장음표시 사용
31쪽
exemplaris uetusti. ius laudationem quum Tr. ptimpedire eona rentur. Sequitur autem mox: Et laudationem tam aequis auribus mortui audiuit.Rursum lib. v.Matronis,inquit,gratiae actet honosq; additus, ut earum sicut uirorum post mortem 1olennis laudatio es-let. Hoc uocabulo pro oratione funebri Cicero quoq; usus est in Catone Maiore:Est in manibus,inquit uiri laudatio. Quintilianus licidii Nam & funebres laudationes, inquit, pendent frequenter ex publieo aliquo ossi io.
Omnis ira belli ad populationem agri uertitur. O
hominem doctam, qui hic pro uertit supposuit uertitur. Tu repone, uertit. De duo genere sermonis sirpra admonuimus.
Cum pro uicto relinqueret hostem. Corrige, Cur pro
uicto relinqueret hostem. P.Quintius. Antiqua lectio.T.P. Quintius. Sic paulo sup rius scriptum luit: L. P.Valerio T.Aemylio C o s s. Vbi uulgo tar tum legitur,L.Valerio V . Impetu facto dum se putant uinci,uincere. Non intellexit Livii sensum,qui hunc locum adulterauit. Nam dicit autors lubri mendacio de suga hostium, concitatam aciem fuisse cessit ram alioqui. Itaque quum putarent se uincere, qui tamen succumbebant,animo resumpto,uicere. Vide quid potuerit opinio duntaxat
uictoris. Germana lectio sic habet: Impetu facto, dum se puta
Cornicines tibicines. scribendum Tubicinesq;. Ferocius agunt equites circuntuli ducibus. Vetus lectio:Circunfiisi duci. Saxa adiacentia pedibus ingerit in subeuntes. Rey nendum:Saxa obiaccntia pedibus ingerit in subeuntes.
primae Decadis A motationes per Beatum Rhenanum.
TRibunitiis se iactari actionibus. scribendumaribi
Elargiendo de alieno. Vitiatus locus est. Corrige: Et Ia giendo de alieno.Totam uero sententiam sic distingue: P flessores de magna pars patrum tribunitiis te iactare actionibus,principe crucitati I largiendo de alieno popularem fieri quaerentes. Consilio neutri partium acerbo, Repone, Neutri parti. Antium propinquum. Lectio uetus:Antium,propinquam, opportunam Sc maritimam urbem. Sic infra: Coloniam fidain,
32쪽
propinquam, infamem fieri. . Triumuiros agro dando creant. In archetypo Vorm caelui testitur Triumuiros agro dando creat.Subaudi Fabius Cos. Ab his proxinii audita. Codex manu scriptus habet: Abaas proxime audita. Quam lectionem si quis sequi uolet, coaetur mox legere, ferri. Mox illic est,uocato dein lenam. Funestam ei populationem fecit. Ei dativus non est in emplari Bometomagensi. Nec est hic necessarius. Censa ciuium capita centum quatuor & 6. milliac C x in I i. A ntiqua lectio Cela ciuiu capita C i. Accx iri Fortasse scribendii. Quatercontena millia,ducenta quatuordecim. Adeo ciuitates hae perpetuo. In rchetypo legirunAdeo
Se in castra recepit. scribe.Se intra castra recepit. In incautum hostem. In uolumine Borbetomaeensi h Etur In cautum hostem. Nec displicet lectio. Praecedit enim: Tanta ui castra circunfessa atque oppugnata sitisse, ut ne nuncius quidem Romam mitti potuerit.Non itaque Furius hostes cst adortus tamquam parum cautos, sed quia copiae illorum propter obsidionem diuita erant suae uero collectae. V. ac . C si C. Manu seriptum exemplar tantum habet: VA C C C. Hoc est, quinquies mille trecentos. Inde Romam reditum est. Locus uitiatus: Tu corrige 'Romam reditum est. Mox praecesiit Inde, quod uerbi bie recti it lariba parum attentus. rEt auxere uim morbi terrores populationis. O' homines bliteos imbecillesq;, quibus terrores populationiis auditi solum auxerunt uim morbi. Quid futurum crat de 1stis,si ipsi hoste,
in conspectum uenissentiexpiraturi erant prae metu. Hoc ne conuenit Romanisi Deprauauit sensum unica dictio perperam mutata Sic sicci . Et auxere uim morbi, terrore populationis pecori agrcitibusque in urbem acceptis. Expone.auxere uim m. Subaudi Romani pecoribus agrestibusque in urbem acceptis,terrore popu lationis,id eli ob terrorem populationis hostilis. Mox est in uet riunde exercitu ingenti.
Per Lauicanos agros. Supra suit scriptum: Labycum. Hieliabcs Lauicanos agros. Mos filii ueterum scribarum ii pro b pone- ,& uiciliam b pro inquod etiam alibi indicauimus. Late
33쪽
Late euagata est uis morbi. Verbum Euagata non babes
hie lociun.Tu castiga Late uagata est. Corpora salubriora e sse coepere. Legendum ad fidem libri ueteris: Corpora salubriora esse incepere. Id est, incipiebat,iusArio familiaris est histoxicis - , a
Cum exitus haud in facili esset. scribe:Qini exitus haudis facili essent. Numero multitudinis. Mox est in uetari codice.
Vbi etsi adiectum aliquid numcro sit. Inter alia prodigia & carnem pluisset qua in urbemqngens numerus auium intra uolit ado rapuisse sertur,
Haec prodigia acciderunt Romae dubio procul. Et tamen hic narratur.aues carnem illam pluuialem,in urbem rapuisse.Quaedam periodi istius uerba prodigiose sunt corrupta. Nam pro,quam In V b scribendum est,quem imbrem.& pro duobus uocabulis, Intra Molitando, reponendum unum uerbum, intervolitando. Dicimus enim intervolito,sicut intervolo. Praeterea non carnem pluisse,sed carne pluisse legendam. Vt haec sit germana lectio, Inter alia prodigia & carne pluit.quem imbrem ingens numerus avium Intervolitando rapuisse sertur. Op negligentiam nostram ingentem, qiu non dignamur ueteres codices mspicere. Hoc prodigium Veserius Naximus lib. primo,cap.de ominibus & auspicus, his uerbis describit:Carnesque in modum nimbi,inquit ceciderunt quarii maiorem numerum praepetes diripuerunt aves. Reliquum humi per aliquot dies,neque odore tetro, neque deformi aspectit prostratum iacuit. Vocat nimbum Valerius,quod imbrem Limus dixit.
Neu ui in locastimma urbis impetus,caedesque indesierent. Arbitror cile, qui pro nequis.de quo loqvcndi ulu u terum etiam alibi dicturi sumus.
Etsi abscissae res sint, Archetypon Borbetomagense ha trEtsi abscissae res sint. Vtraque incdosa lectio Tu mea autoritate1ecutus scribe:Etsi accisae res sint,hoc est,amputatae, exhaustae, debilitatae Sie libro sexto: Post accitas,inquit,a Camillo Volteorum res. Et paulo post: nquam inquit,nuper Camilli dumi atque auspicio accisae res erant. Metaphora deducta uidetur ab avibus,quibus
φα Antiates eolonos. Hie locus fuerat asterisco notandus. Sed professoribtis omnia plana senti In ucrbo encere non mendum est,iud portentum plane errata. Siquidem legendum Ec irae Antiates colonos. Et ita distinguenda sententia: Antii summa rei positam. Ecetrae Antiates colonos palam concilia iacere. Idca-
34쪽
Reas uires belli esse. Fuit Ecetra Volscorum oppidum. Poria faciunt ad hunc locum intelligendum quae supra sunt dicta. libet ea repetere: Itaque Aequi,inquit, ab Ecetranis Volstis praesidium p tiere:quo cupide oblato adeo ciuitates eae perputuo in Romanos odio certauere bellum sumnia ui parabatur. Sentiunt Hernici &Draedicunt Romanis Ecetranum ad Aequos descille. Susipem de colonia Antium fuit quod magna uis hominum inde, quum oppidii captum esset, confugisset ad Aequos. Isq; miles per bellum Aequicum uel acerrimus fuit. Compulsis deinde in oppida Requis, ea multitudo dilapsa quum Antium redisset, sua sponte iam infidos colonos Romanis alienavit. Hactenus Liuius. Quae propterea duxi renarranda ut manifestuin euaderet, quiar Antii luminam reiciam luisse dicat,& Ecetrae potius quam alibi palam concilia ex utrium ori manu obtinendum erat. Antiqua
lectio Sed uirium ipe,& manu obtincndum.
Sibi qui non diei o, qui non facto. Alterum Qui super
abundare docet exemplar uetustum in quo legitur tantum:sibi qui non dicto,non facto quotinuam offendisset.
In iuuentutem grassantem in Suburra incidisse. A
tiquus codex tantum habet:Iuuentutem g.i.S .incidisse.
Semianimem inter manus domum allatam scribe:
Semianimem inter manus domum ablatum.
Cui reo capitalis dies dictia sit. Violauit hic sciolus quispiain uerba Liuiana.Tu corrige Cui rei capitalis dies dicta sit. Neque enim dicimus diem capitalem, sed rem capitalem, id est, quae uitam hominis in discrimen adducat. relegatus agello quodam in tugurio uiueret. Et hic locus infeliciter initauratus est.' ntiqua cctio habet:Veluti relegatus deuo quodam tugurio uiueret. Ex qua germanam sic restitiae:Veluti relegatus deuio quodam tugurio uiueret. Ad quatuor millia hominum. Vetus lectio: Ad M M. hominum .id est.Ad duo millia hominum. Ad opportuna omnia urbis loca. Iu scripto codice legitur Ad opportuna omnis urbis loca. Avocato populo ab armis. Scribe. Advocato populo ab armis. Advocato, stibaudi ad concilium. Sic infra: Propositis decem tabulis, populum ad concionem aduocauerimi. Ad multitudinem oratione conueria. Exemplar uetum itum tantum habet, Versa.
35쪽
ANNO T. IN III. L I B. Siquis impediat. Lege siqui impediat.Nam clictum cst Τ1-
qui pro si tuis quod & Ciceroni solenne est. inquit, mensia spatium consulibus data est ad inspicienda legem, ut cui nodocuissent populia, quid fraudis occultae ferretur sinerent deinde suffragium inire.Infra est Pace parta,non,Parta pace.
Cuius ordinis langore perpetuo iam tribuni plebis.
Vitiata sunt uerba.Corrigo: Cuius ordinis languore, perpetui iam. tribuni plebis. Perpetuos dicit quod iidem subinde reficerentur. Id quod ex praecedentibus magis liquet. Et ex eo quod mox seqtutur: Loquaces,seditiosos, semina discordiarum iteru ac tertium tribunos pessimis artibus ac regia licentia uiuere. Vbi oblemanta in a chetypo nostro scriptum essenter nac tertium tribunos, non te
Adit quod infit dicit:Plebes,inquit,ulcit ut quin
tum eosdem tribunos crearent. Et ibi mox Id,Inquit, modo exc Dere ne postea eosdem tribunos viderent.
Et uos cum C.Claudii pace,& PFalerii morullo
ouar. Expunge praepolitionem, cum.Et scribe.Et vos C. Claudii
Atenim diuinis humanisque abruptis legibus , I pem uos hoc anno perlaturos dictitatus F nduet tepra uatus hic locus. Nam pro abmptis legibus, scribendWm 2 obr:
sceleribus. hoc modo: Atenim diuinis Immanisq; obruti sceleribus, legem uos hoc anno perlaturos dictitatis Porro uocat diuina scelera.quae in deos sunt commissa,dum non a sacrilegis oppugnantur.quod uocabulum hic aliquem offendit. Sic vocat divinas & humanas res libro quinto, Atque his diuinis, inquit, hymnisq; rebus zel his Dictatura se abdicauit.Item humanas opes eodem libro pax soante Quum iam,inquit, humanae opes egestae a Veiis essent. Et insta: Saluo etiamtum, inquit, discrimine diuinarum humanarumsererum.Mox est in ueteri libro,inale gesta Respublica est.
Nescio quo lato magis bellantes, quam pacati pro
Ditios habeamus deos. Repone habemus. Nec censebit pa uum hoc erratum doctas lectoroit contemni debeat.
Peragendi consularis officii parte ad se uendicabar.
Codex Borbetoni cillis docet legendum: In peragendis cons-laris officii, partem ad se uindicabat. Paulopost in codem c
36쪽
recipi dum Capitolium. Et tribunos,v eor adueniant. Lectio uetus Si eo uenIant. denatus consulta hunt: ut neque tribuni l. In exemplari manu scripto, non cst particula, ut, quae plane abesse debet, ut sua
ii NyςψηβR . constet, quorum primum ita incipit:Neque Non permimna unam sociorum ciuiumque. Scribe:
mixtain uel permistam. Sic enim in antiquo uolumine legitur,& placet lectio.Subauditur, aciem. edistinerent hostium copias. Mendosum uerbum est distinerent.Tu castiga distenderent,id est,distraherent,separarent.bie libro nono: Di stendit ea res inquit,Samnitium animos. Paul miterem lictera,Postquam moenib.iam Romanis pulso hoste.
pone. Nisi ita esset,inulti priuatim ferebant Volucio iudice. Quumaci iudicium ire non auderet,omneis cas res in unum congruentcis, Baud magis dubiam damnationem Volscii,quam Cassinis Volsciorella fuerat,faciebant. Est autem ferre iudicem, uelut offerre iudice. ic intra: Proinde ut ille iterum ac saepius prouocet, sic se iterum aciaepius iudicem illi ferro, ni uindicias ab libertate inseruitutem decorat. Verba sunt L. Verginii aduersus Appium Claudium. Hoc sermonis genere & N.Tullius utitur. Romam rediere legati. Vetus letata: Romam ut redire Ic-gati.bcribo: Romam ut rediere legati, natim iussit ali.
senserunt hostes. Melius in antiquo codice is git inQuod ubi senserant hostes.
i illittat In cinopinatum, nec insperatum accides
re Potuit. Volumen manu scriptum habet: Nihil tam nec inopinarum, nec tam insperatum accidere potuit. Lego: Nihil tam necopinatum,nec tam insperatum accidoc potuit. Porro, Nec opinatum lubinde Liuius usurpat pro inopinato, quemadmodum & alibi
. Nisi elisse afflua ni opes. Hie omissum est adverbiu ubi, in G1tionibus uulgatis.Tu repone:Nili ubi essit se affluant opes. Uipalio innixus. Archetypi scripti lectio, Palo innixus. enim est:L. iniuntium inclinasse in palum, qui forte illic erat temium Est usi, ' μ Qp frui bipalio seribere,quod instrumen . Adtrahatus rogitas que,satis ne salua essent omnia In exemplari illo Borbetomagensi legitur : Admiratus rogitansq; cc s sat
37쪽
sitiam sitis ne silua essent omnia3 scribo: Admiratus, rogitamq; etiam sitis ne silua essent omnia3 Aut, Admiratu . rogitandi utin' silua essent omnia. Sie libro sexto: Percontatus sitin' Aluae. Proi de librarius uidetur mihi pro satin scripsisse sit iam,& glossam eius adverbii id est,sitis ne, retulisse in contextum.
Sed qui tum stipedia pedibus propter paupertatem
secisset. Hic locus turpiter cst uiolatus, ob unicam literam malEmutatam. Legendum est Sed qui cum stipendia pedib. p. p.fecisset. . Legionibus dietatoris clamore signiti cantibus.Viti tus locus est. Scribe: A' legionibus dietatoris clamore significant, ab ca quoq; parte rem in discrimine esse. A legionibus dictatoris, id est a parte legionum. Significant,subaudi milites.
Iam se ad prohibenda circundati opera Aequi pas
Tabant. In editione Alulanica legitur ita. Tu castiga: Iam te ad prohibenda circumdari opera Aequi parabant, Insta legitur in lubro manu scripto,coronam auream dictatori libram pondo decre- ierit. Appositive.
Confestimo sedietator magistratu abdicasset. scim
ia : Confestim se dirutor m. abae dispuncta particula que. Qu uero mox sequitur: Lanuuium exulatum abiit, & est in exemplari uetusto: Lanuuium exilium abiit: poterit etiam legi: Lanuuium in exilium abiit. Noua de delectu eontentio exorta. In uolumine Vo
macienti tantum est orta,non exorta.
Parumin id plebi praesidium foret. sic in editione Asi
lanica legitur, quae nunc lota cit ad manum. Tu repone, Paruamq;
id plebi prae Edium foret. Inuidiae tamen ad exercitum fuit. Hic omissum est v
cabulum res Rcstitue locum: Inuidiae tamen res ad exercitum fuit.
Cum de legibus conueniret,de latore tantum discres
Parent. Scribendum: De latore tantum discreparet.Quemadmodum enim conuenit usurpatur, sic & dilarcpat. Ita quoq; suetonius unis est. Mox est in ueteri: Dein duo simul mala, non deinde. P. Sextilius Capitolinus. In manu scripto codice IN tur : P. Sextius Capitollatis. Et mox: Sexto alteri consulturi prio
Et unica concordia inter ipsos, qui consenses in prisitatis interdum inutilis est et . Hunc locum stiolus quispiam pro libidine sua tractatur.Germana lociuo sic habet Et in imica comcordia inter i pios, qui colenius priuatis interdum inurilis esset, Ru
38쪽
ma aduersus alios aequitas erat. Mox in nostro exemplari non est P. Sextium, sed loco primominis dimissa iacimula.
Eas leges habiturum populum Romanum, quas cis , ,'u' on 'ium non iussisse latas magis quam tulit
Uideri postet. Delerunt hie quidam uerbum , quod in primis actsenium tacit. Nam in Vormaciensi uolumine legitur, inuasisse non misisse latas. Proinde sic restitue sententiam: Eas leges habiturum populum R omanum ouas consensus omnium inuasiste, nec iussisse latas magis quam tulisse uideri posset. In trinundinum indieta sunt. Antiqua lectio: In trinum nundanium indicta sunt. Trinum nundinum etiam appellat Quintilianus,quum inquit: Sive non trino sorte nundino promulgata. Uer illos se plebi uendicare. Pudendum erratum cst. Scribe : Per illos se plabi uenditare.
Obsecundando mollire impetum aggrediuntur. In
an icripto uoliuntne legi nisitametsi incndoie,obsequedo, se cumdando. Qu9rum prius libenter dicerem posterioris fuisse glossulana expolitricem, nili scirem obsecundare plus esse quam obsequi. Vt intestigamus collegas non loliun obsectitos in iis quae cupiebat Ap. Claudius,ucrumetiam obsecundasse, & ultro hominis ambiti nem adiuvisse. Ars ea haec erat. Pronomen ea nescio quis assuit aliunde. Non est in archetypo Borbetomagensi Nec hic necessarium, Me- .hus leges: Ars haec crat. Pro hac occasione arripuit. Et hic ablativum Hac quis. piam infulsit,quum non sit in libro ueteri. Tu dilpunge & lege,Impedimentum pro occalione arripuit. Intercessionem quom consensus sustulerant. Ingens erratum hic est. Corrige: Consensu iustulerant. Pronuntiabantur in foro. Placet antiqua lectio : Iudicia domi conflabant, pronuntiabant in foro. Insta debet esse: Si eae quoque leges.
Tribunitiam pol.munimetum Iibertatis rem inter
milam repararent. Scribo, muniinentum libertati, id est, tribunitiain pol. quae est munimentum ipsi libertati. Seu futuramnarini m. libertati.
Hi sere agere plebem plebiscvres. Insigne erratum ha- ,
ius loci, quum sit tam manifestum, mirum est quomodo doctos potuerit fallare. Vide quiin egregie se luciscantur ueteres
39쪽
expilabant plebem diripiebantq;. Qus loquendi genere saepe Liuius ANNO T. IN II L LIB.
utitur. Sic alibi: Tum demum fracta pertinacia cit,ut ferri agiq, ro 'sitas uiderunt. Item : Qxium ante oculos prope tuos , iociorum roserri agiq; uideret. Hoc GRci dicut αγγα are,&ημ αγμιν. A' quibus nostri usurparunt.
Potentiores esset etiam,ne tergo quidem abstinebastur,uirgis caedi alii alii securi subiici. Malim sie distinguere: Et iam ne tergo quide abstinebatur.uirgis caedi,alii tecuri lubiici Nam in scripto codice tantum semel est,alii. Infra est, Quid opusncto sit. Item:Postquam audita uox in sero est praeconis. Haec fremebat plebes. Antiqua lectio: Haec stemunt plebes. Sic ante habuimus: Quod haud secus factum improbant boni,
quam nemo facere ausurum crediderat. Vbi uulgo legitur improbabant.
Senatumur in diem posterum edicunt. In uolumine a chetypo L gitur tantum: senatum , in diem posterum dicunt.Scr
Nec nominis homines tum pertaesum esse. Liuius indubie scriptit, quemadmodum attestatur liber manu scriptus: Nec nomen homines tum pertaesum esse. Sic autem & Suetonius in Caesare: Et quasi pertaesus ignauiam suam. Item, Pertaenis,ut scribit morum peruersitatem eius. Quid igitur opus fuit hic scribere nominis. . Licet non negem & id Latine dici. Non ibium enim accusativum id uerbum poli te recipit,sed N genitivum.
Experirentur, quanto ferocior dolor in libertate tua uindicanda qua cupiditas in iniusta dyminatione esset.
In exemplari ueteri pro Drocior lcriptum est fortior. Nec est,in libertate lua, aut in iniusta dominatione: sed tantum, libertate sua,&iniusta dominatione. Nam clegantius in subauditur utrobiq;. Quare crediderim lic scripsisse Livium. Experirentur, quanto fortior dolor libertate sua uindicanda, quam cupiditas iniusta dominatione esset. Paulopol est in ueteri: QM anno talia prope.
Oratio fuit precibus quam iurgio similiori Antiqua
lectio: Oratio fuit precibus quam iurgio 1imilis.Subauditur,aduc bium magis uel potius. Caeterum neminem, maiore cura occupatis animis, uerum ex se praeiudicium rei tantae asterre. Aulim rurarchunc Livii locum anitium cile, tametsi utcunq; fiat lenius ut crrorem nemo sentiat. Habet cxemplar Vormaciense: Caeterum nemImm maiore cura occupatis animis uerum esse praeiudicium rei tan-.tae auferri
40쪽
tae auferri. Lego: Caetenim nemini non,maiore cura occupatis animis,uerum este,praeiudicium rei tantae auferri.Sentiis est:Verum esse nec posse negari, nomini non auferri praeiudicium rei tantae, ideo quod animi maiore cura sint occupati. Porro praeiudiciu rei tantae cleganter uocat, opinionem & sententiam quam senator prius in animo suo conceptam habet, plane dignam tanta re.Mox est in v teri codice: De eo quo Valerius Horatiusq;. Non, de eo quod. Senatu discrepante agi. G foedum erratum, quod prorsus sensim pcrdit. Scri cndum : bonatu disceptante agi. Sensus est, ilis periectis, & Repub.in tranquillum redacia, tum uacabit ut senatus disceptet, id est ambigat contendatq;,ut in iudicio fieri solet. Nam haec significat disceptare. Mox est in scripto uolumine: An don leges quae deessent perferrentur.
Deleetum quoque primo tempore haberi de des
cemuiros. Rcpone: Dclocium primo quoque tempore haberi. Decemviros quo cuique eorum uideatur, ex. ducere. Absque pari,cula connetirice,&.
Non quod simulabat consulendo diremit certas
mene Legendum : Non cui simulabat consulendo diremit cer
Quam gnavum in malitia ingenium esse. Melius in usteri codice legitur: Q am nauum in malitia ingenium esto. Nauo irri opponitur ignauuin. Strenuum id significat. Velleius: Naua uiriliq; opera. Mox habet scriptum exemplar: Et L. Sergio. Item, alia omnis penes milites noxia crat. Porro non minus Latine dicitur noxia substantivo,quam noxa. pessima oecemuirorum in uulg.f. est. Ex codice manu scripto legendum apparet: Sepultus ingenti militum moestitia, in pessima decemvirorum in uulgin fama est.
Honestum ordinem in Algido ducebat. Cogitandum
num legi positit,Pctas tum ordinem in A lgido ducebat. Nam pis ius fuit.Certe peditem Romam uenisse,& mox in castra rediisse, sequentia testantur.
Appius amore ardens pretio ac spe. Venis lectio, sed
corrupta: Appius amore ardoris mens pretio. Fortasse scribet dum et Appius amore ardente amens pretio ac spe perliccre adortus. Nam sequitur infra: Tanta uis amentiae uerius quam amoris me tem turbauerat. Aut, Appius amore ardciis immenso pretio ac spe perliccre adortus. Aut, Ap.amore ardens lensim pretio ac spe peribcere adortus. cc s