Le due edizioni Milanese e Torinese delle Consuetudini di Milano dell'anno 1216 : cenni ed appunti giuntovi il testo delle Consuetudini, ridotto a buona lezione

발행: 1872년

분량: 297페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

Dieitur autem laudum a fide, quam vasaallus domino suo praestare eo gitur, et dominus vassallo, gleut inserius dicemus. Constituitur autem laudum siv9 beneseium in rebus soli, sive gulo eoliaerentibus, x et in iis, quae inter mobilia eon numerantur, veluti eum de ea mera vel de eane a aliquid dandum eonstituitur. lnvestitura tamen praeeedente seudum eonstituitur, quat investitura proprie possessio dieitur; abusive tamen dicitur investitura, quando hasta hel seeptro vel alia re eorporea dominus vas- saltum de aliquo benescio investit eoram paribus euriae, si habet, vel per breve attestatum ex ordine, quamvis per nostram eonsuetudiuem aliis idoneis testibus possit investitura legitimo probari, si de ea dubitetur. Dari autem sive eoneedi pol est benμseium a priueipe, de quo nulla dubitatio est, a duee. a marebione, lan gravio fl92 , eomite, ea pitaneo, valv388 re, eastellano, vel alio et 1e, vel burgensi : et hoc seeundum nostram consuetudinem,lieet a quibusdam eontrarium inveniatur. Ab arehiepiseopo vero vel abbate hodie novum laudum dari non potest sive eoneedi, quia sacramento sunt astri etine illud laetant: vetus autem seudum investire permissum est eis. illud autem quod die tum est, a praenominatis personis laudum sive bene sietum eoueedi posse sive dari do novo, sic intelligimus, si maiores fuerint λ); alioquiu beneseio minoris aetati8 iuvarentur. Dari sive eoneedi potest seudum sive benesidium duei, marebioni, langravio, eomiti, capitaneu, valvassori, eastellano, eivi, burgensi, rugi leo, libero h mini, et servo, maxime eo seiente, qui ipsam investituram Deit ; alioquio, eo ignorante, iudieio nostro, investitura saeta servo non valebit. lnvestitura aulem, de qua dietum est, sieri potest et reeipi per privei palsmpersonam vel per proeuratorem.

illud autem seire oportet, quod investitura praeeedit si delitatem, ut post investituram sidelit alsem iurare vassallus cogitur, nisi eo paeto suerit acquisi- itum laudum, ut sidelitatem vassallus non saeiat: quod paetum inter dominum et vassallum intervenit; sed de suturo laudo, quod aliqua udo d0mino apertum ierit, investitura sieri potest, et tune demum eum esseelu valebit ipsa iuvestitura, eum domino vel suo haeredi illud laudum su-rit aperium. Haec vera iguut, ubi eonsenserit ille, de euius seudo investitura saeta fuerit : quod in paeto ide futura sueeessions non obtinet propter improbum . . . . votum eaptandae

moriis, ut Cod. il943 de paci. l. ultima. Sed in eeclesiastieis locum habet in- iveatitura saeta dου vaeatura praeb0nda Al. Ubi autem investitura saeta laurit de laudo alleuius, quod aliquando aper- itum fuerit, adveniente tempore mortis illius, qui laudum tenebat, dominus qui iuvestivit, vel eius haeres, eogitur investitum de laudo in posse8sionem in- idueere, et ei laudum dimittere. iPorro, si investitus praemoriatur ante illum, qui laudum tenebat, talis in- ,

vestitura evaneseit. lAxv111. Do tormn Maeramenta nae fientam. iuuia de sidelitate m0ntionem feeimus, idei reo de sorma saeramenti sideli- itatis breviter videamus; quas quidem talis est, iure veteri et antiquo tempore i inspecto: su luro ego N. quod amodo sidelis ero homO 1ὶ, sive vassallus, domino in eo; neo illud, quod mihi nomina fidelitatis commiserit, alii ad eius detrimentum pandam n. lin quibus verbia multa contiusentur, quaη hic insBrere dissidiis est. ἰ iSi vero domeglieus sit, idest familiaris, eius, eui iurat, aut si ideo sidelita-l 'item iurat, non quia laudum habet, sed quia dου eius iurisdictions sit, eui tu i

262쪽

,l norem n. Alii vpro vasaalli suis dominis fid0lit al0m si credentiam et rectu uieonsilium iuratu, secundum quod iure usiseri obtinubat, ut supra diximus.l Ged contra omnes homines iurare non debent, quia in omni saeramento exeipit debet reverentia, qua μ principi debetur. Amplius, gi ant Briorem dominu uil habet vassallus ipsius debet si dolitatem excipere. Faeta investitura et sedula fidelitate, si e ut supradiclum sest, Iὶ vassallum in possessionem seu di dominus indueers eum pellitur, et si line Deere distulerit, omnWm utilitatem vassallo praestabit. Sed si rem alienam, vel alii pignori obligalam, in fetidum alie ui ignoranti dederit, et ei evicta suerit, es nunciationei legitima int0rposita. aliam i sem astque bonam dominus dare cogitur, sive ignoraverit gius sei serit dominus, quod 1973 rem ali 0 nam, sive pignori obligalam, in laudum dedit. Si vero se iens alienam rem vpi pignori obligatam. in seudumaeeeperit, contra dominum agero non pol erit, nisi sibi sorte per evietionem paelo speetali prospexerit. Rei autem inv0stilae pser laudum vas saltus hane facultatem habet, ut a quo eumque possessore illam vindieare possit, set ab alio eonventus desensionem op - ponere, et servitutem dμbitam re et e putest petere et retinere. Verum, si dolo vel l pretio servitutem iei in s duin datas sibi imponi patiatur, et postea ad dominum l Λὶ ex qualibet iusta eausa rs ertatur, an doli, ino praeiudieium generetur quae-l ritur: dicimus, quod nullum per vas saltum poterit domino praeiudicium generari. etiam si per longa tem phra hoc laetum inveniatur. Per consuetudinWin autem civitatis nostrae, praeter aliquam investiturami in seudo palerno 1μl avito, praedieta sacere et exeresere perinde poterit, ac sit investitura praece88isset. l Vidimus quid sit laudum, et qualiter constituatur, et in quibus rebus, et quomodo et a quibus possit dari et quibus eo nee di. Nuue videamus qualiter

amittatur.

Amittitur autem henWiieium multis modis: eas u fortuito, ut si vasgallus sine haerede decesserit , et parentse natet no, quo ea su seudum perit, et res in seudum data ad dominum redit. Culpa quoque vas falli nudum amittitur, si per' annum et diem si elerit quod a domino in est ituram non petierit, et h0e se- eundum i 'gem domini Federi ei; in nostra v pro eonsuetudine vassallus laudumi non amittit, lieet p0r longum tempus investituram a domino non poSlula erit. Sed et si requisitus fuerit vassallus per pares euriae ter, ut domino serviat vel si delitat0ni iuret, et non venerit, sed contumaciter steterit per ausum et diem, pρr sententiam laudo privari poterit. Per xenditionem quoque si e invasiouem laetam, vassallo sciente, seudum' smittitur et ad dominum revertitur, qui xendit iuui non esu sensit, gi vassallus maseulum habuerit silium. Celei um si di, minus venditioni eonsensit vel inva- sioni, et laudum sive ben seium palernum fuerit vel avilum, proximus vendentis agna lus illud laudum asquali prelio, per nos iram consuetudinem, sicut alid in reui paternam poterit exigere. Ceterum, si per venditionem vel invati sionem saetam, eliam post motam a domino e ,ntroversiam. va8Sallus praetenil dat ignorantiam, id est nescisso dieat rem alienatam Dudum esse, benigna inter prelatione ei subvenitur, ut illam pro seudo pussit tenere, non obstante inva-i sione: set hue per nostram con 'uetudinem obtinet. t idem obser a tur in terra libsellaria pser evnsuetudinem romanae ei vitalis, in qua paelum in serium invenitur, ut si libellarius eessaverit in solutione ea--nonis, ea dat libellarius et ad dominum redeat : at ei subvseniatur si in solutioner esessa vΘrit, et ignorantiam pactionis in spriae prautendit 993, praesertim si . libullus est antiquus, et ad ulteriures gueee880re8 per Venit. Si vero vassallus tempore venditionis si te iuvasionis filium mage ullam n 'n

263쪽

habuerit, eius agnati proximiores ad laudum vendi eandum admittendi orunt etiam ante mortem alienatoris. Sod si non vendiderit. sed permutaverit, idest rem aliam loco rei venditae vel permutatae consultaverit, domino annuente 2003,

tarentes paterni consentiunt consultatiotii sive permulationi saetas, aut non. Si vero eonsenserunt parentes, nullus dabitur adversus possessorem veteris

laudi ullo tempore regressus, sive silium maseulum habuerit vassallus tempore consultationis sive permutationis, sive non; sed habebunt regressum, mortuo sine haerede maseulo, ad illud, quod loco veteris seu di consultum invenitur. Si vero non eon genafrit agnati. et vassallus situm maseulum non habebat tempore eonsultationis, vetus laudum poterunt vendicare post mortem demum vassalli, qui dictum laudum alienaverit. Porro, si silium maseulum habebat, quamvis agnati non consenserint, quia quodammodo iuro licito, propter evnsensum et licentiam domini, iacta est permutatio sive consultatis, non vetus seudum pol erunt eius agnati post mortem alienantis 1endieare, sed illud dumtaxat,

quod loeo eius eommutatum eSt.

Per ingratitudinem quoque laudum sive beneficium amittitur, puta si vas- Sallus erga dominum suum ingratus extiterit: qui quidem easus ingratitudinis nova constitutione et veteribus legibus et antiquis Rudorum consuetudinibus quibus filii ab hasredilate parentum repelluntur, et saetae donationes revorantur, et benefietum sive laudum amittitur) colligi possunt tred . Sed quia natura

novas deproperat edere sormas, iudex disere lus et circumspectus diligenter advertat, si quae aliae causas emerserint ingratitudinis, quibus iuro possit bones ei una revoeari. Illud autem notandum est, quod si vassallus assallunt vel mortem vel eaptionem aut gravem patrimonii iacturam contra suum dominum feeerit vel maehinatus fuerit, usi super iis dum tuum suum non certioraverit, aut uxori usi nurui vel sorori domini se immiseuerit, aut vicum, in quo dominus est, suerit aggressus per vim, aut in apias manus in dominum suum immiserii vel inieeerit, vel vitas eius veneno vel gladio insidiatus fuerit, vel ipsum in acie sua deseruerit, vel servitium . pro quo laudum datum est, facere recusaverit, aut si dulator dumini sui extiterit, et inde gravem laeturam sustinuerit dominus, vel si dominum in elusum. eum potuit, non liberavit, praedietis omnibus causis bene sieto se ea riturum agnoscat, quia tam naturalis ratio quam ei vilis suadet praedielis omnibus modis bene seium debere amitti. Sane per no- ου tram eonsuetudinem vassallus laudum non amittit, si suo domino habentiguerram cum ei ilate sua nen subvenerit, sed ei contrarius eum civitate suerit; et hoc ea ratione eunt ingit, quia eonira patriam suam, pro qua pugnare iure gentium debet, pro aliquo seudo adesse non compellitur Λὶ. At ubi aliquam causam ingratitudinis vassallus eontra dominum commisit, propter quam beneseium debet a milli. non proximis agnalis pertinebit, sed ad dominum revertitur, ut saltem suae iniuri; o habeat ultionem. Si vero aliter, nun e tuli a duminum. graviter deliquit, propter quod deli elumvassallus benesietum perd0rs debet, veluti si parricidium vel aliud gravo erimen eum misit, non ad dominum sed ad proximos agnatos seu dum sius benesi eium devolvitur, ita lamen, si laudum fuerit paternum, alioquin ad dominum revertitur. Haec ita tam varie. ut per ingratitudine io, itemque per venditionem vel invasionem, sicut supra die lum est. amittitur Λὶ. Aliquando tamen, si vassallus leonira sidem promissam sederit, veluti si partem laudi, quod suo domino per sacramentu in eonsignavit, 206 ex eerla seientia alienaverit sive vendiderit, non lotum seudum, sed partem dumtaxat vendi iam vassa Ilus amittit, licet contra fidem promissam laeerit. Sed et s) aliquis, non habens filius, venerabilem domum intraverit, si religioni μ habitum supprehendui it 20s), et monachus vel eonversus sit esse eius, seudum amittit. nee etiam lauetus tempore vitaei

264쪽

suas rstinebit. idemque est, si aliquiη saeros ordines a Geperit. Ceterum, si infra saeros ordinses extiterit, licet ei Hrieus sit . qui ad saeculum redirg et uxo-rsm aeeipers potest . aliud oblinet. Sulet etiam ga0pe vasgallus per sacramentum iidulitatis a domino eon, pelli, ut laudum, quod ab eo tenet, eon signot, Hi seeundum eius consignationem totum, quod est e insignatum . seudum suisse vel sure er8ditur; neu volens eontrarium dieer ου audiatur, nisi x et beneficio minoris aselatis ivvsetur, ,el eonirari uni apertissiniis argumentis, eorrigendo suum errorem, ostenderit : hoe enim praesumitur, ut ds suo alodio voluerit laudum sacere, qui rem propriam vel libellariam pro laudo consignaverit. Ceterum, si minor saeta sutrit consignatio per vassallum saeramento si delitatis eoaeium, quam esset in pritatρ, nse domino Deo vas8allo sex hae eon signatiunt aliquod praeiudi-eium genμra lur ; nee dominus exeluditur, si voluerit dicere minus bene saeiam consignationem, qu .m quani ad sidem vassalli quodammodo devenerit ictis . illud aulem praetereundum uun est hie 21 3, quod nseo vasgallus eunt ra dominum, nee dominu8 eontra va88allum ad testimonium diesndum eompellitur, sed volens admittitur, lieet a quibusdam, saxore vel gralia vel alia ratione, contrarium diei uni inveniatur, quod etiam aliquando patroni Α, eausarum, ami ei rum suorum favore, eo utra iurig oi dinum, ad testimonium dicendum eompellunt. Duamquam, si e ut supra dictum est, rem sibi in laudum datam non possit vasgallus xendere vel alienare ei ira formam, alii tamen in seu dum legitimis potest euncedere lotam , et harist na 2 2). ut aliquid ind0 percipiat; nec eontra si- delitatem feeurs intelligitur domino 2133, si μου eundum formam, seudi et persu, nas idoneae illud assignaverit, li est eontra lμgem Federi ei laetum fuerit. Dominus quoquo lotum illud, quod vassallus tenet in seudum, alii potεμ tuendere vel in laudum dare, ul vasgallus novo emptori respondeat, sicut priori domino respontabat ; veluti si lotam euriam quis vendiderit. in qua eius plures vassalli fuerant. Tune enim eum universi tale vendii a vasgalli transeunt, et n0 uem piori sae0rs s delitatem tenentur. Hue ita, ubi aeqvs nobili si vo bono venditiosae la sit, alioquin novo Ρmplori, εeeundum no S, reFpondere nou cogitur. FHd tantum antiquo domino respondebit. Sano v assallitium lautum 214 maiori r selaeque buno, invito vassallo, vendere non pulserit. Haee ila breviter dixisse Rulm-ciat d0 ponsu se iuditas ei vitatis, quae in Rudis eo ustiluetidis, retinendis aut amittendis, set in eorum fructibus observatur. MMDC ca rura QCQΜΜiora Dram et Iegat in sera. ortant. Bestat ut du 1 seudorum sueeqssionibus et earum si uetibus breviter videamus. Et est se tendum, quod lati durum aliud est paternum, aliud n0n, idest duobus fratribus do novo concessum. ltum spudor uin aliud ssi legitimum, sive ordinarium, ut aliud ponditionale sive alie uius certi servilii, ut ea stat dia0 sivs guardiae si ali serius rei. Ubi seu dum est ipgitimum, sive ordinarium. Mi paternum, de laneio vassallo, filii statini sueeedunt, nisi paeto spμeiali probstur ab initio eo n-eessum, ut etiam ad stias perveniret: quo ea su etiam filia propter paetum sue

est dit, defieiente lauisn masculo Si s 4 ero dubitatur, qualiter fuerit ab initiue incessum, utrum ad maseulus tantum vel etiam ad Deminas, do maseulini Mianium sueeessionibus credendum est dominum sensisse, nisi manifesto eontrarium probetur. Pioles enim foeminina Reu sos mininus sexus ad sue es gionem seu durum aspirare non debet. Sic ergo gueeedit lilius patri in laudo, non tamen frater. silio, et aio de celeris degeendentibus pes r masculinum Sexum usque ad

in sinitum. Duo quoque Dalrsa vel tres aequaliter ad gueeessionem patris, elsorum filii usque in inlinitum v seniunt. Si vΗru patorni vel aviti laudi inter si ali 0s saeta sit divisio, talis regula comprobate psi, ut si omnes halrμη, quot eumque numero fuerint, partem seudi sive beneficii habent, omnes si delitatem saeere domino tenentur ; et quisqui descend0us γε maseulinum sexum a quo-

265쪽

lihst fratra dietorum fratrum in illam 2 6ὶ partem, laudi, quae suo patri

vel avo dei neeps per divisionem contigit, suecedit, a domino investituram eo.

Si vero uni fratri tantum laudum per divisionem pervenerit, si eut saepeaeeidere videmus, eeleri fratres, qui nullam partem supprehenderint 8 3 ds ipso benefieio, a praestaetione si delitatis et receptions investiturae exonerantur ; et illo solus si eius deseendentes maseuli in supradictis dominum recognoscere

uompelluntur.

Sed si uni fratrum laudum per division om assignatum suerit, et alter finem Leerit de ipso laudo non domino sed ipsi se Atri ; deinde si sine haerede ma-seulo is, qui seu dum habebat, deestssit, an poterit petere laudum ille, qui Deit

suem, quaeritur; et responsum est a sapientibus nostrae ei vitatis iam dudum, non obstante sine, quem sedit, ipsum laudum psters posse, nisi taliter resutaverit expressim, ut nunquam ad ipsum regressum habersi, sed quasi novum laudum apud fratrem existerwl : nam tune sxeluditur ; sed si eontingerit vas- saltum deesdere, et is, qui sueeed0rs ei debet, sive frater sive filius aut alius agnatus, hasreditatem illius vassalli praemortui repudiaverit, seudum tamen paternum. non obstante repudiatione, obtinebit. Porro, si vas saltus, habans unum vel plures filius, seudum suum paternum et antiquum domino resutavit, ut de illo silii a domino investirsntur, sive ex hoe expressim vel tacite suerit actum ab initio, et investiti fuerint, uno illorum defuncto sine siliis, non ad dominum pars morientis redit quasi novum laudum, sed ad alterum fratrem vel ad proximos agnatos, non obstante refutatione vel nova investitura, tamquam vetus et antiquum revertitur. item l 13 iuris est, ut ad proximos pertineat, si uterque sine legitimis siliis maseulis deesesserit.

At si quis seu dum paternum habu strit, et quatuor relietis siliis, deeesserit, et uni illorum ex divisione laudum pervenerit, deinde, pluribus relietis siliis, obierit, ad unum quorum similiter per divisionem pervenerit, qui postmodum sine silio maseulo deeessit, ad quem praedictorum illud laudum pertinebit quaeritur; respondemus: ad illos, qui sunt ex illa linea proximiores; quibus omnibus eqsieientibus, postmodum ad alios pertin0bit. illud autem seiro oportet, quod tantum siti naturales et legitimi, ibat qui ex legitimo matrimonio

sunt proereati, ad sueeessionem laudorum perveniunt. Non ergo adopti, i filii, sed naturales laeti postea legitimi, ad sueeessionem laudorum aecedunt. Duid Ergo si aliquis ex ea, quae uxor esse poterat, filios Rubstulit, deinde eandem in matrimonium duxit, dotalibus instrumentis consectis, et ex ea postea alios filios proereavit, an primi, an tantum feeundi siti vel nulli sueeeda ut non inelegantur quaeritur. Dicimus, quod omnes, tam primi quam seeundi, paritor ad suecessionem veniunt. Haec ita vera sunt, si laudum palernum et legitimum vel ordinarium sit; alioquin, si non fuerit paternum, sed duobus fratribus de novo concessum, aliud in successione illius obgsrvatur, quia, uno illorum fratrum deiuneto, non ad alium fratrΡm pertinebit, sed ad dominum redit, nisi per paetum speciale hoc aelum fuerit, ut unus frater alteri in bene sieto suecedat. Praeterea, si, praeter consuetum ordinsem, fuerit tam ad maseulos quam ad foeminas eoneessum, illius sueeessio, deseientibus demum masculis, ad Deminas perveniet, sicut supra notavimus. At si iniser agnatos delaneti et stiam eontentio emergerit, an res illa, de qua quaeritur, fuerit seu dum vel non, lilia in possessions

omnium bonorum existente, ea usa examinatur, et per saeramentum masculi

agnati laudum debet deeerni. 0uod autem dietum est, quod per agnatum masculum seudum debet deeer A tune loeum habet, eum int0r filiam essunetivasmili et agnatum quaestio vertitur. Seeus egi, si ad emptorem vel ad alium possessorem r08 susrint translatae: nam tune ad saeramentum agnati non deis

266쪽

eurritur, nisi probaverit illas res lauduna esse. Et si laeua ina, ad quam laudum lier Rueeessionem vel investituram pervenerit, illud in dotem marito suo dedit, illa delaneta, maritus in benesidio non suecedit, sed ad duminum 'udum revertitur, si absquου siliis decesserit, nisi in euntrarium fuerit actum in ipsa inve8titura ut maritus sueeederet, quod raro aeeidit. Si . vero silium aut siliam

reliquit una ratii, bilius aut filias Il73 in bene sieto sueeedit seeundum dictam proximam distincti ovem, scilicet ut prius masculi, deinde foeminae sueeedant. Porro, si laudum fuerit eonditionale, vel alleuius eerti servitii, ut guardiae sive eustodias vel alterius rei similis, aliud prorsus in guecessione et alias observatur. Non enim est locus gueeessionis sie ut in aliis, de quibus supra dictum est, quia sinito tempore, ad quod eoneessum est, ad dominum revertitur ; si vero tempus insertum non luerit, post ait num potest dominus illud auferre. xxx. De nrarcerem ione roraclorram, et ae revel Dram eorram. De si uetibus autem laudorum, si ad siliam aliquo tempore pertineant, a nonnulli ου quaesitum est. Super qua quaestione talit0r in nostra ei vitatου obtentum est et pro nune latum, ut si vas saltus deeesserit ante kalendas martii sine haerede maseulo, omnes fruetus sequentis anni ex seudo provenientes ad dominum pertinebunt ; quod si post hoc tempus ante kalendas augusti deest datva8Sallus uine silio maseulo, omnes sis uetus ante kalendas augusti pereepti adhaeredes eius pertinebunt, reliqui vero ad dominum. Si vero post hoc tempus decedat, omnes Durius illius anni ad haeredes eius purtinὐre debent. In Sumina, sciendum est, quod si e ut vassallus in pluribus domino astringitur, d0 quibus supra dictum est, et in antiquis eonsuetudinibus laudi iuvenitur, ita et dominus vas fallo in multis casibus tenetur. in primis, ut vassallo possessionem rei, quae est laudum, et de qua in v stitus suit, tradat. ltem, ut vassallum de suo reeto laudo investiat, postquam illum vassallum esse constiterit, liest dominus alleget vassallum eausam ingratitudinis eum misisse, propter quam seu dum debet amittere. item, et vassallo, ovi seu dum est datum, et per s0ntentiam evictum, d nunciatione de defendendo legitime tuterposita, aliam rem aeque bonam, si e ut illa erat, quas fuerat evicta, reeum penset, ut illam in seudum teneat. Haee ita, si constiterit vel per eonfessionem domini vel per probationem legitimam rem a vassallo evietam in laudo datam suisse. Sed nee testimonium eontra suum vassallum dominus dicere cogitur. Amplius, dominus suo vassallo tenetur, et in pluribus astrictus e8t, puta, ut ei, si opus suerit, in sua guerra et aliis neeessitati Dus subveniat, adeo quidem, ut εi grande saei nus erga suum vassallum dominus eum miserit, dormiendo iuris eum eius uxore vel silia vel sororου, dominium dir ectum, quod penes dominum

remansit, amittat, et a vineulo si delitatis, qua Λ) vassallus fuerat astrictus, liberatura

xxx . De Corinis elisa In Dran commetari In mea o ama meν- uno aim. Dietum eουt supra de eonsuetudinibus ei vilium causarum et eriminalium, et de eonsuetudinibus laudorum, quae in hae ei vitate servantur. Verum, quia negotiatiores et eorum consules speetales consuetudines suas habent, quae tu no-8tra ei vitate antiquis temporibus et novis observantur, et illas in hoe opere eomprehendere necesse est, videamus ergo quae sint.

tu primis, sciendum est, quod eo neordia ne ta inter eum mune Mediolani eteonsules negociatorum firma et illi bala debeat permanere. Consules quoque reipublicae, sive potestas, qui pro temporibus fuerit, tu eoueione singulis annis banna et blasma Αγ et eonsuetudines consulum negoviatorum congueveru ut et debent eousirmare.

267쪽

ltem, eum mune Mediolani eousulibus negociatorum in praedis et mittestationibus, et stratis inquirendis, et in nundinis et aliis rebus, si eul eonsuevit, debet providero. Sed nee eonsules negocia lorum intelligantur es80 os si ei ales communis Mediolani, Deo impediantur quin possint consulatum communis vel ius liliae vel aliud ullietum civitatis Mediolani habere. l8tas praeterea eonsuetudineκ suas servant con Sules negociatorum, et servari praeeipiutit, ut nullus passum salsum vel eo dam sulsam vel iniqua pondera sive salsa habeat, vel illis utatur; et qui contra secerit, Sol. sex componat Mi 8 qu i ieseumque contra sedisse haee iuventus fuerit. Passus salsus sive eorda 1ὶ falsa intulliguntur, quae non inveniuntur iuxta mensuram χὶ petras. de Pigeharia. Pensa vero salsa ereditur, quae non est de brumo vel aurichaleo seu aers si vu

Libra vero iusta intelligitur, quae est onetarum viginti et velo, vel usque ad denarios sex plus si duos minus, ut non ultra ; media vero libra onetarum quatuordecim sit bona usque ad denarios quatuor plus et du08 minus, et non ultra. Libra vero subtilis unetarum duod seim sit bona usque ad denarios tres plus et duog minus, et non ultra ; media vi ro libra uuetarum sex ait bona usqus ad denarios duos plus et minus unum, et non ultra. item, praeeipiunt eonsules neg0eialorum, ut nullus det salsam mensuram nee pensam salsam; et qui eon traseeerit eomponat sol dos 1ὶ se X. item, praeeipiunt per sacramentum omnibus illis hominibus. qui vendunt carnem si testu , oleum, piperem et consimilia ad pensam vel ad mensuram, ut dehine in antea non habeant ab aliqua parte staterae vat barantiae aliquam rem, supra quam aliqua pars barantiae possit apponi vel appudiari, sed ipsas baran-rias rectas et iu8tas et aequales, et braehiolos et cordas barantiae aequales halii ant et teneant, gins aliqua re ab aliqua parte barantiae. Item, quod nihil, ut supra dietum est, apponatur vel appositum sit ab aliqua I, artis barantiae, sive sit hanehum, supra quod vendunt, sive eassieta, sive aliqua alia res ; et praedietam poenam ουolvere tenetur quilibet pro qualibet viee, qua inventus fuerit eontra hoe sedisse. Insuper, prancipiunt eonsules negociatorum, ut predieti baneharii nunquam vetent 220, 22l emptori res, quas sinit, piluere supra quam partem baran uiae voluerit in prima vies Θt seeunda, si iterum pensare voluerit; et nullus vetet passum nuntiis eonsulum n0goeiatorum. Et qui eumque eontra praedieta secerit, supra9eriptam poenam soldorum Sex componat. item, praeeipiunt, ut nullus bane harius tensat psensam aliquam ab una oneia supra, nisi suerit de brongo, auriebat eo, aere vel serro λὶ; et qui contra seeerit, eo inponat sol dos sex tΗrtiolorum quo liss eontra hoe sedisse inventus suerit. xxx 1. Wranc ea a r I viri. iis stat ut videamus de rippis et earum varietate et quantitate, quae tu nu-stra civitate dantur et auseruntur. in primis, dου panno de eo lore denarii quatuor de libra dantur. Ds m Arelia argenti imperiali η unus. Du uneta auri imp0rialis unus Di pipers 0t ineου usu Wl cera impseriales septem et medium t Aὶ pro deni enario.

Des opera varia 2223 denarii quatuor pro unaquaque libra. De unoquo lus pelloto eonilii imperiales Il. De a corvinis 2223 eoopertis dunarii l V pro libra. D0 boldinellis s2233 et ea ne vatiis dsenarii tu pro lilira. De eoniliis, qui non sunt laborati, donarii l V pro libra.

De olWo et earne et fur magio set songia denarii tu pro eentenario. De eumino imperialis unus pro centenario.

268쪽

hs νου j libus agninis erudis imperiales lV pro eontenario. Ds gallWlo 22δὶ imperialis 1 pro elat senario. D0 pannis de t uitiis ut Munei asellis imperiales tu pro pelia. las pannis me rotanis i 226ὶ denarii quatuor pro petia. Du aeta imperiales lV es libra. Denarii xl l pro quolibet squo. De quo libist iustanso imps rialis unus. De seta λὶ imperiales iv da libra. Do os bergiis si pantoriis denarii IV pro lihra.

De eoramine imperiales quatuor pro libra. Ds psilibus Et psilolis tam labor alis quam non laboratis denarii l V pro libra l . xxx 1 g. Formn is ura clem Maera merit1 Da non fit 1 nti III uu in ne eo Di In fionem rore Morat, ae uiso maera merito MMD PI M. an In Illo nisi an overim, menta onem me in m. in I Μ eu tin nominu Domini. Saeramentum illorum, qui debμnt inquirer se et in seriplis redigere vel redigi saehro usantias. quae observari debent: ta luro ego ad sancta Dei Evangelia, quod eonsuetudines omnes huius ei vitalis, quae debΘbunt observari, bona fide et sine fraude, Meundum quod eredidero vel putavero melius perliners eommuni utilitati ei vitalis Mediolani et eius iurisdietionis et hominum iurisdietionis Mediolani, inquiram diligenter, et eas omnes in seriptis redigam vel redigi saeiam, et eas potestati Mediolani seriptas dabo vol dari faciam. lisua,

omnem ullantiam vel usanitas seu eonsuetudines, quam vel quas maior pars so-eiorum meorum inquisivi rint et elegerint, ego eam vουl eas eum eis eligam, ut eum eis de ea vel d- eis, in quem et in quas maior pars sociorum meorum eo neOrdaverint, eonsentiam et non eunt radicam ; et illa et illae eonsuetud nes, quam et quas maior pars eorum, qui se iseli sunt ad inquirendas usantias, elegerint, val Hat et leneat Et sirnia sit. Et si quae alia praeespia milii per potestatem vel eius nune iuni saeia suerint super hoe saeto, illa leuere observareque saeiam ad terminum vel ad iser minus per potestate in Mediolant ii, unetos ; salva cone ordia si et a per dominum Uberium dis Vidalia, potestatum Mediolani, inter ea pila ne08 et salvas Surea et suam partem, et Mollam et Credulitiam et papulum Mediolani, et salvo saeramento potestatis n.

Explieii Liber Cousus ludinum in nomine Domini nostri Iesu Christi, Delus et eompositus de anno Domini curi sute M CCXVI, quo anno eum pilatae fuerunt.

tinua eoi due se guenti periodi, che non sono che una ripeligione, messa luori di po- sto, det gia det to ne i litoto XX xl : . Praeterea praecipiunt consules ii egoeialor una, quod negociator non deli eat mensurare ne lue y nsare nisi ad passum vel ad Pa Ssu consulum nego talorum, prout ad coideriam de Pischaria signati et mensurati sunt ibi in lapide, et iii si ad pensam vel stateram consulum negociator uni, se eundum quod Pensae et librae ordinatae sunt.. item, quod natius negociator dei ν at vetare pensam vel passos suos nunciis eo n-xulum mercatorum, quando ipsi nuncii circlient si salsae sunt pensae vel passi vel staterae vel baraneiae; et qui contra secerit, poenam soldorum s x, proiit ordinatum est,

solvat . .

Forse questa era I a re laetione originale delle Consuetudini dei Consoli dei Mereanti, abbreviata pol dat eompilatori uelle Consuetudini cli Ei luno net inoflo che si ve de al

270쪽

in questa terra ediamne delle med sime..uo. Pag. 23 I. Proemio dei testo dolio Consuetudini: Iacobo Malaecorrigiae . . . Gufredo tum dictum Grasellum . . . et Othonem de Horto. - Ρ si nomi di questi compilatori dolis Consuerudini

se guimmo Tristano Caleo Hiat patr. lib. XIII, p. 272 , analetio ilcodico Ambrosiano. Ignora si elii fosso quot Retroto, eli'o men Ziε nato nello stesso Proemio. Vi sarebbe nessu na probabilita che, in tuo go di L. Retrorum, si avesso a leggera L. et E Trotum, OP puro L. de Troi,si Dei Teotti di Lombardia. che presero parte an elisallae crociato, parta, Da gli altri, I Ortandi ne ita sua opera Dellecitia d'Italia, uel capit olo in torno ad Alessandria. Arnoldo de Bombelli ed altri do' nominati in questo Proemio, tal uno con qualcho loggiora differenga, vedon si rieordati in una

carta dat I 2I2 ichartarium, to m. II, col. 12TI. alam pato dati a R. Depulaetione tori noso di storia patria : Nos quoquae Mediolani pο- testas, ridelicet domimu Oldratus de Basilica Petri, et dominus Guifredo tus Grisellus sic , dominus Drusis Marcellinus, dominus Pagassuerra, Dominus Monachus de Villa, dominus Arnaldus de Bombellis sto. Nel Frisi, Memoris di Moneta, tomo II pag. 92 sottot' antio 12l0 una carta dies : In Consulatu Mediolani sententiam protulit Vicecomes de Reaiolo sic Consul Mediolani, ma nolla sol-toscrigione si legete : Eoo Vicecomes de Reaolio ete. En . Ρag. 23I, tit. I: per me tores, voluntate consulis, vel sui nuntii, At conventio. - Sullo primo parrebba legione non buona. e che si avesss a sostitui re vicarii a nuntii. In salti, net litoto III, pag. 232 di questa odietione : et tunc consul, sive vicarius eius, recepto sacramento, vel pignore illo, et denariis XII pro lectura, dato illi termino; qui in lectione blasmi positus fuerit. praeflnget, ut tunc ad iudicium responsurus accedat. Ma o pur da creders elis it nungiodsi consoli avosso a quei di autorita maggiore o non it solo umile indarico di portaro gli ordini di quelli. Qualcho doliberagione era an eo in arbitrio do'notat, eo me net tit. III, pag. 234: arbitrio consulis, vel tabellionis. Negli Statuti in oditi di Sabbions, det I 244r si qua pe='sona posuerit ionem vel ponere fecerit in aliena domo aut in aliena tesse te veI in alieno feno seu pabula aut paleario p solvat pro banno de unoquoque capitulo et pro unaquaque vice vigintiquisque libras, et reddat damnum in dicto domini prioris vel sui nuncii seu potestatis aut vicarii. In altri passi de gli Statuti mede-simi pariasi deli' arbit 1 so dei nungio : . . . et eapensas pro ipsobannim factas, vel occasione illius. arbitrio domini prioris vel potestatis seu vicarii vel eorum nuncii; etsi bannitus Wit ne r do-

SEARCH

MENU NAVIGATION