Vita Jesu Christi ex Evangelio et approbatis ab Ecclesia Catholica doctoribus sedule collecta

101쪽

praesenti similari p0l est negotio quod ab homili patre familias u uidoque sit, qui eae iii ier sit manifestationem, et sus cibo uitatis dissusionem: ut enim

dicit Gre90rius, quando non cogno- Scitur, in Secreto est quando Veroco; mo Scitur, de Oeculi pro edit ad

notiti im eo ergo spequentius exiit, quo amplius notitiam dedit. Eae iit Orgo primo mane id est in prima

mundi aetate, Scilicet abollam usque ad Noe. 0nducere perari0s, id est juSt08 ei Servientes, nomen Suum aliis manifestantes, in tueum suum, id est in Ecclesiam militantem, cujus palmites sunt justi a primo Ariel usque

ad ultimum eleelum. Vel Segundum Chrys0Stomum, conducere Operari OS in vineam Suam, id est acquirere

recie xiv ntes in operibus justitiae et sic justitia est vinea, et palmite SSunt Virtute S. Vel Secun)d tum Basilium, per Vineam anima Sive conscientia

signissi athir, in qua laborandum St, ut amputemus palmite hixuriantes carnali concupiscentiae projiciamus lapides supi rbiae, et e XStirpemus Spinas avaritiae. Per vineam etiam intelligere possumus paenitentiam, in qua, per diverSa horaS, operarii conducuntur, dum alii in pueritia, alii in juventute, alii in Senectute eon Vertuntur. Ergo paterfamilius, per dominationem eae rati, per manifestationem; 00nducere per nultiplicem vitali 0-

res, ilia melior est praedienti saeti, quam verbi: in vineam Suam, per bonorum meritorum multiplicatio Dem. Si gradam primo positus est in paradiso, sed quia non coluit, est ejectus Sic populus Judaieus, in peciali cultu divino positus, est jectuS sic et nos positi sumuS et Si neglexerimus, Similiter pro istiemur. Ruina praecedentium ad imo uilio debet esse

Sequentium. C0ufenti0ue autem factu, cum perariis eae denari diurno ista conventio vitae aeternae pro labore pr0mis Sio Si quae quidem vita aeterna dieitur denarius. - Primo ratione nominis denarius enim a decem diei tur ex eo quod olim destem numm0SuSuales valebat in qu signissicatur pretium pr0 usu et observantia De alogi promissum ut ideo illa vita denarius dicit ili', quia pro I ecalogi ob

servatione datur. - Secundo ratione

sit gurde, quia in denari est sigii rasphieri ea et rotunda, ubi non est invenire prin stipium et inena in quo signifieatur vitae pelernitaS, et plena

one imaginis, in denario enim imago rugis est scripta in quo an in):B ad

Deum notatur consor milas plena,

imago enim Dei in Beat0s imprimitur

per assimilationem ad Deum, et rauS-sormationem in pSum. - Quarto, ratione scripturae in ilia notatur plena

scientia et cognitio veritatis quo ibi erit in Beatis. Et vocatur iste dena rius diurnus, tum quia tota vita homini g, tola etiam vita prae Sen reputatur quasi una dies, in qua numqui ima bono pere est desistendum lum quia non nisi operanti in die grati se, et n0n in nosti quippe redditur tum quia in die gloriae primo dabitur. Et misit e0s in vineam suam, quasi ab initio misit ad vocandum homines adsiidem Redempt0ris, et invitavit ad

vivendum juste, et bene perandum.

ALIT PATRIS FAMILIAS EGRESSIONES, USQUE AD HORAM UNDECIMAM. - t

egreSSUS, Per majorem mani seqlati0nem cir et 0ram tertium, sellisset a tempore Noe usque ad Abrali tui, vidit Per mi Serati inem alios stantes in for00tios0s, et diae it illis Ite et vos in Nineum meum, et quod justum fuerit dub vobis; si etiam istis ad vineam invitatis mercedem promitten S. Se cundum Chrys0Stomum, per forum mundus aecipitur in quo alumniae, injuriae, contentione , dives Sorum negotiorum dissicultates semper luna ultuosae, et omnia venalia uul. Iui Sto 0ro, anima hominum venales e X ponuntur Mercatores duo Sunt Deus et diabolus. Quidam sic caesti Sunt, ut Veiadant propriam animam

diabolo pro vili pretio, quia P0 modi ea praesentis vitae dele elatione, ut gulos et luxuriosi quidam pr0 honoribus et gl0ria mundi, ut superbi et varie gloriosi quidam pro divitiis

et bonis temporalibus, ut raptore etaVari. Talem mercatorem fugiamu et Vendamus animias nostra Chri Si O,

102쪽

si ii nos ulti it Sanguine u prelio SO.

Otiositas est debili operis desectu S.

Unde Secundum eumdem Chrys0sto

0li 0si. Qui orgi, diabolo se Vit, mortuus est; qui opus Dei non Operatur, otiosus est. Qui aliena tollit, mortuu Se Si qui sua mon dat, Olio Su e St.

Coluisti miseri ordiae vitam si Metuis des Q unii Si qu0d manduca iurus ueras dederis impolenti; si jejunas, et si nemini das, olio SuS S; et si e de aliis. Illi autem abierunt, sei licet in vineam patrisfamilia S. Iterum autem iniit, per ampliorem manifestationem irca sextum, Scilicet ab Abraham usque ad 03Sen, et Circa n0lium horum Selli stet a M0yseiasque ad Christum; et feeit similiter invitando, et mercedem pronii flendo. Gi'ca undecimum vero, id est in uitimis semporibus, Scilicet in tempore Citristi, quo ad sine u mundi, eae iit per clariorem manifestationem, cum C in istus appariti ino nil alios

miliantes, se ilicet Gentiles, et cli itillisu uid hie in loco tam periculo SD, lani transitorio, iam foetido statis, cum potius ire deberilis, quia ita

breVis, Via lon la Virtus debili S, 0ta die, cum habeatis e inporis p p0rtunitatem, mercedis Se uri latem set immensitatem, ti0si vobis nihil prosi eienteS, pro X imi non Subveniente S, hostibu non resistentes, et in OSterum non providentes, eum multum

mulitium doeultitiositus Quasi dieat

Dominus oli0sis : Cur tanto tempore pro Salute vestra negligitis laborare Diiunt ei: uia nem Hus Duduae it, id est nullus Propi tela, nullus doctor ad nos instruendum euit Diei illis: Ite et v 0s, scilicet Gentiles in vineam

meam, mente Credendo, Ore consilendo, opere laborando quia Secundum Chrysost0mum, qui non peratur in hoc seculo, non manducat in futuro; im dies iste est dies operationum, dies qui sequitur est die seriarum. Et interponitur hi conjunelio O U-lativa, scilicet et, quia Gentiles Jud eis adjuneli sunt, ut una Ecclesia ex amb0bus fieret.

5 MORALITER HORAE DIEI SUNT DIVERSAE HOMINl AETATES. - Sta parabola principaliter et communiter exponitur, Secuti dum dixersa mundi aetates, ut jam i sum est Supra. Moraliter aulem, potest exponi de x0cali ad gratiam,seeundum diversa aetate hominum,

et sic in mane seu in prima hora, intelligitur puerilia in tertia, adole- Scentia in exta juventus, Seu virilis

quibus, qui in b0nis operibus laborare negligit, tota dies id est 10ta vita,

otiosus lat. Ergo quolibet tempore, qualibet aetato, vocat Deus homjnes ad gratiam et gloriam, quia Semper aliqui ad xllam bonam perducuntur, et a Domino praemiantur . Si enini

Nota lii verbii ut cujusdam hominis sibi ipsi opponentis et dicentis ames in h0ra noua, quid igitur oliaris Nunc es in undecima, quid igitur Stas Quam aliam exspectas Sed ne

in undecima homo deuigabitur servitute tua. Secundit in sid0raim, SeXSunt aetates homiliis: prima aetas est insantia, et protenditur in suptum ann08; secunda est pueritia, leuiseus usque ad quartum declinum annum tertia est adoleS enlia, qud protenditur usque ad vice Simum clavum annum quarta est juventus, siniens in quinquagesim anno quinta, Seui Oris, id est gravitas, quae est declinatio juventulis in Senectutem, nondunt sene elus, Sed jam non juventus, quae tela a quinqua e Simo anno indipiens iu septuageSim, terminatur; Sexta est Senectus, qua Duil annorum lempore determinato sinitur sed post illa quinque aetates, quantum tamque vi id est, Senectuti lepulatur senium autem Si pars ultima Senectutis, Sic dicta qu0d sit terminus sextae aetatis. Septima vero est in quiete animarum,

usque ad diem judicii; et tunc iureSurrectione erit octa V aetaS. MERCEDIA RETRIBUTIO OPERARIIS SERO FACTA. - Cum Ser autem factum

esset, id est, una sinit opsere sinis in di, vel vita huju advenit ubi, Secundum Chrys0st0mum, considera quod Do mane, tui sero reddit mercedem, quia Solum remunerat

103쪽

perseverantem opserarium et fidelem diei Dominiis vineae id est Deus Pater qui Dominus est, pr0 curat0ri St/0, scilicet Christo, uter enim muta

ri0s, et non Olio SOS, ante tribunal, et redde illis mei sedem sollicet a ter nam Voca, inquam, eos de labore ad requiem, de Herore ad jucunditatem, de bello ad pacem, incipiens a 0-vissimis usque ad prim0S. Denarius datur primo novissimis; quia, Secundum Aityustinum, licet esur omnibus simul, illi lamen qui post unam horam, Vel pauca ipsum re Cipiunt, die utitur prius recipere quam illi qui

post multa li0ras exspectaverimi, et postea receperunt. Et Secundum

Chrysost0mum justilia fuit omnibus reddere Sed novi Ssimis primo, hoc non quit justitiae contrarium, Sed

misericordi; P0 Stensivum dum lamen aliis reddatur. Unde Secundum eumdem, ut ostendat Deus in e limabilem

simis reddit mercedem, o Stea primis nimia enim miseric0rdia ordinem non aspexit Domini ergo misericordia, quae in uis donis plus aspieitcor, et praesert operi, et tempori, supplet tu nobis damna pSius operi Set tempori S. Unde Bern ιν' ius si Exaggera quantum Vi merita, et extolle Sudores : Meli0r est miseric0 dia Domini super vitas ex ea 3ue operi Set temporis darim mihi e Sareio. Et sic ex prae Cepto patrisfamilias Receperunt novissimi, et similiter primi

praemia juxta conventionem, Scilicet aeternitatem Seu vitam aeternam. Secundum Austustinum, iste unus denariu8, qui Omnibu datur est una vita aeterna, quae ab Omnibus percipietur, qud, aequali erit omnibus P nulli longior, nulli brevior, quia in eo n0u vixit unus alio linia S, Seu prolixiuS meritorum tamen diversitas fulgebunt, alii majus, alii minus. Hic ergo denarius unuS S in Su, multiplex propter disserentiam accipientium:

quia ibi erunt multae diversitate Sine illorum. 7 MURMURATI OPERARIORUM QUI PRIMI

VOCAT FUERANT. - Ε uecipientes primi denarium murmurubunt adfersus patri infamilias, ut entes mi n0vissimi, se ilicet Gentiles, vel isa lyres, vel in bonis serventos unuh0ra fecerunt quia modico tum litu'elabiri'es sustinuerunt, devoti ni in

voluntatis tempori Spatium breviavit, cum merito lassi0nis Christi et pares ill0 j0bis te isti scili et in liraemio, Jut 0rtavimus p0itilus hei et aestus. Pondus diei significat opus

justillo de Stu Vero, calorem tentationum, quas coiissant malignitas daemonuin, cupidita tem librali usu dele elationes motuum carnali urn. Portavimus ergo imitus, quia justitiam

Servavimus, et non Suecta tulimus. Potest diei quod ista si turmur. iti erit

admiratio du lauta Dei bonitate in

Sanctorum remuneratione. Ubi no landum quod duplex e St murmur, scili stet conquesti mi S. et adni irati0ni S. Nunc vero Sancti non murmurant tamquam de aliorum gloria conquerelites, Sed quia vidunt quod Deus

tes, quam ibi longo tempore SerVientes. Quasi murmurare dicuntur, Dei super hoc liberalitalem et mi Sericordiam admirasiles, quia illi novissimi, quasi pro nihilo et sine laboro, vitam die nam identur acquirere. Unde et Petria murmurare potuit, qilod latrocilius ipso ad regnum pervenit. Ubi Sciendum, quod ista retribuli justae St, quantum ad praecedentes, quia datur ei pretium conventum; et misericordia quantum ad 4equentes, quia pro modico labore aequalem prioribus accipiunt mercedem. Non igitur injuste agitur cum primis Sed mi sericorditer dispensatur cum ut liuiis Munerat enim primo per justitiam, extremo Secundum sui bonitatem. Et aequale accipiunt praemium ut ostendatur, Sestu Dduin p0St Oluin, quod non ex operibus Sal Vali Sumus. Itaque non quo litatem nec quantitatem operum Vel labor uni, Sed potius cor et caritatem attendit Dominus iure munerando; quia non considerat quasilum, Vel quamdiu operatu su CriS, Se i e quanto. Hinc etiam colligitur quod Sera poenitentia, Si uerit Vera, nec tollit gratiam, nee diminuit.

104쪽

Et licet 0stremi aequaliter rem lane

rentur cum primis, n0n tamen stulte dissuras converti, vel bene Operari, usque ad undecimam Ii 0raui et ultimum tum Poris, ne tunc nimis oneratus pesteatis, haben cor impaeniten S, exonerari non possis, Vel Si paelii tens ad nihil tam pro peccatis Salis factionem tenearis. Si lamen Sque ad unde ei mam distulisti bene vivere nec tunc desidite, sed magi quam priuS Xercitatiun anima intende. Unde Pullius Senibus labores corporis minuendi, exercitatione animae augenda videntur; et ii nihil magis

cavendum est Senectuti, quam ne languori desidiaeque Succuml at. Moraliter isti uimurante siguram tenent quorumdam clauStralium, quie quod diuitia suerunt in elati tro murmurant, si ei praeponantur juniores, Vel pari licentur. Uude ostentur hic Seniores claustrale non debere murmurare, si videant aliquos juniore ei aequari, vel etiam in ostii clis praeserri, et plus h0norari. Item, datur ii dii umentum quod retigiosi non debeti sacere comparali 0 ne Sui

ad alios, quasi ipsi tu serviant Deo

quam Seculare S quia Cepe videmus qui id quidam Secularium aequanturmurilis quorumdam religiosorum, Vel etiam, OSAEXCedunt per meritum.

dens uni 0rum diaeit, quod autem uni dixit, omnibus dixit; vel uni, quia una et aequali erat omnibus e casio murmurandi : Amice, 0n uel tibi iiijurium, quia injuria n0n habet 0- cuin ubi est mera gratia; et de si facit et dat gratiam uni, non facit injuriam alteri Mnne eae denari0, et

pro mercede , convenisti mecum api incipio I 0llerii/0d tuum est, qua Sidiceret Paratus sum tibi reddere mercedem tuam; et vade, id est intra in gaudium D0mini tui An 0nlidet mihi qu0d 0l fudere Quasi diceret Sic, quia voluntas Dei nullo

modo distoria esse Ole St, unde Signanter dicit: u0d 0lo. Quia enim Deus vult, ideo licitum nos quia licitum, ideo volumus. Et ut non Sol uni clicita, sed etiam benignitate

plena ostendatur voluntas divina, addit An eulus tuus, id est con Siderati, tua, nequam est et inaequali S. quia

est b0nus sum, scilicet ex natura ho-nitali meae abundanter communicans Unde dicit me quam, non PO-pter culsiam sed propter considerationis inaequalitatem ; quia illa admiratio procedit ex comparatione divinae justitiae magis quam ejus miseri ordiae infinitiae. Ubi re90rius u Stulta est quaestio homini S contra Dei 0nitatem. Conquerendum quidem esset, si non daret quod deberet; non si dat quod debet is Unde et Chrysost0mus De ju dato De m juste murmurat qui amplius dat quam homo desiderat. D Ultimo concludens parabolam dicit: Sic scilicet ut ostensum est, erunt n0vissimi

primi et primi n0Dissimi ut nulla sit disserentia temporis au Sa Saepe ei lim illi, iii ad poenitentiam tarde

veniunt, citius remunerantur quam

illi, qui tempestive Veniunt quia citius de corp0re exeunt vel, saepe illi qui tarde ad poenitentiam veniunt,

tempore praecedunt alio in servore, sicut in itinere consuevit, ut qui tardius exierunt, velocitate moram compensent vel illi qui sunt novissimi in oculis suis sunt primi in eulis Dei; et illi qui novissim judicio homi

num Suni, Saepe Sunt primi uilicio Dei, quia Deu non c0n Siderat ex le-ri 0ra hominis, sed interiora cordis. Quamvis autem audieris in parabola Omnes accepisse Singulo denarios; non tamen putes omnes ad idem

vocatos vitam aeternam acceptu PO S. PAIICI SALVANDI Unde additur

Seli lentia Valde metuenda : Multi enim de primis de tertiis, SeXti S, noni S. et novissimis sunt v 0 uti, scilicet ad idem et meritum .sed de his omnibus pauci vero Sunt electi, ad beatitudinis prae inium et regnum. Multi sunt de Ecclesia militante, qui non erunt in Ecclesia triumphante in quo

pauco S Stendit e Sse eo qui salvantur, ad Oml arationem eorum qui per singula hora Vocans Ur, quia, Se

cundum Gregorium ad sidem plures Veniunt, plures Ecclesiae parietes implent; sed ad coele Ste regnum pauci

105쪽

perdit cuntur. 0 figuratur de filiis Israel, quorum multi ad terram promissi0ni fuerunt Ocali sed pauet ad intrandum fuerunt electi. Et similiter ile Gede0 ne ilia plures ad bellandum Oeavit, Sed paucos elegit quos secum duxit; quia latu 0rta, et spati0sa via est mi ducit ad perditionem, et multi sim qui intrant per

est, quae ducit ud vitam, et paue sitiit qui inveniunt eum litipliciter autem v0gat 110 Deus in prae enti ad laborem, in suturo ad requiem. Unde

nece Sse est ut quicumque suturam remunerationem desiderat, prae Sentem non refugiat laborem quia illi, qui pro Deo 1 deliter suscipiunt laborem feliciter pei Venient ad remunerationem quanti audient Dominum dicentem : Venit ad me omnes qui laboratis et nerati estis, et est resi iam

vos. Et tanto majorem remuneralio nem accipient, quanto majorem laborem sustinent quia teste Ap OStOl : Unusquisque proprium mercedem, secundum laborem Suum, ocipiet. Omne Sergo, quia Oeali Sumus, novimuS; utrum Vero electi, adhuc ign0ramus. Et ideo aut solliciti0res esse debemus in bono opere, quant0

inexcusabiles no e Sse Scimus de Vocatione. Unde Gre90rius Duo ergo Sunt, quae Sollicite pensare debemus :primum est, ut de Se quisque minime praeSumat quia etsi jam ad sidem Vocatus sit, utrum perenni regia di gnus Sit, ne Seit Se Undum ero St, ut unusqui Sque pr0ximum, quem jacere ortasse in vitiis conspicit, de Sperare non audeat, quia divinae misericordiae dixit ias ign0rat. Quid enim sit hodie, aspicimus; sed quid cras

suturus sit unusquisque, ne Scim US.

Plerumque, et qui post nos enire Cernitur, per agilitatem b0ni peris

n0s antecedit; et i eum cras SequemUr quem h0 die praeire videbamur. D Unde et Chrys0st0mus Haec parab0la posita est, ut qui tarde con- Vertuntur non desperent sed Vidi O-

res aut qu0niam in hac vita non est ita sera poenitentia, qui si corde persecto stat 90ssit tanto servore procedet 'e, ut aureatur multis p ioribus non sic serventibu in praemio ante surri ha e Chrysostomus. Nullus ergo desperationi, nullus loeus res latexeu Sati0ni, Si quidem in omni se lateo in omni hora pesteator Suscipitur

versus fuerit et instemuerit, vita fit et,et 0n morietur. Et, quia incerta est in omnibus D talibus, cuilibet hora vocationis suae, paratu lania Squi Sque debet esse in b0ua operatione, ut Sicut ineertus est exitus, Sic certus sit in bono opere animus ne sorte Siquando potest, non Vult bonum operari, tunc incipiat velle quando non erit p08Se Debemus ergo Inui diu si xivere, tamquam illa die morituri simus; ut si residuum temporis nostri posSimus XSpectare securi. Unde ait Seneca Sic ordinandus est dies Omnis, tamquam cogat agonem atque expleat vitam ille beatissimus et Se

Curii sui I OSSeSSO est qui crastinum sine sollicitudine ex Spectat. Inter celera mala, h00 habet stultilia pr0prium, quod Semper incipit vivere. Quid est turpius, quam Sene Vi Vere indipiens Considera quam pulchra

res sit consummare itam ante mortem deinde X spectare Seeur refi-

quam Sui temporis partem. Nullus enim vitam in crastinum spectat. Non enim vivunt, sed vi turi omnia dis serunt haec Seneca Multum quippe juvat ad vincendam selectationem peccati, recordatio morti et lini nostri. Unde Sapiens: In mnibus pe-1ubus tuis memorare n0DisSima illa, et in aeternwn non peccabis. Unde et re-90rius Nil tantum ad domandum desideriorum carnalium appetitum valet, quantum ut unu Squisque mortem en Set D Unde etiam Bernardus u Saluberrimum est remedium redeundi ad D0minum habere prae oculis mollem. D Multum etiam juvat nos desides et pigros, Iesum et Studiosos 3 Spicere, si Volumus non desides fieri et pigri lari, sed servere potius et pro- sidere; iud enim exempla et bonam ulla p0terimu reportare.

106쪽

Domine Jesu Christe, summe paterfamilias, tu me primo mane in vineam tuam conduxisti, dum me juventute mea ad idem et tuum Servilium miserie0rditer ossasti, et ad laborandum pro denario Vitae aeternae mecum convenisti sed ego, miser, iota die vitae meae ti0Su Steli, et negligenter vivendo debilum meum non te ei Domine, quia bonus e et mi Sericors, sae me Sallem in undecima h0ra resipiseere, et diguo fructu paenitentiae iustere, ut apud te mercedem quantulam eumque merear iuVenire. Amen.

CAPUT XV

DE VILLICO INIQUITATIS. Lucae cap. XVI.

VILLICUS UIS DICITUR, ET DE TRIPLICI

VILLA NOBIS COMMISSA. - Deinde ponit Do ininus parabolam, Secundum rem

gestam, de villi eo iniquitatis, dissamato

apud lominum suum ex dissipatione bonoruni Suorum; quia ea inutiliter in illi dilis consumpserat et Superflui S,

non timensisseudure dominu ui Suum. up parabola, Sicut et praedicta, Specialiter perimebat ad discipul08 quia 0ssidium illicationis, et periculum reddendae rationis maxime pertinet ad praelatos. Est enim illi his proprie gubernator et custos vii lde; sed hie

accipitur pro oeconomo, id Si cura tore et dispensatore, qui Scilicet universam Substantiam domus di Spensat. donomus enim iam pecuniae, quam frugum et omnium qu de dominuSPOS-sidet disperis torem designat. Hic ti- meus amovet ab ossiicio, et egere, clam sedit misericordiam cum debi-t0ribus domi ui sui, ut cum amo Veretur, reciperent eum in dom0 suas,

memores sui bene sileti. Et ideo die e bat ad discipulos su0s: H0m quidum erat dis es, qui ubebat illicum et infra in line applieat parabolam ad

propoSi tum suu sit, die eus: Et 90 0bis theo, et Similiter enim lio in o lsi illam, id est ipse Deus tiro nobi humana

iuS, dives, quia l0riu et dii itiae ind0m ejus, habebat illi eum, id est dispensatorem, cui tradidit bona ad dispensandum. Hujus ergo Domini, id est Christi, triplex est illi Cus, scilicet : in Spiritualibus, praelatu S

in temp0ralibus princeps terrent S in utrisque, quilibet Chri filianus Quilibet enim homo est illidus Dei, cui iriplex villa commissa Si gubernanda, qui si uetus Cujuslibet vili de prudenter debet dispensare. Prima illa est mundus iste, cujus ructus Sunt bona temporalia qu00 quilibet custodire debet, ne mali rapiant et ut Sibi commissa servis Domini sui distribuat. Secunda villa est corpuS P0-prium, quod est eu lodiendum, ne quando ingrediatur mors ad animi mper porta SeuSuum bona etiam ipSiti corporis ut sinitas et soluitu do, et , ad Dei servilium et hon0- rem sunt dissi eu,anda. Tertia villa est anima, qua a pravis cogitationi bus Si cust0dienda, cujus omneS

virtutes debent distribui ad cognitionem et honorem et amorem Dei.

Titi VERBA CIIRISTI RATIONEM E

TENTIS VALDE, ET S EPE PENSANDA .

Et hi0, scilicet triplex praedictus vii licus, di uinutus est apud illum S i licet Deum quia nihil latet eum, quus dissipasset 0nu ipsius, male eis utendo, Scilicet res emi orale Sin illicitis et super si uis expendendo,

107쪽

corpus suu in Volit talibus dando, ni ita tu mutundi cogitatio nil, is implendo. Et bene dicit opsius, quia

bona nostra, Dei sunt uel ora latu: Sed nostra sunt, utilitate. Fit autem hi disrum alio vel pecusatio rem Ol Suc0nscientiatum, Vel viuentia O erum, Vel per Angelos qui nobis ministrant et Omnia per no ira Deo renuntiant. Et vocavit illum, scilicet insiti alio nil is intel)ior ibit S praedicationibus X letioribus, evidentibus

beneflciis, naultiplicibus Ligellis, et

induliendo lino rem aeternae damna fi0nis; et ait illi, eum ante mortem corripiendo, et monendo luid 00aucii de te, bonorum dispensatore 'Bedde rati0nem illi uti0ni tuae, et, dum vivis, cogita qualiter debes operari oportet enim reddere rationem, aut in ita, aut poSt mortem; uni enim ultra, id est a tempore mortis tu id n0n 6teris villicure, nec quidquam boni agere. Tunc enim non poterit quis Deo sati sadere de rebus per et em0SynaS, nec de Orpore per jejunia, nec de anima per rationeS. Tria Verba diei hic Christus peccatori, magnae angustiae et anxiet illis, quae Sicontinue insonarent auribu nostri S, nullo modo de Caremus. - Pimum est rigidae reprehensioni , cum dicitur uid h00 studi de te sic italo gratiarum muneribUS, Sic praevento benedictionibus dissipato re rerum mearum tibi commissarum Τ0uiu 00 audi0 clamorem de terra resona ulem aut horribilia Scelera, tam antiqua itia; qui tanta bona lis Sisiasti, qui temporalia male X- pendisti, corpus inquina li, et animam peccatis inveterasti Secun

dum verbum est anxii timori S cum subditur : Redde ruti0nem illi utionis tuae. O verbum strictum erbum anxiuiti O verbum durum discussionis districtae tunc aciendae, quando exigh tur a nobis ratio de occuliis cordium cogitationibus de oti O- Si Sermonibus, et de nostris peribus Tunc aperti erunt libri coele-SteS, tunc apertus erit liber On Scientiae, tu quo lege inemoria quidquidh0mo 0gitavit, dixit, et sussit tu ueexaminabuntur omnia, et tunc discutietur de l0la Visa nostra. - Turtium verbum est amari doloris, eum nil di tur Mum n0n 0teris Miltiae ire in sutura nim vita lolii tui omnis illi alio hominum ita ut ulterius nec bene, nec malu 08Sint sipe Pari Magnus igitur est dolor anima', qui indo IO-ximante iura mortis audit sibi diei, suod ullo ius ii in possit illi are. Puto quod totum nitandum daret ut sibi concederi tur Spalium unius o I M, U P eniteret et ali quid boni ageret Sed non datur, quia tempus illud est reddendae rationis, non Xercendae villi cali 0 ni S. Audiamu ergo hoste' erba tria severi audicis, et ante judicium placemu eum, ut non pereamus in aeternum. 5 ANX1ETAS VILLIC FODERE NESCIENTIS ET MENDICARE ERUBESCENTIS. - Villieus autem finiens de vocalione umorte vel in judicio, et reddenda ratione, ait intra se in Sua cogitatione; intra se loquitur, qui nullum amiculninvenit, eum quo onsiliari possit 0uid assium, quia D0 mimis aufert me illic iti0nem id est omnium illarum 1 medietarum custodiam, Scilicet, tam rerum tuam corporis fanimae ; et hoc erit in morte Saepe etenim contingit, quod tales limo remoriis uelantur ad paenitentiam, etc0gitandum de vita sutura. Si Sem per cogitare debet peccator Seeut1- dum ob iuid fudium, cum Surreaeerit ad judicandum Deum Et eum quaesierit, quid resp0ndebo illi J 0 ait, quid dicam Sed quid faelum, quia apud distri elum Judicem non

eXcta Sant verba Suasoria, sed a lameritoria. 0dere, per paenitentiam, non vale0, id e St proprio labore et poenitentia n0u possum de pes Cati Satissa ere, et ad vitam beatam venire;

mendi0are, per rationem, erubeS 0,

quia verecundum debet esse hujus mundi divitibus petere suffragia spIritualia, et non rependere in temporatibus. In alia autem Vita anima non p0test perari opera quibus adjuVetur ad gloriam Unde Chrysostonitis si ita praesens habet exercitium man datorum sutura vero sol alium. Si

nihil peratus es late, rustra in su-tur Speras. D Item, nec bona ipsa

108쪽

re, quia non dabitur ei. Hiijus signum suu virgines saluae, quae petentes oleum a prudentibus Sunt expulsae; sed nec dives epulo mendican guttam aquae meruit recipere , tu quid metum, quia Seilicet antequam tollar per sententiam mortis a villicatione, debita relii Xabo debitoribus domini mei, et distribuam eis de lacullatibus ipsius ut cum am0tus fuer a villissati0ne, Cilicet per mortem, recipiunt ni in dom0s suas id est pere0rum merita et Suffragia regi piar in vita beata, ne cogar fodere, aut mendicare frustra : et in domos pluraliter propter diverSitatem praemiorum quia ibi mansi0nes multae sunt. In has domos nullus potest ingredi nisi peristium mi Sericordiae, vel spiritualis, vel corporali M in eu-jus signum Salomon in ingreSSu Sancti sauci0rum, sedit duo sti0la de lignis olivarum I per oleum enim misericordia designatur. Nola, quod mansiones CeleSte Sunt pauperum, quia tuis datae S uit; pauperum enim Spiritu est regnum caelorum. Unde si divites illud habere Volunt, Oportet ut a pauperibus ema ut divites e uim habent domo in terra, lupe res in coelo libenter ergo divites recipiant pauperes in domos suas in terra, ut a pauperibus recipiantur in coelo Uude Auffustinus Praebel erram, et accipe Caelum ni FRUCTU TRIPLICIS VILLAE NOBIS COMMISS E. - Ubi considerandum est,

quod, ut supra dictum eSt, tres villae commissae Sunt h0mini, dilicet

nil induS, Orphi et anima, quorum

fruetus debet dispensare ad honorem Dei. Corpus namque suum debet distribuere jejuniis, vigiliis et celeris laboribu Spi' IJ eo assumptis et tunc sanitas, sortitudo et pulchritudo, iudesunt bona corporis, Optime erunt dispensata Si vero corporis labores sustinere non p0SSit dicens cum villic Fudere non vale0, Saltem bona animJ , quae Sunt amor, cogniti et memoria, ita di Stri ima orando, meditando de Lege Domini, et cunet Setiam mimicos amando, ut rationibus sibi recompensetur, quod lab0ribus ei sidere nou 0tuit. Et si Pur-Sus rare erubescit, ut pol quia ne-

Sssit dicens quemadmodum et hi villidus distebat Mendieare erubeseo, qui enim orat, mendicat quia sus- fragium petit, tune certe non restat,

nisi ut provideat sibi taliter de bonister se vitti Domini, se ille et de bonis temporalibus eleemosynas largiendo, quod talis dispensatio omnem desectum excuset corpori et animae Jejunium enim, quod distribuit bona Corporis, et ratio, quae distribui lb0na animae, atque eleem0Syna, quae

distribuit bona mundi, Sunt opera quibus habetur ita aeterna.

C0uvo statis itaque singulis, seorsim his ab illis, debitoribus domini sui, quia religi 0 si et paupere quantumcumque justi sunt debitores Dei secit circa eos miseric0rdiam de bonis temporalibus sibi traditis ad dispen Sandum, dans ipsis oleum et pili cum subventionis. Ad hoc ergo tendit ista parabola, ut stetit dedit de bonis d0imini oleum et Piticum; sic et nos demus pauperibus de b0nis

a Deo nobis traditis, oleum compaS-sionis interioris, et triticum Subven-li 0nis exteri0ris, quia bonorum nobis datorum, non domini, sed a illum dispensatores sumus. In hoc autem

quod plus dedit de le0, quam detritico signi sileatur quod plus debemus c0m pali assectu, uuam possumuSSubvenire et rectu sit lauduni d0- minus villici, non Dominus omnium,

villieum iniquitatis, id est illi eum

iniquit m quia prudenter feeisset, non quod adversus eum raudulenter, sed pro Se prudenter, Secundum pri dentiam hujus seculi, non tamen bene vel meritorie egisset. Non enim laudavit eum de fraude quam secit Sed de rude uti et ingenio, qu sibi iu

dentia quaedam sibi in posterum pro Vii lentia. Sic divites hujus mundi

non sunt laudabiles de de depli 0ue in illi ditis adtibus; sed de hoc qui dprudenter se convertunt ad distribuendum bona in iis operibus, ut per h0 pr0videant sibi tu suturum,

109쪽

quia, Secundum Ambrosimn sola misericordia est come defunctorum. Cui etiam prudentissime non solum dolii inus illi ei, sed etiam Domitius omnium apti laudere Videtur, Subjlln-

gens ad quid hanc similitudinem dederit: uiu, inquit, filii hujus seculi,

et tenebrarum, id est homines em p 0ralibus intenti, et maiore mUndi, prudenti0res sunt liliis lueis in Venerati 'ne sit Parnali, id est in se eularibus, ad quae videntur genili. Quasi leat magis astuti et se vidi sunt in carnalibus et temporalibus negotiis agendis, quam uti lucis et vitae aeternae id est homines spiritualibus depulati, et amatore Coelestium, sint in spiritualibus neg0liis exercendi S. Prudentiores sunt illi in malo, quam isti in bono. Vix enim inveniuntur aliqui, qui laniam prudentiam et curam habent in aequirendis bonis aeterni et permanentibus quantam callidi latem et solli i-tudinem isti habent in aequirendis bonis emporalibus et fugitivis. Pro

his enim die noeliaque Vigilant, angustiantur laborant et modis omnibus ales divitia coacervare non CDS-sant Sistia bubo et altus clarius Vi dent de nocte quam homo non adlegendum litteras, Sed ad capiendum mures sic filii seduli astutius vident quam filii lucis, non ad sciendum Legem Dei Sed ad aequirendum bona mundi. Audiant haec silii lucis, et asiliis lenebrarum scilicet hujus Seculi, vinci erubescant Ideo enim aeqScripta sunt, ut audiendo prudentiore stant, non autem ut iniquitatis villi eum imitando, raudem vel injustitiam in aliquo agant. Ubi Beda Audiant sapientes hujus sectili, ut stultam sapientiam deserere, Ut Λ-pientem Dei stultiliam discere queant, quanti eorum sapientiam divina aequit a se Stimae verit, quo non vere Pudentes, sed in generatione Sua PU- dentes esse Commemorat duxta hoc

quod alibi dicitur : Vae qui sapientes

estis in oculis vestris, e 60rum Γ0biS-ra et ipsis prudentes Nec non et amatores vitae aeternae filios lucis appellando, non aliud eos qui alii uni eS sunt ut mala saeiani bene autem sa-eere ne Seierunt, quam filios esse lenebrarum arguit filii aulem ludis, et filii hujus secuti Vocantur, quomodo silii regni et lilii perditionis,

cujus enim quisque agit pera. HuScognomi uatur et filius haec sedet. 6 Sed heu l ut ait Hieronymus, nos serventissimi sumus in terrenis, sedi rigidissimi in coelestibus Summam in rebus parvis exhibemus alacritalem, Sed ad majora tepeSeimVS res celerem habitiirpe sinem a nobis quaerim lur, sed res sine sin se, scilicet caelestes divitias, immortales On0reS, pigra quadam dissimulatione negligimus haec Hieronum HS.

6 DE TRIPLICI SAPIENTIA ET SIGNIS AD DIGNOSCENDOS FILIOS SECULI FILIOSQUE

LUCIS. - Ubi 0landum, quod tri plex est Sapientia Prima nociva: et ista est carnalis, quam habent aVari, in aequirendo divitias superbi, in aequirendo honores; UXUriosi. in acquirendo delicias. Unde Jacobus o0n est ista sapientia desursum descendens; sed terrena quoad 3Val OS, animulis quoad luxuriosos, et diabolica quoad superbos. Quantum aulem ad istam sapientiam, verum est quia

lilii hujus seduli sunt prudentiores si liis liteis; hanc enim filii uel as

pernantur et sugiunt. - Secunda Sapientia est Supersilia, quae est de impertinentibus ad salutem. Sta Sapientia est mundana et Sestularis, Sive sit phil sophica atque hySi ea, Si Vescientia legum et decretalium, quae pro tanto dicuntur superfluae quia sine illis potest salus esse. Quantum etiam ad istam sapientiam, Alia hujus Seculi des, prudenti0res sunt siliis

lucis quia viri pili tu ales parum curant de talibus scientiis. - Tertia sapientia Si necessaria, quae 8 de expedientibus ad salutem et ista est sapientia divina, qu se consistit in vera Dei et boni cognitione. Quantum aulem ad istam sapientiam, lilii ludis Sunt prudentiores quam filii iijus seduli imo in rebus divinis, filii se culi, identur esse si ulli, filii autem hicis sunt valde sapiente et I OVidi. - Qui autem sunt filii Seculi, n0n apparet manifeste sed tamen pol est de hoc aliqua conjectura haberi. Una

110쪽

clinationem ei orti si dii in patris; et ideo Diando orsona lota est mundana et ad negotia mulidi inclinata, Sigi uim est quod pertinet ad filios sequii. Secunda conje tura est quia si lius assumit arma patri Sicle PS maquae in seipSa assu imit arma mundi, quae Sunt superbia, Varitia, gula, luxuria, apst videtur pertinere ad generationem mundi. - Filii autem iustis similiter cognoscuntur duplici conjectura. Prima esl, quando per S0na cum omni devotione sustinet visitationem Dei, qua visitatur permagella, Vel alio quocumque modo, et quando non permillil aliquid in e0rdo SUO, luod est contrarium Deo signum e St, quod est filius Dei. Sedundat Onjectin' est, quia communiter pulli avium comedunt libenter cibum,

rum, et in ipso potissimo delectantur sic quando homo libenter degusta coelestia, qua)suerunt cibus Christi, et ei sapiunt alia, et continuocon itur qualiter impleat voluntatem divinam iste est proprio lilius Dei.

Di 4NTUR' - Deinde quasi a minore, infert Dominia coneludendo proposilum est die vobis: Facite v0bis, id si ad vestram utilitatem, amicos de mammonu iniquituti . si ilicet de temporalibus divitiis, sed non e modo quo sedit villieus in iis uitalis non defraudando aliena, s d largiem lox estra ut cum defeceritis in 'rilis propriis et praesenti vita, ε eipiunt i 0 in aetema tabernufilla, id est iursu a merita et suffragia impetrent apud Deum, vos sin aliter recipi in visa beata Ad haec labernacula Pro phela suspirans, ait: uum dile tu tubernacula tu is uasi dicerset Dominus : Si sibi in suturum etiam eum dolo et si audia lenior provideris laudatur, multo magis laudandi erilis, si sine dot et legitime vobis pro vi te

ritis Ul , Grest 0rius si Si no Seorum, si ille et pauperum mi illis, a lerna labor nastula acquirimus, ante pen- Sare debemus quia patronis potius os serimus munera quam egenis bona

lingua Syra divitiae dicuntur: et

Mammon, Mammonis Salanas, qui opibus seducit, appellatur. Et est ad Vertendum, fio 1 non die utitur hie

dixi is iniquitatis quia iniquo et de

malo aequisit oeci de illis enim non praecepit Dominu fieri eleemosynam, cum num Iliam bonus 3us justi e et male aequisita: et ideo alia sunt restituim da non in eleemosynis danda. Pol e t tam Hii, divitiis iniquo a flectu vel aelu male aequisitis fieri il00-m0Syna, ut de aequi Sitis per meretricium, vel leuo inium vel diebus se-stivis laborando, vel hujus emodi. Si vero divitia n0n de malo Suut nequisito , nihilominus dicuntur mammona iniquitatis, pluribus de causis. Primo, quia non uia vero divitiae, nee Servant quod promittunt; sed salsipst, quia saliunt ei de ei piunt: promittunt enim securi latem, et dant timorem salie talem, et dant suriem stabilitatem, et dant subitam dejectionem. - Secundo, quia iniqui in i consilunt, ac fidem et spem in

eis constituunt. - Tertio, quia iniquit Mammon pra est is, i sui leniat homines cupiditate, ut serviant Varilia', qu0 est idol0rum seri itiis, etsp p sa iunt homine iniquos, Ut semper desidere ni amplius. - uario quia Sunt multarum iniquitatum materi : propter divitia enim nihilla committuntur iniqua, et expenduntur in multis illi ditisset super: tuis.

Quinto quia ut plurimi im a quirunt iii ii iique in pluribit enim praedecessoribus necesse est aliquem reperiri, qui injuste Sur pax erit aliena, unde vulgala communi dicitur sententia : Omnis dives aut iniquus est, aut heres iniqui. - Sexto dicuntur mamm0nu iniquitutis, id est inaequalitatis, ilia ino qualiter possidentur

nam uniis habet ad superabundan-liam alius ad sufficiens iam alius ad necesSilalem exireniam, altu ad io late in penuriam. Septimo, quia inique relinentur quod enim ultra necessaria Vil de relinetur, nec proximi necessitatibus erogatur, pecunia est iniquitatis, id est contra aequi- talem in ea enim non ServamuS aequitatem quam pr0ximo debemus,