장음표시 사용
171쪽
codices ego iam hinc praedico. Mox adde infinitiuum uerbii scire, eius esse dicere,qui scire possit:& ibidem,illud exploratum,no illos. Iidem codices paulopost habent ornari prouincias non armari. Cum tum deditis remisisset admonens. In archetypo est: in bis deditis rem esse admonens. Id qui legere non potuit,obcharacterum formas ut opinor,nostro seculo ignotiores, male diuinando sensiim uitiauit: atq; idem sere ex cadem causa in caeteris accidit,quae deinceps usq; ad finem libri indicabuntur.
In partibus extremis iam oppugnabantur. Iam pugnabatur, illic scriptum est. Et proxime sequenti uersu egregie I
Remitteret quae ei datae sunt a consule ad P. Manlium in Hispaniam ulteriorem milites deferri iussit:adsigna redire. Non erat opus asterisco, si acrius oculos atq; animum aduertere non piguisset.Scriptum enim est hoc modo: Literaeq; ei datae sunt a c o s. ad P. Manlium in Hispaniam ulteriorem deferendi.Milites iusti ad signa redire.Et proximo uersu est in eum
annum,non,eum annum.Et cos. iussus,non,iussit.
Duronius qui Pr.anno superiore ex Illyrico cum x. nauibus inde, in portu Brundisino relictis nauibus cum uenisset Rom.Et hic ab archetypo discessum est, quod siehabet Duronius qui Pr. anno superiore ex Illyrico cum.x. nauibus Brundita redierat,inde in portu relictis nauibus cu uenisset Ro. Et
paulomst pro,recusante qa sibi faceret:illic est, recusatiq; id facere. Pontifex in locum eius L. Acilius cooptatus. Q. Fulvius Flaccus ante politicem maximum Aemulius
Lepidus. Archetypi scriptura ontifex in locum eius a collegio cooptatus Fulvius Flaccus: in pontifice maximii Acmylius L pidus. Lib. nono per occasione deprauatae scripturae indicauimus eruiliu hune Crasso in eo sacerdotio successisse. Confer locu hune cu illo:agnosces utrobiq; germana lectionem. Et paulopost pro,ii iam ingressus est uectuviuie legitur urbe est inuectus. Ibidem ninnummu centum septuaginta tres ducetos: sed, centu septuaginta tria millia,ducentos.Neq; quingeti sunt diuisi sed quinquageni.Et mox non est,qui a ternis ad quaternos,sed,qui alternis quaternos. Et nos a uobis admonefieri, non uos a nobis debere. Pro admonefieri illic est,admoneri & regi.
Si Gracchus maius sibi bellum esset,in ultima Celti heriae penetraret.Mundam ui cepit urbem, primo agσsressos nocte. Acceptis deinde ex improuiso obsidi
172쪽
M. ANTO. SABEL Bus,& castella oppugnare: praesidio. imposito desit
de agros urere. Hic praeter alia uitia ordo quoq; multipliciter luxatus est.Rectius segetur hoc modo: Gracchus, quod maius ibi bellum esse in ultima Celtiberiae penetrauit. Mundam urbem primum ui cepit,nocte ex improuiso aggressiis. Acceptis deinde obstidium praesidioq; imposito,castella oppugnare,agros urer .
Non dissimulantium rebellaturos esse. In archetypo
est,non dissimulantium bellaturo si uires essent.
Fulmina etiam sic undicu micabant, ut Iucere uides
rentur corpora. Pro lucere peti habet archetypon. Postremo pro tum firma re tres,dum firmaret res,legendum.
ER HUMANE, ut solatia me ou siuit Lodo tu literarum st uicus Rheginus, iuuenis nostratia diosus, nec a Musis ut dicitur & Gratiis alienus, quid esset quod Romanae historiae auctor grauissimus Liuius eo libro unde res Quiritium scri bere est orsus,Neptuno solennes Confiialia dixerit appellatos. Cui id ego in causa fuisse me arbitrari dixi, quia ut Seruius & Pliuarchus scribunt, uestrem Neptunum eunde & Consum ueteres crediderαetsi non mihi excidisset Dionysium nusquam gentium credere Neptuno terrae domitori aram poni consuesse, quum in parte urbis Conso genio alioquin ueteri religione dicata offenderetur. Quibus ille uerbis innuere mihi uidetur, Consum a Neptuno equestri genium fuisse omnino diuersum. Sed neq; temere mellii accedere identidem praefatus,strabonis & Macrobii testimonium celebrabam, quorum hic circa Corinthiacum Isthmum nobile Neptuni templum, ille in Delo aram fuisse memoriae prodidissennisi aliquis ita occurreret, alium Neptunum marinum csse, alium equestrem: quod Aristophanis carmen significare uideatur, H τὸν mo ra Hon Neptunum hunc equestrem. .
173쪽
Ipstae equorum domitorem. & rursus τὸν δαλαυ- - ω, id est, marinum Neptunum.quo fieri potest,ut in Delo & Isthmo alteriit Neptuni fuerit hie ara,illic inplum: sic ut propiora uero uideri possint quae Dionysius, quam quae Seruius & Plutarchus tradidere.
Conscenderamus forte coenaculum domus ego & Marosticanus hospes meus, ut inde Pisauranas aedes magnifico apparatu ex propinquo constructas contemplaremur: Duin Livii Decadas eaecenaculi parte quae aedibus obuersa est, a puero temere relictas itile intuitus , confestim arripuit. Hic uero Livii locus ille perquam abstrusus, tanquam ita euenire uoluisset, est oblatus. rba ex hist rivum primo fuere, Intercalarcs quum ille de Numa rege interim loqueretur mensibus interponendis ita dispensavit, ut uicesimo anno ad metam candem Solis unde orsi essent, pi is annorum spatiis dies congruerent. Tum ille ad me conuersus, Quid sibi Sabela llice hoc Liuius uelit loco, ut ingenue loquar,haud sane intelligo.tu luero si quid habes quo scrupulum hunc possis exoluere, fac ne diu- ltius desideremus. Tum ego,quaeris inquam rem hospes minimc ut sentio uulgatam, & quae, si quod multi temere faciunt praesenti
acquiescas lectioni,nullo modo lectori costare possit. Etenim g ci, quos Numa haud dubie imitatus cst, octauo quoque anno treis menses intercalandos constituerunt, hoc est nonaginta dies,qui ex numero ' i. dicrum & quadrantis octies multiplicato superabant. Nam quum annum illi exis Lunae cursibus statuendum putat lent, superessentq; ad solstitiescin annum dies M.& sex horae, quarta scilicet diei pari:eum dierum numerum octauo quoque ut dixi anno placuit intercalari: quare Graecos Numa imitatus uideri non
potest. Quin illud uide potius, quod subtilissima Macrobius di
sertatione demonstratine non uicesimo Liuius scripserit, sed uicesimoquarto quoque anno: idque cx Numae constitutione comparatum. nam quum ad eum numerum dierum quem ad Lunae curium Graeci constituerant crant enim trecenti Lilii) unum in amparis numeri diem Numa adiecisset: Romanis simpliciter Gricorum intercalationem secutis, ob diem unum cuius obliti erimi, non ea quae & Graecis constare potuit intercalandi ratio:quo posmea errore cogn: to, Numane adhuc regnante, parum compertum habeo: latis constat huiusmodi emendationem inductam, ut in tertio quoque odiennio, id cst quarto & uicesimo quoque anno. non nonaginta , sed lex & lexaginta dies intercalarentur. Siquiadem nonagonarium numerum. cxplebant quatuor illi & xx. dies,
qui quotannis sit guli inhonorem imparis numeri adiiciebantur.
174쪽
t s M. ANTO. SABEL. etenim ille dies ut dixi neque lunari rationi asscribi potuit, iam
qne Graecorum intercalationi erat insertus, sed superuacuus, nec ir tellectus aliquandiu Romanis fluxerat.erit igitur,ni fallor uera Libini emendataq; lectio,vicesimoquarto anno. Nec obstat quod Liuius intercalationis illius Numam authorem dixerit,quum Macrobius emendationem illam quandam fuisse innuat. Siquidem talis intercalandi ratio ab eo prosecta est: sed siue Numa siue alii postea
emendarint, iure id totum authori referas acceptum. Sunt uelut minores in alto scopuli,qui eo nauigantibus habentur
infestiores, quo minus prouideri possunt. sic & offensacula haud parum crebra, similitudine quadam uerborum in Liuiam lectione
latitantia, pro synoeris Ec emaculatis recepta, incautius currentcm
tam saepe quam turpiter fallunt: ut illud in primo ab Urbe condita, Lex erat, inquit, horrendi criminis, duumviri perduellionem i
dicent,si a duumviris prouocarit, prauocatione certato. si uincent,
caput obnubito, infelici arbori reste suspendito. Verum carminis non criminis Liuium scripsisse iam pleraque alia,tum in primis Ciceronis uerba planE arguunt. Tarquinii, inquit, superbissimi atque erudelissimi Regis ista sunt cruciatus carmina, Caput obnubito, infitiei arbori suspendito.mitto reliqua. Inter celebres & illustreis familias quae ex diruta Alba Tulli H stilii regis temporibus Romam commigrarunt,apud Liuium Tullios relatos reperio .Dionysius in earum relatione non Tullios sed Iulios memoradiculus lectio eo mihi uerior uidetur,quo magis constat Iuliam gentem non Tulliam longa A lba suisse oriundam. Tullius inquit Liuius ad Feroniae fanum mercam frequenti
negotiatores Romanos comprehensos a Sabinis querebatur Quia bux Liuii uerbis haud dubie apparet in Sabinorum potestate Feroniae fanum ea tempestate suisse: nec desunt qui scribant cirra Soracte montem & urbem Feroniam & deae templum religiosissimum fuisse: ipsamq; a serendis arboribus ita appellatam. Sed Di cinysius in Latio haud procul Circeiis in Pometinis campis Feroniae templum a Spartanis conditum tradidit nomenque datum genio ab aequorea latione : Maroque uetustatis peritissimus. Q celumque iugum, queis Iuppiter Anxuris aruis Praesidet, & uia ridi gaudens Feronia luco. Vide igitur ne utrobique deae templum fuisse dicendum sit : cui opinioni siquis grauate accedat, perbelle fateatur necesse est alteram opinionem esse falsam. Accedit & his tertia quaedam, quod Ptolemaeus inter Lucam & Pist ria Feroniae lucum in Hetruria retulit : de quo nunc loco an interu
175쪽
rigi possit uiderint alii. Videbam ex Liuianae historiae studiosis solicite quosdam requia
rem quae esset Murtia dea, ad cuius aedem priscis Latinis Romam traductis des ab Anco rege datas Liuius tradidisset. Horum ci riola indagini Pliniana opitulatur autoritaCAra, inquit ille fuit Veneris Myrtoae, nunc Murtiam uocant. quibus uerbis nemo non plane colligit ea appellatione quae a myrto facta osset, Venere in pam te urbis quandoque cultam: sed res omnino notior, quam ut de ea
prolixior habeatur sermo.idcirco quae de Murtia alii tradidere,consulto missa secimus. Inoleuit incuria magis quam inscitia mendum, ut Aruns πarquinius legatur,& Tullia minor,prope cotinuatis funeribum tium domos uacuas nouo matrimonio fecissent. quae lectio si uera esset,& fiatrum & sororum minores natu periisse pporteret uirum scilicet & uxorem siquidem Aruns quod Liuius haud obscure demonstrat) L.Tarquinio fratre minor natu suit: cui & iuniorem Tulliam
matrimonio locatam credere aequum est. quanquam eiusdem uerba id perspicue demonstrant. Si uir igitur cum coniuge extinctus esset, haudquaquam nouo opus fuisset connubio. uerum sie ha- liat, ut maior Tullia , de Aruns Tarquiniorum fratrum minor, paucis diebus uita decesserint e quorum interitu sceleratae sunt postea superstitibus nuptiae conciliatae. maior igitur Tullia, non minor ut omnia quae uidimus habent exesaria2 uera emaculataq; erit lectio.
Obscure nimis, ne frigide dicam,Liuius locum in primo perfrinxit u quem siquis pandiculantibus ut dicitur oculis incidat, aut hallucinabundus inibi haereat oportet aut manifesta ignorationis confessione uictus abeat. In censu enim quem Servius Tullius egit, referendo. um suffragiorum explicaret rationem, Non sinquit ut ab Romulo traditum caeteri seruaueriint Reges, uiritim suffragiueadem in eodemque iure promiscue omnibus datum:led gradus facti ut neque exclusiis quisquam suffragio uideretur:& uis omnis penes primores ciuitatis esset Equites enim uocabantur primi: octoginta inde primae Elassis centuriae peditum uocabantur ibi si uari reliquod raro incidebat, ut secundae classis uocarentur nec fore umquam infra ita descenderent, ut ad infimos peruenirent. Ex quibus uerbis quae suffragiorum esset ratio, haud intelligi potest. etenim demonstrari oportuit qua ratione comparatum esset ut suffragiuinprimae elastis ita polleret, ut si nihil in illis uariaretur, no esset opus ad reliquos ordines peruenire. At centum nonagintatres centuriae,
176쪽
ut Dionysius demonstrat,iuniorum seniorumque tum scriptae sentiquo apparet octoginta centurias non potuisse id praestare ' quum
centuriarum dimidium non explerent, non modo superarent: nec si centuriarum numerus aliquanto minor lacri ut Liuio placere uideo id accidere potuisset.Sed certe sic habet ut ex Dionysii lecti ne condiscitur : asscripserat. Tullus decem & octo equitum centurias primae classir copulavit dico illorum suffragia: ita ut octo &nonaginta essent centuriae in primo ordine: quibus si in serendo suffragio conuenisset, quia supra dimidium suffra3iorum continerent,non erat opus ad inferiores classes deuenire. hare cade Liuius, sed concise ut dixi,& obscure nimis. et Dionysius,quod ad praesentem locum attinet, ualide eorum refutat oeinionem, qui L. & Aruntem Tarquinios prisci fuisse Ta
subiiciam) dici potest,quod de Tartessis longe diuena ratione Pliai nius & Strabo scripsere Sub corona uenire aliter Festus, aliter Gellius : Dionysius curru Romulum triumphasse prodidit, Plutarchus pedibus: de muliebri saltatione diuerta Seruius de Macrobius senserunt:Appianus Calpurniam Caelaris a Clodio adulteratam Tranquillus Pompeiam dixit: Tanaquil,Prisci Tarquinii uxor a Liuio, ab aliis traditur Anci Martii,& ValerioeLiuius ob Cannensem cladem Cereris sacrum intermissum tradidit:Valerius ait, ne intermi teretur, ante tricesimum diem omnem luctum publico decreto a stersum. mitto reliqua, quae si numero exqueremur, maius ex eλ re
taedium,quam gratia scribendi oriretur. Itaque Pontinae manubiae quae perducendo ad culmen operi destinatae erant Sic omnia quae uidimus Livii habent exempla ria: sed locorum situm librarii secuti particulam deprauarunt. nam& Pontina palus eo Latii tractu est,unde manubiae quaesitae, uerum Pometinae Liuium scripsisse, uel ex eo admoneri potuerunt, quod proximo ille loco dixerat, Suessam Pometiam ex his vi cepit: ubi quum diuidenda praeda X L. talenta argenti aurique cepisset, concepit animo eam amplitudinem Iouis templi. mitto reliqua. Di nysius &ipse Suessam Pometiam appellatam scribst. A Pometia Pometinum duci , non Pontinum, uel triuialibus imbuti literis i telligunt.
177쪽
MO barit consulem haec: sed tergiversari res cogebat: adeo
in alteram causam non collega solum praeceperat, sed omnis
rictio nobilium Frigide nimis, ac nescio quid diuersum ab eo de quo interim asebatur, dixistet Liuius, si credibile est ita eum scriptum reliquisseadmonendus proinde lactor uideat ne praecπς eat, aut quod magis placet praeccinnior x,Liuius potius scripserit. quas duas particulas in unam uerterit librariorum inscitia. Tito,inquit Latino de plebe homini somnium suit Plutarchus, Dionysius & Valerius in relatione nominis Liuio astipulantur' Lactantius Tyberium Atinium Disse tradit. Sed in eo haud magnum uertitur discrimen: illud interim haud reticendum duxi, ludos, quos Liuius inibi magnos appellauit, Valerius nunc Circenses,nunc plebeios uocat: Lactantius & ipse Circenses fuisse ait: unde colligitur Circenses plebeios & magnos eosdem nise. Pedianus post exactos reges pro libertate plebisve reconciliatione in titulos tradidit.Dionysius significare mihi uidetur Circenses filis. se eos quos Romulus in Sabinarum asilinulauit raptu. Adiicio illud, quod ad loci emendationem attinet, Aeronio, uel ut alii aiunt Atronio patrifamilia: nomen fuisse qui seruum sub furca ludorum die ceciderati Id publicum eonsilium fuerit, an muliebris timor, parum inuenio. 'Haec Liuius. at Dionysius Valeriam Publicolae nororem autorem eius consilii fuisse monstrat: Plutarchus ad lixe non Volumniam quod ad narrationem illam de qua nuper di
, j. γ δ ti0ςx sed Vςrgiliam tradidit Coriolani coniugem apta
Et in plerisque rerum scriptoribus quaedam obseruare, quae in ter se omnino sint contraria, marinam; repugnare uideantur:quale est illud,ut uno contenti simus loco, apud Livium. Ad duo, inquit, bella exercitus scribitur ducendus:Fabio in Ucientes: in Equos Spurio datur. in Equis nihil dignum memoria gestum est: Fabio aliquanto plus negocii cuin ciuibus quam cum hostibus fuit. Quibus perspicue uerbis potest intelligi, Fabium in Veientes contenaisse, proditumque a suis in acie uerum non multo post consensu ait exercitus traditam ultro uictoriam victis Equis, signa deserta, imperatorem in acie relictum. & rutius. Nee Vciens hostis Hetruscaed; Iegiones detrectant: prope certa spes erat non magis secum pugna turos,quam pugnauerint cum Equis. Ecquid magis repugnans dici potuit,quam Fabio Veientes prouinciam datamzribere, cui maius
178쪽
fuerit cum ciuibus 1 gotium, quam cum hoste: &in Equis nihil memoria dignum actum:mox paulo,& publico consilio,& in pro cinctu Hetruscum proclamare in Equis rem Romanam a militibus proditam quid praeter memoriae lapsum possit excusare, si Lisuius citatus adsit3liabebit,ut opinor nihil Alii ubi in utranque partem recte omnia rimati fuerint,boni considant, Liuiumque, si pose sunt a calumnia uindicent. Ne quaeso grauentur docti aliqua his obseruationibus a nobis conspergi, quorum paulo prouectiores ne admoneri quidem uelint.nam ut in misiilibus spargendis nulla principis largitio populo grata esse potuit, si in orchcstram aut intra equestria tantum non in popularia concidissent:sic literatorum uulgus in me reclamabit ex hae nostra lucubratione ad se nihil peruenisse: nec dubiubit in ambitionis suspicionem nostrum deuocare officium, quali periatioribus ostentare id sit, non in medium scribere. Quanquam certo scio non defuturos, ut delicato sunt plerique stomacho, qui haec in publicum proiecta indigna iudicent quae non modo non digniores ordines, sed ne ipsum quidem cupiat uulgus colligere: ad eo in locando magis quam parando nobis laborandum fuit os.ficio. At sint rutabula haec, marrae, sarcula, & alia id genus uili ra: pandant ad corum casum pagani & rupices sinum, uideantque num emendata sit lectio apud Liuiu Tulit ad populum ut plebeii magistratus tribunitiis comitiis fierent : an uerius tributis comitiis pro tribunitiis sit legendum.& mox paulo st.
Insignem antima comitia tribunitia efficiunt, pro tributa. Linlius Felix Gellio autore tria comitiorum genera fuiste tradidit. Curiata,quum ex generibus omnium suffragium ferretur: Centuriata, quum cx censu & aetate quum uero ex regionibus & locis, Tributa.
quibus Laelii uerbis utra sit emendatior lectio, facile est legentibus
Consules inde Posthumius Albus,sp. Furius: Fusios Furios Fabios scripsere) Sic ille, si Liuium credibile est scripsisse ea quae
ne ipse quidem si ad superos reuocari possit, ualeat interpretari. sed uideat lector nam coniectiva laepe agimus ne emendatior u riorque sit lectio, posthumius Albinus, spurius Furius, seu Fusius: Fusios Furios Fabius & quidam icripsere.ut de Fabio Pictore intelligas,qui rerum Romanarum uetustissimus ut Dionysius ait fuit
179쪽
criptorieui sime opinioni Fabii Quintiliani uerba aliquid omniano fidei adi ieiunt, Valesii, inquit,& Fusii in Valerios Furiosq; ueneruiat. In Fabiis eam mutationem facta,nec ille,nec quod sciam alius prodidit quisquam. Age uero quid illud 3 Inde ait ad multitudinem oratione comversa, si uos urbisque , si uestri nulla cura tangit,at uos ueremini deos Nemo est lactionis strutharaeque Latinae latri imperitus &expers, qui non ultro intelligat illud, si uos urbisque, si uestri nulla cura tangit, parum emendate lectitari. quis enim locus, post urbis , coniunctivae dari possit particulae, haud sane perspicior quum neque ordo id pati uideatur, neque sensus. uidebunt itaque alii, an reae aliquis dixerit, Liuium, Si uos urbis quirites, si uestri nulla cura tangit, scripsisse potius, quam urbisque: sed siue insciatia siue incuria, qui quir. paucioribus elementis diltionem not
tam offenderant, quae pro quirites fecerunt: erroreque semel recepto , mendum Livianis exemplaribus tenacius haesisse credere aequum est.
Est eodem libro ita scrIptum, hos ignominiosa fuga domum
se recipientes, Ro. Consul in Algido consecutus, ad unum omnes occidi Victor ad Columcn,id loco nomen est,exercitu relicto,castra locat ubi nemo non intelligit, relicto, nullo modo incolumi sensu stare posse. Quare uidebunt alii ne reducto,aut quod aeque placet reliquo sit potius legendum. Vellem ego librariorum inscitiam, ueternosumque illud hominum genus, quod nostram proxime aetatem praecessit, post fi bilem iacturam illam quam Gothica tempestate latina lingua in Liviana fecerat historia, fragmenta haec teterrimi illius nati stagii posteris incorrupta tradidisse. nihil fine iniuria illa uetus nobis reliquum fecit quod non hominum socordia uitiarit: ut nullibi fere sit Liuianam altius rimari historiam, ubi non domestica iniuria sua altius impresserit uestigia: sed quo in primis iLlis uoluminibus, quia omnia ubi magis ab hominum memoria erant remota, maior crrori uenia dari potuit, eo liaec quae subiiciam, acerbiore accusatione digna. Lapsus in lubrico, & in obscuro hallucinatio , haud tam turpis quam in plano & aperto. Ecquis in nobilissima maximeque celebri historiae parte crederet tam multa inuersa, Iacera, mutilata legentibus occursura ut non dubitem in uniuertum amrmare, nullum esse in tam spatiosis uoluminibus solium , in quo non unum atque alterum sit acrius intuentibus mundum deprehendere. Etenim quis est tam ueteris - irim 3 histor
180쪽
81 M. ANTO. SABEL. histosae expers, qui quum in secundi belli Punici prurio legesIQuatuor de uiginti peditum Romanorum millia sunt scripta, &ootingenti equites non intelligat legitimum cquitum numerum legionibus non esse redditum, quum ea potissimum tempestate te na millia peditum legionem explerent Perspicue apparet habuisse cum delectum sex legiones: quibus singulis quia ducenti ut Polybius scribit equites asscriberentur: nepessum est fateri id Liuium aliter scriptum reliquisse: cui opinioni, praeter rationem, Polybii quoa; ut dixi astipulatur autoritas. Qu)m i ite somniculoseq; illi locum cuius modo memini,
uitiarunt, tam certe segniter, nec minus, hunc quem proxime subiis clam: quadringentos,inquitHuinquaginta sociorum peditum: proquatuordecim millia. & cotinuo post, mille cquites socios, pro mille Sc quingentos quinquaginta equites. cade ratio & autoritas pro sentem locum ab iniuria uindicant. Receptum semel proximo loco uitium tam tenaciter haesit, ut.
uulgo Liviana habeant exemplaria. illa duntaxat dico quae adhune illam uidere contigit, Libyi P enices, dnabus divisim dictionibus pro Libyphoenices. tam Polybii autoritas, quam Liuii uerba quae sequuntur,licet corrupta, id arguunt. Libyphoenicos,inqui mixtum. Punicum Afris genus. Vbi uerborum affinitas librariorum uulgus semel in errorem traxit, ita ferme euenire solet, ut mendacii uestigium tenacius imis pressiim , facilis eruditorum non reformidet sequela. est apud eui dem : Hannonem Amilcaris filium uigilia prima noctis cum parte copiarum maxime Hispanis aduerso fluuio ire iter unius diei iubet. Sed Hanno Amilcaris filius, quide erat & Hannibalis frater quod paulo solertiorem potuit lectorem mendacii admonere in Hispania suerat ab Hannibale fratre relictus. At Bomilcaris filium, non Amilcaris scripsit Liuius: quod Polybii lectio, quem ille in historia sequitur, haud obscure demonstrat. Caelius, inquit, per Cremonis iugum dicit transisse, haec Li- tuus, si ea Liuias scripsit: uerum quia id iugi nomen apud eos qui . de ratione terrae scriptum reliquere,non reperto,suspicari libet O tronis esse potius legendum. Strabo, Via, inquit, per salassos ad montes bifariam lcinditur: una quidem Polamum sic enim dientur ) ducit per alpium summitates iumentis inaccessibiles: altera per Centrones prolixior. Sed id cgo in medio relinquo. alii fortassis, istuc in aperto sit ueritas, siue in profundo, ut Democritus credidit, demersa, melius uiderint.