Vita Jesu Christi ex Evangelio et approbatis ab Ecclesia Catholica doctoribus sedule collecta

61쪽

nus in Nihil ita probat spiritualem virum, Sicut peccati alieni curatio;

cum liberati0nem potius quam in Sultationem, politi auXilia quam On- vitia medit itu et quantum lacullas tribuit, suseipit. Dilii Chrysostumus si aest ergo parabola ad hoc est eo mi)OSila, quod peccatores n0n dii sidant reverti, Sciente quod magnae On Sequentur Unde introducit alios turbatos in eorum boni S D0 tit judicet eos livore tabescentes, sed tanto decore h0uorato redeuntes, ut etiam

invidi0si possint aliis fieri , haec

Chrys0st0mus. Unde dicit et Dionysius si Vere optimus et Superoptimus Jesus Christus, qui redeuntibus ma- bilem se exhibet; sed edentibus U0que occurrit et obviat et totus tot 0s amplectens Salutat et in humeros tollit, quos Vix ab err0re convertit; nec de prioribus illos accusat, Sed diem festum agit, et mi QOS CODVO-cal, et, ut sit Omnium laetantium habitu ito, Optimo quoque noelos iu laetitiam suseitat , haec Dionysitis. Quotidie Deus lilium restipi rexertentem, dum quemlibet peceatorem recipit paenitentem et alia ultra dicta ei rea eum saeti, dum gratiam quam iii aptismo receperat, et perculse a m perdiderat, iterum illi reddidit. Igitur non debemus ratrem O-Strum peccatorem contemnere, Vel

derelinquere I sed revertentem dulcifer recipere, ac caritalem circa eum Stendere, et benigne raelare ne Salvator noster iratus O pe Calore morito contemnat, et juste derelinquat Considera nunc quantum Operatur paenitentia, et quanta sit

circa poenitentes s ei misericordia. Unde Bernurdus selix paenitentium humilitasti bona spes confitentium t quam facile vinci in vinei bilem, quam cito tremebundum Judicem convertis in pii simum Pa tremi is Et tertim Dum quae et quali Sel quanta est misericordia Dei quae

diligit, quam eum qui nullam peccati

maculam Contraxit l, in 'i' se 1wrdus.1 RELATIONES ET IRA CONCORDANTI TRIUM HARUM PARABOLARUM. - Tres

igitur parabolae uno sine clauduntur, de quibus A)ὶὶbr0sius Sic loquitur: Non otiose sanctus Luea ex ordine tres parabolas posuit Oxi quae perierat, et inventa est drachma liae perierat, et invi)nta est lilius sui erat mortuuS, et revixit ut tripli ei medio provocati Vulnera n0Stla Curemus Spartum enim triplex non corrumpetur. Qui sunt isti Pater pa-Stor et mulier. Nonne Deus, Pater

Christus, Pastor lylulier Ecclesia Christus te in corpore u revehit, qui tua in sese cata Suscepit, qu Brit Ecclesia, recipit Pater quasi Past 0rrevehit, quasi mulier inquirit, quasi Pater vestitu prima mi Sericordia,

secunda Sustragalio, tertia re Conciliatio. Singula singulis quadrant. Redemptor Subvenit etiam Susi ra-gatur, auctor reconciliatur. Eadem divinae operis misericordia, sed di Versa pro meritis nostri gratia. visa pastore lassa re voeatur, rasthma quae perierat invenitur, ad patrem lilius suis vestigiis redit, et plena condemnati erroris regreditur poeni-

beamus pretium ; filii Sumta S, ad Patrem redire se Stinemus ne Vereare ne te non recipiat. Non enim delectatur Deus perditione xi Vorum. Jam occurrens venienti tibi cadet super collum: 0 minus enim eristit eli-s0s. se illum dabit, quod est pignus

amoris Stolam, annulum, eat ea menta proferri jubebit. Tu adhuc injuriam metuis ille restituit dignitatem oti

Supplicium vereris, ille se usum desert Tu convitium limes, adornat ille convivium t facile reconciliatur,

quando in len Se rogzatur. Ideo disca muS. quali Pater, obsecratione sit ambiendus Pater, inquit, quam mi- Seri00 I S, quam pius, qui nec frensus patrium dedignatur nomen audire t ater inquit, peccavi in caelum et 0ram te. Haec est prima consessi apud uel orem naturae, apud solem misericordiae, arbitrum ill pae

62쪽

Sed sit Deus n0vit omnia, V0cem tamen luae consessionis exspectat ire enim c0nfessi sit ad sui utem Consilere ergo magis, ut interveniat pro te Christus, quem ad Vocatum habemus apud Patrem, roget Ecclesia illacrymet populus nec Vereare ne non

impetres advocalia spondet Veniam, patronus promittit gratiam, reconciliationem tibi paternae pietatis polli e tur assert0r. Crede, quia Veritas e St acquie Sce, quia Virtus est habet causam ut pro te interVeniat, ne prole gratis mortuus sit habet et causam ignoscendi Pater quia quod vult Filius, vult Pater Occurrit tibi, quia audit te intra mentis se streta tractantem. Et cum adhuc longe sis, videt et aecurrit videt in peetore tuo. currit, ne quis impediat, complestiitur quoque In oecurSuprae Sentiae St, in amplexu clementia et quasi quidam palpit amoris esse elu ; supra collii in adit, ut jacentem erigat, ut oneratum peste alis atque in terrena defluxum esse elat ad coelum, in quo

Suum quaerat inuet0rem Cadit in collum tuum Christus, ut cervicem

e praemi SSis, quam multis modis inducit nos Deus, ut pusill0 et hii miles diligamus nec aliquem ex his

ContemnamuS,Sed salutem eorum Cum

diligentia quaeramus. Unde Chryso st0mus idus per quot induet uos ad vilium patrum diligentiam, neutique contemnamus tale animas.

Etenim hoste omnia dicta sunt propter hoc Omnia ergo sunt tolerabilia, propter salutem fratris. Ita enim Studiosissimum quid Deo est anima, ut neque proprio Filio Suo pepercerit;

ideo, 0go, mane apparente, Confestim exeuntes a d0mo, hanc unam intenti0nem habeamus, et Idem ad

omne Studium, ut eum qui perieti latur eripiamus non dico hoc solum sensibile perieuhim, sed id quod est animae, id est quod a diab0l homi nibus insertur haec Chrys0stomus.

Veni Domine Jesu quaere serVum tuum Veni, pastor b0ne, quaere errantem et lassam veni tuam; veni, Sponse matris Ecclesiae, quaere drachmam perditam ; veni, Pater mi Sericordiar, recipe ilium prodigum ad te revertentem Veni non cum virga. Sed cum caritate, et Spiritus mansuetudine ; Veni ergo, D0mine, quia Solus es qui pos Sis errantem revocare perditum invenire, pr0- sugum reconstitiareri veni, ut facies salutem in terris, gaudium in caelis; et converte me ad te, et da mihi veram et persectam poenitentiam agere, ut

sim Angelis occasi laetitiae, 0mine Deus Salutis meae. Amen.

CAPUT VIII

Matthaei cap. XVIII.

NAE. - Et, quia Deu gaudet de peccatore OuxerS0, consequenter Christus dat modum reducendi peccatorem ad ovile Dominicum et quomodo pereunti per culpam succurratur per

63쪽

correpti0nem palernam Circa hanc

dum, quod Corripere peccantem praeceptum est affirmativum, et St Omnium omnes: quia, rae Undum

Gl0sSain il peccat qui fratrem Suum peccare videt et lacet, sicut qui peccanti non indulget Ista enim corre pii 0rdinatur ad emendationem ratris peccantis et ideo est actu caritalis, et pertinet ad omnes, quia, Ut dicitur in Ecclesiastico Unicuique mandavit Deus de pr0aeimo, et ideo sicut quilibet tenetur proximum X caritate diligere, ita tenetur desectus ejus cari lative, et ad emendationem ejus corrigere. Plus tamen ad 0ctigantur praelati quam alii quia praelati ex rei capitalis . et ex ossicio praelationis ; sed alii tantum ex elocaritatis. Item, praelati habent corripere Verbo et agello, alii lautum Verbo. Et, cum sit praeeeptum asstr mativum, ligat semper, Sed non ad Semper X Sequendum, sed pro loco et tempore, quando iste et Xpedit, et h0mo credit quod correptio sit utilis apud illum quem corrigere in tendit. Sunt autem quinque casus in quibus abs0lvitur h0m ab isto praecepto. Primus, eum non adest aliqua Spes emendationis; unde Hier0nymus si Frustra niti, et nihil quam odium

quaerere, eXtremae dementiae St. Secundus, cum limetur desectus probationis et crimina iter agitur, ubi sellidet aetor ad talionem, si in probati 0 ne desiiciat. obligatur. TertiuS, cum praelato tamquam judici nolum est aclum, ilia ille Dot 0rius est, Vel CODVictu S. Quartus, cum meliori operi, vel ad minus aeque bono vaeat, Siet tmonae hi sacere debent. Quin US, cum multitudo vel potestas est in culpa, ubi 0rreptio plus Docere taeele Sidd, quam prodesset laude est Versus Mn spes, n0n testis plebs, praesul scit,

dit ergo hic debitum modum correpti0nis hujus, et quis ordo in pro e S-su ejus Sit Servandus. Peccatum enim spatris aut est tibi soli cognitum, Ute Si publicum. Si tu S0lus SciS, non Ut Deus per consessionem, sed ut homo per certam cogniti0nem, debes ipsum corrigere amicabiliter, secrete, et Seorsum. Unde dicitur : Si autem peccaverit in te, id St, Secundum Augustinum, te ciente, frater tuus, Scilicet proximus tuu S, vade et 0rripe et instrepa eum, dulciter et caritative monendo secrete inter te et ipsum solum, ut non deducatur in pnblicum, qu0d est o cultum ut sic Si emendat 0r, non criminis proditor, intendens correctionem, parceus pudori ne si publice correptus semel pudorem aut verecundiam amiserit, in peccato permaneat, et pertinacior essectus disiicile emendabilis maneat: sorte enim prae verecundia incipiet de sendere peccatum Suum, et quemvis sacere correctiorem. facis pejorem Pesteat ergo frater in illos quibus scientibus peccat; quia, quan tum tu eo St, exemplo corrumpit quo testes suae iniquitatis estistit. C0rripe, inquam, eum : non laudes, adulando non occidas, convitiando;

non Sileas, Vere eundando non De

gligas, pigri laudo P non dissimules, inimicitias vel damna temporalia metuendo, non juves tandem, Obsequium

praestando. Unde sic dicit Seneca re Amici vilia si seras, sacis tua bis

peccas, cum peccati obsequium accommodas n haec Seneca Subdit autem : Et si te audierit, poenitendo et a peccato ceSSando ueratus eris fratrem tuum, animam ejus Salvando et ejus revocatio cedet tibi in lucrum spirituale, scilicet salutis animae tuae, quia, ut dicit Hieronymus, per Salillem alteriuS, nobis quoque acquirituri SaluS. Et certe libenter, ac patienter, debet quis recipere correptionem, pro pleri anima, suae utilitatem inde Senee Moneberi libenter et reprehenderis pallenter si merito objurgavit te aliquis, scit quia prosuit,

etsi immerito, scit quia prodesS VO-luit. Non acerba, sed blanda verba ti- mea tan haec Seneea. Si autem te n0n audierit, taceas et cesses, done aliam viam procedendi habeas. - Alia autem via potest haberi dupliciter; quia illud peccatum aut est iterabile aut n011; si sit iterabile, debes aliqui-

64쪽

568 ELU D E PARTIbus bonis qui velint prodesse aliquid

dicere, per quodpo Ssunt eum deprehendere, ut lestum possint eum OP-ripere P Si autem non sit iterabile, nihilominus coram talibus potes eum

corripere, ut de illo paeniteat, et de simili sibi caveat ne es proditor fraterni criminis. sicut dicit Austus tinus. Si ergo per primam iam peceator non emendetur Adhibe tecum adhuc unum vel du0s il a quod Seeundum Hier0nvmum, cum peccato non

audit corripientem in secreto, primodo het adhiberi unus qui Seeundum Austustinum, Vult prodesse non beS- se. Quod si ne illurn audierit, adhibeatur et tertius : vel corrigendi gludio, ut scilicet aut admonitione, aut pudore corrigatur vel 40nveniendi

eum sub te Slibus, Ut de peceat eou vincatur; vel Secundum Gl0ssam, Si dixerit non AESse peccatum, probente intrarium L Ut in re duorum vel trium testium, stet omne verbum. Si ergo peccatum Omnino est occultum,

tunc frater corripiatur occulte Si autem est publicum lune debet eorripi publice, quia tunc non Solum opus est ut ipse emendetur sed et illi quos scandaligavit tu ipsa punitione pedi sistentur . et ejus Xemplo alii timeant, et a mali coerceantur. Et, si non prosit Secunda via, addit Dominus tertiam, quae habet vim coactivam, sic dicens u0d si e0s, scilicet tecum corripientes et Ommonentes, non audierit, Se corrigendo, dic eclesiae, id est praelato per denuntiati0nem publicam, sibi inli

Sat0r; et tunc sunt testes inducendi ad saeti pr0balionem qui prius sue rant inducti ad Patris secretam admonitionem, ut qui emendari noluit correpli 0 ne raterna, in judicio con-

ictu coerceatur a ni alitia. Quos autem n0n potes corripiendo, aut Onendo vel aceu Sando conVertere, ludeas saltem orando aequirere.

5 PoeN PECCANTIS PUBLIC NEC EMEX- DARI VOLENTIS. - Deinde ad poenam

peccanti puli lice procedit, dicens Si autem et Ecclesium n0n audierit, pr aeceptuni prpe lati contemnendo, sit

numero dratrum non compulanduS, id est separi tur a communione fidelium per excommuni stationem et Cen- Suram eccle SiaSticam et de vita eum tamquam haereticuin et eXCommuni a- tum, ut vel Saltem pudore corrigatur,

et opprobrii salvetur Ethnicus dicitur Gentilis; θυος enim Graene stens est Latine Publicanus vero dicitur, qui ludi seculi sectatur per fraudem surta et perjuria vel, qui public0rum exact0 est Vectigalium. Prop0nUntur aulem isti in exemplum, quia apud Judae0s, quaSi exeommunicali habentur, non enim eis eo utuntur; et in hoc culpa ejus et pertinacia magis detestabilis ostenditur. Detestabilior enim est in eodem genere peccati, et paribus aliis circumstantiis, qui sub

nomine fidelis agit opera infidelium, quam qui aperte Gentiles sunt. Nee tamen ideo negligenda est salus ejus; nam et ipsoru in Gentilium et Publi

canorit m Salutem Semper inquirimuS. Prima ergo correptio est amoris Secunda, timoris tertia, pudori quia primo li. iter revocandus Si amore et Si hoe nou proficit, revocandus est i in ore ; et, si hoc non ussieit, revocandu es pudore. Sane praedissius

ordo fraterna correptionis intelligitur tantum de criminalibus. Solent autem lati Sirales se in suis eas tulis

ac u Sare, non praemissa adm0nitione caVeat tamen accusans, ne hoc ad iu-sa mandum, sed ad corrigendum laciat; quia aliter graviter peccaret Felicior est qui seipsum ac USat, et, XCu-Sationem aliunde non exspectat. Et ne qui Suster buM SequeStrationem, Vel

ex comiti uilicationem talem contemneret, potestatem suis tribuit Apostolis, ut sciant, qui a talibus damnantur,

eorum Sententiam non contemnendam quia robur et firmitatem habeta Deo confirmani in eoelo qu0dminister ejus facit in terra Unde dicit omen die vobis, quaecumque li-9uveritis super terram, id est in Est clesia militante, ab ea excludendo, erunt istuta et in cael0, id e , t in Ecclesia tri una phante, quia talis Sententia conlii tu abitur divino judicio et quaecuinque S0lveritis super terram,

65쪽

voeaudo ad Ee lusi de unitatem, erunt s0luta et in cel0, perii Vinamini probationem A si is dicat Sententia vestra firma stabit inini ij istiend contumae em, et in recipiendo poenitentem, adhibita lamen dubita diligentia in serendo sententiam. Sive autem juste, sive injuste proferatur, Semper sententia pastoris timenda est ne sorte culpa quae nou fit ex Opere, sivit ex elatione Host dieit Dominus ad commendationem auel oritatis Ecclesiae, et ad terrorem peecator tim ut coerceantur a malis, et poeuiteant de

commissis, quando audiunt, qu0d hi in terra propter culpam ligati, ligamur et in coelis. Quod vero hic generaliter omnibus dicitur, dictum sui supra Petro singulariter, in U0

tamen omnes intelliguntur. 4 DUO COMMODA EX UNIONE CUM ECCLE

SIA, QUIBUS EX COMMUNICAT PRIVANTUR.

Deinde, ut peceatores non conlemnant poenam qua ab Estele Sia excluduntur, ponit duo commoda e unitatu et communione Ecclesiae, quibus ab Eeclesia praecisi iteXcommuni Cati, pri Vantur. - Ι'imum langit, eum dicit Iterum die v0bis, quia si du0 eae v0bis c0nsenserint, in bono, perunt ouem fidei, et per nexum caritalis Sus er terram, ubi Si liportunitas merendi vel demerendi, et de aliis judicandi de omni re quamcumque petierint cum si de ei sine haesitatione siet illis merito unitatis a Patre meo, qui in coelis est. Semper

ergo Orantes exaudiuntur, concurrentibus conditionibus ad ho requi- si lis : ut se ilicet rent sero Se ac pie, et perSe Veranter, et petant expedientia, stili stet ad salutem pertinentia, ac Dei ordinationi convelitentia; et,

si digni sunt ipsi qui petunt. Et ide0,

si non exaudiuntur, id sit, quo niam in aliquo horum deficiunt. Saepe etiam pro aliis exaudiuntur etsi non

oratio eorum in sinum eorum convertetur. Ubi Origenes Et ista est et jam causa, propter quam non X- audimur orantes, quia non OnSenlimVS nobis per omnia Super terram, neque d0gmate, neque conVel Salione.

Saepe enim in musicis, nisi fuerit conVenientia v0cum, non delectat audientem si in Ecclesia, nisi consen quin tabuerit, Deus non delectatur in ea, ne audit O e Seorum. Ubi et Hieronymus OSSumu au

tem et o spiritualiter intelligere qu0d nisi spiritus et anima corpus que eon Sen Serius, et non infra se bellum diversarum habuerint volun latum de omni re quam petierint impetrent a Patre. uni dubium est quin bonarum rerum 90Slulatio sit, ubi corpus vult habere ea quae Spiritu S: , haec Hieronymus. - Secundum

commodum est, quoniam : Ubi du0 vel tres, multo magis ubi sunt plia re S, 0ngregati, id est uili persidem et caritalem non divisi perdisc0rdiam et dissensionem, non diS- Dersi per terrenarunt rerum OnCubi Scentiam, non egregati per Singua Pitate in in n0mine me0, id est ad Salutem propriam, vel alienam UI' rendam, ad gloria inn0 minis mei manifestandam , unde Rabanus In

nomine Domini sit quipp0 congregati Sunt, qui ipsius gl0riam aemulantur, ipsius spiritu servent ipsum in Omnibus et per omnia si deiidulis et mundo e Orde non desinunt intueri u ibi sum

e Seens bonae voluntati et petilioni

eorum, a juvati e0 in omnibu S. Ipse enim, qui est pax et Caritas agSummum et commune bonum, sedem

atque habitationem sibi in bonis atque pacificis Collocavit, qui cum Uatre celesti unus Deus. quae laue Petunt in id et gratia c0ngregati cone edit et saeit. Ubi ClimVs0st0Dins v Non dieit simpli iter: Ubi duo vel tresc0u9 restati sunt; sed addit In nomine me0. Quasi dieat : Si quis, propter

me, principalem amicili; causam ad proximum habuerit, cum eo ero etsi in aliis virtu0sus erit , Ubi et Bubunus Duram a medium ni ediator Dei et h0minum, qui in medio d06t0rum in Ventus est, medius stetit ad Bapti Sinum, medius pependit in eruce, eSurgen quoque stetit in medi0 discipulo tum medius quoque ad judicium Vilnien A, Separabit agnos ab haedis haeo Rub unus. Ecce praemium concordiae, ad quam lolus iste sermoV0Pal. Unde ait Hieronymus Omnis

66쪽

superior Sermo nos ad oncordiam pro V0eaverat, igitur et hic praemium pollicetur, ut sollicilius se sit nemus ad pacem, eum Se dicat inter duos vel

QUAM AEAR EST CARITAS VERA, ID EST PROPTER CHRISTUM . - Considera

nunc quantam caritatem et diligontiam

circa proximum ostendere debemus, ut ipsum ab errore revocemus. Non est enim major caritas, quam fratrem peceantem Corripere, et pro eo mori.

S0d, heu i in paucis Vera carita et dilectio quae propter Christum est, expuritur et in multis dilectio et amicitia tela repseritur. Unde hic ait

Chrys0stumiis Plures idem his alias habentes amicitiae occasiones , hic

enim quando diligitur diligit ille autem qu0niam h0noratus est, ille autem quoniam in alio quodam negotio seculari sui utilis, ille autem propter aliud tale propter autum Christum dissicile est invenire aliquem proprie et, Ut Oportet, diligere eum proXimum quem diligit; sed omnia perSerVtantes, invenimus apud multos mi citias p0elidas, id est fictitias, magis quam hoc haec Chrysost0mtιS.

QUID SIT DIMITTERE PROXIMO SEPTUAGIES ΕΡTIE. - Quia vero Dominus, supra loquens de correptione fraterna,

induxit ut pede aut et paenitenti re mittatur injuria ne dubitetur de numero quaerit Petrus, caput scilicet discipulorum, quoties si atri peceanti sit remittendum ; et potit si susticiat ad salutem dimittere septie peccanti in eum. Cui interrogali0ni benignus et miserie0rs Dominus respondit, qu0d sic peccanti non Solum septies, Sed Septuagies septies remittendum sit. Secundum Austr/stinum, solet per septem cujuslibet rei, aut tempori S, universitas indicari. Unde cum in Psalmo canitur : Septies in die laudem diae tibi, nihil aliud est, quam

Semper laus ejus in reme0. Undenarius Vero tranSgressionem significat, quia ubi transgrederis denarium, in qu Decal0gus consistit, ad unde narium vadis 'ran Sgressi autem peccatum est. Omnem ergo transgreSSi0nem et induriam, ac omnia peccata intelligi hi dimitti v0luit, quando septuagies septies dixit; quod ex numero

universitatis, et numero transgreS-sionis, id est ex septem et undecim compositum est; quias undecim ducas Septie S, fiunt Septuagies Septies. Vel, p0nitur hic numerus determinatus pro in delerminato, ac Si, Secundum eumdem Augustinum, diceret Toties quotie8, hoc est Omnino quotie Seumque peccax erit, toties dimittas. Ille Vero numerus potita ponitur, quam

aliquis alius, quia ab Adam usque ad Christum fuerunt septuaginta Septem generationes; et ideo sicut Christus totius humani generis delevit culpas, sic et homo omnes suas debet dimit tere injurias. Si enim Christus millia peccatorum invenit, et tamen omnia donavit n0li sub dueere misericordiam. Unde Secundum Chrys0- stomum, cum diei Septuasties septieS, non numerum certum et determinatum ponit Sed quasi infinitum, quod c0ntinue et semper Si Significavit. Et Secundum Hier0nymum, septuagies Septie accipitur pro septies septuaginta vel Septuagies Septem, id est quadringentis nonaginta vicibus, ut tolles peccanti fratri dimittas in die, quoties ille in die peccare n0n poterit, Vel quoties peccaverit ut non sit modus in te, nec numerus in remittendo, sed semper dimittas. Et Sic prima expositio resertur ad omnem injuriam; Secunda ad omne temtius. Unde Beda Septen rio numero non veniae dandae terminus ponitu Sed Vel omnia peccata

dimittenda, vel Semper poenitenti dimittendum praecipitur. Solet enim Saepe per Septem cujuslibet rei, aut temp0ri S universitas indicari s titerum Caute intuendum e St, quia non paSSin peecanti sed poenite ullam agenti dimittere jubemur. Et primo quidem peccantem misericorditer increpare, ut it cui postmodum habeamus juste dimittere. Qui erg0 videns

Datrem Suum peccare tacuerit, non

minus Dominici praecepti transgreSSOPest, quam is qui eidem paenitenti veniam dare noluerit; qui qui dixit Si paenituerit dimitte, praemisit Si peccaVerit, iuerepa Itaque euia fra-

67쪽

iri post increpationem largienda est, sed illi utique, qui cenitendo ab errore convertitur; nec vel dissi stilis Venia, vel remissa sit indulgentia :

haec sedet. Ped antem itaque, Ut Ol4Vertatur, corripiamuS; et eum poenitentem socia caritate colligamus, Onante nobismetipsis, se eundum Apostolum, sicut Deus in Christo donavit n0bis. Unde Ambr0sius Di Scas frequenter ignos ere, nec indignationem tenere nihil enim est quo p08Sit 01rendi, cui ignoscendi est consuetudo. Disce donare injurias tuas, quia persecutoribus suis Christus ign0vit hae Ambr0sius.

OFFENSA SEMPER REMITTENDA, SED NON SEMPER INJURIA ET HAEC REMISSIO DEBET ESSE INTEGRA. - Utrum autem

teneatur quis remittere injuriam inimico non petenti est distinguendum. Ex injuria enim orituri primo rancor, in affectu; secundo rancori Signum, in esse elu. Primum tenetur quilibet Statim remittere, etiamsi injurians

non petat veniam. Secundum, tenetur remittere veniam veraciter petenti, id est parato emendare. Secundum

suam facultatem et tenetur ei distere RVe, et Subvenire sibi si indiguerit, quod non petenti laestre n0n lenetur, nisi persectus uerit Lie et ergo n0n agatur hie, nisi de dimissione poenitentis, tamen et poenitenti et non poenitenti tenetur quilibet an corem dii dimittere, alioquin non habetur caritas; et in articulo ne cessitatis necessaria etiam ministrare. Persecti vero, qui Omnia reliquerunt, et paenitentibus, et 110 paenitentibu Silenentur Veniam dare, obvios in Via Salutare, circa articulum necessitatis necessaria ministrare, et multa in hunc m0dum sacere, ad quae non tenentur imperfecti. Utrum vero ille cui saeta est injuria, debeat amici tiam quaerere; sciendum quod duplex est debitum primum est necessitatiS, Sine quo non est salus secundum Stpersectionis. Quantum ad primum debitum, nou leuetur quis reconstitiali 0nem quaerere; sed de sequndo dicit Chrysostomus, quod talis debet

reconditiationem quaerere, ut dupli

cem coronam assequatur : Unam,

quia injuriam passus est alteram, quia prior rogavit. Unde iterum idem Chrys0st0mus ait Excogita quantum noxius es, et non Solum non Oram acies ad remissionem eju8, qui tibi injustitiam sederat; sed et curres ad eos qui te c0ntristaverunt, ut fiat tibi remissionis edasio et in Veni RScurationem propriorum malorum.

Mercedem enim inessabilem determinat Deus ut praevenias illum, qui injusta tibi fecit; qui si rogatus reconciliatus ueris, non adhue Dei praecept0 laeta est amistitia, sed studio illius:

Itaque sine corona abscedis, illo bravium asscipiente. Sed mala paSSu e S, at certe nihil tantum quantum tibi- ipsi operaberis, malum rememoranS non enim possibile est virum bonum aliquod malum pati. Si auten dixeris, quoniam inflammatus es contumeliae memorans recordare si aliquod a etiam est tibi bonum ab eo qui te contristavit, et qu0 tu aliis sue isti mala. Male tibi dixit, et confudit reputaquoniam et tu abis dixisti. Qualiter igitur potieris venia, in quibus aliis non parcis Sed nulli maledixisti, sed audisti dicentes, et aecepta Sti; neque hoc est innoxium. Nihil autem

ita dilecti0nem c0nservat, ut non memini Sse eorum, qui in no peccaverunt haec Chrysost0mus. Advertendum autem quod licet offensa sit Semper remittenda, non tamen in juria. Si enim ex remissi 0 ne injuriae et poenae debitae sequeretur pronita Sin eo, cui remittitur, ad fastilius peccandum, non esset bonum ei remit

tere; similiter si ex tali remissi 0 nee Sset seandalum aliorum, et mi S Sio justitiae ; et sic in casibus consimili bus intellige. Dimittamus ergo debitoribus nostris debitat duae peccati, Si paeniteant i nos est asse dimittere vero quod quis in Deum peccat, non est nostri arbitrii. Sed, ut dicit

Hier0Hymus. 08 e contrario in Dei injuria benigni sumus, tu nostri autem c0ntumeliis odia exercentUS.

68쪽

Domine Jesu Christe mihi indigno propitius concede, ut ratrem peccantem Verbis opportune corripiendo emendem et si non verbis, saltent orationibus et bonis exemplis hoc laestre n0n desistam. Da mihi etiam, ut in unitale Ecclesiae et eari late fraterna permanendo, merear in rationibus exaudiri et te per favorem et auxilium in medio nostrum experiri, ni habitationem libi in pneis eis collocasii. Insuperet h0 tribue mihi, ut quotiescumque peccaverit si alerin me, tolles dimittam ei, ita quod nec ranc0 interius, nec rancori signum exlerius in o valoas aliqualiter reperiri. Anien .

DE BF E OUI VOLUIT RATIONEM PONERE CUM SERVIS SUIS.

RATIO DE OMNIBUS REDDENDA .

Quod autem dimittendum sit fratris Leeanli, et non tantum septies, Sed Septu. gie Septies, et quod hoc non debeat aliqui gr. ive aut illicite videri, si attendatur quod Deus majora rem illi in se peccanti, ostendit Dominu Sper exemplum quia magi sumus debitores Dei, et plus Osrendimu Seum, quam homo posset ossundere POXi

est ille qui si nititur : Deus aulem est infinitus, et ideo ossensa in ipsum commissa quamdam habet infinitalem; et lamen quoli e Seumque ossendimus, tolle ipse paratus S remit tere, dum lamen Velimus Veraciter poenitere Si ergo ipse, qui est Do minus et Rex uinium. dimittit servo, muli sortius et nos debemus dimit lore peepanti in nos fratri et proximo Et ideo pro exen illo ponit parabolam de rege, qui voluit rationem p0nore eum Ser is Suis, et in sine applicat parabolam ad propositum, dicens Sie et uter meus coelestis faetet 0bis. Similiter enim Deus ponit alion semcum Servis, Scilicet hominibus ; nam omnium a lus Deus discutit diligenter, et murila cujuSque examinat, et hoc per Scripturas, per creaturaS, per eonse880reS, per humiliationem propriae eon Seientiae, nolens rationem desaelis humanis exigere. Potest ergo har parali 0la ad P0positum aptari, et sic exp0ni ossimilatum est re-9num coel0rum, id est flatus Edelesiae militantis, seu praesentis tempori S , qua regnum Caelorum dieitur lumquia legibus coeli sui j ieitur tum quia de ea ad coelum pervenitur, h0mini resti id est Chri Sto. pSe enim St Verus homo et verus Deus, Rex regum et Dominus dominantium 4 ut 0luit

cet hominibus, quorum est Dominu S, quia ad ipsum pertinet examinationi erilorum quorumlibet, et singulorum. Et notandum, quod D0 minus ponet nos ad rationem : de innilius boni commissis et de boni si missis; itemque de malis a nobi Commi SSi S, et de malis a n0bi dimissis. De primo est parabola de illico iniquitatis, et ista eo tripulatio mullum limenda est; multa enim hona n0bis commissa Sunt, et magni valoris scilicet : bona naturae, grati ae et sortunae, de quibus omnibus oportet reddere rationem, qualiter eis usi simus. Et, si non haberentia reddere rationem nisi de lem pore, mullum S Set nobis limendum; omne enim tempus homini impensum requiretur ab eo qualiter fuerit ex-

69쪽

filpe usum, et una h0ra temp0ri potest homo absolvi a debito et regi uim

coelorum lucrari. De Secundo e Sipa P. t-b0la de alentis Pellaeo etiam computatio mullum est inlim da, eum Do minus di ea ibidem inutilem ser-rtim proicite in tenebri Seaeteri0res. De ferti0, compulatio etiam multum est timenda, cum Dominia Sp0 Siluru SSilrationem etiam de cogitationibu Se Verbis otiosis. D quarto est parabola praesens de Rege ponente rationem cum Servis suis; et haec computatio mullum timentia 'St, propter Vitium ingrati tudinis, quod est valde periculo Sum.

PARABOI A DE REGE VOLENTE RATIONEM PONERE CUM SERVIS SUIS.

Et, cum coepisset rati0nem h0nere, id est merita e conscientia examinare, in qua examinatione modo SumuS,

sed p0stmodum dabitur de nobis Sen- lentia, Secundum mei ita Oblutus est ei unus qui debebat decem milliu tu- lentu, id est obligatus ad magnam

poenam, propter multa te mala cindebito istius deno latur gravita et numero Sila peccatorum; et aecipitur delerminatus numeria Spro in determinato Uuile Aristustinus uia ex in decem praeceptis Commendat Ur, ille de bubat decem millia talentorum, per quod omnia peccata designantur, quae scilicet contra Leg 'm fiunt. Cum autem n0n haberet, unde redderet, id est cum non poSSet viribus suis Deo Salis sacere pro peccati homo enim per Se potest ruere, Sed n0nre Surgere, per Se offendere et peccare, ac per hoc debitum contrahere, Sed non per se satisfacere, nisi gratia Dei accedente et Si homo P uno tantum peccato non sufficit salis sacere, multo minus pr0 destem millibus peceatorum talentis jussit ergo eum D0minus suS venumdari, in servitutem pinnae, quia, Secundum emistium, pretium hujus vendili Supplicium est damnati et uae0rem ejus, id eSt concupi Scentiam, e qua concilii untur mali lilii, et sili0s ejus, id est mala piora in homine nim spiritu est Vir, Sen- Sualitas mulier, per quorum Coin mi X-tionem filii id e, opera generantur uXO rem ergo et sili 0 venumdari, Si

pro c0ncupiscentiis interioribus, et malis peribus exterioribus aenaui 80lvete, qu0d Si pretium ejus et omnia quae habebat, Cilicet temp0Palia, quia t0la SubSlantia Sua pro magnitudi si delicti traditur quandoque

extranei S; el. Omnia inu; Spiritus habet, sunt ire anim ae et corpori S , ut etiam bona exteriora, quae Omnia in poenam commutati tui', ut pinna

dominetur ipsi quantum ad omnia inqui bii peccavit unde subditur treddi, nunc ei lim debitum ii ccati

redditur, eum pro eo poena pretium exsolvitur. iro fidens autem SerfuS

ille, id Si peccator, per multentiam et humilitati ni sui, qui prius quasi

collunt ei intra Deum erexerat, obnixe

orabat eum. Dens utientium ubein me, dona nil mihi vitae et paenite ullae spatium, condonando delictum, relaxando ut pileium I et mnia reu- dum tibi opera meritoria aciendo, et

me emendando tua patientia XSpecialia S, tua gratia praeventus, tuaque mi, ericordia adjutus disertus autem Dominus, quia miSeri 0rs et miserat0rD0 minus paratu est mi Sereri et at Cere e re puritentibus, servi illius,

sic procide in is in contritione, si dicentis ii conses Sione, Sic pr0 mittentis de satisfactione dimisit eum liberum a Captivitate culpae'. et debitum dimisit

ei, relaxando re altam 9 Pnae aeternae;

dimittit lotum, quia plus dat quam

rogetur. Unde Chrysost0mus Vide misericordiam Dei petierat dilati nem, et aecepit Omnium peccatorum

gatione peceati ei sus ille, a debito qui dein liber, Sed in i liti toti Se PVuS, et miseri eordiae inventae Oblitus,tri Uenit unum de conseri is suis, id est de peccatoribus et hominibus, qui sunt servi Dei cum ipso, Omne enim On- Servi, et unita Domini Servi Sumus, et n0s et Angeli qui debebat ei centum denari0s, id est parum Osrendit euin, et in modico tenetur respective quia

osseus in hominum modica Si re- Spectu Osreusae commiSSI in Deum. Iuvenit autem in aui in per recorda

ti0nem injuriae, et tenens susI0eu buteum, Stringendo et arefando, quia

70쪽

crudeliter coegit eum reddere ei satis- sacero. Ille debitorem tenet, qui

offensam tenet in memoria, in iram et dium servat in corde. Silli care, est strangulare, Vel Stringere per gulam; et, quoniam gutture loquimur, ille ullo ea si roximum, qui Verba OX-cusationis non au lit; in quo ostenditur austeritas in repetendo indictam in proximo. inde sic dicit Bem istius si Conservum suffocare est in spatrem per vindictam exarde Scere. Penens erg0 uJ0cubui eum, dicens : Redde qu0d debes scilicet tormentum pro

cens : Patientium habe in me, id est parce naihi; et omnia reddum tibi. Quasi diceret Paratu silm, Se CUD- dum possibilitatem meam Satissae ere; et, ut dicit Beni/9ὶus, emendabo judicio

vel consili Ecclesiae, quod deliqui. Attende qu0d eadem verba protulite On Servii Supplican S. quibu Supplicando a Domino remi SSionem meruerat mulus Servus. Sed, ut diei Chry-S0stomus, haec Verba ingratus e PVus re 'eritu ito ut St, quibu Salva tu e St.

Ille utem noluit habere patientiam, pra)slando dilationem, ne voliti dimittere sine indicta Panssorem, S lendens crudelitatem in mollo repetendi vindie tam . Unde Au9ustinus is Nonialem invenit iste con Servum, qualem

ille invenerat D0minum. Petiit ille dilationem, et meruit remi SSionem iste, qui misericordiam petebat dii

lionis, sensiti P nam Suilla cationis.

Sed ubiit in via Cain a naturali pietate recedendo, et a familiaritale et amicitia proximi se aliena ud ; et misit

eum in carcerem, crudeliter affligendo,d01ὶec redderet debitum plenarie et ad nutum salis faciendo. Hic careerinfernus p0test tute sigi Tolles Vero peccantem in nos proximum in carcerem mittimus, quotie ejus Culpae non indulgemus quantum enim in nobiSipsis est, dum n0n parcimu S, carceri

damnamuS. INDIGNATIO CONSERVORUM E REGIS. Videntes autem c0nserio ejus Scilicet Angeli, qui, Securidum Apocaly-

pSim, conServi Suut nostri quia ejus dem Domini sumus Servi, quaesiebunt, scili det crudeliter a servo in conser- um Suum omnia enim pera quae agimus, et Supplicia quae patimur vident, et coram Deo repraesentant tres enim testes habemus a qui bii numquam ab Seondimur, se ilicet Deum Angelo sanctos, et daemone S. Vide mleb, inquam, e0ntrist uti sunt valde de ingratitudine et culpa serxi de assit -ctione et pinna conservi Angeli enim contris tantur ad ulpam laetantur ad paenitentiam, et serunt animas ad

gloria uiri et venerunt, et narraserunt Domin Su0 mnia quae fasti fuerunt, ad Deum reserendo, conquerendo et

auxilium impl0raudo. Vel isti conservi Sunt ecclesiarum ministri, et quique si deles et justi, qui videntes crudeli

talem hominum erga proximOS, Vel alique in fratre in remisSionem pecca-t 0rum adeptum, non Velle misereri conservi Sui, contristantur, quia ad eamdem virtutem pertinet gaudere

de bon et contristari de malo; et narrant 0rmino, quia tu oratione petunt a Domin talia judicari ad declarationem justitiae, 0 ex livore vindicisse. Vel, Domin narrare est d0l0res et c0utritiones cordis in Suo asse tu Deo dem0nstrare. Vel, cumveniunt ad Do utinum, id est ad praelatum, qui vicem Dei gerit in terris, denuntiaut ei mala saeta ad sine meorrectionis. Tunc v0 avit illum D0- minus uti per Sententiam morti S et

de h0 Seeul uti grare jussit, ut de omnibus rationem reddat. Unde nemistius Hae vocatio non sit modo intus in conscientia, sed sit exterius in judicio sint ait illi Serve nequam, quia non St aequus, Sed iniquus re ei-piendo misericordiam, et reddendo immisericordiam Seu injuriam; omne

debitum dimisi tibi, id est magnam

osseusam tu me commisSam. In hoc, Secundum Chrys0Stomum, patet magnum SSe peccatum ingratitudinis; nam prinio, quando debilo erat decem millium talentorum, nouelam nequana appellavit, non ibi insultavit; sed ubi in eurrit vitium tautae ingrati ludi uis, animo irato ait ei: Serve nequum, qui pejor es essectus quam primori nam, Secundum Gregorium, sicut 0ni contumeliis es siciuntur me-