The Tusculan disputations, book first ; the dreams of Scipio: and extracts from the dialogues on ...

91쪽

sit vel a diis immortalibus, vel a natura, parente omnium, constitutum. Non enim temere nec fortuito sat et creati sumus; sed profecto fuit quaedam is, quae generi consuleret humano, nec id gigneret aut aleret, quod quum eXanclavisset omnes labores, tum incideret in mortis malum sempiternum. Portum potius paratum nobis et perfugium putemus. 119. Quo utinam velis passis pervehi liceat Sin reflantibus venti rejiciemur, tamen eodem paullo tardius

reseramur necesse est. Quod autem omnibus necesse est, idne miserum esse uni potest ' Habes epilogum, ne quid praetermissum aut relictum puteS.

A. Ego vero et quidem fecit etiam iste me epilogus firmiorem M. Optime, inquam. Sed nunc quidem valetudini tribuamus aliquid oras autem, et quot dies erimus in Tusculano, agamus haec, et ea potissimum, quae levationem habeant aegritudinum, sormidinum cupiditatum: qui omni e philosophia est seuotus uberrimus.

93쪽

Μ. TULLI CICERONIA

95쪽

Iκ1TATIONE latonis Cicero de Re publica scribens, locum etiam de Eris amphyli reditu in vitam, qui, ut

ait, rogo impositus revixisset, multaque de inseris secreta narrumet, non subulosa, ut ille, assimilatione commentus est, sed sollertia somni rationabili quadam imaginatione composuit, Videlicet scite significans, haec quae de animae immortalitate dicerentur caeloque, nonJ somniantium philosophorum esse commenta,

nec fabulas incredibiles, quas Epicurei derident, sed prudentium conjecturus. Insinuat, Scipionem illum, qui Karthagine subjugata, cognomen amiliae peperit Asricanum, huic Scipioni, diussi filio suturus a propinquis insidias et satalis metae denuntiare curriculum, quod necessitate numerorum in Vitae persectae tempora coartetur ponitque illum aetatis suae quinquagesimo ac sexto anno, duobus in se coeuntibus numeris, absolutum caelo animam, unde acceperat, redditurum, etc. - Favonius Eulogius Comm. ad Somn. Scip. nnulli nostri, propter quoddam praeclarissimum loquendi genus, et propter nonnulla quae Veraciter sensit,

De Rep. X. xiii.

96쪽

70 OMNIUM SCIPIONIS. amantea Platonem, dicunt eum aliquid similo nobis

etiam de mortuorum resurrectione sensisse. Quod

quidem sic tangit in libris de Re publica unius, ut

eum lusisse potius, quam id quod verum esset, ammet dicere voluisse. Inducit enim hominem revixisse, et narrasse quaedam, quae latonicis disputationibus com

gruebanti Augustinus C. D. XXII. m. In hoc vel maxime operia similitudinem servavit imitatio, quod quum Plato in voluminis de Rep. conclusione

quodam vita reddito, quam reliquisse videbatur, indicari saciat qui ait exutarum corporibus statua animurum, adjecta quadam sphaerarum vel siderum non otiosa descriptione, rerum acie non dissimilia significans a Tulliano Scipione per quietem ibi ingesta narruturi Macrobvius in Somn. M. I. I. Hunc ordinem Tullius non minore judicio maereans quam ingenio repertus est. Matquam in omni rei publicae otio ac negotio palmam justitiae disputando dedit, sacras immortalium animarum sedes, et caelestium arciana

regionum in ipso consummati operia fastigio locavit; indicans quo his perveniendum vel potius revertendum sit, qui rem publicam cum prudentia, justitia, sortitudine, a moderatione tractaverint. Sed ille Platonio actoretorum relator quidam nomine suit, natione Pamphylus, miles ossicio qui, quum vulneribus in proelio acceptis vitam effudisse visus, duodecimo die

demum inter ceteros una peremptos ultimo esset honorandus igne, subito seu receptu anima, seu retenta, quidquid emensis inter utramque vitam diebus egerat videratve, tamquam publicum professus indicium, humano

97쪽

generi enuntiavi Hanc sabulam Cicero licet ab indoctis, quasi ipse veri conscius, doleat irrisum, exemplum tamen stolidae reprehensionis vitans, excitari nudi Tuturum, quum reviviscere, maluit. Idem ibidem. Ac prius quam somnii verba consulamus enodandum nobis est, a quo genere hominum Tullius memoret vel irrisam latonis sabulam, vel, ne sibi idem BVeniat, non vereri. eo enim his verbis vult imperitum vulgus intelligi, sed genus hominum veri ignarum sub peritiae ostentatione quippe quos et legisse talia, in ad reprehendendum animatos constaret. Dicem igitur et quos in tantum philosophum reserat quandam

censurae exercuisse levitatem, quisvo eorum etiam scriptam reliquerit accusationem etc. Epicureorum tota actio, aequo semper errore a vero devia, et illa existimam ridenda quae nesciat, sacrum Volumen et augustissima irrisit naturae seria Colotes vero, inter

Epicuri auditores samosior et loquacitate notabilior, etiam in librum retulit quae de hoc amarius reprehendit. Sed cetera, quae injuria notavit, siquidem ad somnium,

de quo hic procedit sermo, non attinent, hoc loco nobis omittenda sunt illam calumniam peraequemur, quae, nisi supplodatur, manebit Ciceroni cum latone communis. it a philosopho fabulam non oportuisse confingi quoniam nullum figmenti genus veri prosessoribus conveniret. Cur enim, inquit, si rerum caelestium notionem, si habitum nos animarum docere voluisti, non simplici et absoluta hoc insinuatione curatum est, sed quaesita persona casusque excogitata novitas, et

composita advocati scena figmenti, ipsam quaerendi veri anuam mendacio polluerunt Haec quoniam,

98쪽

72 OMNIUM AECIPIONIS.

quum de Platonis Ereciaetantur, etiam quietem Africani nostri omniantia ne ant, reaiatamus urgenti, et D tra amen refellatur, ete. --Idem eap. II Scipionem haec occasio ad narrandum somnium prinvocavit, quod longo tempore a testatua est silentio condidiam Quum enim Laelius quereretur, nullas malane statuas in publico in intersecti tyranni remunemtionem locatas respondit Scipio post alia in haec verba Sed quamquam sapientibus conscientia ipsa suctorum egringiorum amplissimum virtutis eat praemium tam n illa divina virtus non statuas plumbo inhaerentes, ne triumphos arescentibus laureis, sed stabiliora quaedam et viridiora praemiorum genera desiderat.' Quae tandem

ista sunt λ' inquit Laelius. Tum Scipio, Patimini me,' inquit, quoniam tertium diem jam seriati sumus,' - et

cetera, quibus ad narrationem omni venit, docens illa osse stabiliora et viridiora praemiorum genera, quae ipso vidisset in caelo bonis rerum publicarum servata rectoribus. Idem, cap. IV.

99쪽

I. Quo in Africam venissem κ)Μanilio consuli ad quartam legionem tribunus, ut scitis, militum, nihil mihi potius suit, quam ulmasinis-Sam ConVenirem, regem familiae nostrae justis de causis amicissimum. Ad quem ut veni, complexus me senex collacrimavit, aliquantoque post suspexit in caelum, et, Grates,' inquit, 'tibi ago, summe Sol, vobisque reliqui caelites, quod ante quam ex hac ita migro, conspicio in meo regno et his tectis . Cornelium Scipionem, cujus ego nomine ipso recreor ita nunquam ex animo meo discedit illius optimi atque invictissimi viri memoria.' Deinde ego illum de suo regno, ille me de nostra re publica perconi tus est; multisque Verbis ultro citroque habitis ille nobis consumptus est dies. Post autem, regio apparatu accepti sermonem in multam noctem produximus, quum Senex nihil nisi de Africano loqueretur, omniaque ejus non facta solum sed etiam dicta meminisset. Deinde, ut cubitum discessimus, me, et de via et

100쪽

N OMNIUM SCIPIONIS.

qui ad multam noctem vigilassem, artior, quam solebat, somnus complexus esti mi mihi or clo equidem ex hoc, quod eramus locuti fit enim sere ut cogitationes sermonesque nostri pariant aliquid in somno tale, quale de Homero scribit Ennius, de quo videlicet saepissime vigilans Aol bat cogitare et loqui Africanus se ostendit, ea sorma, quae mihi ex imagine ejus, quam ex PSO, erat notior Quem ut agnovi, equidem cohomai. Sed ille, es,' inquit, animo, et omitte timorem, Scipio, et, quae dicam trade memoriaE. I Videsne illam urbem, quae Parere PODIO Romano coacta Per me renovat pristina bella, nec potest quiescere ostendebat autem Manthaginem de excelso, et pleno stellarum, illustri, et claro quodam loco, ad quam tu oppugnandam nunc venis paene miles ' Manc hoc biennio consul evertes, eritque cognomen id tibi per te partum, quod habes adhuc a nobis hereditarium. Quum autem Karthaginem deleveris, triumphum egeris, censorque ueris, et obieris legatus Aegyptum, Syriam, Asiam, Graeciam, deligere iterum consul absens, bellumque maximum conficies, timantiam exscindes. Sed quum eris curru

in Capitolium invectus, offendes rem publicam perturbatam consiliis nepotis mei. Ro tu, M i- cane, ostendas oportebit patriae lumen animi, ingenii, consiliique tui. Sed ejus temporis amcipitem video quasi satorum iam. am quum

aetas tua septenos octies solis anfractus redit -