Opusculum adscititio titulo Systema theologicum inscriptum;

121쪽

tium realium iniri arbitrio est. Et cum Datura rerum nihil aliud sit quam consuetudo DFI, ordinarie aut extraordinarie agere aeque facile

ipsi est, prout sapientia ejus exigit. Modalia

autem accidentia quae ex realibus per neCessariam sive metapliysicam consequentiam resultant mutare, Contradictio sive absurditas est, ideo Deo in En cadit. Tales autem modi sunt qui sine ulla mutatione reali per solam connexionem exurgunt, quemadmodum relationes; itaque sine absolutis sustentantibus concipi non

Explicato, quantum seri Captus noster, et quantum amoliendae contradictioni opus visum est, Eucharistis Mysterio, de ipsa Communione Eucharistica dicendum est, ubi 2 se nobis quaestio objici do Communione sub iiDa vel sub utraque specie, quam magnis motibus causam dedisse constat. Et quidem Christum instituisse panis pariter et vini consecrationem, et Corpus ac Sanguinem suum sub utriusque speciebus postolis dedisse dubium nullum est eumdem morem Corinthiis tradidit Paulus, et requenta it primitiva Ecclesia, ut orientalis nunc quoque, One Paulatim reverentiae in primis causa, quia acilius aliquid de liquido perire potest, ut alia taCeani, a Finis paginae XL Autographi. N. d.

2 Hic in Autograptiori Magna, Sed mox EXPunctum.

122쪽

iii Occidente placuit solatii panis speciem omniu-nicantibus dari, viiii vero a solo sacerdote consecrante unii. ora tamen id factum os sine insinuatione Sacra Scripturiit, aut exemplo veteris Ecclesiae . Nam maleuticam Coenam, ubi sola panis fractio memoratur, de Eucharistia plerique Patres interpretantur et Episcopi invicem communicantes, testandae fraterna caritalis gratia, sibi mutuo IEucharisti cum cibum volii unius fidei tConsenSus tesseram mittebant, ex Roma in Asiam usque, ut taceam Sacrum hoc alimentum quod communicantibus in manus dabatur in itinera et eremos delatum, aut alias asservatum. Et cum aliqui, credo, ut utramque speciem asservare possent, intinctum panis Symbolitio sumerent, Julius Episcopus Romanus, circa medium secubam

quartum 1 eam consuetudinem reprehendit. Et

staeculo quinto liberam fuisse atque a multis usurpatam sacri calicis pra)termissionem, exinde apparet quod Manicha i inter caeteros mixti et latentes semper ita agerent, quibus deprehendendis Leo Pontis ex Romanus 2 jussit a communicantibus utramque Speciem sumi. Et in eadem sede

1 S. Iulius Ecclesiae calliolicae Pontis ex Max inius S. Petio XXXVI, qui S Athanasium Patriarcham Alexandrinum ah Arianis exagitatuna Romae profugum excepit; obiit die XII Apillis anni Chiistiani ccc Li1 N. d. 2 Leo scilicet hujus non nis Primus, cognoment metito Magnus, qui sedem Apostolicam ab anno 440 ad annum usque 46 tenuit a S. Petro XLVI. N. d.)

123쪽

Gelasius 1 paulo post eos repulit ex Manicheo tum ut puto reliquiis qui sumta tantummodo

Corporis Sacri portione, nescio qua superstitione, a Calice Sacrati Cruoris abstinebant Saeculo decimo, undeoimo, duodecimo coepitanti notiorursus frequentari, ut ex institutis Cluniacensium, Concilio Turonensi, vone ostendit Cassander 2 ; sed hoc ob reverentiam, nam Cluniacenses allegant ruditatem novitiorum Alicubi adhibitum est instrumentum Suc torium, ut Cessaret metus est u-Sionis, quemadmodum testimoniis doceri potest, et hodieque nonnulla talia vasa servantur. Alicubi tamen calix non dabatur populo, quam suo tempore nonnullarum Ecelesiarum suisse consuetudinem testatur D. homas. Et idem Cassander citat

Petrum de Palude 3 et Wilhelmum de Monte

Lauduno, testantes utramque speciem in quibusdam tantum Ecclesiis suisse retentam, sed magna

adhibita cautione, et Richardum de Modiavilla 4

l S. Gelasius thujus nominis Ponti se Romanus a S. Petro LΙ obiit anno Christiano 496. N. d. 2 Georgius Cassander heologus Belga, qui suadente Imperatore Ferdinando conciliandis protestantibus et catholicis insudavit, sed parum feliciter. Obiit, anno 1566. Exstant ejus opera arisiis edita anno 1616, in-sol N. d.) 3 Ρetrus de Palude gallice de a Pialud. Parisiensis

Doctor Theologus, ordinis fratrum Praedicatorum,.a JO3nne Papa XXII, creatus atriarcha Hierosolymitanus, Anno

1329. Parisiis obiit, anno 1342. N. d. 4 Rioharsis Middielon, heologus Anglus, cognomento

124쪽

qui testatur sua se late tantum majoribus e populo latum calicem ubi minus os susto timebatur Quod ot actum os tempore Thompe Valdensis 1 paulo ante Constantiens Concilium, qui refert regibus, praelatis, viris insignibus majorilius e populo hoc

concessum, et hinc credibile est retentum ut Regibus Gallii Ρ, salieni cum coronantur, Utraque Pe-cios Praebeatur. Tandem generaliter recepta est Communio sub una pocio, et in actis Concilii Constantiensis petunt pro Curatores Synodi, quia sui dum Sacerdotes laicos sub utraque specie communicare non Cossant, ut salubriter Ecclesia pro

videatur 2).

Et quidem negari non potest sub alterutra specie in logrum sum Christum, i concomitantia', ut loquuntur Tlleologi ne sue enim caro ejus a

Doctor fundatissimus, qui vergente Saeculo XIII Parisiis et Oxoniae noluit. Evivis excessit, anno a Deo Homine l304. N. Ed.) l Thomas etler Anglus, a loco Palden in Comitatu vulgo Esse ubi anno 1370, a tales habuit Valdensis nuncupatus, insignis Theologus ordinis P. Carnielitano iuvi, Regibus Anglia ad Concilia Pisanum anno 409 , et

Constanti ense anno 141 5 , missus Rotliomagi in Normandia obiit distra novembris anni 1430. Auctor est operis cui titulus Doctrinale Antiquitati/m,Hei Ecclesiae Catholicae, Venetiani irpis editi an . 157 1 3 vol in-sol. aliorumque nonnullorum quae Bibliotheca, praesertim, Bodleiana M. S. S. SerVantur. N. d.

125쪽

Sanguine Sepalata est Illi id tantum quaeritur an sine peccato liceat a forma recedere quae in Seriptura Sacra videtur praescripta. Et fateor, si privati lio egissent, non potuisse absolvi a gravi Crimine temeritatis nunc vero Ecclesiae usus a tot

speculis ostendit inde a primis temporibus creditum posse Calicem ob probabiles causas praetermitti. Et Protestantes quidam satentur, si quis a

vino abhorreret, eum sola panis Communione posSe Ontentum esse. Quaedam autem gravior

nunc causa intelligi potest quam excitatio Schismatis et conservatio unitatis Ecclesiae ac publicae caritati. Itaque pro Certo habeo ademtionem calicis nemini justam causam prίebere posse ab Ecclesia recedendi. Ecclesiae autem Rectores, quod egerunt, bono egere animo et ex gravi causa constat enim deliquore, cum in minutissimas partes sit divisibilis, sacilius aliquid perire, cum variis periculis effusioDis adhaesionisque sit expositus. Unde et panis forma mutata est et pro grumoso unde aliquid decidore sacile possit, alius substitutus est. At inquies, cur hodie periculium timent, quod Christus, postoli et sancti Patres a tot saeculis non timuerunt. Verum tenendum est, quod saepius dixi ossensionem et scandalum, ex parte, ab hominum opinione pendere olim autem Certum est

minus offensos fuisse homines casibus hujusmodi quam hodie fieret. Certum quidem est nihil Christo ipsiusque Sanctissimo Corpori posse evenire

126쪽

indigni, sed quid suid id est, visibilibus Symi,olis

tantum obtingere. Hodie lamen, multo major exierius severetilia erga illa ipsa ostenditur,4rz0sertim ex quo Cluistum in Symbolis corporis sui , Dorari manifestius, tela Populorum probavit, quod olim minus re suentabatur constat enim inritibus sacris ac divino cultu qui dam non necessaria temporibus artare. An autem nunc priaestet calicem reddi populis hoc est an non pra ponderent rationes quas tot

principes et nationes allegarunt, id quidem definire non pertinet ad rixatos, sed ad Ecclesibe rectores, maxime autem ad 1 summum Ponti sit ceni, cui Concilium Tridentinum totum hoc Degotium reliquit sane ab aliquot saeculis integi te Dationes usum calicis restitui postularunt, partim et impetrarunt ut obem olim et jam dudum Gi 50ci catholici in ditione Venetorum, imo in ipsa Urbe Roma Nolumque est quid Legali inperatoris Regis Gallipe, Ducis avariae', principum sane Catholicorum, sollicitarint apud Pontificem Maximum et Synodum Tridentinam, et quid ipse postremo Pontifex concesserit precibus Imperatoris,

de quo legi Cassander potest. Et putem, si hodie hujusmodi indulgentia reconciliari posset ali tuagens, Vel certe magnum Ecclesia bonum procu rari Pontificem non disticilem ore Interea etsi sorte peccarent Rectores Ecclesiae nimia severi- 1 Hic desinit . pagina XLII. N. d.

127쪽

tate ipsorum id periculo oret, neque ad subditos PerVeniret Crimen, quos par est hodire in illis

circa quae data est Rectoribus statuendi potestas. Rectorum autem est dare operam ut potestate sua

bene utantur. Niliit autem dubito de rebus hujusmodi statuere posse eos qui praesunt, iSque parendum potiusquam schisma faciendum esse, quod super omnia pene mala grave malum Augustinus ostendit Ecclesiae quidem potestas definisendi late

porrigitur, ad ea etiam sed certo modo qua juris divitii positivi sunt ut patet ex mutatione abbati in Dominicam diem, permissione Sanguinis et suffocati, Catione Librorum Sacrorum abrogata immersione in Baptismo, Matrimoniique impedimentis, quae partim ipsi proteStantes, sola Ecclesiae autoritate, quam in aliis spernunt, tuti se

quuntur.

Adoratio Sacratissimi Eucharistis Sacramenti, tametsi non semper aeque usitata suerit, laudabili tamen pietate recepta est. Primi enim Christiani in omnibus quae ad externam cultus demonstrationem pertinent, summa simplicitate utebantur, quae quidem reprehendi non potest, intus enim animi vera pietate flagrabant. Cum vero paulatim refrigesceret elus Decessarium sui adhibere exteriora signa ritus tu solennes instituor qui ossicii admonerent, ardoremque devotionis resuscitarent, praesertim ubi magna ratio aut

occasio esset nulla autem facile major praeberi Christianis potest quam quae se assor in divino

128쪽

hoc Sacramento ubi ΕΠ ipse nobis pra seni iam assumti corporis praestat. Eisti enim semper et ubique sequaliter adsit, substantia pariter et auxilio, tamen quia nobis impossibile est semper et ubique cogitatione expressa in ipsum dirigere mentem, et Perpetua liΟnori Signa dare, Pudentia est in dixitio cultu ordinando, ut certa tempora loca, Causa' Occasiones designentur. Et cum ΕΓ assumserit humanum corpus in personae suae unitatem, ipse nobis peculiarem maximeque insignem adorandi occasionem rabuit neque enim dubium est quin omnes recte et Congruenter adora, rent apparentem visibili Christi forma ΕΠΜ idemque est ubi constaret adesse Christum corpore suo nam Divinitas semper et ibique adest etsi invisibili ratione hoc autem certo utique constat evenire in Sacratissimo Sacramento l). Itaque, si

unquam, tum Certe maxime conveniens sui adorationem institui, recteque adeo introductum est, ut in sacramento Eucharistia externi Christianorum cultus quasi summum astigium collocaretur, quod ad supremum etiam cultum Christianorum internum, hoc est divinum amorem inflammandum, et caritatem testandam atque nutriendam a Salvatore est institutum Voliti enim os Dominus, cum ultim ι voluntatis suprema mandata in novissima coena daret, sui meminisse ut solent i Pagitiae XLIII M. S. L. hic finis ina poniti tr. N. d.)

129쪽

desiderare qui amant atque amantur et nos i Vicem amare tanquam membra unius corporis sui cujus nos omnes participes fecit. Itaque Eucha ristia semper usa est Ecclesia tanquam teSseraunitatis, neque ad ejus 3 steria quasi intimos Claristianismi recessus, nisi probati purgatique

admittebantur. Alios enim ne interesse quidem mysteriis sus erat. Adorasse autem et eleres Constat, et sane Ambrosius atque Augustinus

illud salini re adorate scabellum pedum ejus de adoratione Carnis Christi in m3steriis inter

pretantur.

Denique ex quo respectu paganorum ceSSa it, qui vel occuli mysteria, vel a quibusdam externis signis quae poterant ossendiculo esse infirmis, aut speciem paganismi dare, abstineri suadebat, placuit in occidente praesertim, ubi sane ne Saracenorum haberi rationem opus erat, ut quicquid in externo cultu exquisitissimum est, paulatim Sacramento Venerabili decerneretur. Hino non tantum ad elevationem ejus consecratione acta, Procumbi . placuit, sed et constitutum est ut Cum maximo honore, vel ad infimos portaretur, vel alias circumgestaretur, ut in publica causa, vel alios subinde exponeretur, ut quotannis peculiari festo, cum maxima velut triumphantis Ecclesiae laetitia, divinum pignus in terris oleretur. Atque haec satie convenienter recepta esse ad eci manifestum est, ut Lumerani quoque adorationem in ipsa perceptione Eucharistis exhibeant, quanquam ul-

130쪽

tra non rogi odiantur, quia extra usum manducalionis corpus Chiisti sacramentaliter adesse non putant; sed a nobis supra ostensum est Commentum lio novum et in Congruum esse. Cum autem Ecclesiis institutum improl anti eapse

vel abusus tantum ipsi Ecclesit improbatos, vel suas quasdam imaginationes impugnant. Putant enim terrena symbola a Calliolicis adorari; et cum sateantur substantiam panis ut adorationis objecto expressu excludi, quani Ecclesia plane abesse docet, tamen verentur ne saltem ipsae species adorentur priaeter quam quod incertam esse aiunt transsubstantiationem, si, quia ipsum dogma ipsorum opinione per se vacillet, sive quia potest sceleratus presbyter invalidove ordinatus, aut subtrahere voluntatem consecrandi, aut nihil agere. Verum scire debent ne in species quidem dirigi adorationem neque enim panis albedo sapor,sigura, et reliqua accidentia in corpore Christi sunt tanquam in subjecto, neque de eo possunt pra dicari et proinde cum adoratio in Christum ipsum convertitur, minime adoratur res aliqua minuta, rotunda, tenuis albicans quiae panis qualitates habet, multo minus ipsa albedo aut rotunditas. Etsi autem

Contingeret conseCrationem revera non esse saC-

tam non ideo idololatria ulla committeretur, neque otii in aliud adoratur aut aliter adoratur Christus DEUs, sive caro ejus adsit, sive non adsit et cum

nulla Christi adoratio superflua sit, nihil oberit si occasio adorandi quam lari sentia coiporis ejus