장음표시 사용
131쪽
Malitia ua. J Malitiam 5 mendacia specialiter hic appellat idololatriam. Exhilarant. Scilicet dum ipsis regibus gratificari student,&falsam doctrinam cultus idololatricos amplectuntur,§antur. Vide supra cap. S. v. i. ii.
Omnes adulteri uni tam ardentes quam ardemur nin accensus 'Eore, cum c a excitare es subigere massum, donecfermentetur.
IN sanum Idololatriae studium in populo depingit similitudine Quam ardet, inquit, furnus pistoris ad panes coquendos accensus, tam ardent Israelitae insano Idola colendi studio. Cum cest. Subacta enim massa furnus accendi solet in te rim dum massa fermentatur. Excisare.JScilicet farinam: id est tractare. Ali ad ignem rea ferunt: Alii ad mulieres. Quibus enim, inqui ut, in locis furni publici sunt, ibi furnari noctu vicatim mulieres excitare solent, donec massam fermentatam in panes conformata adferant, ut in furno iam satis calido coquantur.
Die regis noctri aegrotantprincipes calore vini, orobabit rex manum uam cum illusoribus. J Vrsum alia similitudine ardorem &feruorem idololatricum ex pii mere Videtur. Quantum, inquit, diebus solennibus festis in aula studium potandi est, qualis est ebriorum ardor, furori insania,Talis tantus est o-ninium in dolis colendis ardor, in primis procerum. Simul igitur cidololatriamin potationes aulica spe stringit&reprehendit Propheta. Conqueritur enim reges proceres Israeliticos ad morbum insaniam usque potare. Vide supra cap. q.V. ii po est tamen etiam querela esse
132쪽
in his tribus versibus, de consiliarijs regum sta eliticorum, quod illi,clim reges sui offici admonere deberet, side idololatria abole da commonefacere,apsi interim regibus adularentur,& cum ipsis diebus festis, quibus pr cipue dereli gione cogitandum es et, securi luderent,ri ad morbum &insaniam perpotarent.Vide Esaiae .V. ii. 22. Die regis. J Quidam Mimesin esse volunt, ut sit sensus: Iam dies regis nostri est, simus hilares. Alii orationem simplicem esse volunt, visu sensus Die regis nostri aegrotant principes diem autem regis appellat, vel diem natalem, vel diem coronaiationis de inaugurationis Vel dies solennes a Ieroboam regibus Israeliticis institutos ad idola in Bethel Dan colenda quos dies non Dei, sed regis perco temptum fortati
Aegrotant. J vel aegrotare faciat, scilicet regem vino obrutum. Est enim verbum Hi phil. Sed, ut vertas, sensus est Et ipsos procercset regem parim de uero Dei cultu folicitos,diebrus festis ad 64nim ex morbum potare solitos. calore uitii. J Ebrietas enim pr sertim ex vino calorem exiscitatin corpus inflammat,Vide Esaiae s. Alij utre seu utribus vertunt, ut sit per Metonymiam, uter pro vino. Et si id ipsum etiam expressum est. In viribus enim quibusdam in locis asseruariri transferri solet. Vide Mati.
Protrusit manu. J Id est, Ebrius ludit cum scurris &Morionibus vel scurrarum Morionum socius fit vel proceres ipsos ebrios, scurras Moriones Propheta appellat, quibus Rex manum porrigit, quasi signum societatis, vel cum quibus ludit&nugatur.
133쪽
Epetit sententiam rimilitudinem versus quarti Vt inquit furnus mane a pistore postquam noctu quie- uit accessis ardet: Ita animus & cor populi, studio idololatriae inflammatus ardet. In id s suis. J Quod ante versu tertio malitiam isne dacia,&proximo elusionem, hic insidias vocat, nempe fallum Dei cultum, quem reges honesto nomine pingerent, palliarent, populo obtruderent, quo Deo ipsi imponere conabantur,i hominibus exitium attrahebant. Vnde rur sum V. r. cap. i. mendacium &dolus appellatur. Tota nocte. J Respicit ad consuetudinem communem pistor enim subacta farina dormit, donec appetente diluculo,&massa fermentata furnum accendat. Pistor eorum.JRelatiuum est pro Antecedente expressis vel subintellecto, nempe insidiarum Duconsiliarurum pro eivi est, scilicet furni. Mane ille. J scilicet furnus. Igne lammae. J Id est, flamma ignis, seu luculento igne: vide phrases substanti uorum .di autem similitudinis quod in Hebraeo additur, hic redundat, de qua in adverbiis dicemus.
Omnes illi flagrabunt quasi urnino comedent Iudice uos omnes Reges ipsorum corruent, quia, ne mo inter eos me inuocat. Η Actenus quatuor versibus mutuum principum: po opuli studium ardentissimum expressit, principu quidem eam instituentium Q efendentium:populi autem, cupide auscultatis sequentis: Nunc poenam eius inis sani studii peccato similem addit Omnes iqi. J Id est,&principes&populus, quos Vtrosque versu . accusauit quos autem culpa coruungit, eosdem Vt poena coniungat par est. Ita ubistit.JScilicςt poenarum incendio costi mpti. Eadem
134쪽
enim similitudine, primum figurate poenana exprimit, qua culpam expressit id enim Prophetis est usitatum. Iudices suos. Id est, ipsi mutuis caedibus, lanienis sese conficient, id quod&accidit Nam filium Ieroboam Saachariam, sustulit Rex Sallum, huius filium Pecha ij truciadauit Pecha,&hunc rursum Hosee ultimus:Videa. Reg. i s Corruent regem Ibrum.JScilicet in acie ab hostibus victi: per reges autem &populus significatur. sanemo est. J breuiter peccatum falsi cultus repetit. In Hebraeo hyperbaton est, quod Vetus expressit Non est, qui
clame in eis ad me. VER svs VIII.
Ephraim ipse cum caeteris popul sis commiscet
Ephraim Jplacenta non versa. PEccatumo poena regni totius est, alia similitudine ex pressa, nempe placentae, quae farina & oleo mixtis co-ficitur,&a famelicis cito deuoratur, priusquam satis
Ephiam ipsie. J Peccatum est, quod sese profanis Gentibus misceant Israelitae, ut farini oleum, in placenta conficie- da misceri solent: idq; primum foederibus &co iugi)s, praesertim principum, inde&religionis&morum similitudine: horum enim mixtio confuso ex mixtioneri societate foederum coniugiorum fere existere solet. tappa
reti Xod .r .V. ι 2. Et De ut.7. V. 22. Ezechiel. 23. supra capite . . I. Haec enim fere omnis mutationis corruptelae relio ionis olim fuit,&semper esse solet. Relatiuum autem cum Antecedente hic ad Emphasin exprimitur Veibum autem Hebraicum , an de placenta oleo mixta dicitur Exod. 2'. V. a. alibi.
Videtur autem liqc similitudo ex priori sumpta:illic enim ex furno pistore similitudo erat: hic ex placenta tare cognata sumitur.
135쪽
rphni m. J Poena est: id est, similis est placent , quam in claneribus emicoctam homines famelici deuorant, non Xpectantes donec vertatur,&penitus percoquatur ita inquit si buo Israel ab hostibus devorabitur.
Comedunt alieni robur eius, Et tamen nonsentit praeterea canici conses ect, tamen nonsentit. QVerela est de idololatrarum c cita teri stupore: quod nullis poenis, quantumuis multis diuturnis emenia, dari queant.
coniedunt. J Respicit ad placentae mentionem proximo versu factam. Allam. Id est,hostes, qui regnum Israeliticum de uastabar, ut Syri, Assyrij, ali . Vide .Reg. cap. 1 S. Robur eius. JId est, opes&facultates. Metonymia Hebraica. Et tu uentionsentit.JId est,no afficitur ullo poenarii sensu nee resipiscit canicie conspersus est. J Quod vel de curis cala mitatibus intelligi potest, quae causa canici et esse solet. Vel de teporis diuturnitate, quo in rebus aduersis versati sunt. Q d. iam ad senectutem usque in poenis haeserunt, & tamen nondam sapiunt. quare desperati sunt. In duabus vocibus Hebraicis c Ir Π paronoma.. si aest .
Et tectatur verbia praestis in acie rim , tamen non redeunt ad Iehouam Deum uum, nec requirunt eum in his omnibQ.
Expolitio est &eiusdem sententiae repetitio. Testatur. Id est, ipsis poenis quasi testibus coram ad
ductis arguitur&conuincitur Israel, peccati superbie,&contumaciae: videsu p. cap. S. V. s.
Non eunt.J Quid sentire seu intelligere proximo versu
136쪽
vocaverit Propheta, hic apparer, nempὸ resipiscere. in omnibus his. Jicilicet tam diuersis,&poenis de calamitati. bus. Vide similem querelam Esaiae i.
Et Ephraim qua si columbastolida se excors ea Aegy
ptios aduocant, O rios adeunt. J Eςς tum speciale accusat, nempe fiduciam humano rum, rq sidiorum in Israele, quod humanis auxilii De.
iti, manum Dei sese euadere posse putarunt. Qua de causa foedera&societatem cum Aegyptijsin Assyrijs inierunt. Eorumque gratiam magno redimerunt. vide supra v.
Hoc autem peccatum, ideo grauius accusatur, quod in primis idololatriae: multorum aliorum scelerum causari origo in populo Dei fuerit. abi columba stolida. J Quae scilicet insidias parum cauere solet ac proinde facile decipiturvi capitur. iIn vocibus Hebraicis v&'zi,n rursu paronomasia est.
o quasi aves eos detraham se cactigabo eos tincoetibus uis, ante audiuerunt. PEccato poenam adiungit subitam cinexpediatam,
quae similitudine figuratur,ab aucupio sumpta. Quia enim ante columbis fatuis comparauit. Itaque hic poenas retibus comparat. Aud uerunt.JIn Hebraeo est secundum auditum is coetibus suis .ubi sensus appellatio, pro obiecto est: nempe sermone, Metonymia Hebraica. ut&Esaiae 3. Quis eredidit auditui nostro' Audi verut autem poenarum comminationes in coetibus&Synagogis . vel ex lege Mosi,quq singulis Sabbathi hin Synagogis praelegi solebat Act. F.V.ai. Vel etiam a Prophetis,
137쪽
phetis, ut Hos ea&aliis, qui poeta a contumacibus prae
Vae illis quia a se e defecerunt, exitium eis, qui persis
egerunt contra me ego redemi eos,or tamen me da cium contra me loquuntur.
Ea poena excidii de uastationis populo de nunciatur,&peccatum defectionis,perfidiq&ingratitudinis ac
Defecerunt.J quasi transfuget. Alludere autem videtur ad id quod dixit eos in Aegyptum Sc Assyriam proficisci, quasi id esset ad hostium castra transfugere. Redemim. Id est, saepius liberaui eos e manu hostium. Est igitur hic&pr imis duobus versibus, querela, quod populus neque poenis, neque beneficijs diuinis ad saniorem mentem reuocari posset. Mendacium loquutitur. Id est, sunt ingrati, non serio agnoscunt beneficium meum, potius idolis suis hominibus quam mihi eas liberationes & beneficia asscribunt.
Et non clamant ad me ex animo te vlulant in cubilibu0uispropte umentum se muctum congregatur,or interim rebelgant contra me. EAd in querela continuatur.
Non es intex animo. Etsi enim calamitate coacti verum Deum precibus suis compellarent: Tamen simul etiam ad idola respexerunt,in iis a Deo profecta beneficia accepta ferebant. Notandum igitur est, quod dixit Propheta, eos verum Deum non inuocare, qui simul Idola inuocet. Ululant. J percontemptum preces idololatricas hypocriticas ululatum appellat.
138쪽
Iucubilibus uit.J Id est, fanis delubris idolorii quae cubi
lia vocat, ut Idololatria adulterium dicitur. Propur 'umentam. Specialis repre benisio est, u bd spiritualium rerum securi de corporalibus tantum essent soliciti, ideoque illa tantum, alit in primis peterent,idque tiam ab dolis, Visu p. cap. 2. U. 8.congreg.intur. Scilicet publice ad precandum. Rebe . Vbi scilicet voti compotes facti fuerint,&nacuquod petierunt. VER svs V.
Ego con moes corrobor brachia eorum tamen ipsi male de me cogitant. II Adem querela de ingratitudinei caecitate populino uno centis Dei erga se beneficia, ac proinde non resipiscentis, nec ab idolis mutis ad Deum reuertentis. construi J Id est vires robur public ὁ&priuatim, praesertim aduersus hostes ipsis suppedito. Brachium autem Hebraice pro robores viribus metonymi I usurpatur. Mile seu in lum JId est, non me, sed Idola opem ipsis ferre. Vel malunt id est, idololatriam contra me eX cogitant. In penultima voce pret cedentis versus et 'in secundanui verius paronomasia est,in quas vinculum ho
Reuertuntur e non ad excepum, sint velut arcita x, cadent ad Urincipes ipsorum propter urorem unguae M in terra Aeg pti tu ibrio erunt. Verela est de poenitentia hypocritica, seu simulata. ' una enim in rebus aduersis se poenitentiam agere eue affirment, interim apud dola haerent, abi)s' bonam ibus, ut Assyri s Mgypti)s auxiliu expectant
d on adcxccs . Id est, Deuna. Estque tacita Antithesi Dei
139쪽
braica etiam de Deo Vsurpatur intia cap. . . I. Vtar . J Simile est ut arcus allax corruptus sagittarii expectationem fallit: Ita Israel expectationem Dei sua hypocrisi fallere solebat cum enim studium poeilitentia prae 1eferret: tamen a Deo ad idola mox defecit: vide Psalm. 73. v. sy unde haec similitudo sumpta est Conuers, sunt arcus falla X. Principes. J Vt sint omnium malorum Aurores. Propterfurorem. Id est, peccatum ira poena dignum, ut blasphemiam Dei, maledicta in Deum, quae cum dololatria coniuncta erat vel iactantiam, qua spreto Dei auxilio suas vire sic sociorum potentiam iactabant, meo de hostibus opponebant. Ludibrio erunt. J Id est, apud Egyptios cum quibus nunc foedus colunt, ab ijs ipsis in calamitatibus deridebuntur. Vide supra v. i. Atq, hactenus Caput septimum fuit.
VERSUS PRIMUS. PAlato tuo adhibe tubam, tanquam aquila ve
niet hoctis contra domum Iehouae, eo quo transgres sunt in meum, ta legem meam praeuaricati unt. R bellum vastationem regni. Sunt autem in huius versus parte priore Ellipsis Aposiopesis complures, ad trepidationem&consternationem significandam. ut suo. Oratio est figurata hypotypo si Apostrophe. Compellat enim Propheta praecones seu tu iabicines,&mandat ut tubarum clangore hostium ad uetum de nuncient, quasi diceret: periculum in foribus est.
Tunquum quiti. Similitudo est ad rem augendam, qua
140쪽
hostium potentia&celeritas significatur. Aquila enim robore&celeritate reliquis auibus praestat. Et haec similitudo ex osse repetita est, De ut. 8. v. i. ubi dicitur Adducet Iehoua aduersum tegentem ab eXtremo terrae, quae aduola bit quasi aquila. Eademq; similitudo passim a Prophetis adhibetur ut Ieremiae 8. V. o. Threnorum . . i'. alibi. r. Samuel. i. v. i' de Sauleri Ionatha dicitur a Dauide, quod aquilis leuiores deonibus fortiores fuerint. Domum leboua.JId est, templum, seu tepta idolis polluta, in quibus se Deum recte colere putabant per templa autem tOrum regnum intelligitur. Eo quod transgre1fisunt. J Caussa poenae est,&peccatum populi in genere,nempe violatio legis diuinae autem&lex hic pro eodem sunt.
me Israel clamabunt Deus minouimm te. POεna ex adiuncto describitur: in calamitatibus enim homines ad Deum confugere&clamare solent Senius igitur est Om populus in praefientia me contemnat, nec erio ad me clamet, tandem in poenis ipsin semersum ad me de exilio oe
Uruelit . In Hebreto hyperbato est,&numeri Enallage.Vox enim sedet Ine versus ponitur, idque numero sintulari.
Demmi.JInuocantium Mimessest. N u rate J Id est, a te auxilium eXpectamus. Vt Prouer. r.
Vis fide Iehouae toto corde tuo, &intelligentiae tuae ne innitaris, in omnibus viis tuis, cognosce eum,&ipse diriget
Repulit pae bonum,inimicust sequetur eum.
Israelitae Deum opt. Max spernunt relinquuntritaque hostes infestissimi vicissim eos persequetur. In verbis bonis. inimicus: Item repedere: pcrpi qui Antithesis est.