장음표시 사용
81쪽
LIB. I. DE AVST. S. SCRIP. CAp. 8.mus gradus non tam proprie,quam alij ad prophetiam
pertinet, & extremus futurorum eventuum maxime
propric , quod & prophetiae nomen innuit designans praenuntiationem plane alicuius quod nondum evenit. Huiusmodi sunt plures propheticae revelationes sacris literis contentae,quae ventura Israeli prospera, & aduersa, bella,excidia. & novae gratiae mysteria temporis etianotatis articulis pridixere.Nihilo secius,utexplicuim ad prophetiam spectat, ut arcana prisentia retegat, ocquadoque praeterita. Ita Moses de orbis haud aeterni exordio vaticinatus dixit,In principio creavit deus coetu, G. . L& terram; serie deinde definiti aevi usque ad suam qtatem deducens. Licet enim ratione naturali ostendi posse censeatur mundum fuisse nactum durationis initiuo ante quod haud fuerit,quoto tame mometo, quatumque distate a siculi prcsentis pucto extitcrit, demdstrari
nequit, & ubi certa non est succedentium relatio,no. nisi divina revelatione certo costare valet. Caeterum quia quecutique supra conditorum cognitionem naturale' di(initus revelatur,creaturquelut hominis ratione,qua superant, confirmari nequeunt: secudum operationem
divini virtutis insueta,in id exhibitam , qualis veris miraculis inest, lebent comprobari. Vnde ad prophetiam
exconsequenti pertinet miraculorum exbioito, tanquapropheticae nuntiationis confirmatio, ut & evangeliographus testatur, inquiens, Prosecti predicaverunt Ubi- M., que, domino cooperante,& sermonem confirmante ses. quentibus signis. Hinc vates, qui cum prophetit munere miraculis quoque ad eam comprobandam editis claruerunt, veluti tantum donum cumulatissime omni ex
82쪽
CAP. S. LIB. I. DE AVT.S SCRIP. 3s', si tantur, sicuti Mosis successor deipso scripsit, Non surrexit,inquiens, ultra propheta in Israel, sicut M oyses, que nosset dominus facie ad faciem, in omnibus signis,atq;portetis,quq misit per eum, ut faceret. Pr termissa vero miraculorum potentia tantumque cons yderata vi m iis,qua vates cernebant, quq c teri non intuebantur, aequi in mysterio erant abscondita, prospicicbant, olim
i. Reg.'s videntes vocabantur. Demum non cotinuo quivis ex
istimanturprophet*, quod ad eos sermo dei secreta suas andentis factus sit sius protinus, sive per medios angeos beatos administros, ne per vates dicam,quod palam liquet Nec enim qui Christum audierunt arcana divi Exod. ia. na reserantem, nest te qui sub Mose deum verba scederis
promentem auscultarunt, vates omnes Prypterea sive,
io rpnt.Neque Crirnelius, cui angelus a deo delegatus Ioacutus est, ideo propheta est habitus, imo ad Petrum directus fuit,ut ab ipso institueretur: plerique vero eorum quos Moses,ac vates albiunt allocuti, quam a prophetit sublimitate absuerint, satis superque perspicuti est. Quid ergo est, quod propheticam revelationem picci pue pr*stat,ut fluet supra condite mentis naturalem in telli inentiam csteruntur,non nisi per dei sapientiam pa-denm,vatibus aperta reddat quando ne dei quidem ex rei ior allocutio satis est; ut quq prophetas a csteris non discriminet. Vtique divina interior illusis ratio neces seria est a deo tantum menti vatis infusa, exuperans naturale intelle eius vine,per quam intelligentia supra nativas vires evecta manifestationem supernam sibi fieii pprimo autore cognoscat in dubie secretolum genuina conditi cuiusque animi notitiam.excedentium.
83쪽
C. p. lumen propheticum quid St.
E C autem ut amplius pateant de luce non illa dicenda sunt Liix qualitas quaedam a corpore luminoso proveniens,per que diaphanti in diffusa, tu i sua vi ea q u e videri queunt,actu visui manifesta reddit. Vnde trallato nomine lux dicitur quidquid manifestationem secudum quacunque cognitionem esticit:&in spiritualibus potissime sumitur,peo quod intellectui veritatis manifestatione praebet. Sic naturale lumen intcllectus humani est impressio quaepiam ei ab autore primo indita per modum nabitus permanentis, quo prima disciplinaruprincipia manifestata statimvcra esse cognoscat. lti seta propheticum luna cest irradiatio spiritualis a prima- rio universe lucis sente ortatuitellectui que impressa, licet non per modum persistentis hi marsed potius transeuntis,qua mens praeter naturalem, ordinarium que usum tacta,& supra nativam intellectus vina clata petacipiat secreta intelligentiam quamvis creatam supere minentia sibi a numinc manifestari revelante se ita interius agere. At lumen gloriae felicis, resplendcias dei munus es intellectui beato per modum formae persevcrantis inditum,quo praeditus,roboratus,evectus petpetim aptus sit ad immensi iubaris facie persecte revelata conspecti supremam cognitionem, tam creatae natum pra cellentem. Q avcro adeo fausta sors termini potius , quam viae spirituum est,revelatio dei lumine prophetico contingens nec persecte prorsus, nec iugitecr 'adesset solet,sed ' uantu in quandoq ue universoriinx moderatori pro modulo peregrinantibus a beata patria decreto provi-
84쪽
CAp. . LIB. i. DE AVT. S. SCRIP. 3 provide placuerit. Quod si cui,ut animae Christi deum
beantem sine intermissione inspicienti privilegio insolito scientia etiam infusa fuit, omnem propheticam notitiam supergresia id communi legi non officit. lino vero si cui propheticum lumen adeo continenter conservaretur,naturae suae praetereuntis modum, ex quo censeri debet, haud amitteret quemadmodu si sol silcrctur, luccm in eodem aeris spatio diffusam continuo conservaret Ad non tolleret,quin luci modus formae praeterlabentis inesset quae per manentes radices in subiecto aere minime figens ad alienam tantum solis praesentiam durat,ad abhendentis absentiam extemplo perit. It
que prophetiae lumen non habitus, sed impressionis interpolis instar habet; ut,ppheta semper nova rcvelatione numinis indigeat quod& sacra historia significat de Samuele, quem cuncti de abditis consulcbant, dicens,
.Reg.yc Dominus autem revelaverat auriculam Samuelis ante
' A 'β. unam diem quam veniret Saul:ac de Elisaeo donato duplici Eliae spiritu ex eius persona reserens, DominuS celavit a me, & non inducavit mihi:causam videlicet amaritudinis Sunamitidem hospitam asiligentis. Atqui sS.The.u. lumen vaticinum velut habitus permanens,pphetae in-q-'Th ' i esset, tuo pro voto uti posset, dei mysceria quaecunque naturalem intelligentiam exuperantia penetrado,quid foret quod haud nosset menturam plane viatori generaliter praescriptam transcenderet,& quod Sprium perseveraturae semper felicitatis esset, antecaparet Nam dei puri viatores qui putantur peculiari dei munere divina essentiam intuiti, ut legifer Moses. & Paulus gentium apostolus id raptim adepti, non perduratem clicitati; statum,sed eius inchoationem transeuntem assecuti no H l Κ omnia
85쪽
omnia novere quae beati permanentes perspicitit: & terminu no plene cosecuti,adhuc in via simpliciter gradiebantur,& ut ita a culpositi prophetiam habere potu runt,qua & deinceps eguere ad altissima dei secreta in triligenda Sed quid pr sertim prophetica lux praestet evidenter vatis intellectui cognitum, disquirendum est: ampliorem quippe prophetis erga divina mylleria evi-dcntiam sere consentaneum est,quam caeteris fidelibus is iquos velut magistri antectit, quid' que licet sacrae fidei dogmata credita sint,elle tamen digna fide divinis miraculorti supernoru testimonijs evidenter certum est,ut superius indicavimus. Potissima porro divinae religio- S . Ccadnis mysteria sunt ad substantiam deitatis accidentium exortis pertinentia, luce ut exacta expressione cogno , scantur ex proprijs evidenter, quatenus coditi cuiusqu(c Z quc intellectus vires nativas superant, exigiunt ut essentia ipsi diuina simplex per se in te igentie subvecti in
altum creatae mentis liquido conspiciatur quod ad patriae beatae statum potius quam ad viae cursum, in quo tib s. q. prophetia versatur,spectat. Alioqui si essentia, quae in c. H. divisibilis nec accidentiam serens cuncta substantialia unite continet, evidens intelligentia: no sit ne illa quidem evidenter intelligi queat,inspectiva sane cognitione, sequa sermo esst,quae obiectum in se oblatum percipiens vireis creati cuius is intellect' excedit. Nam quae deum in aliena effectuum longe divina sublunitate inferiorum specie percipit i niciligetia, genuinam vim intellectus conditi non vincit. quinimo evidentiae qui ita sumi valeat, modus ei german' est, dum per impariles Deffectus extrarios eropriorum appichesionem venatur sup ei. Ea itaque divinae lubitantiae mysteria naturalem intel -io imis.
86쪽
lectus creati secultatem super eminentia vates prophetico lumine haud evidenter penetrar , qum dei essentia non intueatur illa complcctentem: namvis ea certa &dignissima fide noscat evidenter ob dei veracis illa reve, tantis testimonium evidenter cognitum. Siquidem &in disciplinis naturalibus collecta theoremata nunquaevidenter cognoscuntur scientia parta,sed astensu apposito creduntur, nisi evidenter intelligantur principia coiT .a. tinentia conclusiones virtute,ipsarumque cum principijs vim suam ui ue ad eas porrigentibus conluctio evidens inlucti intelligenti sit. Quanuis autem prophetis divinae substantiae secretaeo modo evideter cognita nosint,assimilia que concarnati verbi, & eucharistiae mysteria,talia que naturalem intellectus conditi potentia supergressa. par tame est, ut eoru quq ipsis revelata sunt,
expressiorem hauriant a deo revelante notitiam,quam
vcl eruditissimi reliquorii fideliu studio habeant qui ceteris rudiorit, sic pristant utque ij velut in cofuso cr deda percipitat, docti distinctius, explicatuis,exacti apprehendant perspicientes quousque veritas dogmatis
cuiusque tendatur,&quatenus ab eius perpensa norma per errorem declinetur. Verum cuncti suo quisque gradu arcana superna ob testimonium primae veritatis asserentis cregunt. Id vero testimonium veris miraculis in id editis visisque, sive persensis, aut eorum qui, sic percepere,indubi succedente relatione cognitis relim . n. qui velut evidens accipiunt:at vates primam veritatem .cim g - mysteria testantem interius prophetico lumine intelligentia evecta deprehendunt,id quippe quo disci minetur a caeteris omnibus restat. At cxploratio deprehendentis deum prora ordinatium conditarum omnium. Κ a rerum
87쪽
rerum institutum continuatum que cursum aliqua per culiariter operantei veluti tanquam primam veritates arcana conditas mentes excedentia pandentem,potesta tem nativam cuiuscunque intellectus creati supei at; & . Upatticipatum a deo tantum autore lunae stagitat quo elata inferioris intellectus acus divinam cellitudinem sese ita insinuantem agnoscat. Id que nihilo secius neces larium colligitur si ad eum modum deus perseque alio- qui naturali via disci queant, manifestare cupiam velit: 'quincas pccialis dei extraordinaria operatio inter Iccre - ta praesertim sit acu inen conditi cuiusvis intellectus vinccntia. Atque id et deum lese vati revelare, nempe speciatim opera Atem,extraordinarie que reserantem sibi placita intellectui prophetae supera luce lublevato eat , nus se perspicue ac evideter ostendere: unde de arcana retesta revelata dicuntur. Atqui ad hoc quod evidenter deus quatenus operans cognoscatur,non opus est ellentiam eius conspici sed satis est proprium eius essectum
evidentem nos cirutex creatio De conditorum nota createmessicacie illimitati deum esse scientia exacta liquet. De proprio autem effectu dei se revelantis menti vatis
i umabsoluta tum causalis est. puere ligutur. Potior est,quo prophytem- tellectus a deo instituitur per exprream revelationem,ita ut prophetico lumine noscat evidenter testatum puidpiam adeo te id reserare indicante. Ac det tum 1 A . his
88쪽
his qui hoc modo traduntur,vates stabilissimam certi Su.e.6-l tudinem habet,qum pala assertis a prima veritate neutit, quam salsitatis periculum subsit. Inferior modus es quo per instinctum quudam sive impressionem obscuriore in sic de quibusdam institutionem in animum inducit mens,ut non plene discernere valeat .ea ne divino instinctu.an proprio,alienove ducta spiritu cogitant. S. Ux Nam &instinctus tales mentes etiam nescientes quanis loque patiuntur. Et licet a diuino instinctu falsum non procedat quia tamen quin adest, plenum pri mi autoris quidpiam testantis indicium no pate facit sed com inuo nes notascu inferioris spiritus mitigatione possidet metem non prorsus decogitatis certam, nec de deo reserante indubiam reddit,scd ambiguam ac suspensam re inquit Estataq huiusmodi instinctus imperfectum quiddam in genere propheti* interdum vatibus cotingens, qui alias potioli modo perficiuntur, interdum alus quitan tiuadeam pCsectionem adeo non perductatur,veluti Caiph c de Chriisti leto universis expediete. Q uod vero pr*itantioribus prophetis, qui eo nomine absolute digni
sunt instinctus talis nonnumquam eveniat, inde constat quod similitudine iserioris instigationis aliqua sosugges aesie a deopphetie spiritu suspicatur. SicNathax.Reg. . propheta D.ividia animum de templo construendo ex propria quasi ex inente sei comprobavit, sed post adeo corrcetus id successori Davidis T servatum vaticinatus a iij. GLItidem Paulus apostolus quin tentaret ire in Bithyniam velut a deo ad evangeliχandum actus, a Spiriti sancto Iesu pei mi istis no tuit Differun r terra hi rinodi,quod qui prcsago aliquo instinctu movetura l. quidpiam ex illimandum, dicendum ve aut faciendum non modo
89쪽
LIB. I. DE AVST. S. SCRIP. CAP. ita .mo lo non necesse est,ut id sibi divinitus revelatum cognoscat,etiam si a deo proficiscatur verum nec ut intelligant; quid ea signa cogitationis,uerbi, operis denotent, quidve perea aestinet spiritus unctus designare. um vero revelatio expresse modo potiori propnetiam proprie,nimirum persectam praestat, vates prophetico lumine non tantum percipiunt evidenter deum interius cientem,indicantem que se quidpiam arcanum exhibere, quod interdit dicto aut facto etia exteriusupponatur;
sed de intelligunt perspicue quid per similitudinem intus foris ve propolitam deus significet, prout ad tale vaticinium pertineataut qui sane in prophetia reserare se ostendat secreta intellectus conditi naturalem acie ex- et cedentia. Ita que non est persecta prophetia, cui eiusmodi cognitio deest ut & vir des deriorum comprobavit, inquiens,verbum revelatum est Danieli, cognomento PM. O. Bast assar, & verbum verum, & sortitudo magna intel ii, lexit que sermonem. intelligetia enim est opus in visi ne. Tametsi autem aperta intelligentia opus est in prophetica visione nihilo secius quia,pphetae mens instru- . mentum quadam tenus diliciens est a primae veritatis plenistima revelatione,quae in patria felici habetur; etia postp veri vates non cuncta noscunt,quae in eorum visis, dictis .factis spiritus almus comprehedit, & signata vult, superno presidio cum sibi placuerit, palam eruenda, Exijs vero plura pauciorave prout summo consilio decrevit,prophetis pandit sed ut minimum, lectarat, qui ad
'grata fissaeque vaticinia peculiariter pro speciali cuiusue conditione spectant ; pro ut ijs aliquid proprie aeo revelante debet reserari. Quaedruplex namque vaticiniorum serina conditio ve distinguitur, praedestina
90쪽
CAP. io. LIB. I. DE AVT. S. SCRIPT. o
tionis, praescientiae, promissi, comminationis. Futura
prout inse ipsis quandocunque sunt, itidem, atque in Id.;.tia causis suis deus aeterno praenovit, scd prout in se ipsis
T. sint,velut a primo autore in cunctis esse sortitis operante facienda praedestinat, ut vero a libcro mentium arbitrio conditarum executioni mandanda, praelcire dicitur, quae tu in bona, tum prava esse queunt culpae parti Lib. AH cipia, quae in deum uti causam non cadit: ac proinde c.8. Vii. praedestinatio, non nisi bonorum est, quae proprius ad electos in selicitatem attinet. Prout vero in causis definitis. contingentibus ve sunt. Deus noscit statos effectus, vel contingentes N evitabiles esse, non determinatos, causis ad utrumvis oppsitoria evetuu ex aequo se liabentibus: quantiis etiam sciat in quam partem contrariorum ancipites causae inclinaturae ambiguitatem sua altero ex adversis tande arrepto re determinaturae sint.. Inter contingentes autem causas praecipuc libera volutas collocatur, quae conditis mentibus poenam pro culpa, pro recte factis praemium a moderatore potissime supremo reposcit. Quin itaque primus citctoruautor, orbem universum iustissime temperas subditis animis pro iustis actibus praemia pollicetur pro delictis supplicia comminatur,ordinem causarum ad effectus notat,nempe tu actionis ad praemium,pravi ad supplicium Q ia vero hae causae cum ascriptis essectibus, prout ad liberam causam voluntatem reserutur, contingces . tes effectus iunt. impediri queunt,voluntate libere de- clinantea virtute,ac praemia virtuti reposita sic amittere commerente. aut contra per dei opem ac poenitentia peccata refutante, virtutem amplectente, ac ita poenas