Giraldi Cambrensis opera

271쪽

GΕΜΜΑ ECCLESIASTICA, D. II. 191 dignissimum conficiendum et sumendum a lecto meretricio damnabiliquo cubiculo, et tam plectibili concubinio mane cotidie urgere, Sacerdo non bhorret, et tantum facinus tam indigne perpetrare, quomodo vitium aliquod vitaro curabit aut quodcumque damnubilo crimen abhorrebiti Verum cum pecentum quodlibet grave praesertim et diutinum pondere suo ad

aliud trahat et plusquam hydrae capita pariat, quid miseri expectant, quid vindicem districti Judicis iram

in dium irae sibi thesaurigunt. Cur non mugi caput criminum in ipsis omnium fomitem et fomentum nofundamonium libidinem non extinguunt Numquid enim Sicut rusticus Xpectat dum defluat amnis, at illo labitur et I 0tur in omne Volubilis aevum i Sic presbyter Vel reprobus Xpectat dum defluat humor at illo labitur et solito cursu labetur in aevum. Qui ergo cursum hunc tam conSuetum, et suXum tam diutinum, o luxum tam noxium, reprimere Voluerit ac cohibere, testant Augustino, qui ait: TX quo semel aperti s sunt rivuli seminis, intolerabilis est modestia carnis.'Juxta doctrinam sapientis, minus comedat minus se bibat, plus ore plusque laboret.' Et uXta sententiam

Funde preceS, plora, legito, meditare, labora, Quid prosit ac tu, pede vel Sermone vel Retu.'Itum Ρlango quod amisi, quod commi Si, quod omiSi. 'Quod reus incurri quodUe malum merui. Vitam mendare et a mundare laboret. Et sic passibus his incedens calore Spiritus, non aridi tuto corpori voldefectu aetatis, desiccet in se fontes libidinis, ut doniquo virum viam felicitatis aggressum, Virtus insignem et eXeelsum, eoque curum et Receptum, O Voluptusvilom et humilem et abjectum, perpetuaque Oenndignum et damnabilem, reddat.

272쪽

din hi animi iuSillanimitate Incerdos, ad plenum continerereSolutions nondum inititur, in continuo Mosectus cliujus Hethalis motit tam horrore permanen quam timore, secretis eleemo- sinis et orationum instantiis, ut ab hoc lapsu resurgere vulsent i, praevalere, o, ne finaliter tam misere Sue- cumbat modis omnibus obtinere contendat sciens

quippes in Christiano mon principium ideo ut finem nitundi Quoniam cujus finis bonus est, ipSum quoque

bonum est, et fini non pugnR Oronat.

Vespere detur ei, si laus est danda disei. Nemo tamen promittere ibi prsdsumat, ut fiducialius ne pertinacius hae in spe delinquat latronis a crueis patibulo caeli eandentis palatium extremo mortis articulo felicitatem, cui coeli conditor, gratia poenitentiamo compunctionem praeVeniente pariter et Sequente, propinquus erat adjutor et propitius. Non enim cuivis hominum hoc contingit, nec cuilibet id desidoranti, tusque ad Xtremum halitum differenti, statim occurrit ista selicitas. Quoniam uXta Augustini sententiam: Cum morbi simul et mortis pungunt aculei, cum instat uxor super dotalitio, cum servi de stipendiis et sup-

pollectito, filii sup0 haereditat sollicitent, inter tot' angustias et lugubres Undique lamentationes, quis ' erae poenitentiae locus aut compunctioni t V Securo dixerim cum Augustino: Qui usque tunc poenitere distulerit, quod securia hine eXent, non Um SeeUTUS, timor otium subitanea mortis intempesta et incerino, uti saepe Se ingerit, nos ad paenitentiam et prepara-

273쪽

μ tionum invitare dehoros. Licet enim iiiii certius se sit morte, tamen nihil inuertius hora mortis. unne is praeoceupatu poenitentia eam pra)venire debes, quin his quo tam sapiente dictum est: ' Omnibus indurtis nihil est incertius hora mortis mori nihil certius esse lotest 'Undo Dominus in Evangeli Videte, vigilato et Orate,' nescitis enim qua hora Dominus Vester venturias it; Lentus ille SerVus quem cum Venerit o. V etc. Si se diro paterfamilias qua hora fur venii set,' etc. Efμ vos estote parati V te. Et item dustu si morte prae- occupatus fuerit in refrigori erit. Stulte, hau Docto repetetur anima tun n te. Inju Atus Vero si mortepi Doceu patus fuerit in aeterno Supplicio erit. Mors peccatorum pessima. Virum injustum mala capion iuin turitu. Non mortui laudabunt te, Domine Vi Vens, vivens ipso confitebitur tibi. In inferno nulla erit redemptio, nulla confessio, quia in inferno qui con-1itebitur tibi. Juronymus se Colligo orgo in SeXta Minte, omer, unde habea coele'te manni gratiae, quae tibi sussiciat in septima quiescentium, quin' modo jam dicit Spiritus ut requiuscunt, laboribus suis ' Dicas etiam cum propheta Si dedero somnum se uulis Ineis, te. Sicque dormi tanquam non amplius evigilaturus, Sicque Vigila tanquam non ampli US

Omnem credo diem tibi defluxisse supremam. Nescis quid pariat ventura dies Magnus es tho- Sauria quem tunt periculo subjicimus. Insidiae enim nobis sunt undique et a multiplici hoste. Praeterea sto quod tibi diu aegrotanti detur spatium doliberandi et poenitendi, tamen absorptu morbo

dolumisse Pulluxisse in Hor. 1 Epist. v. 13 D0m Wh0m the line is

274쪽

l91 G1RALD CAMBRENSIS tendis uota Poenitentiori adeoque omnis in io es quod Prius erigas e Voces medicum corporalem quam

Spiritualem plus gaudes de adventu medici quam re byieri Unde sapienter a quodam dictum St: - mal quam sollicito quisque labore

morbis animae nulla querela ' EgreSSam equitur tarda medela 'J 'umiis: Age ergo poenitentiam tum manus' dum iecore lotes, i, ex inmore it non timore' videaris conitere et euenta relinquere, i te.' Si aegrotas, quomodo scis quod vere poenitensa Jeronymus ' ViX aliud pote cogitur quam Sentias.

Illuc enim rapitur tota montis intentio ubi is vis doloris. Delicata est nim res poenitetitia, ut quieti animi et tranquilli, non vult aliis ecupari et impe-

se diri. Nec mirum, quippe negociola etiam OStra Ut bene peraguntur temporis diuturnitatem et Oppor-' unitatem exigunt motis obstaculis e alii curies. cum omnem liora debuerimus Deo, quomodo una tantum hora victuri totum solvemus. Non erit inanis nutio judicis contra nos, ne eam OteSt' inopia debitoris exeluduro cum toto tempore Vitae fuserit solvendo. Item timunda est plurimum, nisi maturitate decocta et gratia desuper data vero poenitendi difficultus. Quoniam, ut ni Jeronymus, plures inveni baptis' malam innocentiam servasse quam Veram poenitentiam egisse rinullius est conservare sanitatem habitam quam omissam restituere. Hoc enim non DiSi eae amarari' potiones ignem, serrum, e flammam Pernuitur. Unde et beatus Beriani duA: Facilius est informare' rudem quam res, mare perVersum. Item esto piod vera sit poenitentia, Sed tarda tamen

e Sera, indespue dimendum it i rendum, quod non praecaverimus ignem purgat tum quem pii avid iam qui gravior est quisitissimi etiam mar-

275쪽

GEMMAM ECCLESIASTICA. D. II. 4 95tyrum tormentis Mitissima nimirum, uXta Augustini Sententiam, tu purgatorio poena graVior os omni quae in lac vita excogitari possit Xquisitissima. Scientes etiam quod aut Deus punit ut homo, o quod horrendum si indidero in munus Dei viventis ergo erubesse aut et conturbentur omnes inimici mei convertantur' et rubescant valde velocitur.' Qui igitur in immunditiae veluti suo volutabro volvitur adhuc et VerSatur, hanc saltem altari Sauro et Sacrificiis reverentiam Sacerdos sexhibuat, ut vel tribus diebus et noctibus priusquam corpus Christi consecrare praesumat mundu111 n coitu vas custodiat. Absit enim quod a thoro concubinario et meretricis ampleXibus d tanti saeras est majustatomaccedere, quo nullum inter omni majus, nullum

aequale, perpetuo poenali et plectibili temeritat quisquam attemptet cum luteis etiam uxoratis tribus diebus antequam ad corpus Christi sumendum uocedant patrum Statuta continentiam iudicant. Conjugati nimirum quamquam optimi et caritate servidi uno pede claudicant, quia etsi Deum sequantur integritate

mentiS, Ou tumen Sequuntur eum integritate carnis.

Presbyteri autem incontinentes utroque pede laudicant, quia nee hoe nec illo modo Deum Sequuntur. Ut autem hoc quivis magis abhorreat, praeScriptum de corpore Christi exemplum indigne conficienti diu Natali Domini ter disparente memoriter tenentur, et ud mentem Saepius TeVocetur. Item Xemplum de Zia, qui praesumpsit indebit incen Sum offerre, lepro pereUSSO. Item Xemplum de Chore cum complicibus suis ducentis et quinquaginta, qui citra ossicium thuribula assumpserant, Aaron inter ipsos stante illaeso, igne thuribulis exiliente consumptis. Item Xemplum de Og manum ad archam figuralem ne declinaret extendente, quin Oete praecedente, juxta Hebraeorum

traditionem, eum HXOre coneubuerat, R Domino ad mortem pereUSSO, quae Omnia Supra in libro primo

276쪽

196 G1RALDLMAMBRENSIS poterunt per Ordinen reperiri. Item si filii Aaron, Nadab et Abiu, qui, arroptis thuribulis, OSuerunt ignem alienum et incensum desuper Offerentes, igne Statim egresso a Domino devorati sunt, timentit Sacerdotes indigne offerenteS, et praecipue corpus Christi indigne confieientes et sumentes. Item Sicut in eodem Ttivitiei libri legitur si iij de quo grediturum coitus, etinui ad filios eti0randos et legitime, Iamare a UR Omne Corpu Suum jubetur, et immundus usque ad HSperam bre quot diebus et usque ad

quot Vespera Sacerdote nostro Solum fornicario concubitu se polluentes immundos et aquis poenitentioupurgat SSO censebimus t tum Beda super Lucam Quin vicis Sus' sempore pontifices templi nutum se ostieii maiieipati non solumi compleXH UXOI Um, Sed otiam a domorum ingressu abstinebntit. V Nostris autem Sacerdotibus, quibus non carnalis Successio Sed Spiritualis perfectio moritur, qui cotidie in todebent AS altari, perpetua castitas indueitur. Unde non Solum n Oneubitu, Verum a cohabitatione muliercularum arceri deberent. Item tribus diebus ah omni immunditia is, uxorum amplexu POPVlUS 3 se sanctificari jubetur, ut accedat ad monteui Syna , Ut Sanctificatus Sancta suscipiat Undo sine muri d audienda verba Dei e suscipienda Sanctificari jubentur, ab uxoribus o tribus ante di in Stinere, quanto magis non esum verba Domitii audituri vel nutaturi veruis etiam Verbum Patris Suseelitur et pretiosum Ortius ejusdem consectari, nsornicatoriis inpleribus, saltem tribus ante diebuΗ, quia et Omni tempore, abstinere tensentura temd Sacerdotibus etiam ipsis ad Verbum Domini

Suscipiendum accessuris, nudi quid in eodem Exodi libro iteretur Sacerdotes quoque qui accedunt ad

277쪽

GEMMA ECCLESIASΤICA, D. II. 197 Dominum sancti fidentur, ne porcutiat eos. Super sanetis detur V expositor, Mente et orpore, ne per utiat os,' 00rporali plaga vel spirituali. Item X0mplum de David, qui cum fugeret ad Abimaleeli in Nob0,

peteretque ab eo quinque anes, forte ΠXta numerum AOeiorum, et respondere sacerdos ' Non habeo panus laicos ad manum, Sed tantum panem Sanetum, aneS' Aellico propositionis, si tamen mundi Sunt pueri, tW a Ximo a mulieribus, manducent; quasi diuerset: ' 000ssitas non abo legem ; et tamen si immundi sunt pro coitu ne in nec0ssitato dabo eis.' Et ait David Continuimus nos ab heri et nudius tertius.

Et sic, quia erant a S puerorum Sanctu, id ess, corpora in quibus anilias continentur, pnne AnneioAeomederunt. Quanto magis autem ab heri se nudiust lius 1 stinere debent, non solum Sumentes, Sed etiam conficiente panem illum verum qui de coelo descenditos dat vitam mundo. Item Y0mplum do rubidineon olori eo imperatoris A lomannisΡ, qui in thalamo imperatoris auens, solent enim imperatore cleri eos capello Sus Cubicularios habero, ad quandam puellum impera tricis noete surreXit. In crastino ero eum imperator divi iris assistorset et dies celebris esset, quiaesitum Si ab pSo, ut Solet, quem olericorum ea petis suae ad evangulii lectionum insigniri vellet, ipse Vero, quin Docturnum Ventum Vigilans observaverat, archidiacono eidem injungi ossicium jussit. Qui respondit se ad hoc non esse tune paratum, ne ut decebat idoneum. Et eum secundo autortio hoc ei nuntiaretur et Semper Xei Saret, praeeepit imperator viri ex industria conStantiam probans, quin vel evangelium legeret velis terra sua et imperio toto exul abiret. Ipse Ver magis Xulare Volens quam ore polluto, qui nondum super tam reuenti delicto per poenitentiam reoonciliato, sacrum Christi nuntium indigne pronuntiare, ariSi enSem in regno Francorum

urbem odivit Qui tum cibidem biennale studium

278쪽

198 GIRALDI CAMBRENSIS laudabilitor consummasset dorchiepiSeopatum neantem imperator eum eligi sedit et reVOentum OnSeernri tanto dignum honoro seputans qui Christi evangelium indigno legendum 1 :OSumere tam conStanter abnega et Si orgo in tanta reverentia verbum Domini habendum, quanto magis corpus ejusdem conficiendum aut

Sumendum lΡraeterea qui jugum Domini, quod suave seronti est,

sacerdos ab doleSesentia non portaverit, sed ab ordinususcepto usque ad maturior jam tempora, et senio confinia vitiosam in foeda Voluptate Vitam perdi erit, quia tamquam novem potatis partes diabolo sedit, mundi elidias et immunditias plusquam Sati eXpertus, saltem decimam Deo temporis donet, eique si non raput vel hostiae caudam immolet. Cogitet enim quem fruetum habuit in quibus nunc erubeseit, et si mill0 annis in hac miseria duraverit cum nil bitum perveam tum fuserit quasi pro momento reputabitur. Quonium mille anni et mille, cum ad Xtremum lioni pervenerit,innquam die eXtremn quae praetoriit. Nihil nim diuturnum in quo est aliquid Xternum. Quoniam.

sternitate comparata brevia Sunt et momentanea.

Et quia destimae statutae sunt propter decimi ordini lapsum reparandum, clerici qui decimas magis recipiunt quam praestant, quid melius Deo quam ocimam semporis dabunt, ut in ordine ruinam illam sedimi ordinis reparantium invenirentura Sciendum autem quod justo quorundam a serti em, quibus et eronymus assentire vid0tur, de virginibus solum ante judicium inlisia ordinis illius, quin Virgineus erat quoniam augelistus, angelioni in neque Dubiant neque nubuntur, reparabitur reliquis hominibus m electorum numero construe e jugatis, scilicet continentibus, novem A geli umi sui itutura ut ordit aequiparabuni ui quam soliti Miati m quam utile mei imonium pro Vii: P empora, quasi 0mentanes' dictis ita Permanente

279쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 1990ι 2ternitatis patriam commutare Regno quippe caelorum nihil vilius cum emitur, nihil carius aut pretiosius cum possidetur. Unde in in Ecclesiastici: ' Operamini opus vestrum ante tempus, et dabit vobis

Dominus mercedum vestram in tempore suo 'CAP. VIII.

De vitae oppigendae termino non usque in senium proletando. Cavent autem tam diu OXpectare Mone mento COD Against laetus, iam Meliciis imotus suis itiam iocessariis 'l' ΥΤΠg

. . . . . repentance

onori sit et taedio non honori. Quales Vidimus non untii id nullo miseros, mundi non desertores sed dilectorses, o δ' religioni dare, et quasi anua morti jam perta, eumno divinis obsequiis stare neu legere Valeant neu cantare, quin immo i etiam ad Orandum et psalmos in angulo ruminandum labia movero sumeserent. Non enim hi mundum deserunt, sed magis a mundo deseruntur, et sic indignum est Deo dare, quod mundus dedignatur habere. Unde Cassiodorus Super Sulmum,' raeveni in maturitate et clamavi, iste Non mag- num est si desecto corpor et gelu senectutis frigidi voluptate quiescunt.' Non enim est corona nisi suori dissicilioris certaminis lucta. Magnum Vero esto laudibilo si in servor aetatis sunt temperati, ut

reluctantem carnem rationi coercenni imperio, a rea

que frugalitate castigent et servituti redigant notissrs nata libertate luxurient. Bonum enim est Viros portaverit jugum ab adoleseenti Sun. Cui se illud Isidori consonar videtur Quidam in

280쪽

200 GIRALDI CAMBRENSIS continontori vivere gloriantur set tunc olio an ea ti-' lati serviro cum eos libido senes habere contempsit.' Sed nequo hi continentes dicendi Sunt, neque conti- nenti: liabebunt primini qui non Sensere certamina.

Item ob hoc etiam mora est periculosa, quia, ut ait Johann0 in pocalypsi Quantum glorificavit A et ' in dolietis it tantum dat illi tormentum o luc- tum.' Super quem loeum glosa Et quantum' quis in deliciis resolutus si tantum amaritudinisse recipiat, ut quantum gustavit gaudii, tantum doloris amaritudinis inveniat. Item Augustinus Super Ρsultorium: Quantum aliquis visus os habere glo- iam inter mortales, tantum in inferno patietur corruptionem.' Undo Origones super Leviticum: ' Videndum ne forte gravius sit nobis qui morte' animae punimur quam illis qui in log corporaliter

iuniebantur, quia nobis in futurum restat poena, se illos absolvebant soluti supplicia. Qui orgo Semel se commisit oeundo non faciat, qui Seeundo ultra non addat. Est enim apud justum Judicem poena mo- ' oratio, non solum pro qualitate, Sed etiam pro quan- titate.' Idem otiam super umoros aliud adjiciam: Si peccator sum numquid poena eadem milii ori si semel poestaVi, qua Si Secundo et tertio et frequ0ntius Τ Nam pro modo et numero et mensura peccati titim poenae quantita metienda est. Unde potabit nos in lachrymis in mensura. Mensura autem erit quam

sibi in hoc vita quisque vel minus Vel plus pesteando mun2sierit. Cali quoque in manu Domini vini muri lonus mixto. Miscetur enim unicuique, o fit judi-μ cium non Solum e mali qum ossit, sed etiam ' bonis. Cum inmon utraque miSelantur, po HUS. quam ut partem malorum diei, non red int0grum