장음표시 사용
311쪽
t LIB. II. DE AVT. S. SCRIP. CAP. .
exponi.ut quo quomodo Iudaismumpserendum duce rent. Quibus periculis Paulus obviam iens correctione
opportuna occurrit . Opcriptium est autem cernere apud Mosem consuetudinem synceram cu gentibs com DM. iob imunicandam adeo non vetita Ilraelitis,ut poti ita iussa asit. Amate peregrinos quia ipsi suistis advenae in terra Egypti. No abominaberis Idumaeum,quia fratrertu' De Wi, est, nec gyptium:quavis exaris usq; ad certam iugeni em tabernaculum couentus ingredi sit interdictum. Vt itaq; posset purus utriq; nationi constare convictus apostoli adtemps escas Iudaeis abominabiles alijs quoquet sustulerunt. Retulit sane princeps apostolorum Corne- iij familiaribus abomin undu quas nefas esseviro Iudaeo conversari cum alieniginis velut ex inveterato usu & errore quem tamen hau diubavit ipseque convivii cum illis initi ratione apellis pollea reddidit. Quo magis mi-ruest Anthiochiae,ppter verpos id ipsum recusasse simu lantem cum Barnaba,ubi iam admisisset,sPauis genti Ga . viliter vivere,non Iudaicc apellat, idest externa consuetudine, non Iuda is mordic recepta. Nisi forte illud Cor- nelii posterius evenit, acii prolepsim anticipatuem aut nisi cui secundum faciem Paul' restitit, Caephas, interptatus Petrus,alius ab apostolorum coriphio fuit unus e septuaginta discipulis domini , postmodum episcopus Cani et creatus, sicuti Dorothcus recensset: & si durum tracla: est sentire de alio Petro apostolum locutum, quam cui dominum cooperatum ad circuncisionis praesertim a postolatu in praemisit. quemque Cepha nuncupans Iacobo A. Ioanni interseruit. Nec ab sonum est: ut veritas
312쪽
1 , niabilem lapsum, quo ad veram evangelicae vitae norma recto Pede non incessierunt. Haec dicta roperantibus losam linire viam nunc satis sint. Refert mox Lucas Lysiam tribunum Felicis dixisse,non ita pridem ab AEgyptio per tumultum concitatum educta quatuormilia siti. i. Bd cariorum in desertum, quu Iosephus tres myriades scris i. - bat narrans immisso Felicis satellitiosochs quadringeni q. - 3 tis occisis,ducetiscaptis elapsu magumidis paruisse. Vter
certius dixerit,parum refert, licet etiam utruque verum
esse quiverit, Lucas enim quid ab alio prolatum sit,fideliter scribens nil ipse asseruit. Dein ubi apostolus Ananiastis,i am uti merebatur, accepisset dei punitione prenuntiata amphibolia offensione placavit inquiens, nescisse se illu, pontificem,haud ignorans eum se ero antis ite gerere, sed innuens scire se non ipsum politicem esse,qui nossetriis rari Vetus sacerdotium trassatum esse pontifice Christo perta petuo suffecto. Delatio vero iuvenis tribuno derecta in avunculum Paulum reserenda est. Ad haec Tertulli dia, cta digna su ni rabula mendacia vendeter iniustitia Feli,' cis pecunia pstolatis,ut vinelii solveret .satiniquet: at Fest aliquato maiore iustitiae ratione se habere indicia dedit. nec in ta ea causa, q dignitatis seu potestatis honora tigra optinariseu pilatiis P a Paulo appellatus est. . - - In o one aute cora Festo Sc Agrippa Iudio habita Paul verba diti sibi Damascu eunti ostensi latissime , sicunq. .e cocione Hierosolymitana prict Ananiqdicta explicuit, ubi aperuit socios itineris no audisse Chri voce; quo declaratu est, qu Lucas ante didit comites audietes voce,
significatam fuisse vocem no Chri, sed Sauli copellanti haud ipsis viso respondentis. Praeterea cum ipsetius Lucas ob tempestatemvehementissimam de se ac socijs ait. p a de
313쪽
de reliquo uiam 3 sublatam essespem ut servarentur:no tinnitic it fideles spe amissa divini auxilij animum despondissesed is ad magnitudinem plentis periculi atri- - neret, nullanatis ille reliquam em humani subsidibiam iam perituris, nisi deus iuppetias serret, qui Pauli merittis linent ope cotinuo largitus et qua hi storiograph continenter describit. Modus autem ut cuncti vivi salvi qevaderent numini decretus fuit subsid pribendi, dumno segnes ipsi qua quirent. induta iam nauticam pr(starent: s, manifestavit apostolus inquiens, nasi nataleiana Aa.x .ec vi inanerent omnes haud salvos iore. Ultima vero dili. gentiae suit eniter ad littus tendedi velo ad auri flatum levato p troclearu artemonem sublatum, cuis machina ad sustollendae onera tribus: trocleis constantem Vitru- Marcisee.
vitis describit. Deniq: si, Iudasi Romae dixere secti Chri
stianae ubiq: contradici, unde ortum sit, Oecument' aperit,scribens inter veterum haberi commetaria, quod Iudaei nullos miserint ad litos ubi a sparsos Chri doctrinam calunipiantes:quorum ij monita gnaviter executi Epis sunt.Enavimus numine favente Romam appulsi epistot ad IamPauli ad Romanos pscriptam primam loco inter a-Apmd postolicas iuxta institum exame explicaturi in qua, ut ' & reliquis sicut caeteri apo stoli in suis,Paulus tanquantptima periona de se quoq; recte loquit Est autem ine. pistolarum principio eccliptica oratio q uet in hunc modum suppletur Ego Paula cum adiunctis, Roim consti Roma, iaculis fidei vocatione san et is salutem dico. Divina vero autoritate fulciri omnia quae ab apostolis asserta canonicas iptarum epistolas ab exordio usq; ad fine cotexunt; in superiorib' perspicue satis expositum restat. Sunt au Sq. e F. tempost pnotatos titulos inscriptiones salutationu pris
314쪽
CAp. i . LIB. II DE AVT. S. SCRIPT. isimq partes epistolarum,quibus sacram autoritatem non Seli ea tam firmam quam caetetis tribuere, iuxta synodi Tridentinae decretii mac diras aeque a religionis pietate alienum suerit. Vix velo in epistolis locy eit pionis loque tibus inductis hillorii potius congruentibus:ubi tamedisciplinae graintroducuntur vel 'r tro' una, ceu pro sopoptiam excitantur,earum ve dicta subbciunc: facile est advertere conditoris apos holi mente , quid probet, quid improbet,quantum cuiq3 obiectorum poderis tribuat, ut id omnino certum habeatur. Ideoq3 pauca iam, annotanda supererunt. Illud, Per vos proficiscar in Hi-- spaniam absolute prolatum . re omnino impletum ob
no e is. id existinare par est, sicut venisse pier graves autores in
q si chronographia citatos Dorotheus episcopus Tyri affirmat Philologii porro salutatum primum sub apostolori Andrea Sinopes episcopum fuisse hic Oecumenis reccset. Post clausam epistolam voce Amen,apponitur, Unde missa fuerit; sicut in reliqius Paulinis epistolis. Hae tame exscriptiones varic aliquadoGrqce,Syriace que ferctur. de in Latinu contextu nondum ab ecclesia recepti sunt ideoos sacr* scripturae partes non sunt habedae. ut quae nonas apostolo, sed studiosis adiectae sint. Quia vero lucis non nihil addunt ad historicam notitiam ip--i, suum epistolarum venandam ,eas promere, ac ex pedere supervacaneu non erit. Prima itaq3 sic habct, Ad R .manos scripta est a Corintho i, Phoebe ministram Checi eensis ecclesiae. Temps aut in chronographia ei assi Aa , gn ivinam qui a Paul' rediens in Graecia Hellados in locis tres nacrisos egit. Succedit ordine, licet prior tempore iis inscripta epistola Pauli ad Corinthios prior , in qua is ci iis Aa it... adiungens sibi socium Sosthenem Chri causapcussum itio,.
315쪽
prius, sicut & alios alibi asciscit, ut catholicam pluriueste doctrinam insinuet non idcirco sacrqicripturs condi iatorem astruit seorsim esse:quin potius epistola canoni-cq autoritatis est,s a dei apostolo eccle M institutore sit edita. In principio est,neminem se Corinthi baptietasse, nisi Crispum , qui archisynagogus in actis dicitur, de Caiu. & interiecta Stephant domo, alium aliquem tar Aa ix.
te: quia eius expresso non minimerat, addens,non ut dictum corrigeret 2, cum exceptioncuplatu, Verum pror-
. sus extitit. lnserius ubi de congressu coiugali distinxis i. c, i, set indulgentia ab imperio, coniugibus ne a se mutuo divertant, subdit,Praecipio,non ego seddns,significans divinuessepceptum, P eatenus a nullo antistite temperari quiret: non tantia apostolo ecclesit gubernandae prisule latum,q, moderari apostolicus potifex posset. Qu' iniam vero ipse uti legatus numini pcipienti ministeriusuum etiam in eo subiungebat vixit,pricipio, non modo,praecipit. CVteris dein coniugibus quorum no uteria que fidelissed altet infidelis esecti, temperamentu adhibens inquit, ego dico, non diis,designans non dei protinus este pceptu, veru a psecto ipsius edictum,.sane ab apostolico paris potestatis pside pro taculorum ratione mutationem subire, seu moderamem valeret. Quemadmodii in decretis sancitu ia cernim , udo loge aliter, i. 3 - atq; olim,exigua spes est, ut alter coiux incredui ad fide :IThom, cdvertat illicitum esse fideli, cu altero cohabitare, nisi . coversum ad fide iri se is polliceat. At vero si, Paulus eo tepore recte iussit, speciali dei instinctu in rege sa cccle- .. sappeti mactva numine utiq; sectu est, quavis nouidnitiatim latoris,licet impulsoris Amnio apostoli coti- .: nuo coditoris statutu fuerit. Pro utetia in divina scriptu
316쪽
ram relatu est, sicuti alia omnia in ea tradita, & ab edentib' asserta,sub primi veritatis te scimonium cadit. Circuspecte itaq3 iuxta documentu ab apostolo datu, cui dei peepta,pprie, qui apostoloru ecclesiastica sint, sicut etiam haec a consilijs discerni oportet: uti de virginibu gae c*r T,' mox idem pccpti,&cosith distinctione ostendit. Atqui s ultimo dc vidua inquit cui vult, nubat,im in diro, ne , pe fide dilica initiato,plures quasi divinum pceptum intelligetes negat inter eum qui sidei sacra meto primo, idest baptismate initiatus sit eoq3 carentem cotrahi masemus a. trimonium non desunt,qui polle iniri atq; constare dis 'i' - s,runt icet indecens sit, si, ad ius divinum spectet, sue
xt d.' .i ro ad canonicum decretum vetans,exinde ratum coniugium haud conscii Q uare iuxta sententia hanc dictum .ii apostoli honestatis consilium est, vel si pcepti vim attingit, non eo fertur , ut connubij vinculum irritum, sed cum dii parit ate religionis iniuria sic assecit graviter illicitu reddi demonstret. Post Ame fine epistoli adscriptio sere Ad Corinthios prima emissa fuit a Philippis p Stephana, de Fortunatu, de Achaicum, ac Timotheu.DCoe.is. Qui quide recte se habent iuxta ipsam epistol pter lo- , Corii c. cur il pete vides Ephes , ubi & se malarum us 3 adpen tecoste Paul ad calce dixerat, & relictos ab apostolo A- , . .... quila de Priscilla uxore ei degisse Lucas retulit quorum: e. . tauratione subiecta se apud eos hospitari Paul ' ait. Foro te illic epistola scripta ire paranti Macedoniam, delatok- Phil ppos primam regionis Macedoniae civitatem , il- si '' lic reconcinnata fuit, vel celte illinc iam parata missa. ' g Non enim verisimile est alioqui apostolum omissurii insuisse salutationem Philippensium,qui tantum ecclesia .ru Ase salutatione apponit. illud quippe, apud quos &
317쪽
. LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. CAP. r . hospitbride Aquila & Priscilla, Grice,at 3 alicubi Latine non habet quan is in multis excplarit,' seratur. Se- iis .aquitur epistola Pauli ad Corinthios secunda praemotata,
, iis in qua is evangeli j causa suam autoritatem tutatus mirathios. dexteritate con mendat. Et ut invidia levata se conciliatis animis psuadendis insinuet, se demittes quoad licet, extenuat, insipientiam agnoscens,quam explicas, se imperitu sermone, non scictia satet , nec se insipiente putandu sed usi miti sapiente accipiedum, cum venia prudetib velut in inspientia locutu non ultro,immo uti talis Cori Mredderetur, coactu aquibus minime debuit. Huiusmodi stultitiam pereulibus habitam evangelicae pilicationis r. Hi e prius sapientiam dei asseruerat. & sapientiam huius mu ii. r. i. di apud deum stultitiam versam esse. Quum vero ait,
Quod loquor, non loquor secundum deum, sed lii in i Cor. n. insipientia in hac substantia glorie sive supposito argu mento gloriationis . haud lignis cat se quicquam plerdnicum prescriptum, luctum,assiatum i ii stitutione sacra effari sed I nunc fatur, licet divino instinctu Tmat: non esse supernam gloriationem secundum numen, ei que supuma munera sumptam, quam paulomox subrum i conis.cit:verum humanam iuxta genus carnis, eiq3 adiacetia: qualem ambientes inepti censeri assolent. At qm alij euin modum gloriarentur, innuit etiam se ita iure posse gloriari, ne qd vel inde apud imperitos dignitatis evangelio a sepdicato decedat quan vis eam gloriationem li cet adhiberi propterea oporteat, sibivcluti coducibilem
expedire,conferreue quicquam inficietur. Demum ad . 'calcem ubi ait, nos vero ut reprobi simus, sive sicut im- , e . probati simus,ut Grica explicatu sindicant non optat rum' i
reprobatus esse,sed vel similitudinem improbationis a-
318쪽
CAp. r . LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. isspud animos non ullorum sustinere,du dilecti Corinthuy, bonum estet, valido pstarent. Reprobatio quippe dei nequaqua expetenda,ia ut legra fuit ab electionis vase desuderata. in apostolicum muri assumpto: quanqua prict per ignorantiam inci edulitatis optabat anathema este a Rom.' , Chro pro fratribus suis Israclitis, dum in scicias cuperet Gatini. e. Israelitarum religionem Smovere, Chri deprimere, ac
proinde se ab illo ceu devotum execrationi piaculum separare Post,amen clausulam epit ol e ad sci ibitur . Ad Corinthios secunda missa fuit e Philipis Macedonie per
x Cotii e Titum, & LUca. AcTiti sicquens hic mentio est ad que' 'AE etis epulo la a Paulo missam esse consentaneum est, quenta. iv rum & sub nomine Iusti Acta Latine celebrant, ubiTiti Crq - ii a d ce deest. Luca vero apostolus designat,ubi ait. Misimus etiacum illo frena nostrum .cuius la est an evagelio per omnes ecclesias: non solum autem . sed & ordinatus est ab ecclesiis comes peregrinationis tarq in hac grana quae L . dedisciministratur a nobis. Atqui Dorotheus cps s vri tradite' ' Luca evangelium ex apostoli Petri commiisione, acta e Pauli conscripsille . Caeterum locus temporis ratio-Act. ip d. ne, narrationisque tum Actorum tum Pauli arctas angustias patitur. Nam pr*ter sesqui anni moram primo Corinthi ductam, ac tertium adventum hic ab apostolono semel pinissumcluem sane impicuit ad fine trium
Areio ab mensum circa Hellacem exactorum . quo do & habit' consilio ut reverteretur per Macedonia co regrestiassPhilippis post dics Aximoi una Troadem navi devcnd
nullum in actorum historia secundi advent terr pUS appareu pr*ter eorumdem trium inensium spatium praecedens, in quo is non modo ante pollerio tem epistola, scd etiam post priorem missam evenire potuetit. iri prio l. Q fe
319쪽
LIB. II. DE AVT. S. SCRIP. CAP. ii
re qppe nullu secundi advcntus indicium est immoPaulo ait se malaru Ephesi us 3 ad Pentecoste cocinens LU- r. r. ic. cae resereti apostolis destinante spiritu transita Macedo- Adies. nia & Achaia ire Hierosolyma, Roma dein visuru, Ti- motheo, de Erasto foeconomo civitatis vla Romanis misia memorato p missis in Macedonia(tunc forte priore epistolam serentit, ipsum adtep in Asia remasisse: ubi bi en niti a mi pris dictu fuerat, ac posteris in reditu tradit Paulli sestinante si possibile foret, uti die penteco rβ', ' istes Hierosolymis ageret, Ephesijs vocatis Mileti dixisse
sep trientu erga eos in evagelica disciplina laborasse, P . - sane tunc ipleretur. In posteriore vero apostolus repetes proximum adventum suum ex Asia, ut literis quoque cunc a testata relinqueret, Corinthijs ait, Volcbam, si i .eor. iis, ve volui prict venire ad vos, ut secundam gratia haberetis, & p vos transire in Macedonia, & iterum a Macedonia venire ad vos,& a vobis deduci in Iudca. Ubi ex Asia, in qua superiori tepore Paulus loqui verbii dei a Spi A li ritu sancto vetits fuerat,adventus smactap Macedonia partibus ijs peragratis ducti a l Hellade, secudi sane Co Act. iora,rintho terminati g a spiritualis designatur, qualem apostolus adventu suo Romanis confirmandis impartiri de Rom.1.3. siderarit . qucetia adventum pTroadem in Macedonia a Cot. daeductu fuisse paulo inserius cxplicatur. Ille autem iteratus a Macedonia regrellus, i tertis adventus suit, nonduevenisse notat, ubi subdit, parcens vobis non veni ultra x.Co. .
sive adhuc,ampliove Corinthum. Hos duos adventus apparet apostolum presignasse ad calcem prioris episto t. ic blae Corinthijs inquiens se apud eos forte permansurum, aut etiam hybernaturia, necvelle ipsos tuc modo in tras . . cursu videre, sed sperare aliquantu tep Penes eos man- .
320쪽
ni strum, si dias permitteret. Verti ob hsc opus est intelligiti Paulu trimestri tepore circulustrata Gricia & bis Corin. thi fuisse,& inter ca infit,itima Macedonia, & primore civitate Philippos vel brevi spatio iacessisse .unde pla
cor, ne secu venturos Macedones Corinthu in epti posteriore assierit. Ac de par ergo iupe minis multa. Subit epistola Pauli ad Galatas pscripta.de qua in A cta plura ia ani- -
Gaiax. b. madversa restat. Hic in coeleste angelu, apolioluve ana- h, themano absolute sed si aliud ab annutiato evagelio diversum pdicaret, iaculats .acrimonia p hyperbole exerit ex impossibili vere impossibile colliges. Dein inquiens cal. i.e. se cotulissecu summati by evangeliu, ne in vacuum quoquomodo cursum verteret: haud venit in dubius olidi- , . meriti erga deu parati,immos rucist fideliuqevanescerequiret, si ambigcdi causa s relinqueret, ad c ne ab eo, atq3 universis apostolis evangcliu esset autoritare pat i edi .ccatu: P & inferi' expressit,ubi ait, Timeo vobis, ne tinec causa laboraverim in vobis. Paulo post ex vaticinio pa - . s , , sopopaeia ecclesiqvoce tribuit, Multi si ij deseris magis; i quae is quae habebat viru:cuis & alioqui asserta divinai.Tim. a. sunt auloetitate subnixa: quippe qua uniuersa coluna mia firmametu veritatis alibi apothois asseverat. Quod vero subijcit circucisum dcbito te esse totis legis pstade, significat tale P in ipso esset, se obnoxiuei oneri reddere, a Ces.sa. quo tame per Chrum redeptus resipisccns liberaretur, Gil , .d. Denique desyderans abscisione turbas cietium no mor' i tem,sed a grege separationc cupit. Post, A me extremu,
ascribitur, Ad Galatas missa est e Roma: Epheso alij sunt qui cinissam velint . . Subsequitur epistola Pauli ad E- hphesios inscripta , cuius sint , Amen , ascriptum citi iiij Milsa luit e Roma ad Ephesios pyr Tychicum .