Giraldi Cambrensis opera

321쪽

autem in spiritu vidit diaconum, ei ad altare mini- Strantem, in mulierem quandam in ipso presbyterio petulanter oculo injecisse. Quo remoto, Ossicioque US-PeΠSO, mulieribus quoque ubinde remotis, Sancti Spiritus

ad Ventum per columbs motum, Ut Solet, Vir nnetUS

ad Vertit. Quo peracto, fecit episcopus ad OmneSpresbyterii introitus vela salubriter appendi, publico

prohibens intor licto no mulier nerarium, et I ddespue hora norificii, intraro pr2 sumeret, nec otium VeliSobjectis intro prospideret. Utinam et istud hodi in

ecclesiis nostris saltem majoribus se cathedralibus SerUntum Sset. Mulieres juveneulae ad speetneulum et OVendum Ornatae, clericorum oculis inter chorum et altare se nune passim ingerunt, et impudenter,

puta quas ut Videant et Videantur plus curiositas illuc quam caritas adducit, praelatis nostris dissimulantibus, et mutis in hoc sicut in aliis Xistenti-bUS, tanquam clerici majoris odio muriti sint quam olim fuerunt, lapsus ad illicita rarioris, et eoD-tinentis firmioris. Unde et Augustinus Super hunc locum apostoli in epistola d Corinthios prima ultor obst volamen habere Super caput PTOP- ter ang0los. id est sacerdotes, ne scilicet in ejus faciti inspicionitis ad libidinem incitentur.' Quam enim securitatem habebunt alii, cum tiam Paulus in Tuctam elegantis sormae virginem ad fidem conVersam oeulo injiciens temptaretur Quam Vir Sanctus illico,

De Vel inceretur vel VeXaretur a comitutu remoVit.

Unde Jeronymus lost temptationem auli factam Antiochiae, prohibita est Tecla pariter ire. Iec mirum: Qui enim vi dori mulierum,' inquit

se Dominus, ad conuupiscendum eum rem moechatus os in corde suo.' ' Quis gloriabitur castum se habere cor Astra non sunt munda in conspectu

322쪽

212 CIRALDI AMBRENSIS Domini, quanto magis homines quorum vita temptatio est. V: nobis qui quotiens concupiscimus totiens fornieamur. Inebriatus ost ' inquit, gladius meus in caelo multo ampliu in terra, quae Spinas et tribulos inermiunt. Vas luctionis in cujus Christus pectorereSonabat macerat corpus Suum et subjicit servituti, is alii praedicans ipse reprobus inveniatur.' Et

tamen cernit naturalem carnis ardorem uae TepUgnare

sententiae, ut quod non vult hoc agere compellatur, et quasi vim patiens, vociseratur et dicit: Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus i Et tu arbitraris absque lapsu et Vulnere poSSo tranSire, nisi omni custodia servaveris cor tuum Quis enim

ibi non tropidat ubi tanta Christi columna et vivere fastidit o formidata Quoniam, ut ait Ludas, Nos

justificatis vos coram hominibus, Deus autem novit corda vestra; quia quod ultum est hominibus, abomi- nubilo est anto Dominum.' Unde Job Verobar Omnia opera mea. Et in arabolis Beatus qui Semper est pavidus. Et in Ecclesiastico Homo sapion in omnibus mutuit.' Ubi igitur astra non erunt munda, ubi et angeli trement, ubi et columnae coeli pavebunt, ubi vi justus Salvabitur, tu miser otpouentor homo ubi parobi. Quid nim acie virgula deserti ubi concutietur cedrus Libani lCAP. XVII.

empla quibus halo struuntuν tam antiqua quamowstri temporis evident a. ΙΠStanem EXEMPLA quoque super his ad majorem cautelam et temptati Amnia lUI'dul ad utrumque communia hic rei in H- nilli inutilae reputavi, i, irituum te Andrea Fundo

323쪽

GEMMAM ECCLESIASTICA, D. II. 213nensi episcopo, de quo Gre orius in Dialo es scribit in gens to

Quod tamen ad hoc legentibus ut Valent XOpto, quatinus qui corpus Suum continentiae dedicant, 'abitur cum sceminis non praesumant, ne uinta menti tanto repentina surrepat, quanto ad hoc quod male concupiscitur etiam presentia concupita formae famulatur. Nec res est dubia quam arro, quin pone tanti in a testes sunt, quanti et ejusdem loci se habitatores sexistunt. Hi namque Venerabilis Vir cum vitam multis plenam Virtutibus dueeret, Seque neeΓ- dotali custodia in continentiae arte custodiret, quandam sanctimonialem foeminam, quam Seeum prius ha- buserat, noluit ab episcopii sui curia repellere, Sed certus de Sua ejusque continentia, Secum hane eΓ- misit habitare. Ex qua re autum est ut antiquUS hostis apud ejus animum aditum temptationis Xquireret. Nam coepit speci0m illius oculis mentis' ejus imprimere, ut illectus nefanda cogitaret. Quadam' vero die Judaeus quidam a Campaniae partibus Romam' Veniens, Appia carpebat iter. Qui ad Fundanum' clivum perveniens, eum jam diem VeSpernSeere CeΓ- neret, et quo declinare posset minime reperiret, HXta Apollinis templum fuit, ibique se ad manendum OΠ- tulit. Qui ipsum loci illius Sacrilegium pertimeSeen S, quamVis fidem sanctae crucis mini ne haberet, ligno tamen crueis e munire curuuit Nocte autem media ipso solitudinis pavore turbatus pervigilis jacebat, et ' repente conspiciens Vidit malignorum spirituum tur- bam quasi in obsequium cujusdam poteStati praeire, eum Vero qui caeteris iraeerat cin ejusdem gremio

Dialogo iii. 7.

324쪽

loci consedis . Qui coepit singulorum spirituum s obs0quontium sibi causas rectusque illa fere, qua tinus unusquisque quantum nequitia egisset inveniret. Cum quo singuli spiritus ad inquisitionem ijus Xponerent quid operati contra bonos fuissent, unus' in medio prosilivit, qui in Andres episcopi animum, per speetem Sanctimonialis o mitis quae in episcopio' ejus habitabat, quantam temptationem earni Commo- isset, aperuit Cum vero hoc malignus spiritus qui praeerat inhianter audiros, o tanto sibi Taetum lim' erum grande crederet, quanto sanctioris viri animam ad dapsum i0rditionii inclinaret. ille spiritus qui ore madem fatebatur il unxit, qui usque ad hod' quoque die irἴθterito vespertina diora ejus mentem tru Xorus, ut in tergo ejusdem sanctimonialis foemium blandiens inlapam Maret Tune Malignus spiritua' atque humani generis antiquus nimietas XJioriise hunc blando est ut perficero quod coepisset, quasi ruinos illius singularem inter caeteros palmam in Cumquo Judaeus qui ad Venorat hoe vigilans e e et magna, dormidinis anxietato palpitaret, ab eodem spiritu, qui cunctis illic obsequentibus priuerat jussum est, ut requirerent quisnam isso illo qui jacei templo eodem praesumpsisset Quem maligni spiritus Q,ergontes et iubtilius intuentes crueis mysterio isti tum viderunt, mirant que dixerunt: Vrae, vae vir vacuum sed signatum Quibus hoc renuntianis euneta illa halignorum spirituum turba disparuit udosus vero qui haec Viderat ille SurreXit atque mil episeopum sub sestinatione pervenit. Quem in e li un reperien SeorSum tulit, qua temptatione urg tu adquisivit. Cui confiteri piscopus temptationem Uam Vereeundntu noluit Cum ver, illes dio

injecisset, atque adhuc episcopias negaret, mili

dicens: Quare nugas quod inquiro, qui nil l Pera Lestertia perduerus es ut posteriora illius lupo

325쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 215

ires Τ' Ad qua nimirum verba deprehen Sum Se piseopus intuens 1umiliter consessus est quod prius tinaciter negabat. Cujus ruinae et verecundi Mμ istum Judaeus, et consulens qualiter hoc OgΠΟViSSet, set quae in conventu malignorum Spirituum de eo audisset, indicavit. Quod ille cognoscens, SeSe in terram protinus in orationem dedit, OXque de Suo habitaculo non solum eandem Dei famulam, sed et omnem quoque Reminam quae in ejus illi obsequio se habitabat, expulit. In eodem vero templo Apollinis dati Andres apostoli repente oratorium sessit, utque omni lin simplation carnis funditus earuit. Judaeum vero, cujus Vi Sione atque increpatione Salvatus est, ad aeternam salutem rarit. Nam sacramentis fid0i im- butum, atque aqua baptismatis emundatum, ad Sanetae ecclesiae gremium perduXit. Sicque factum est ut inobraeus idem, dum saluti lienae consuluit, pervenit ad suam, et omnipotens Deus inde alterum ad vitam se bonam perduceret, Unde alterum in boni Vita cu8- odisset.''Item Xemplum de Helia monastho, qui, sicut in libro cui nomen aradisuS, legitur, OnnSterium im

cluserat, quibu et proVi Sor erat et ordinator. Hoc autem eum jam per biennium euisset, et adhuc quasi juvenis Videretur, XX. Vel XJ. annorum erat, temptatus est subito armuis desiderio voluptatis. Cui relicto Statim monasterio, dum per solitudines totas biduo

jugi jejunus erraret, hujusmodi procem fudit ad Dominum Domine,' inquit, ' occido me, ne videam illas tristitia ut inodia laborrentes, aut a me temptationem hujus cupiditatis exelude, ut earum curam in ut convenit iterum geram. Vespertinis igitur horis, cum ei subito in deserto Somnus obrepsisSet, tresnngelos ad Se eniSse conspeXit, qui illi eo senetitos cuin diXerunt Cur egreSSu ei te monasterio

326쪽

216 CIRALDI CAMBRENSIS si ominaruini' Quibus cum illo discessioni causam referret, et timuisse se diceret ne et ibi et illi noceret, hoc illi ad ista respondent: ' Si ergo a metu lii US- modi or nos fueris liberatus, ibisne rursum et ΡAarum curam suscipies' ' Ad quod cum illo libent0reti is suieViSSet, jusjurandum b eo hujusmodi operunt: ura,' inquiunt, citis Verbis, Ser eum qui habet curam mei illarum curam habiturum esse me juro.' Cum ergo in hae illis verba urasset, tune unus X ipsis manus illius tenuit et alter pedes, tertius nutem correpta novacula testiculos ejus abscidit, non quod pro vero hoc faceret, Sed quod facere Videretur. Tunc igitur angeli interrogant eum, an aliquid sibi factum Suum profuiSS Sensisset; quibus ille respondit vehementer, inquiens Intelligo onus quoddam mihi esse sublatum, et satis credo omni quod formidabam me molestia esso liboratum. Dicunt ei ergo Nunc Vado ad monasterium tuum.' Qui post quinque

regressus dies ingressusque lugentium monasterium foeminarum, in eodem exinde loe mansit in celesin.

o obliquo habitaculi illius posita, ubi eas quoad viXit

frequontibus ad Vitae correetionem et regulam X- hortationibus informabat. ViXi nutem alios l. annOS, Sanctis patribus asseverans quod nunquam ultra in cor ipsius c0gitatio talis ascenderet. Huic successit in gubernatione loci ejusdem Vir probatissimus Dorotheus, non quidem in monasterio ipso ita conversari praesumens ut prior. In Superiorutamen o condidit cella, ut per fenestram quandam contemplari deorsum foeminas OSSet, quum senestramo claudor et aperire consueVerat, cui et frequenter assidebat ad unanimitatum et pacem recteque vivendi normum Sorores erudiens. Itaque in superiori illa monaSterii parto consenuit, quo nec mulieres ad ipsumn Auendor nec ad eas ipse descendero ullatenus -- valebat. Ecce qualiter torque sibi consuluit: prior, PriuSquam gratia Se perfusum sensit, fugam attemptavit,

327쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 247postmodum autem reversus Secure cohabitavit. Alior autem, quin gratiam adeptus illam non erat, ut et gregi commisso non deesset, et tamen perire non

POSSet, sibi providit. Item X0mplo priori de illo, cujus angeli curam egere, simile contigit Hugoni incolniensi episcopo, qui nostris diebus de ordine artusiensi in episeopum

RSSumptu erat. Hic enim cum juvenilibus annis monaehus effectus repugnante carni et Spiritus in soconflietus, non absque OleStin rnVi, Saepe pertulerit, tandem se in visu Vir angelicus apparuit, qui et forcipe quam manu gestabat, Statim virilia visus stilli resecuisse, felici quidem remedio eique divinitus indulto quoniam ab illa nunquam hora, licet episcopus

post creatus ad Ansicanae copiae superfluitates in serventi sutat translatus fuisset, ullos carnalis illecebrae quod vel majus miraculum erat, primorum Vi etiam motuum, Sensit insultus. Unde Augustinus: ui-

cumquo rationali creaturae praeStatur ut peccare ΠΟΠ possit, hoc non est naturae propriae Sed rutiae.

cum nostris diebus monasteria dupliein monachorum scilicet et monialium, multa compegerit, quaedam forte puella Deo sacrata in pSum, qua D quum Senem et minimo cupidinis usibus idoneum, petulantes oculos ardente injecit. Quae cum diu penes se flammam celasset occultam, tandem patri filia totum in secreto, tanquam de sui correctione loquens et confeSSione, proposuit. Ipse autem hoc praeter Spem audito, consilium inde usque crastinum protela Vit. Qui mane capitulum intrans in primi Sermonem Super continentis Virtute ut 0sistendo fornicationis spiritui fecit. Deindo quod etiam quod in se senem, putridum et NerVem, quaedam monialium suarum ibidem praesentialiter existentium, instinctu diaboli oculo injecerat petulantes, aperuit. Et eo diei abjecta capa longior quam nudus induerat, nudo inter cisSa corporae stetit, his-

328쪽

218 GIRALDI CAMBRENSIS pidus, macilentus, Senber, et horridus. Et cum e terin girum vortisset ut ab omnibus undique videri posset, subjodit Ecce homo qui a muliere Deo sacrata sponsa Christi digno concupisci debuit. Eoco' corpusculum propter quod miSerrima corpus et nimam in elisennam perdi dignum duxit.' Et id mulier eo remedio ab omni de caeter carnali concupis-

stentia curatu St.

Item exemplum de abbate nato, qui nostris similitor diobus in Wallia virgines in Christi obsequium

congregavit, et demum temptationibus Succumbens, plures illic praegnante effecit. Demumque cum vnn habitu Hecto oculariter discurrens, aufugit. Et cum annis pluribus se diaboli obsequiis in hunc modum mnneipaSSet, reVerSu demum ad ordinem et matrem domum de qua eXierat, quae Albalanda Vocatur, juxta regulae Cistereten Si rigorem, non Sque plurima om- punctione receptus, poenitentiam digna devotionucomplevit. Item exemplum de presbytero nostri temporis seniore, qui religionis obtentu dudum colesiae quam habebat renuntiaverat. Vicennalem etiam Vel amplioren continentiam SerVnVernt, et cum forte in eadem inera cum filio Suo Xorato aceret, ipso absente nocte temptatUS, Surgen VerSUS Stratum nurus Sque ad domum medium incessit, Sed inde reversus, instratum suum Se reeepit Sequenti nocte, solis inii-liter in thalamo acentibus illis duobus, surgens duas partes spatii Versus lectum nurus incessit, et cum ibi aliquantulum substitisset, poenitenti ductus et verecundia reverSus est. Tertia Oete Similiter XSurgens,

usque ad stratum ipsum timidus ne tremulis passibus incessit. Et cum manum pectori pSiUS Supponeret, ipsa rius, totum hoc Singulis moetibu Observaverat, famavit: Quidnam si fures, fures. At illo stati in hoc nudito festinis lassibus repedavit Illa vero citi Dino lectum suum in aliam domuin remoVeri secit.

329쪽

Pntu ex his igitur quam reprehensibile et quam

periculoSum fuerat, monialem juvenculam formosam et famOSnm ab episcopo quodam nostri temporis multis diebus quasi peregrinationis gratia circumduci, Simul hospitio suscipi intra eadem septa vel etiam Sub eodem tecto, nec remotis a Sese cubiculi de nocte cubare. Det itaque Deus ut praenotatus quisquis ille fuerit epi SCOPUS, aut Omnino, quod tamen angelicum magis fuisset quam humanum, non temptatus, aut Saltem

citra lapsum fuerit inquietatuS.CAP. XVIII. Quod stacerdotes et divino cultui ctatos ναvior mole8tαι inquietatio. ATTENDATIS itaque, fratres, et caVentis, quia Sacerdotes, Tho dicto monachos, heremitas, i, Christi obsequiis mancipatos r* more fortioros invadunt demptationi. insultus Ibi inim 4mptuli6tisteri hostilis in vasto ubi rebollio. Iuxta illud bRufinor

Salomonis Fili, accedens id servitutem Dei, sta in Gustitia it timore, it irrΡpara inimum tuam rud 0mptation0m. Et illud Tobiae: Hoc autem pro certo habeat omnis homo qui colit Deum, quoniam vita ejus si in probatione fuerit coronabitur, si tribulati in liborabitur, i, si in temptatione fuerit se nil misericordiam 0uires die0bit. Item i, illud apostoli Omnes qui volunt ii se viveres ii Christo persecutionem latiuntur.' Et alibi: Temptatio VOS non apprehendat nisi humana. Undo ot Dominus in Evangeli Vigilate et orate, ne intretis in temptationem V hoe est ne temptationi iuccum

330쪽

250 GIRALDI CAMBRENSIS batis Et in oration Dominica Et no nos induens in semptationem. EXemplum de sacerdote nostri temporis qui deuennalem ante ordinem sacerdotii susceptum secerni continentiam, et statim ordinatus infra dimidium annum publice lapsus, laeto simul et X0mplo deliquit. Item Xemplum de responso Hugonis Lincolniensis opiscopi cuidam matrons facto, cui super impotentia mariti, quia debitum ei reddere non poterat, COD- querenti, solita quam in Verbis praeferre consueverat faculta subjecit, dicens: Faciamus ergo Si is eum sacerdotem, et statim illo in opero reddita sibi sedul-μ tate, proculdubio potens efficietur; innuens aperto quod licet alias vel naturaliter vel animi virtute continentes fuerimus, ad ordines promoti, quia nitimur in Velitum semper cupimusque negata, hostis antiqui Suggestione tum prsΘcipue nisi fortiter resisterimus, ad carnales voluptates applicabimur. Rusistendum itaque totis Viribus, qua si fortiter at tuo fidelitor imp0ndantur inemeaee eSSe non poterunt,liostis insultibus versutissimi, et spiritualibus armi ot nimis contra spirituales nequitias dimicandum.

Quoniam, ut ait apostolus ad Corinthios Epistola prima: Fidelis Dominus, qui non patietur Vos temptari supra id quod potestis, sed faciet cum

temptation etiam proventum ut possitis Sustinere.

Et dirus in Epistolacii. Novit Dominus pios de temptatione eripere, iniquos Vero in diem judicii

cruciandos reserVnre.' Notandum autem quod super

illud auli glosa Augustinus Sustinere, quia Vel cadere non sinit, Vel a casu erigit proventum, id μ est, virtutis augmentum.' Qui enim dat tumptandi diabolo licentiam, ipse dat temptatis misericordiam. Ita ergo sauit proventum, ut BOSSiti perSeVeranter Sustinere, ne desiuintis in lucta, sed vineatis, quod sit per humilitatem. Humilitas enim custodit in omni temptationuut illi non repent in Ornnuo, qui non labent Ventum