장음표시 사용
321쪽
LlB. II. DE AVT. s. SCRIPT. CAP. i ius qui comes ipsius A sialis erat nepistoli calce meminit, atq: catenae apostoly ob diam: vinctus. Hanc episto i. .:.la Paul ex iis quas no unis led multis,ceu ecclesijs nuncupavit. sine socrum sinscripsit ut epistolas ad Ronianos, & R. x s. . Hebrcos. uti,' tamen subscript(salutationes,quq huic Heb. is, 'desunt inscriptorum sociorum loco rite pollunt. Nihilominus apotholus hic, ut&alibi de se multitudinis vocibus loqui cui ordinis,velut apostolorus praesulti, latis ve fidelius ocietate di signet, fortassis de ex nimia GVrcanica consuetudine, alias Id breis usitatam in s synech socne velen allage aliqdo usurpat. Dein sub ijcite epta Pauli ad Philippei es pnotata In ea inquit apostol' poli pi ima vincula sperare te lim istum cito ad Philippenses iri, quoru apollo tu Epaphroditu appellat, latius sumpto vocabulo,s is apud illos apostolica evangelij functionc exercuillet.Subdit se colidere incarne non simpliciter, sed ex hypothesi adiuncta . Si cui alij iure videat in circuncisa
came fide dum. Demu facit mentionem, quid sibi cum Philippe si bus necessitudinis intercesserit et penes Epite phil. . e. si os vero diutius morais nulli similis meminit. Post ex 2 ' tremu, Amen,ascribitur scripta est e Roma pEpaphro-- ditu. Succedit inscripta epistola Patali ad Colostenses: qhabitabant Colossis, civitate Troadis vicina Loadicaeq rtracty finitiini: quaru in colas a se non visos apostophic Cclo aperit, quibo Se te vinctu significat,&iubet epistola Lao Coto idicensiti seu e Laodiceia data legi, non cui Archippus eps pris ecty foret. Post finem, A me, ascriptio sertur, Missae Roma pTvchicu & Onesinati: quorum sane ad cal Cy icem memoria it Subiungit, quae omnes tempote praecedit epistola Pauli ad Thessalonicenses prima prenotata. Est autem Thessalonica metropolis Macedonit, ubi
322쪽
CAP. i . LIB. II. DE AVT. S. SCRIPT. is; multitudine magna gentiu ad cultu dei accessisse Actax Thcs. i. narrant, P Senic apostolus non obscvie designat, qui et eo redire temet,atq; iterum cupiente se impeditum dolet Extremo Amen ascriptu es . AdThcsalonices es prima scripta fuit ex Athenis. Syri addunt, mista autem PEThes.s a manus Timothei. Verum ut locus ex ipsa epistola constat. ita hoc adiectum coarguitur. No enim eos cntaneu - hq ia est, ut inscriptus socius epistolae missor, idem portitor tabellaripsit. Nec obstat s sic dicitur missu suisseThimoa .Thes. s. thcu ad Thesalonicenses,cum id plane data epistola preactit r. d. cessierit, P & in Actis tactum est, ubi iuxta relictis Berrhaeq Sthe, Timothetoq; mandatu a Paulo referte, ut qua celerrime Athenas ad se venirent. Subest epistola Pauli ad Thesalonicenses secunda,praescripta: cuius consueto si Asini,Amen, ascribui Grici, Missa fuit ex Athenis, tyri, et stilo Quae scripta est ex Laodiccia Pisidit, missa vero p man nicenm. Tychici. iuxta qua sentetia tuc missa es qdo Paul ThesActois e. salonica, totaq; Europa relicta, navi Ephesum appulsus . . inde profectus peragratis Caesarea Capadociae, tertioq; is. Antiochia Pisidi , ibi aliquandiu corno ratus, & Galati viri' i' ca regione, ac Phrygia, partibus que superioribus Ephesum vers regressus est. Atqui praeter Laodiceam curvae Plin.li. i. Syriae,& quam alluit Lycus fluvius Cariae in Asia vici- . , tota nqTroadi, sive Mysiae,est alia Laodicea combusta Bitenoru in Galatia, ut Ptolemes prodit. qua Pisidia subit. Sequitur altitulata epistola Pauli ad Thimotheu prima quam ut ipse indicat ad eum Ephesum misit, quei.T m i a ibi reliquerat episcopum Psectus in Macedoniam inde qua liceret brevi eo reversurus. Hic apostolus nonnulai.Thim g sancit, ut episcopus non neophytus, nec polygamus sit. hq i ' hoc etiam de diacono statuens,ac vidua deligenda, quaq 3 non
323쪽
ta B. II. DE AVT. S. SCRIPT. CAP. i .no sexagenaria minore admittit. Quae decreta,ut &a-T-i,
ita similia tau apostolica.ecclesiasticaq; a legato Chii codita,vicaris eis apostolici moderationi subsut. Meminit etia no semel pphetiae in Timotheu pcedentis. Vltimo, t.Tim. rAme, Grqci, byriq; asc1ibiit, Missa sive scripta sui te Lao ' diceia: Grici apponiit,quae est metropolis PhrygiaePacacati an : P maxime neq3 cu hic habitis, neq3 Actoru historia plane cogruit. Na licet velis apostolo epistola misisse no ex Europa ,ubi sorte aliqua Graia Laodicca suit, ut Graeci reges inparetu gloria plurimas homonymas civitates codere suevere:sed ex A siana qua pia Laodicsa,
quo is itinere divertisset, priusq ad mare descenderet, I Act.e.r atii in Astis haud notate, no certe fieri potuit e Laodicaea. cui apostol'cdspeet no erat:qua saneLyco ani apposita Cy '
Phrygiae, sicuti ora Troadis Plini subijcit,de qua utiq3 e teret,
apostoli a Clemete locuti tradui a Paulo Tum ordinatu Loadicaeae in Phrygia Archippv xima designantes A si Colossis A itidepfectu Philaemone subditi. Hac ruta Colossesb lege la Paul iubet,ut& antistes Archip col. a. p offacii sui c5 moneret, ni malis posteriore ad Thessaloniceses intellegi debere. Ex hac evincit Thimotheu Ephesii remanete Paulo in Macedonia Ofecto haud inde xportasse Philippis priore ad Corinthios epistola, nisi ultro citroq; cursitasse nolegim' dicat. Cosequi nistri agnino pia epistrola Pauli apostoli ad Timotheu secuda,in qua se
the .II. vinctu teporc ia resolutionis iustate padit,a Tychicum , mi , , missu Ephesu:petitq3 sibi asserri cum obranis libros, Trae. A. BlBAIA,sacra forte potissimu significas. Fini, Anae,ascribui Graeci, Syriq3, scripta e Roma ad Timotheu secuda Graece alicubi addic Eplicii oru ecclesi*primu episcopu iordinatu . passimata disci ut Graeci,cu Paulus Casari Ne-
324쪽
CAP. i . LIB. II. DE AVT. S. SCRIP. is gronisecudo rurs& sisteretur. Subdit epistola Pauli L I,. V prTscripta, In ea no absolute Sphctauedippriu Cre-io.. e. t testa dixit apostol Epimenide, Epiphanio aviore, philo sophii ac sacerdote Cretense delubri Mithrae solis ve cui' ex oraculis carme citatu ab apostolo veru assertu divi- na Pinde ia autoritate subit .s ea modii & e phoeno Ao. tr. g meni, poet* Arati Athenis adductu, &ad Corinthios . ,' ' illud ,corrupui mores bonos colloquia mala, ex E uripi In Strom . distragoediis iuxta Clemete Alexandrinu iuxta Hiero
cribis. Scripta est e Nicopoli Macedoniae: in qua urbe adi; mit. . d. calce ait se decrevisse hybernare: Syri addui, missa a man Zenae, S: Apollou, qui sane ad fine comedant Graece alicubi aducitur ad Titii Cretensita ecclet primu episco,' Tit t. i. h. pu ordinatu, que utiq3 exordio se Creti reliquisse Paul et inquit, qCreta appulisse pr(ter leges navigatione Italia Areir. b versus suscepta tantii modo, in Actis refertur. Subsequitur praenotata epistola Pauli ad Philomene: qua ad ipsu,ri hi dirigit.&uxorem eius Aphiam,& Archippum pra umoniis.lem iam dictum causa Onesimi In qua & vinculorum Phile. e.d. suoru , & sperati apud charos hospitij mentione facit. Fini cosueto ascriptu est, Missa fuit e Roma p Onc simu tot ae. servum. Is ad Colossesses epistolam attulit,& Beraec Macedoniae postmodum episcop' fuit a Paulo creatus, sin Li. r.eon. Clementu apostolicum viru, & si hOecumeniti sub Teri. i. pulia' tullo pr secto Romae crurum fractione martyrium co- , sumavit. Demu succedit inscripta epistola Pauli aposto-, en ib., ... had Hebr*os. In ea Chrum apoliolum appellat, nem- HL 'pe summi Patris legatum. Supremo, Amen, ascribitur, Missa est ab Italia per Thimotheum et cum quo planeu b. Q a ad calcem ait, si celerius venisset, Heb aeos se visurum.
325쪽
LIB. II. DE A VT. S. SCRIPT. CAP. r . Subeunt catholicc sive canonic literqapostolorii in ptimis epistola Iacobi apostoli pr notata; fidelibes Hebriis dispersis missa ut & epistola Petri apostoli prima inscripta, data Babylone, id est Roma ob errores ac vasti ratem a Petri .d
pariles: nccno &cpillata Petri apostolis ecuda pscripta. quanta is haec simul etia ad universos spectet, ubi& impeciente tabernaculi sui corporei depositione pdicit, qui v- x.Pe. O.d tranq; postremo, Amen, claudit. sicut &suas Paula sedae in priore ubi ait am mortuis tunc evangeliu pdicatu i pete. Afuisse,)pterea utp ipsum spiritum deu viverent, &si carneina homines iudicati dariarent, sicuti multis p martyriu usu veniebat: illud sin homines similiter accipit, at
q: Paula frequciater sui homine sumit. Significant quip R,- ,.,
peiuxta inferiore humana consuetudine, loquelam, opi .
nionem, sententia, qua insima haec attendit, ad eoi u mo caesdu summa demitit,corporea mirae, crassa spiritualibus plerunq:,prq sentia aeternis, mastaris caduca, umana divinis pi seri,ac poenas,cruciat', nece iudicio pati maxi-
nati malu indiscriminatim ducit. Sequitur cpistola Ioannis apostoli prima, inscripta, simili finc, A me clausa: dcepistola Ioan is apostoli secunda, itideq; tertia praenotata, quem Graeci theologi titulo insigniunt: sicut Hyppo Lilyt martyr dilectu Chro appellat. lndu ab posteriori his, is by senior nucupat, Pia gradqv esset. qiuxta Doto theu Liade ages cete simu vicesim vannii Ephesi vives iubete duo se 'e' pulchru subijt. Ultima est at titulata Iud* apyi cpla catholica, me, Amri caclusa. Postremovenit liber picript Apocalypsis ioanis apti,theologi cognomine, Graece addito fine Anae, terminat . In eo evagelista secuturi sui vaticin q, ac duo ruin signi uiuphetaru meminit, et iductas planas sic distiguit, ut de autoritate dubiuno relinquat.
326쪽
DE SACRAE SCRIPTURAE AUTORITATE ALIIS
T. Cap. De collith ali' sicrae scriptura aut
ritatibus, ac ratione humam. Ostquam sanctorum hucusque bibli
rum autoritas divina late lustrata, Neorum etiam quae in ijs ab inductis loqui dicta recensentur, distinctio a capite ad calcem sule animadversa,expensa, & explorata est:restat, ut supremam autoritatem alijs conferamus autoritatibus, persuasionibus, assensibus ad ampliorem illius, exactioremque notitiam assequendam. Itaque incunctis his momcnta deinceps examinare operepretium erit, prout ad Pr positum negotium pertineat superni autoritati adminiculo aliquo, comparatione ve subministrantes ; non prout per seminute gradibus secernantur. Nam ita de sententiarum omnium ac disciplinarum discrimine,pεdere,vi iudicium ferre vel operis infiniti,uci propriae cuiusque con syderationis: aliena certe sede velle homi nis fuerit abutentis otio, longe que ab instituta tracta 'tione secedentis. Vt autem relinquatur locus nobis expeditior potioribus divinc amplius autolitati accedentibus mature scrutandis: brevi caeterorum, que sub ii tellectus conditi nativam utcunque aciem ditioncmq; concedunt, campos transmittemus : si modo altius aliquid quod opus,ac satis sit,repetierita. us. Notitia Tt
i nis vel intellectualis vel sensilis est, ut que hecian vi- Aa dens
327쪽
distu . ta staque precipimus iam aperta minus est secuti qum remum partim aqua mersum,qui sanus sit, fractus p rctare videmur,dissita per que nebulam oblata haud exacta depreliedimus:ita illa modo evi entia i obiecti
non penetrat, modo evidentiam tum perfectam, tum citra eam nutic maiorem, nunc minorem attingit. Ab
solutam evidentiam primorum indisciplinis naturalibus axiomatum intellectus genuinolumine statim vocum vi,ac significatione cognita capit:ac iecudo a prin xipijs gladii claram item notitiem theorematum inde S M. s.lia. dem si rationis esticacia deductorum. Ea vero est e proprio cuiusque indicio, specimine vehausta notities ob- sis,s.lia testo ita uti habet, se gerere percepto respondens inimietabili alioqui congruentia.atque ita certa.No es autem in cures disciplims penei theoremata e primordijs de- 1ivata evidentis certitudinis paritas: pro rerum quippe varietate in plerisque sat est; ut si non exactissima sit,adeam tamen sic accedat,uti deceptio uis periculii m vitet: quod&ad principia extenditur nonnulla , ves utiquq postulata vocantur At vero ubi argumentis quanuis non sophisticis, sed probabilibus, non tamen necessarijs
quid piam colligitur, id ab evidentit certi fastigio longe recedit ut erroris discrimini forte obnoxiam, cuius adversum elle vcram queat. Qum que hic desit ostesionis urgens necessitas, animi libera propesio adhibetur, ut intellectus ei quod conficitur, potius quam contrario assentiatur, quo pacto persuasiones cuncte , quales rethorici,constant: quod evidentia no fert. quia potius sudi. .s proprijs indicijs obiecti naturali vi allensum attrahit, ut
nequeat intellectus simul non assentiri in agnitionis
328쪽
CAp. L UT III. DE AVT. S. SCRIPT. a
uctum prodiens. He differentiae comperiuntur in ascnsu rationis, qua voce apte coire plecta pessumus quae intellcctus rationabilis facultate sive principia, silvc inde conclusa notitia suscipimus. crumquq testimon: ocu-- iuspiam assiseratis admittimus,quae ab autoris eius autoritate dicuntur orta, omnino in assensu sui spontanea animi propensionem exigunt,quod aliena testificatione nixa propriorum indiciorum vi praesenti destituans aine. 6tur,ut supcrius explicatum suit . N ihilo secius potcst de autor & testimonium undique ratione vestigat i. ut ille non levis,hoc prorsus dignum creditu evidenter ac ccr-to cognoscatur,asset tum que proinde ipsius,quod cb id recte credi certo queat, ac d c beat; licet necdum in se et cognitum haud uum actu crc datur; ad quc d adhuc ultronea inclinatione voluntatis intellectum ad asscns L in adducentis opus est. I itur cmnis inici lectus h Lmani, assensus qui non temere pro ulcntientis libito i i cre vei fertur,aut rationi, aut autoritati adiungitur,aut et quc lex utraque,vi tamen rationis conflatur,velut qum ait ro assumpto ratione admisso, alicro autoi itate suscepto
quidpiam colligitur e praemissis constans incutrius que-subinde valorem supergrediens, quod idcirco ad autoritatis non evidens asseritulia,unde manat, declinans,in
alijs dein collectionibus originalcm semper automate. resipiat. Rationem puram excolunt humanae dilaipli- . nae velut sermocinales,mathcmaticae, philcsophicat: in , quibus qu*cunque vel exquisitissimc certitudincio cui dentiae nanciscuntur,certitudiui autoxitatis. ei que credentis sacrae fidei cedunt: quamvis superno testimonio, dogmata credita velut concarnati Vei bu&euchai is: iq
329쪽
LIB. III. DE A UT. S. SCRIPT. CAp. dici s. sed communi numinis testificatione, proposita
percipiantiar. Divinae quippe vcritatis immutabilis attestatio culme certi tu dinis obtinet.cui nullo modo fieri potest, ut error subiit. At sub humanae mentis lumcndivino infinito inferius, tenebras admistas patiens, nec raro caecutiens, evidentia cuiusvis naturalis dogmatis
deprehensa deplessiorem propterea certitudinis gradu adipiscitur, cui vix demi deceptionis frequenter cotingentis formido queat. Nihilominus humanae omnes artium, scientie que doctrine vere deduct*. recte dige sit,iobrie, sane que tractatq divinis scripturis intellige- dis apprime conducibiles sunt, adeo ut his uis ructum illaru studiosum sacer Augustinus esse debere iurecontendat. Quamquam arcanis literis plene noscendis ne id quidem totum satis est, sed in luper alia multa prisidia neccssaria sunt, divinum potissirnum coditoris unia versorum, cuius spiritu altissimo autore mirabili profunditate nunquam exhaurienda latae fuerunt. Atqui licet sancti scripturet rationem humanam superent, notamen respuunt, seu obsequentem tque atque ipsam rationabilem naturam suppositam recipiut, ad cuius modulum numen ut sua mysteria capiantur, ac mentes c piant , sublimitatem suam attemperat, uti est superius LI. s. e. r. indicatum. Omnis quippe lapientia . ut sapiens inquit, a Mes i. e. i.
domino deo est, ideo que humana divinq non adversa, sed velut ab eodem au tore fluens aditincta,& si no dux, sed comes, sed ancilla subdita est: Vide pro innumeris exemplis unum apostoli pulcherrime ratione connexa Atti . . utentis ubi deum inquit, nolonge ab uno quo que nostrum est. eo quod in ipso vivimus,& movemur, de sumus: enthymema rotatum torques, cuius prius allum-
330쪽
CAp. r. LIB.III. DE AVT. S. SCRIPT. 3
ptum tacitum ex ipso emicet; nempe, id in quo quidvis
vivit, movetur, ae extat, ab ipsomet neutiquam longe fore.Talia licet assertionum consequentiam colligatam indicent: quatenus tamen dei autoris testimonio asseuerantur,tam assumpta, quam illata tque certa sunt ob cuius autoritatem quantumvis at tera ex alteris non pederent, nec probarentur, summam certitudinem acquirunt. Autoritates porro quq cum sacrq scripturq autori . late conserantur , multiphari q distingur queunt, antequam ad derivata e ratione autoritateque consecta comparanda veniatur Alia siquidem est autolitas his oricorum qui res gestas humana tantum sedulitate. atque ope ducti narrauerui: alia philosophorum, qui plurima placita tum de uniuersa natura, tum de moribus tulere: alia liis vicina legumlatorum, qui humana statuta sin-xcrunt varijs rebus publicis regendis, quas hominum communitas instituit. Alia rursus est autoritas doctorum veterum, qui eruditione ac sanctitate insignes divinarum scripturarum sensum elucidarunt sub quorum vexillis recentiores enarratores secundam operam navantes incedunt: alia conciliorum pr(sertim gen
ratium , in quibus ecclesiastici prcsules multa ad fidem, religionem,ac mores pios pertinetia stabiliere: alia Romanorum potiscum Petri successorum, qui simila vel simul, vel seorsim in ecclesastica hierarchia a dei unig
nito fundata decreuerunt. lnvenitur quoque totius ec-ele sit autoritas; qucetia multa sacris biblias non lcripta
per succedentes linguasnauresque quasi per manus traditacum apostoloru, tum Christi velut vivae vocis oracula retinet. contestaturque:quae qum ita certa constet, non minorem autoritatem nec leviore veneratione ob-