장음표시 사용
91쪽
commodemus. Descriptio arbitrii nostri ex adduehis iam suo haodo patet, potest tamen plenius ita describi: Es arbitrium
rationibus innisiIur, re ad tranquit Iarem pacemque communem partim corssio σ argumentis 's. partim vi estque armιs rFIit pendam aut recup randam ordinatur, ob omni eo ' 6. qui potenIta viribusque propriis confidere potest, nec per propriae suae ciuitiatis rationes impeditur , fecundum regulas cum publicae irum privata salutis gentium, probe inter Me temperoras, eo eveniente fiaciendum, atque inter bellum turos,
dem iam implicitos, exercendum. . , .
II. Vtilitas huius arbitrii, praecipue ex fine suo probatur. Eo enim ipis, quo ad publicam tranquillitatem tendit, illam que aut recuperat, aut tuetur, satis insignis eius usus se prodito
sa. Ita vocamus, non a lege quadam scripta, nec enim inter gentes iusseriptum datur, sed a lege iive regula per sanam Yationem e consideradiicine atque inspectione natus gentium collecta ct illata. t i: : . η3. Huius praecipua cura habenda est in satu naturali in quo summi Im, peraules inter se vivunt. Nam in hoo flatu homines nocendi volunta-- tem vix aliunde, qua ui ev potentia sua diiudicare ct moderari solent. 4. V. C. ut tandem humano sanguini parcatur, Vita socialis restauretur, commercia disturbata redintegreutur Sc. de quibus postea in causis institiae.' sue. Naturalis, humanaque agendi rat o suadet, ut omnis magni negotii primordia a bonis verbis, ct ab amica persuasione capiantur, minae, vigatque coactio in subsidium mitioribus couliliis non proficientibus, de
6. Rationes in sequentibus afferentur.' . Propriae enim civitati peculiaribus pactis,.ct ratistne ipsius regii an lineis ' 'ris, ad curam atque ad tutomen praestandum tenetur: reliquis autem vi. cinisque tum demn m. si apud suos cives boni rectoris ι . conserv.itoris ossicio iam defunctus est. Neque Vero alias cum fructu aliena tractat, qui popria male gerit. Qui propriae domui non bene praeest, dicitur in sacris, nec ecclesiae Dei recte providebit. Res domi enim bene compositae, sunt quasi fundamentum, eui utilis atque proficua extraneorum eura solide superstrui potes . Nec enim diu pcregre circa extera haerere potest, quern rationes di inesticae perverse supputatae, ad sua redire iubent.' 8. De quo pluribus deinde in temperamentia arbitrii.
92쪽
Nam pacis emolumenta, atque utilitatem abunde in praecede libus recensuimus, & demonstravimus. Atqui ab hac demon-- stratione ipsius arbitrii laudes utilitatis pendent. Nec enim . utilitate finis in tuto collocata de mediorum usu amplius dubitare licet, cum finis mediis cum suas laudes, tum reprehenissiones quoque suas, pro re ncta conciliare soleat. Nec est, quod sorte, quis arbitrium nostrum pacis remedium esse ne- Vare, atque ita, si illud ex verorum mediorum classe expunis Nerit , 'hum sive utilitatem eidem abiudicare velitia Siquidem '
ab omni aevo satis constat, quod ope huius arbitrii plura gra viae bella sopita, ipsicive belligerantes ad pacatiora consilia de- flexi suit. Quam publicam praxin hodienum frequentior e
perientia testatur ,&4mposterum comprobatura est. Imo pro- .pe ab num dictu videtur, arbitrium, ut supposuimus secus - dum p dantiam pacei promovere Volentem, suaque potentia Isuffultum promovere valentem, operam suam inutiliter pro comita ni pacis bono collocasse. Nam si valuit, atque voluit - serio agere, sine effectu agere nequidem potuit. Interim A
-bitrii nostri usum oppugnandum, sibi non ita pridem sumsit
'ABBAS SANCTI PETRI, quo remoto. abiectoque hoc pacis r
medio , Systema unionis unice & solum thronum conscenderet, & exinde orbi universo ius redderet iustitiamque ordi- naret, Initio monet aequilibri arbitrium non impedimento esse - bellis suturis i nec han avertore ca) nec tollere belli causas, hominumque affectus ad bella pronos nec litigiorum per . . urbi trium, semel compositorum, aut decisorUm, Pecutorem, i vel conservatore, adesse. Vnde fieri, ut pleraque sine usu, i sine duratione inter gentes consultentur, perque aequilibrii a 'bitrium concludantur, defensore scilicet aliquo nec existente, -nec contra audente. 3 ' Imo arbitrum non raro ipsum, prO-- priis necessitatibus behisque, quominus aequilibrii curam ha-- bere possit, districtum detineri 6 Bella post tot aequilibrationes frequenter exorta, quam parum securitati communi aequilibrii arbitrio prospiciatur, sat aperte evincere. 7 Si vel maxime concederetur, per aequilibrii arbitrium, aliquatenus ad versus bella externa principum inter se metuenda, medicinam. M a parari.
93쪽
parari, in aprico tamen esse, Quod rebellionum & seditionurn,' adeoque bellorum civilium semina & pericula, nullo modo eiusmodi arbitrio tollantur. 8) Merito quoque circa aequilibri arbitrium, quietis in speciem semel partae, certitudinem, atque constantiam desiderari. Facile enim regna semel aequi librata crescere, successu ter'poris, aut decrescere, proinde- . que totum aequilibrium des frui, atque immutari. 9) Eo ipso,
quo rationes aequilibrii saepius turbantur, fieri, ut commercitorum continuationi parum praesidii exinde accedat. Tandem sto) constitutionem & conservationem aequilibrii, longe ma--gis sumtuosum, quam unionis societatem remedium esse, imo - unionem, quoad omnia hactenuS allegata capita , arbitrio, . praeferri debere.
f. III. Enimvero totus hic Abbatis sermo simillimus est,
i sequenti contra medicamenta nostra usitata. facile conficiendae Orationi. Medicamenta, quis laudet, quis cum Assyriorum amomo, quod homines immortales reddit comparatum eat. . Initio medicamenta nostra non avertunt pestem, vel aliud comtagium in suturum ingruens, latiusque serpens a) medica--menta non tollunt omnem materiam peccantem, humorum
que corruptionem, sed morborum causas, & ipsam praecipue mortalitatem etiam post crebram propinationem, in homini- bus relinquunt. Nec 3) medicamenta licet aliquando vim morbi cessare faciant, atque hominem aliqualiter pristinae sanitati restituant, aliquem medicum huius simitatis perpetuum. eustodem , sponsorem, & consepvatorem comitem habent. Quare proh dolori medicamentorum ἀurae tantummodo . palliativae sunt, nec in perpetuum iniseris prosunt. Audiuntur . querelae de febribus recidivis , quibus ispius mortales se
Cumbunt, toto apothecaroruin apraratu non obstante, frustraque implorato. Imo At illud sue) a Muibusdam non imme- rito contra medicamenta adducitur, quod aliquando ipse medicus lecto defixus, morbisque acutis vexatus, aegrotum a cedere, eique succurrere prohibeatur. Vlterius 6)tot morbi, tot contagia, Ubique eXorta, omnique aevo nota, iustissimas
adversus medicamenta querelas emitant. Imo quamvis 7)sorte
94쪽
forte sint, qui contra malam aeris temperiem, sibi sitis seliciter medicamentorum usu prospeXerint, aut eorundem potatione saepe reiterata, contra toxica extrinsecus hausta pros
cerint, longe tamen Plures sunt, qui interno, pravo corporis habitu in dies latius se diffundente, partesque Ianast trahente, .contabUerunt, mortemque oppetierunt. Nec illi M a vero aberrant, qui inter artis medicat desectus curationum instabi- litatem durationemque exiguam, recensent. Vel 9) id quoque medicis vitio dant, quod Omnibus suis laboribus, non veram, & nunquam aliquando corrumpendam senitatem restia tuant, sed solis diluciἡis morborum intervallis, commercia orum constanti exercitio oppido noxiiS, Obtentis, acquiescant. Tandem to) frequentior & tot vicibus repetendus medica-. mentorum UsuS, valde etiam sumtuosus est, ut proinde dolaudato amomo, abunde in orbem invehendo divendendoque, miseriis humanis landitus medendis, tandem aliquando me--rito deliberandum sit, atque scrio cogitandum. Sane nitidi argumentorum hic mutqvimus,& tamen quilibet, quam vane talia omnia perorentur, intelligit. Nam rebus in humanis,
- - circa malorum emendationem, non optimum remedium, sed
illud, quod prudenter inveniri, haberique potest applicandum est, Cicero L. 3. de ossic. ait: ad rem gerendam, qui accedit, . , caveat , ne id modo consederer, quam illa res honestast; sed et- .' iam, ut labeat e tendi facultatem. Praetticabilia igitur frustra culpantur, atque impossibilia frustra laudantur. Deinde nec plane desunt, quae si obiectiones Abbaris non penitus redarguant, ad vim tamen illarum notabiliter infringendam, ab que imminuendam conducunt. Nam i)esto, arbitrium no--strum legale non tollere BELI A OMNrA in futurum, laudem tamen, nil ilominus meretur, quod componat, Vel avertat BEL-- iLVM ALI OD praesenS. aut imminens. a) Non exstirpat quidem propensives , affectusque hominum malos, subtrahit tamen ipsis fomitem, atque nutrimentum, dum potentiam exorbitantem ad iustos limites reducit, nimium bellandi pruritum, vi & armis moderatur, vel etiam circa posscssiones in futurum uacisas, aut hereditates Obventuras, partes ad tra - . M 3 sige
95쪽
sigendum persuadet. Arbiter cum iis, quos socios assumsit iple curat, ne arbitria offectu destituantur, aut aequilibrium frustra stipuletur 4 sumcit, quod quaedam arbitria succedant,
atque ad metam perveniant. Quod. autem interdum aliter e
veniat, vel arbitri culpa , vel indeclinabile sorte fatum subsit.. 33 Si unus arbiter ad tempus deest, aderunt alii, nec enima arbitrium beneficium monoculare est. 6 Concedamus, non obstantibus arbitriis multa bella orta suisse. Sane, si arbitrium aquilibrii penitus cessasset, verosimiliter oritura fuissent plura. adnuc, aUt plane seruitus vicinorum universalis potentiori
rape, ni ob ex positus esset, in infinitum grassaturo. 7 Con-Hitiones, civiliaque bella, hodie in promptu principibus
. est miles perpetuus, ut hinc inde magis metuendae s ni mise- rorum subditorum oppressiones, quam corundem rebelliones, . amiseditiones, 8)Estoe arbitrium:non in perpetuum prodest, . quiS nescit, quod etiam palliativam curationem, ubi plenisi fimi roboris recuperandi spes decollavit, grata manu accipia: mus & laudemus. 9 Suffciat, quod hactenus arbitrorum Opera commerciorum usuS de tempore in tempus , alias sit abSque hoc fuisset, . vel plane periturus, vel in potentioris O- ninibuS noxium monopolium degeneraturus, conservatus &, interdum restauratus fuerit ) Gentium libertas est res in-astimabilis, ubi neminem sum tuuin factorum poenitere debet.. Imo et si aliquando nimium magni sint hi sumtus, cogitandum cst: fras non culpes, quod mutare non potes. - f. IV. . Maior dissicultas restare videtur eirca arbitrii lega- - 1is, cum ex capite aequilibrii. tum quoque ex alia praegnanti - ratione, per vim interponendi iustitiam. Nos, uti in quaestio- . ne de utilitate factum, initio causas iustificas in medium prO.. seremus ,l deinde, quae in 'contrarium moveri possunt, una iacum 1olutionibus nostris addituri: Quoad primum iterum diiuncte procedemus & boni Ordinis causa in certa cspita to-ε tum argumentum digeremus, Isi principio . quaeri potest, an- plane in genere aliorum litibus, atque bellis, & quidem. vii armata se liceat immisc eέ atque: arbitrium suum interponere.
96쪽
endi, aut tecuperandi idem tentare 1as sit. Tertio, an praeter aequilibrii favorem insuper aliae causae arbitrii nostri exercendi iure gentium dentur, & ad quaenam summa capita, hae revocari, quibusque rationibus suffulciri, atque corroborari quCant. Quod primum attinet, in eo facile omnes habemus consentientes, quod per modum consilii a suasionis amicae principi quidem non tantum lineat, aliorum disceptationibu S, aque
concertinionibUs, tanquam mediatorem intervenire, animOS-que eXacerbatos prudenti ratione mulcere, sibique invieem 'conciliare, sed quod haec opera plane laudem mereatur, atque per regulas communium officiorum humanitatis gentis erga gentem praecipiaturi: Nec enim principes gentiumque rectD-
res sibi, miscue commodis solis nati sunt, uti quidem Romanorum doctrina de stipulatione insinuat sed magnam Officii quoque partem sociis, amicis, imo &diliis gentibus, cum
CommUnis hUmanitatis cause, tum communis Christianismi nomine debenti Verum an vi & armis, amicabili arbitrio parum succedente, compellendi sint, qui meris verborum blan-.ditiis, rationumque aciductarum pondere non moventUr,du bium videri poterat. Nos sententiam aientem amplectemur, arbitriique legalis violen um complementum, pro virili tueri conabimur. Nam iuris naturalis atque Gentium commendatio praecipue inde accersiri solat, quod non tantum circa 'singulorum hominum, aut singularum universitatum utilitatem haereat, verum magnae illius reipublicae,&societatis, quae omnes Gentes sub suo ambitu complectitur, .commoda simul respiciat, atque tueatur. a) Vti inter cives eiusdem reipubl.
gentium societate pro fundamentali lege habendum est: sALus
3 Nulla etiam Talus bello est. pacem omnes cives cupiUnt in vita civili. Nulla etium salus bello inter gentes, pacem & gentes & illarum rectores cupere debent. 3 Frustraneae in
republica, propter humanorum affectuum pravitatem, fuissent
97쪽
leges naturae 6 frustranea lex de salute publica , inanes
enim de belli noxietate, paeisque praestantia observatio futura erat, nisi collatis in commune bonum consiliis constituta suisset, illa regnum. principum, aliorumque magistratuum divina ordinatio, quae hisce vim & essicaciam, addit. 8) Eadem ratione Gentium iura, salus publica, pax & tranquillitas humana, vana & inania Vocabula essent. ni legales arbitri darentur & concederentur, qui tam necessariorum bono in promotores, &. si opus sit per Vim assertores forent. Quis vero u sive naturalis rationis principia cogitet, sive ad sublimio rem divinamque revelationem attendat credat, Deutra sanamque rationem hominibus quidem singulis .inter se, de sua solute, atque pace emcaciter, per introductionem civitatum summorumque Imperantium constitutionem, prospicere voluisse: integrarum gentium curam autem abiecisse, adeoque litibus in republica civilique statu, saepius, ut dici solet de glande legenda. de rebus titivilitii susceptis, per reges, perque magistratum reliquum, tam promptum, atque salubrem componendi modum prasripsisse, Gentium vero controversiis de maioris momenti causis enatis, non sola pecunia, sed tot ho- . minuim crite, atqUe strage eonstantibus, nullum plane' exitum monstrasse, sed effusionem sanguinis, terraeque ipsius devastationem, perpetuam, atque aeternam ecte iussisse. q. V. Sane alia omnia cio suadent, utriusque iuris divini,' atque naturalis meditationes. Hoc enim Hὶ non constituit finem, sine mediis, aut metam sine via ad illam perveniendi, . adeoque pacis salutiSque humanae obtinendae, servandae, atque recuperandae modOS, horumque arbitros custodes & executores, utique esse Vult, quia pacem salutem quo ipsam existerci& conservari volt. Clarum etiam & perspicuum ciet noscitur in hanc rem decretum divinum, divinum enim mimen principes esse voluit: Sui regne σῖciales. RegnUm vero. divinum non in tra unius reipublieae cancellos continetur, sed per orbem terrarum patet. Vt i3 adeo princeps non tantum, quodnam sui muneris sit respectu suae civitatis videro, sed quidnam in universo illo regno divino,. cum aliis principibus, tanquam col-
98쪽
cos , aut hostes iam . ante portaS discurrentes abigendos, sed etiam ad avertenda sutura pericula, &ad tranquillitatem communem, ubique in gratiam piorum, quoad eius .fieri potest procurandam , datus est. ImO 13 quo si aeso formula com- .
elu'ehmen und ει uuias abόκhlen &c. tendit, quam, ut Omnes boni, arbitris legalibus nostris, qui consiliis atque auxiliis suis coeleste pacis donum, tam suis ci Vibus, quam vicinis, vel in
yraesens salvum conservare, Vel laetium redintegrare, atque firmare, ves plane semel ademtum, reducere allaborant, fortu-nlitissimum laudabilis sui studii successum, atque bes ignissima sata apprecari debeant. Neque i 6) il lud praetereundum, quod
la rarissime intra certum tractum, Veluti conclusa maneant, sed regulariter, omni Vehementiora incendio, latius gratantur, atque vicinoS una ruina Rcum trahant. Imo i7 licet non nisi apud pauciores videatur esse, belli sedes, mala tamen &incommoda, qua perpetua bellorum consectaria sunt, ad plures Omnino pertingunt. Praecipue 08 aliorum sive in confi-: nio habitantium sive longius disii torum bellorum molestias, illi principes de reges, qui ciVitatu commercantium, negΟ- linque sua longe lateque eXercentium, gubernacula tractant, abunde experiuntur. Vnde I9 non raro accidit, ut proprio rum quoquet civium flatus. atque conditio, capiti suo legalis arbitrii munus iniungant, &domestica necessitate ita poscente, si mitioribus mediis nihil proficitur, violentiae instrumenta armaque militaria submini Hrent. Vt taceam leto quod sicuti divites in mundo eapropter adsunt, ut pauperum indigentiae subveniant: ita quoque potentes magnique principes, ideo ad' id fastigii a Deo evecti esse videantur, quo aliorum non aeque benevdentium nutatiotii succurrant, atque Vim ulteriorerer
99쪽
an nsis gentium circa hoc arbitrii institutum deest, ut deinde ostendemus, suerunt enim ab Dmni aevo, qui tacito gentium consensu, Occasione R. offerente, littor bellantes intercesserunt, pacisque eonsiliis, aut verbis, aut etiam vi locum essecerunt. Nec 22ὶ sapientum effata eX. longinquo quaere da sunt. Sic THEMisTiVS in oratione ad Valentem: 'reges, quales exigit sapientia. non unius Ni creditae gratis habere ratiomem,' ait, sed totius tamani generis , non Romano um, non Macedonum, hed hominum amantes. PLATO puniendUm censet, qui vim alteri inferendam nota arcet. Ex mente vELLEii LA ILilli se debent aliori in billis interponere, qui non parentem co gere possunt. Praecipue Christianis HVGO GROTIvS commendat, ut Christiani e9m unius corporis membra Dit, alii aliorum mala perseentire d beant. VI. Audiamus nunc, quae in contrarium afferri soleant. Ne vero tumultuarie & passim argumenta. sua advessiarii nobsis obiiciant demus iis advocatum facundia & eruditione quon
ducit, quod ad iovem tantum, non ad Dianaedem, vel alium . pertineat imperio finem imponere bellantium dissidiis, huius esse pro auctoritate dicere:
Nec i et temere cuicunque ad faciendum vires sunt, idem facere licere, nisi imperii iure. prauit digladiantibus. Nec 3 tantum pacis lavorem esse, ut quilibet de plano bellum ge- .rentes, ita assari queat: conquiescitestatim Q Iacem agite, auroim utrique vestrum adhibeto. Nam 14 talem pacificationem inter ea esse, quae fieri non possuΠt, multa siqui lem esse, quibus pax egeat antea discussis confectisque, Alexandri gladio non undiqde fumcieme. Neque 3 molliorem iussum: pacem
facite, rationi re AEquitati tamentanea in . aut vim expectet, qui unoe instas conditiones repudiat, adhibere licere, hi si i tra minas subsistat. Dei enim esse Jani templum aperire, claudere, nec fas esse in illos, qui iudicem non habent, vim cri' ercere veste. Nec 6 illum penitus excuseri, cuius haec assi
mi summa esti Vesra dissidia meis utilitatibus intercedunt.
100쪽
- multisque meam rempuboeam, re magnis detrimentis. ametunt. Hinc tus meum. revocare vos a diridis, re s f qui non sultis trahere. Nana hic alterutrum disceptantium apte regererepssse: nulla ratio iuvat ius suum in alieni iuris sminutione collocantem Nos, suum quisque ius persequimur: tu obtentu iuris tui nos Dis impedire, quominus consequamur ius nostrum. Si nostri iuris disceptotione tua utantur commoda, nudo id no-sro consilio , adeoque nes nostra culpa A, nec tuis utilitatibus invidemus, nec intercedimus. Nec 7 arbitrii causam probari, si quis ita argumentetur: qui spernit auctoritatem paeem suadentis S aequaI iustasque condimnes ostendentis, iue iustitiam
endit re ius itis patronum, hocque ipsis inensi re iniuria ad
arma follicitat futurum arbitrum. Etenim non ad omnem OL fensam, mox ad arma prosilire fas esse, quemciue summoen Imperantem non ad alienum 4 sed ad silum luciicium cau6runa inomenta examinare, suoque iure, si ita visum, sua commoda super alterius monita habere. Porro 8) in speciem quidem adduci: sancta est, communi pacis vinculo nexa human, inter Ie gentium societas; quam violavi, qui bella protrahunt o in hos proinde violatores, quemvis principem militem esse, si quod peccauerunt. emendare cessant. Enimvero initio hanc societatem primario findere succurrere infirmis, 'deinde huius
dictata iustitiam causae sequi debere, non pro arbitrio, ted spectato partium iure demum aliquid demere, aut addere, per vim autem adhibitam malum malo sanari. Tandem 9 frustra quoque dici: vim hanc arbitrii non hostilem N noxiam, sed amicam, quasi'Iahuarem esse. . Nam medicinam hanc mois dum excedere. Et qui iusto bellum suum se putant persequi. iniquum sxistimant, se aliis quam mediis pacatis . ad pa
VII. Nostrum nune est, ut de singulis. his obmotis dubiis dispicianius & arbitrium legale adversus eaὸem in tuto locemus. Primo haud inviti concedimus ad .Iovem, vel rectios ad divinam maiestatem spectare regnorum huius mundi limites definire, quos ultra humana ambitio progredi nequeat.