Responsio ad praecipua capita apologiae. Quae falso catholica inscribitur, pro successione Henrici Nauarreni, in Francorum regnum. Auctore Francisco Romulo

31쪽

concilii acta, decreta,canones corvinentur.Euoluatur diligenter totus ; nihil usquam eiusmodi reperietur Ex actis autem in ipso concilio die MIulii apiri r 163.palam intelligi potest, non m do concilium nihil omnino tela sie, quod regis Francoram dignitas minuetetur: sed ipsos etiam regnum piatores de hac re contendere in concilio nolui sis , ne dii ceptationis huius occasione, concilii cursus vel mini mu retardaretur; itaquc cum bona omni u pace sediise Gallum oratore proxime post C saris orature, ut uolebatibii spanum vero e tra ordine alio loco.Quid quod ad . tollendas omnes eiusmodi lites in ipsa prima sesJone concilii salubriter est constitutum, ut si sorte contingeret aliquem non suo loco sedere, nullum propterςa prpe iudicium gi seneretur, nullique nouum ius acqdireretur/quud idem repetitum legimus sis'. is cum iam concilium sol ueretur.Quare rantum abest ut uetum si quod aduerserius fingit eoncilium Tridentinum eo potissimu spectasse, ut Francorum regem instaregem Hispanis constituerςt,ut potius diligetis. si me caverit , ne contetiones de locistic sedibus locum ullum in eo congentu baberent, qui erat ad fide explicadam, cotiouersias grauissimas

componendas conuocatus. Et cur obiecro ad

uersari ira qui alioqui tam prodigus est verboru, ut eadem sς pim repetat & inculcet, hoc lψccitam fuit verborum auarus , Ut ne locum quidem ullum in tam magno εoncilio indicacie,' rit, ubi

32쪽

rit, ubi He controuersia ista seditim aganir an est ulla ratione probabile, praecipitam cocilii curam in eo sitam tuisse, ut regem Fracoru deprimeret, S tame de hac lata re nullum usqua in toto concilio verbu extare sed no recte facio,qui aduersus eum argumeta colligo, qui quod temere estu-nu,ne tenuiter quidem piobauit,

C A P. XI.

I A M illud sequitur, quod ex Carolo Molinaeo ρepromptum apologiς suae inserendii putauit

aduersarius. In I ii detino concilio summu pomiscem partem,& iudice simul suisse: cum ipse cOcilium conuocauerit, in eo per legatos,Vt tu scryresederit;& tame ipse sit qui a Lulneranis potis' timum accusetur. bed facile est obiectionem i stadiluere Neque enim Rom. pontifex priuari debet, aut potest iure stio concilia conu'candi, atq; innis piaesidendi, nisi prius in legitimo iudicio conuincatur non esie amplius summus pontifex, Si quidem illud ius per annos supra i 3OΟ. Obtinuit. Neque vero in summo principe aquitati repugnat, ut idc sit pars & iudex. Princeps enim supremus donec no ὶegitime declaratur excidisse principatu, semper est iudex, etiamsi cu ipso lis instituatur. Ac ut intelligas id neque nouum: elle, neq; ab ecclesiae institutis alienu : ad acta veterucociliorum animum parumper adueit .Cu sanctus Marcellinus Pontifex Rom. idis is thus dlubuistet, atque eius criminis caussa Sinuesse. 1 C lae

33쪽

lis ingens concilium conueni siet: nemo tame ausus est in eum sententiam dicere, sed exclamarui Episcopi una voce,tuo ore iudica caussam tuam, non nostro iudicio: noli audiri in nostro iudicio sed collige in sinu tuo caussam tu. Quia pri , ma sedes non iudaeabitur a quoqua. Qus amnia& in actis concilii extant,& a Nicolao primo Pis tifice optimo,& doctissimo 1 epistola ad Michaelem Imperatorem commemorantur. SixtuS tertius cum a quibusda adulterii reus perageretur, concilium ab imperatore cogi voluit; sed non ante Episcopi congregati caussam cognoscere ausi sunt, quam a pontifice audiuissent, velle se ut causta iudicaretur, tametsi in arbitrio suo elle non ignoraret etiam nata iudicari. In cocilio 4. Romano lub Symmacho legimus Episcopos in caussa eiusdem Symmachi congregatos P lam asseruissem on potu ille concilium, nisi a pontifice iure indici , etiamsi ipse est et , qui accus retur. Scribi e Paulus Aemilius lib. s. de rebus ge-sis Fracorum Carolum Magnu aliqua lo Romς in cocilio Episcopor triri, qui ex tota Italia, & Fracia simul conuenerat,sentetias rogare coepit Ie in caussi papae Leonis, qui a qaibus da reus magni criminis asserebatur : sed episcopos una uoce Carolo respondisse , sedem Apostolicam omnium eccietiarum caput a nemine polle iudicari. Q aure imperatore acquiescente , pontia fidem sponte sua iurer iurando crimen quod ol faiuo abiiciebat as, dilitise. Ac ut ad prim r

34쪽

tia ecclesiae concilia ueniamus, nonne Artus cuAlexandro de fide quondam litigabatὶ & tamen in concilio sedit iudex cum caeteris coepiscopis suis. Alexander in synodo prima Ephesina nonne Cyrillus Alexandrin us presedit,ut Caelestinus Rom pontifex iusIerat, qui tamen altera pars litisattu a Nestorianis dicebatur3 In synodo Chalcedonesi q is alius, quaeso, nisi Rom. ponti sex Leo

per legatos praesedit, cum tamen caulla tota inter ipsum Leonem ,&Dioscorum uersaretur

His accedi t, quod cum in synodis no solus Papa sit iudex; sed multos habeat collegas; si uere conuinci possit in ii resim incidisse, plane iudicari, es deponi poterit uel latuitus. Nihil igitur est, cur Tridenti num Concilium minus legitimurn uideatur, quod a Romi Ponti rice fuerit con

I A M uerb quod clamat, Sc no semel reperit aduersariias, in Tridetino Cocilio ptotestates auditos no fui fle. Primu refellitur ex eo libro, que ipsi cu hac 1scriptione protestates ediderui. Caussae cur electores Principes aliique addicti consessioni Augusta nar ad Concilium Tridentinum

non acceciant. Siquidem in eo libro fatentur,se PPontifice Maximo ad commune concilium inuitatos, ut cum catholicis de religionis controuersiis disceptarent. Deinde extant in ipso concilio tribus in locis seis. I 3.i-I8. am issimi saluiconductus, quibus protestantibus li-C a bertas

35쪽

bertas concedebatur ad concilium veniendi, lis serendi, respondendi, & quicquid aliud vellent libere proponendi ; necnon pro arbitrio in loco

concilii commorandi, atque inde sine ullo periculo recedendi. Qui quod non solum concilii patres frequenter aduersarios amicissime inuitarui, atque ad conserendum ex verbo Dei de praesentibus controuersiis prouocarunt, sed etiam ut ex

iisdem sessionibus cognosci potest definitiunes grauissi inarum quastionum ob eorum abientia in longum tempus tape distulerunt. Quae cum ita sint, qua fronte quetri possunt aduersarii, se

auditos in concilio non se ille quomodo enim audiri poterant, qui corain apparere nunquam voluerunti

SED magnum p ne si diu in sci licet habent asuersarii in illis Apostolicis verbis, Probate spiriatus s3 ex Deo sunt. Et in iliis, omnia probate, quod bonii est tenete: nimirum licebit unicuique iudice se conciliorum facere. rit non jQquutur Apostoli de rebus certis,& ab ecclesia definitis, sed de notiis, ambiguisque ienterii T. Alioqui

enim si omnia omnino proba ta sunt an sint ex Deo, dc ante qua probentur, non recipie da: igitur

spiritum cociliorum Nicaeni, Constat inopolitani, Ephesint,ci: C halcedo uesis prvbare nobis licebit: de , quod inde sequitur, haereses Arii, Macedoni, Nestorii, Euthychetas, iterum erunt I con- tiauernain reuia catula . Et quid ego concili loquor

36쪽

loquora Ipsa verba scripturae diuinae, Ipsa oraculapio ph tarum, historiae Mosis, psalma Dauidis, epistole, Petri, Pauli, Ioannis, Iacobi, Iudae, ipla denique euangelia probanda erunt, Ac est aminanda. Cur enim no in his locu habeat;Probate

spiritus Via probater Quod si ea quae sen, et in

legitimis cocibis ibata & costituta tu nr,certa de explorata sunt habenda, neque ulla ratione in dubium reuocandaevi etiam lege sua cauit prudentissi mus imperator Marcianus C. de sum Trin.6 fi .catho.l. Nemo. nulla ratio est, cur Tri dentini concilii Oecumenici litque a sede Apostoliqua approbati, & totius Christiani orbis consenti onerecepti decreta in dubium reuocari patiamur. Deinde si res etiam iudicatae, ac definitae iri quaestionem vocati possent, quis esset controuersiarufinisὶ nam si concilii decreta priuati homines examinare queunt, maiore certe ratione concilium

rursus de priuator i hominum cesura iudiciu seret. Quare- iudicia, atque censurς perpetito in orbem redibunt, & dum semper spiritus prosatur, nihil erit umqua is stabile, atque cerni A. Sed alia est doctrina, alia sententia scrip mirarum. Moses in Deuteron. cap. t .cum dixi flet, Si dicficile, atque ambiguum. apud te iudicium esse perspexeris , &c.surge & descende ad locu in quem elegerit Dominus Deus tuus, veniesque

ad sacerdotes Levitici generis , & ad iudicem qui fuerit illo tempore, quaeresque ab eis, qui indicabunt tibi iudicii 'eritatem . Non addi-

37쪽

dit, proba spiritum iudieis .& sacerdotum ; sed Qui superbierit noles obeatre sacerdotis imperio , qui eo tempore ministrat. Domino Deo tuo,ex sententia iudicis morietur Neq; absimile est,quod in euanget o dominus loquitur Mati. s ssu per cathedram Mosis sederunt ocribae, SI Ph ritiei,quaecunque dixerint uobis seruate & facite. Et Apostoli in concilio Act. i s.risum est inquit spiritui lancto,& nobis nihil ultra imponere uobis oneris,quam haec neccessaria. Et beatus Paulus,qui aliquando scripsit, omnia probate; noluit tamen pro Dari dogmata concilii Apostolici, sed ut S.Lucas scribit Act.decimosexto cum pertrasiret ciuitates, tradebat eis custodire, quae decreta erant ab Apostolis,& senioribus in Hierusalem. Maneat igitur uerba illa scriptur probate spiritus,& omnia probate, non ad conciliorum legitimorum in generalium decreta reserendum esse, sed ad priuatorum hominum reuelationes,&doctrinam prςsertim si noua dubia, Inaudita, receptae atque.approbatae doctrinae contraria, aut

non omnino congruens consentiens esse uideatur.

. V L T I M A restat obiectio , quod Tridentinum Concilium multa decreuerit aduersus regni Gallici libertatem , atque ideo in eo regno reces tum non sit . Sed haec obiectio ad rem nihil facit . Neque enim hoc loco de iu

risdictione ecclesiastica, uel seculari , sed de fido

38쪽

ssfide tantum ., rhligione agimus.N,m id est nobi, propositum , ut ostendamus Hugonottorum haeresina in legit mo concilio esse damnatam. Quare licet in Gallia decreta Concilii,quae ad r γ rmationem pertinet, no sint omnia adhuc recepta, atqe- admissa, de qua re non putauI operae pretium nunc disserere: tamen in iis quς ad controuersias fidei spectant, Conciliu Tridentinuiti non minus in Gallia, quam in reliquo orbς chi iastiano receptu esse nemo negare potest. Certe ab epistopis omnibu qui induniuerso regno Fracorum Christi ovibus prisunt,Conc1lium hoc re pium esse ipse quoque aduersarius confitetur pagina I 8 .Quis uero sibi persuadeat aliam esse fidem,& religionem in Galila episcoporum, alia

regis Christianissimi, & populi catholicii in modo enim Rex Christianis 1 mus dici posset, si ab episcopis omnibus in nesorio fidei dissentireti& po8ulus qua ratione ac Christi ovilia pes

tineret, si nullos omnino 'pastores agnosceret Quae cum ita sint,non potest Concilium Tridentinum in explicanda fide eatholica ab episcopis .mnibus Francis este receptum, quin simul etiam a religiosissimo Christianisti moque rege, - & catholico eiusdem populo sit receptiim Quoas ab episcopis, 1 rege, a clero,isc populo Re gni Francorum fides Concilii Tridentini debita cum ueneratione suscipitur, ut re ipsa suscipitur, certe Hugonottorum errores,ac p Vinde etiam Nauarreni in ea synqdo iudicari

39쪽

- ΑΟae damnati sunt, quam in caussa fidei legitim & tecumenicam su1lse non Italia solum& Hispania,sed Francia quoque, & caeterio omnςs cath licae prouinciae confitenturi .

logiae auctor in medium attulit ud probaret Henricum Nauarrenam, quamuis Hugonotium, non este haereticum. bequitur, ut ad ea respondea mus,quibus idem auctor nititur assirmare ψ non

posse reges iure successionis, vel imperii & iuri L dictione sua propter haeresis crime ab apostol ica sede priuarii Initio igitur in χ.parte apologia' nu. 8.pag. SI .ubi chiputationem de iure ingreditur aduersarius .no negat extare permulta poti fieu,&Caesarum rescripta , & concilioru etia genaraliudecreta,quibus haeretici priu intur omni successisionis iurec sed excipit illis omnibus seu legibus, seu canonibus priuatos itantu homines respici, quoru bona & iaccessiones legibus politicis magistratirum subiiciuntur ; Imperiorum vero, dc regnorum, longe aliam rati'ae esse. Deinde pa . 6 2. probat, ut ipse quidem existimat, ex diuinis litetis non poste reges de solio delici ulla de

causIa, quod regna cie manu Dei , non hominum obtineantur. Tertio pag. 7 I. nititur demonstrare , non debere principes haereticos tempora

40쪽

. tempor ilibus. penis terreri,qiuid haeresis animorum non corporum sit aegrmido, proinde spiritati no corporali pharin cu curada us. Quarto confirmat id ipsum pag. ι . maiorum nostroria In coluetu me, qui imperatores, a reges haereticos

aequo animo toleraverunt. Quinto p .ig. 13 1 .co

tendit Romanu ponti Leai uullam habere in ieges, ac principes potestitem, & pag. i 3 6. adiugix id potisti inum locum habere in regno Fraii Oru, ubi principes eo priuilesio gaudent,vr neque ab epit copis, neque a lumino potisce excommuni, cari pol sint. Atque haec sunt quae aduersarius in hac clisputatione sine ullo pet ne ordine, infinitia parergis ad in il is, attingit. Vt igitur a primo inci- pia,quod aduersarius assumpti. ,&non probauit,p eius ego vehemeter admiror vel imprudentiam, vel malitiam . nam cum plurima extent decreta . canonica, quibus haeretici cuiuslibet gradu , ac dignitatis temporalibus bonis priuan ur, eaquet aduersario no incognita suerint, quippe quae ab ipso insta citantur pag. i ues. ii non aduertit se sibi. in eodem libro apertus me repugnare, i Π pr dens; si aduertit , improbus fuerit necesse est, icum tam audacter alterari, decretis canonicis pri uatos solum homines , non autem principes respici . Sed canones ipsos recitemus. c p. Absolutos . Extra de hiaeret. ita legi nus. Absolutos se nouerint a dubio si dei tat , do ni nil, dctotius obsequii , quacumque captis manifeste in haeresim aliquo Pacto quacumque firmitam