장음표시 사용
41쪽
miles dignouerit. Alphraganus si quide orbium eonii eras concauas I superficies manifestans, ni siderum diametros praetermisit uta enim inquit differentia vicesis prin Erit longitudo longior tuanae quae est proprior mercuri, 64 tantum quantum dimidium diametri ter & sexta pars eius. Lonsgitudo longior mercurii quae est proprior veneris centies sexu es septies I 67,tantum quantum dini dium diametri terrae: caetera omittamus. Quum per longitudinem longiorem convexum,& per pro a Priorem longitudinem concauum intelligat,euidens est quod deduximus. Nee tantia ex siderum dia, metris disterentia est: sed & longe maiori quum ponat ille convexum mercurii centies sexagies septies 167,terrae semidiametria continere. nos vero idipsum, eris semidiametruin centies septuagies octies IIS,minuta 3o,ia seeunda s,complecti demonstrauerimus. Est autem demonstracio qua utimur cetiissima:quam nobis tradidit Campanusint Alphraganus nulla in his vlus est demonstratione.Utcur nihilominus se lita res habeat, stras quastunque lupputa tiones numero sexto capitis septimi Ptole maicis obseruationibus&authoritate confirmabimus. CStini seri longitudo ab arietis capite supput statur:at eius latitudo ab ecliptica. Aux aequantis eandem semper tenet longitudinem in signifero οι clauae sphaerae latitudo autem eius assiduo mutatur. Tres siderum ab ecliptica latitudines solent as. signartiquae sunt deuiatio, inclinatio, Sc reflexio. Deviatio a latitudine deferentis aut totius orbis ab ecliptica sumitur: quam in circulo per eclipticae Polos de deuiationis locu transmisso lupputate par est. Inclinatio est recelliis ausis venae aut oppositi augis epicycli, a Plana eccentrici stiperficie. Reflexio est rece illis diametri quae per longitudines epicycii medias ducitur,a plana identidem eccentrici superfiacie.Gradus autem inclinationis aut reflexionis in epicycli convexa tu penicie supputadi sunt. Dum epicycii centrum in alterum umbilicorum peruenerit,maximam habens deuiationem, linea augis episcycli nusquam a plana eccentrici si perficie recedit:quare tunc sidus ipsum in auge aut opposito augis epicycli constitutum,eandem eccentrici superficiem quiete possidet. Ob id igitur quanta tunc est aes prehensa a Ptolemaeo litatis ab Miptica latitudo, tanta celenda erat eccen raci deuiatio. Haec autem oblemata latitudo mei tu ab ecliptica ψs minutorum est Ptolemaei dictione decima tertia Almagesti,capite tertio. Cu hisce temporibus vix aequantis mercuris sit in quadragesimo minuto primigra.d scorpii decimae sphaerae est enim aux eius T signa g o,in 39 completa cit nodus deuiationis qui caput appellatur in quadragesimo minuto primi gradus leonis: alter autem nodus qui cauda dicitur in quadragesimo minuto primi gradus aquaru de cunae sphaerae. Quoties idcirco epicycli centrum fuerit in primo gradu leonis aut primo aquari , erunt axes omnes aequidistates:quouis autem anno semel in virmi nodorum reperitur. Aliis autem temporibus axes inaequidastantes suntAut se secant velut in Iuna numero decimo demostratum est. Esto linea Ein qua centrum mundi sit A,B centrum aequantis, c sit centrum parui circuli qui est D G n. Dico tune, si ab Aducatur tinea A H cotingenter cum parui circuli circunserentia,dum centrii eccentrici in ea fuerit, vix eccentrici maxime ab E A linea augis aequantis, semovebitur. In quauti enim parui circuli parte iuerit eccentrici centrum, linea A H quae est linea augis per id transiens semper vicinior erit lineae A Er quare ille est terminus eius occidentalis.Id rursus deducere conueniet, i ab A,linea circulum paruum cotingens sed orientalem partem duicatur. Centro eccentrici in o contactia polito, D G aD
s in erit signorum. Ad cuius demonstrationem c Glianea ducatur Muae per ετ tertii per dicularis erit lineae Λ C:& per decimam diffinitionem primi, totus angulus A G c rectus erit. Si igitur super B cetrum,circulum iu telligamus u e per G m A ductum,& o B linea ducatur, erit per prima primi triangulus Cno aequilaterus:quas in latus B G aequale erit c o semidiametro: & per corollarium Is quarti, erit latus hexagoni aequilateri intra circulum descripti: oportet igitur B G arcum sextam partem esse circuli, seu duo signa: quummo on sit medietas,erit DG arcus A signora quod erat probadum. Si demum G n linea in i punctare te piotrahatur, ostendet in i epicycli centiu :angulus p E n I ab eo descriptus, aequalis erit angulo Eco a centro eccentrici producto. Sunt enim duo anguli 2 n I & i v r, aequales duobus E c o & c OA per i 3 primi:quare si ab vitis'; aequales anguli &CGA dematur,manebunt aequales E n I de Ec G. T quales enim sunt I Br&co A qua sint aequales uni tertio scilicet c B G per is primi. ε Pix r, terea centrum epicycli in i existens maximam habet ad terram propinquitatem :lineaq; i Λ si produ 'cat ut minima erit quae a mundi centro ad encycli centrii ubi ni constituatur, protrahi potest. CSi 1 nempe minorem dare liceat, hoc maxime fiet dum centrum epicycii in opposito augis aequantis fumrit:hoc autem non.Tunc enim centrum eccentrici ad B aequantis centium pertiretur: sol eccentri
cus idem cu aequanteaex B igitur si describatur circulus priori aequalis,fiet centria epicycli in Fr at A vmaior est A l, quod patet .ci i & n F lineae aequales sunt, quia semidiametri aequalium circulorum: demiptis ital ab eis aequalibus, quae sunt G v & B A,ut probatum est: manentia scilicet B i R A p aequalia eruntued B I maius est i A.Nam a B A angulus aequalis est c B c sibi contraristo per i a primi: I au-
42쪽
BAI maior erit tertia parte duorum rectorum angulorum:Ob idq; maximus in triangulo B I A :qua. re per Is primi latus B I quod ei opponitur maximia erit, & maius I A. Necessum est idcirco lineam A Fquat aequalis est B i niaiore elle I Λ:ac tandem I Λ seinper minimam esse.quod demonstrasse opora 3 tebat. Nec tamen I maxime propinquum cenuo mudi,ei oppositum augis eccentrici. Linea enima H ducta per O eccentrici centrum,augem indicat in is ceu sepius relatum est,si ergo stante semper eadem figura,lineam H A in rectum ac cominusi perduxetis in x punctum eccenti ici,hunc statim op positum augis esse conitabit. Aux enim augisloppolitum quod ex diffinitionibus dilucidum est ea.dem recta linea per centra mundi & eccentuci ducta iugiter recipiuntur.Punctus autem i alius est a Meti quippe angulus K AFriuum aequalis sit c A G sibi contraposito per Is ptimi, minor angulo I B squi est aequalis c u G leu B C G.Sut enim A c G & C A G anguli,in triangulo c A G inaequales,quod inai 6 aequalibus lateribus opponatur. Centium epicycli in anno solari semel tantum est in auge aequantis, α tunc etiam est in auge eccentrici,nec alias: piae terra tue solum est in maxima absistentia Quum autem in oppositum augis aequatis deciderit, fiet quoq; in opposito augis eccentrici augescilicet eccen trici tunc cu auge a Muantis constituta.Ia duobus tandem eontactibus parui circuli,dum fuerit eccen
trici centrum,ciit epicycli cetrum in maxima teriae vicinia.
Haec figuris declarate omittimus:lli quent existimemus fisguram habere,qua lingula colpiciati in qua denis distincti orbes c pulla moueantur: id enim ad haec est apptime conducibile. Nec quidem ad demonstrationem refert, si orbesas I 8 suam proportionem minime seruarint. Quae res in epia
cycli vel me iacione, et reflexione demonitrari pol cunt,m seques caput,ne nimia prolixitate hic taedium patiamus,discutienda linquimus. venus quippe & mercurius in his pari lege regutur. Hanc obiter formula conspice,qua orbiculorii epicycii coititutione deprehedas: tiinus orbis est reflexios nis,cuius poli limi A B: medius orbis est inclinationis cuius Poli c D:wicycius tandem intimus cuius Polocii alter est Ε.
CDe phosphori venerist globi figura, quantitate, motibusque singulis. Cap.VI.
Enus candido colore prandiges, maxima siderum omesu Venerit sides saltem apparens, hesperus Se luciser, quod modo eXoriete a stabis μ le,modo occidente videatur, appellata: nunqua longius abest a sole gradibus & minutis so .cumque prant ali quandomonnunqua sequitur: coeunti s Ius,venere so latibus radiis obtem. Haec stilbontem,non modo situ δύα ordine,sed& motusi varietate sequitur. Motus tamen omnes,tres particuis lares orbes & epicyclus omnimode aperiunt:quom supremus Se infimus au & promiti,gem,augisq; oppositu deserunt, mediusq; omnifariam eccentricus venereum desert epicyclum Vera tandem patebit eoru proportio. Si ex C centro A B circulus figuretur:cuius C B semidiameter in εο paneis aequas sit disttibula: a C postea in B,parte una de minutis is supputatis,uniuersi centrum reperietur D eha ractere designandum. consimilibuti partibus a C in A semouetur E centrum aequantis. Porro si lubeat ex B puncto epicyclum figurare,a B in C, partes Se minuta io metaberis, is p hac quantitate excitabitur: cuius diame, trum FN G characteres terminabunt. Sidus aute venereum F Se G punctis debet,quantulumcunq; fuerit, nuneri:quod harum partisi minuta L, secunda 3 39,& tertia is complectitur. Corbes autem distinctius clarebunt, productis Orbium dis ex Ceccentrici centro circalis, icyclum pariter Be venerem exacte conclude. tibus:quorum qui superior H I,inferior autem Κ L dicatur. Ac postremorsiex D uniuersi medio,circuli lupremus quidem H M,ac infimus L N totum
43쪽
COsMOTHEORIAE venereum globum utraq; superficie homocentricum reddentes, procreentur. Hoc nihilominus unum supererit, ut in E centro, aequans o P linatu reccentrico haud absimilis: quippe qui ad veros motus inuelligandos apprime sit necessarius . Subiectam sormulam conspice,exposita arte constructam.
44쪽
/Globi huius quascunq; quantitates ad terrae semidiametrum relatas, dor Quantitatescemur ex praecedenti capite indagare: D L quippe huius concauum, mercus' rialisq; globi convexum,declaratum est centies septuagies oeties i s terrae sesmidiametrum,minuta 3o, Se secunda s, eiusdem colligere. Huic dum veneares sidetis semidiametrum quae est is minuta, & o secunda semidiaineuiterrae adi jciemus,D F distantia a mundi centro ad centrum veneris in maxisma terrae vicinia constitutae, centies septuagies octies i s terrae semidiameatrum, νε minuta,& g secunda videbitur amplecti quam omnium hypotheasi ptimo eo esurationis genere,dicemus continere partes is inuta is somidiametti eccentrici. Multiplicata igitur DF secundo modo accepta,in quas uis aliam quantitatem primo modo deprehensam, si inde proueniens per DF quantitatem primo modo consideratam distribuatur,cuius distantiae a curata quantitas elucescet,secundum partes semidiametri terrae. Cuius oporationsi rationem, proximo capite diffuse exposuimus. Interuallorsi omaeprehendere.
A et, vel n G, epicycii semidiameter.
L M ,vel H N. totius globi crassitudo.
N L. diameter concaui venetis. Io
ride aperiunt:& ex illis circuituum magnitudines excussae, sunt quas subi cta tabula concernere licet,milliariis ac passibus enucleatas.
Milliaria luassus Venerei sicli tis an situs. Squamis seu eceentrici circunserentia.
mquantis seu eccentrici gradus. N 'uaritis seu recentrici mimitum
uaricis c ccentrici I iecundum. Epicurii cireunserentia.
Epiocii quilibet gradus. Eolavet minutum.
ctorum hactenus descriptorum orbium veneris, unica est superscies plana: tua tu, nulla idcirco censebitur planae cuiuspiam supeniciei ab alia deuiatio: nec una quam variata arium, Poloiamve absistentia. Ostem tamen omnifariam ho
45쪽
dos motus Deseretium auge motu .
Eplemi inclinatio & reflexio qua mensura varietur Maxima ina lina io. Maxima rea flexio.
Cos MOTAE ORIAE mocent icum,modicae crassitudinis decet his omnibus superinducere: ut de, uiationes modo in boream,modo in notum, in venere sicut mercurio deprohensae,diligenter obseruetur. Huius plana superficies&axis,velut inmer qcuris,sunt quidem octauae sphaerae:Esti motus eius proprius motui octauae sphaerae perlimilis quo δύ subsequentes orbes progrediutur. CC aeterum exa s
tremi duo orbes qui dissocialis sunt crassitudinis, n logum propriis motibus id possidet,a signiferi superficie semper deuiat in arcton:maximam deuiatio
nis flexio est io minutorum dum epicyclus in altero umbilicorum confluenta tanta nempe percepta est veneris in auge aut opposito augis epicycli constitutae,latitudo:quae sane eccentricies deviatio. Haec singula,ex iis qus de mera curio, aperte innotescui. CPatet hinc,nuquam epicycli venerei centru ad au sfrum deuiare: sicut nec mercurialis epicydi medium ad aquilonem. Corbis io praeterea epicyclum deserentis motus εἰ super mundi centrum, de super proprium irregularis est: in aequante tamen aequantisq; centro regularis:quo epicycli centrum singulo quoq; die naturali aequantis 19 minuta, g se da, & is tertia regulariter se dum signorum ordinem conficit. Axis huius olbis arieclipticae quando est aequidssias: saepius tamen ob expositam deuiationem eidem inaequidistans est:nee axium poli similem semper obseruat elongati nem. CHuc pertinet veneret epicycli motus exptimere, qui sicut in merci ntio triplici sunt differentia. Primus quidem in longum, quo venereum sidus
superne adsignoru consequentiam,inserne vero contra successum eorundem progreditur:omni die naturali minuta 36,secuda s9, tertia Στ circunserentiae
epicycli ab auge media regulariter absoluens: explEtq; reuolutionem ςs sesre diebus quia diebus 133,horis xx ,minutis 1 . Secundus motus est incli ix nationis,ab orbiculo epicyclum ambiente procedens: cuius poli in longitudinibus mediis epicycli figurantur. Tertius es motus resexionis ab orbiculo tertio productiis:haud lecus quam in mercutio. Dum igitur epicycli cetrum capitis nodum possidet,nulla prorsus est reflexio: aux tamen epicydi vera maxime inclinatur ad austrum: perhibetur maxima inclinatio duorum gra duum& 3o minutorum. Venus enim in auge epicycli posita: visa est notiam latitudinem habere gradus unius:& in opposito augis borealem latitudinem
sex graduum Se io minutorum: quam tamen maluit Alphonsus esse τ grasduum εd n minutorum. Haec inclinatio sensim minuitur, centro epicycli in umbilicum progrediente.At hinc incipit pars eius laua in boream referet, dextnaon austrum. Maxima autem reflexio, in umbilico sititium partium Se 3o minutoru: veneris autem latitudo si in longitudinibus medijs tunc fite
rit,i graduum dc 3c minutorum dignoscetur. Ab hoc puncto in alterum nos
nequaquam seruntur. AuXenim perpetuo M minuto, in gradus geminorum
secundum longitudinem adhaeret. Habent nihilosetius proprios motus in latitudinem,super polos ab auge virium nonagenis partibus distantes: quos in
orbe praememorato,deserete inquam caput de caudam draconis venerei,sinagere est operaeprectum. Motus autem ea mensura reguntur, ut quum epicycli centrum alterum nodorum possederit, venerei globi superficies: non diuersa
sit a plana simiseri superficie. Hinc autem discedente centro edietas quam
46쪽
LIR L Igdum contraim or sit resserio: atqui augetur inclinatio, scycli centro in borea' a m declinante: sui in nodo inclinatio alteri haud inaequalis. Aucta demum reflexione,minuitur inclinatio ad umbilicum usque: a quo tandem in capitisi, nodum, pristina dispositionem recuperat. Et ut una breuiq; oratione omnia concludam, veneret epicycli motus ea prorsus ratione deprehenduntur , qua & mercurii: hoc unico discrimine obseruato, i pars illa qu ae in mercurio seretur ad austrum, in venere consimilibus ex locis conuertitur in boream. Possunt idcirco quaecunq; de latitudinibus mercurii tradita sunt hic non ino te accommodari. Ex quibus promptum est deuiationes ab ecliptica,inclis nationes vero dc reflexiones a deserentis superficie, nos hic velut in mercurio 34. dimetiri. Fit igitur tam in mercurio quam venere,ut simul atque maxima delerentis deuiatio contigerit, maxima etiam comperiatur reflexior sed tunc inclinatio nulla. Et quum maxima est inclinatio,nulla contingit reflexio,nul
Isqi deuiatio. Quod si non his locis sed mediis constituatur epicyclus, necesa sum est planetae latitudinem si quam habeat partim a deserenicipartim abis inclinatione,partimq; a reflexione proficisci. ob id rursus sit,ut nunquam epicydi supersicies in deferentis planicie ex uo iaceat: quadrividem eius
si semper aliqua deprehenditur,aut reflexio, aut inclinatio. CNeque non hinc euidens eli tum mercuriu,tum venerem,modo in boream modo in austrum ab ecliptica latitudinem obtinere: etli veneret epicycli centrum nunquam in austrum, nec mercurialis epicycli medium ad aquilonem sese flectere vide, tur. Superest tabellam intueri, diuersorii temporum motus enucleantem.
Uetiei in in epicycio motus horarius
veneris & mercutii fidoru solis comitum motus, ad huc expositum modum sese habet. Ad sole qui hos proxime sequitur deinceps trasserendus est sermo.
r Enetis sidus quod a Graecis φω: dicitur,quoties post solis occasium apparet in P. Iccidente, helperus seu vesperus appellatur:est 3 vesper aemulus lolis de lunae:ob ita ta liune iubar pleiil dixerunt. Duin autem ante solis ortum apparere eonsueuit,lucifer M V se altet sol dicitur. Primus autem Pythagoras nouit hune eundem aliti post occasum, uita ante solis ortum apparet ei quod tamen die eodem fieri nequaqua potest sicina .rorum distariae epi dii, semidiameter, depromptae sunt ex dictione decima Alma.
gesti eapite secudo & tertio.De quibus Ioannes de monte regio epitomatis decimo,propositione teratialia Alphraganus differentia decimas exta:in eam. sententia cuncti descendunt. Ex his autem supa positis extera pro more deduximus. CVenerei sideris diametrum tradidit in partibus diametri tetis Alphraganus, differetia vicesimaprima quum inquit. Diameter veneris est una tertia,& tertia unius 6 tertiae diametri tetrastita & semidiameter semidiametri. CConstitutio venerei globi secundum laticia dinem est ut mereurii: quod de in axibus polis 've intest exisse velim. In eis rursus similes propemo dum sunt inclinationes & ies exiones. Has autem plana prorsus figura, nemo est qui examussim enus eleare possit iorganis tamen ad haec constructis, sic latitudinum omnium varietates ac earundem caussas aperiemus. Ptolemaeus ital in utro 3 horum siderum nouit, centro emercii in auge centrici constituto sidus ipsum in auge epicycii vera existem,tantam habere latitudinem,quantam habebat dum in opposito augis epicycli eonstitueretur dimitet nouit dum esset centrum epicycii in opposito augis eccentrici. Metito ital eo tulit diametrum quae per augem & oppositum auos epi emi transimittiatur, in plana iuperficie eccemici tunc ex aequo iacereupumty sideris latitudinem esse tunc eccenti
Epilogus. Cotollarium Cotollarium
tertium. In veneres In mercutios
47쪽
latitudine Quantas autem has in utrossi si e deprehederit latitudines, in contextu iplo exposui. i. Porio in eo epicycli situ tiouis autem sidere ad longitudines epicycli medias constituto, idit siderum non similes esse declinationes prioribus:sed utruul sidus latitudinem ab ecliptici quandos tralem habere, quandoque australem: ac maximarum latitudinum borealis inquam ab australi diu serentia percepta eli quini graduum. Maior deniq; in venere deprehenia est borealis G austiati,i atin mercurio maior auiualis quam arctiea. ibus satis euidens Gat epicyclorum longitudines medias abeecentrici si perficie reflecti:eccentrici I supersiciem ab ecliptica, id p pro modo* mensura invesnere & mcicutio expolitis. Dum praeterea epicyli cenuum in opposito ausis eccentrici loraretur. n. miles propd visae sunt siderum constitutis sintssi haec in deuiatione 5c exione. Centro tandem epicycli alterum umbilicorimi possidente, ex side m latitudinibu quas declarauimus habete in a se & opposito augis epicycli prehens e iunt epicyςlorum inclinationes sicut in utrossi sidere devia
rauimus.si nempe sit A n linea augis, in qua centrum mundier a quo lineae D egrediatur in eclipticae superficie lacens. Ex Ddemii excitetur epicyclusu Κ E: M a D ad c ii, linea D E per pendiculariter ducatur: intelligatur autem planeta & in E auase epicycti, & in H opposito augis c est enim H E linea augis Tsie ex obsiemationibus notus eth angulus H c D:& quum anagulus D F c positus lit rectus, nota erit proportio e D lateris ad D F alterum lavis.Quum ita 5 D H epi est semidiameter, ad D c notam habeat proportionem, manilista quocνω pro portio eiusdem semidiametri epicycii ad D pr quare & mania festa esit propinio anguli H FUMF H D,& tandem hic angulus F ia D notus erit. Sed iste F M D extrinlccus pre 3 α primi requalis est angulis A e o,ic M D C intrinsecistergo si ab eo domamus angulum H c D cognitu, notus erit de reliquus 14 D c, qui est angulus inclinationis quisitus:& aequalis κ D Ε per I spruni:arcus autem cui subtenditur est K Ε.lIac demonstratio ne uti potes:pro epicycli reflexione. Quo autem euncta eride ora lint,si ex c centro A κ n circulus maior epicritu concludens figuretur, dico in venere angulum o C κ seu eius arcu κ G esse 5 graduum di tertiae unius: at in mercurio est 4 sodsiaduum:isi arcus non est inclinationis,sed latitudinis planetae.Item voluimus passim dicere angulum κ e M seu eius arcu κ M invenere esse partis unius:& in mercurio gradus unius Seminutorum qI. Ex his nuper demonstrauimus angulum Hv c seu κ D E eiusq; arcum K Ε, qui est arcus inclinationis, in
duum N I s minutorum.Sumuntur itam latitudines in circusto maiore,inciriationes autem in epicycli Partibus tquod ec de reflexione indieate voluimus in merciario,numero vicesimo. Expositorum omnium ampla est traditio apud Ptole eum Almagesti decima tertia dictione capite tertio: Ic libro decimo ertio epitomatis Ioannis de monte regio.
De solaris globi figura,quantitate,orbium motibus. Cap.UII.
Ol maximus, udi lux de tepeties,cunctoru dux,indem cien a gubemator, flamiserorum sideria ignes sui luminis moderatione perpetuans sequente sede sibi deligens inter sidera,mediam caesi parte regis exeplo iure sibivedicauit.
Hie omnibus quide notissimus: cisis di utatio qua fascillima:quod plerosq; huc adegit,ut hac principio determinatione sumeret. Huius tamen occasione ante caput est instituae: quod sane
ad cn ista facilem aditu parat. Adde φ olobi huius quatitates ex ante dissius iis est operaepreesu demonstrare: in quibus nisi quis plane exercitatus fuerit, quae sequutur orbiu quatitates eas dissicile assequi valebit: quod proculdubio innues Ptolemaeus,fatetur se nunq conspecto sole, aut longitudine longiore, aut propiore adepta fuisse,secudu parteis semidiametri terraemisi his in luna prius apprehesis. Sed hinc ad diuerticulsi reuersi,soli tres orbes inuice contiguos deputabimus:quoru omnimoda dispositio in hune modii statim per
48쪽
LIB. I. rouia sit.Figurato ex cetro C A B eccetrico, eiusq; semidiametro CB sta partes codistincta a Cin B duae panes & 3o minuta,aut si exactori forsan supputatio, ne gaudes,minuta is & secunda 3o desumpsisse par est: D tande characteriinsadiectus uniuersi centru propalabit. Corporis solatis semidiametru accurate percepimus harum partium minuta i s Jecuda η α cotinere:quibus utrin* ab . A eccetrici puncto signatis, ea tantum magnitudine monemus solare corpus 3 donati. mox&circuli solem examussim cocludetes ex C centro excitabun GHum diatur,su perior FG,inferior vero Hi characteribus insignit .Postremo autem simin circulus F Κ omnium extimus Sc LI intimus,globum ipsum utrin* homos centrita declarantes,haudquaqua omittantur: orbes enim singuli quibus Q.
lare corpus innuitur sie propalam apparebiit jubstituta figura conspiciendi.
49쪽
Magnitudiines ad terra relatae.
COSMOTHEORIAE Partium orbis magnitudines ad terrae semidiametrii collatas, licet ex ve; vineris noto conuexo huisi i concavo decerpere. Quum nempe id colimum, terrae sei diametrum millies centies nonagies nonita MD,cum minutis is Msecundis sa colligere, sit olim definitum, huic solatis corporis semidiameter quam Ptolemaeus decimoquinto capite quinti esse vult partium 1 6d minuitorum 3o statim ut adijcietur, D B longitudinis propioris quantitas exiliet ixo partium,ss minutorum δύ ss secundorum. Ex qua tandem promptum suetit euiusuis dictantiar hoc secundo mensionis oenere quantitatem excerpere: quae eam semet rationem ad primam eius distantiae quantitatem, quam habent lxo partes, ςs minuta, de ss secunda , ad partes s & minuta 3o. Utrarun* autem quantitatum supputationem,hac sermula exposuimus F
D B, longitudo propior. D i,eoneaui semidiameter.
8 L, IOcius olbis crassitudo. ρ κ, totius globi diameter.
Coprobat supputatio Ptolemi sen
Soli, ventae N mercutiusubstitui.
Hinc paruo vel nullo prorsus negotio constat eam solis a centro terrae a, ssissentiam quam Ptolemaeus decimoquinto capite quinti ex maxima lunae longitudine competit millies ducenties decies lxio terrς semidiametru amplecti nec longioris longitudinis,nec propioris quantitatem esse cum haec i xo partium Se 19 sere minutorum:illa vero i3es partium 8cis minutorum declarata sit. Ea idcirco obseruatione sel quoddam eccentiles punctu possedit,non longe quidem a propiori logitudine absistens: cuius nempe longitudo quin que sere partibus maior est propiore, centum autem partibus longiori lonagitudine minor. hac rursus Ptolemaica obseruatione conspicuum est, Tmaiorum quosdam veneri 3d mercutio selem perperam substituisse quando. quidem distantia a lunae conuexo ad solis concauum millies centies & tricies quinquies ii 3s terrae semidiametrum comprehendit. hoc autem spatium natura vacuum permanere haudquaquam sinit: nec clemento quopiam,ex his vemixto repleti: necessum est igitur caelesse quoddam corpus illud occupare. Quid autem commodius id loci repleuerit,quam orbes a quale spatium eMacte sibi vend icantes Mirum utique censeretur,hanc luminatium intercapedinem,Venerei,mercurialisci; globorum exquisitam crassitudinem obtinere, Usbsque globos alia caeli parte locati. Non ergo tanta moles in canis frustra Permittetur. Frustra quidem permitteretur, quum ad id ne minima quidem nos ratio compellat. Sed de his hactenus..Ambituum deinceps quantita; stes milliatiis de passibus exponendae veniunt.
50쪽
Solatis corporis circunferentia. Ectent iei ambitus & eircunferentia.
Εecentrici quilibet gradus. Ecce triet quodvis minutum.
proculdubio ab ecliptica ne ullo quidem tempusculo exorbitare sol suo mo, ν--Π tu validissime testatumquippe qui eodem prorsus tramite quotannis,ex mea ridianis eleuationibus, incedere deprehensus sit. Quare hanc superficiem, cliptiae identidem superficiei parte esse, non immerito quis dixetit. Orbium idcirco augem deserentium axem po 'i,partem esse axis eclipticae caeli Reblati plus satis perspicuum est:orbisq; eccentisci axem,huic iugiter aequidistatio re eccentricitatis distantia. Ipsorum deinceps orbium motus sic nos sempe Desererium diei. Supremus concaua tantum superficie eccentricus, etsi i concurrens in, M'simus,convexa pariter eccetricus,ea ratione connexi sunt,ut infimi pars crassior supremit gracilior iugiter x6 minuto duodecimi gradus geminorum octauae sphaerae in eadem recta linea subiaceant. Quo euides est hos orbes ijs motibus dimoueriHuihus 3d sphaera stellata: etsi a motoribus aliis peculi ribus quos scilicet orbes sibi vendicant. Eccentricus qui inter hos medius est, sicut Se tota superficies hoc motu necessario rapitur: eiust centrum & axis. is circa mundi centrum & axem, circulum, columellamq; fgurant. CProgres Acmes moditur autem eccentricus Orbis proptio peculiariss motu concitatius,& secum P 'Pxi, dum signorum consequentiam,& super centro proprio regulariter: confic tenim eo motu centrum solis, quilibetve punctus in eccentrici circunferentia signarus,singulo quot die s9 minuta,s secunda,is tertia, 3 quarta de partiabus eccentrici, seu cuiuspiam immobilis, a ualisl circunferentiae. Hune ita ν motum δc in mundi centro Se zodiaco irregularem esse necessum est: et nihil idem possit in circulis diuersorum centrorum proportionali velocitate moueri. Totum nihilose ius eccentricum, totum* signiserum eodem confiscit tempore: anno inquam quem ob id solarem nuncupant. Hunc autem die/ Anni quantibus naturalibus 36s,horis s,minutis Φ9,secudis is constare Alphonsiua proa es bat supputatio. Ecclesiasticum errorem, qui tum solstitiorum, tum aequis Eee .etistis noctiorum variationem procreare solet,ortum hinc contraxisse peruium est: exim in inniquod illi annum instituant 36s dierum 3e s horarum,maiorem utpote quam q 'satis sit undecim sere minutis horae: tanquam haec horaria minuta nihili iacearent. Ob id igitur anni vulgares, . solares excedunt minutis illorum annorum ostiorum o horis I & minutis io:& rursus illorum centum,ho, vim totidem 1 horis,& ss minutis superare visi sunt.Si idcirco ex hypotheo si donemus solem praesenti anno arietis principiu, in meridie diei undecimae martii subingredi:oportet quarto post anno non eodem prorsus diei momento,sed 4 3 minutis citius, ra quippe undecima,minuto i eius de diei, idem arietisprincipiu introeat. Pari modo Se centestino abhinc anno,sit introitus se decima minuto 1,horae sextae pomeridianae. Hac ut semel dicam suppu/