장음표시 사용
151쪽
Non libabunt Iehouae vinum, negygrata erunt ipsit sacriscia ipserum , tanquam cibus lugentium erunt ipsis, quem qui comederit,polluetur nam cibus eorum qui est pro anima eorum non veniet in domum Iehouae.
EX ggerat miserias exili , quod in eo futuri essent sine
verbo cultu,&si conarentur Deum sacrificij placa. re, id frustra futurum Non libabunt. Jadest, nullos habebunt cultus usitatos. Est enim species pro genere. Cum enim nullum teplum esset, nulli sacrorum ministri neque libare, neque factificare,oterant. Vini autem libatio appendix erat sacri fisiorum: vi
Nes gratui Gad est, etsi sacrificarunt, tamen non libabunt. Qibias Iugentium. J Amplificatio a simili a lugentibus autem non poterant offerri sacrificia antequam purificarentur:co- taminabant enim quaecunque contrectabant videmum.
Polluetur. J Id est, pollui solet. Nam cibus eor . J Id est, oblatio quam solent offerre, pro anima sua expianda. Non ueniet.JId est, non erit Deo grata, sed quasi immunda reputabitur: nihil autem immundum intemplum aut domum Iehouae adferri licuit. In primis autem cibus lugentium in templum non afferebatur: sacrificia enim summari mera cum laetitia celebranda erant Vide Num. io.V. o. dc
Bid arieti indiesolennitatis, ct in die fruitatis
152쪽
AFfirmat festa cultu abolito nulla in exilio celebratuiri. Festa autem appellat sabbatha, leni Pascha Erc. quibus non tam ieriari laetari, quam laborare lugere in exilio deberent. Vide Psal-I37.V.i, etc. Superfluis mina Babylonis sedimus leuimus dum recordaremur
Quia ecce abituri sunt propter actitate, Aegyptu colliget eos Memphet epeliet eos domos de siderabiles argenti, urtica haereditario iure accipiet, orsinae in tabernaculis eorum crescent. si ilium iastitas terret de nunciatur.
. Propter uastitatem.JScilicet urbium &agrorum,&terrae totius, desereniri ali esse conferrent. ANγptusco t.J Id est, si in Aegyptii profugerint ibi interituri&perituri sunt. costigere enim hic perdere significat, seu mortuos ad sepulchra colligere vide supra capite Versio.&i3. V Memphis.JIdem repetit: nominat enim urbem regiam,pro
Memphis autem ad Nilum sita erat in vertice Deltha, quod efficit Nilus scinde iis sese in plures alueos. Hebraice hoc loco in dicitur, alias autem ali, ut Esaiaei'. v. 13. hodie Alchair vocant, quae instar amplissimae regionis hodie patet,olim Pyramidibus monumentis regum celebris. Domos. J Vastitatem terrae amplificat, quae tanta futura sit, ut spledidissimorum aedificiorum loca urticae&spinae sint
Argenti Jod est, vel argento emptas&magnifice extructas ornatas vel in quibus argentum thesauri recondi
unt tempora visitationis illius,adsunt tempora
153쪽
retribution , cognoscent praelitae cognoscent, inquam, ultum illum Prophetam, insinum virum spiritus propter mustitudinem iniquitat suae, ormultum odium.
firma tempus poenae: exili in vastitatis instare:
prae foribus esse. tempora ui rationis.J Id est, poenae vide se pra capite i.
cognoscentifruelitae. J Id est, breui re ipsa experientur& senistient non fuisse vanas Prophetarum pret diitiones &admo.
stultum Prophetam. J Haec verba alii de Pseudoprophetis in-rerpretantur, qui populo pacem promittebant hoc igitur sensu dicitur tum futurum ut stultos ianos fui se eos appareat. Ali de ipso Hos ea S collegis eius haec in te ligunt: q. d. nunc putant laicunt nos stultos esse qui poenas praedicimus, sed tum intelligent nos minime insanos fuisse, actum ironia est. Cognoscent stultum ac c. pro sapientem &,e
Virum spiritus. J Vel Prophetae periphrasis est,uel si de Pseudoprophetis intelligas, significat hominem ventosum&
Propter multitudine. J Scilicet vel visitabit &puniet te Deus: ut ad priorem versus partem referatur Vel Pseudoprophetatae te seducunt,& in errorem inducunt, ut ad proxima referantur.Vt enim pij sinceri Doctores singulari Dei beneficio Ecclesiae dantur Eph. . v. i. Ita impi & falsi Doctores poenae sunt peccatorum, Dei grauissime offensi, testimonia. Vide r. Thes a l. a. v. i. pro eo inquit Paulus quod non recipiunt aut amant veritatem,propterea mittet illia Deus efficacem deceptionem, ut credant mendacio. suae. J In Hebraeo tuae est, per Enallagen personae.
Odium. J Id est, peccatum odio dignum vel specialiter co-tumaciam: pervicaciam populi significat. VE
154쪽
Specu stor Ephraimicum Deo meo: Propheta esse ca-queu aucuta in omnibm vj eii odium in domo
Si haec ad Pseudoprophetas referimus, sciam esse videtur hic Prophetae qui quasi occuluiores ess deberent, ex homines de periculis aucti ita admonerent, ipsi quini aucupes homines fulti doctri tu, quini queo capiunt, sin exitium pertrahunt, quos propterea summe odit Deus, nec in domo μου ferre potest vide supra cap. .mi. Si autem de si is Prophetis accipimus Mnsus esse videtur: Propoetae qui qua speculatorum munere fungi tkr, Cr de criculta c. uenda populum admonent, a ij populumqvasi ab aucupibus cruenatoribas aues serae abhorrent, eosq; extreme oderunt, nec in templis suis ferrem sunt speculator. Munus propheticum commendatur ab usu. Vtem in speculator excubat, de hostium aduentu suos mature admonet, ne ex improuiso obruantur: ita ministri Verbi pro suorum auditorum salute e X cubant, cyc. Cum Deo. Id est, Dei nomine, seu in Lebus ad Dei loriani
aut me corrupti uni sicut tempore Gibea, breui igitur recordabitur iniquitatis eorum,o v
labia peccata forum. me ad idololatriae exaggeratio per comparatio-T Quam, inquit, olim effrenis erat Gibea nitarundiribido, de pio fligata turpitudo, tam effrenis est&inlata Hraelitarum in idolis colendis libido De Gibeant tarum autem impuritate, vide Iudic. p. versiis.&inde ad aram libriisque.
155쪽
tr igitur. J Poenae comminatio est vide supi cap. iῖ.
TanqVamuum in deserto inueni Israci, tanquam primum stu Tum in cubcum primu oris ui lumvidi maiores vestros, si tanaen ingres sunt a Teon, parauerunti sese a me ad probram, quo magis eos dilexi Ofediuspeccarant. AMplificatio Idololatriae Israeliticae per collationem.
Sicut olim, inquit, ingrati erga me fuertit S idola coluerunt maiores Israelitarum ric& ipsi hoc tempore faciunt sed pro lassis militudinis hic tantum X primitur. Tuisquamu M. Beneficium S amor Dei ers a veterem populum duplici similitudine eX primitur. tiaria, inquit, cha-xae sunt uvae, quae a viatore fesso riticuloso in deserto for te inueniuntur, aut quam harus est fructus primus scias, cum primum fert fructum, tam chari mihi erant maiores vestri cum eos ex Aegypto educerem: per desertum d
ipsi tui ueti. Ingratitudo est&peccatum idololatriae. Ing sunt. J Alludit ad consuetudinem viri S mulieris quod Hebraice hac voce modeste exprimitur Vt Psalm. i. Cum ingrelsus esset David ad Berzabe. Idololatria igitur ut alias fere semper adulterio comparatur. Baal Peor. Id est, idolum Moabiticum, ad quod colendum mulieribus Moabiticis, quarum consuetudine Vrebantur, sepellici pasci sunt Israelitae x de Num. 23. Ad probrum. J Id est, ad flagitium: idololatriam, vel ad i-do una ipsum.
Ephraimitarumgloria quasi anis auolabit apartu
ab ter et a conc*tione. Osna adulteri spiritualis denuntiat sterilitatem &ora bitatem
156쪽
Gloria. Ita est, soboles seu liberi, unde m xiiii h ominea
gloriari solent, Iudaei in primis gloriari solebant unde dicitur Prouerb. tr. V. 6. Corona senum fili filiorum Moria e nim seu decor seu ornamentum Hebraeis pro re quavis desiderabili, laudabili,&preciosa ponitur. Quasit auis. Similitudo, in vocibus Hebraicis es' deqn yn 'aronomasia est quasi diceret volucris uolabit. A partu.JPer distributionemri gradu, poenarum calamitatem amplificat: q. d. liberi eorum morituri sunt quamprimum in lucem prodierint, aut abortiet Xores, aut prorsus non concipient. ν
luod si educauerint uos,tamen orbabo eos urno in homines: quia vae etiam, is cum recessero
Ergit in sterilitate&orbitate describenda. Quod si inquit, liberi non statim perierint tamen ad aetatem i-tilem non sunt peruenturi. Estque quas prioris conm
Orbabo. J Vel num verbum est pro duobus, ut sit, ortabores,scilicet parentes,&interficiam liberos, ne sint amplius homines: et orbare simpliciter est pro occidere, ut si orban: id eli, occidam eos, scilicet liberos. Quia etiam uae. A speciali cena generalis per Epiphone
Ephraim ut vide imilis in Tyroplantatae inamoenta lateres tamen Ephraim educturi eis a inter Gctores uos vos Rbitas alia figura describitur. Ephraim.JPrimum potentia&prosperitas regni In Iacitrici Aprimitur, ut quae ea nitebatur spes Ἀ-ducia:
157쪽
ducia vana populi refellatur. Potentia me irimi statum regni florentem confert cum potetia gloria Tyri de qua vide Ezechiel. 26. v. 27.&28 Et hanc rursum compararcum arbore felici, quae loco amoeno plantata copiosum fructum ferat in moenitate. Vox Hebraica&am cenitatem labitationem seu habitaculum amoenum &iucundu significat. Et tamen. JPotentiae poena opponitur. Ephraim. J Antecedens hoc versu pro relativo repetitur,
quod alludere videatur Propheta ad vocis Elymo Ephraii nenim a verbo non dicitur, quod significat fructificare, seu berem: foecundum es e,ut hic per spe Ephraim dicatur, quasi minime foecundus,aut quia ex faecundo sterilis orbus futurus esset. tau turra est. I Vel est Allusio ad arborem qui fructus ideo fert, ut comedantur vel ad habitaculum, ut sit sensus Ex munitionibis r propugnaculis qui nunc riunt,t.uideliberos suos Diri ducturi unt ad hostes, ut ab ipsis interficiantur.
Dabitas Iehoua, quid dabis da, inquam, ipsis uterum serilem, es bera arida. EAndem poenam sterilitatis orbitatis forma preca
tionis de nunciat. Quae enim iam poena ipsis destinata erat, eam ipsis Propheta imprecatur Vel etiam sensus es e potest ut potius sterilitatem c orbitatem ipsis preceturne fili j adulti ab hostibis crudeliter mactarentur quo sensu simul etiam maxima excidi calamitas significatur Vnde &Luc fri mulieres steriles beatae dicuntur, quod eorum liber no essent visuri calamitates secundi excidi urbis Ierus olomitanae. Potest enim simpliciter poenae de nunciatio es e, ut imperativus sit pro futuro, apostrophae ad Deum sit vehemenistiae catas a. Ubera arida. J Id est, quae no alant infantes, unde illi praedacias inopia statim extinguantur.
158쪽
Omnis alma eorum in GVgalin quia biod eos: propter maluiam operum Eserum e domo mea u-ciam eo non addam ampum Ut eos amem omnes enimprancipes eorum intcsecure unt. Omis mulisti. J est, idololatria quae est summu scelus etiam in Gilgala Israelitis excercetur: vide sup .ca.
Ibi Odιω. Id est, Propter opera peccata quae ibi perpetrantur eos odi. Propter malitim. JPoena exili 4 odi perpetui. Ehcium eos. J Videtur respicere, ad id quod proxime dixit: Edu turibunt ad interfectorem liberos: q. d. Si illi educere noluerint, ego per vina' ipsos,&liberos ipsorum expellam. Non addam. J Id est, nunquam rursus in patriam reducam: loquitur enim de poena corporali. Princ Principes nominat ut pr*cipuos mali Autores. In vocibus Hebraici 'poetici, 'o Paronomasia est. I. Caedetur Ephraim , radix eorum exarescet fluctum nonferent Quodsi etiamgenuerint, delicias veniri eorum intersciam. EAndem sterilitatis, orbitatis,&excidi poenam, partim figurate, partim proprie exprimit. cidetur phraim. Sterilitatem exprimit militudine ab arbore sumpta, qua caesa radix paulatim exarescit,&Luctus nullus gignitur.
Od sileti . Orbitatem & excidium probri s verbis e
primit,&simul exceptio est ad partem priore versus, qualis fuit versus undecimus duodecinuis.
Delici u.JPeriphrasis liberorum est, quasi dicat charissima pignora in Hebrae destir labe disiecria uentrii corior est. latexf-
159쪽
Intersi min. J scilicet opera hostium. V εκ sus xvi ti bi ciet eos Dem meus, quia ei non obtemperant, erunt vagi intergentes. Vod hactenus varijs figuris expressit, id nunc pro is prijs verbis effert, nempe populum adem a Deo ab
tectum iri, perpetu binter Gentes exulaturum. Simul etiam obiter peccatum inseritur generaliter exprimitur, nempe inobedienti et conleptus verbi Deiri mandatorum eius: videsu p. 6. cap. V. 6. Atque hactenus Caput nonum fuit.
VERSVS PRIMUS. Item euacuat L acies ructum reponitsibi quo
autem p siue percipit, eo plures aras extruit quos melior est coru terra,eo meliussa- tua aciunt. ECCATVM est querela, quod populus Dei benefici ain dona idolis suis accepta ferret, ac proinde quo magis Dei benedictiones perci- peret, eo magis idola ipsa coleret, cumularer,
Vi e .JId est, vites per Enallagen,& vites Synecdochia apro omnibus terrae nascentibus sunt. Evacuat. Ali plerique hoc Verbum intransitive fere accipiunt, unde Variae interpretationes eXistunt, quas hoc tem-pra remo i co in s mois Senius e st frael ex ovis iuras colligit, ciuin istum atq; stamentum abunde percipit.
160쪽
Quo aut Ingratitudo erga Deum est, quδd quo terra
Diuisem ectior eorum ideo nunc destibuntur. βconfringet aras eorum o deliruetfatuas eorum D hubim est.J Pergit in peccato accusando, quod cor habeant diuisum inter Deum idola non aliter atque adultera animum diuisum habet, cuius partem maritus,partem&quidem maiorem occupat adulteri Haec autem animi diuisio opponitur illi madato: Diliges Iehouam
ideo.J Poena est. Ipst. J Scilicet Deus. Constraget. In Hebraeo hic Metaphora est ab animal ad rem in animatam, proprie significat verbum iugulare aut ceruicem incidere. Quare Allusio est ad ipsos vitulos qui in Dan methel colebantur, sed pro vitulis aras, Iatuas, ut cultus eorum instrumenta ex proximo versu repetita substituit.
Nunc igitur dicturi unt,non in Rex nobis, quia non timuimm Iehouam,quid igitur rex aceret nobis' REgi priuatione regni excidium significatur.
Quia non timumM. Significat tantam fore calamitatem, ut ipsa magnitudine coacti&conuicti peccatum suum agnoscantri fateantur.
QMd acere' Scilicet qui non potest Deo irato iobis
Loquendo se foedus feriendo iurarunt mendaciter: itasgerminabit iudiciu eorum, quasi ab inthium insulcis agroruH. Perfidia