장음표시 사용
61쪽
vm tisaturni stela It indicatio. Orbiu particulariti litus
elum orbem.Superficies enim plana iemi orbis,maior est plana superficieepicycli cireuliquum
haec semidiametrum habeat ab epicycli centro ad sideris centriam, claudaturque linea eliculari a rerutro sideris descripta: nee totum sidus in se contineat, sed medietatem tantum. Illa vero semidiamettium habet ab eodem epicycii cetao ad sideris extremam superficiem:huic ergo epicycio orbi totum sidus immergitur, sicut totus epicyclus eccentrico orbi & non eccentrico cuculo. Hune niti ita donomus epicycium orbem, necessum est aut rarefactiones & condensationes, aut penetrationes dimetissionum in caelis teperari Quum enim ad motum epicycii circuli sidus reuolueretur edictas eius ex. trema, epicycli circuli ambitum egrediens,in paries circunstantis orbis aut penetraret, aut illae con densat enturiaut vacuum quoddam dandum eta in ambitu epicycli:quae singula philosophiam pror,sus interimerent. Haec ex figura contextus contemplari licet: in qua sicut in caeteris tantum epi scium cuculum figurauimus: horumque epicyclorum semidiametros passim explicanis . G triane haudquaquam lupitet diuersus est olbium constitutione,sed proisius similis:hoe unico dempto quod in macie maxime declinationes eccentrici quae umbilici dicuntur unisugura opposito in ungue rea spondebant secundum ligniferi longitudine at in iove non ita .Posita siquidem auge in medio exalsi reus umbilicus reperieturriuiniano in orientem declinabit gradibus ao: se tibi orientalis ab auge panibus I r o semovebituri cidentalis vero paratibus. o. Adde his, motuum velocitates diuersas essse, ac declinationum quantitates: quas sigillatim destri5strauit Ptolemaeus capite tertio dictionis decim
terciae .c Si repetatur figura numeri decimi tertii capiatis p cedentis,uolumus innuere ex Ptolemaei obtera uaciotubus dum epicycli centrum borealem latitudi, nem habuerit,uelut in p) nunquam H I planam epia est luperlicturi, tantum a D eccenmci superficie deuiare, ut punctus νε pertingat A c eclipticae su pers em,aut eandem Pentanseat.Sic propemodum epicycli centis australem latitudinem habente, ut in G, nuquam L punctus ab E tantum deviabit,ut C B peratingens aut transiens horealem latitudinem consequaret. Si ergo de punctis Η & L id fieri minime possit, i nec presecto de aliis punctis lisperficiei epicycii acci,
dere potetit: quum illa sint quae maximam habent in. Hi natione ait ceu sphaerica figura apertius indicat.Etali demum inclinatio latitudine sidetis non variet, mrame minuiturinor liquidem borealis est in is quam in D: minorque australis in L quam in L.
De saturnalis globi figura,quantitat orbium proportione: motibusque singulis. Capta. Ummo cassi vertice saturnus constituitur,piger,senis,fiis a ditate&siccitate consectus. Eius stesta quae Placion aut Chronus dici consueuit, ignea est: vni earum quae primae sunt magnitudinas haud absimilis: eiq; praesertim quae in humero dextro Orionis figitur.Hanc Higinius solis stel
in lam ausus est nuncupare. Constat autem globus eius ,
orbibus tribus εἰ epi do:quom parteis eisdem elementis designamus,quia bus& in reliquis prscedentibus:at eorum alia est proportio. A C nempe in npartibus 3, εἰ minutis semidiametri eccentrici, semouetur D mun1 censtrum:ac in A tantundem E centrum arquatis.Porro epicycli in B puncto pro dueti semidiameter, parteis G dc minuta 3o complectitum sumi sidus F αG punctis figitur, cuius semidiameter his in partibus secunda so, & tertia 6 colligit In circulorum productione, eum qui saepius relatus est,ordinem imitare. eΣaetami orbium suurni proportionem in hunc modum Procreabis.
62쪽
Li CCaeteras globi huius quantitates non modo hoc commensurationis graea re facillimum fuerit hinc deducere: verum 3c quas ad terrae semidiametrum comparamus. Quandoquidem D L globi huius concauum, terrae semidianae quantitates. trum sedecies millies centies δέ nonagies i6iso, eiust minuta i , secunda Φο
63쪽
COsMOTHEORIAE complecti demonstrauimus. Huic ergo statim ut saturni semidiametru quae est partes ,& minuta 3o adieceris, D F partium i6 9 , minutorum ,α secundorum o,succrescet: quae primo supputationis genere est partium so, de minutorum s. Per similem caeterarum quantitatum cognitam proportio nem, omnium haec formula conficietur.
vi s cita metoe 4ntrici ea a. Quatenus terrae semia diameter in para . .
LF,iaturnalis sideris semidiameter
D H ,totius conuexi semidiameter
saturnali, lidelis amSitus Equantis seu ectentrici circunferentia IIo 3 aq
i ualuis seu eccentitet secundum Epicydi circunseremia
ID HUI UEHialcians conmtutionem, quam martis aut iovis:
discriminantur solum in umbilicorum situ. Boreus etenim umbilicus in fastumo nec augem possidet, nec sequitur: quinimo eam ipsam praecedit in si gnorum successione gradibus so. Aux nempe recentrici a x3 minuto vicem iniquarti gradus scorpii octauae sphaerae nequaquam abscedere comperitur, nec boreus umbilicus a 23 quarti gradus librae: quod in altero umbilico aeutro nodo proportionabiliter accepisse conueniet. Oummaxima tandem umbilici deuiatio perhibetur duorum graduum Se minutoru 26,eadem per orbium min petuo manens. CCaeterum,quod motus ipsos concerni extremoru orbium i ω minis tempore suum explet circus Ium quam annis is quorum bissextiles sunt,& diebus prope is6, qui dies sunt 1 3 s: exquisite etenim diebus ic s et, horis 16, S minutis i , ii signa
64쪽
OR L a et pererrat. CAtqui epicydus suprema parte ad signoriam seu satumuirrita Pp imo, seres concitatius progreditur, singulo die naturali minuta ', secuda j se ter, RA,' ' γ' tia regulariter ab auge media conficiens:reuolutionis idcirco tempus ests dies prope 3 S. est enim dies 3 s,horae et,cum minutis tr. CEpicycli inclina/ Diem inditiones ea prorsus arte regutur,qua in proatis duobus: hoc igitur unum prae, monuisse curabimus, icycli dum aquilonium umbilicum inunguem posesidet) inclinationem esse partium A., S minutorum 3o: ac saturni in epicycli , auge constituti latitudinem aquiloniam videri x graduum, sia augis opposia - -- Ito ι graduum aquiloniam: aut Alphonis authore, 3 graduum, & E minui rum. Nihilo maiores dignoscetur aut inclinationes,aut latitudines dum eps eius in umbilicomotio steterit, causa supe tori capite exposita: verum auastrales tunc sunt omnes. Haec sunt quibus ab aliis saturnus discriminaturicaetera vero quae passim inserta sunt,mani, lovi, de satumo sunt analoga: proinas de cuiuis eorum suo loco accomodanda. Nouissime tabellam intuere,qua - passus Se milliaria varijs temporibus consecta, pedite deprehendas.
c mepi sun is diebus ros I,horis I 6,8c minutis a piusdem motus Aebus ro8 8
Centii epicycli motus in die naturali centri epi cit muriri in hora
α temetus eapite quinto dictionis undecimae, turnalium eoeentricitatum manun indicit:& Ioannes de monte regio libro undecimo propositione I x. Epicycli se . tates
nretct traditur eiusdem dictionis capite sexto:& propositione epitomatis I 6,te misit a singula rapite decimo undecimae dictionis Almagesti.de quibus Alphraganus disserentia r 6. e Sammum a duobus aliis motuum velocitate, declinationum quantitate. gla sectionumque situ di eriminari perspicuum est. Ex quibus euidens est id quod deduci let eorollarium, ut quanto eccentricus alicuius trium Ita petiorum velocius mouetur, tanto segnius sertur eius epicyclus circa centrum proprium :& quo pigrius eccentricus, eo concitatius progreditur epitycius: oportet enim medium motum eccerutici, epicycli motui adiectum n tribus seperioribus Plis motum medium Moere.Praeterea ubi eccentricus pigre mouerer, iam sideri iungitur is a sides re discedens citius eidem rennietur coniunctione secunda,quam si velocius ferretur epi eius reo austem tempore quod ab una coniunctione in aliam supputatur, epi esus suam explet conficitis reuos lutionem.Si itaque tres superiores planetae dc sol nune in alietis capite coeant motibus mediis Anno absoluto posthoe Gl in idem metis principium recidet: in quo nullum superiorum siderum reperiet ut prius: hine siquidem dimotus est satumus anno selari, per Ia gradus,& i 3 minuta.Iupiter per si prium unum Ec xo minuta. Mars tandem per sex signa,&ra gradus hine distabit. Citius ideirco solsatumuin quam lauem, & iovem marte citius continget coniunctione secunda. Haec nullam ad tarunt demonstratronem, sed antiquorum obseruationibus firmius est fides adhibenda. In his denique motibus Alphoniam imitamur qui a Ptolenum pauli re dissidet, ob eam motus solis diuersitatem: quam suo loco annotauimus. In iove & saturno maiores insensibiliter eonspiciuntur siderum latitus Gi in auras opposito quam in auste ementa scit in marte vero sensibiliter.Alphontas tamen in saturno ponit maiorem tribus minutis in opposito augis recenti quam in auge:nam in auge ponit 3 eraduum,& 2 minutorum in opposito augis itium graduum,de s minutorum: eat dii serentia mosicaeae in iove semper ponit aequale
65쪽
necessitas. Aplanis a litas. Stellarum nu
De octaui, noni, δέ decimi situ, quantitate, stellis p omnis bus. Cap. XI. Lobos septem, nec plureis paucioresve, stellis totidem era a
rantibus condonandos esse eorumq3 nullum praeter expossitum ordinem solerter posse designari, ex his quae passim consertim hactenus tradita sunt,physica ratio aperte commonstrat. Atqui octauum his omnibus superponendum esse, nemo prorsus negauerit. Quandoquidem stellas fixas iugem constantem habitudinem inter se semper obseruas, se,Τimoratidis, Abrachis, post huc Ptolemai, Albateges, eterorum p o seruationes diligentissimae nobis insinuant .Quum itaq; omnisi unus idem psit motus perceptus, necessum est Aristotelica doctrina eas unius eiusdem eontinui parteis esse: non enim motus unus plurium fuerit continuorum. Id autem octauum mobile,firmamentum, aut aptanen, dixerunt: quod stellas firmius haerentes, ae nusquam errantes contineret. CHuius sane crassitudo x est supramodum ingens,quam Alphraganus aequalem semidiametro conuoxi saturni instituit. Haec itaq; quum in saturno terrae semidiametrum vicies bis millies sexcenties Se duodecies insit, nuta xs,& secunda is, unplecti definita sit,quae a mundi centro ad firmamenti convexum protenditur semis diameter,eam ipsam terrae semidiametrum quadragies quinquies millies duacenties Sc viciesquater si x , minuta s6,& secunda 3x, continere deprehens detur. Proinde quantitates singulae nostro instituto accommodae, hac sors 3 mula milliatiis Se passibus eXponentur
A mundi centro ad illinamenti convexum Firmamenti ambitns 8c circunferentia
Equatoris aut alterius circuli maioris sicundum
e Stellae omnes quς huic orbi figuntur sunt numero io ,quas omneis esus Φdem magnitudinis esse,nonullorum scit opinio: inaequales autem ob distanatiae inaequalitatem apparere. Quasdam enim infima parte crassitudinis sphararae constituunt, quasdam suprema,reliquae medias parteis possidenti Distinaxerunt nihilominus omnium multitudinem siue quod ita severe res habeat, aut quod duntaxat sensibus appareat in sex ordines magnitudine distinctos: singularumque semidiametri in hune modum se habent.
Stellarii prunae magnitudinis quae is sunt semidiameter
Perciae inagnitudinis quae Los sunt semidiameter
Oitios soci ruinae magnitudinis quae 4 4 sunt)semidiameter
Praeter has, quinque sunt nebulosae,& occultae nouem: quae vix nostris sese. ingerunt sensibus.
66쪽
CIamiam eonspice stellarum omnium ambitus Se circunserenuas,msiliariis
Miltima Pallus ciuitatum prunae magnitudinis cucunitientia Stellarum secundae magnitudinis ambitus II 6 αI 99os
tetrarum tertiae magnitudinta cucunferentia Stellarum quartae magnitudinis eireunferentia Io IIa I
Stellatum Quintae magnitudinis circunferentia Uellatum sextae magnitudinis circunserentiagoosci
ad terrae globu relatae, subiiciuntur: idq; maioribus suo ordine p cedetibus
Iupiter continet corpus terrae nouasielquacer,ec triginta tSaturnus eontinet terram nonagiet Iemel,& unam est auam Stella lecundae magnitudinis continet terram nonagies,& unam octauam Stella tertiae magnitudinis continet terrain leptuagies, & unam quintam Stella quartae magnitudinis continet terram quinquagiesquater Stella quintae magnitudinis continet terram tricle quinquio Stella lextae magnituaanis continet terram deciei tira Mars eontinet terram semel,& quin nonas Uenus minor est Ieria,eitcy Paulo magis una undecima terrae is Luna, est paulo minus una quadragelima corporis terrae a Moecutius est vicies leniet millelm a nongen elima qli inquagesimasecunda pals terrae
ε CStellarum omnium multitudinem in caelelles imagines octo Se quadraginta distinxit antiquitas:quibus siue a figura, siue a virtute nomina indita sint minime reser modo his usi rem ipsam deprehendamus. Porro habet hie orabis octauus signi serum,gradus ix latum:quem medium secundum lautussi,nem dissecat ecliptica quae uti inque gradibus M a proprijs polis semouetur, Hane signiferi latitudinem adornant stelis 3 6,non ita parum fulgetes,qutibus signa ii constant. Ab his in boream o sellae ob id septentrionales adipellatae,deuiant: rursumq; 3 6 procumbunt in austrum,quarum nulla a et diaci polo minus quam gradibus xo absistit: maximem vicina dicit solet CDnopus,ingenti sulgens claritate. Atqui mundi polo antarctico nulla propiusquam gradibus is deprehensa est accedere: quippe quum maxime vicina sit ν aut dexter,aut sinister pes Cetauri. Eo igitur fit prorsus eos aberrare,qui Nullam M. Iampiam flesiam antaretico polo subiectam,itemque numerosam splendi, im adiacentium stellarum multitudinem conspexisse impudeter glorianitur. ita profecto & ij tanquam a rationis orbita procul abscedentes prope, tantur, qui vsqueadeo visu perspicaci sunt passim promulgant sese cunctos sphaerae quos imaginamur circulos sub aequatore ob aeris ut auini inibi erais lentis serenitatem deprehendisse, etiam rubro colore donatos. Miror sane cur eccentricos,epicyclos,cunctorumque orbium discrimina, item δύ eorumdem motrices intelligentias non deprehenderintiquum illi circuli si qui vere sintnon minus his cunctis insectiles a mathematicis instituatur. Ergo qua, cunq; hactenus in orbium diuersitate exposita sunt,nemo sensu tantum quospiam deprompta coniiciati verum subiectis experientiis quibusdam,ratione
mathematica certitudinem adepta fuisse. At de hac ipsa globi octaui conas stitutione plus satis. Superiores autem glo is siqui sint deinceps inuestis . iantiz F.iiij. scio.
67쪽
CO sMOTH EORIAEgemus. Iuniores Astronomi praeter Ptolemati opinionem, stellas fixas m do ad lignorum sequelam,modo contra: ad signorumque sequelam velocius progredi rursus in austrum quandocp, nonnunquam in boream eas ferri deo prehendentes, triplicem octauae sphaerae motum non immerito instituerunt. At quum cuiusque orbis unica sit intelligentia suo orbi peculiarem unicum motum,eundemq; simplicem suppeditas,duplicem motum praeter naturam de aliunde,octauus orbis obtineat oportet. Non autem ab inferiori quopiam orbe hos desumet:quiuis etenim inseriorum proprium peculiarEma motum habet ab his prorsus distinctum: nec potest inferior intelligentia, superiorem orbem mouere. Ergo duplex hic motus a superiore quodam orbe proficiscis tur. TCaeterum superior is,qui nonus est, motum altera peculiarem a pros spria intelligentia sortitur alteru vero a superiori quodam . Quare Sc his cunactis decimum orbem, qui primum mobile sit, superinducere est rationi eo sentaneum qui motu nullo aduenutio,sed unico peculiati,eodemque simpliscissimo a persectissima omnium intelligentia progreditur. Est igitur super orbem octauum Sc nonus instituendus. nullam sibi praefiniens crassitudiri rhic signiferum habet ab ecliptica bifariam distinctum. At nullis prorsus si deribus decoratur hie orbis: nec id sane obstat quo minus zodiaci signa ea sadem sortiatur appellationes quas Se sphaerae octauae. Supremi tandem ora robis nec sidere, nec crassitudine noti, signifer pro caeteroru ratione instituitur. Partes eius singulae non minori pollent virtute,minori ve influxu & lumine, quam si stellis affatim conspergerentur. Proinde errantium siderum motushoe in signifero primi mobilis, non quidem alijs, solerter animaduertimus: st hinc valentius aut iuvamen, aut nocumentum sidera consequantur. Non ergo solistidetibus naturaliter haec reguntur insetiora. Porro troe expositi rasigniferi fi uentius sibijpsis in unguem subiiciuntur: quare 3e omnium mali eodem axe plerunm manent. Caeteri vero circuli ob id in sphaera intelliguntur, ut huius signiferi partes discretius aperiant. duo nempe coluri per eius puncti cardinalia, duo inquam aequinoctia, du6qi solstitia transmissi, coma muni sua sectione mundi cardines indicant. Inter eardines aequator medius, signistru medium dirimit:altera eius medietate in boream alteram austrum declinante. Ab hoc utrinque pari interuallo tropici recedunt,qui eclipticae limites sunt. Demum 3e polorum circuli zodiaci polos,per quos transmittunatur,ostentant. Haec igitur est mobilium caelorum constitutio naturali rati ne tradita. iniqui extra hos casum est quoddam immobile, mire lucidum i x ob id empyreum,id est,igneum appellatum. In quo teste Aristotele primo de caelo ea degunt entia quae neq; tempus consenescere facit,neq; vllis altera tionibus vllis ve passionibus obnoxia, optimam in uniuersa sempiternitate vitam,Se sufficientissimam habent:ab illis denique, teris inferioribus,aliis quidem exactius,aliis offuscatius ipsum esse,uiuet ε* dependet. Haec igitur sedes primae causae immensiq; creatoris, qui cuncta inseriora hominis potea nati subiiciens,iubet caelos caelorumque sidera homini suo ordine seruire.Italic sanctorum angelorum throni,omniumque dei electorum ordines:qui sula
gentissimo immensae trinitatis splendore satiati, caelestibus hymnis, incredis
68쪽
bili laude, eximiisq; praeconiis, sempiternum deum iugiter extollunt, certa'
tim omni modulaminum genere celebrant Se buccinantur. Illic tandem cael stes diuitiae,diuinae scientiae,arcansque incomprehensibilia: quorum nos co haeredes, felici bsque consortes suturos expectamus.
i si 1πix retn I m l eptem positio siuperflua pauciorum insufficiens soletiquorim uti uno abhorret phvsicus multu denissi alium esse ordinem orbium rapite septimo ta. UI tu inis inmin. Abrachis ante Ptolemaeu annis 26o,Ptolemaeus circa annum C A RI si s T i I 3o,Albat ni poli Ptolemaeum annis I 3,perceperunt unanimitet stellas fixas stata di imilem inter se situm habere: rem & nos hisce nostris temporibus inuatiatum conspii δεα, i. cimus. Ita igitur 5: nune se habent. Polaris stella & duae quae antecedunt incurru quae stellae sunt ursae maioris eadem fere recta linea continentur. Ab eam extrema, per extremitate caudqsi linea recta trahatur eperitur in eadem recta linea lucidior coronae septentrismiis, secundae magni. tudinis icut aliae. Rursum polaris stella lucidior buccine quae est inrisa minore & arimeth stella primae magnitudinis, eadem sunt sere in recta linea. A duabus quae antecedunt in curru recta linea in meridiem protracta,transit per ceruicem leonis & continet cot leonis quae stella est primae magnitu. dinis.Item duae orietates earum quatuor quae sunt in ceruice leonis,& lucida meridionalis quae est anate caput hydrae sunt in recta linea.Item cauda leonis & extrema caudae ursae de lucida si ab cauda, sunt in eadem recta lineamisis, media est orientalior a linea per digitum unum Preterea duae septentrionales in rapite arietis,& genu sinistrum Peri:& hircus piimp magnitudinis sent in recta linea.Item linea tacta ab hirco in meridiem ad oculum tauri stellam primae magnitudinis,transit per pedem si,nistium & anteriorem retinentis habenas, qui & agitator currus appellatur. Item ab hirco pet peodem dextrum retinentis habenas qui pes,est & cornu septentrionale tauri linea in meridiem ducta, perit dextrum humerum orionis stellam primae magnitudinis ita eadem linea sere continetur cor nu meridionale tauri. Dexter hic humerus otionis, & eiuidem sinister humerus, & canis minor pH. mae magnitudinis,eadem sere recta linea comprehedunturmisi quod humeriis dexter parum a linea deuiat in leptentrionem. Item plo ades ulus tauri,humerus sinister otionis & canis maior eadem lare tecta linea suscipiuntur.Sic linea a dextro humero orionis, per pedem gemini sequentis,in septena moliale traiectaAEadit stuper caput eius de gemini sinuetis quae stella secundae magnitudinis est.Quaitam stellas expolitas alidiis plurimas,similes semperistus habuisse perceptum sit ion immerito con, clusium est eas unius eius demi continui partes esse Potes expositis stellarum sitibus,quandam ratum cognitionem assequi: aesertim si una aut duae notae sim ad id tamen nihil commodius solida Iphaera reperiri potesti hae quippe praesenti nihil eorum quae numeris 6 & I reseruntur, quempiam latebit. 6 7 Hane autem sic parare consuevimus.T rnator in primis ligneum globum quantaevis magnitudinis sita arte expolit:eumm primo ouali potius u spharrica figura donat:mox in eius medio productaeir, lati linea,globum e uertit:lacitis in ea circulari linea, polos alterius circunuolutionis oppositos ita denim ex transuetis tortum & pollens,lphaericam dat globo figuram. Praeterea,polis duobus clauos serreos perpendiculariter iniucis:probo super horizontena quendam ligneum ilhe globus abibluta sphaericitate donatus. Quem, ut ita inuenero, Papyro madida aut linteolo prorsus in primis operior mox huic inteolis ae papyro multa superpositis, gliati que iunctis,alternis vicibus quo promptius exiccetur ad semidigitalem crastitudinem id operimentum augeo. Id demum bifariam diducens,duo hemispla aeria concaua a ligneo globo distraho:hisis ut prius abiecto tamen globo ferrumulatis, sphaera conficitur concaua & leuis: & ob id ad cunctos usua proinptior solida. Hanc subinde leni quadam membrana superest operire,sphaericitate seruatarin qua stellae cuncta I proposita urabuntur. Poraris ex sphaerae circunferent aranta eius sit diameter dignoscitur:ham, percepta,in plana superficie circulus producitur hanc aut paulo maiorem diametrum habens. Super hunc de alijs circulis maioriabus productis,totus ambitus in 36o partes distingitur:quanim diuisiones infimo ordine, earundem meti ordine supremo recipiunturiabiiciendum est praeterea quidquid intra circulum ad centru continetur: Min horizon usibus nostris accommodus. Super huius oppolita puncta constituitur sphaera secundum suos polos rodivi:& puncto horizontis inter polos medio specillum seu ealamus adiicitur: circunuolutat Iphaera, producta conspicitur ecliptica. Vinins in distantia sex graduumn alis cuculi piscreandi Iunt,etodiacum totum cociudentes.Mox in suas partes & ligna distinguitur zodiacus,sex maioribus circulis per signorum capita & eclipticae polos transmissis. terum,si ad stellas tuo sitii locandas Alphosiis tabulis animo sit.vti,iniussi est stellae longitudini ibidem reperiaeψddes gradus a, minuta Φ7,secunda 23,seu fere gradus tres. id enim eoniseerunt stellae fixae ab Alphontis ad haec usi tempora, cuca annii cu RIIo I s 3 orat nihil has mutari volunt in latitudine.Stellam ital quama piam fixurus, eius longitudinem ab arietis capite secundum signorum ordinem supputo: eaque parte ad horizontem delata ,stellae latitudinem aut australem, ut borealem dinumero,in gradibus horizon tis,ab ecliptica: Ortit promptissime locus oblatae stellae. Huic, si primae sit magnitudinis radios septem contribuo: si secundae,sex: si tertiae,qui : si quum,quatuor: si quintae,ires:ec sit sextae suetit.
t punctus quidem erit: erunt dentes stellae ilibro rutae colore. Cunctis aut saltem fulgentioribus
69쪽
stellis unius imaginis loea maginem ipsam ope plenium est figurare,cuius membra Dis stellis G
ventui quod si ad amussim tar, testium animalium dolium & non facies exterius apparebit. Potest demum in hoe eonuexo lactea via desistiari notis eius stellis fulgentioribus: sed id modicie utilitati, est. Abisutis idcirco imaginibus cunctis,ac missi nomine & natura appositis, in eo circulo maiore qui pereancri ae capi mi capita ti aiscitur mundi poli inuestigantur a ptioribus maxima solis declinatio. ne absistentes. In his demum claui firmantur,mundi axem referentes oportet denti di alteram su. pellietem digitalis latitudinis parare,utrinq; di secundum convexum, & siecundum concauum circula reman qua gradus, gladu P numeri velut inho Monte rectitentur haec meridianus est. In pumctis eius oppositis rimu ae fiunt quibus sphaerae praelati axes sie concluduntur, vi semper sphaeiae lubera sic cucunuolutio:mox calamum suis locis aduciem, aequatorem,duos tropicos, poloru circitos, duos lubinde co. ut os cardinalia et iaci puncta Indicantes figuror es tum circulorum coloralius quam emum qui per lignorum capita cransmututuIr nec demu omittenda est aequatoris in sitis partes diuisio. Consueui tandem toti sphaerκ transparentem quendam caelestem colorem adhibere: ne quae figurata fiant,coloris et alsitudine inustentur.Sic praeterea aptantur omnia.ut meridianus & h tiron lese in partos aequas & ad rectos angulos dirimant, possitis polus super horizontem pro quolibet regi otiis latitudine Iocari: haec cuncta quivis aptius adornabit, quam declarari possimi. Lamina tamen ad quantitatem quarta partis cuculi flectenda est ad vias: quae, in partes 'o distincta,umex, tremo semper adhaerebit verticali puncto in meridiano iberem circun uetur ad situs omnes regionum.Stellae igitur cuiusquam altitudine in caelo pei cepra,simulato sibi respondens in globo,tantum attollitur in hac quarta, otius firmamenti constitutionem,stellat singulas licebit per correspondemtiam dignosceret pilus tamen sphaerae Polo in tua altitudine N ad boream directe constituto. Lambriam alteram in semicirculi qualita em flexam, moneo punctis lectionum horizontis & meridiani m. nectere: ut ea cucunuoluta duodecim domorum cuspides omni hola disquirantur secundum opinio. nem Ioannis de monte legio. Nihil est profecto quod hoe praesente globo nos latere possit: quando. quidem optatas Omnescommodi tea mira promptitudine hine assequamur:de quibus non praesens est dilputatio. Dubitauerit larilla quispiam nec immerito, quonam pacto deprehensum in stellas a firmaminii praeter motum diurnum alium haberereasque aliquando ad signorum tequelamaliquanado contra p redi:quum praeter Octauu , nullum caelum sensu percipiatur. Modus autem hic est.Ueatustissimi astronomorum nullam huiusce rei cognitionem habentes,in sua regione obseruauerunt mas ximam totius anni,solis in meridie stantis altitudinemrdemum & minimam totius anni, et duo eaeli puncta dixeiunt solstitia:ita & de duobus aequinoctialibus punctis per mediocres solis altitudinea factuin est. Quumqt viderent solem ad eadem caui puncta redeuntem pristitias obtinere altitudines, nee ullo pacto vat i it,diligentius haec caeli puncta annotarum tellis quibusdam mpinquis designantea. Sicut Timocans qui repetit spicam virginis ante aequinoctium autumnale per gradus 3 sere.Aε brachis autem lsequens andem stellam reperit aequinoctium praecedete partibus lex :quam Alphonasus suo tempore: st idem aequinoctium inuenit gradibus I 3,& minutis q s. Ob id ergo eo usum est illa cardinalia puncta in quodam superiori caelo constitui: sub quo stellae fixae motu proprio proagrediuntur. Ad id etiam non paruam rationem allati variatio latitudinis stellarum: p pter quam dicere enimur firmamenti motu melle super polos zodiacit de quibus plura tradidit Ptolemaeus libro septimo Almagesti.
De trium superiorum orbium motibus singulis. Cap. XII.
Ri utri superioru orbium motus supersunt exponedi,quo id nostru institutum exquisite prosequamur. Supremus
itaq; , qui Se mobile primu dictus est, uniformi regulari
progressu supra inudi cardino,suam explet circuitionem horis 1 mluinoctialibus. die aute naturali piner reuolutionem una, quippiam aliud coficit. Hoc motu inferiores orbes, lem,planetas, cunetaq; sidera intuemur ab oriete
sensim in meridiem conscendere a quo subinde in occidente de angulu noctis prolabutur,otiente rursum pertingentes. C Eadem igitur qua de mobile pri imu velocitate progrederetur,ni quo modo peculiares eoru motus,qui in op
positum sunt,obitarent. Subseques nempe globus qui nonus est,etsi pigerrime, cotra nititur: non quide directe ,ne forsitan omnino couarius motus eius
censeatur,sed per obliquii ac super signiferi polos ad signorii sequelam, suam
explens circuitione annis *9ooo.quouis aute anno secunda 26,tertia 16:die
singulo tertia Gquarta xi Iegulariter coficies. Hic motus dictus est medius
70쪽
LIB. I. 3omotus augium 3d stellam fixarum: l sic quil inseriores orbes,orbiamqi aui3 ges Se sidera progrediatur. Non igitur quodi signti noni globi,consimia Corollariumli signo decimae sphaerae respondet:versi hisce temporibus caput arietis nonaei, minuto in gradus arietis decimae in unguem subiicitumpartibus metis oridinem congrusi obseruantibus Modica igitur adhibita supputatione,quitus deprehenderit incarnationis tepore arietis nonae sphaerae initium,arietis dees mae principio substitisse.WAtqui octaua sphaera praeter iam expositos moi Motusoruatus,peculiare habet que accessus Se receis , seu titubationis mediu motum v spim appellitat. Metis nempe principiuHirca arietis nonae caput, irculi periphe, iam suo motu figurat: sic&initia librae octauae sphaerae, circa initiu nonae.
Praeter has aute,nullae partes circunserentiales circulos coficiunt,sed titubat, incedunt quado*,nonnunqua recedui,arcuS multiformes suis motibus conscientes quod ex sphaerica figura plane dignoscitur.Paruos aute circulos exsplent haec capita, annis τοoo .quouis igitur anno mlauta 3 secuda; sin, gulo quo die tertia 3o, quarta xs sere absoluentes. Est p circuloru semidia s metrus y partiu eclipticae nonae sphae , Quo tande motus ratio dilucidior Eae ista sit,singamus paruli circulii per suu centru in sublimi medioq; eaelo constitui. Hunc sane mediu dirimet ecliptica nonae: medietatem alteram linques ad austra, altera ad boream. Ponamus demu quempiam circulu,eclipticae in par ut circuli cetro ad rectos angulos incidere: ut parui circuli sectio fiat in par res aequas: sitq; aries octaus in puncto Parui circuli maxime boreali:a quo consuevimus capitis motu in paruo circulo supputare. Tunc quide eclipti,ca octauae ab ecliptica nonae,axis ab axe,polii a polis quamaxime declinatinoue quippe gradibus quam Parui circuli pronuciatur semidiameter:at cancroru capita secundu signiferi longitudine iuncta sunt itide & capricornorii. Hinc solues arietis octauae caput, in oriente ad signoru inquam sequelam rellia iter progreditur sensimq; decrescit latitudo, dum quarta hane cosecerit. orientali pucto dum fit aries octauae,ecliptica mobilis sub immobili nus,
qua desultans iacet: axes & polos eosde conceriam: veru cancer octauae,nonae
cancru,& capricornus capricomu nouem partibus sequutur. Discedete hine in notiam parte a letis capite, deletina eclipticς crescit latitudo,ac stellae boreali orbis medietate coplexae celetius deprimi videntur in austrusin boream
verorius ad partes oppositas statuutur. Ob idq; stellae plerael meridionales,
horeales fi ut,& cotta: id variatis latitudinibus. In austrinu punctu vi aries octauae peruenerit,non modo eclipticaru polon ve, sed 3e axium maximae it inflexio: rursum cancrora capita iungetur. Per sequentem quarta continenter decres it latitudo:nulla p sit ariete in occidetalem punctu delato.Tues uide eclipticae,poli,& axes vriuturiat cancri mobile caput,immobile paratibus noue antecedinestq; in prima & vicesima geminora parte. Hinc caputresabitur in boreum punctu: realesensim augens latitudine.a quo rursum
seriem,dispositioiarnq; pristina aggreditur. Haud prosectbabsimili ratione
in libra ac caesi medietate quae ad eam pertinet laec per oppositione capiatur: dutrimen pe aries parte arctoam conficit, per metidianam libra comerat:& ea contratio. Euidens est hinc inerratiles siestas ad signora sequelam velocius Corellitium