장음표시 사용
151쪽
signibus per E rechiam inclytum regem in cocilium t
ctis, quorum consilio graviora quaecunque geicienxur,
collecta suiste ex alijs parabolarum Salomonis voluminibus sparsis,quae admistis alijs non usque quaque lyncerae seruatae, censura velut Aristarchi egebant, indeq3 tiassata,quae genuina Salomonis agnita fuerint,ad integru .
illius librum adiuncta esse cum v crbis Agur sil Iace, ac . , Samuelis regis,& matris ipsius ad fine positis. Ea quippe sive Salomonis sub aliis nominibffuerint, sive ab auca Salomone suis libris inserta, aut a viris Egechie sapie- tib Tpterea ob materiae ve similitudem ascita; Spiritui sancto digna visa sunt, quaecu alijs fideli populo instituedo aggregaretur; id circo que placuit instin ciuiuu taliuvirorum consenssui largiri. Semper enim fuisse in veteri populo virorum eiusmodi cogregatio traditur, qui gra, via negotia potissimum ad religionem spectatia tractarent, succedentcs septuaginta senibus illis ad id munus Nita i. si a Mose delectis in concilium, qui requiescente in se spiritu dei prophetarunt. Sed &presbyterorum sive senti Dan. t 3. a talium mentio fit apud Danielem,& Iudici necno de: ibi, e synhedr apud evangelistas. Hinc apparet nonnullos: ' q Hebraeorum ansam sumpsisse ut collectionem proverbiorum Salomonis Isaiae tribucrint, quod nimii unesipse idoneus esset qui uti praestantissimus inter primores. t. i. dii haberetur, qui a sacris consiliis,ac regijs foret. Deinceps subiungitur Sapientiae liber cx personas anc Salomonis
Procedens, ut pote e sententijs ipsius collectus per Philo β γ nem maiorem Philone illo dissertissimo qui Iosephi hi Li de vita storiographisynchron ecclesiae Alexandrinae laudes ut Iret refert Hieronym depinxit apostolorum seculo vives, qui ex eo libro,taquam antiquiore asserunt testimonia S a Paulus
152쪽
Paulus, quod potestas principii sita deo cuncti per
mente inter alia sacrarum literarum illud Iustorum anime in minu dei sunt. Innocentius luna ni us pontifex re p. a. r. censens lactarum scripturarum cataonem inter sacros libros quinque Salomonis enumerat. sapietiam Salomo Ecclesia. ni ascribens ob expositam causa m. atque ecclesiasticu, sic D quasi a Salomone deductum ob tractationem parilem, studiumque simili naum. ita uta Hieronymo repertus Pratum
reseratur non ecclesiasticus, sed parabolae pretia citatus, citi iuncti ellent ecclesia ites. & canticum canticorum, quo Salomonis similitudine non modo librorum nu me ao, sed materis genere quoq; cquaret. Ea vcro di stinctio ita furni potest ut ab illo loco. Domine pater. & inferi'. es ii , qDoctrinam oris audite iiiij concionetur,ab illo, Laude- .. . mus viros gloriosos,canticis sanctos patres ac dei vates suavissime celebret, Adam, Seth, Enoch Noe, Sem, A- o braham Isaac, lacob Joseph, Mosen. Iosue, Caleb, Iu dices, Phinees, Samuelem, Nathan, Davidem, Salomo- ,.., nem. Eliam, Eliseum. EZechiam, Iosiam, Isaiam , Iere- miam, E Eechielem duodecim prophetas, Nehemiam, '' Zorobabel em,lesum filium o sedec, de silium Oniae Si monem. Doctrinam etiam sapientiae quasi ad imitatio- sacri lapientis Salomonis in codice hoc scrips se conditor assene Ies' fili Sirachiaque & nepos est Iesus e Sirach filio interpretat sit Hui libri sente tia,quod semper sit Eeriti, d oradu, Servator usus,&alijs .iteqs apostoli, per Cleme- tem etiam afferentes similitudinc in fluminis in diebus novalium,ac tundenda esse latera filii velut e vapieti a Salomonis derivata regula, de connectentes utriusque seia rum . ...ctentias sub eadem seripturae sacrae autoritate, dicentes, Li . cvera est scriptura quae ait, Congregavit devitias ex quibo a.
153쪽
CAP. LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. i
bus noncomedet;& nihil proderunt pereunti a vindicta: non enirn iuvabunt, inquit existentes in diei rq pro uo nunc versum habetur, non enim proderunt tibi in te obductionis, hoc es invasionis, Ac vindictae. Tandei lau*-s s. ad Isaiain vatem vetum et . qui vaticinia sua in Christu I impraecipue tendentia velut mysteriorum eius spe elator, atque adco evangelista scripsit. Huius oraculum de telatum Servator in pam aEareth edissctuit:huius dictis vates alii plurimum uti reperiuntur huius a pthiijsapo iastoli doctrinam tuam contexere, ill ultrare, astrUere omni studio curant. Idemque observare licet erga Ieremia Ie distri prophetam ab utero de ilinaturn,qui suam cum lamen- I revi.' rationibus,quorum mentio in paralipomenis habetur, prophetiam condidit,quam Baruch filius Neriae scriba, . . , ipsius excepror, ut in ipsa resert ex ore vatis scripsit. Va .ricin Ieremiae finis Paralipomenon,& principium EE-etae,ac Daniel propheta me nineriit. Mattaeus ex ipso RaH s.ca chelis lamentationem, Apostolus novi te: amenti vetei riantio uato foedus spirituale astruxit. Est& ipsius epi-' q-β stola as finem libri Baruch posita. qui magistri merito, ac pio suo obsequio idone' habitus est, qui numinis spi. ritu afflatu, propheticum librum ederet, quem partima Ieremia pridem accepisset. Illustiissimum quippe hu-Li. A, o . ius vaticinium Ietemiae ascribunt Basilius ex Chrulosto
li. moi cxxa synodus, Ambrosius. Augustinus ita dicens.
proinii. . Hoc testimonium quidam no icrem essed Baruch leribae eius attribuunti sed Ieremiae celebratius habetur: cu-li j causa factii mei ut a multis sumeretur liber Baruch sub Iciemi e volumine, nec scorsim dis Ictus noritaeon minaretur. At Clemens ex apostolorum ore tanquam etiam a Iudaeis agnitum distinguit, de ipsis inquiens: a Etenim
154쪽
LIB. IL DE AVST. S. SCRIP. CAP.;
Etenim nunc quoque decima mensis Gorpyaei convenientes lamcntationes Ieremiae legunt in ea parte, in qua dictum est.Spiritus faciei nostrae Christus dominus co- Tuid. prehensus es incorruiaptionibns ipsorum. Et quod scriptum et in Baruc, Hic est deus noster, non aestimabitur vis. 1.13 'alius adversus cum: invenit omnem viam scienti de ostendit illam Iacob puero eius, de Israel dilecto eius:post haec in terris visus est, de cum hominibus conversatus. Cumq3haec legunt, se caedunt deplorant. Succedit Erechiel vates Danielis uti maioris synchronus,cuius sapientiam, cui nullum secretum abconditum esset, effert tam aso. ex ore numinii in libro prophetico a se condito,ubi Ie- Ere. o. rusalem coelestis fabricam adumbrat,quam evangelista ADC ita in apocalypsi ad vivum expressit. Quanquam Hebraeorum nonnulli volunt EEechielis librum duodecimque prophetarti, Danielis, de Esther volumina fuisse a viris synagogae maioribus concinnata, consessum nimirum intelligentes lapientum, qui secundum templum antecesserint,quales fuerunt ij,Cui Salomonis parabolas trastulerunt, Daniel tamen in libro suo propriae coscriptio DU. - . . ni attestatur. nec non & Servator abominationem deso Dan s R. lationis abillo praenunciatam Praedicens,ac monens, ut qui legeret,intelligeret. Caeterum quae tres iuvenes in di,h isornacem ignis missi deum laudantes dixisto non Hebraice, sed o Thcodotionis editione habentur, ab ecclesia fide ac veneratione pari cum c teris suscepta sunt, itidem que Susanne ac Belis histori ad finem locatq:cum Dinis, di illinc in laudum preces canticum desumpserit, hinc 'vero exemplum Suiannae fideli populo in sancto sacrificio prelegat,& apostoli per Clementem non semel repe lib., .eda tant, licentes iniquos sencs per Danielem igni adiudica
155쪽
CAp. 3. LIB. II. DE AVTS. SCRIPT. 1
Iinis .. tos; ut & significat Ieremias Sedechiam de Achab obstu era per potestatem regis Babylonis ignis uille hixos In sequente duodecim prophetarum libro primu solae osti
Q - - - regum Ogiae, Ioatham, Achaet,EZechiqtempore, sicuti M. a. ac liaias, prophetavit proprij vaticinij, ut & undecim aelis conditor cuius de gentium vocatione preclarum te- Ron, .s .. sti monium apostolus affert Ioel in tempora pr(ceden- Ioel. . . inpre m. tis Olic a Hicronymo relatus splendidissimum vatici-IM, et nium de Spiritus sancti effusione condidit. quod in ipsa' princeps apolioloru Petru, ex Ioele propheta nomin Amm- .a toprotulit. Amos state regis OZiqvaticinatus est cuius testi moniti de idololatria Israeliti s a deo exprobrataiu Aa. r. s. tomartyr Stephanus citato libro prophetarum nempe -3 Reg. 3 duodecim adduxit. Abdias dispensator Achab, qui cen Abdia, . tum prophetas in specubus pavit ac mercedem prophetisi munere donatus accepit,ab Eli seculo usque ad Oxiam sive AEariam regem sub quo Amos pi qmilsu freto In prolo. velationem habuit, si iuxta Hieronymi sententiam ex-y ' tendit itatem annos centum viginti duos non nihil ex TV cessit. Ionas vero filius Amathi propheta qui in Mala Michim dicitur suille de Geth. que in Opher ellet, & prophetasse de terminis Israel restituendis per Ieroboam,
.R e ad AEatig regis Suum pervenire sane potuit. Id uius mi- Nain. ix. randum typum de se Servator expressit,pridicationem Let. i , .d qUe ipsius, 32 Ninivitarum poenitentiam in exemplum Mi , , attulit. Mich qas Morasthites tempore loatham, AchaZ Mithra, EZechic regum vaticinatus est, cuius prophetia reser-
tu rapua Ieremiam, & apud Matthcum filia, cuius et ientcntiam, quod inimici hominis domestici eiurum sint,
156쪽
LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. CAp. 3.
prophetavit, idque domini vaticinium cito impledum Tobias polleris praedixit. Abacuc usquc ad aetatori Danielis pertin iis vaticinium mirabili dei Servatoris calico clausit ex quo si sci elogium non senaci apostolus repetit. Sophonias in Ioli seculo vitam agens reducenduc captivitate fidelem populum predicit , quod impletu vidit cum sequentibus vatibus A egetus qui tcpore Zorob.ibe is & Iesu pontificis oraei adcini laurando ic mplo fudit anno secundo Darii Perst primo die inc sis sexti, & vicesimo quarto: & septimi me sis vicesimo primo,& noni vicesimo quarto: cuius promissum de trassatione semel facicnda in coelestem immobilem religioncm Apostolus animadvertit. Zacharias eisdem diebus ref ponsa divina reddidit,quorum cum P phetia vatis Aggaei Esdras in libro teditus mentionem tacit. Ex hoc bervator vaticinium percutiendi palloris, Matheus Seruatoris asellis vel edi promit. Malachias denique de lacob electione oraculum ab Apostolo repetitum . de angeluco baptista prq Servatore, de prophcta Elia mittedo ante consummationem ab ipso christo designatum protulit. Tradunt Hebrii, referente Hieronum o Malachiam esse Esdram doctorem, quam sentctiam verat esse magno inditio est quod hic in Eetrae hiiloria graviter populus reprehenditur, uxores alienigenas dux iste. Prioris demum libri Macia abaeorum conditor seu scriptor quis fuerit, non satis lique appar et autem fiuisse Ioanne Hvrcanum ponti licem qui parcissime de se loquens, de avo . patre ac fratAbus eius magnifice non minus quam vere haud aliud amplioris gratitudinis monime tum gloriosius hoc in sci laudem cedente illis costi uere valuit : cui
& idoneus fuit,propnetie dono teste Iosepho praeditus. Poste
157쪽
CAP. 3. LIB. II. DE AVT. s. SCRIPT. 3
Posteriorem,quamvis ad priora partim tempora respicientem senatus Hierosolymitanus,& Iudas,quos dice , UM,', re queas viros synagogae minores, seu posteriores, Lolle- - Macha, gerunt e quinque libris Iasonis Circiiqi in epitomen redactis . quem fratribus in Egypto habitantibus miserex. Macha. anno cetessimo octogesimo octavo, undecim annis post mortem Simonis ducis. Forte autem is Iudas conssessus primor, cuius praecipue opera compendium historiae coactum es senex ille fuit secta Essaeus futura praevidendignarus, qui Aristobolo Ioannis Hyrcani filio regnante Li. is an no amplius uno anno Antigoni fratris ci' nece dieq acti H i' locum, ut narrat Iosephus, praenuciavit In principio aurit . . item meminit synhedrion alterius epistolae eisdem mis a. h. sae de celebratione scenopegiae cuius, & Encaeniorum a
lia Machab*o inititutorum evangelium Ioannis recorvatur clim regnaret Demetri anno centessimo sexagessi
x. Mach.i mo nono subditq: per prolepsin ducem Antiochi in farum e no Dianae Anaitidis laceratum.
. C. Novi Tesamentiscriptores.
Vnciam de conditoribus librorum novi testamenti, mutua que ipsorum attestatione acturi haud multum negoth ac difficultatis offendemus, adeo apcrta Omnia.&intet se constantia comperiuni P ' 'g tur. Ivlatthaeus apostolus primus evangeliu edidit, quod , secundum ipsum dicitur, ut Hieronymusae diti Hebrco sermone, quem Graece verterit Lucas, aut Barnabas. cuius in sepulchro pectori applicitum ipsius manu scriptuT evan
158쪽
LIB. II. DE AVTS. SCRIPT. CAP.
evangelium Matthaei sit inventum. Verum de Hebraico exemplari ancipites sermones apud Hieronymum reperto,qui alicubi afferens testimonium evangelij secu in iste, dum Hebraeos,id se ait, nuper transtulisse, alibi evangelium NaZarenorum citas, inquit, a plerisquevocari Mat in Mes. thaei autheticum, idque a se in Graecum de Hebrgo trallatu. At hi Nararent qui fuerint, Ephiphanius explicat, dicens Christianos prius appellatos fuisse Iessos a I et sevci Iesu, deinde Naetoraeos a Narareth: Postea vero in Beraea.& iuxta Pellam incolentes Christiani Iudaietan tes se ob honore Nararaeos nominalle, habere que Matthaei evangelium Hebraice conscriptum. Ut ut sit, Hebraeo non constante, Graecum exemplar fidelibus pro archetypo esse debet, quod Matthaeus cum caeteri Sapo--.. , estolix dono linguarum imbutus agnovit, probavitque m/a Deinde a Marco evangelium ex ore Petri editum ipse
non obscure comprobat, Mai& ne de postrema evangelij pda haesille reseruntur,apostoli t re verba repetunt, ubi, Chi istus, inquiunt. merito nobis simul omnibus veluti perfectis decliarismatibus,quq ab ipso per Spiritum datur, dicit; Signa eos qui crediderint uis i. 1 haec tequentur n moni ne meo daemonia ei jciet, linguis loquentur novis, serpentes tollent, si quid morti serum
biberint, non eis nocebit, super egrotos man imponet. ι - . bene habebunt. Vlterius a Luca evangelium conseri Aa,e. i. .ptum ipse in principio Actorti apostolicoru confirmat, pias & Paulus,eius sepecu Marco ac seorsim laudati laudem ,., in evagelio per omnes ecclesias sparsam pridicas. A Ioam,ves ne denique dilecto Servatoris discipulo evangeliu editu iublineasseritur ubi dicit: Hic est discipulus ille qui te-i.s .iat tis imo
cum filium suum dicens: i .Pe. s. R. arte dubitari pol set,ut qui uia. per Clementem tot ex ea : h QRL
159쪽
CAP. . LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. stimoniti perhibet de his,& scripsit haec, A. scimus, quia
verum est testimonium eius. Attestatur quoque canoni Ioa x. . ca eiusdem epistola itidem ab eo quod fuit ab initio, ex . . c. orsa. Mulieris in adulterio deprchenta historiam suere qui submovendam ex evangelio Ioannis pertend erent,
... I. d quasi legitimam apostoli per Clemente agnoscunt.
andam aliam, inquientes,peccatricem statuerunt seniores coram eo, & reiecto in eum iudicio,exierunt. Cognitor vero cordiu dominus,cum quaesisset ab ea, num leniores ipsam codemnassent, illaque negasiet,dmi mulieri: Vade, ne que ego te condemno. Succedit liber acto .c. . rum apostolicorum,qui magna ex parte ex evangelistat post
Lucae comitis individui Pauli persona procedens a prina'.i. a. cipio evangelij proprij mentione secta eundem sui conditorem aperte prodit. Pauli apostoli deinceps tredecim n. priores epistolas esse,nomen ipsis pro fronte cunctis in- piueia.
scriptum indicat. Traditis autem a Paulo mirifice con. Alli sentiunt apostolorum acta, ut de evangelicae doctrinae, M' Servatoris,cuius in coelum relati ascensio-Act. i. . . nem in exordio repetunt:itidemque apostoli cpistolico cinunt evangelijs per omnia, ita ut ea sigillatim recensere opus non sit. Sat erit autem pro indicio animadver-
β' '' tere,ut in una inissa Corinthijs epistola referat domini ordinationem,quod evangelio militantes de evangeliore, et, vivant,ubi plane apostolis, Dignus est,dixit, operarius: b. rii cibo suo:&antitynam institutionem consecrati corpo- . b. ris & sanguinis Christi,& ipsius redivivi resurrectione plurimis telcibus comprobatam. Epistolam porro mi- , Nerandam ad Hebraeos misit non praescripto nomine, ac br q/
. a dignitatis munere ad invidiam avertendam; sed quis diu u. c. si commendas in fine fratremTimotheu, uti germanis T a. si-
160쪽
smum,quem in epistolis quoq; sex nuncupa dis socium p ui scripserat, perspicue satis ostendit. Petrus etiam apostolus qui primam epistolam fidelibus percgrinis ex disper sione Hebraeorum olim secta incolentium Asiatica losa relictis dirigit,alteram quoque eisdem ovibus priore se scribere asserens, subdit, Domini nostri longanimitatem salutis arbitramini, sicut charissimus frater noster Paulus secundum datam sibi sapientiam scripsit vobis, sicut de in omnibus epiliolis, loquens in eis de bis in quibus sunt quaedam difficilia intellectu quae indocti S instabiles depravant sicut & caeteras scripturas ad suam iptarum perditionem. Vbi princeps apostolorum Christi
vicarius pallor cadem Paulinis epistolis, atq3 caeteii S scri risin. xi .. turis sacras autoritatem tribuit,& alias omnes epillo-as dii inguens eam quae ad Hebraeos inscripta est, expresse Pauli et se itidem affirmat: designat que promissa
coelestia piae mi ac xpectanda immaculatam vitam agen He Lix tibus adeo minime tardante parata de quibus Paulus la piensissime locutus fuerat. seuod vero Paulus genere 1. Cor. HHebraeus Hebraice scripserit, consentaneum eli,q im Hebraeis Hebraea lingua locutus in aetiS referatur; nec AAli., mirum et . si patito sermone disertior qui se Graeco sermone imperitum velut impolitum , non ignarum no- x.Cor. v. blati eloquentia: facta indissimae flumina exundatiae fiundat. Sunt qui dicant a Barnaba epistolam hac Gra cc versana cuius ad Haebreos titulum extarc Tertullianus, Li de Aait,licet eam quae iub nomine Barnabae designatur , di- io . . iii tiversam interpretata vocabula Idcbraica innuere videantur. Eusebius Ca sariensis resert Lucam evangelistam sedit 'cuia tum quos iam epit olam Pauli ad Hebraeos ita ille i8. Ni
Graece interpretatum secundum alio 1. Clementem Ro rese his. e.