De authoritate sacrae scripturae ac ea introductorum. Libri 3 editi a Roderico Dosma Delgado Pacensi ..

271쪽

ssi, posuerit, Sequitur eiusdem Threnoruii ve lanaen stationum inscriptus,in quo vates post exordiu quadrustici alphabeto,acpcatione ad ultimum Hierosolymi tana desolationem plagit. Vt is ipsam P dignitate an 'plificet. H ici osolymi perius opopoeiam vocem ac verba Tiam M' tribuit. Sed & ut iijs sacris scriptorib sole ne est,nomo

que talem,qua non solii verbis quin potius animo,ac re Campi quibus exprimendis verba se vitant, meritoq: ast signantur, tercere intelligi debent. Sic ubi hostes inducit dixiste super Hierosolymis captis, Devorabimus, cureliquis; quaquam is se imo inimicorum ore potuit esse prolatus inagis eorum seritatem notat truculentiorem' v bellu is voracib' sit, qua opere aperti exhibitatu dict i monstantes no minus vereptui ille ii quirent, s si locuti simul essent. QAemadmodum etiam no falsum es Hierosolumam esse locutam sicut sermo ei attribui valet, aeria innis quippequas verba significant, potius si di, istis verissime queri accipitur. Iam autem superius mo- - , nuimus ex inductorum loquentium diversa qualitate; dictorum ditatinen elle sumendum,quod no miras ad ea extenditur, quibus licet fari non eveniat. loquelae utcunque usus impertitur. Q u' circa Hierosolymi fid i ecclesiam representatis dicta, quae in super ei uti tali personae cogeuadet spiritu impulsus vates dedit,parem iti- dem divinam autoritate ni attingimi:quod ad alia quivis sacrarunt scripturarum locae similitudet ne transfer a. ri oportet. Succedit liber Baruch Pphete praescrip vel ut appenJix at vaticinia Ieremiti pecti as,cuius episto . lae exemplari clauditur. Propria vero c6scriptio Baruch

do in animis locutionem ascribit,veru loquentibus quo i, . . .

272쪽

ab illis verbis, Audi Israel exorsa contexitur, quam in pricipio refert se legisse Babylone Iechonit ac Iudais initio anni quinti dena igrationis ei qui & regni Sedechis

quintus annus fuit quo tempore ij Hierosolymam cum pecunijs, vasis quae literas miserunt, quas scripturae suae vates praefigens, uti pias,poenitentibus couenientes,proinde itidem,atque proprias in divinam scriptura relatas

Erarii Erech

reprobravit. Porro Eχechielis inscriptus liber temporis ordine non servato, sicut vaticinin frequens est ab histo. riae lege liberis,ab anno quinto demigrationis eiusdem exorsus,procedens per sextum.& septimum,&nonum ad undecimum redit ad decimum mergensq3 ad vicesimum septimum regreditu ad undccimum,ac duodeci mum ac demum vicesimum quintum,parum pr(terea qd ad historica narrationcm faciat,admiscet, velut illud

uxoris prophetae vita functae et quod vero ad instituta tractationem de loquentib inductis attinet, exigua insunt mortalium dicta,quae intres erras etiam plane discriminat, ac iuxta monita erga vates alios praemissa secernere aperte facile et . Subbcitur denique Danielis praenotat Daeti l

liber prophetiam historiae ita colungens, ut inter hagiographa computetur ab Hebraeis ijs, a quibus Hieronymus diuisionem bibliorum desumit in legem, prophetas, &hagiographa.de qua superius egimus. Vbi & potiore eius rationem reddidimus,s, ij post legi scri penta teuchum prophetici pecu liari tei libri vehit per emi nentiam appellentur,qui eoru acta, dicta ve describunt. qui.no modo prophetico spiritu, sed de miraculis a deo per

ipsos editis claruerint, sicut exemplis de libris Iosue, I udicum, Sanire elis, Malachim: Isaiae eremit, Erechielis, a libro duodecim prophetarum confirmatum restat.

273쪽

Non enim ad conditores singulorumlibrorum specta- Etur,qui no icem certi sunt, ut quos plerunque coniecturis indagare annixi simus. Nec rursus dici potest hagio l. ' 'grapha voe iri scripta eorum, qui licet almo prophetiae 's)li itu priditi fuerint no tamen velut ex ossicij deput rione propheta: fuerunt,per quos divina oracula inquirentes alij consulerent. Quantumvis namque id in Davidem ac Salomonem, aliosque competere contendas, ut eol um opera merito in hagiographorum consortium concesierint: at de Daniele ne fingi quidem potessi Et quippe deus dedisse legitur intelligentiam om i /nium vilionum,&loniniorum, functionis propheticae illusti ante munere concesso, sicuti sochs eius scientia dc disciplinam in omni libro,ac sapientia largi tus fuit: per Danielem etiam non raro consulentibus divint mentis P n s respoiisa relata sunt,qui de facultate donatus huiusmodi habitus est. Caeterum non apparet is, velut numinis instrumentum utique, miraculum aliquod exterius edidisse quanquam ostento mirado a deo leonum ore fuit m

incolumis ereptet cui ipsius tres socrum flammis sornacis Dasti et aidentis:quos quatuor barbarica iniuria exe istos eunuchos Iosephus lignificat. Vt ut autem ratio ac divisio se Miloam habeat. Daniel prophetico lumine insignitus dignissi- ''ma vaticinia scripsit maxima veneratione cuctis etiam Hebriis observata. de quibus Iosephus ita in fit.Omnis Li i. eximia scelicitas, ut prophete excellentissimo, Danieli contigit, & viventi tam apud reges, quam apud populum gratioso,&possc obitum sempiternam memoriam consecuto. quippe cuius libri quos scriptos reliquit,etianunc apud nos figuntur,qui nobis certam fide faciunt, quod deus cum eo colloquia miscuerit.No solum enim sutura

274쪽

e 'sultura pr*di xit,quaad modia alij ipphetae:verum etia te, M ... , pu quo eve ura esse adpr*subt. Sed quServatoris testimonium adsit Daritele Ppheta asserentis,eiusq3 vatici-DM. b. nium citatis.haud est opus externa mendicare. Verum his missis,autoritate hominum, quos vates loquetes inmota, historia inducit distinguamus. Verba barbari Alceneet,& magorum aliorumq3 similium non est cur nos soli. citos habeant,ut recta veraq3 ostendet elabinemus misi Put narrationis vis cogat suae per se satis aperta costatrimmo ne tyranorum quide dicta,praeterqua ubi verum deum agnoscentes ea,ptulere,quae uti,pbanda in laude numinisad fidelium institutione colirmandam,ppheta in sacras literas reserenda curarit. Talia sunt illa Nabu-DG. i. a. chodonosoris, vere deus vester de deorum est,& diis regum:quae simul correctio debet intelligi praecedetis er-

serri; a quo tamen monitus lententiam in melius muta

Dis., ... ptore trium iuvenum in ardente fomace coniectorum,

q-urum, quorum divina dicta a se orta numen qdpristo fuit ope agerens,ostendit:talis de ipsiusmet post multos repeti- Dis... e. tos errores cosessio postrema: tale deniq3 decretum Da-rij prisci As-verisiiij. ut cucti deum vivente in sternum regnante miraculorum effectorem vererentur. qui Danielemithesum a leonib servasset. Fortasse aute eadem Dis e. i. res est,quae ad finem lati' repetic ubi regis nomen haud Da. s.e,. exprimic At verba Susannae digna sunt ea,qua iusti pa ,rentes iuxta divina lege erudijssent, quaq3 antem dias ut, liberaret,exaudierit. Impioru autem ac scelestorum dicta dubia non sunt,quin cogrua illorum moribus cxtem . Caeterum vates in visionibus conspectos sub spe-

275쪽

cie virili angelos sanctos ob id viros appellat: sicut EZe b. io uchiel sub specie principis 'rri, Isaias sub nomine Assyrij regis Babylonis ob similitudine, Luciferi desertoris per- i

sonam notant quem propria nomen clatura Sata et nunctipatu Honorius Augustodunensis prodit. Horti vero loquentium introductorum in sermonibus differen- ir; tr. tia iam satis perspicua est. Subditur tandem duodecim Deph. prophetarum liber,ac primum est Osee prophetae volu men inscriptum: in quo,sicut &insequentibus ceterorusere parum,aut nihil est, quod pr(ter monita prius ergatvi sum, reliquos vates secundum susccptum institutum expen di debeat.Nam dicta Israelici dis regionis, Vadam postiose...vibamatores meos qui dant panes mim ut consentaneaei, quae dei veri cultum adulterasset,arguuntur. Quod ve- iro propheta iussus adeo aliam paratam cuiusvis libidini vid se.... nemini fidem servantem instar amantis ambierit, &lustris effossam pretio ac demenso coduxeritne fornicare itur: tantum adest a mali ratione, ut egregij animi,ac sanet O aedilectionis suspicie tum specimen p beat. Sed quia id non admodum iam ad propositum negotium spectat: transeamus per lohelis Prophetae prinotatum codi, cetra ad Amos prophet*praescriptum volume,cuius To Tobit.bias meminit, quo vaticinium describitur habitum ante duos annos terre motus,quem accidisse in dieb' Orio .

regis Iuda Lacnalias vates exprimens, Innuit evenisse,

cum rex sacerdotum officium usui pans thymiama deo . Regis adolere conaretur: qd in Malachim relictum in paralipomenis explicatum est. Porro Amos hic inducit loque A

tem Amasia sacerdotem vituli Bethel digna reprehen-

sione mox secuta,in qua vates inquiens seno esse es phetam nec filium prophethsed armentarium, haud negat

sibi

276쪽

CAp.r3. LIB. II. DE AVT. S. SCRIPTI. i31 sibi esse propheticum a deo muli cocessum, sed id velut

haereditaria parentum successione no provenisse assevcrat,quin potius repete suppeditatum. Dein post Abdiae prophetae inscriptum brevem codicem, aequitur volu - men lonae prophetae praescriptum, totum fere hil orica narratione ipsi' vaticinatione describens. Hic vates p:η ter dicta sua,in quibus etiam inferioris sensitisportionis affeci',querimoniam,& indignationem retegensi eam ut fugae, livinam correctionem subiungit: loquetes pie inducit nautas deprecantes innoxii viit mari,ac leto expositae culpam,s ita obsc queretur ostentae vatis verbis, demirando tempestatis signo,voluntati dei coeli, quom veliti votis, & sacrificiis coluerunt. Inducit praeterea re gis Ninives edictum, Ninivitarumq3 clamorem, qNoad poenitentiam excitati sunt numini acceptum vetita obtenta coprobatum. Porro in libro sequenti Micheae prophetae praenotato,quod ulterius animadverti queat, non est,nisi quod locutus de se uti tertia persona,inseri uti primam recte loquentem ita inducit: Utinam non estem vir habens spiritum.& mendacium potius loquerer.Vbi culpam optasse vidctur, nec tam en correctus invenitur:aut si non optavit, de tamen adversum asseruit, mendacium non ei tigisse arguitur, quod in dei vat condentem sacram scripturam nequaquam cadit. Sed re vera propheta de*deravit vaticino spiritu carere, qd sine virtutis amicitiae que divinar detrimento cotingere posset,ac subinde sari non quidem sallendi animo, quo mendacij delictum consummatur; veru ignorantia que posteaefalsa, nd vera evetu evaderent. potiusquam cum tribulium gravissimis damnis certissima eorum vati-

cmia fundere. Non absimili chalitate Mosesilagitavit

deleri

277쪽

LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. CAP.is.

deleri de libro no quidem vitae perennis sive secundum praedestinationem, sive praesentem iustitiam: sedeoque deus inclytis viris legiferis, prophetis, ducibus praescripsisset,cupiens ex illo albo ex punct vitam privata age ,re,potius quam princeps esse, nec tamen genti sui venia poste suppliciorum vel ingentiu impctrare. Nec his obstat si, deus subdit, Qui mihi peccaverit,delebo eum de

libro meo. Sine poenitentia enim sunt dona & vocatio G H. dei ut apostol ait qu*Zinde quib largitur, sine crimi- v - ' diram nis culpano adimit. Iam post Naum prophetae praescri- ., is plum breviorem codicem subit Abacucipphetae prino 's', latum vobamen qui primo cii deo expostulat,velut par Ah tes agens eorum qui cernentes iustis adversa, impijs iu storum opprcssoribus prospera evenire, solicitantur, ut in ostendiculum incidant sed id sedat ex ore numinis pinens,deum mature incedentem haud mora nimia tar- - .

daturum, ut pijssecuda praemia iniquis digna supplicia rependat. Dc in post Sophoniae propheti inscriptum librum subsequitur altitulatum volumen Aggaeivpphe-2 tae qui inter vaticinia sua refert. Zorobabelem duce, &- Iesum pontiscem ac reliquos cives suos verbis propheti cis motos,& seiritibus a deo excitatos viccsmo quarto die sexti mensis anno secundo Darii regis rursus aggressos facere opulin templo do fundamenta eius olim coepta restituta inexe ablatuisse brevi ad consummata co- r.Es . iti ictionem alacritar pro rates, ut in Eoei libro expli '-- adela catus. Zachariae vero propheta inscriptuS liber tradit re Eia, . .rras. sponsum rudejiu Salasari pie dei mentem cum aliis con s u lenti icci autem latius tendatur, ulteri us expendendum nihil pro institaria tralatione offert,nui quod uo-: et r. nunquam vates. qa de apud abolinterdum irruentum

si . adeo

l et

278쪽

Zech s. . illud

CAP.13. LIB. II. DE AVT. S. SCRI'. is3 adeo sua cum uictis dei stringit, ut non facile pateat,qu et

ex dei.quor ex sua persona proferat: cum tamen ad mysteriorum enucelationem, elucidationemq3 veri sensus iuxta superius indicata, non parum referat. Si namque

illud. Et scies, quia dominus exercituum misit me ad Rach s. t te,ad prophetam,ut simile in serius re seratur, ad vatis legationem spectat ad christi vero, si ad numen ,cuius ver iba proxinae pr*cesserant, habitabo in medio tu i .qu V ru ra ......e fus paulo ante a diro dicta expressa sunt, postquam paria etiam dubit missionis verba praemissa fuere. Post terno volumen pr*notaturMalachiq prophete qui rogitates Malii ... in quo deo adversati fuerint, vehit innocentes &impie cintate, quam numinis cultum secundiorem causantes arguens up misso Elia librum duodecim pphetarum clau-xia.., . ciit,quorum in fide virtutem Syrachides celebras Esdra haud nominans non tamen synchroniNehemit oblit haud obscure designavit dram doctorem Malachiam prophetam este. bubiungitur vatibus ad finem veteris instrumenti uti recctior historia praescripta Machabio Muciarum libris duob digcsta, quorum priore introducti loquentes homines prater coditorem ij attendendi sunt unu orta P virtute ac dignitate dicta in pretio haberi merum quoru PTeantur,obscurorum, amplius83 sceleratoru vcrbis posthabitis, quae no aliter curanda limi, prout historiae veritas constas est lagitet. In primis di cita Malathie relum e. divinae religionis Ibitalia,quo Phinaeartaparatur, e tali utiq3 principio exorta sicut de res gestae, coprobari lacri

scriptoris comendantis autoritate monstrante, qui con -

. silium Hsperum,quas a numine secundante se batu ipsi praesertim ascribit,ut sabbathis quoq3 incolumitate defendetefas haberetur,aeque vera ac iusta legis interpreta

279쪽

LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. C AP.i3.tione. I tide in pretio similibus de cau sis verba successoris i. Iudae Machabaei haberi debent, o & inccei precatione '

ferventi,qua deum ad misericordia, & opem ferendam i. Mare. uc it,vel pcipuus fuisse putandus est. Huius incompara ' ' bilis viri,ut sertitudinem dc clarissima facinora,consilia quoq3 & orationes sacer scriptor mentem suam non obscure aperies pdicat, institutioni fideliti divino instinctussponens imitada, peculiariterq; consilium ait incidisse 'illi ac irati in bonu ut pol lutum altare demoliti e rudin'saxis novum construerent;dum cis temeritate eorum '. t e

dit, qui famam parare serentes contra ducis Iud interdi ctum pliati victi sunt subdidiIpsi autem no erat de semi. ne virorum illoriiae quos salus facta est inafraes,in nucns plane Malathiacum liberis ad id ae numine delectit. Nihilo secius eos cpiandoq3 ubi oportet,reprehendit, velut inseri' Iuda inco fultae audaciae inquiens: In die illa ceci derunt sacerdotes in bello, dum vul tartiter sacere, tum sne consilio exit inplium. Refert autem Lib laudis specie. I, Eleagarus Auraediscrimini tradidit se,ut liberaret populum suum, &acquireret sibi nome aeternum. Quo, circa vel periculum leti fuit,quale in iustis prclijs assidue oblatum licite aditur aggreuiendo(non defendedo modo.qd apertius ves debitum est; sub spe iuvandi,vincedi aut evadendi, ut interditim,seu no raro evenit: Vel si fuit itapsens, dumis elephantum suffossuras subiret, ut suit Samseni te insuperstans concutienti: pari divino instinctu actus censend' est,quem sacer scriptor autoritate . dei, cuis ravum falsumq3 nonsebatur,praedicat. Deinde preces sacerdotum deus sibi acceptas ollendit,cum blasphemum Nicanorem primum in praelio corruente pu- vivit, ejusq;copias piligavit post Iudae obsecratione ml G . dentem.

280쪽

. Marii l.

dentem. Quae vero subdut de Romanis audita nullo certo autore expressis. no allu d. g vulgatae famae testimoniupserunt, quae historiographis alijs secile consentanea co- peritur. Similia deinceps ct Ionatha duce successore Iudae

fratris non minus celebrato censenda sunt,qui extermi, nasse impios ex Israele resertur. Scriptor tamen videtur

Ionatham notare credulitatisTryelioni perfido incaute habitae,ob qua captus demia cum iiiijs perbi. Veru iacturas omnes sarci vit Simon duxs fratrib singens Pariter in cunctis inclyt ac celebris iuxta divinas literas sive senetae religionis Eelum, sive cosilia in pace, belloq:, sive strenuitatem in rebus gerendis, seu fortitudinem in proclijs spectcs. ita ut ob ingentia merita communi populi con sensu principatus cum summo secerdotio dccret' et sue urit iugiter, quo ad surgeret propheta fidelis expectatus. Apparet nihilominus sacer scriptor ebrietatem notare Simonis, secundum quam cum liberis a proditore genero pei eptus fuit. Sed huius sorte doloso artificio obrietas soceri procurata per innixa affinitati securitate fuit, vel ebrietas hic sumpta est non,p viri oletiacum rationis dano crimineq3 appetita,quin potius pro alacritate, Stiqvinum liberali' sumptum cosequi solita in covivio etias amni Iosephi recensetur. Postremo Machab oru inscri- 1i II pi' liber alter sub citur, quanqua nec ad Iudae mort*m M. aperuenit,&altiusquam anterior,exorsus superioris te in baci ..poris multa describit;in quo ta tum quae ad priore no indicavimus,langenda breviter sunt. Coditores libri sunt

qui Iasonis Cyrenaei historiam quinq3 libris digesta in

hanc epitomen coegere,quortipsonis ac praesertim Iudi in senatu ad id potissimul delecti, quaepiaesentur, qu -

que ad finem apponuntur, ubi venia styli minus exactit a petitur