, et non est verbum. Sed in Latino non potest discerni, ideo
ponunt sapientiam in ecusati V casu contra Veritatem. 4ihly, o Quartus casu eSi quando una VOX potest apparere
Pl)yὴ ζ in Latino litia dictio, vel plurus, ut alleluyα. Sed constat quod sunt diis dictiones, qui allelu est M u date, to est Deus, ut dicit Hioronymus in Epistola, Des deconi nominibus Dei, et patet in me uno.
593쪽
VIII. COMPENDIUM STUDII. 479 quia in salterio ubi nos habemus laudat Dominum, habetur in Hebreo αἰ&ωD. Similiter in Job xxxvi.f32. J, In manibus a sindit luco tu: nescitur Πsint duo dictiones, cum in impOSitione cum uocasuali in Latino non potest distingui an sit dativi sus hujus nomini ininanis et ideo beatus regi ius Xponit utroque modo, cum tamen Secundum G oeum et ebri in duos sint dictionus. Similiter Egeu. XXi. 28. , inuero evaginate V sed non potest per Latinum Seiri veritas Sensus, cum tamen Sint Oenti vi casus quod patet in Hebrim' potest tamen Seeundum rationem Dei proserontis intelligi quod luna sit orbum et te sit pronomen. Et similiter de alio exemplo quod multi inisellexerunt. Similiter licet in pronuntiatione determinetur unus sensus cum proseratur illud
elusiastici tui. 19. Viri inmolati V an iri inviolati tamen quoniam ad Scripturam Saltem scriptorum vulgatam, non de facili percipisetur an ibi ossuto iri inmolati, an iri inviolati quia tres lines sunt in m liter sicut in v et i, et multi errant ibi. sed certitudo patet e Grseeo, quod per O et i debot seribi. Similiter xviii. 19. ejusdem libri ab tur
mulieres vires Seeundum GrpΘeum et Secundum eritat m. Nam in Graeco est andreas, quod dicitur ab λ , hujus ut os, quod Si vir. Sed tamen modorni iniselligunt ibi juratus, decepti ex hoc quod tot
literae sunt Secundum Scripturam communem in iiij uA- modi vocabulo jur Mari, sicut in hoc Circitus. Et ideo certitudo sensu fieri non potest nisi per GrsΡeum, quia vitium est in antiquis Bibliis, sicut in novis. Talia pono infinita sunt in teXtu, quae indueunt theologos in errorem.
Quintus modus est quod sciri non potest de multis thly, ossin sint M veritate Hebraica, an b interprete, quod, in s.
ei vis e evaginate lunate, IIS See p. 235.
594쪽
tamen necessarium Si propter multas quaestiones.
Sicut Gen. XXV. 8. plenus dierum,' quod dicitur dierum ab interprete additum est; sicut Naum iii. 7. Quis movebit super te χ' Hieronymus ibidem addit c ut, quod Hebraeus non habet, propter Se useVidentiam apposuit. Similiter Deut xii. 15.J, ubi dicitur Sive immundum fuserit,'' intorpres addidit ad
0Xpositionem hujus, hoc est, maculatum et debile. Cum sequitur sive mundum,' addit, hoc est, inte9Υum in mαouἶα. Similiter omnium nominum Hebraicorum interpretationses addidit interpres ad videntiam. Ut Gen. xxii. 2. Manaim,' id est, cas
inei. Et sic do multis aliis quasi in numero, quae non possunt deprehendi per Latinum, Sed oportet re- diro ad Graecam literam et Hebraicam. sit, of 0Xtus casus est des distinctione literae per cola, et PVRς V comata, set seriodos, quod est omnino neceSSarium scire, scilicet ut fiat caesurae, set diStinctiones, et versus finalos. Non solum turpis est horum ignorantia sed perieulosa, quin errorem inducit in sensu quasi per totum
Bibliam his diobus. Quod nim dicit Dominus Matthae
octavo, in principio, leproso, Volo, mundare; Versus duple est et seriodus. Unus nim debet esse in hoc vocabulo volo, set similiter in hoc vocabulo mundare. Nam mundαν non est infinitivi modi sed impurativi; id est, esto vel Sis mundatus, Secundum quod Hieronymus exponit et patet in Graeco. Unde duo sunt Versus et non unus. Similiter Lucae tertio decim f9.J, ubi servus loquitur ad Dominum de arbore infructuosa dicens, Et si quidem fecerit fructum, sin autem in futurum succides illam; nec0sso est ut duo sint versus ut primus terminetur in hac dictione fructum. Sed tamen sermo est truncatus, quia oportet Subintelligi bene quidem, et non Xeidetur, Vel aliquod On- simile. Sed istius explanatio per Graecum magis videtur Et Gen. secundo post principium Isis, sunt
595쪽
VIII. COMPENDIUM STUDII. 48I' generationes caeli et terrae quando creatae mi in di qua Dei Dominus Deus coelum et terram, et omne Virgultum agri, antequam oriretur in terra, omnemque herbam regionis priusquam germinaret. Magna dissicultas est 1ic, an sub uno VerSu Ru luribus debeat proferri. In Hebraeo quidem manifestum est quod sunt duo Versus, juxta propriotatem Hebr82M distinctionis et erificationis. Nam obrsdus incipit novam Sententiam ibi, et Omne irgultum agri, dicens ad literam : et omne virgultum nondum fiebat in terra, et omnis herba regionis nondum germinaVit; scilicet quando creati sunt coeli et terra in principio, secundum quod dicitur in principio creavit Deus coelum et terram. Nondum enim producta sunt Virgulta nee herbae de terra, sed in tertia die. Si vero in Latino esset negatio, sicut in Hebraeo, ut litera nostra esset sicut exposui mi ipsum o-briuriam, tune posset versus incipere in Latino ibi, et omne virgultum tari. Sed non est negatio, licet ad verbia Valentia negationes imponantur, scilieet antequam et priusquαm Sub specie affirmativa quae
secundum morem non poSSunt hi incipere verSum,
sed oportet quod referatur ad praeeedenS, et Ontinetur sermoni praecedenti sub uno Versu. Unde oportet, quod hoc adVerbiale antequα praeponatur in construetione, et quod omne viqiultum sit nominativi casus. Est igitur hic Sensus iterae : Istae Sunt generationes coeli et terrae, et aetera, quando creati sunt in dio qua fecit Dominus coelum et terram, et unteqURm omne virgultum agri oriretur in terra quae pro ete et priuSquam terra, Supple germinaret omnem herbam
regionis. Si vero esset ibi omnis herba in nominativo enSu, tune planior esset itera; sed potest suppleri
nominativus casus, Sicut terra quae germinet, Sicut in
tertia die dictum est germinet herbam virentem 'Unde non intelligendum, quod sicut Deus Dei coelum et terram in principio, quod fecerit virgulta et herbas,
596쪽
482 ROGERI BACONIS CAP. quin hoc falsum est; et ideo oportet quod omne imgultum sit nominativi casus, et quin adverbialis lotorminatio necedet in constructione, ut digi, licet aequatur in Serie literae. Non enim quod ponitur in Ordine Oeis, Oportet Semper quod primo ponatur in Ordine constructionis ut manifestum os in infinitis locis, non solum in textu quolibet, sed in communi Sermone. Sed hic evidentior esset litora si herba poneretur in nominatiVo casu tamen satis potest ustineri quod in accusativo casu, ut prius expositum St. Veruntamen Andrens quidam qui exponit Bibliam ad literam ponit hepb in nominativo casu, et iterum quamdam ac si noStra esset repetit, cum duplici negation0. Sed omnino utitur liter Latina, secundum quod construitur Hebraeum ad literam, ut superius dixi, et non est nostra translatio. ropter quod nescio do quo intromittit se de hae expositione, quia litoram nostram deberet Sponere, et O aliam, quae etiam nullius translationis est, sed solius litoralis constructionis Hebraei. Andre a me ido dixi propter multos qui dant auctoritatem common AndreἴΘ, cum ne hic eo alibi sit ei danda oo quod i t r. post Bodam non fuit aliquis cui ecclesia dederit auctoritatem in expositione Seripturae, sicut patet in de- crotis, et constat Andream ibi non esse nominatum. Quamvis igitur fuerat iteratus homo, et probabiliter seivoris ebrioum, tamen quin non est dignus metoritat tanta, non est ei credendum, sed recurrendumos ad Hebraeum de quo loquitur, et si Verum dient, credendum Est Hebraeo, Sed non ipsi. Si autem falsii aut minus bene, Sicut hic, involvit nos in quadam litera quae non est OStra, redarguendus sit quin ipso ponit; sed non est ita, immo est liter quae construit Hobraeum ad literam, ut praediri. In hoc autem probandus est multum, quod Xeitat nos ad localia dubia nostrae translationis multotiens, licet non Semper, et transmittit nos ad Hebraeum, ut eXpositione quaera-
597쪽
VIII. COMPENDIUM STUDII. 483mus certius in radico. aue enim costitarent de Vera exposition istius passus et aliorum multorum, ni Si Andream respicerent in hae parte. Septimus casus propter nomina propria hominum, Thoath. et propter Oeabula locorum, et propter nomina ani- malium, i, plantarum et Omnium aerum rius, Sunt animal in in Scriptura Nam per Latinum non poteS diSeerni tibi utidis Veritas sensu et exposition0 sed iecesse is, ut t00d. reeurramus SaepiSsime ad lingua priores, Rut non O- terit veritas apparero. Ad praesens quidem Volo poneretria exempla, ad minus, in quibus Varin opinione sunt,
et gravet falsitates et stultitia, magnae, propter ignorantiam Graeci idiomatis et Hebraei Cum vero Levitici undecimo et Deuteronomi quarto decimo invenientur animalia munda set inmunda in lego, it unum des immundis nominatur cibi chirostrillus, sciendum Chiro- primo breviter de ratione vocis Est autum in Graeeo gyὲ μ' et antiquis codistibus Latinis quinque syllabarum, et
corruptionem, irogrillum in quatuor syllabis. Quoniam vero sit animal, Selendum quod Hobraei in locis memoratis monstruunt cuniculum, i, secundum Graecos chirogi illus est cuniculus. Item quia antiquitus viguit lingua Graeca in multis provinciis Latinis, it linguan0stra sit composita ex Graeco pro magna inrte, et scientiae ipsa translatae Sunt ex eo, ut prius Xpositum est ideo multa vocabul in diversis terris remanserunt. Unde in ictavia, et Aquitania, et holosanis partibus, in Provincia, totum vulgus clericorum uniculum Vocat
chirogrillum, licet corrumpat aliqualiter ipsum Vocubulum, ut praedixi iraeterea Miseronymus do Hebraicis nominibus in vocabulis Ieremi dicit. quod hαn Hebraeum significat leporem, herietum, Seu herinneium,
598쪽
48 1 ROGERI BACONIS CAP. et chirogrillum in pistola Me correctiones Psalterii diei, quod illud iocabulum han significat animal quoddam simile urso et muri, quod abundat in Palestine, et Oentur artomys, rtos, quod est ursus, et my8, quod est mus Cum igitur chirogrillus dividitur contra tri dicta non est lepus, nec herinaeius, nec hericius, nec artomys. Et cum haec ita sint, non est herinacius ne hericius, sicut interlineares et glossae magistralei dicunt et sicut ut Brito somniat. Item cum cuniculus non sit animal rapa et mortiferum, nec chirogrillus est, licet glossa praedictae et Brito credant. Item nec erit animal spinosum majus herinacio, dicet intortinearis iovitici hoc dicat Cujusmodi ver sit hoc animal spinosum is ui herinucio, Sciendum quodeSt triX, quod Oeatur Vulgariter porcus Spinosus Et ost animal mediocris quantitatis, habens rapina longas aliquantulum, rudi cum irascitur emittit eas , sagittat hominem infestantem Sed cum cuniculus non sit hoc a nimal nec chirogrillus erit illud. Sunt etiam postillae magistrales, quae Micunt quod is, animal similo unoot muri Sed illud evacuatum est per aequivocationem hujus nominis αphan Sed contra hoc quod XXX. 26. JProv. dicitur lepusculus plebs invalida; cibi in Graeco chirogrillum Sed lanimal esse hanifestum est per aequivocationem mominis, et chirogrillon connumeratur por rovorbium Item Levitici et Deuteronom. capitulis praedictis connumeratur chirogrillus et depus, pro duobus animalibui diversis Item depus non ponit inpetra cubile 'uum, sed in mollibus locis, ut in campost silvis intor herbas et gramina. Propter quod in- tolligondum is, quod antini translatio inutiqua in Proverbiis duit corrupta in multis locis, sicut citi tota Biblia, et ideo hic corrumpebatur, quia aphan Significat leporem, et non consideraverunt quod aliud signifiearot Nam Hieronymus dicit in correctione Psalterii quod omnes translatores simili voce ipsum in proprium mebriuum Saphanim transtulerunt in rab
599쪽
VIII. COMPENDIUM STUDII. 485 cum Praeter LXX interpretes, qui lepores dixerunt; et tamen Latinus interpres primm ponit herinacios in Latino per errorem, Sicut LXX. erraverunt in lepore.
Nam Hieronymus dicit in illa correctione saltorii quod os animal simile urso et muri, quod in cn-Vemis petrarum habitat. Similiter o cuniculus in vel habitat petrosis. Et ideo chiro illo in XXX. 26. ΡrOV. est cuniculus, licet antiqua translatio Latina posuerit lepores per errorem, quod bentUS Hieronymus dimisit stare, sicut in Psalmis hepietis in
sua translatione, et infinita alia, ne turbaret ecclesiam nimia novitate. Quia enim vocatus fuit corruptor Scripturarum propter errore quos reprehenditi translatione vulgata ideo, ut ipse dicit, multa dimisit stare ut fuerant, nec Voluit manum Xtendere
ad singula corrigenda; quod manifestissimo patet in Psalterio ubi in correctione docet, quod illud animal
est simile urso et muri, licet in sua translatione posuerit hericiis seu herinaciis, Sicut usus ecclesiae habuit ex priori translatione. OSSumus vero aliter locum istum glossare docendo Secundum linium octavo libro, quod apud antiquos nomen lepori eS commune, et habet diversa genera, quorum cuniculus unum est quia secundum Veritatem lepus proprie dictus et cuniculus, sunt similia animalia Valde, et in colore, et inquantitate, et figura, et natura, quia timida sunt animalia, et multa communieant proprietate naturales, et ideo sub uno nomine generali continentur apud
antiquos, quod est lepus. Et ideo tricesimo rovor-biorum potest sub uno nomine leporis cuniculus intelligi, cum tamen ibidem in Graeco correspondet nomen appropriatum, scilicet chirogrillon. Sed major difficultas est de nycticoraco Nam Brito Nyeti- menda confirmat suam opinionem per Isidorum, quod ' δη
600쪽
486 BOGERI BACONIS CAP. sit noctua. Cui sententis videtur inclinari Hieronymus cum dieat in pistola de correctione salterii in illo loco factus sum sicut nycticorax in domicilio; ubi vult quod Aquila, et Septuaginta interpretes, et Theodotio, et quinta editio nycticoracem interpretati
Sunt Symmachus, pupam. Sexta editio, noctuam; quod et nos magis Sequimur, ut ait Denique infert, ubi apud nostros et Graeco legitur factus sum sicut nycticorax, apud Hebraeos dicitur factus sim sicut noctua.' Sed magis tenendum quod nycticoris non sit noctua sine dubiori quonium Deut. xiv. ubi numerantur animalia prohibita in lege, ibi connume- Tantur noctu et nycticoruX. Sed constat idem animal
non bis prohiberi in eodem loco igitur nycticora non est noctua. Item Levitici undecimo 16.J, in Graeco,
cum eadem animalia prohibentur, numerantur nycticora et noctua, igitur non possunt esse idem animal.
Quod igitur sit bubo, probatur per eriticum. Nam ubi nos habemus bubonem, Graecus habet nycticoracem. Deinde linius, qui sollicitus fuit de animalibus enumerandis et perscrutandis, cum in decimo libro 16. naturas avium Ot ilium PerSerutetur, nunquam facit mentionem de nycticorace sub hoc vocabulo Graeco; sed tantum loquitur de bubono tnoctua cum tamen de omnibu uribus nocturnis odiss0rat. Distinguit igitur Plinius bubonem a noctua.
Et cum non OSSumVS tantum metorem reputare insumetentem, quin omne auctore imitatus est, et omnia Scrutatus Si tu quam aliUS, pro sententia
teneo quod bubo et nycticora sunt unum et idem animal. Quod autem sidorus dicit, hoc magis fatendum si eum diXisse ex opinione quam ex Sententia. Nam in multis loquitur communia, ubi non sententiat pro veritate. Quamvis nutem Hieronymia in loco me