장음표시 사용
141쪽
possunt. V catis enim ad ecclesiam gentibus, non eisdem Potestatibus subditis, non amplius Plebs totius ecclesiae unius cuiusυis fiammae Potestatis imperio subest. Non agit autem summa Potestas ultra suos Fnes, ultra quos absit ut non sit Prolata ecclesia. Ac Thorndicius quidem hactenus. Age vero, Christus, qui apostolis, ut regiones quasque Orbis terrarum peragrarent iusserat eVangelium promulgatum, quosque essent laborum fructus -- Portaturi prospexerat, atque iis, qui ipsi se dedidissent, ubicumaue tandem degerent, pacem, Concordiamque tantopere Commen averat, Ca eratque, ne qua in re, quae ad religionem pertineat, dissiderent; ius ne circa res sacras summum in principm tran Stulisset, ex qua re, quoniam non eadem est principum omnium de religione, deque disciplina sententia, perspicuum esset, incredibilem rerum in ecclesia, quam unam esse ubique gentium Vo luit, perturbationem, confusionemque suturam p Ist cum ne veri quidem esse simile vidcatur, tum sal sum omnino esse non exemplis apostolorum modo, de quibus alio loco et dicemus, si usus fuerit, et saepe diximus; sed etiam maiorum decretis, instituisque plane con Stat. Cumque a primo christianismi ortu unus semper in ecclesia suerit, qui primas obtineret partes, quemque ceterae ecclesiae, ut Centrum unitatis suspicerent, cuique Coniunctae societate communionis essent; constitutum eum divinitus
suisse credendum est, ut quae vel ab ipso, vel ab synodis, quas idem probasset, decreta de religione, de sacris, de ceremoniis,
de administratione, distributioneque ecclesiarum essent, velut ex fonte in coetus Christianorum manarent, summaque omnium PSSet de rebus iisdem consensio. Sed de romano ' pontifice successore apostoli Petri, quem voluntate Christi et magistrum omnium ecclesiarum, et unitatis centrum esse veteres tradiderunt, quibus nos de rebus, institutisque christianorum scribentibus plurimum credimus, agemus alias opportune. Interea illud nos assequutos arbitramur esse, ut si summa erat principum hebraeorum in res
sacras, inque levitas, sacerdotes, ipsosque pontifices potestas de qua sane potestate dicere, quoniam non id agitur hoc tompore praetermitto, etsi ea neque tam constans, quam adversarii nostri Putarent, neque tam magna, quam vellent, erat) non sit cons quens ullo in rebus sacris imperio potiri christianum regem, Cum
142쪽
sit occlesiae novi testamenti ab institutis reipublicae Hulaeorum longe discrepans ratio. Venio ad septimum argumentum. Quaero, quibus argumentis victi, negent adversarii episcopis suisse regendae ecclesiae potestatem datam Z Nam quod aliqui opponunt, praeceptum a Christo fuisse i , ne qui nostrum ita se gererent in ecclesia, ut dominari viderentur, caveant ne si aliorsum atque sit dictum accipiatur, eo tandem evadat, ut esticiat, vel arcendos ab ecclesia esse illos qui aliquid imperent, vel nullos reges eme uni quam christianos posse. Non enim ad episcopos solum Petrus, sed etiam ad omnes, qui veram religionem colebant, scripsit. Itaque suerunt, qui ut demonstrarent, magistratum obire christiano viro minime licere, hoc Evangelii loco abuterentur. Fuit haec tamen Christi
servatoris sententia ; non esse adimendam aut antistitibus sacrorum regendae ecclesiae, aut Christiano viro administrandae reipublicae potestatem; sed hoc inter Christi, discipulum quemlibet,
in primisque apostolum, et ethnicos principes interesse; apostolum autem Z immo vero christianum quemque non fastu, non Superbia, sed animo ab hisce vitiis vacuo, ac libero versari in ecclesia, atque in civitate, aliisque Servire potius, quam dominari debe re: principem ethnicum etsi talis esse, quales esse volumus Christianos, debeat; superbe nihilominus imperare civibus consucsse. Nam vos, inquit, me magistrum, et dominum appetatis, ac recte quidem; sum enim. Si igitur ego is et magister, et dominus Iavi pedes vestros, multo sane magis debebitis vos ita esse animis comparati, ut alter altori lavetis pedes, hoc est Obsequio, opera, diligentia, labore satisfaciatis 3 Non ergo regendae monendo, Praecipiendo, redarguendo, puniendo eos, qui malo agerent) ecclesiae apostolis, eorumque successoribus detraxit potestatem; cum eos fuerit hortatus, ut ex se ipso exemplum sumerent, qui se et magistrum, et dominum iure vocari assirmarit; sed ut ne superbe imperarent, iussit.
Neque est gravius, quod alii ex priore Petri a) epistola con
cludunt. Nam si cavit ille ne vim cuiquam persbyteri inferrent, neve turpis lucri caussa gregem pascerent, neve in cleris domi narentur, sed aliis exemplo essent; cavit quidem, quod mores pha
143쪽
risaeorum merito aVersaretur, a quibus abhorrere virum quemque
christianum par est. Ac pharisaei sublato I) supercilio ceteros despiciebant, inque synagogis regio, ut apud ethnicos erat, Spiritu versari videbantur. Ita sit, ut maiores nostri, non omnem rin
gendi potestatem in ecclesiasticos, laicosque, qua sunt christiani, sed illam, quae coniuncta esset cum su) superbia, et cupiditate 3 pecuniae, praesectis ecclesiae a Petro suisse ademtam arbitrarentur. Quo in genero praeclara sunt Basilii. 4) magni, s. Au
gustini 5 , et synodorum hispanicarum 6), atque gallicarum ),
ut reliqua praetermittam, loca. Neque vero tollere poterat, quam iis suisse a Christo datam certo scieret. Atque administrandae quidem, regendaeque ccclesiae auctoritatem, quis neget suisse divinitus concessam iis,
quibus Christus, ut quaecumque in 8) terris ligassent, solvissent
que, ligata essent, atque soluta in caelis, utque gregem Pawe
144쪽
CHRISTIANARUM LIBER IV. 129rent i) potestatem secit Z De doctrina autem, deque administratione
sacramentorum Solum, non vero de iure serendarum legum, cin
ercendorumque eorum, qui peccarent, intelligi haec oportere, neminem a rhitror, qui credat futurum, Si consideret, et lata praecepta ab apostolis suisse sa), et scriptas ad ecclesias litteras, quihus in eos, qui lapsi essent, neque resipiscerent, graviter animad
vertere se posse 3 significarent. Quid enim vultis, inquit Paulus in iis litteris, quae sunt ad corinthios datae, in Pirga ne veniam ad vos Z Iam vero qui iure praecipiunt, puniuntque
145쪽
neque enim apostolos iniuria aut praecepisse quidquam, aut punisse quemquam censendum est) ii ne regendae, gubernandaeque ecclesiae potestate vacent 8 Nam quae sit regendi potestas, nisiliaec sit, ne suspicari quidem P sum.
At negat Petrus, cogendum esse christianum, ut recte agat.
Quasi vero quisquam sit nostrum, qui quia hortatu, amicitia, benignitate obtineri possit; ingratiis, atque vi potius obtinendum putet.
Hoc enim Petro erat propositum, ut moneret praesectos ecclesiis, ne superbe imperarent, neve vi extoquere a christianis conarentur, quod liberalitate, ac beneficio impetrare possent. Quod si
nihil his modis proficerent, cautum numquam a Petro est, ne qui
sua sponte recte sacere nollent, inducerentur ad moderate, bene
que vivendum metu. Non enim Paulum reprehendisset, qui obstinatos, ac pervicaces, Obsecratione quidem, modo resipiscant, sin minus, redargutione, ac poena ab improbitate ad virtutem in n. Centiamque morum revocandos existimavit. Quid Z si Ananiae i), uxorisque Sapphyrae casu demonstratum ab eodem Petro est, quihus poenis apostoli, ut alios a peccandi licentia absterrerent, veritatis inimicos, cum possent, plectarent λ Age vero, qui commu
nione sacrorum reos scelerum prohibebant sa) eosque, qui meriti
tam gravem poenam fuissent, tradebant in daemonum potestatem,
146쪽
exque finibus ecclesiae si) extermina ham; ab iisque, etsi detestati flagitium, quod perpetrarant, suissent, gravissimas poena S re p. tebant, ipsisque aditum in aedes sacras intercludendum iubebant,
quoad Deo sa), hominibusque satisfecissent; hi ne potestate gubernandi christiani coetus, iureque in res sacras praecipuo Carve
runt 3 Si autem apostolis, successoribusque eorum 3) episcopis
hoc tantum ius, atque hanc tantam potestatem adversarii negant; ostendant cui nam tandem primis ecclesiae saeculis tribus competeret. Imperatori fortasse dicent 3 sed ad imperatorem apostoli, ut
de rebus sacris diiudicaret, numquam confugerunt 4)ὸ Quid Θ si
147쪽
ne episcopi quidem, qui deinceps rebus egregie, Strenueque gestis christianum nomen illustraverunt 3 An sis, qui coetus congregabant, qui stationes definiebant, qui canones de ritibus, de cer
. . eum ill ad iis plobator, quod figuralem sal, quando,, rex memoratas picis. et . eegaba adorata si . . mnia eum. .i reensae ea in stam mam mittebat.
., ti ne aulem isod i inple ue. q. od paullo post is
148쪽
CHRISTIANARUM LIBER IV. 133moniis, de te inniis, de universis denique sacris rebus publicare si
consueverant, qui definiebant, quas poenas lapsi luere deherent,
quaeque Statuebant, Opere, Cum usus esset, perficiebant, ius illud, eamque in res sacras potestatem detrahendam, in aliosque transse.
rendam defendent, quibus id iuris neque dicis, neque facto maiores nostri umquam indicarunt esse concedendam Θ Manet igitur, non principi civitatis, sed antistitibus ecclesiarum ius praecipuum in res Sacras competere; magnisque in erratis Bud dei sa) esse,
multorumque protestantium huiusce aetatis sententiam, qui docendi munus praesidibus sacrorum concessum; ius autem in res Sacras, regendaeque ccclesiae potestatem contra scripturarum novi testamenti auctoritatem, contra maiorum traditionem, contra patrum,
149쪽
qui vel Constantino imperatore, vel post ea tempora i) claruerunt, luculentissima testimonia) negatam censent. Atque de iure quidem, ac potestate in Sacra, qua episcopi praestant, alias et diligenter, et copiosius. Nunc satis haec sunto ad delendam invidiam Est autem, quod adiungunt, ius nullum in res sacras a scriptori hus librorum novi testamenti romano pontifici, episcopisque in unum convocatis locum tributum fuisse, ne gravius dicam, ridiculum. Vivo enim Petro quemadmodum esset in sacris litteris successorum auctoritatis facta menti op Verumtamen qua pintestate in res sacras romani pontifices, episcopique congregati in synodis instructi esse deberent, cum multis aliis in locis, tum in actis apostolorum demonstratum est, ubi concilium hierosolymitanum sa), in quo primas Petrus partes obtinuit, quodque de non Comedendis suffocato, et sanguine leges tulit, describitur. Exque iisdem actis intelligitur, quorsum verba Christi de pascendis ovibus pertinerent. Nam si Christus de sola doctrina, distributioneque
Sa Cramentorum, non de regendo cum potestate populo christiano loquutus esset, numquam apostoli commisissent, ut usurpare, quam non obtinuissent, auctoritatem viderentur. Atque est etiam inde consequens, non nostram, quae sacris litteris constat, sed adversariorum, qui principi adscribant, quod est proprium episcopo
rum, magno esse in errore sententiam. Quid autem illud sit de collegio, sateor, non esse me assequutum. Ac velim equidem collegii, societatisque notionem explicent, ut intelligam, cur haec una in ecclesiam cadere possit; reipublicae vero notio non possit. Col
legium 3 enim ordinem esse aliquorum in civitate facile patior,
tam late autem patere, ut Omnes multorum regnorum ordines, omnes societates, ipsos magistratuS Complectatur, prorSuS non patior. Nam si tam late patens societas hominum collegium dici potest, cur non item erit collegium eodem sensu respublica 3 Sed ut grammaticos mittam; taedet enim me hisce in nugis versari, ruae nihil ad rem illustrandam asserunt adiumenti; hoc breve ico: appellent protestantes, quo tandem ipsis nomine placet, eccle-
150쪽
siam; erit tamen certissimum, id quod auctoritate sacrorum hibliorum, apostolorum exemplis, testi Inoniisque maiorum intensum est,
non principibus ullum, nisi desensionis, sed antistitibus ecclesiae
circa sacra ius omne competere, atque eam, quae contraria est, novam esse, adeoque reprobandam opinionem.
Sed dicet quispiam; Iustinus martyr r) esse dignum im
peratore scribit, δe rebus religionis cognoscere. Ego vero dignum eSse sateor, modo ne rex sit iudex, atque diremtor controversiarum religionis. Nempe id unum Iustinus postulat. Cum enim ethnici, quin esse christianos audiendos putarent, grave de ipsis supplicium sumere solerent, Orahant nostri etiam atque etiam reges, ut si fieri eorum Voluntate posset, cognoscerent, utra esset Caussa aequior; propterea quod confiderent, fore, ut perspecta veritate, hostibus aut finem vexandorum nostrorum hominum, aut
modum saciendum imperarent. Quod si rex in religionem inquisivisset, statuissetque nihilominus christianos spoliari, cruciari, interfici debere; perstitissent tamen in sententia nostri, quod non esse regis proprium arbitrarentur, decreta religionis mortalibus ad credendum proponere. Quae cum satis perspicua Sint, numquam mihi, esse aliquos posse, qui nobis hunc locum Iustini obiicerent,
persuasissem; nisi hoc idem in Vossii a) ad Hugonem Grotium
epistola legissem. Extremum argumentum, bona venia me audient adversarii, ineptum est. Duorum enim, triumve, si modo ulli fuerunt, qui lapsi in hoc genere sint, catholicorum opinione, Pervertere, labe
factareque omnium summa consensione firmatam sententiam velle, hominum est, ob anteceptam opinionem, et otio, et litteris abutentium. Mirabile autem videri cuiquam potest, tanta confidentia ab