장음표시 사용
371쪽
esse ideat docet mentem humanam in hac Vita non intueri divinam essentiam seu esse reale Dei, Sed SSUideale, quod Deu abstrahit a suo SSe reali ESSe
autem ideat juxta Rosmini est ipsum Verbum divinum. 300. Prob. hesis. Λrg. Ontologismu Sub quΛ-
Cumque forma proponatur, SSentialiter in hoc con-
SiStit, quod intellectus humanus in hac Vita Deum immediate intuetur atqui haec doctrina multiplici
ratione falsa ostenditur I ergo. Prob. min. q. Haec intuitio, utpote actu internus CognoScitiVUS, Si deSSet, non poSSet a ConScientia non renuntiari, quum ei intime et jugiter SSet praesen o atqui tantum abeSt, ut renuntietur, ut diligentissima refleXione adhibita ejus praesentiae nullo modo conScii eSS POSSimuS. Neo objicias hunc Conscientia deiectum inadvertentiae vel asSuetudini deberi nam en quorum ob ha CauSa nullam habemuS OnScientiam, levi- Ora Sunt, nihilominu autem etiam talia attentione nobis clare innoteScunt.
372쪽
2'. In hypothes Ontologistarum nullum discrimen
essentiale daretur inter visionem beatificam et Visionem hujus vitae, Sed discrimen olummodo accidentale consistens in gradibus intensitatis Putraque enim Deum immediate et intuitive attingeret, nec major vel minor intensitas mutaret visioni esSentiam. Atqui hoc perinde est ac ordinem supernaturalem Vertere vel eum
cum ordine naturali confundere. Nuidam dixerunt inquit S. h.), quod Deum per SSentiam Videre, non solum contingit in patria, Sed in via, quamvis non ita perfecte in via sicut in patria. Sed istud dictum contrarium est Scripturae testimoniis, quae concorditer in divina visione beatitudinem ultimam homini ponit. . . In hoc igitur una quaeque rationalis creatura beataeSt, quod SSentiam Dei videt, non X eo quod ita limpide, vel plus vel minus eam videt. Non igitur Visio beati a visione viatoris distinguitur per hoc quod est perfectius et minus periecte videre, Sed per hoc quod est videre et non videre V Q. DiSp. i. q. 18, . in . Nec licet objicere cognitionem divinae essentiae in
seipsa esse beatitudinem, non autem cognitionem ejusdem ut est Xemplar rerum uia quum Deus Sit ens Simplicissimum, S, qui eum immediate videt, SSentiam ejus videat necesse est nec potest essentia videri ut Xemplar, nisi prius Videatur in se. 3'. JuXt Ontologista objectum dearum univerSa-Estor is require to ais our in irom tangs visibi to thei invisibi Firs Cause Even hos who are periecti convincedit God 'SeriStence, a live our an Jay without thinian o Him- Boedder. p. it. P. IIJ. Non est possibile quo aliquis videat ratione creaturarum in ipsa divina eSSentia, ita quo eam non videat tum quia ipsa divinaeSSentia Si ratio Omnium eorum, quae fiunt ratio autem ideati non addit supra divinam essentiam niSi respectum a creaturam tum quia priuSAES Cognoscere aliquid in Se quo eS CognoSCere Deum, ut est objectum beatitudiniS, quam cognoscere illud per comparationem ad aliud quod est cognoscere Deum Secundum ratione rerum in ipso exiStente S. h. 2, 2 q. 73, a. ).
373쪽
lium, quum se Sint neceSSaris et immutabiles, debeteSSe en neceSSarium et immutabile, scii. Deu atqui objectum dearum praedicamus per identitatem de rebus finiti I v. g. id, quod prae mente habemuS, dum de enis, substantia, vita, et . idea formamuS, est realiter identicum cum rebus, qua hae ideae repraeSentant, et ut identicum de eis praedicatur. JamVero, Si objectum harum id earum sit divina SSentia in Sua relatione ad
CrenturAS, nonne equitur id, quod de Creaturis praedi-Cntur, SSe dicinam essentiam
4'. Juxta Ontologistas Deus est ipsum lumen intellectus humani atqui intellectus lumen, Vere et proprie
ad naturam creaturae pertinet ecquo OntologiStae, Si sibi consentire Velint, concludere debent Deum esse aliquid vere et proprie pertinentem ad nnturam renturae intellectualis I unam eamdem SSe rationem intellectivam Dei et hominis, unum SS Omnium lumen intellectuale, unum intellectum, unam vitam ci Lepidi, De OntologiSmo, C. 21, 22ὶ φ
374쪽
364 DE GNTOLOGISMO.5'. Sententia Ontologistarum adVersatur naturae humanae, cui, utpote materia et Spiritu compositae, nequit
competere modia intelligendi pure Spiritualis, Sicut angeli competit, Sed talis modus, qui necessario includit Cognitionem SenSitivam. Operatio enim cujuslibet rei sequi debet ipSiu naturam, eique ProportionAri, quum natura Sit primum principium intrinsecum operandi in omni agente Sive cognOScitiVO SiVe physico Praeterea, data immediata Dei intuitione non apparet a qUO- modo errare POSSimu Circa rerum cognitionem 4 unde Veniat Specie veritatiS, quam error prae Se fert cur denique ad res intelligendas tanto studio tantoque rationis discursu plerumque indigeamUS. 301 Thesis confirmatur suprema Ecclesiae auctoritnte. Nam Clemens V in Concilio Viennensi hanc propOSitionem damnavit anima non indiget lumine gloriae ipSam elevante ad videndum Deum. Conc Vat. in Suo de Revelatione canone docuit
'meum . . . per ea, quo facta sunt, naturali rationi Shumanae lumine Certo OgnOSC POSSO.
In eodem Concilio Card. foret et Card. Pecci poS- te Leo ΙΙΙ. sequentem propositionem, quam multiSargumenti impugnarunt ci Trutina Theologica Prop. EOSm. P. 457 , PTOPOSUerunt damnandam Naturalis est homini cognitio Dei immediata et directa. uam
tamen propOSitionem, Sicut plures alias, ob deiectum tempori Conc. Xaminare non Potuit.
Anno 1861 S. Congregatio Inquis indicaVit Septem propositiones ad Ontologismum SpectanteS, quae tuto tradi non posSint.
Denique, 1887, ie, XIII. peri decretum Post
375쪽
obitum,' quadraginta propoSitione quarum Septem ad OntologiSmum spectant ex operibus Antonii Ros minii excerptas reprobarit, damnavit ac proscripsit Schol.- uam immerito in Sui Systematis favorem invocent Ontologistae auctoritatem quorumdam Patrum et octorum Ecclesiae v. g. SS. AuguStini, AnSelmi, BonnVenturae , quiSque Videre poteS consulendo Lepidi Op. it., c. 6-19), Frangelin De De Uno th. Xi.), Irruburu PSych. V. 2, P. TO7O , ESCh PSYCh. V. 3,
302. H. 1.-Ut intellectus objectum aliquod immediate apprehendat, duo sufficiunt nimirum, ut objectum sit intelligibile et ut sit intellectui immediate praesen o atqui Deus est Summe intelligibilis estque intellectui nostro intime PraeSens ratione ejUS Omni-
ResΡ.-Dis maj. . . . Sufficit, ut objectum Sit in se intelligibile et ut sit intellectui titcumque praesenS, Reg. ut it intelligibile quoad intellectum nostrum, et ei Sit PraeSen praecise tit Objectum Cognoscibile, cons. Contradisi. min. Deus est Summe intelligibile in se et est praesens intellectui tamquam Causa illum conservans et cum illo in intelligendo COOPeranS, cons. Deu eS immediate intelligibile respectu intellectus nostri eique est praesens Subratione objecti cognoscibilis, neg. Requisita ad immediatam cognitionem sunt a proportio objecti ad facultatem Cognoscitivam. b et talis praesentia objecti, ut hoc determinet facultatem ad actum
cognitionis eliciendum. Jamvero, qui attente ponderaverit, hinc purissimam actualitatem divinae naturae cum ejus infinitate et immensitate conjunctam, inde vero limitata Vire naturale CujuSque intellectus creati, et imperfectum modum illius, Statim credo intelliget esse per sese valde verisimile non OSSe tam imperfectam facultatem suis viribus formare proprium Conceptum tam excellentis objecti. Quo etiam aptisSime declarat ensibile exemplum quo usus est Aristotele cum dixit, Sicut se habet Culus noctuae ad lumen solis, ita comparari intellectum noStrum ad manifestissima naturae. Addereque nos poSSumu infinita inaequalitate seu disproportione distare magis quemlibet intellectum Creatum ab increato lumine divino, quam oculum noctuae a lumine Soli : Si ergo non solum Culu noctuae, Verum etiam multi alii perfeCtiore non possunt solem in se directe intueri, qui mirum est, quod Sit Deus in visibilis omni intellectui Creato, propria et naturali virtute operanti SuareZ, Meta. DiSp. O S. II n. q).
376쪽
366 SYSTEMA SCHOL. CIRCA IDEARUM ORIGINEM.
0bJ. . ordo logicus, quum it quaectam viva XPreSSio Ordinisoniologici debet eidem respondere Seu SSe Conformis atqui haec
Resp. Dist maj. ordo logicu debet respondere ordini ontologico, illum exprimendo, prout St, Onc I debet reSpondere ordini ontologico ita ut a modus Cognoscendi sit sicut modus rei cognitae, et in quae in seipsis in Priora, ebent SSe Priu Cognita, nee Triplex harmonia ordinis logici cum ordine ontologico excogitari potest quod re eo modo Sint in intelleCtu quo in seipsis existunt quae harmonia non datur cf. Crit. n. 22 b quod ordo Cognitionum Sequatur ordinem rerum quo quidem verum non est universim, quum detur demonStratio a posteriori quod re Concipiantur Secundum id, quod sunt, et de illis assirmetur ille modus essendi, qui reapse illi competat. Haec tertia harmonia est illa. quae existit inter ordinem logicum et ordinem Ontologicum. 0M 3.-Id quod mens primo concipit, est ratio enti ut Sic atqui haec ratio nequit esSe niSi en infinitum I ergo.
Resp. TranS. ma, Dist. min. Hae ratio nequit Sse nisi ens infinitum in extenSione trans. I in ComPrehenSione, neg. Ohjectio confundit ens maxime indeterminatum et imperfectum cum ente maxime determinato et Periecto Cf. Ont. n. 267, 59ὶ.
5. Systema Scholasticum circa Idearum Originem. 303 Systemata Supra recenSita peccant alia deiectu, excessu alia. Et quidem defectu peccant enSiSmUS, qui
facultatem sensu SSentialiter Perfectiorem non AgnoScidi: et TraditionaliSmUS, qui talem a Cultatem agnOS-cens adeo debilem eam reputat, Ut ei ineSSe neget vim ASSequendi, abSque traditione, cognitiones ad ordinem moralem et religioSum pertinenteS. EXCeSS peccant Innatismus et Ontologismus intellectui nostro ad instar intellectus angelici dea innatas, vel ad instar intellectus beatorum immediatam Dei intuitionem, tribuentes. Systema scholasticum intellectum humanum, nec pluS aequo deprimen ne PlUS AEQUO XtollenS, Via media incedit, nihil neceSSarium X cludens nihil superfluum
admittens Totum namque 3 Stem Verbis sequentis thesis nuncintur.
377쪽
SYSTEMA SCHOL. CIRCA IDEARUM ORIGINEM. 367301. ΤΗΕΝΙ XXXI. Intellectus humanus sibi efformat suas idea primitivas, quatenus in rebus ope sensuum externorum perceptis et in phantasia depictis apprehendit quod est essentiale commune, immateriale, relictis omnibus notis individuantibus et materialibus, quae iIIud in concreto comitantur.
Stat quaest.-Ut apte explicetur origo dearum, Portet considerare quid sit objectum proprium intellectuS, Seu id, quod intellectus primo et per Se cognoSCat et quid a Parte cognoscenti requiratur, ut intellectus hoc Suum Objectum attingat. Prima quaestio Soluta manet Supra, ubi probatur proportionatum objectum intellectu esse quidditatem rerum materialium. Altera quaestio involvit nonnulla puncta, quae hic breviter XPOnenda Sunt.
305. Intellectu agens.-EX natura cognitionis liquet omnem cognitionem eo fieri, quod faculta cognoScenSassimilatur et Conformatur objecto Cognito. JamVero, quum intellectu humanus initio sit tantum in potentia
ad cognoScendum, et ad omnem actum Cognitionis Sit prorSUS indifferenS, neceSSe est, ut a Statu potentiae et
indifferentiae transeat, et huic potius quam illi objecto
Constituatur actu conformis. Quod ut fiat, a Suo Proprio objecto affici et determinari debet inulla enim alia
assignari poteS Causa, cur intellectus determinato objecto se conformet nisi influxus istius objecti. Proprium vero objectum intellectus in hac vita est quid-ditas rerum materialium I ergo intellectus, ut actum cognitionis eliciat, assici et determinari debet a quid-ditate rerum materialium. 306. Quoniam autem praedicta quiddita non Xistita parte rei Xuta sui qualitatibus et conditionibus individuis et materialibus, et quoniam nullum en COTPO- reum poteSt propria Virtute agere in iacultatem incorpoream, requiritur faculta abStractiva, cujuS Opera
quidditas evadat immaterialis et universalis et proinde
378쪽
368 SYSTEMA SCHOL. CIRCA IDEARUM GRIGINEM.
intelligibilis. Quae iacultas dicitur intellectu agens, quia activitate Sua objectum reddit intelligibile. Sen-SUS autem Sui cognitionibus ad operationem intellectus concurrunt Speciatim Vero et proXime concurrit Phantasia, in qua cognitione Omnium SenSuum conjunctae exhibentur. Ad praesentiam phantasmatis intellectus agenS, Vi Suae natUrae Ad Agendum determinatuS, Ab-Strahit speciem i. e. eSSentiam rei sine notis individuantibus exhibet menti Cognoscendam. Haec repraesentatio dicitur species intelligibilis impressa, et definitur intentionalis similitudo exhibens rei essentiam et mentem determinans ad actum cognitionis eliciendum.
Dicitur similitudo intentionalis non quod reali non Sit, Sed quia deServit cognitioni quae intentio dicitur Ci. Og., n. 7 et 44ὶ . Intellectus agens definitur illa animc facultas, Moeescit species intelligibiles eas a phantasmatibus abstrahendo. Abstractio universim significat unius ab aliis
separationem. AbStracti autem, quae cognitione perficitur significat attentionem ad unum eorum, quae in re conjuncta Sunt, alii non attentis. Triple autem
est hujusmodi abstracti alia, qua Una proprietaSab alia, quae in eadem re XiStit, Separatur, ut albedo dulcedine ' alia, qua forma a Subjecto distinguitur, ut albedo ab albo, humanita ab homine alia, qua essentia discriminatur a conditionibus individuis et materialibus, ut homo a Petro, equus a Bucephalo. Haec postrema primario convenit intellectui agenti.' Abstrahit intellectus agens species intelligibile aphantaSmatibuS, in quantum per Virtutem intellectus
Ce comploment, qu AriStote et les scolastique appelatent spece intelligitile. forme intelligitile. V nou axon Propos dei' appeter d/terminant cognition rite o intellectuel. Cette expression repondo a fonctio id genique car l'espece intelligibi V coit imprime a la aculte a determination qui en immediatementpossibieci' ac te intellectit- Mercier, Oc. it. P. 3).
379쪽
agenti accipere OSSumu in nostra consideratione
natura Specierum sine indiVidualibus conditionibus Secundum quarum similitudines intellectus possibilis informatur S. h. T q. 85, a. T, d J. Unde abstrahere species nihil aliud est quam essicere in potentia cognoScitiva Speciem, sine conditionibus materialibuS, quam repraeSentat etiam phantaSma, Sed cum hisce conditionibus. 307. Intellectus agens dicitur intellectus, non quouipse actum intellectioni eliciat, sed quia per ipsum objectum fit proportionatum et praeSen Ad Vim Ο-gnoscitivam animae. Dicitur agens, quia Ob praesentiam phantaSmati S, quin actionem eju patiatur, fit actu producens Speciem intelligibilem.
1 The two factor of knowledgerare the Cognoscitive powe and thoobjeci. The objeci, When Xternat, muStrae unite to the cognoscitive poweri mean ona likeneSS LitSeli species . hicti it produces therein But though the Sensibi objecis, o hicti the humanisoulcis directe for the acquisition o knowledge, are Sufficient to producottiis likenes in the externat SenSeS, and by thei means in the imaginatiυa, here Sensitive nowledge i ACCOmPliSheu, the are not sufficient,itti respectrio intelligenCe, hicli Dein a Spiritua faculty canoni receive into itSeli a species equali spirituat an thereiore reeirom materia Condition an a Corporea Concrete hin cannot riset that. Nevertheles the Same Corporea rea thin has a tendencyto manifes iiset to the intelligenCe in virtve of iis form. hicli is afaittiful copyii the divine idea, in imitationis,hicti it was tirought into itio reat order Eut hi tendenCy, no hein itseli sufficient need the et os a virtve innate in the intelligence, hicti virtuo supplies the deficienc by aking the objec that operates togetherwitti it insuenc the intelligenCe, a torii form an noti reasonis the materiai conditions Baa confine it Withincit Sensibi concreteness. This viriue is the intellectus agens an it innuenc on the 'hantasmata is calle abstraction, DecauSe it effect is to produc in the intellectus possibilis the spresentative species of the object s quiddityalone an not i iis individualigin conditionS- Liberatore OnUniversals P. 783. The intellectus agens must e conceived as instinctive or lincluit ' abstractive '' actio is productive Oi intelligenCe, o formallyintelligent itseli. . . . I may be heremske i the actionis the intellectus agens e instinctiVe, hy cloe it iSSuo into the reciselyappropriate activit λ h doescit essec exacti the right modification to represent the object of the SenSuous impression he tholaiter cannot directi ac upo it Therunswer lies in the fac thathotti sense an intellectiave thei Source in the Same indivisibi foui.
380쪽
37o SYSTEMA SCHOL. CIRCA ID EARUM DRIGINEM.
Intellectus agens dici solet lumen intellectuale, quia per ju operationem evadunt actu intelligibiles essentiale notae, quae PriUS, utpote Cum noti accidentalibus identificatae, potentia tantum erant intelligibiles. Unde actio, qua intellectu agen phantasma illumina non differt realiter ab abstractione et speciei
308. Intelle tu possibilis.-Species impresSa'Si quidem objecti similitudo ast similitudo virtualis et effectiva haud Vero formalis. Virtualis dicitur similitudo quae essicere potest similitudinem formalem formalis
autem, quae Xhibet ipSam formam rei cui similis esse dicitur. Hinc Specie impressa, Si SSet formalis similitudo objecti intellectum redderet formaliter cognoS-
Centem rever Autem, ut ju nomen innuit, Se non
habet ad modum termini cognitionis, Sed potius admodum principii, quatenu ejus receptione iacultas plene Xpedita constituitur ad eliciendum actum Cognitionis. Haec iacultas dicitur intellectus possibilis et est iacultas quae formaliter intelligit, Seu facultas, quoe ormalem similitudinem objecti immaterialis in se exprimit.whic is so constitu ted that o the Stimulationis the forme the lalter Sympatheticali responditi aligher reactionis it own-Somewtiata the appetitive faculty whicti Conceived a Sucticis lino tendstoward an objeci apprehende by a cognitive iacuit a good- Maher, P. 3O8 . The actio of the intellecitis pens consist in cauSin to PPearticiore the intellective faculty calle Lyra Thomas intellectus possibilis the quiddit alone in the object flere L SenSe without theindividualigin condition that determine them in existenC and thereiore it is that the intellecitis agens. hicti exerciSes the Stadaction, is calle unde different aspecis Light an abstractive Virtue. It is calle Light Decaus it malies the objeci appea to the intelleC-tive faculty a materia light malae Colour appea to the eye. It is Calle an abstractive Virtue DecauSe by it innuence it equeSterSthe sal object rom the materia conditions that bound the fame in the Sensitile repreSentation. The quid clity. hining eiore the intellective faculi in the way usi potnted ut produce incit the spectes intelligibilis informe by hicti it produce the mental Ord- Liberatore. h. it. P. 168 .