장음표시 사용
41쪽
Quaestiones Quintilianeae: J. D. D. ClauSsen.
Dulcis in primis et acutus s0, 5, 2) Hyperides, Sed minoribus
causis, ut non diXerim utilior, magis Par. His asitatu Lysias maior
subtilis atque elestans et quo nihil, si oratori satis sit d00ere 12, 10, 59), quaeras perfectius; nihil enim
Cic. de orat. III 28: acumen Hyperides habuit'. Dionysius l. l. Cic. Brut. 35: Lysias . . subtilis
nihil hab0at insolens aut ineptum'; de orat. III 28: subtilitatum Lysias habuit .
42쪽
Quaestiones Quintilianeae: J. D. D. Claussen. omnes dicendi veneres sectatus est nec inmerito: auditoriis enim Se, non iudiciis compararat;
in inventione facilis, honesti studi08HS iis compositione adeo diligens, ut
Quin otiam Phalerea illum Demetrium, quamquam is primus inclinasse eloquentiam dicitur, multum ingenii habuisse et facundiae
quem tamen in illo medio stenere dicendi praefert omnibus Cicero'.
sicolorem illam, qua Demetrius Phalereus dicebatur uti, VeStem bene ad forenSem pulVerem sa
lutum et fluens, sententiiS argutum, VerbiS 80ΠΗΠS . . Sed)pompae quam Fusinae aptius, gymnasiis et salaestrae dicatum . Cic. Orat. 38: In Panathenaico autem Isocrates ea i. e. Virtutesoloeutionis) studiose Se conSectatum fatetur; non enim ad iudiciorum certamen, Sed ad voluptatem aurium ScripSerat .
Theophrasti umbraculis. Hic primus inflerit orationem et . . SuaViS sicut fuit videri maluit, quam gravis . Cicero Orat. 92 : in qua omedia formo Phalereus Demetrius meo iudicio praestitit ceteris, cuius oratio cum sedate placideque labitur, tum illustrant eam quasi stellae quaedam tralata Verba atque immutata . Itaque duos, quantum coniectare licet, auctores Quintilianus in hac parte sequitur: scilicet Dionysium in veterum Seripiorum cen-
43쪽
Quaestiones Quintilianeae: J. D. D. Clau8Sen.
Sura atque Ciceronem in Bruto 8, 32-9, 38 si in Orator0 92 sit 151 0t 38. 42. 29 et d0 Orat. III 28). Restat philosophorum genus 81-84; 35-36). De quo Dionysius in veterum Scriptorum cenSura, p08tquam Pythagorae Sectam obitor tutigit, haec dieit: Visu aTεou bε μαλicTu Eευοφ VTa καὶ ΠλαT VI . . TrupuληΠTεOV bE Kui 'AselcTOTελη εlc Mi rictu . . U-λorisu μεθα b' αυτου κai TOic μαθηTuic εVTwsχανε iu'. Xenophon igitur et Plato et Aristoteles philosophorum principes exiStimantur; quorum Ρlatoni palma datur cf. ep. ad Pomp. de Platone 752R; duvi Demosth. p. 1043. 1024. 1083 R.). Eosdem philosophos Quintilianus et primos producit et Singulari quadam ratione commemorat. Ait enim: Quis dubitet Platonem osse praecipuum 3 quid ego commemorem Xen0phontis iucunditat0m 3 quid Aristot0lem 3'; tum ingenu8 quietum oratio redit. Deinde a Dionysio Aristotelis discipuli nominantur, a Quintiliano unus Theophrastus. Quae laus ex Ciceronis Oratore 19, 62, quem locum Quintilianus 33 commemorat, est translata Philosophi quidam ornate locuti sunt, siquidem et Theophrastus divinitatu loquendi nomen invenit et Aristoteles Isocratem ipsum lacessivit et Xenophontis voce Musas quasi locutas ferunt et longe omnium, quicunque Scripserunt aut locuti sunt, exstitit os gravitate et suavitate princeps Plato . Eiusdem Ciceronis Orator
9, 32 33 utque 3, 12 81, illius de philos0phorum et oratorum provinciis iudicium, quod in tertio de Oratore libro protulit III e. 15sq), g 35 respieitur cf. 1 Pr. 13 sq; 12, 2, 5sq. 1, 10, 11; 2, 21, 13 ').
Dionysium igitur secutus noster Ρlatonem et Xenophontem et Aristotelem, Cicerone auctore Theophrastum laudat. Contra et
reliquos Socraticos cf. 5, 11, 27. 10, 1, 35; 5, 7, 28. 12, 1, 10)et veteres Stoicos ipse addidisse videtur. Verba Quintiliani haec sunt: Philosophorum, eX quibu8 ΡlHrimum se traxisse eloquentiae M. Tullius confitetur, quis dubitet Platonem esse praeeisHHm sive acumine disserendi sive eloquendi facultate 108), divina quadam et Homerica;
tionem surgit, ut mihi non h0- Cicero Orat. 3, 12. Dionysius l. l. Cie. Orat. 62: Longe omnium . . eXstitit et gravitate et suavitate princeps Plato . Cic. Tusc. disput. 1, 32, 7 9: quem
Cic. Brut. 31, 121: quis enim uberior in dicendo Ρlatone 3 Io-
') X 1, 35. Loci supra allati demonstrant veram esse inratorum' mentionem; cf. Halm. adnot. p. 369.
44쪽
Quaostion0s Quintilianeae: J. D. D. Claussen. minis ingenio, Sed quodam videatur oraculo dei instinctus'). Quid ego commemorem Xenophontis illam iucunditatem . . 3 ut ipsae sermonem finxisse Gratiae videantur, et, quod de Pericle veteris comoediae testimonium est, in hunc tranS- ferri iustissime possit, in labris eius Sedi e quandam persuadendi
Quid Aristotolum 3 quem dubito
scientia rerum an Scriptorum Copia an eloquendi vi sae) sumitute
an inventionum acumine an Varie
Nam in Thoophrasto tam est loquendi nitor ille divinus, ut eae eo nomen quoque trainisse dicatur. Minus indulsere eloquentiae Stoici veteres, sed cum honeSta SuaSerunt, tum in colligendo probandoque, quae in Stituerant, plurimum Valuerunt, rebus tamen acuti magis quam, id quod sane non adsectaverunt, oratione magnifici.
vem sic aiunt philosophi, si Graece loquatur, loqui . Dionys. de vi Demosth. 23 p. 1024 R idom diotum tradit.)
pellavit Ennius; ut quam deum in Perioli labris scripsit Eupolissessitavisse, huius hic medullam nOStrum oratorem 80. Cethegum)fuisso dixerit' es. Quint. 12, 2, 22. 12, I 0, 65. 2, 15, 4). Cic. Orat. 1, 5: Aristoteles admirabili quadam scientia et copia . Topie. 1, 3: dicendi c0pia et) . .
Cic. Orat. 62: Theophrastus dii initate loquendi nomen infenae. Cie. Brut. 114: Stoicorum pern-cutum et artis plenum orationis genus Scis tamen esse oXile nec satis populari adsensioni accommodatum'. . 118 ut omnes fero Stoici prudentissimi in disserendo Sint . . traducti a disputando ad dicendum inopes reperiantur'.
) X l, 81. Vocem Delphico , vel varia sede SuSpectam, J. Caesar delevit. Pronomen 'quodam ' omni dubitatione caret. Cf. t0, l, 109 dotio quodam providentiae genitus' i 2, 11, 5 ductus amore quodam operis
45쪽
In universa igitur scriptorum Graecorum censura Quintilianea fundamenta fuerunt Dionysi Halicarnasset de veterinus scriptorimus iudicia vel de imitatione libri. Primum enim uterque eodem consilio ducitur; deinde eadem litterarum genera tractantur; tum prineipe8 soli laudantur. Nequo tantum quattuor illa genera uterque fere eodem ordine prodiadit, sed etiam in Singulis poesis partibu8 collocandi S Summus conSensus invenitur. Scriptorum autem principe Sab utroque eidem atque ordino lare eodem laudantur. Denique in singulis iudiciis summa similitudo intorcedit. Itaque tanta est familiaritas censurae Dionysiacae atqu0 Quintilianeae, ut appareat et Quintiliani auctorem prineipum esse Dionysium et in DionySia eo lib0llo restituendo summae auctoritatis esse Quintilianum. Nam, ne minora tangamus, in epitome Dionysiaea et parte8 quaedam poeSiSaliae omissae aliae mutilatae videntur et certus Soriptorum Ordo ΡΗΓ-tim est oblitteratus p. 348. 351). Ρrauior illud Dionysii opus a Quintiliano in poetarum censura ars strammatica aliqua adhibita e880 90te St.
in oratorum iudicio illius censuram in Bruto 8, 32 sq, in phil080-phorum ordine et laude siusdsem iudidium in Oratore 19, 62 respexit. Denique, ut alia mittam, aliquoi ius alii loci Ciceroniani, aliquoties
Dionysiaca iudicia in opere de compositione verborum prolata ΠΟStrum adiuVerunt. Horum igitur virorum auctoritatem Quintilianus in Scriptorum Graecorum censura maximo secutus est: horum iudicia partim redepit, partim auxit atque locupletavit. Cum cenSura autem Scriptorum Graecorum arte cohaeret Romanarum litterarum aestimatio. Nam in producendis generibHS, ait
ipse Quintilianus profitetur 85 , idem ordo servatur; praeterea et Singula genera Graeeis opponuntur 93. 99. 101. 105. 123)0t singuli scriptorum Romanorum principes cum Graecorum ΡΓiΠ0ipibHS comparantur atque nonnunquam simili laude ornantur. UniverSa autem pars ab ipso Quintiliano, cui Graecorum Seriptorum cen-mura Dionysia ea exemplum datum fuit, disposita atque exaedifieata videtur. Quamquam dubitari non potest, quin in singulis scriptoribus vetera indistia respexerit. In poetis quidem primum animadVerta Sillum conSen8Πm, quem in num sero Quintiliani atqu0 Di 0modis vulpotius Suetoni aliquoties exstaro supra significavi p. 337. 347 . Deinde 90 Lucani') oratoria virtus laude effertur, eiusdem poeticum ingenium nota afficitur: simile, quamquam paulo asperius iudicium invenitur apud Martialem 14, 194 cf. Sueton. vit. Lucan. p. 5212, 10, 21 et quadam oloquentino frugalitate contentos 9, 2, 76 qui quadam veritatis' 10, 1, 82 quandam persuadendi deam'; 12, 10, 24 Knstinctis divino spiritu vatibus comparunduS . ') X 1, 90. Seriptura Halmiana se ut dicam quod Senti O, In R-gis oratoribus quRm poetis imitandus' sentetitiam efficit nb lino operis ΡRrte alienum. Nam cum oratori futuro exemplia quaerantur p. 341), oratoria virtus in quovis scriptore laudi vertitur φ 46. 63. 65. 67. 74 etc.). Itaque propter huius consurae consilium Quintilianus Lucani elocutionem Oratoriam laudat, sed ingenium poeticum una reprehendit.
46쪽
Quaestiones Quintilianeae: J. D. D. Claussen.
Reiff.) et apud Servium ad Aeneid. 1, 382 et Iordan. de Gotho rum origin. 5). Tum verba, quibus 95 Varronis eruditio celebratur, partim Similia sunt Ciceronianis in Bruto 56, 205 prolatis. Praeterea ad tragicorum laudem Atti et Pacuvi 97 locus Horatianus epist. 2, 1, 56 apte conlatus est. Tum de Ρlauto comoediarum poeta ab ipso Quintiliano 99 Varronis iudicium ) memoris utraditur. Denique Terenti scripta ad Scipionem Africanum relata etiam a Suetonio narrantur svit. p. 30 8 1).
Ceterum relinquere hanc partem non ΡOSSUm, antequam Pauca
addidi do dissertation0 L. Murcklini Musei Rhenani volumini 19 p.
1 Sq. inSerta, qua mirum parallelismum quendam inter agmina Graecorum et Romanorum Scriptorum indagasse Sibi visus est. Nam p. 32 in hanc suntentiam inelinat Quintiliano opus aliquod in manibus fuisse, in quo religiosior esset comparationis Species: hanc a Quintiliano modo retentam esse, modo laXatam Vel plane dissolutam. Verum enim Vero - pace illius viri dixerim - praeter Singulorum generum principeS etiam ceter0S, qui laudantur, Scriptores inter se collutos esse nullo idoneo argumento probatum est. Quod iudicium ne et ipsum argumentis non firmatum videatur,
paucis explicabo, qualis in epistis poetis parallelismus a Mereklinio constituatur p. 13 - 16). Primo enim ordini Homerum et Vergilium adscribit; secundum deinde ordinem senis poetis effiei existimat. In epicis igitur Graecis neglectum est illud discrimen,
mnnorum autem genuS etiam maiore Socordia est tractatum. Etenim
sex poetis Graecis opponuntur sex illi Romani, qui Vergilium sequuntur, ut ordinis tertii princeps habeatur Serranus p. 13). At que adeo Singulos epicos Mereklinius invidem comparat. Hesiodo enim opponi Lucretium et Macrum, quibus partes Secundae tertiaeque concedantur p. 15), Antimacho Cornelium Severum p. 13), Varronem Apollonio et Arato p. 15), ut in hoc secundo ordine soli Ρanyasis et Theoeritus Graeci atque Romani Ennius et Ovidius restent. Quod universum aedifieium uno ictu corruet. Verba enim Quintilianda g 88 Propiores alii atque ad hoc, de quo loquimur, magis utiles' sic interpretatur, ut aetate' propiores ei poetae, qui insequuntur, Vocentur p. 12). Eadem ratione g 74 Theopompum Thucydidi et Herodoto aetate' proximum appellari putat p. 12. 22). At neque Theopompus Ρhilisto aetate maior est '') neque in hac operis Quintiliandi partu proximo ' illa vis inest. Conferantur verba 53 de Antimacho ut appareat quanto sit aliud proximum esse, aliud parem' et 62 Stesich0rus videtur aemulari proXimus Homerum potuiss0 sit 85 Homero Vergilius proximus' et 86 secundus est Vergilius, propi0r tamen primo quam tertio'. Neque nostro loco
) X 1, 99. Do verbis 'Aeli Stilonis sententia' conferatur Mercklin. Mus. Rhen. 19 p. 20 adnot. φ) A. Schaeser. de fontibus historiae Graecae, Lipsiae 1867, g 236t 29.
47쪽
Quaestiones Quintilianeae: J. D. D. Claussen. 359 ad tempus, sed ad dignitatem illud adiectivum spectat. Laudato enim Vergilio epistorum poetarum principe Quintilianus sic pergit: Ceteri omnes longe sequentur. Nam Master et Lucretius legendi quidem, sed non ut phrasin faciant. Atacinus Varro ad augendam facultatem dicendi parum loeuples. Ennium Sicut Sacros Vetustate lueos adoremus'. Itaque hi poetae ad augendam facultatem oratoriam parum apti ducuntur. Iam Quintilianus addit: Ρr0piores se. Vergilio) alii atqu0 ad hoc, de quo loquimur p. 341), magis
utiles. Ovidius . . laudandus in partibus. Severus, Si ad exemplar primi libri bellum Siculum perscripsisset, vindicaret sibi iure secundum locum se. post Vergilium). Serrani opera et maximam indolem ostendunt et admirabilem voluntatem etc. ' Quo exemplo satis demonstrasse mihi videor, ire quos laqueos et errores de plana via delapsus hic interpres inciderit quoque iure in ausitoribus Quintiliani quaerendis istum parallelismum plane omiSerim. m. Quintilianus etsi proprio sensu non magis quam Cicero grammaticus appellari potest, nihilo minus in primo operis sui libro
grammaticorHm quoque provinciam perlustrat. Quamquam artem grammaticam componere non Vult, Sed, cum oratoris Studia ab
infantia formare sibi proposuerit s1 Ρr. 5. 21), quas reS praecipua Sillius scientiae doctores aut tradant aut tradere debeant notare 1, 5, 54. 1, 4, 17. 1, 5, 7. 1, 10, 1). Eam autem grammaticae doctrinae partem, quae in sermonis legibus investigandis set in vocabulis huius artis propriis definiendis et in ceteris similibus versatur, leviter tangit. Immo vetat ad extremam usque anXietatem et ad ineptas cavillationes descendere 1, 7, 33) atque ut per artem grammaticam eant, non in illa haereant discentes admonet 35 ;ef. 1, 5, 14. 17. 38. 1, 6, 17. 32). Itaque huiusmodi quaestiones quasdam quasi digito tantum monstrat s 1, 4, 7. 11. 26. 1, 7, 7. 9 etc.): in paucis suam Sententiam profert 1, 4, 20. 1, 5, 35. 66). Contra magna diligentia eas res. grammati eas tractat, quae ad cotidianam loquendi rationem spectant. Qua de causa maXime in dubiis versari grammaticos iubet si , 6, 38. 1, 7, 1). Eadem de caUSa praecipue ea grammaticorum placita, quibus usus loquendi communis reprehenditur, refellere studet 1, 4, 12. 1, 5, 42 sq. 1, 6, 10 sq. 24. 1, 7, 10). Quintiliani autem sententia et in die0ndo et in scribendo magistra habenda est consuetudo 1, 6, 3. 1, 7, 30) Nam magnam quidem esse auctoritatem, dummodo ab oratoribus vel hist0ricis petatur' 1, 6, 2.11. 4,4), non a poetis, quippe qHibUS Summa
libertas e0ncedatur 1, 6, 2. 1, 5, 11. 18. 1, 8, 14); at ne illorum quidem Scriptorum usu firmum praesidium praeberi 1, 6, 42).
48쪽
360 Qua ostiones Quintilianeae: J. D. D. Claussen. Eadem opinione ductus analogiae noSter magnam quidem vim et
p0testatem tribuit 1, 6, 22); itaque inhaerendum esse verae et rositae locutioni: at quoad liceat neque illam consuetudo devicerit si , 6, 20. 1, 5, 63). Nam analogia, inquit, non caelo demissa neque lex loquendi est, Sed observatio neque ulla alia re facta nisi consuetudine 1, 6, 16 . Consuetudini autem Servire et Ser
7, 11 sq. 30). Huic oratorem parere iubet, ita ut neque incaute verbis priscis utatur 1, 6, 41) neque nimia licentia nova verba fingat si , 5, 72. 8, 3, 30 8 1 . Ipsam denique consuetudinem non
USum multorum VOssat, Sed consensum eruditorum 1, 6, 45). Hac igitur mente Quintilianus de arte grammatica disserit. Sud etiamsi bruvitor tantum hanc partem iraetat, nihilo minus certa Via progreSSUS UniverSam grammaticorum doctrinam perlu- Strat. Perspicuus autem ordo est, quo singula huius artis capita su excipiant. Ait enim 1, 4, 2 : Haec igitur professio cum brevissim γin duas partes dividatur, recte loquendi scientiam sit poetarum enarrationem, plu8 habet in rece88u, quam fronte promittit. Nam os scribendi ratio coniuncta cum loquendo est et enarrationem
praecedit emendata lectio; set mixtum his omnibus iudicium est p. 341)' sit in totius partis fine 9, 1: Et finitae quidem sunt partes duae, quas haec profe8Sio polli stetur, id est ratio loquendi et enarratio auctorum, quarum illam methodicen, hane historicen voeant'. Alterum igitur grammatici offetum est poetarum enarratio, quaeum lectio est iuncta; haec ipsa pars capite VIII tractatur, ubi g 1 legitur: Supurust lectio' et g 18: His aededet enarratio historiarum'. Altera pars, id est recte loquendi sci0ntia, eapitibus V et VI ot VII
adumbratur; dicit enim noster 5, 1: Iam cum oratio tres habeat virtutes. ut emendata ut dilucida ut ornata Sit, . . totidem Vitia, quae sunt supra dictis contraria: emendate loquendi regulam, quae grammaticeS prior pars est, examinet' et infra T, 32: Hau ferosunt emendate loquendi Scribendique partes: duas reliquas Signifieanter ornateque dicendi non equidem grammatici8 aufero, Sed, cum mihi officia rhetoris supersint, maiori operi reserVO ef. 8, 1, 2. 8, 5, 35.)'. Cum loquendo autem 4, 3 ratio scribendi coniuncta vocatur ; haec capite VII tractatur, ubi noster instipit verbis g 1: Nunc quoniam diXimus quae sit. loquendi regula, dicendum quae scribentibus custodienda'. Contra l0quendi regulae caput VI datum est; cuius capitis dispositio φ 1 adumbratur: Est etiam sua loquentibus observatio, Sua seribentibus. Sermo constat ratione vetustate auetoritate oonsuetudino'. Deinde sic pergit: Rationem
praestat analogia 3 - 27), nonnunquam et etymologia 28 38)'. Tum de vetustate loquitur 39 - 41), deinde de auctoritate 42), denique de consuetudine 43-45). Restat caput V, cuius certus ordo Significatur g 2: Ha0c se. emendatu loquendi regula)exigitur verbis aut singulis aut pluribus. . Singula Sunt aut nostra aut peregrina, aut Simplicia aut composita, aut propria aut trans-
49쪽
Quaestiones Quintilianeae: J. D. D. Claussen. 361 lata, aut usitata aut ficta'. Tractantur autem verba Latina et
peregrina φ 55-64 cf. v. 55: Hoc amplius, ut institutum ordinem sequar, Verba aut latina aut peregrina sunt'), deinde simplicia et composita 65-70, tum pr0pria et translata 71, denique usitata ut nova 71-72. Praecedit emendato loquendi scientia, quae pluribus verbis exigatur, ς 34-54; legitur enim 34: C0tera vitia omnia ex pluribuS vocibuS Sunt, quorum est Soloeci8mus' ut 54: Hactenus du soloecismo . Vitium autem, quod
in singulis verbis fiat, id est barbarismus, 5-33 enarratur. Quintilianus 6nim g 5 ait: Ρrima barbarismi ac soloecismi so0ditas absit. . Vitium, quod fit in singulis verbis, sit barbarismus . . Quis nescit alios barbari Smos Scribendo fieri, alios loquendo, . . illud prius adiectione dotractione inmutatione transmutatione, hoc Secundum divisione complexione spatio sono contineri γ' Aliorum
barbarismi genus, quod in dicendo fiat, g 17 33 explicatur. Illius species sunt barbarismi qui oriantur divisione 17) com
vitia oris et linguae, quae 32 - 33 enumerantur. Alterum barbarismi genus, quod in scribendo fiat, g 10 - 17 tractatur. Cuius quattuor species iterum significantur 10: Tortium se. barbari gunus) est illud vitium barbarismi, cuius exempla Vulgo sunt plurima, Sibi etiam quiSque fingere poteSt, ut verbo cui lib0bit adiciat litteram syllabamve vel detrahat aut aliam pro alia
aut eandem alio quam rectum est loco ponat'. Hae igitur sunt duae illae partes, in quas brevi8Sime ars grammatica dividitur, recte loquendi scientia et poetarum enarratio. Sed antequam haec
interiora artis adit Quintilianus in capite IV pauca praemittit, ut iusto ordine usque ad orationis virtutes 5, 1) progrediatur. Et0nim a littoris incipit 6-17), deinde de syllabis pauca monet g 17), tum transit ad partes orationis 18 8 q), quarum quae praecipuae sunt, nomina 23-26ὶ et verba 27-29), accuratius
tractat. Apparet igitur a Quintiliano uniVerSam artem grammaticam non leviter tactam esse, Sed aedificium quoddam eXStructum, quod in firmo fundamento positum ab omnibus partibus persectum et absolutum sit. Quodsi hunc ordinem respicis haud parva artis grammaticae antiquae peritia institutum, facile conicias eandem condicionem esse in hac parte, quam in Scriptorum Graecorum cenSura Supra inveStiga-Vimus: scilicet unius grammatici auctoris opus Quintiliano rhetori fundamentum fuisse. Quae Sententia Vel per Se Summam Veritatis Speciem prae se fert. Nam in rhetoricis quidem partibus no- Ster quaS per multos annos cumulavit copias varias et undiquucongestas effundit. Contra et in scriptorum censura et in institutione grammatica Veluti in provincia aliena versatur; itaque ipsa res fert, ut his locis peregrinus potius quam incola unius ducis vel paucorum vestigia persequatur. Atque ad similem
50쪽
362 Qua0stiones Quintilianeae: J. D. D. Claussen. finem alia Via progressus nuper pervenit Gulielmus Schadius '). Nain aliis grammaticorum Operibus collatis demonstravit singulas res orthographicas, quae a Quintiliano tractantur, maximam partem ex uno fonte haustas esse neque hinc illine arreptas. Propter
eonSenSum autem, qui inter Quintilianum in libri primi capitibus 4 of 7 ut orthographiae scriptores Annaeum Cornutum, Terentium Scaurum, Velium Longum atque Marium Viet0rinum in libri Icapite 4 intercedat, Sehadius unum eundemque auctorem OmneSSecutos esse statuit p. 49). Argumentis deinde haud mediocribus colligit p. 39 sq) eaput illud Victorianum excerptum eSSe praecipue ex Verrii Flacci libris de orthographia' comp0sitis Sueton. de gram m. 19). Itaque hoc opere Omnes illos Scriptores usos esse c0nicit p. 49). Quae quaestio admodum lubrida st diffiditis
est. Satis enim nota est illa ratio, qua inde a Varrone artis grammaticae conditore ceteri grammatici omnes praecedentis quisque vestigiis institerunt atque alterius alter scrinia compilarunt. Itaque in singulis scriptoribus accurate quaerendum erit, utrum Verrii opus adierint an inter alias res Verrianae quoque copiae per rivuloS nescio quos eis sint adductae. Atque, ut alia omittam, ipsi Schadio concedendum fuit neque Velium Longum,
qui Vorri Flaeci de litteris iudicia tor laudat p. 2215. 16. 38),
neque Quintilianum Verrii librum tantum exscripsisse, Sed ipsos nonnulla addidisse p. 38). Quam universam quidem rem SolVere nunc nec Volo nec possum. Sed ut Schadius Victorianum caput tractavit, ita copias Quintilianeas ego perlustrabo. Primum autem
Quintiliani doctrinam cum ceterorum grammaticorum VerbiS COm-
parab0, deinde quid de illius auctoribus statui possit eruere conabor. Quintilianus igitur de artis grammaticae nomine ait II 1, 4:
Grammaticen . . in latinum transferentes litteraturam Vocaverunt'; cf. 2, 14, 3. Conferatur Marius Victorinus p. 4, 4 Κ''): Ut Varroni do grammatica D. 91 Wilm.''') placet, ars grammatica, quae a nobis litteratura dicitur, scientia est etc. ; cf. h. 92. Totius autem scientiae partitio haec profertur I 4, 2: Haec professio cum brevissime in duas partes dividatur, recte loquendi scientiam et poetarum enarrationem, plus habet in receSSH, quam fronte promittit. Nam et seribendi ratio coniuncta cum loquendo est et enarrationem praecedit emendata lectio et mixtum his omnibus iudicium ost' ut 9, 1: Finitae sunt partes duae, quaS haec professio pollicetur, id est ratio loquendi et enarratio auctorum, quarum illam methodicen, hane historicen vocant . Hic conseras verba Diomedis p. 426, 15 Κ: Grammaticae partes sunt duae, altera') W. Schady do Mari Victorini libri Ι capito IV, quod inscribitur
de orthographia' Bonnae 1869. ''in Grammatici Latini ex recensione Henrici Κeilii Vol. 6 fasc. 1.Lipsiae 1871.' φ) A. Wil mantis 'de Varronis libris grammaticis' Berotini 1864.