Commentarivs in epistolam Pavli ad Galatas, scriptus a Nicolao Hemmingio

141쪽

hqui de uno homine sed de uno generescininis. Du1tinguendum est enim inter semen carnis, er cinen promisionis. Paulum itaque lac excludit semen carnis tantum, in Chri)D, ut in Capite, semen promisionis ad quod solum pertinet prorim i comprehendit. Ita enim primae Corinth. 12. Christ nomen tribuitur uniuerso fidelium coetui ubi difflerit de unione adductu Amtilitudiis ne corporis humani, quam similitudinem accomomodat his uerbis: Ita C Chrhius. Hic amasest chrsti nomen tribuitur omnibus Heli bus, qui Christo tanquam capiti membra ad haerent millica cis haec est, qu)d ex hoc loco Pauli contendant legem in tota hac distulatione de iustificatione tantum ceremonia vis sicere e non legem moralem. Nam hunc clamitant promisionem factum Abrahae praece,'isbe, ut quae creata una cum hominest: atque ideo inferunt, aut uanum Ube hanc Pauli

argumentationem, aut contra solus ceremoniis ualere. H, quemadmodum superius ctiam una notatum ect, in hunc modum restondere licet. V inllum pactum ait emi, ibi nullam caceptationis testimonium cst. Sc dum secta est promisso Abrahae, nullo pactu si fuit de usu.cia operum. Igitur nullum extitit acceptatiorinis operum intimonium. Non cimn pcra, ut

ipsi Pupillae nobiscum fatentur, intrinscca dig.

142쪽

nitate meritoria sunt, sed acceptatione Dei o ratione pacti.

3id igitur lexis transgressio, is is

num gratiae addita fuit, donec ueni :sol φret semen cui promissiim erat, ordi nata per Angelos in manu Mediato ris, Mediator autem unius non est, Deus uero nutest.

Tertia obiectio est. Si Lex non iustificat, cur ergo data ' Videtur sane fri ira data et t. R cndet Paulus, Legein non esse frustra dat a sed habere fluum usum, addita enim est propter ad transtrolones, non quidem tollendis sed reuti restilandas ut isto pacto homines deueniant in agmini otionem fui peccati ci commeritae damnationis: Vnde cir ad promisbum femen impellantur, ne quo a Legis imaledictione nemo liberari potest. Atque hoc est, quod additur,donec ueniret semencm promissu in fuerat qua si dicat Lex substruit promisioni , ut homines coerceat usque ad Aruentum feminis prouufi L qtulat autem hic Paulus de tota lege C externa ilia tota adimim stratione qua uetus populus regebatur usque exhibitumi iam. Porrim Id nunc est Ecclea , ylsi retineatur lex Moralis plures sunt cause, Fie

143쪽

quibia postea pluribus dicetur. Quod autem sequitur ordinatu per Angelos in inani Mediaes toris,scilicet Mosis, sola trirem appositifime R expliean digresiunculam esse dicit u ira fulli, dilet erimen facit Paulus legis C promisionis istis Et in erat angelij. Est autem haec summa discriminis.αλία inuti dati in per Angelos in manu Mosis Meditatoαlenusti is Eliatig lisim alitem per Christis eundem

Mediutorem Core Magetium excellere erigem dubium non est. Quod aut em additur meis diutor autem ιnius non est, non tu itum de Mori l ur ο ν se, sed in genere intelligendum est. Cnemadui j la naedum enim Moses ueteris pact mediato su it. Ita Christus noui pacti inter Deum offeriori; sume hominem offendentem mediator exi tit. Eo ' Vnde Eliangeli C promisionis dignitas pα

mala paret. Quod equitur, Deus autem Unustis est, facit ad confirmationem superiorum Perastili tritie inde ergo ualet ac si diceret Deus emper murai ah ittitit olet fui similis Ono ergo semel decreuit non it laicin mutat. Proinde nequaquam existim indum est,

ain quod ex abroget promisionem Abrutra do

ctum.

. ob si Num Ie igitur adtreris prosmissa Dei Absit. Nam si data esset te quae uiuificare possiet ei ex

144쪽

COMMENT IN

lege esset iusticia. Sed conclusit seris i , Plura omnia sub peccatum ut pro , a missio ex fide Iesu Christi daretur astus

credentibus in Quarta obiectio cum dilutione Silexdmi natet promisi gratuitam fert salutem pro misi uidetur esse contra legem lex contra promisionem . inegi detis hic Paulus a ne legis, ta ostendit qno promisi reddatur ibiustrior ministerio legis. Atque ista hunc modis

argiumentatur a destructione antecedentis destructionem consequentis si Lo dcta est et

rect uiuificare. Ergo ex lege non est iusticui. Probatur Ufluvitio a contrarι,efectu Lex comclusit omnia sub peccatium, Igitur lex non si bearat a peccato nec uiuificat. Sed cur ita sis

provisi ex fide Iesu Chroti, id est, ex fiden

lesum Christum daretur credentibus, id est, ut credentes fide consequerentur promissum uotie

Prius autem quam ueniret si

de sub lege custodiebamur, consi elusi in eam fidem citiae reuelanda

erat.

145쪽

erat. Itaque lex Paedagogus noster suit ad Christum , ut ex fide iuuificas

Exegesis est uperiorem enim sententiam de biot tis o Myse exponit hirius vii duplici similitudias fis rum xx m Ucm carceri comparat,deae inde Pindugogo utras aptifime usum legis coma nonstrat. Vt autem hae similitudines rectius in

nil telliguntur, quid lex quidq; de hoc loco siv

nificet notandum est Lex riuaue hoc loco neque legem moralem tantum neci emeremoniM, Cr

M toti Regimen, politiam molli, quae lege Dei constituta fuit significat iec . autem hic significat obiectum de nempe Chris

laeni, in quem credimus iam exhibitum ex uam mutum si carne, siue tempm ipsum notat noui testamenti, quo clarior quaedam gratiae Dei δ' reuelatio per praedicatiotiemi uictimam Meso: . dy yy contigit. His cognitis apertiores edd n 1 ur similitudines proposita in hunc modum. Quemadmodum carcer se habet ad captiuium, ita lex Mosaica ad populum fruetustuam, Sed

': a captiuus e carcere eripitur Cy liberatur dato

146쪽

tempus fulbe nimirum usque ad Christum eri

hibitam docet. Vnde iam colligitur exhibito Christo non debere ullos adigi ad politium Blo, sulcum euritus legules cruandos. In hunc moudum explicata similitudine, ben G uerborum Pauli tirior scitur. Antequam, inquit, ueniretfdes, hoc est, clarior gratiae reuelatio exhibito

christo sub lege, id est, sub regimine e Potitia Nosis custodiebamur in eam fidem quae reuelan da erat, id ast usque ad tempus exhibiti Christi

in qui ides clarior extitit. Neque hic patribus adimitur fides, sed tantum. modo significatur litirius coramque reprocntari nobis, quod populo legis per eremonias, totiusque Potitia Mosaicae statum obscurius adumbratum fuit iacia ecte hsaiso intermem patruam: nostram

Nn metio, ta m Mod tantum. Nam ut id tas . , Christum exhibendum crediderunt, ita nos ill

P - 4χhιbitum credimus, a Mati gustrior est no*itru de quum illorum. Quod enim illi in f guris habuerunt, id nos rei a posidonius Abieeta ruauia seu comparatio haec ect Clielmadmodum paedagogus se habet ad discipulos, ita se habet lex ad populum Iudaicam, sed Paedago

go certum moderationis tempus praefinitum est, nimirum tempus pueritiae. Proinde T Lex praefinito tempore cessare debuit. Tempus au

tem legis urabat talitam usque ad christum.

Igitur illo: tot

147쪽

Igitur Christo exhibito ex non amplius bibliis gait homines intelligendum est hic legis uocaribulum totum Mosaicam divinistrationem comae plecti, ut supra admonui idque ideo ut ex fideri tifcuremur, quemadmodum Pauluε hic aperiste subiungit. Sed quoviodiae fuerit .igo gus usque ad CH RisTVM, Cristrum admhuc aliquo munere fungatur,4 L quomodo aburogatum Ube legem intelligendum sit, ait cι explicandum uidetur. in modo tarm eruet it Paedagogus ad Chrolum in partibus legis C earum finibus clare pesici potest. Purtcs

legis recitantur tres, praecepta e morta , tu dicti, Certioniae. Praeceptacituque cium nor viam uerae iustici noluntatis Di comantonstrabant hominibvi, C cum iniusticis ho*mines accusab int simul admonebant alisei quaearendam esse iusticiam, si modo maledietionis bententiam, quam ex in omnes trangressorta pro nunciat, eu idere uellent. Unde tametsi obfictorius, ad Christum quaerendum homines per ea gem impellebantur. Nam dium propria experia

entia teste legis iusticiam assequi non possctit, C M iam adducturimi Aternam iusticiam auudirent, nisi perire mallent confugerent ad quro rendam sis iusticiam, quae fol. de accipien*da erat Endet in Ur Damelis, tibi Domi*- 'ne iusticia, nobis autem confusio faciei. Iudicis Mosesta

148쪽

COMMENT IN

Mosaica minus mihi uidentur ad christium imἡpulisbe nisi qu)d communia e crebra errata poαpuli C in delinquentes animaduersiones posuit aliquo modo ad erratorum medicum impellere. ceremoniae scacius Christum adumbrarunt,ut circumcijse,ablusiones,sacrificia, ut de alijs tace. um circumcisio enim, quia fuitsignaculum uasticiae fidei, semen Abrahae promissum, hoc est christum mistice praedicauit. Abi oncs omnes admonebunt Iudaeos sordium peccatorum absterigendarum per Mefiam. Sacrificia lapice uicti, viam futurum adumbrarunt ta lis furali intel tigi potest utrum adhuc lex Paedagogi aliquo in

nere fungatur an non. Nam quantum ad cerea moniacta Iudicia imb quantum ad totumuit, ne regimen Mosaicum , nullo nunc prorsi Paeαdagogi osticio ex fungitur. Nam tota oeconomia Mosis, adueniente Domino, sublata est. Verum quatenus ex moralis proponit nobis rusticunormam, π arguit nos peccat utque etiam bulli quadam sciplina coercet carnales, Paeduagogus existito impellit nos, ut quaeramus chria tum iustificatorem, nisi malimu in peccati noastris perire adunc etiam facile coistare potest quomodo lex abrogata sit C quomodo non sit abrogatu Lex Moralis duas partes habet. Qua. rum prima est norma uitae perpetua. Altera fide promisionibus, comminationibus appen

vita

149쪽

rix arvia uita nec in hac uita nec in futura abolebitur Dei enim perpetuam dilectιonem 'li erga se .fam creaturam suo ordine requirit. comminationes conuersis sunt abolitae, iuxta dia αα ctum Pauli, non sumus seu lege sic με gratis. Uyticiis ueni ad Galatus . Christus pro nobis factus esti Dulci ualedictum Promisiones autem sunt ph ruisset uri, k in Christo. Veruam qn conuersi legi mores totivi um, cum sua damnatoriisententia obnoxij fiunt,iuxtati di i illud, Maledictus est omnis qui non fecerit omnia udia quae scripta sunt in libro legis Lex Ceronomauis tau lis Mosis abolita quidem est quo ad usium, sed non ιν quo adsignificationem Nam res quas figurabanta μα:l ceremonis sunt Ctcrnae. Lex iudicium quo ad

eis es is usum est libera, potest enim ea magistratu uti uel non uti, prout uis fuerit sapientibus legisα- lutoribus Atauantum ad fgnificationem ditiis Id net,perpetua Et Nam politia Moses,regni Christi : thiis ut pilapi erat.

Adueniente autem fide non amaplius sub paedagogo sum US.

Applicatio est posterioris similitudinis quae - , is supra satu declarat eis. Per fidem intellige clarici riorem graim noticiam, 'ae facta esst exhibito Christo, cui supra etiam annotauimus.

Omnes

150쪽

COMMENT IN

Omnes enim fi lii Dei estis per fidem in Christo Iesu.

confututis obiectionibus redit Apostolus ad confrinutioncm propositionis, O argumcnatatur a causirin diuersitute se disserentia. Credentes sunt Fili Dei per fidem, ut in Chimst usu flunt. Igitur operuntes non sunt ni Dei per legem Proinde nec lege iustificantur. Locus Jic ob eruundi de dignitate hominam crea dentit iuuugelio, fiunt enit adoptat in i bos Dei, ac ut membra Iesu Christi censentur

coram Deo. Fuc dignitas merito monere unum:

qtiemque nostrum deberet, ne quid coninuiter euii aut1s Dei indignum.

Siquidem quicunque baptizasti estis in Christum, Christum insduistiS.

Quomodo Fili Dei fant credentes ostenadit, nimirum cum incorporantur, ut ita dicam Christo crisius membra sint. Cuius incorpo rutioim efficax Ombolom est apti mus, quo promisitionis uerbum obsignatur. Ombolicaraa

-- . , tio Baptismi alibi explicata ect O eruetur hie locus de uero ubi Bapti mi, qui est admonere nos

senuis