장음표시 사용
41쪽
ine rebuisset. Porro varia & indigna se panum putabat ab Hi
spanis, hinc mala malis rependenda & vicem cum usuris, veluti centesimis exsolvendam esse. Quarto urebat ipsum, quod Romano Imperio, ad curam quondam prae deceruorum suorum, ut putabat, spectante, sibi invisa gens Austriaca potiretur, nec omneS nationes ad consilia gallicana unice respicerent, nec eadem comiter revererentur. Vlterius insatiabilis cupido gloriae Henrico inerat, per nova instituta, novas gentium catastrophaS, aususque hactenus inauditos, nomen aeternitati consecrandi. Nominatim sexto mire sibi placebat: futuro summi capitis, atque universi Christianorum Imperatoris titulo. Iam sibi post imaginariam sub ipsius auspiciis,&ad arbitrium ipsius compositam unionem, ante tot hominum myriades, tot militum legiones splendidissimo magnumque regem decenti apparatu incedere, suis gratissimo spectaculo, hostibus terrori, toti orbi miraculo esse, de reipublicae Christianae salute, de Portae Otto mannicae rerum summa, stricto regali ense sibi decidere, & Herculae dignissimum triumphum, inter totius mundi acclamationes agere videbatur. His Isive vaticiniis, sive iucundissimis somniis, Henricus agebat, Vel
rectius agebatur. Non peculiaris tantum sibique soli inditiassectus stimulo, sed omnium istorum magnatum, de quibus poeta: Igneus es illis vigor re coclestis origo,
glorum, di Germaniae procere , ad conflandum illis odium obiecerunt. Et hac accusatione, per omnes potentiorum aulas, tanquam certissimo classico, emeacique dato, ad pugnam communem signo, contra utramque, Austriacorum stirpem usi sunt. Singula aut forum loca allegare, non attinet, loquuntur id, omnes istius seculi, ipsoruin etiam Gallo-
s Sic enim ipse In voto septimo, p. 7. apud Alb tom. II. a Deo orat: do me sire gagner en pers. ne uno balaille, contra is Roγ E' EJagne, Pour revange, de tant, de meaDκ , qu si m a sit, I une contre lo
42쪽
ccquid silperest, quod Sus. IIa opponamus, testi, ut videtur locupleti, magnaruinque rerum sat prudenter in toga, de sago geriarum gloria illustri λ Enimvero nec hic responsio deest, initio su Livs Optime intellis bat veterum regulam: arbor honoretUr, cuius nos umbra tuetur. Deinde noscebat ingenium regis ' 6. laudum ad assentationes, usque cupidi. Tertio divinum, ' 7. quod sVLLivs Regis sui coeptis, quae Per in quindecim praecipuaS provincias, reipublicae Cnristianae Gescriptionem, ad Gentem Austriacam avita hereditate, patriisque in Germania sedibus&laribus excutiondam collinaabant, inesse credebat, experientia certissima rerum omnium magi stra, tam aperte δc luculenter refutavit, ut plura addere otiosum foret.
g. IV. Sibi itaque quasi soli, diu habuit ' i. Henricus noster, suas, de futuro unionis Christianorum systemate. meditationes: neque aliter suadebant, cum sublimitas illarum
6 Uude, PEREFix p. πι. rationem redditurus, quare iusta reginae indignaritio . atque ira, ex Henrici pellicatu concepta, maritoque faepius ostensa, parum prodessent, ad flectendum, rectamque in viam reducendum, semel ab ipsa abalienatum animum; ita philosophatur: La Reine, do βneore, I ' emporta, avee raisin contra Mad. d' tragues, G en falsettier plainter, a tout is monde. mis ce n erou pas se m Ten, degaeneri eoru du Roi. ii eut mDux van. qir elle eut sagement dissimula, sondepulse. Le Ros aimoit, a etre FLATΤΕ. yr. Qii bus irascimur, eos re Deum odio habere sepe crediimι7, eadem fuit sui Lu in hoc argumento, religio, idemque de Austriacis, regi sibi, que exosis, iudicium. Vnde, Regis sui ad depressionen i ct amictionem illorum tendentes conatus, ct pro hoc scopo, excogitatam regnorum Christianorum divisionem, divivum opus, ct a Deo inspiratiun consilium, appellat. Sane, si diligentius novum testamentum, di praeciis pue e. V. Actor. legisset, versic. Ig. v. characterem invenisset, operum consiliorumque divinorum . quod scilicet, ab hominibus impediri nequeant, sed suCCEDANT. Applicatio, ad iuventum X V. provinciarum
in gloriosae domus Austriacae exitium excogitatum, tam in proclivi est. quam imber quando pluit.' ι. Λdhibenda hie est fides, eollectoribus adversariorum Sullii, utpote, do-eumentis authenticis innixis. Quorum sequentia sunt, p p. it. II. t ter tesquellos meditations, quequo lauabies cT magnisiquσι , q eris pus-
43쪽
tum tot domi & foras, alia subnata negotia, quae disserri non poterant, sed praesens remedium exigebant. Praecipue bellum cum Hispano lusceptum, nec non in ipso Galliae sinu, mutua civium Catholicorum & Reformatorum odia, factiosorum studio , malitiose protracta & gliscentia, seposuis, pro aliarum gentium bono, conceptis votis, ad proprii regni mala respicere, atque ante omnia, circa horum curationem, consilia maturare, iubebant. Imo praeterea, contentiones simultates, riXaeque cum regina, non sine mutua culpa, crebrius in familia, thoroque Hemici, excitatae, illius animum, tot taediis atque molestiis distinebant, ut & res uxorias, minus feliciter, ac perperam succedenteS, inter causas referre cogamur, ' a. quae, arduum, ac tu se sat magnae molis opus, plus vice sim plici, magis adhuc inaflicuerunt&retardarunt. Cum Vero, pace Vervinii '3. cum Hispano anno MDXCVIII. post varias pro
sent etre, is Rot ne Missa pas, de ter tenir longues p. 29s. t. VI. no, minatim definiuntur decem anni silentii huius ann es , reneisses rem fermes; dans lui mente, hans en uoulair, rien declarer euPerremm , ns me ne, en confier aucune partie, a ses plur specieux mini ras . ni serviseurs, qu ii n' eut austa evant, daPantage advanc , tous ira preparatos . γ' il avolt iures necessires, polir faciliter, les commenoemenis potimuites. progres s perfections, de Ies havis, Oplendides s mapns, Aquas dessetns, of ant incussament. d' aecroure s augmenter, dextrement, amiablement. sans bruit, rumetir, ni donner I alarme, is personare-s anaities, assi ames N associatims, avee us Hur pMisyanιes dominations etraveres, Fc. adde p aps t. VI. a. Testem, asserti nostri addi cimus, Archipraesulem PgREFIxvΜ, hominem gallicum , x praecipuae dignitatis clericalis virum, quod utruinque, eius testiinonio. non exiguum robur conciliat. Verba cires, p. 431.2 ita fluunt: mis la Reme fa femme. avolt tin extreme chagrin, deson lii bretinete Icandaleux, qui ea est, a toures hcures , des piequanteriuentre eux. L' em1 F, s is deplai r, de ses broviluries domι si ques, retar dolent assurement, P execution, du GRAND. DESSEIN, γ' il aucis. E forme, pour is bien Ie repos perpetueι, de la cheretient , potir Iadfruction. de Ia pnisfunce Otromanne. 3. Conditiones, huius pacis, in quas utrinque comentum, item, quaestiebrae, remorae ct dissicultates, negotio Pacis obiectae fuerint, reeitat
44쪽
crastinationes, inita, extraneae inimicitiae, sublatae essent, Henricus exsolutum; magna curarum parte animum apertius so- lito, ad vastum splendidumque coeptum, denuo rursus adiiciebat. Celebrabatur illo tempore, per totam Europam, ' 4.
Elisabethae Anglorum Reginae, summa sepieotia , rerumque
THvANva p. 7ba jeq. Ecuturum uo hujus Piscis conclusione, computandum esse, novam illam periodum, in qua conlilia, unionis magis apparere, ct coram cummunicari, coeperunt, eX FERE FIX P. 40. cx ceristius adhuc ex Collect6r. ad Persari Stili. ιom. V. P. Eo I. constat.
4. Summa Reginae Elisabethae sapientia, rerumque, ab ipsa gestariun amisplitudo. non tantum ex iis, qui Anglorum S Gallorum hist oriam con
r. F. eius i. p. ltae. eq. σc. patvscit, sed ct papae: qui orbis imperio, dignum censet, ut de Henrici nostri fi qui virtutes ipsius , magnas ta --
comparabiles, damnum per eiur mortem, Frane ae illatum, irreparabile dicit, nec se, tanto auxilio, atque coadiutorio destitutum, apud existeros amplius. Operae pretium famarum, vel aliquid, gloriae dignum ausurum, p. 2 4. t. III. G P. 2ψs. 24 . tona VI. Susi. satetur, nec non
succetaris Elisabethae. Jaconi L qui prudentia s felicitate imperandi omnes fnde usque, ab Augusto principes, istam superasse, seriptum in
proem. don. basia P. S. apud CAΜDEN. reliquit, magnis re fide dignissi. . mis testiuaoniis, luculentissime, si res evidens, demonstratione itisipet egeret demonstrantur. Cum vero Henricus, non tantum sat magnifice, de huius incomparabilis Reginae, aulini dotibus sentiret, sed utri- . Usque regni rationes, eundem, ad sinceram amicitiam cum illa conis flanter colendam. manifesto invitarent, illico anno 16OIὶ de communi. Colloquio, super arduae, unionis universalis opere . instituendo cogita. bat. Itaque ex condieto Regina Doveram, Rex Caletum, quo deinde ex locis, e quibus brevissimus, ab altero regno, in alterum traiectus est, facile in mutuum conspeehim, conveniendi & utrinque, Coram fermones miscendi, opportunitas esset, proficiscebantur. Et quamvis -. . deinde, ut fieri solet, de ceremoniis re ritibus, se invicem excipiendi. . inter utrosque reges, eonveniri non posset. millis tamen hinc inde, internunciis, de magni momenti negotiis. ut re de ipsa unione tractatio suscepta est, opprobavitque Regis coeptum, Regina. Prolixius liaec eis narrant, Collector Susi. seps ciι. t. m. p. aqt. Ira tous sequelles. si
45쪽
gerendarum providentia. Vnde, Hemicum cupido subibat, ut cum Elisabetham, Doveram accessisse intelligeret, Caletum pergeret, ibique, Rhonio usus internuntio, quidnam, de instituto suo, sentiret, ex ea sciscitaretur, magnum utique pondus. toti negotio, si tantae Heroinae, suistagio se probaret, accessurum esse, satis certo persuasuS, Neque vero adeo, Elisabethae displicuit, Henrici inventum, quin illi, ex quo schema inspexerat, suum quoque calculum ' s. adderet. Quod tamen,
ne r appronat . mais P admirat, di fant, ne Iepouvola formari do plus
s. Suffragium Elisebethae, omnino suo msdo, ambiguum, atque eonis ditionale est , applaudebat enim, Henrici conatibus, sub conditionet Fourvvqus, ter nnyeus de P execurion, se passent trouver, doni, po-ρn regara, les plus grander docuites, con olent, en tin accommo. dement, der diverses, re tons, sans guerre, a reduire, en appro. ehanse galli , P etendue , δε domisation, force G pusiance, totis tesnotentats chreriens, doni certo republique , feroit computi p. a . d. I. illud obiter observandum, quod circa historiam, de colloquio Elisabeisthae oe Henrici, relationes scriptorum, non satis ex asse sibi invicem respondeant. THvAms pso. t. V. nil de Reginae ad Doveram accessu memorat, nec CANDEN p. 373. ille, Elistbelliam, ita ad BIRnNivla Galialiae legatum, loquentem introducit: quod hactenus impotens. Regis eo.
ram alloquendi desiderium, eam renuuset, nunc magno solatio esse, quod EIRONIvM , virum virtute praestantem , qui tot egregie factis , latι no. minis Di famam, distulisset, eoram videre T complecti liceret Te. Hie autem, de his omnibus, Plane silet, imo per Thuaneam narrationem ipso quidem non nominato) falsa quaedam, in Reginae, cum hironio habitum sermonem infarciri p. Da. in D. notat. adu. ι. IV p. so . t. V. vitr. Walimniatra t. m. p. a7S SUI. colis L .
46쪽
utrum vere 3c ex animi sententia, an vero in speciem tantum& quodam Henrico, qui gloriam dc laudeS aucupabatur, placendi studio, factum sit haud definiverim. Sed, per solam
pacificationem Vervinensem, quippe quae tantum, contra vim bellicam, ab Hispanis metuendam, securum esse iubebat, nondum omnia Henrici in vado constituta, atque ita composita esse videbantur, ut sine ulteriori cautione ac hibita, stante pede, ipsum unionis opus, aggredi posset. Igitur, ne tot vigiliae, a tanto tempore, circa introductionem novi veluti inter Christianos seculi, novaque communis reipublicae sormae, si deinde ad rem ventum esset, in cassum consumtae, Omniaque, iamdiu apud animum tam speciose cogitata, tanto solidioribus superstrui fundamentis viderentur: duo, ne in limine deficeret, praemittenda esse, iudicabat. Primo, ut singulas Christianorum gentes, divullas hactenus de non tantum, circa bona
huius vitae dissidentes, sed quoque, circa ipse religionis ad futuram vitam spectantia capita, inter se disceptantes, atque in studia plane contraria scissas, sibi invicem iterum landitus con-eiliaret, earumque animoq exacerbatos, non tantum intep se
pacaret, sed Ze erga se ipsum, etiam bene affectos redderet, amieitiaque in perpetuum duratura, singulas christianas respublicas undique colligaret. Deinde ut exquisito studio, administros eligeret, quorum fides, non tantum experta & i temerata esset, sed quorum ope, Galliarum regnum, coli, augeri, de ad maiorem splendorem, adornari, imo omnia ita, ut Gallis, tam a vi externa, quam motibus intestinis, nihil ampliuS metuendum restaret, fiduciamque Henrico in propriis Viribus ponete liceret, componi possent. Pro quibus obtine
dis, denuo quinque sibi agendae existimabat. Initio, ut cives Gallicani, edicto publice promulgando, in pace vivere, dea
mutuis, quae a religionis diversitate, utrinque timebantur iniuriis, sibi temperare, iuberentur. Secundo, ut regnum Galliae, non leviter obaeratum, ab aere alieno liberaretur, Zin mina rite contracta debita ratione expungerentur. Tertio , ut
Pax Verriniana, sublatis, qui adhuc supererant scrupulis, de
47쪽
in Sabaudi gratiam, live forte torrima, sive data opera, in eius conscriptione, non latis provide relictis dubiis, plene purga
retur, atque novo consilio sapienter confirmaretur. Quarto, ut amicorum societas, novis accessionibus, pertractis novum
in foedus, lautis conditionibus, plurium regnorum, principibus locupletaretur. '6. Tandem quintum, post fata Elisabethae accessit, Ut primo properato iuturm unionis schemati, quale Elisabethar quondam exhibitum erat, ea quae praesenS, rerum facies expOlcebat, curate adderentur. 7. f. V.
6 Transtulimus haec ex .epis. ποοem quam Collectores sirpe allegatorum Sullianorum adversariorum tom V praemiserunt, ubi paulo latius gallice reseruntur. Ex his quinque praemittendis, Praecipue cura pacis religiosae Henrici, peculiarem laudem meretur, quod sanguinolentis Jesuiticis consiliis posthabitis, reformatae religionis homines, in suam prole etionem recipere, illorumque securitati, egregio illo, Namnetensi edicto anno MDCVili. conscripto, regioque sigillo firmato, Anno vero sequenti demum, gravissima Remphatica regia oratione praemissa, pr 'mulgato, amplum praesidium, circumponere voluerit via. Duan. p. 7Sa. o. seq. d. I. rom. M. Formula, capitaque unionis, qualem Elisabetha, sibi oblatam uiderit, non satis plene, nec in una compage in Adremur. colle I. ME. exlii. hentur. Nihilominus, particulas & Dpgmenta quaed m, inter Henrieum ct Elisabetham, hoc passii actitatoruin, nobis conservarunt ead. adversi. V. p. aor. seq. initio in commune consultabatur, ut legati, arcanorum capacissi ini,fidei atque dexteritatis expertissimae, ad tentandos, Reges Sueciae, Daniaeque, nec non Eleetorum, Praelatorum, Principum S reliquorum Imperii Romani Germanici, regnorumque Hungariae S B liciniae or- , dinum animo , quemque consiliotaim, de pristina imperatoris eligendi libertate, regnique Rohemiae ct Hungariae privilegiis, iam sere anti- . quatis, restituendis, inter Reget D ct Reginam, ventilatorum, gustu in haberent, sciscitatum mitterentur. Deinde, si haec probarentur, ut me notio quoque fieret, consilii circa XVI l. provincias Belgicas concepti, cu ius summa esset, ut ius autocratoriae ipsis concederetur, atque in unam, liberam immediatamque, rempublicam collectis, nullum amplius, Imin' peratoribus homagium praestandum reflaret, sed sussiceret, camerae Imperiali, in praesentia Electorum, quos inter Gallus, secundum novi systematis rationem, computatur, data in decori speciem dextra, quotiescunque Imperatorem mori contigerit, qualemcumque fidem adstrin.
48쪽
. V. Postquam Elisabetha, anno MDCIII. mense martio, satis cesserat, multum quidem, de spe sua remiserat Henricus utpote consiliis, monitisque prudentissimae Reginae, quibus adiutus, res tra Galliae regnum, sat feliciter hactenus gesserat, imposterum nunc circa gravissimum, quod unquam ni
debat animum, sed iam in Iacobuin, quem Elisabetha , ita populo iubente, atque Volente, succedorem sibi in regno constituerat, oculos coniiciebat. Decernebatur itaque eodem, qui Elisabethae mortiferus ei sit anno, in Angliam Legatio, cui perspectissimae probatissimaeque fidei, apud Regem administer,svi Lius destinabatur. In speciem, Ut peneS Iacobum, de noviter susceptis regni fascibuS, gratulandi munere fungeretur,
revera autem, circa rem maXimi momenti illius animum periclitaturus. In mandatis enim arcani S habebat, ut non qui. dem
xisse. Rρlicta coetera, toti Westpholhe licenti , tam laudabili novae rei publicae corpori, si Plene sorte ab Imperio divertendi cupido subiret, se fggregandi atque affoci:,ndi. Tertium, Helvetos attinebat, quos eo-mitatus Tirotensis, aliisque Austriacis subtrahendis spoliis, ditatos Rex ct Regina, iisdem legibus, quas iam de Belgio adduximus, libertati restituet e meditabantur. Et hoc egregium, ut videbatur utrinque. institn- . tum, cum Sueeo, Dan O ct reliquis, quos iam iam recitavimus communicandum esse credebatur. Quo vero omnia, magis ex Henrici ocElisabethae votis, atque animi sententia gererentur, curarum onus, is partes aequales dividere placebat, ita ut partium Elisabethar esset, Reges septentrioni imperantes, ad seceptanda communia consilia persuadendi. . Henrico apnd reliquos, praecipue maxime sibi vicinos, opus strenue
49쪽
dem, tanquam legatus, & quasi Henricus ita imperasset, ve
rum tanquam propria rerum magni momenti, curio1itate vexatuS. tentatuSque, in secreto, cum rege Occasionem collo quenci nactus, ' a. fidem Regis atque silentium, ' speciose dedecenter obtestatuS, sequentia, per modum quaestionum '3. a canarum, cautissime exPoneret, &quid regi desuper arbitran- .dum, iudicandumve videretur, expi1catum iret. Primo, an non optandum esset, ut pactis inter Henricum&Elisabetham, ante biennium conventis, adhuc staretur. Secundo, an non e re esset, ut omnia Christianorum regna, CivitateS, in unam rempublicam, coniungerentur. Tertio, an non eXoptandum, ut gentes omnes, una cum Christianis per Europam, in quindecim dominationes describerentur. Quarto, an non deliderandum sit, promptum atque esticaX remedium, quo CV m ma- gna illa futura respublica, tum singula eius membra & quindecim dominationes, in perpetua pace, conservari ponent. Quinto, an non expediat, divisionem gentium, ita definire, ut dominationibus stingulis, sua aequalitaS coustet, nec altera, alterius vires valde notabiliter exsuperet, quo mutua odia, sunUltates atque mutuae aemulationes ι cessent & longissime absint. Sexto, num ne conducat, bono temperamento adhibito, ri Xas, disputationes & contentiones tollere, atque cum pulvisculo veluti, eseere. Septimo, an non optandum, ut Imperii Flectoribus& reliquis ordinibus, pristina Imperatores eligendi, libem
a. Satis quoque ingeniose dextreque, hae cautela ubique, maiorem spe. ciem dictis, argumento communium, fere cum Jacobo sacrorum in subsidium vocato conciliare noverat Sullius, formula inter agendum identidem repetebatur: ia ne, parti pas eu qualites d' ambas deur demon mattre, mais comme serviscur particulier de V Μ. G bon Hugue usi s prenant interesse en P exaltation de sa grandeur I ρνοκριrit , F de tour seus de la mes me Religion. Item: je dis ceta simpliment demes imaginationi antatases Nemore even ir es part extreme passDon. ques at, νοur la conservation I accroissement de ma rιllion. Extant haec p. ara t. III. Colle A. Sud. sub rubro: Memoiret potirosole de his misst , sur usqueb des stoinis it trouvera bien, que Mon.
50쪽
libertas restitueretur. Octavo, an non optandum, ut limites sinitimarum Rerumpublicarum, quam accuratissime designentur, ac tam perspicue describantur, ut in futurum omnem niundorum regundorum iudicium quiescere & cessare posse
Porro, an non eXpetendum, Ut omneS lites, inter gentes Christianas, non tantum sopiantur&componantur, Verum e
iam arma Christiana, copiaeque staterno quasi foedere inito,
pro communi causa, iungerentur. Vndecimo, an non optandum, ut quiete inter populos Christianos, semel firmiter stabilita, nummi, qui alias bellis illorum civilibus, impenderen-
tur, expeditioni, contra insideleS iaciendae, perpetuoque militi, in hunc usum conscribendo, alendoque destinarentur. An non duodecimo, consultum sit, omnes Christianorum principes, ut decidendis controversitis suiS. praecipue, iis quae occasione succcssionum, aut praesentis partitionis tractatus, emergere queant, non vim & arma, sed arbitros &compro inissa adhibeant, aliqua ratione obstringere & obligare. Tan- dem decimo tertio, si quaedam civitas, inter Europae christia nos esset, CuiuS Imperium, tam ab extraneis, quam ab ipsis civibus ambiretur, interim uni, eandem perpetuo possidendam relinquere, per prΟVinciarum ipsiUS civitatis situm, periculose sum foret, an non conduceret, in eiusmodi ciVitate, talem rei publicae formam introducere, quam seminuS, copiarum.christianorum dux, sibi aptam, commodamque, iudicaret. Quoad reliqua. Sullio ab Henrico committebatur, ut Jacobo pericula, quae tantum non omnibus Christianis Imperatoribus, a magna 4. Austriacorum de Hispanorum potentia impenderent, tu . culenter exponeret, monstratis Hispanorum technis & in chinationibus , quibus aliorum regum subditos ad frena mo denda, renitendumque, continuo excitarent, stimulos illorum studiis, Indorum divitiis per se iam satis animatis, facile addente pontifice Romano. Summopere praeterea Belgarum cauia
' ubi hae cantilenae egient, vix opus est, ut loea citenturi cum in to