De authoritate sacrae scripturae ac ea introductorum. Libri 3 editi a Roderico Dosma Delgado Pacensi ..

301쪽

ue sacrorum hoc p ri vilegiu in esie ut null' eprii in scribe do erret ac praet ea privilegii sostolorum es, e , Ut ci maenuli' eorum doce locri ci. Vel tim enimvero cum ijs causano labendi ad eum modum fuerit, quod summi nu-ninis instinctu an super velumine prophetico sic directii sint,iit superius tractatum est: lus eadem protomarty i i magi l ratus alloquenti adfuit, uti sacra scriptura testa. re vidimus: ecquis erit iam in confoderatus adco, ut cum sacri praecon b, tantique martyris iniuriaci turbatione, lapsum errorem affingat iri ea sermocinatione, qua sa- rtis Ulixam sacer scriptor in divinas referre literas magni. ducens interesse Christianae religionis, no minoIecura quam alias apostolorum Petri, Paulique collegit' Esto sane non fuerit Stephanus sacri alicuius in Iegri libri co: ditor,conditor tamen sacre disciplinqfuit autore deo ipsus ore fidelibus editq,&in sanias script lixas num injs cura redaci ae: cuius testimonium quacunque assimiliter consteta sicut etia perophetas plures, qui nil scriptis ma: darunt, & ipsorum ni nilomin' vaticinia divinis libris in Miu, continentur pari sit venerationi oportet. Equidem ip- h se promptius dicerem me difficultatum solutioncm ignorare, quam comittere ut vel leviter sapietissim it stis dei gloriam obscurarem, qui primus maityru secundum apostolos per Clemetem loquentes fuit a deo beam: titudinem consecutus.Nec verd quastiones ita irresolubiles sunt ut earum formidine in tam grave incommodum incidamus. Omissis nanque quas in chronogra-

Iphia dissolvimus, quod non libet de eadem sidclia duos: parietes dealbare , nepe illis deprimo dei oraculo Abi q'sddito, ut e terra sua patri avr Chaldaeorum exiret per anacephalae vias resumptionem in Genesi solute naria-

302쪽

CAP.i . LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. i s

Chrones to, ubi Charris digressus relatus fuit:de animis septuaginta quina; posteroru Iacob in Agyptum accitis: de sepulcni o duodecim patriarcharum cmpto ab Emor Sichemi:difficili ina,quam illic solumodo tetigimus, diluamus. Infit divinus Stepilanus, Deu Abraham ipsum illinc hoc est e Charan post mortuu patrem eius in terra Chananitidem transtuliste, sive quod eo traducens habitaturum colonun domum seu familiam habcre fecit, ' iuxta vim verbi METV NHCEN. At iuxtaGcncias hiram,ir d storiam Tnare pater Abrae Chariis obbtactis vitae an-' nis ducentis quinque,ac leptuagenarius genuerat Abra Nachor,& Aram: Abramque Charris egredies septuaginta quinq; annorum erat. Q ut ergo fieri potuir ut is inde poli mortuum patrem tras migraret in terra Cha

Q. ,'. H. naan sciat Stephanus innuit Hieronymus nexum ex-

'O' pediens annos Abrae ait supputati non a nativitare sed eo tempore,quo dei ope fuit ex igni eductus. a quo tam perditum perfugium nun 2 circunspectum est, Uruplo-Li 'nec tomartyris autoritatem elevaret: uti nec ab Auguitino,

, , . qui disserit Thare septuagenariu coepisse gignere eo /Abram primogcnitum fuisse, quans is prior excellcitae merito fuerit memoratus. Horum ego ducum vestigialcgcias annos in Chi onographia digessi numerans du- , ccntos quinque vitae Tharq, dein viginti quinque ab anno scptuagcsimo quinto aetatis Abrae usque ad centesimum, quo natus es Isaac: indeque quadringentos ab ortu Isaac, utque ad egressum lsrael ex Agypto. ludqa novum testam cilium non curantes pro ducentis quinque Tharae . septuaginta citis computant usque ad natum

Abram, huiusque septuaginta quinque ad ingressum

in terram promissam annos ita sexaginta eximentes. Lx

303쪽

Ut autem ea supputatio sicui magis placeat, servari valeat, modus talis ab Augustino retegit legente pro tras uti collocavit: ut in telligatur deus post vita iunctum Thare Abramu non quide egressum Charris eduxisse, sed multo antea egressum inde collocata post paterna morte in terra Chanaan;qdo is emit terram, cui ibi iam suae rei c*pit esse possessor, sicut in civitate dei prodit: velut in quaestionib' aperit, quado illic nepotem Iacob suo cepit,cuius universum seme ibi regnaturum erat,expromisso dei haereditate donata, Ismaelitis,Cethurgis, Idumqis reiectis. Atqui comperitur in Genesi Iacob sexagenariolsaac ortus,que Sara nonagenaria centenario Abraham ediderat, fuiste anno Abrahq centesimo sexagesimo,post quam is septuagenario patri natus fuisset, at, que ita exactis annis vigintiquinq; post ducentos quinque vitae ipsi' Thate copletos:quo nato nepote Abrahaannis quindecim usq:aa centesimu septuagesimu quintum vitqsuae super vixit. Deprchenditur etia Abraham emptu agni speluncae duplicis possedist e cum Saracen tu viginti septe annorum defuncta esset decenio minor anno viri centesimoitricesimo septimo sati septuagenario Thare,biennio uti l . post vita soceri annis ducentis

quinq; expleta. Nihilo secius longe prius Abra in Chananitide iuxta Stephanum, licet haereditate vel passus adeo donata no habucrit, habuit in sepulchri spatiii ptio emtu ab Emor Siche, ubi primu eo venies pira sivit usq; ad locum Sichem, atq; convallem illustrem, ut in Genesi notat His itaque uti iure queamus, si quide angustiae

omnes sic evaduntur. Vlteri' autem d)gressis occurrui

asta. dictaq: Philippi diaconi & eunuchi AE tkiopis, spirit' dni ductup angelum disposita, Sc ita Obata Habuit

304쪽

ae, , , Philipppab evageliradi functione strcnua evagelista VP

res, ut inseri' narrac Philippi vero apostoli duas tin filias cupatre in pace sitas Hieropoli Abdiasaedit. Dein Ana' ' b d niae fidelis dicta describunt occasione Sauli ad vera pie-

ο- - tate coversi, a quo is in cocione gravi testimonio postea

pdicat', sed de a diio delects cui revelarce, a que sibi electu vas aptaret,nil nosynceru tulisse celaridbet. Itaq;Prespodit, Audivi a multis de viro hoc cum reliqs. admirationis alacris, cosultationis ve pvid; apti' q excusationis sermidolos, fuit. satili etia verba,ex quo Chium Act rc.e vidit,cui' coelesti visioni se no in credulu Agrippq posteris ipse asieruit recta itide atq3 acta haberi covenit hincitata. po j 'imu, P spiritu sancto plens primitiis sptis acceptis sicut & aeostoli stipserat,ad evagelicti ossicili uti pstatissimu vas a Chro electo fuit, cuius doctrina uti certissima numinis notitia in ones diffuderet, eis Pinde cura fidelibs institue dis in seciosanctas scripturas relata. Vbi aute Antiochiae a scio aeterni patris filisq; comuni spii iubeteiss fuit cit Barnaba legregat ad op destinatu, ut et ipse in inscriptione ad Romanos padit,pter disciplinc mun',apostolica iurisditionis sup universa eccta potestate delegata ad cpi est, sicuti apostoliditodeci, qle insuper ordinai ia sol' Petrs a Chro suscitato in totu ovile habuit ad sucL .c erit. cestores suos iugiter derivada. illud assim at pClemete apostoli Petr ,etAndreasIacob ,et Ioanes si ij Zebedii Philipp .etBartholomi',Thomas et, atthq , Iacob Alphti, et Lebs cognometo Thad. t Simo Cananites, et Mathias ludq sustect :et I acob' E dni Hierosolymorueps, etPaul doctor getiuvas electionis dicetes sibi ipsis in universa eccyaepat muta esse comissu . Adhec verba Bat

305쪽

. LIB. II. DE AVT. s. SCRIPT. CAP. i 'apo stoli ab ecclesia cclebrati, qui erat vir bon , plen spiritu ianeto, &lide oriani pretii odigna sunt, in erimis vas cfestissimum commendantia. Cornelii veto dictavere religiosii sunt, ac timentis deum , qui eum ange li , Petrique i ias itutione illustrare dignatus est. Quod

autem Petrum adorana coercitus sit ideo factum eli, ut incauta species corrigeretur an iam alijs erroris ex insolito modo obitura, non animus ,recte inter conditore co-ditaque uiscernens. Verum Petrus ter correptus, ne coinquinatum duceret, si, deus purificasset, cum reniteretur numinis iussui extra noxiam fuit, in excessii mentis

constitutus visionem de lignandi myst eris gratia oblata excipiens Disceptantes autem adversus P criti circuncisionis livorcm in gentes praelatum emendantes deinde in gloriam divinet benignitatis agnitet verterunt. Agabivero Yphetae hic & in serius vaticinia subduntur, paulo post eventu c6 probata. In numero etiam Antiochiae degentium Sphetarum ac doctorii rccensetur Barnabas,& Simon Niger, Se Lucitis Cyrenensis, & Manahe Herodis tetrarchq collactaneus ac Saulus, qui Eulla proconsidem Sergium Paulum virii prudentem ad fidem conversum diloquaesisset, Paulus appellat' el . At in concione apostoli omissis annorti numeris in chronographiae V licitis citatur Latine platinus secundus, nam prim rarissime sertur, ut contra Graece rara iccundi, frequentissi ma primi Icchio es quae licet a Paulo dicta sit ab interprete haud perperam in secundum versa fuit, quod is ita communi uiu supputari cernens. ne incitatione minse videretur erratum, intellectu amplius qua elementa, sequendum iure ratus est. No abstini liter, atque ubi occulta Latinis species in sacris literis offertur, velut plan

306쪽

tae. ut animari is, ceu lon; cucurbitula, psalmogi aphi ursi-mus,in astinem aliquam, & agnata merito tra ducitur,quq ob similitudine vicina pxime ipsam exprimati velut illa in Ecdera insiti de proserpctem, hic in trinaciti par ingeniti magnitudinem que follitum. In serius Aripostolica syno Jus primi Hierosolytana recerissetur, su-ie ab apostolis per Clemcntem ab occalione u , i pilus repetita in qua coryphae: is Petrus iideles a duo liberatos asseruit veteri legis vinculis, S caeremoniarum Oneroto iugo, cui assensus Ilicobus episcopus Hierosolymitanus interceisione miti obtinuit,ut concordiet inter getiuin, Hebraeoru que populum cociliandae gratia, nationib absti nentia laolothytorti cruoris, suffocati, fomicationis indiceret. Id moderamen comuni apostolorum

concilio decretum in ceteris pr*ter fornicationis ph ibitionem, potius qua ad nature decorem quavis honestu, haud pri is nece sarium, spectavit ad ritum aptu, quo inter utrunq; populum ijs ue causis eri' tam vici istin abhorrentem illius primi temporis dissidia sedari, pax unitas coalescere quirent. Io spatio peracto, non ia deinceps distensionis periculo relicto, lex i inem conlecuta suum per se ipsa ccssasse, tum etiam per desuetudine antiquata iure censeri debet sicut & potuit ab apostolico Petri successore vel dispensante ex parte levari, vel omni no abrogata tolli. Quaqua enim ea sanctio Spi litus sancti apostolis assissentis ductu,cosilioque lata est, eius coditores apostoli testinus fuere, quib' parem iurisditionis potestatem in omni ecclesia Petri ordinari' successo i sortitur. At lex divina ipso deo ptinus coditore sancita sive naturalis mentib indita, sive,pposita extet ius per Christu dei sititi, sive e numinis legatum uti Mosem legi se-

307쪽

cum dictu, nullis inferioris mutationi subdit . Cui auto ipse coditor non in perpetuum lat* terminum pscripsit, uti vetet i,potet itique sublatae aliam veluti nova nun- . quam antiquanda subrogare. Vltra vero naturalia praecepta perenne vim nacta pertinent ad aeterna scita super naturalis veritatis ac fidei dogmata deo autore asserta, que licet aliquando sint occulta, quatens vera sunt intellectu divino definita iternitate adipiscuntammutabile. Ideoque postgnuminis veraci testimonio per nuntios eius signisqLoq:,plato talia cessat, nullii s saccitatis bsunt, ut ea Oolcurare queat,quasi a deo no testata, set falsa convincere, I , est penitus impossibile. Hinc via nobis aperitur ut apostoli sacram etiam scriptura codetis ver ba discernere valeamus ubi ait,praecipionio ego, sed do i Cori Amin P,& rursus,ego dico, noDns.& alia similia, de quibus suo loco agenas .Non officit autem dictis, ISpiritui sancto visum csse reserate id quod fuit a viris apollolicis costitutum.Nam sapientia divina inquit, Per me reges Pmvra. b. regnant, & legum conditores iusta decernunt et de tameregum iuste lege prie non divinae sed humanae sunt. Nihilominus apostolici canones ad gubernationem ecclesi* a summis antis cibPS temporum necessitate lati,s, num e cosilijs ac definitionibus peculiariter adsit, licet no absolute divini quadan tenus tamen divini propter ea non iniuria dici queunt. Tametsi aute Paulus apostolis duodecim inserior non erat, qui ei ninil contulerant, quin potius per deum ab ovili subdito segregatus apostolus delectus subiectis fidelibus cunctis praeposits

fuit statutaque proinde promulgare valuit.qui omnes eos tenetent. maluit nihilo secius, ut comuni omnium apostolorum sententia res stabiliretur,quo apud univer

308쪽

sos nulla haesitatio reliqua sieret, qui nondum tanta in Paulo potestatem, quanta in apostolis antecessoribus,& apostolici collegi, primate Petro agnoscebant. Eodeconsilio Paulus evangeliuo a se praedicatum inter gentes contulit Hietosolymis cum apostolis. ut idem et se a cunctis apostolis pilicatum apua universos constaret, ne alioqui vel in posterum is in vacuu curreret,aut prius cucurrisset, si qua dubitatio maneret penes animos illorum,qui haud dum cognoscebant par ipsi munus atq3 apostolis christianae doctrint trade lae ac explicadae fuisse a deo cocessum. Porro de scortatione vetita divino alibi iure cautum est, ubi pet eam coinquinari hominem interis. servator edixit, & eum secutus apostolus fornicatores & adulteros a deo iudicandos asseruit,cuius regnum nequaqua sint possesuri. Deinde Pphetae dicunt ludas Barsabas,& Silas, Silvanus etia vocatus, mox ab apostolo allectus comes peregrinationis ipsius,in epistolis quoque nonnullis pr scriptus:ubi causa Ioanis Marci orta fuisset inter Paulum ac Barnabam incitatio,dum suam quisquc sententiam ille Eeli, hic benignitatis clementi S acriter tueretur, ita ut invicem discederent: numine ita disponente ut opinionum,nocharitatis di sensione seorsit ampliorem , quam coniuncti fructum serrent. Inferius Lydia porphvropolis dicta, &acta si-dclem decentia protulit , cultosque carceris ad fidem adductus, ab Occumento hic Stephanas dictus , cuius Paulus ad Corinthios meminit. Idem Oecumenius inscriptione mare Athenis ignoto deo possit in tegar in

fuisse ait, Dijs Asiq.& Europe,ac Lybiae deo ignoto &peregrino. At Sosthenes princeps synagogq Corinthicora Gallione procosuleAchaiq negligetepcussi a cuctisci q

309쪽

Grteis is est g fidei supern*gra vocatus si Paulo frater. V socis in epillota priore ad Corinthios prcscrip ty fuit. l nferio discipuli duodecim linguis locuti P phetalle rese- ζβ- ' runtur. st que in sediti ne in Dianam Ephesi excitata mentio Alex adri Iudae i,q forte is fuit faber graris. a quo Pauis se multis malis assectu questus est: qpostea Ephe i. Times.sos episcopos presbyterosq; alloquens sententia a Servator platam ec alibi scriptam retulit, Beatius est ma s gis dare, gaccipere. Subditur dein correctio supcrip ta - c. ia. cia Lucae, simulq; si delium Caesariensium, qua & praemissa Tyriorum prcsagientium limilis pcatio cor ecta intclligitur, qua sane carnis affectu suppcditata de suo Cadiunxertit pi*dictioni pSpitum dei sugge i q. lterius consiliu Iacobi episcopi de seniorum latu recte suit, re

cteque a Paulo executioni mandatum, ut is ritus veteris

legis observans re ipsa falsam de se dissipatam famam,pbaret fuisse quod ubiq; Iudaeos desectionem a Molaica

lege doccret, affirmans non deberc illos circuncidere natos nequc iuxta institutos moles incedere. Qtianquam enim Paulus antique legis obligatione in Chi isti morte abolitam, ipsam que lcgcm uti Lmbram succedente novae luce extinctam doccbat, & convcrsos ad fidem ex e- thiilicis ad novaei cligionis, no prisce observationem teneri, dum tisi custodii cnt ab apostolis decrcta quo credetium ex utroque populo unitas coalesceret: nihilo siccius nunq. docuit Iudaeos, q cum semine suo veteris legis servituti obnoxij, sicut Israeliit in universum erant, simul atq:fidcin Christi passi suscepissent,dcbcre nec circuncinone uti, nec reliquos priscos ritus admittere. Licuit quippe Pauli, qui etiam Timotheum Iudaea matre na

310쪽

CAp.r . LIB. II. DE AVT. s. SCRIPT. i , Fraelitici generis,exemplo simul cum lege Christi Mo

saica instituta servare. si placeret, illam tantu necessaria ad salutem animi ac sumcientem, non b c credentibus: tantisperdum evangelicae religionis,pvulgatio satis di- lataret quo spatio is susceptam antiquam institutioncm iam mortuam como ecum honore P a deo edita suis. set sepelirent. Id porro non fuit veterem legem absolute observare, nepe qualem erat figura suturq reparationis servatori ieiervatq,acae testatio, quae simpliciter ad hibita impie salsitatis crimen constaret expectatae rei iapsenti, ac exhibitae adversum . sed quadantetis observana tia liberalioncstatam bput colammata iam finem suum

contigisiet,ad tumulti mox rccodendam dcferre. Quia vero gentib' ad fidem Christi adductis,quibs vctus lex nec admissa,nec patriarat Israelitis suit paratq3 ijs causa non erat,ut illam similiter honorantes qsipprio iure ita

monumento condendam uti cursu desunAam deduce- . , rent nunquam ijsvel brevi licitu suit circuncisionem sumere, aliasq; antiquitas caeremonias usurpare, sine Chrietin. s... stiant gratiae iactura, uti apostolus contestatur. Quum

rursus nus Thibitum sit Israelitis vel cum ethnicis iuncto comercio,covictit,communiq3 cibo innoxio uti , Pproinde vitare superstitionis potius p peram longis siculus inductanquam legitimi ritus fuerit hinc est, ut Ce-G u. - elaas aPaulo recte reprehensus fuerit, P convictu fideliu egentibus credetium prius usus,dein abstinuerit ob ad ventum Israelitarum sidclium, veritu secrium csscndi alum,s tollendum amplis doctrina, quamcu culpa sal-xcm levi ob incautam simulationcm nutricnd Em erat. . . Nam neq3 hi poterant reni tandcm non rescire et nec illi

velut abominationi habiti non offendi, civ djst imini