De authoritate sacrae scripturae ac ea introductorum. Libri 3 editi a Roderico Dosma Delgado Pacensi ..

281쪽

LIB.II. DE AVT S. SCRIPT. C AP.is. petitur,ap c congruunt, quq Pinde non minus qua quq vis alij convenietia per almi spiritus instinctam institu -

tioni nostrae conscribi dignum fuit. Quum vel o aiunt, veritatem se de sim lis,autoribus concedere. non ta significant Iesuam aliena liberat e fide quasi nil alleretes,.q attestari de veritate alienis scriptis circa lingula , quae iipli in copendium redegere. Ad hos ctiam collectionis conditores spectat pposita epil ola unde viginti annis . hiare, prior eisdem quibus & epito me dilecta. Inducitur aute et i ta obsecratioNehemiae,&coscripta cεmentalia.& Iere

miae descriptiones unde nonnulla referuntur, quaecum a MM .rita certo alteria sint illorum, quoru in lacristitetis,pprijs etia conditis libris canonica costat autoritas, qualis &bs hic alcribi plane designatur ad eandem pertinere lux rasuperius habita liquet. Dein inferum dicta Elearari scri 'barta primoris martyrio sancita,cuius exemplo virtutis, lde fortitudinis historia celebrat: Sic verba martyru Ma- chabaeorum septem ac matiis sancto inii adi certaminis ite ili monio consecrata sunt,quorum in cuncti sexemplus delibus instituendis lacra scriptura proponit exhorta- tioni mirabilis matris praecipue ascribens. i sapientiare oletam asterit Scripsit de his libro privatim dicato cele- Derrimuencomiti Iosephus a quo parens Salomon anucupatur, filii vero per ordineMachabitas natu maximus a quo Machabaeoru in nomen cunctis inditum apparet, hinc Abner. Machir. Iudas . Achas, Areth, Iacob supremus,quorum martylium ab eisdem disciplint doctoris EleaEari martyris potio inati tribuit Quod aute quart 'Iudas impio Antiocho dixit tibi resurrectio ad vita non erit, non significavit illum non foretadem cum caeteris suscitandum ed pr*dixit ad mortem perennem potius ' id

282쪽

eum suscitatum iri, ad veram vitam beata Mater vero inquiens extremo filio se suasuram non id pollicitarii, si Dux tyrannus avebat, sed die dignum erat, ulcis recepit, clinaulati sime pristitit. Porio de Iuda Machab co i cum alius i. i ad superius volumeli examen praemisimus, cuius hic praeter alia praeclara dignum fide somnii in . M M h, seu v i su s a llari t u r p ri u sci u e te eta & i et i gico d e rcla r rectione quam spera; et, ex illimatio. Asiimilis fides Raetitverbiis dita necem ab eo sibi gladio, praecipitatione, ac intcsti norum iactu illata velut a divino instinctu . sicut& Samsonis. Psectam excusat, immo & coprobat cum

praepositis san ucss pluris verbia ita innuentibus ac ip-bantibus:gladio sep et ijt,eliges nobiliter mori, potius qsiit, litus heri peccatoribus, & contra natales suos indignis iniurijs agi ubi scribentis mens factum approbans satis conitat. In sunt deniq3 impioru nonnullae insignes sentcutit pol uiua supplicias ad numinis cognitione per . , . ducti sunt, vel ut Heliodori, Nicanoris, Lysi Antio, is h. s. ichi Epiphanis, nitici non prorsu Selyncero animo exordi , , , cae lactat e plerisq3 sunt, uti nec Antiochosuere edine tu.&spe subdola extortq. Quod aperte divina scriptura

indicat dicens: Orabat autem hic scelestus dominum, a quo non esset misericordiam consecuturus. Si enim v c .ro corde scelerum pertaesus ad deum conversus preces funderet proces dubio veniae misericordiam adipisceret . , , . iuxta oraculum Erechieli prolatum Impictas imp non ocebit ei,in quacunque die conversus fuerit ab impietate sua. Interieruntur demum& multitudinis etiam sa erdotalis larationes, quae quod aliunde pit pateant ob servatione dignae sunt, 'potius quam ob coetus dubiam personam, exceptra ecclesiae univcrstautoritate certis si

283쪽

ma. Licetenim interdum cogregationes recta serant, noraro tamen in prava coeunt no turbae modo, verum etiasenatus,qualis ille fuit e sacerdotibus,presbyteris,&scri- bis coactus,qui toto conspirante concilio innoxii Serva- .

toris necem acerbilsimam pervicaciter flagitavit. a.b.

I . Cap.Introductorum examen insacris siluris nisi te menti.

Uncia ad novum instrumetum ordine delati iuxta instituta exploratione autoritate in dia actis discernam . oportet, hominii recte loquetium inductorum,ut relictisChristi cum dei verbis in supino fastigio collocatis,& spirituum, quorum discrimepspicuum est, sermonib', alioru postvates orationes excutiam' cuiusq; pod' expedentes,q no indigni observa . tione sint, pravis & ignaris neglectis, quoru sententis nosunt aliter curandae, atq3 Put sacrq narrationis vis postulet, uti superius pmonitu inest.Ac primum in evangelio is Ma- secundum Matthaeum inscripto verba Magorum,quos s ' deus utiq; oraculo suo rcgebat.'uorum acta sacer historiograph P in Christi laudem refert, vera Trsus habenda 'sunt. i mpij vero Hei odis dictis posthabitis,scribaru sententia sicut P lata fuit,ita est ab evangelista vere relata, qnobis examinadum reliquit,an bipphetae vaticinum me te Ve recte, necne expresserint:ad qua sane si spectes,sacile est omnia in concordia redigere. Quid enim est aliud , iuxta vatem dicere.At tu Beth-lehem abEphrata cogno Mittas a. minate ita discrete a cognomine tribus Zabulonis vico, plane interra Iudae site,parvulus quidem es vel inter mil i' -' lenarios uiculos ne dica priciees locos ludq,quo ad magnitudinem attinet:esto talis habeare; ex te tamen mihi egredie is

284쪽

egredietur summus ductor, g populit meum Israel rencstcperet,cuius exolt aeternus duratione sit porbis initio ppter quem dignitate ia no inferiors s vcru no oppidulis modo, quin potis regijs civitatib' superemineas:atq3 iuxta scribarum sermonem evangelio insertumium ere Et tu Beth lehem,terra Iude, nequaquam pilantia es civitav minima in edendis psidibus,seu ducibus ludet,licet amelitudine sis exigua satis nota:ex te quippe egressirryest ductor g reget pascens populia meum Israel. cuis vel solius ob supremu culmen cunctis locis anteferaris, alijs x. Rm. Hi inclytis principibs ex te ortis,veluti rege Davide, siletio

Mani g, 3- pter missis. Dein Ioan is baptistae dicta no min autoritatis . Topheticasortiunt', utpote que numinis legasii ex Mat. x x- cellentioresspheta Servator asset uit. Porro leprosi vcrba mundicies impetrata centurionis verba insuper a Chromat s a be celebrata fides syncera veritate fui sic propia co firmavit.

Scriba vero tecti doli diis notare vis' est, discipia tu secti turii supvacanec curqrac discipulos intepestate pavore esse retes pusill e fidei arguit. Reiectis aute invidis Iesu psecu, tori b no nihil etia livoris adversteti di puli Ioan is p se tulerunt,quo ipsis autoritas depressa est. Sed ut suorum offendiculum in stitutor non minus modestus, q verax sedaret, misit eos ad servatore sciscitatu no ta si, ipse asseverarat, eu esse Christu venturu expectatum, g opera mirada id astruentia quae exhibita p resposse tulerunt. Rur sus verba Plata fuiste non ta firma fide,q hqmorro .. ' ', se fuit, domuius indicavit, ut apud alios evangeliographos latius aperitur. At cccos veram fidem profestos, secundum eam Servatore iubente lux reddita ostendit.

Caeterum apostoli,alhqs dominici discipuli ea plerunq; aiunLquae prosectum in priceptoris disciplina deceant:

285쪽

I IBII. DE AVT. S SCRIPT. CAP. t .

si qua vero altiora sapietes definiunt, ipsius veritatis ore comendatur, veluti cum Petri consessio a coelesti revela-

ta Patre coprobatae ut contra ubi quid pia na in recte inquiunt,agunt ve, numinis cura correctio adhibetur, aut leprehensio designatur uti unoctum petr aquasServator ad discipulos. Petrus ad Servatore pergeret,formidatibus imbecillis fiduciae nota obiecta et L QAod vero turbati dixerunt phantasma esse, p verti non fuit, eaten a mendacio eximit,qua turbationi visum expresserunt. Sequens aute consessio,vere filius dei es in similibus lau MM HAdata coperitur,presseaetim ea,ob qua c*lellis regni claves Petro,pinistae fuerunt: qui paulo mox tam e graviter in- n. crepitus fuit. P humana sapiens ac divinoru ignarii, partes Satanae agens magistru retrahere telaret ab hominureparatione per nece expedientissima perageda. Adhte ex magna fide laudibus a christo elata Chananitidis P - MM. xi secta verba I atis,pinde ampla coprobatione nacta iunt. Ulteritis Petri dictum de tril, tabernaculis costruendis M M. et . . ab alijs evangeli itis velut inclis abalienationi ascribitur, Marqua quid loquerellii .nescireta inferius aute is i scipulis rogitantii, incredulitas expi obat ac mox ambitio corripi isto, tu . ob Zebediros rastism fratres. At in ultima coena etiari repullulans coercria.Coaerigitur prea ea n Emer Usveniet a Petro intes rogante pseriptus: increpatio discipuloin

parvulos accedetes a Servatore at cent ut contra prius quadam tenus probatur toruis se arentia, minus expet-

dictas este nuptijs colligari Deindrum verba principis, quamvis virtute a thuc an firmi, veratam e illud indicat, quod a Marco resertur Iesum intuitum eum dilexisse, quandoquidem veritas mendacium, ac perindei mendaces hypocritas non amat , nec uillitia tu synhros , sed quos

286쪽

quos vere iustos amore suo reddit. Lucas vero de hoc narrans diversum se monstrat ab illo,quem alio loco te Linia , tentantem inducens fictum notat parabolam in se lata feminecis Samaritani audisse, licet uter'ue viam aeter-q naevitae percontatus fuerit. Stupor porro discipulorurii de difficultate salutis perennis adipiscedi a Cliristo disi cutitur . At in dominica parabola operariorum vineae murmurantes invidi oculi arguuntur: sed qui ad eum modum introducuntur loqui, nova distinctione mini-M : x' h me egent praeter eam,quam satis aperta structoris nari rationem componentis artificium pandit. Post haec fit th Zebedqi nescire, quid per matrem poscerent, a prae ceptore dicuntur,calicem tamen eius bibituri vere pol Mn. a. d. liciti. Duos vero alios coecos iuxta Ierichovere fidem dominicam protuliste servator eam salutiferam secudum 1. alios euangeliographos efferens confirmauit. Acclama - tio autem multitudinis Christo Hierosolymam advenienti effus* qualis & puerorum in templo ab ipso laudato psalmographi testimonio defensa, similiter approbata,sicuti alia discipulorum apud Lucam, intelligitur r' ' Ast ubi Servatot a muliere unguento delibutus ipsam tutatus est a discipulorum calumnia, eius praesertim lu/das succetor designatur,cuius statim proditio pacta subiungitur:ideo que dicta ipsius pari cum actis loco iuxta

pessimam mentem haberi merentur . Verum Petrum Mi,ai s e magnifice de se spondentem pariter, atque caeteros discipulos praeceptor praedicta negatione,ac iuga iuxta Ioa-im' fi g nem aperta correxit. Abnegationes autem Petri aeque

prauas ac falsas magistri praevia correptio,et consequens apostoli fletus testatus est. Quid eni in oportet niti a me dacio excusare, quem licet salva intei tori fide, a gravis i

287쪽

LIB. II. DE AVT. S. SCRIP. CAp.r .

mo perfidie crimine exemptum olundere nequeas potisex vero dicens Christum blasphemasse, sacrilege metitus est. Q uanuis nanque dignitatis ratione numen ei aliquando propheticum instinctum suggesserit, sicut Ioannes detexit. tam impotens tamen fuit Caiphae itidem atque consessus malitia, ut per omne nefas, ne dicafalsitatem prophetiq adversam, letum innocenti machinari studens vaticino spiritu tactus non nisi quin divina constat autoritate, lebeat existimari. At proditoris vera quidemsed non prorsus syncera, desperationi ne Mati irrumpe adiuncta,consessio fuit, Peccaui tradens sanguinem iustum. Praeses autem recte conatus leto Seruatorem eripere,calumniantibus demum inuitissime succumbens tyrannidem in insontem per acerbiis imos cruciatus ac a rnecern exercuit falso prcfatus. Innocens ego sum a sanguine iusti huius: quanquam Iesuria iustum verissime dixis Potius multo uxoris eius mandatum fuit,quo S: Iesum iustum,& discrimine vi subduceretundignum significavit. Centurionis porro senteritia, quod crucifixus D svere filius dei est et, non vera modo, sed pio animo prolata monstratur a Luca dicete illum ita glorificasse leu. I. is tDenique ubi Matthaeus reieri custode pontificibus cuncta facta . sectis etiam circa dominicam resurrectionem ipse rursus atteitatur . Nam &hoc differt inter obliquam orationem relatam, ut recta inducta relator non aliud alterat, quam eam fuisse ab aliquo prolatam , cuius autoritate iudicanda sint significata vera ne an secuS, certa, necne extent. obliqua verono raro e narrationis processu innuitur relator id ipsum ira i r quod significatur,asseverare iuxta ac qui locutus refertur. velut si evangelista scriberet a quibusdam nuntiatu ut esse

les annuntiasse

288쪽

CAp.i . LlB. II. DE AVT. S. SCRIPT. is gesse Christum resurrexisse. Mare discretionis certio

ris gratia introductorum rect sermo maxime sacris li- bris in usu est , ut liberius de inductorum pondere pro cuiusque ratione, iudicium ferri queat. Succedit praenotatum evangelium secundum Marcum, in quo ac cae Mare teris evangeliis spectantium ad expositum institutum

ea tantuanimadvertenda erunt, quq ad primum anno lata non fuere. Error cognatoium dicentium Servato-

rem insurore esse versum,ab ipso notatus cst veluti peccatum in silium hominis, in , piritum sanctum vero calumnia imulorum miracula numinis immundo spiri-Mar. io.d tui ascribentium. In serius pater lunatici dicens, Credo domine, adiuva incredulitatem mea, si dem se habere, ut ad sanitatem obtinendam dominus exigebat, sed imbecillem sessus est. Ioannes vero cohibitus quenquam vetare in Christi nomine virtutem edere, factum sentetra que sua corrigi accepit. Vlterius scribae dictu, Bene, UM magis r,in veritate dixisti, quia unus est dcus, de no citi alius pr*ter eum: & ut diligatur ex toto corde, cum teliq uis,sapiens responsum evangeliographus Iesu agnitu asserit, quo propior ille regno dei haberetur. CStera iam patent. Sequitur praescriptum evangelium secundu Lucam,qui praeter exordis praefationem, de se postea nu quam aperte verba facit. Inductorum autem hominum Leriae e. loquentium primus Zacharias prolatae dubitationis poenam silcntium pertulit, sed imposito pricursoris nomine indicato eb angelo repletus Spiritu sancto rcs luta lingua insigne canticum edens prophctavit. Si- , militer Spiritu Uncto repleta Eli1abeth domini ac matris eius fausta proeconia extulit , ad quem Spiritum etiam priora vcrba eius pertineres, de quisus non

289쪽

LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. CAp. i reprehenditur,illud indicio est , quod iusta coram deo

prius faciis literis recensetur. At Virginis matris verba, supremumque canticum autorem habuerunt Spiritum sanctum plenissime superfusum , summuque dominii, qui cu ipla Gabiiele nuntiante omni ex parte fuit, ideoque cum unigeniti dictis annumerada sunt. Simeonis praeterea verba & canticum ad sanctum Spiritum inhabitantem reserri debent,itidemq; Annae, quod prophe tis praenotetur,laudes redemptorem expectatum ad cssse pridicantes: sicut dcencomia pastorum ad dominum angelico nuntio mittentem iri Christi nati cunabula.

Deinde quin virgo parens queribunda dixit, Fili quid

fecisti nobis sic neque rcprehensia, neque correcta periterni Patri, unigenam suit,qui potius matris occasione illas genus humanum instituit.docens altius de numine suo,ac superno parente sentire, quemadmodum& in nuptias iuxtaIoannem secit. Vlterius ubi Petrus ad prcceptoris verbum rete laxat,fidens obsequium ostendit ubi vero iactus mirandi stupore correptus, ac suae indignitati metuens dominum a se digredi supplex orat correctus ab ipso,ut bono lit animo ad homines salutariter capiendos invitatur. Ad haec Simon pharisaeus primum de Christo perperam cogitans . ab ipso tangitur, deinde rectum iudicium exerens probatur. Rursus fitqZebedcie coelo igne in Samaritanos inhospitales evo, care serentes increpiti a pr*cepiqre audierunt, net citis, cuius spiritus estis, qui & sectaturum morae spatium pe

tentem correxit dicens,respicientem retrorsum non est

se dei regno aptum;&septuaginta duos discipulos gestientes ob daemonia subiecta, ostendens totius gaude-dum,quod ipsorum nomina in coelesti albo conscripta

290쪽

essent; Se Martham insimulantem desidit sororem . in quiens Mariam optimam partem permansuram elegis

tu i i ta se . Non correxit autem mulicrcin quae beata membra enuricis ipsius merito extulcrat, sed indicavit , unde eatitudinis radix lumenda foret. Praeterea modum sarxv is A, ciendi iustitia a Zacheto proditum approbavit reddens, tunc in ea domo salutem evenisse. in parabola vero minarum decem si Christo verba facie te adiecta inducitursu tas. rex calumniantem servum nequam refellcns usuras flagitare: luod ambiguitatem os cri, quasi usura probeti rex,qui iuxta parabolae sensum cxigetis omnes suas partes commode proposito applicari, christus intelligitur, . cui nihil iniquum expetitum esse quit. Quo circa x et parabola pro exemplo seu paradigmate sumpta est unum

aliquid potissimum secundum similitud i nem elucens

apta conclusione,colligente, ut membra reliqua colla- tionis immunia restet qualiter improbi iudicis, importun sq: viduae parabola suit ab eodem evangelista nucupata. vel si proprie parabola est usuras vocat non strict8. iniustum ex mutuo lucrum , sed late quodvis lucellum indus ita mensaria pastum, cui vclad ostentationem Iocatq pecuniae pretium reserunt, priter alias recoditas negotiationis species commodum non iniquum asseren- i , tes. Inserius responso Servatoris annuentis comprobata

xv.:s L estprillantissima resipiscentis latronis oratio increpantis alterum blasphemum, ob quem designandum evangelistae priores per synedochen latrones convitia iactas.se retulerunt. Demum sermonem Cleophi Christus Iu M. . confirmavit, cum exeo admisso stultitiam duorum. &cordis tarditatem ad credendum arguit.Subit inscriptue uigelium secundum Ioannem, qui ut libri conditor si ecm 3 ter