장음표시 사용
231쪽
Da quanto abbiamo deuo resterebbe gik esclusa la doppiamigura dei braccio, ciosi che vi fossoro bracci di 12 f hraeci dil8 oneo i 23. Ma c' si di piu: lo Atesso passo dei capitolo 64 dggli Statuti aeue αoque, bene Ietto ed inimo, lascia Vedere che non si cho una pura saniastichoria i 'asserita differenga dei clue bracci, o cho vi si paria inuem di un braccio di 12 once
Insatti, che cosa alim dico it passo ge non ebe per avere seionce di acqua si saccia sara una bocca di un largo di braccio abraccio di torra o di logname in lunghezga, o di una meraa quarta dolio stosso braccio in alte2ga' Il si g. P. ha confuse lodi mansioni dolia hocca col volume o portata d 'aequa che v 'eutra. Por avere ii detis volume bisognava moltiplicare t 'alteraa pser lalun egeta, non gili conSideraro un termine solo, ciosi ii isereto dihraccio, o santasticarvi Ropra. Sia it braccio di i 2 ones, o iltorgo di braccio corrisponder, a quatim Ouee, B la meZZu quarta dello stesso braccio ad otios Ι 1 2. Ora si moltiplichino is quat-tro once per la meZZa quarta, ciosi per i 'oncia 1 1 2, o si avrannolo sei once memorato uel sopracitato passo degli Statuti dolis aequo. Laddove, se ii braccio lasse di Once 18, non si otterreb-bero pili is sei once, ma nove. Fu la salsa idea che te sei onco corrispondessem at tergo di i Eeeo te parole det Lombardini: . Nei eap. 301 e 302 degli Sia.
tuti di Milano h eoneesso at Comuni di Parabiago e di Rho di estrarre iper elas no dati olona sei once d aequa mediante hocea laras li3 di brae. cio, ossia once 4, ed alta una meZEa quarta, Ossia onee l list, eosicehε lasvperflete sarebbe di sei onee quadre. . semorie uel R. utituto Lom. baruo, Vol. Vlli, ii della Serie seeonda, Milano, Bernardoni, l862, p. 23s 2 Ε, se Oeeorressero altri argomenti olire gli addotti, avremmo anchoquesto, che nepti Statuti dei 1480, i quali riportano questi medesimi rego lamenti sulle aeque eo te identiene misure degit Statuti delle aeque dell346, v'h pure is legete sopraeitata, che non ammette che una sola misura :onde, se it.braehium lignaminis lasse diverso dat bractio ordinario, gli Statuti det 3480 sarebbero in eontraddietione con sῆ si essi, vietando i inn inogo ed ammetiendo in lin altro duε speete di braeei.
232쪽
hraccio, che condusso in erroro ii signor P. ; ed a largit nascere iuρlPidpa contribui non poco ii vedero negli Statuti uelle acque eos, vicine quelle parolo sese Onese e tercia cle uno brueto. Mu,' so avesso consultato it latino degli Statuti di Milano. e non so- llam sente quelli dei l480, ma anelie quelli stampati net semio XVI, quot latino gli avrebbo satin una Vera illumi Bazione a gi Orno.
Ecco te precise parole dei capo 301 dei vol. II cli quegli Statuti :quod illotum commune di Parabi ago faciat taliari vel perforari in uno lapide marmoreo, vel farrisio, taliter, quoci per Hetum foramen possit siuere aquα in uictum riale in quantitatem Onciarum sex secco ii volume d'aequa , scilicet tertiam unam unius brachii au brochium terrae et ligna minis in lonstitu-uine uicti fluminis, et mediam quartam au dictum brachium in altitudine illoti foraminis seeco lo dimensioni det soro . La tertiam unam unius brachii h l' oggetto di taliari e perforari, o non hmessa th peretili corrisponda a sei Onese. Ed anche pili chiaramentenet cap. 302 dogii Alassi Statuti : quod uictum Commune: di Rho
faciat taliare seu perforare in uno laseive marmoreo vel δαν
rimo, taliter, quod eae dicto foramine possit siuere aqua in dictum riale in quantitatem unciti rum seae, scilicet tertium unam .etιnius brachii are brachium terrae et ligna minis in lonyitudine victi fluminis, et mediam quartam esietum brachium innititu fine relati fluminis Stat. vi Milano. Milano, Castellioneo, 1552, c. 104, 105 . La tertiam unam non pub essere Aoggetto dipossit fluere, ma h l 'oggetis di talia re se perforare.
E qui Aia posto fine allo nostre osservagioni, ehiedendo venia prima di tutio a Boi ste8si, che poteVamo implegare ussat meglio it tempo e la salica, o mi a quelli Da Ilostri letiori a cui sem- brasse qua e colli troppo caustica se punii gliosa la nostra parola. Ma noi fiam salti cosi : non sappiam dissimulare; ben lieti di se-guir l 'esempio det Buonarroti, che nelle Satire scriveva a Tom-maso Segni: Io mi ricordo avors altrovo deuoCh'a voler non blasmar lo coso brutis Non bisogna aver Occhi nh intelleuo. .. lA pag. 19, nella nota Seconda, avsvamo dotio di riseris barci di dars una nuova odigio no dolis Consuetudini di Milano ridotis a buona legions o di aggiungervi copiosi documonti inediti Songa pinungiare a quella latica, osse-riamo intanto ian testo mi gli orato non poco. I numeri si a parentesi rimandano allo annotagioni Segnato con numero progressivo, o la lettera A, pure Da parentesi, ad un'Ap-
pendi eo di nota posta dopo it testo. r
234쪽
: Brunasius Porelia, polostas Madiolani, do eonsilio ei vium iii seriptis ordinasset, ut universas consuetudines, quas in hae ei vitate de eeteruser Varentur, reelor sive potestas sequentis anni in unum redigeret vel redigii ageret, ut non aliunde consuetudines induestrentur, nisi quae in illo voluminui fuissent inventae. plaeuit omnibus et laeobo Malaeeurrigiae A , potestati sequen-l lis anni, Gu Medotum d telum Grassουllum, et Ibeon ardum dis Cruge, Albertunt et Martiano, et Anselmum es Sexto, et Patrum ludi cena, et Monae humi de Villa, et Gasparem Menelotium, et Arnoldum de Bombellis, et Mus sonem Sal l larium. st ieeeomitem do B setolio, et Gasparem et Othonem de Horto. el 1. .l R0 trotum, vir0S se retos, eligers, quos saeramento, ut infra, ad haee astrinxit, ut. praelatas consuetudines inquirerent et in seriptis redigerpnt, sicut a praenominato domino pol sestate Mediolani fuerat ordinatum. 0ui, volsntes ea quae uraverant ad sinem eongruum p/rdueere, eonvoeatis huiusmodi viris peritiη' sA , illis distri ele praeeeperunt. ut si quas eonsuetudines haberent, illis ostenderουnt. Bseeptis vero consuetudinibus, et quibusdam ex illis sparsis super suibusdam eapitulis quae habuerant. habito quoquo et inspeelo libello, quem dictus Petrus Iudex do consuetudinibus ei vitalis ais diolani sub eertis titulis stud 08s posuerat, sequentes eundem ordius m traetandi et titulorum, quos diutus Petrus seripserat, hane eompilationem sivs editionem de diversis e0nsuetudinibus ei vitalis Mediolani in pras nominato libello Petri seriplis, et quibusdam aliis, ad perpetuam memoriam et singulorum utilitatem in seriptis re' degere, et eas praedieto priori, si eut astrieti fuerant, consignaverunt. erum, quia eausarum aliae sunt ei viles, aliae sunt eriminales, et ei vile8 saepius agitantur, a ei vilibus ea usis nos praenominati, ad hoe eleeti, in ei plent dum puta imus; quarum ordo talis in nostra civitate servatur. in primi St MMDr ea clo tracti ei u-- Si quis de alio querimoniam dep0nere voluerit, per executoros, voluiitate consulis vel sui nuntii Α , sit eoni ventio. At qui exeeutores requirant reum, nulla reeepta peeunia, per ambilum ei vitatis in domo, ubi qui eonvenitur, habitat; extra ei vitatem vero, vel in domu vel in vieinia sua sussietat si fuerit requisitus, ut responsurus eerta dis prae si Xal ante e insulem veniat; et si non venerit, in proxima domini ea, in eone ione, in blasmo legitur. Et si in eo steterit rei vindieatione eonventus, in poSseSSionem l rei, de qua quaeritur, iudieis auctoritate, aetor mittitur, ut taedio assectus
veniat responsurus. Quam po8εessionem, infra annum ven ens, 80eundum ordinem recuperat, praestita satisdatione et solutis expensis; post annum vero, quasi eX seeundo deereto, possessor emeitur qui antea in possessionem missus suerat, i ut taedio asseetus venii st responsurus. Aliquando tamuli in nostra ei vitate obten
i tum fuit, et eliam hodie obtinet, si plaeet aetori, ut sins aliquo blasmo dato ei, qui . rei vendieations e0nveniebatur, eo requisito si nolente venirs, aetor in posses stionem rei, d0 qua quaestio mota suurat, mittebatur et mittitur. Si vero quis in blasmo, ut supra dietum est, pogitus praeterierit, de eo exire
nou potest, si de ei vitate suerit, nisi solidos X teretolorum 13 eommuni usdiolani
235쪽
solverit. vel pignus dederit, et gaeramentum veniendi ad iudieem ad rationem laetendam aetori subierit. Si vero extra ei vitalem fuerit, duodeeim denarios, ultra praedictam poenam, colligentibus blasmum dependat, ex quo ex aetor blasmi et bannorum pro eis exigMndis eivitatem pxierit, sive ex aetor ab exactionere, ersus fuerit, sive non . Sed si plures insim it stan leg ad unum panem et vinum, pro eodem debito, et non ex ea usa malse si i , in blasmo vel in balino positisuerint, non nisi unum bannum vel blasmum et unam ieeturam 2s) solvere
I. Mi De moria I aet orae ulla ru convera intor'. - fit si personalia et tune quis conveniatur, et I 13 ut sit purius dietum est. in blasmo suerit posilus, omnia quaecumque dicta sunt ei rea personam blasmi, servantur, nisi quod in posseSsionem rei, de qua aetor est . mittitur. qui in rem actione agebat, hie vero Reeundum mensuram d0elarati debili 223; quam possessionem reus postea eniens quando eumque, Wi idoneam sati Adalionem osserens, ut exp8ngas paratusF l Ver2, recuperat, nisi post tempus a iudice ala tutum, postquam in possessiu-DHm missus suprat aetor, et nisi, iterum ei lato reo et venire eontemnente, reSilli in solutum data fuerit per iudidem vi l elua iussione distraeta. III. R in iura A, In I, nunao Draeter erit. - Ηaee ita 13, ubi in
blasmo quis praeteri Writ. Si vero infra tempus, antequam praetereat, per se vel per suffieientem nuntium venserit, ut de eo blasmo eximatur, non audiatur, ni Si iuraverit stare mandatis eonsulum iis ratio iis faetenda, vel ut si pignus dees rittantae quanti alis, quanta est peeunia quas petitur, et denarios duodecim pro lectura sui verit ; et tune eonsul, sive vicariu8 eius, reeeplo saeramento vel pignore
illo si denariis X li pro luetura. dato illi termino, qui in te et ione blasmi positus fuerit, prausing et 2δὶ, ut tune ad iudieium responsurus aeeedat. Et si e de illo blasmo eximitur, et eius lectura ean cellatur. et seribitur in ieetura blasmi qualiter iuravit set pignus dedit standi mandatu consulis do iustitia laetenda. Et 24ὶ si ad
terminum praefixum post illud saera muniuiti vel pignus praestitum non venerit,ir in iis nuo blasmatur, sed in hanno seribitur et legitur propter periurium, quial, raestitum gaeramentum non servavit, sive quia post pignus datum ad rationem saet0ndam non usenit ; si si antequam in banno praetereat, venerit, , Olena indeseximi. audiri non debet ille qui iuravit, nisi prius pignus dederit vel eampsorem vel alium manu iuvatorem. 0ui manu iuvator etsi git idoneus arbitrio maioriου partis eonsulum, illius tamen 27, reeipi debeat tantas extimationis, quanta erit eausa quae eontra reum mox ebatur, et solidos li pro te e tura similiter solverit A) ; noea modo eius iuratoriae cautioni ereditur. quia semul deieravit, sed pignus datum interea apud eaneellarium 28 eonsulum iustitias permanebit, donee eontroversi a. quae eonira reum Diovebatur, fuerit sententiata vul amieabili eompositione sopita. At si in banno praeterierit, et volμns pignus extimationis ea usae dare, non audiatur, nisi sol. XX communi Mediolani prius solverit pro illo banno; et si sui3rit extra ei vitalem, sol. li solverit. ultra illos sol. XX, illis qui banna et blasma exigunt. vel communi Mediolani, ex quo exactor pro bannis illis sexigendis civitate ni exierit, vel inde reversus suerit. Sed si aliqui κ quaeumque ratione blasmalus suerit, si eo blasmo praeterito, in eo per triginta dies permanserit, postulante eo qui sum Deit in blasmo Α poni, in hanno seribitur et legitur, de quo exiri non potust. si fuerit ei vis Mediolani, nisi sui. il pro lectura communi Mediolani dederit, et gaeramentum standi iudicio ad rationem faciendam actori Leerit ; sed in hoo ea su pignus dare non eo gitur, sicut ille qui saera metito non servato bauuitur, utilietum est superius.
Item, per nostram consuetudinem, per testes probari direeto non potest hannum vel blasmum vel inter dietum vel emandi palio, vel quod carta sit
236쪽
libellaria, nisi ubi de quarta agitur, quo casu desertur saeramentum haeredi, ubi instrumenta desciunt, si eut infra de quartis die tum est. Blas mali vero, de quibus superius dicium est, Hi de quibus luserius diuρ- itur, et baniliti ad testimonium non admittuntur 303, nee ad iustitiam suam consequendam, donec in blasmo vel banno su Hrint, nec in ali uua administrationueivitatis vel olsieio per novam consuetudinem, si manifestum fuerit, recipiuntur. Si vero per igitur antiam fuerint in aliquo ossieto vel administratione ei vitatis assumpti, et postea cognitum fuerit eos usse in banno vel in blasmo, nisi in se a XV dies as rationabiliter sederint v xlrahi i Λὶ, ab ossieto si is administratione
cessabunt, et ull0rius Eo anno non recipiuntur.
Damnum quoque vel iniuria aut qu0dlibet malum in persona vel rebus banniti in perpetuo impunitum maneat 3l , prout in statuto novo laeto tempori Brunasii Porellae, potestalis 'lediolani, continetur. item, si quis tempore, quo causa rei publieae absens fuerit, in blasmo vulbanno per requi Sitionem vest per terminum glaiulum praeterierit, non uoceat eui datum fuerit blasmum seu A bannum, sed sine aliquo pretio de eo eximatur. Reo ei lato et ad causam venienti ante consulem, ab ac lore ex ordine inisi fuerit a sui. V infra, quo casu sit in arbitrio consulis, libellus eonventionis offertur, qui continet causam certam seu suum saetum intentionis illius qui tagit, et dises porrecti libelli inseritur in libello, et consul octo dierum ex ordine vel plurium is in pus respondendi tribuit, quod tempus per tabellionesseribitur, si placet alterutri partium.
Die autem respondendi adveniente, si reus conventus n0n Venerit, actore postulaute, in blasmo ponitur, et pr0xima domini ea legitur, ut supra dictum est de eo, cui nondum libellus oblatus est. illo autem venienis, si nihil in persu nam actoris fuerit obiectum, aut super eoneeptions libelli nullum emerserit dubium, eausa initiatur, et pignus ab actore et reo, lite eunter tata, eXigitur, Hidies dati pignoris et inceptae litis per eos labelliones, qui ad pedes consulum se- , dent, in aetis publicis seribitur, ut appareat ex ipsa scriptura insta quod tempus consul eausam ipsam debeat terni inars. Et haec pignoris datio denuo in venta est; antiquis enim temporibus nonni ου i tempore datae sententiae pignora uxi gebantur ab actore et reo. 3Et haec nobis plaeent tum propter consuetudinem et tum propter statutum novum laetum tempore domini Brunasii Porellae, potestatis thediolani. Lite vero, ut die tum ust. sic ineepta, absque saeramento calumniae inter is ubditus iurisdietioni Mediolani causa examinatur. Λὶ Λ et tu e X necessitate pro- p0nilur ; at si plures propositae fuerint aetiones ab aetore, ad electionsem illarum aetionum olim non coarctabatur, nisi prope sinem causae. Consessiones quoque fiunt. duae omnia, alterutra partium postulante, per iam dietos tabelliones, sedentes ad pedes consulum, in seriptis rediguntur, et euieumque volenti ex litigatoribus tribuuntur. . Haec si quidem nobis plaeent, eum hau additione, videlicet, quod propter ineptam 43 actionem ab ad voeatu propositam actor ius suum ni in amittat, dummodo per eum. aut per advocatum 8uum, factum sit bene propositum ; nee ideo .aetor minuit Α) ius suum in eodem iudicio, et pro eo iudicetur. Si vero inter duos extraneos, vel inter νxtraneum et aliquem tui is dictionis M sdiolani, controversia ex literit, nil erutro illorum postulante, se eundum tui is orditiem sacramentum calum uiae I Λὶ praestatur : Sio enim visum fuit aut i- iquis sapietitibus Mediolani evngruum propter nimiam causarum frequentiam et i inutilitatem earum δο) ad evitanda periuria, quae saepe sis rent, ut 8aeram Mutaealumniae eessarent; et nobis placet, eum hae additione, videlicet, ut eXtraneus a noου tro non posSil saeramentum ea tum uiae exigere, nisi in sua terra fiat Α .
237쪽
Si qua vero partium instrumento in ea usae ex auuinatione utatur, alteri parti, siue die et consule, pel senti illud exhibere eogitur, nulla habita disserentia reus sit vel aetor, qui sibi desiderat instruinentum exhiberi. erum eum die et eousule instrumentum ex litterου non eompellitur, nisi vel eommune fuerit petentis, vel produetioni testium praeter quam super salsitate instrum euii , se eundum consuetudinem no8 irae ei vitati g, in ea eauga res nuneia verit M): et hoc ea consideralione oblenium est, ut, visis alienis instrumentis, alleui partium materia indueendi similes testes praeberetur ita . Si autem saeuim, pro quo quaerunt, suerit negatione dubium, et alterutra pars , oluerit prudueere testes, tempus ipsius, eonsulis arbitrio, ad eos inducendos si aluitur, et per iam diutus seripturus sedentes in bauehis seribatur; quos si per se indueers non puluerit, qui pruduetionem fieri desiderat, ad testimonium veritatis perhibendum, iudex nominatus te8tes per executionem requirat, ut eerto tempurs praesi xo ad testimonium dieendum aeeedant. Uui si venire euntempserint, neu aliqua iusta et rutionabili eausa se execusaverint . in banno sol. XX ponuntur, salvo eo quod iudex maiorem poenam banni sui. XX possit arbitrio suo imponere illi, qui reeusat reddere testimonium. illis autem xenientibus ad digendam veritatem, non prius ad saeramentum Gai elanlur, si fuerint de furensibus, nisi prius expensis et operibus, quibus ea tuerint per pro duetionem δ93, eis suerit satissae lum, arbitrio consulis vel tabellionis, qui eos debet recipere : eo tamen excepi ο, ut nullus de universitate pro
eadem, secundum nolliram consuetudinem, ad testimonium admittatur.
Idemque observatur in collegiis eleri eurum et hospitalibus, lieet in euria domini Archiepiseopi se eus obtineat Λ . Sed nee ants aperturiam testium dieta geribuntur, nisi prius is, qui producit, eapitula, super quibus produeturus est, adversae parti in seriptis dederit, ut ille possit, contra quem producuntur, suas interrogationes, si voluerit, in aeriptis tabellioni, reeipienti testes, dare A .
duibus perae iis, ut dictum est, vel ex consensu partium praetermissis, i Ρεles, utraque parte praesente, si adesse , oluerit, iurant ; et per unum ill rum tabellionum, qui ad reeipiendum testes depulati sunt. dieta eorum Rubseribuntur, nee alie ui parti prudueendi teStes fae ullas eoneMditur, praeter tres indullas dilationes, nisi aliqua iusta eausa intervenerit. Si vero ante aperturam testium, usi postea, ab aetors vel rso exhibitio instrumentorum postuletur si eri ab extraneo A , per executorem sit eon enlio; etai non venerit, vel veniens exhibere instrumentum, quod petitur, vel iurare noluerit quod illud instrumentum exhibebit, in banno ponitur, si eut qui testimonium dieere reeugat, ut superius pro Si me dictum est. Hoe ita tam varie, quia ab extraneo eertum instrumentum debet peti, et non in genere; et expensae debent fulvi a quo petitur, si e ut de testibus supra dietum est. si fuerit de forensibus is, a quo postulatur exhibitio. Cum autem ab aetores vel reo desideratur instrumentorum exhibitio, generaliter iuramento omnia instrum ρnta adeausam pertinentia exhibere tenetur, vel tunorum instrumenti in seriptis dare, si instrumenta suerint ami8Sa. Postquam vero testes rueepti sueri Di, utraque parte praesente, si adesse luerit, leguntur et transeribuntur, ut utrique parti eo pia dispulandi super dietis ip8orum testium pateat. Ree alterutra partium denuo iii ipsa causa, geu etiam sup et reprobandis testibus, testes produeere pii terit : per aeta publiea lauasn, balinis et blasmis, testibus leelis, pulerit testes reprobare 4ll. Nee etiam postea testes super aliquibus ea pilulis interrogantur, nisi aliqua eausa guspieionis iu-εii. propter quam iudex ex ossieto suo testeου iubet iterum reverti. Interdum ta-
238쪽
J mρn eausarum patroni post apstri uram ipstium l43 et testes notant et ad al-l logalionem seribunt, si alterutri partium pia euerit. Ad videndam quoque di seordiam eonsules aeeedunt; quod ita per nostram
consuetudinem obsWrvatur, ut si eo iis ut ex suo osse io sive arbitrio digeordiam idpre voluerit. eo quod ad dueisionem ea us: s et cognitionem veritatis putaveriti expedis, sive una pars tantum postulaverit visionem si pri, sive utraqus. et, altera pars non eonsenserit vigioni laetendae, illa pars tantum expensas solvat, qu40 seeundam postulaverit visions m. Quibus omnibus eonsum malis, consules omnia utrinque proposita et seripiareeipiunt, Ρt habilo consilio in geriptis sρntentiam squod fieri non consuμverat, ni summa causae quinquaginta solidos exeedebat 443 proserunt : quae, per nostramenn suρ ludinem, etiam heri possunt serialis disbus set iudiee stante; et psr assessorem similitμr condemnant 45 rsum, ut ad di ps XXX ex ordine peeuniam gul-vat, , sl ut aliquid saeiat, v Mi exhibstat, gsu sis ri patiatur. Interdum tamen tempus breviu, vel produelius, spe undum eorum arbitrium et qualitatem causas sive mereis, iud sex mi 0ratur 463. Feriatis quoque diρbus, si e ut die tum est, per Bogiram eonsuetudinem, et eausas siniunt sive d0eidunt et exleutioni eonsules
Et in praedielis ea si bus ex eonsensu partium sine seriptis genisntias proserunt. Suo tempore elapso 473, si eondρmnatus gentρntias non paruerit, aetore postulanis, in blasmo geribitur vel in banno, si volus rit, et in proxima domini ea legitur, nisi eondemnatus, se eundum nostrae eivit itis eonsuetudinem, in dommune super lapidem ore elum ad auxilium estggionis bonorum pervenerit, et cartam sinis suorum bonorum laeserit aut psr ss aut per tabelliones ad hoe deputatos: salvo eo, quod de eessio iis bonorum et do charta inde faetenda per novum sta lutum faelum tempore supra seripti Brunasii Pureliae, potestatis Mediolani, dictum est.
At si eundρmnalus bonis non estggerit si in blasmo praeterierit, de eo eximi non potest, elidua si solverit blasmum, nisi prius eroditori salis fecerit; ssd si per XXX dies in blasmo steterit, postmodum, volente creditore, in banno ponilur, de quo non extrahitur nisi salis seeerit, et g d. XX pro banno, si de ei vitale suerit, si sol. II ultra, si fuerit de serensibus, eommuni usediolani solverit. Civss auism blasmati non nisi sui X, et banniti sol. XX pro iam dietis ea usi geommuni Mediolani sol unt, et forenses 49 sie ut supra dieium est es sex actionibus blasmorum et bannorum. Si vero cond0mnatus, in banno v0l blasmo positus, satisfacere creditori vo-l luerit m), si alim ipsius debitoris eon domnati pedunia, si apud aliquem suum
debitorem inustata su0rit, eonti statur, et tantum de illa eredituri, iussu eonsulis, eon signatur, donee ei fuserit satissaelum. Res quoque mobiles e0ndemnato, prapsortim si absque seandalo fieri poterit, ystr e X eulionsem auseruntur, si illi, eui eondsm natus psi, assignantur, donec illas dubitor μxigat, vel iussu iudieis vendantur, vel in solutum dentur ereditori. Verum, si qua res mobilis si auferri non ivit erit, vel, si possit, malit tam0nersditor in possessionem immobilium milli, usi aliquam rem immobilρm in solutum sibi dari, eonsules ipsum in possessionem mittunt, vel pρr extimat 0res rei publieae. qui sunt numero xii, rem immobilem saetunt publiliter ex limari, et publica tuler venis nis seri plura, ipsam in solutum dant ereditori: salvo po, quod de sextimationibus faetendis si es eompellendis debitoribus per statutum novum laetum leni pore Brunasii Porebas ordinatum sest. Quae qualiter ab eo per ipsum debitorem vel eius agnatum iure sueeessionis pro aequali pretio vel alio iurs advocari possit, plenius, i eo eonee dente, in serius dieemus.
Hale omnia quae eumque dieia sunt de banno et blasmo dato eondemnat:s i 3
239쪽
st dμ exHeulions eausarum, haee eadem in lalligenda sunt, si quia so daturum aliquid usi saelurum suerit consessus, et per e insessionem eundου innatus: Bo BXeepto, tu id iis elandumnalionu per sententiam bannitur, per eonfessionem vero tanium blasniatur.
V. Motir ea uisaraclo QP in Ira QI I iter ngit r. - Sups-rius dietum est de ordin0 eausarum civilium, quae ex mali sietis non dese'ndunt. Nunc vid seudum est quando quis propter male sietum ei viliter eonvenitur, vel
Cum quis propter aliquod male si etiam ei viliter eonvenitur, veluti propter sur-lum, rapinam, inittriam, damnum datum, omnia quave unaquu superius di et a gulites ei tali une et libelli oblations et aetionis propositions et sxaminationis causaBol 8stia lentia et executione eiusdem, observentur. in eo tamen nonnulla dio rentiar quia conventus sivst citatus ex ea usa mal0sieii se eundum ordinum statutorum M sediolani super requisitions male saetorum, ei venire nolens non blasmatur. si eutdου aliis sustra dieium est, s0d in banno ponitur, nso de illo balino uximitur, si inpia prasterierit, nisi sol. XX si luemue ivis, et sui XX ll si fuerit 54ὶ forensis, ut
superius de exactione bannor una die tum est, pro banno praestiterit; quia de ipso uia ipsi ei O, seeundum ni 8 iram eonsuetudinem. consessus inlμlligitur, nisi ei prius satis see Wril cui furim x et iniuriam vi l rapinam feeissu aut damnum dedisss dieitur. V. Motir en urantacto ae e M in Oct na tor er infinis iter is Si vero non ei viliter, sed eriminaliter aeeugatus quis suerit, puta dis humi et dio, ut baliniatur set eius bona publieentur, si propter aliud delictum p aena corporalis quae umqu0 lρge pustuletur irrogari, similiter ei talus bannitur si non venerit, Mi si in balino, ante litem ineeptam vel postea, transierit, quasi de malefeio eonsessus intelligitur, et , eluti eundemnatus postea punitur in rebus et pΗrsona 8 putidum legem municipalμm nostraμ eivitatis v μl legem i,ombardui uiri 559,lieut is . eui maleficium laetum invenitur, iure Lumburdorum vivebat, hie ut nonnulli nostrae iurisdietioliis vivunt. ldμmquu erit et si extraneus lΗgo romana vivens inserit mortuus, vel aliud male sietum pasgus. Seeundum autem ius romanum eriminaliter accusati et eonsessi vel quasi i 4 , ut dictum est, seu eon teli, non aliter puniuntur, nisi lege muniet pali ea ut una sit ut debeant seeundum iE-gem illam puniri 573, sie ut de publieis latronibus est traditum, qui furea suspendi di bent. 583 Reo autem ad ea usam veniente, non aeeepta pagina inseri plionis, sed simplici porreelo libello, ut superius in civilibus die tum e8 l. eonvenitur, et abSq
saeram Θuto calumniae examinatio eausas prveedit.
Sud si ex illo maleficio, de quo aeeusatur, poena sanguinis propter aliquam legem irrogari postulatur, sub sida eustodia tam diu detinetur, donee, eonsulis arbitrio, idoneam satisdati in pira praestiterit ; post hanc. eausam per m vel per
id a neu in pri euratorsem, saeundum nostram consuetudinem, exfreet tam reus quam aeeusator, et omnia quae in ei vilibus ea usis diei a sunt, observantur, ni iquia eriminalium ea usarum gententias in seriptis non seruntur, nec illae ea usae
per alios quam per potestatem, si allustrit, vel per eonsules rei publieas plerum ius deeiduntur, licet eonsules iustitiae ex ordinμ illum potestatem hab0ant. Si tamen plurium eriminum in una aeeusatione libelli rsus postuletur, ex quibus diversae poenae possμnt irrogari, sive eo ni unetim in libello die lumsuerit. sius alternatius hue si at, aeo usator per iudies in eligere eumpsi litur ut alterutra poena sit eontentus, iis ex pluribus legibus reus deseratur. ludμx tamen pro suae voluntatis arbitrio aliquando minus heno compositas reelam linitos admittit. 1. De Doctrin ocella Darat in DoΜΑ Μn ora m n letalom Pro-Dr in nraetor tate. - An ulla per nos iram eonsuetudinem eoustitutio p -
240쪽
nalis datur eontra eum, qui sua auetoritato possessionem apud alium constitutam vel vaeantem oecupat ta Praeterea, per eon sustudinem huius ei vitatis, non agitur iniuriarium, sicul l 5 per legem romanam, iure ordinario. Ad hoe, si eui olenti aedifiears vel aliud laeere opus supir suo, denuneiatum fuerit novum opus. Et paratus fuerit satisdare eum idonseo sidηiussors de . opero demoliendo. si iniusto audi fieasso vel laborasas ruperius fuerit, admittitur, ut, statim praestita satisdations, in ipso laborerio posait procedere. O . visur ca cenera In ao Montrael Do μι - Restat ut de eonsuetudinibus ot legibus muniet palibus ei vitatis Mediolani. quas in ei vilibus causis, de quibus primo traetavius, frequentantur, discutiamus . Verum, quia illarum quasdam loeum sibi vendi eant in eunt raetibus bonae sidet, ut emptione, venditisus, loeatione, eonductione, set gie de reteris, alias in eontraetibus strieti iuris, primo de iis, quas in bonas fidei eontractibus exereentur, videamus. Sed quia .emplio et venditio saepius in nostra civitate perfidi inr, illis ab illis eougustudinibus et legibus municipalibus, quae in venditionibus et emptionibus loeum hab0nt, initium gumamus. III. Do rct Paterran Iraenaa. - Si quis ram aliquam immobii sui vendiderit, eius agnatus maior deeem oelo annorum, sive minor, si paterna su6rit, pro aequali pretio infra annum et diem poterit exigers ; nee venditor tenebitur smptori, ds quo exeutitur, ad interesse, nisi nominatim de evictions Re astrin-xWrit, si aequali pretio ab alio agnatorum exigeretur. Post annum autem et diem
eius agnatus rem venditam reeuperare n0n poterit.
Sed et hie inter sapientus solet dubitari, qualium tutorum scisntia pra0iud levi; eui respondemus : omnium, sive testamentarii sive dativi sive legitimi suerint, dummodo administraverint, etiam nullo Delo r8pertorio, sed et si n0n gesserint i , , dummodo eon tutori suo administrationem cesserint 6δὶ, vel propter
sui neglig0ntiam, non praemissa exseus alious, non administravsriut, idem erit. Si vero emptor agnalis venditoris denuntiaverit, non exinde expletabitur
annus et dies, sed infra viginta dies tantum a tempora denuntiationis agnati νο- terunt exigere: quod ulique loeum habet, etsi tutori suerit denuntiatio iacta, ut post triginta dies a pupillo exigi res vendita non possit; pupillus lamon 643 habebit aetionem adversus tutorem, si ob hoe damnum passus fuerit. Amplius, ille agna lus, qui rsm venditam ab agna io suo exigit, non iurat si e ut olim iurabat, quod infra dfeem annos rem recuperatam non distraheret, sed infra decem annos, eui eumque vendiderit, primus emptor illam rem poteritru cuperare eo pretio, quod valebat istin pore rei vendieatas vel rui dimissas. Praeterea nulla Dumina rem v0nditam potest as quali pretio exigere, nisi per Maseulinum sexum illi fuerit eoni uneta, cuius landus fuit, qui pqtitur; et has foeminae ita demum possunt exigero, si eum haereditate nuptas fuerint, vel ad Mas haereditas post sta pervenerit. Haee ita, ubi quis agnatus rem paternam vandiderit, quod eius agnatus illam infra praenominatum lsempus poterit pro aequali protio 8xigere. idem essHt, etsi voluntate eius foret 66, in solutum suo ereditori tradita, eerto prutio statuto inter ipsum et eroditorem suum, v0l arbitrio alleuius, voluntate tamen eius, suerit protium ipsius diffinitum : utrobiqus enim venditio eontrahi in isti igitur, et sue eessioni pro aequali pretio, ale ut die tum est, loeus erit. Diversum tamen erit dicendum, si per eonsules fuerit creditori ipsius in solutum data, eum ipso ereditoribus suis satissaesre raevsarsi ; nam tune eius agnatus pro aequali pretio illam rom, lieet paternam, exigere non valebit. Ssd si ris paterna cum aliis rebua non palernis fuerit distraeta, et agnatus venditoris aequali praelio rem paternam voluerit exigηre, ut itaque, paler u m