장음표시 사용
101쪽
81 PER. I. AB ADAMO AD Mos. in se spectata, nee bona sunt nec mala. Sed ex instituto hocco
argumentum tramuit GusL. RING, de origine mali. Iungenda, quaO nostra aetate contra PETRvM BAELIvM Manichacismi instauratorem disputata sunt a viris doctissimis, IAQUE LOT O, Io. LMICO A BERN HARBO, aliisque. Cumprimis autem ingenii vires hac in re
exercuit vir illustris, qui sub nomine THEODicAEi edidit fusais suria bonio de Die , ia libertέ de P homme s e origine da mal. Seldiscutere haec accuratius , & quo que , quae a viris doctis ad difficultates hasce remouendas in 'medium allata sunt, locum inu niant, inquirere, huius loci non est.
Tempus conditi mundi eum a mori definiri nequeat, a posteriori, seu factis illustrioribus, quae illud consecuta
sunt, recte determinatur. Indeque intelligitur, a condito mundo ad diluuium elapsta esse annos MDCLv I. adeoque anno millesimo sexcentesimo quinquagesimo sexto ante diluuium, mundum esse conditum.' Colligitur inde porro,
rationibusque haud infirmis probari potest, contigisse idem
anno circiter quater millesimo ante Christum natum. '' inuhuic sententiae obiici solent, spectatim de computo annorum patriarcharum antediluuianorum iuxta Lxx. interpretes longe maiori, ' itemque de dynastiis Aegyptiorum, ' aut de Chaldaeorum obseruationibus coelestibus, '' aut denique antiquitatibus Chlnensium, '' aetatem mundi conditi, iuxta nostram stipputandi rationem, multum Iliperantibus, ut infirmo ni nurtur talo, de partim aperte commentitia sunt, ita merito a viris doctis iam pridem sunt explose.' Luculenter hoc demonstrari potest ex annis patriarcharum, qui a condito mundo ad diluuium usque vixerunt. vid. Genes. V. s. seqq. De mense autem, aut die conditi mundi, item num tempore vernali, an autumnali conditus sit, qua de re multa disputant chro nolosi, lolicitum esse , prorsul superuacaneum esse, putamus. Non enim
102쪽
enim video, quem usum ex eiusmodi minutiis capere liceat. Interi invid. de iis AEGinivs s TR AvCHI Us, in breuiario chronoui flare. θα. Fue M. IV. cap. I. qu. G. seqq. p. 3II. seqq. add. GVIL. 1 ALDEN Us, otior. theolog. tib. II. exercit. L. quae est de mundi natali, in qua quaein stionem, num verno, an autumnali te ors mundus conditus sit ex instituto expendit.
' Dieetur hac dς rς suo loeo, eum annm natiuitatis Christi .
inuestigabitur.' ' Computus annorum patriarcharum, iuxta versionem Lxx. interpretum, ita se habet: a condito mundo usque ad Sethum elapsi . sunt anni ccxxx; a Sesto usque ad Enoschum C su; ab Enoscho sque ad Kenan Cxe , a Kenan usque ad Mahalaleest cinx; a Mahalaleel usque ad Iared c Lxv. a Iared usque ad Henoch CLx II; ab Henoch usque ad Methulalem CL xvi a Methusalem usque ad Lamech CL xviii a Lamech usque ad Noachum CL HIH , a Nosecho usque ad diluuium DC. Resultat inde summa annorum a con dito mundo usque ad diluuium M MCC II; cum iuxta textum e-braeum summa sit M nc xvi. Unde immanis illa differentia inter codices ebraeos & graecos orta siti de eo non omnes idem sentiunt. Sunt, qui nescio quae mysteria hie quaerunt, ut Io. NORI Nys, in exercitationιbo bibl. lib. I, exercit. VII. pars , Nil textum ebraeum
aliique, locis deinde citandis; alii versionem Lxx. interpretum de prauatam autumant, ut plerique, qui prioribus se opponunt 3 alii
denique, Lxx. interpretes data opera a textu ebraeo recessisse, arbitrantur, ut Aeriptiorum gloriationi de antiquitate suarum dynastiarum occurrere possent, quae est sententia sin. PgTITI. libr. L. Paraar. Dct. eap. VI. Sed vi mysteria hie captare ineptum est, ita Lxx. in terpretes data opera a textu ebraeo recessisse, non est credibile. Quodsi ergo aut ebraei textus, aut versionia Lxx. interpretum admittenda est corruptio, eur non huius potiu , quam illius t Praeis sertim, eum & aliis in locis, eam corruptam esse, euidenter demonstrari queat. Nihilo secius versionem LM. interpretum textui ebraeo longissime hie praefert, praeter o. HORINUM, Is Cus POSII Us, in sertat. δε pera aetare mundi, qua ostendimν, natale mundi tempus L a annis
103쪽
PER. I. AB AD AMO AD Mos. amsa minimum I o. Pulgarem aeram anticipare, itemque, in easia rationibus ad scriptum Georgii Hornii de aetate mundi, alibi que vomu vestigiis insistit pAvLvs FEZRosius, dans ι' antiquio des tems. retabtig EF defendue contra les Di σ les nouueaux chronoluisses G. Quaenam vero demum ratio est, ut viri isti docti tam temere textum ebraeum reiiciant Nimirum, ut Aegyptiorum & Chutensium, de . rerum suarum antiquitate, commentis, locus concedatur. Indignum vero christiano homine facinus esse, ob gentilium quorundam fabulas sacros numeros reiicere , recte pronuntiat AEGIDIus sTRAvcHIus , in breuiario chronoug. para. θα. seu lib. IV. cap. I. qu. V. p. ata. Sed hac de re nunc ulterius dicendum erit.' Λegyptios olim se pro gente antiquissima venditasse, immo
insana quadam vanitate rerum s*arum Origines longe supra diluuium, immo ipsa mundi initia extendisse, constat. Eo cumprimis spectant dynastiae Aegyptiorum, veteribus passim memoratae, quae si verae sint, ex annis regum, sibi inuicem succedentium, numerus annorum mundi originem multum excedens exsurgit. Memorantur autem istae dynastiae, sed diuerso modo, tum aliis, tum maxime auctori teris Aerapti Granici apud GEORGIvM sYNCELLvM, qui seculo post Chrii tum natum octauo vixit, & circa eius finem chronicoci suum scripsit. sed antiquissimus rerum Aegyptiacarum. ac dynastiarum striptor est MANETHON Sebennita , sacerdos Heliopolitanus, qui historiam suam, ab ipso mundi initio exorsus, ad Darium Codomannum perductam, tribus tomis Ptolomaeo Philadelpho, Aegypti regi , obtulit. Ex hocce MANETHONE dynastias illas exhibent IvLivssExTvs APRICANus, atque Evs EB Ius, in chronico, sed ita, ut iterum a se inuicem discrepent. Ipsum vero MANETHONIs opus periit, nec quicquam superest, praeter fragmenta apud auctores iam allegatos, atque PL. IosEPHvM , ut iam supra in 'olegomenis ad g. XIII. monuimus. Iungendus his E TOsTHENEs Cyrenaeus, in catalogo regum Thebanorum , quem εκ τῶν ἐν Διοσπολει ἱερογραμματείων, ex fueris litteris urbis Gospolitanae tiamsiit, & iussu regis Ptolomaei Euem gelae ex aegyptia in graecam transtulit linguam: eum autem de inde in chronica sua retulit APOLLODORus, unde accepit sYNCE Lus. Et sXNCEL Lus quidem ex HANETHONIs dynastiis colligit
104쪽
sECΤ. I. A CONO. MVNDO AD DIL . ei annos 333s. usque ad annum decimum quintum ante Alexandri victoriam de Persis, litet, prout eas ex A ICANO & EusEBIo exhibet idem sYNCEL Lus, longe maior, immo duobus fere millibus maior emergat an florum summa. Longius adhuc progreditur auctor veteris Aegypti chronici, quod ante memorauimus, quippe quod reges memorat, Deos, semideos, homines, per annos 32s. Ulterius progrediuntur Aegyptii illi apud DIOGENEM L A E R T I v Min proo . o. qui, a Vulcano usque ad Alexandrum magnum annos 3863. effvxige, perhibuerunt, annos forte Vulcani addentes, quos vetus illud es icon nori exprellit. DIODORus sICvLus auctor est, a regno solis usque ad Alexandri expeditionem , iuxta Λegyptiorum sacerdotum calculum, et se esse annorum viginti tria millia, libr. I. V. N. Quae deinceps ita auget, ut ab initio usque ad sua tempora summa inde exsurgat xxxiv. millium annorum. Mitto, quae POMPONIvs MELA atque HERODOTus hac habent, quorum
calculus, licet a priorum supputatione differat, in eo tamen conuenit, quod, si admittatur, Aegyptiacae gentis antiquitas longe Vltra mundi initium sit proferenda. Atque id cum per se pateat, tum
iuculenter ostendit vir doctissimus IACogvs PERIZONIus, in Aeg1ptiarum originum s temporum antiquissimorum inuestigatione cap.Π II. tr.
Manifesta itaque eqsi sit inter hosce Aegyptiacae antiquitatis assertores & scripturam sacram pugna, ut hinc se expedirent, non Vnam viri docti ingressi sunt viam. Scripturae sacrae auctoritatem Aegyptiorum postponere traditionibus, cum haud sine ratione absonam nimis multis visum sit, nonnulli quidem, ut scripturam sacram cum Aegyptiorum traditione conciliarent, obseruarunt, annum antiquissimis Aegyptiis unius tantum fuisse mensis, at pollea quatuor, & denique duodecim mensium. cons. EDFARDvs STILLINGFLEETUS, in
originta. sacris lib. f. cap. V. p. m. III. seqq. Immo iam olim fuisse, qui Aegyptiorum istum immodicum calculum ad quandam verosimilitudinis hae ratione redigere speciem conati sunt, di*imus ex
DIODORO FICvLO , M. Lpag. N. IL Sed parum hosce ad summam rei proficere, & neutiquam dissicultates hic occurrentes tollere, luculenter ostendit, quem iam laudauimus, IACOB vs PERIZONIVS l. c. T. LIV. I. N. Retinet annos receptos, duodecim scilicet meu-
105쪽
sium, IO. MARSHAMus , in canone seronico, sed, ut hancce Aegyptio,
rum chronologiam eum scriptura sacra conciliet, dynastias illas non ita intelligendas censet, ae si ordine temporis 'singulae se inuicem exceperint, sed quod in iis reges qui diuersiis Aegypti prouinciis uno eodemquo tempore praefuerunt, simul exhibeantur. Cumque ne sic quidem plana cuncta & perspicua sint, trinsponendo, mutando, Omittendo pro lubitu, dynasti s, a diuersis auctoribus descriptas, ita disponere annititur, ut illa, quam animo concepit, chronologiae forma
NI vs dans ι' antiquite des rems retaue etsi in quisusdam ab eo distentiat, Immo praeeuntem sibi habuisse videtur GERARDm IOANNEM VOMIUM . cui iam simile quid in mentem venit, Audire hac de re iuuat HERMAMMvM coNRINGivM, qui simul falsae huius hypotheseos fundamenta n-uose subruit, in aduersariis chronologicis, quae in ID, GEORGII A Mi sntaginate pariarum dissertation. rariorum extant, cap. XVII. p. pr. Nec vero iuuat Manethonem, inquit, ing nιosa Gerardi Damis Vosfili, p. cl. exeusatis , quam refert lib. II. idol lare. OE. XXVIII. annos ilios Manethonios esse non repticitos, sed eum altis concurrentes, uno scilicet eodemque tempore pluribus dynastiis Amrapto imperantibus. Nihil, inquam, hoe iuuat Manethonem, ut qui 'utique censuerit, annos illos omnes non costaremus sto, se successori , ' .imo concurrentium uno eodemque rempore dynastiarum rix semia meminerit. Certe in commemorandis regibus etιam alios sacerdotes non cogitasse de illi. eostateralibin dynastiis, manifestum est, etiam ex Herod to, Diodoro, aliis. Vt raceam, ne quidem in sacra historia Graeorum eius aliquod reperiri pestigium. Atque id quidem est, quod co-BUS P E R I 2 O N I F s l. e. cap. V. p. L. alibique, ex instituto & solidissime comprobauit. Accedit vero, quod maxima auctorum in enarran.
dis hisce dynastiis sit diserepantia, cum aliter synastiae istae exhibeantur ex veteri chronico apud sYNCELLVM, aliter ab AFRIcino, aliter ab EMEBIo, licet uterque sua ex MANETHONE hauserit, ut idem auctor ad oculum ostendit. Quae cum ita sint, operam oleumque perdunt, qui, hisce dynastiis certam chronologiam se superstruere, aut eam cum scriptura sacra conciliare posse, existimant. Prorsus
enim illorum subscribo sententiae, qui omnia illa, quae Aegyptii de Diuitiaco by Corale
106쪽
de veteribus illis dynastiis tradiderunt, in quantum a scriptura sacra, aut aliis synchronismis certis, & extra dubium positis, abeunt, inter
fabulas & inania referunt conmenta. Ipsos enim Aegyptios rerum suarum paulo antiquiorum certam historiam litteris consignatam non habuisse, luculenter probat BERNANNvs CONRINGIus, in aduersινι- thronologicis es. XVI. pag. tu. Ad MANETHONEM uero quod atti net , fides eius apud prudentes rerumque harum peritos merito v
dentem s ipsum,' scilicet aeque, ac BERosvM, Chaldaicarum rerumatictorem, pag. I. Immo scripta eius esse V kaύδους s κατα μί μησιν stipiscra πεοπλπιτ iam: plena mendacιi re ad imitationem B rosi conficta. p. 11. Quo magis mirandum, IosEpHvM sCALIGERUM tantum tribuere MANE et'HONI, ut, nullas vetustatis reliquias cum
istis comparandas esse, patet, neque felicius nobiscum agi potuisse, quam si integri tonii MANETHosis ad nos peruenissent, In canonibu
isagogicis lib. II. cap. I. pag. 317. Nec satis pensi habuisse videtur
. vir summus, quid scriberet, quidue assereret, cum annorum numerus iuxta MANETH NIs dynastias ex ipsius computatione supra mundi initium plus seculia tredecim ascendat, ut viris doctis obseruatum est. Atque haee cum ita se habeant, cumque nullo fundamento ista dynastiarum chrono logia innitatur, palam est, iniquissime agere, qui commentis potius, quam narrationi Mosaicae de mundi originetidem adhibere volunt. Ceterum, quae M a s MAMus praeter iam memorata pro adstruenda sua sententia, qua dynastias illas cumscriptura sacra conciliare annisus est, in medium attulit, supposuitque, Menem scilicet eundem esse, ac Chamum, a DiodoRo annos M CCCC inter Menem & Sesostrim statui, & quae reliqua sunt eiusdem gςΠς iis , accurate profligauit PERi2oNius , saepius nobis iam laudatus, sap. IV. ad VIII. qui nee istis suifragatur, rap. M. qui reiectis Ma Namo Nis dynastiis ehronologiam ME Ronori sequi malunt, in qua iςn
FLEETus, aliique. Quae omnia, ut & reliqua, quae idem Vir doctus disputat, mirifice nostram confirmant sententiam, ex incor fissima illa, immo maximam partem falsissima, veterum de dynastii Aegyptiorum traditione, Mosaicae narrationis veritatem neutiquam
107쪽
83 pER. I. AB AD AMO AD Mos. labefactari posse. Iungenda, quae contra fictilias Aegyptiorum dynastias ex instituto disputat MELCHiost L EIDEM E Rus, de re'btic.
De temporibus suis ipsi olim Babylonii, seu Chaldaei.
non idem tradiderunt. Iuxta DIODORvM namque sICvLVM , Chaiadaeorum collegrum ad expeditionem Alexandri in Asiam quadraginta caeseptuaginta duo millia numarat, ex quo sidera obseruari coeyum fit, lib. II. cap. XXXI. Pari ratione & tacERo lib. I. de disinat. cap. XIX. s lib. II. cap. XLV . auctor est, Babilomos iactare, se CCCC LXX. millia annorum habere monumentis c scit. litterarum in comprehensa, ae illa posuisse in periclitandis experiundisque flueris, quicunque essent nati, sed simul addit, eos mentiri, recteque condemnari aut fluitιtiae, aut vanitatis, aut impudentiae. Nec procul hinc discedit HIPPARCHus .apud PRσcLvΜ LTCIvM , lib. I. commentar. in Timaeum Platonis, Obseruante HERMANNO CONRINGIO , in aduersar. chronolog. caF. IX. in syntam. variar. iussere. rarior. Io, GEORG. GRAEFII P. I L ME
x ora Polyhistor, ex Beroso auctor est apud Evsgasura cison. lib. I. pag. F. 1. a condito mundo ad Alexandrum M. essi isse plus quam centum quinquaginta annorum millia. & tot annorum historias habuisse Chaldaeos. Longe maior adhuc annorum summa exsurgit ex solis nouem Babyloniae regibus, quos ante diluuium BEROsus scripsit rerum potitos per faros centum viginti. Sarus autem Babyloniis fuit numerus trium millium sexcentorum, eoque sari centum viginti annorum quadringentorum triginta duorum millium, siquidem, AaYDENus recte seros reliquosque numeros Chaldaicos interpretatus est, qua de re nonnulli dubitant. Quam vero haec ab omni verosimilitudinis specie abhorreant , profanorum etiam auctorum testimonio condoceri potest, speciatim CALLINHENis. R Sarat namque CALLI HENEM, ARIsTOTELEs, ut in antiquitates Chaldaeorum inquireret, certioremque se faceret. Respondit ille, nullas se apud Babylonios reperire potuisse obseruationes antiquiores annis mille nongentis & tribus, usque ad captam ab Alexandro urbem. Ex PORPHYRIO hoc refert sINPLI cIus in tib. II. Aristotelis de coelo. Dissentiunt rursus ab hisce omnibus, quae habet PLINIus histor. nat.
108쪽
sECT. I. A COND. MUNDO AD DILO. Solib. VII. cap. LVI. Eligenes, inquit, apud Babylonios DCC XV. an norum obseruationes siderum coctιlibuι laterculis inscriptas docet, grauis auctor inprimis : qui minimum, Berosus s Crito demis, CCCCLXXX. annorum. - Haec omnia si inter se conferamus, vel ipsa sententiarum discrepantia docet, nihil certi ex illa Chaldaeorum chro. nologia sperandum esse. Deinde, in quantum annorum numerus mundi originem excedit, eam reiiciendam prorsusque repudiandam esse, omnes uno ore fatentur, quibus vlla scripturae sacrae est venς- ratio. PLINii calculum viri quidam doctissimi, IosEPHis scALIGER, ad Graeca Eusebii flag. or. GERARDvs IOANNEs vos s Ius, de hsoricis Gnueris, Io. MARsHmus, in cano e chronico sec. XVII. pag. 7 . amplectuntur , quibus & suffragatur Io. CLERICus , in indice philolog. ad Munieli histor. philos oriemi. voc. Teresin. Sed diuerso hoc faciunt consilio ; fCALIGER quidem atque VOSsIus, Ut ex eo BERosiaetatem & editarum ab eo historiariim annum ipsum eruant, MARs-HAMus autem, ut labefactato CΛLLIsTHENIs testimonio, suam de recentiore Babylonis origine sententiam firmet. Sed falli hosce omnes,
luculenter ostendit IACOBvs PERIZONIus, corruptumque PLINII locum, praeeunte Io. HARDVINO, demonstrat, ea quidem ratione, ut augendae omnino apud eum sint Babyloniorum summae, singulisque adiicienda sit millenarii nota, quae facile excidisse potuit; atque adeo illam Epigenis esse 72ooo O. annorum, Berosi vero & Critodemi so. vel 4yo. ut habent codices quidam manuscripti, vel potius 67o. millium annorum, in originib. Bablonicis cap. I. pag. U. Ad veritatem itaque proxime accedet CALLISTHENIs illa computatio, supra memorata , iuxta quam initium obseruationum coelestium apud Chaldae ineidit in annum post diluuium sexagesimum primum, iuxta calculum codicis ebraei. Cum vero eo tempore Chaldaei nondum fue rint, nec regem habuerint, nec Babylon extiterit, nulla denique cura astronomicarum obseruationum fuerit, I AAcVS quidem vos sius inde colligit, calculum LXX. interpretum praeferendum esse calculo textus ebraei, cum hac ratione CALLISTHENis computatio optime scripturae sacrae respondeat. Sed cum nobis sacrosancta sit textus ebraei auctoritas, ab eo discedere merito nobis religioni ducimus. Praestat itaque dicere, nec cALLISTHENIs calculum Prortus accuratum
109쪽
esse, sed eum adhuc esse imminuendum, ut cum sacro codice conci liari queat chronologia Chaldaeorum. Quicquid vero huius sit, id certum & exploratum, immanem illam Babylonicas chronologiae antiquitatem omni destitui fundamento, ideoque ceu fabulosa dc commentitia a viris doctis merito reiicitur. Pluribus haec prae reliquis
demonstrat HERMANNvs CONRINGIus, in aduersarais chronologicis
ea usqq. qui & speciatim cap. X. luculenter ostendit, BERosa hilloriam chaldaicam non fuis. omni ex parte fide dignam. Quae Chinensium de mundi huius hominumque origine,& temporum antiquitate, sit traditio, hunc in modum exponit PHILIPPvs CovPLET : Memorant, quod coelum horam noctis undecimam
inter odecimam conditum fueris, terra pero horam noctis primam i ter reseeundam. Euod primus homo conditus sit inter tertiam re quar tam matutinam , foemina post meridiem tertiam inter re quartam ,. Item primum illam hominem, quem Puon cu nominant σ sepultum dicunt in urbe Yam cheu prouinciae Nan kim, aut, ut alii, in V uincia Pe kim in territorio urbis Ho kien) ex serili terra prognatum, T a bubili rerum sientia fuisse instructum , dominatumque omnibuέ, originem tamen illius ignonuri. Narrant denique, tres 1 extatores extitisse, I rimum coeli, secu-um terrae, fertium hominum, re horum quiadem fratres atios aliis fucce in per annos amplius apooo. post quos aliae rursum triginta quinque familiae Perpetua stris per aliquot annorum mistia imperarim; in tabula chronologica monarchiae Sinicae, quae
addita est Confucio Sinarum philosopho, siue scientiae Sinensi Latine
tam fabulosa sunt ἰχ commentitia, ut nec 1apientiores ex ipsis sinensibus illis fidem adhibeant. Nihilo secius isAAcus voss1us, ut Omnia, quae potest, pro stabilienda tax. interpretum chronologia conuectet, Serum quoque seu Chinensium huc aduocat origines, in disserrat. de aetate munδ cap. XL pag. F.seqq. Temporis equidem, saltem, quod vocat, historici, habet rationem, quod secundum eius calculum incipit annis ante Christum natum 28 7. Verum, cum antiquior illa
110쪽
sECT. I. A COND. MUNDO AD DILO. 9I' chronologia satis testetur, quam incerta apud Sinentes sint omnia. nec recentior illa, seu temporis historici, tantam apud nos habebit auctoritatem, vi in eius gratiam, rolicta textus ebraei chronologia, septuaginta potius interpretes sequi. debeamus, Sed hoc ως ἐώποκοδω.
Iam ut ad originem ecclesiae accedamus, Deum primo quidem Adamum, corpore eius ex gleba terrae sormato, &1piraculo vitarum illi insipirato , η deinde Euam, ex costa Adami, corpore eius exstrueto, condidi fle, constat. Nec dubium, quin maximis praestantissimisque , qua corpus, qua animam dotibus suerint instructi. In quantum enim reliquis animantibus praestare debebat homo, in tantum etiam sapientia bonitasque diuina in eo luculentius exiplendescere debebat.' Ita emphatice & haud dubio non sine praegnanti ratione loquitur Moses: l . Gen. II. I. Dum autem plurali numero vitarum dixit, indicare voluit, unam eandemque in homine esse animam, cuius diuersae sint facultates & Operationes. Unde refelluntur hoc ipso, qui plures una in homine statuunt animas, simul & qui animam materialem statuunt, cum aliter Moses de materialium creaturarum productione loquatur, quam de productione animae humanae. Quo ipso & sequitur, de diuinae essentiae comis municatione thoc intelligi non posse, cum id fere aliter fieri nequeat. quam ut, ipsam essentiam diuinam materiale quid esse, supponamus: quod & reuera Stoici, aliique veterum arbitrati sunt, qui animam humanam diuinae essentiae particulam dixerunt. Sed hac de re alibi.
Interim cons. sALOMON DETLINGIVs, obseruation. sacrari pari. II. OM
sem. III.8ag. U.seqq. Ubi prolixe de hocce loco disserit. Iudaeorum de eorpore Adami androgyno fabulae satis
alias iudicio pollentibus, placuisse, illi quidem conciliat. in Gene .GILM a huic