장음표시 사용
151쪽
DE BENEFICIIS LIB. VII. 10 14.
dedisse videor uuaedam quorumdam sub erta condibeione sunt habeo in equestribus Ioeum, non ut vendam, non ut locem, non ut habitum, in hoc tantum ut speetem. Prueterea non mentior, Si die me habere in equestribus 4 locum sed cum in illeatrum veni, si plena sunt equo
stria et iure habeo locum illic, quia sedere mihi licet, et non habeo, quia ab his, cum quibus mihi ius Ioel ommune est oecupalus es Idem inter amicos putasterii quicquid habet amicus, ommune est nobis, sed illius sproprium est, mu tenet uti his illo nolente non possit . -Derides me, inquis si quod umiei est, meum est, ieeat
mihi vendere. Non licet nam ne equestria, et tameneommunia tibi eum ceteris equitibus sunt. Non est ar 6gumentum ideo aliquid tuum non es Se quia vendere non potes, quia onsumere, quia mutare in deterius aut minlius tuum enim est etiam quod sub lege eerta tuum est XIII. aceepi, sed eorte non minus. Ne traham longius, beneficium maius e S Senon potest ea,
per quae beneficium datur, poε unt esse maiora et plura, in quae se stique benevolentia effindat et si e sibi imoulgeat, quemadmodum amantes solent, quorum plura oscula et conplexus artiores non augent amorem, sed
XIV. Hae quoque, quae venit, quaestio profligala Iesi in prioribus itaqu breviter perstringetur possunt enim in hane qua aliis data sunt argumenta transferri luaeritur, an qui omnia sagit, ut henes ieiuni redderet, reddiderit. V seias, inquit, illum nona
reddidisse omnia laeti, ut redderet adparet ergo 'nesso id laetum, euius laesendi non esse s 'um Oee ionem non habuit. Et ereditori suo pecuniam non solvit is,
qui ut solveret, ubique quaesivit nee invenit. uaedam 3εius condicionis sunt, ut effectum praestare debeantiquibusdam pro effeetu est omnia temptasse, ut effleerent. Si omnia seeit ut sanaret, peregit medicus parte Suus. etiam damnato reo oratori constat eloquentiae officium, si omni iura, si omni vi usus est. Iaus myeruloria etiam
vieto due redditur, si et prudentia et industria et sortitudo muneribus suis iuncta est. mnia sedit, ut benema
152쪽
elum redderet, obstitit illi selieitas tua nihil ineidit durius, quod veram amicitiam experiretur loeupleti donare non potuit, sano adsidere, solle succurrere gratium retulit, etiamsi tu beneficium non recepisti Praeterea huic
intentus semper et huius rei tempus opperiens qui in hoe multum eurae, mustum sedulitatis inpendit, plus labor 5 vit quam cui cito referre gratiam eontigit. Debitoris exempliun dissimis est eui parum est Recuniam qua sisse, nisi solvit olli enim si a Merbus super aput ereditor, qui nullum diem gratis oecidere patia uri hie benignissimus, qui eum te videri discursantem e sollicitum atque anxium dieatrniue hanc de pectore curam. desine tibi molestus instare omnia a te habeo iniuriam mihi saeis, si me qui quam amplius desiderare iudieas. plenissime ad me pervenit animus tuus. Sie, inquit mihi si rediisse benenei uni di eores, illum patiam retulisse Eodem ergo loco est, qui reddidi ei qui non reddidit contra linealiud pone si obsitus esset ste eepti beneficii, si nee temptasset quidem gratus esse, res illinii ratiam retulisse at hic se diebus noetibusque lassavit et omnibus aliis renuntiavit Ostietis, uteunt inminens et operatus, ne qua se fugeret oestasior Eodem loe erunt ille, qui euram reserendae gratiae ubieeit, et hie, qui numquam ab illa recessit Iniqitus es,
si rem a me exigis, eum videas animum non defuisse. I XU. Ad summum puta, eum captus esSES, II Dee niam mutuatum rebus meis in securitatem restitoris o
positis navigasse hieme iam saeva per infesta linoeiniis litora, emensum qui equid perieuli adserre musi etiam paratum mare peragratis omnibus solitudinibus, eum
quos nemo non fugiebat ego quaererem, tandem ad piratas perveni. Et iam te alius redemerati negabis me gratiam retulisse etiamne si in Ila navi tione peremniam, quam Saluti tuae contraxeram, naufragus perdidi etiamne si in vineula, quae detraliere libi volui, ipse in-2eidi negabis me retulisse ratiam At meheret Ath, nienses Harmodium et Aristogitonem tyrannicidas Oeant,
et uel manus in 'iostili ara relicia instar oecisi Porse
153쪽
nae hui, et semper eontra oriunmnia viaiarictius etiam ei ira est iu propositi operis enituit Plus praestitit,
qui fugientes Oecasiones seeutus est et alia atque alia captavit, per quae referre gratiam posset, quam quem sine ullo sudore ratum prima secit occasio. Duas, in 3quit, res ille tibi praestiui voluntatem et rem tu quo
quo illi duas debes. erit istud dieeres ei, qui libi reddidit voluntatem otiosam huic vero debesJ, qui et Hul et Gnatur et nihil intemptatum relinquit, en nono 'las dicere utrumque enim praestat, quantum in se LDoinde non semper numero numerus aequandus est ali εquando una res pro duabus valet itaque in loeum rei
succedit tam propensa voluntas et upida reddendi. 0uodsi animus sine re ad reserendam gratiam non valet, nemo adversus deos gratus est, in quos voluntas solaeonsertur. Dis, inquit, nihil aliud praestare possumus. ISε si huic quoque, ut referre gratiam debeo, nihil aliud praestare possum, quid est, quare non eo adve sus hominem gratus sim, quo nihil amplius in deos on-
sero ML Si tamen quid sentiam quaeris et vis signaro iresponsum: hi benefletum recepisssis iudieet, ille se seia non reddidisse. Hic illum dimittat, ille se teneat. hi dieat habeo, ille respondeat lebeo. In omni qua astione propositum sit nobis bonum publicum praeeludendae sunt excusationes ingratis, a quas si per non possint et sub quibus influationem Suam legere. Omnia mei. etiamnune Puid tu tam inprudentes iudicas 3 maiores nostros suisse, ut non intellegerent iniquissimum esse eodem loco haberi eum qin pecuniam, quam a creditore ae eeperat, Iibidino aut alea absumpsit, et eum, qui ineendio aut latrocinio aut aliquo casu tristiore aliena m suis perdidit nullam excusationem reeeperunt, ut homines seirent fidem inique praestandam salius enim erat a paucis Etiam iustam ex sationem non aeeipi quam
ab omnibus aliquam temptari. 0mnia fecisti ut redderesi hoe illi satis sit, tibi parum nam quemadmodum ille, si enixam et sedulam operam traniare pro inrita patitur, cui
gratia reseratur indignus est, ita tu ingratus es, nisi ei,
154쪽
mu Hilurnium, bonam in solutum aerepit, eo libentius
debes, quia dimitteris non rapias hoc ne testeris o 5 easiones reddetuli nillilominus quaerius. Redde illi, quia repetit, huic, quia remittit illi, quia malus, huic, quian malas Ideoque non si, quod ad te hane quaestionem iudiees pertinera an, quod beneficium qui sivsapientone es perit, rest de re fiebeat, si illud e siti esse sapiens e in malum versus est redderes enim et deposivim, quod a sapiente accepis Ses etiam malo reddetis ei diluini quid est cur non et beneficium 6 quia mulatius est ille, te mutat couid si quid a sanoaceepisses, aegro non redderes, cum piuis semper inbe-eisso an, o debeamus et lite aeger est animo adiuvetur, seratur stultitia morbus est animi. XVII. Distinguendum hoc, quo magis intellegatur, existimo. Duo sunt beneficia unum quod dare nisi sapions sapienti non polost hoc est absolutum et verum benest-eiuin ulterum volgure plebeium euius inter nos inperi-.2 tos onmercitu est. De hoe non est dubium, quin illi, qualiseumque est debeam reddere, sive homicida sive iurgiue astuli evasi Habent scelera leges suasi melius
istos iudex quam ingratus emendat nemo te malum, qui ESt, saeiat Malo beneficium proiciam, bono reddam,hui quia debeo, illi ne debeam 1 XVIII. De altero beneficii penere dubitatur, quod si aecipere non potui nisi sapiens, ne reddere quidem nisi sapienti possum puta enini me reddere ille non potest recipere non est iam huius rei capax Seientiam utendi perdidit luid si me remittere maneo pilam iubes stul-2 tum est dare alicui, quod acciper non possit. Ut respondere ab ultimo incipiam non dabo illi, quod accipere non poteritu reddam, etiamsi mei per non poteriti obli gare enim non possino nisi aeeipientemi liberari tantum si reddidi, possum ille uti illo non poterii viderit penes illimi erit culpa, non pene me.
XIX. Reddere est, inquit, Reeepturo tradidisse quid enim, si cui vinum debeas ei hoc ille te insundere reu-culo iubeat aut ribro reddidisse te dices aut redderea voles, quod, dum redditur, inter duo pereal Reddere
155쪽
est id quod debeas ei, cuius est, volenti dare hoe unumnalia praestandum est. Ut quidem habeat quod a me.aσcepit, iam ulterioris est eurue non tutelam Ili sed fidem debeo, multoque satius est illum non haber quam snon reddere. Et ereditori statim in macellum laturo, quod 3 acceperit, reddam etiam Si mihi adulteram, cui num rem. Elemverit solvam et si nummos, quos aecipioi, in
sinum suum diseineius iundet, dabo. reddendum enim mihi est, non servandum, eum reddidero, ae tuendum. beneficii a vii, non redditi eustodiam debeo dum apud me est, salvum siti ceterum, licet uccipientis manibusemusti dandum est reposcenti reddo bono, eum expediet, malo, eum pete i Talo, inquit, illi beneficium, quale aecepisti, non potes reddere, ee episti enim a s mente, stulto reddis Non reddo illi, quale nune potest aecipere nee per me fit, quod delerius id, quod acoepi, reddam, sed per illum. Uui, si ad sapiqntiani
redierit, reddant quale sinere I dum in malis, reddam, qualo ab illo potest aecipi. 0uid, inquit, si non tantum bmalus laetus est, sed emas, sed inmanis, qualis Apollodorus aut Phalaris et huie bene fietum, quod acceperas,
reddes uiationem sapientis tuniam natura non patitur nam in pessima ab optimis lapsus ne esse est etiam in malo vestigia boni tenent. umquam tantum virtus DX-stinguitur, ut non certiores animo notas inprimat, tuam ut illas eradat ulla mutatio Ferae inter nos clueatae si sunt in silvas eruperunt aliquid mansuetudinis pristinae
retinent tantumque a placidissimis absunt, quantum a veris feris ei numquam rumanam manum passis. Nemo in suammam nequitiam incidit, qui umquam haein sapientiae aluus inlaetus est, quam ut ex toto elui et iransire in larem malus possi Deinde interrogo, utrum iste H in 7 sit animo laetium an et in perniciem publii eam exeurratν Proposuisti enim mihi Apollodori et Phalari tyrannum, quorum si naturam habet intra se malus, quid ego isti benesteium suum reddam, ne quid mihi eum illo iuris sit amplius si vero sanguine humano non tantum' gaudet, sed paseitur, sed et Supplieiis omnium aetatum crudelitatem satiabilem exere et, ne ira sed aviditate
156쪽
quadam saeviendi larii, si in ore parentum liberos iugulast, si non contentus simpliei morte distorquet nee usio
solum perituros, sed exeoquit, si earnina eius cruore et semper recenti madet parum est huie'Eneficium non reddere quiequid erat quo mihi cohaereret, intercisci sit humani societas abscidit. Si praestilisset quidem aliquid mihi, sed arma patriae mea inferret quiequid merserat perdidisset et referre illi Maliam seelus haeretur. si non patriam meam inpianai, sed suas gravis est et sepositus a mea sente suam exagitai. Mindit rubilomi nus illum tanta pravitas animi netiamsi non inimicum, i visum mihi emeti priorque mihi ae potior eius omeli ratio
est, quod humano generi quam quod uni homini debeo. I XX. Sed quamvis lio ita sit et ex eo tempor omnia mihi in illum sint libera, ex quo eorrumpendo in Omne, ut nihil in eum nefas esset, esseeerit illum mihi servandum modum eredam, ut, si benesteium illi meum neque vires maiores daturum est in exitium commune nec con-st Murum quas habet, id autem erit, quo illi reddi sine et perni ei publiea possit, reddam. Servabo filium eius insaniam quid hoc benesteium obest cuiquam eorum, quos
erudelitas eius lacerat peeuniam, quae Satelliae stipendio teneat, non subniinistrabo. Si marmora et vestes desideraverit, nihil oberit euiquam id, quo luxuria eius 3 instruitur militem Et arma non subgeram. Si pro magno petet munere artifiees scenae et seorta et qua teritatem eius emolliant, libens offeram cui triremes et aeratas non mitterem, lusoria et euhieulalas et alia ludibria r
gum in mari lascivientium miliam o si ex toto eius sanitas desperata fuerit, eadem manu beneficium omnii, dabo, illi reddam quoniam ingeniis talibus exitus rem dium est optimumque est abire ei, qui ad se numquam rediturus est. Sed haec rara nequitia est et Semper portenti loe habita, sicut hiatus terrae et eoavernis maris ignium eruptio itaque ab illa reeedamus de iis loqua- mur vitiis, quae detestamur sine horrore. ut hominimat', quem invenire in quolibet soro possum, quem singuli timent, reddam benesteium, quod aecepi non opor iei mihi nequitiam vius prodesse quo meum non est,
157쪽
redeat ad dotanum, bonus sit an malus quid diligenter istu excuterem, si non redderem, se darem. Hic locus subulan poscit. XXI. Pythagoricus quidam emerat a sutore phaee 1 Sia, rem magnam non praesentibus nummis. Post aliquot dies venit ad tabernam redditurus et eum elausam diu pulsaret, sui qui dicereti quid perdis operam sutor ille quem quaeris elatus, conbustus est quod nobis foditasse molestum est, qui in aeternum nostros amittimus, ubi minime, qui seis sui um ut renascatur, iocatus in mihi rieum. At philosophus noster tres aut quatuor et denarios non invita manu domum retulit subinde eoneutiens deinde cum reprehendi 8set hane suam non recl-dendi taei tam voluptatein intellegens arrisisse sibi illud lueellum, redit ad eamdem tabernam et alti ille tibi vivii redde quo debes. Dei ni per elostrum qua se commissura laxaverat, quatuor denarios in tabernam inseruit me misit poenas a se exigens inprobae cupiditatis, no alieno adsisSeeret.
XXII. uod debes, quaere ui reddas et si nemo iposcet, ipse te adpella malus an bonus sitJ, ad te non
pertinet redde et te accusa oblitus es, quemadmodum inter vos omela divisa sint, illi oblivio imperata est, tibi meminisse mandavimus. Errat tamen, si quis existimat, cum dicimus eum qui beneficium dedit, oblivisci opo tere, excutere,.s illi memoriam rei praesertim honesti rimae quaedam praecipimus uim modum, ut ad verum et suum restem cum dicimus i meminisse non debet, ghoc volumus intellegii praedieare non debet nec laetare nec gravis essE. 9uidam enim benesteium, quod ded runt, omnibus circulis narrant hoc sobrii loquuntur, hoe ebrii non continent, hoe ignotis ingerunt, hoc amicis committunt ut haec nimia et exprobratrix memoria subsideret, oblivisci eum, qui dedit, iussimus, et plus imperando quam praestari poterat, silentium suasimus.
XXIII. uotiens parum fidueiae est in his, quibus imperes, amplius est exigendum quam sat est, ut praesis-iud quantum sat est. In hoe omnis hyperbole extenditur,
ut ad veram mendatio venia; itaque ille, eum dixit
158쪽
qui caridore nives anteirent, cursibus aura
quod non poterat fieri dixit, ut crederetur quantum plurimum posset. Et qui dixit his inmiabilioris sustis, violenαor amne, nemini hoc quidem se persuasurum putavit, aliquem tam 2 inmobilem aequata seopulit . mutuam tantum sperat
hyperiisse quantum audet, sed ineredibilia Mutinat, ut in eredibilia pervenisti. Cum diei mus, qui beneficium
dedit, Uiuiseatur, lioe dicimus similis sit oblito. 3 moria eius non adpareat nee ineuna cum die imus be--eium repeti non oportere, non ex toto repetitionem ιollimus saepe enim opus est malis exactore, etiam bonis admonitione. 9uid ergo occasionem ignoranti non stendam neeessitates illi nieas non detegam quare nescisse se aut mentiatur aut doleat Intervenisti ali-
Θando admonitio, sed ver unda, quae non poseat nec in ius vocetii AMR Merales ami eis audientibus, emissem, inqui
pallium, si nummos haberem. Neminem poposcit, omnes admonuit a quo acciperet, ambitus sirit quidni esset quantulum enim erat, quo Socrates aeeipiebat at mul-2 tum erat eum suisse, a quo Socrate aceiperet Numilos castigare mollius potuit Emissem, inquit, pallium, si nun os haberem. Post hoe quisquis properaverit, Serodat iam Socrati defuit. Propter acerbos exsteiores repetere prohibemus, non ut numquam stat, sed in pyee 1 XXV. Aristippus aliquando deleeintus unguentor mole, inquit, isus est Emmaus re ius, nci rem tam bellam infamare M. Idem dicendum est male istis inprobis et
i; portunis meliciorum suorum quadruplatoribus veniat, qui tam bellam rem, admonitionem inter amieos, Sustulerunt. Ego lanaen utar hoe iure amicitiae et bene-ustium at eo reputam, a quo petissem, qui alterius h ct modii loco aeeepturus est potuisse reddere. Numquam ne querens quidem dieam:
159쪽
DE BENEFICIIS LIB. VII. 23 - 26.
aut libeat aut iuvet. Satis abundeque est Sub is et iniviliaribus verbis memoriam revocarer
si bene quid de tum ui ou au sibi quisquam
ille inviinem dieat quidni merueris 3 eiectum litoro egem te excepisti. V1. Sed nihil, inquit proficimus dissimulat, 1 oblitus est quid facere debeam uaeris rem maxime necessariam et in qua hane uteriam eonsummari lecet, quemadmodum in prati serendi sint. Plaeido animo, mansueto, magno. um-2 quam in tam inhumanus et silmemor et ingratus es udat,
ut non amen dedisse deleel et numquam in has voces iniuria inpellat, vestem non laeisse. Benosteti tui ubi eum infelicitas placeat seri per illum poenitebit, si te
ne nunc quidem poenitet Non est quod indigneris, tamquam aliquid novi acciderit magis mirari deberes, si non accidisset. Alium labor, alium inpensa deterret Iulium perieuluna alium turpis voreeundia, ne dum reddit lateatur aecepissct alium i*norantia officii, alium pigritia, alium oecupatio Adspice, quemadmodum inmensae hominum eupiditates hient semper et poscant non
miraberis ibi neminem reddere, vin nemo satis Meepi LPuis est istorum tam firmae mmis ae solidae, ut tuis 4apust eum benestela deponas istius sibidine insanit, alius
abdomini servit alius lucri lotus est, cuius summam, non vias spectat alius vividia laborat, alius eam ambiblion et in Madios inruente. Adie torporem mentis aesentum et contraria hute inquieti pectoris agitationem ti multuSque perpetuos ad te aestimationem sui nimiam et tumorem ob quae contemnendus est insolentem. 9uid contum actam in perversa nitentium, quid levitatem semper aliquo transsilientem loquar mae dat temeritas 5 praeceps et numquam fides consiliis daturus umor vimile error os quibus volvimuri mulaei timidissimorimi, dise ordia familiaris sinuntum et pistili eum malum inmmssimis sidere, fastidire possessa, quae conseqvi posse spes non suit. Inter adlaetus inquietissimos rem quietissimam,sidem, quaeris
160쪽
XXVII. Si tibi vitae nostrae vera imago succurret, videberis sibi videre inpias eum maxime civitatis laetem, in qua iusso pudoris reosique res eiu vires in conenio sunt vehit simo ad permiscenda omnia dato iuui igni,
non semo abstinetur soliua legibus seelera sunt ne religio quidem, quae inter arma hostilia supplices texit, 2 ullum inpedimentum est ruentium in praedam me ex privato, hie ex publico, hic ex prolatis, hi ex saero rapit hie effringit, hie transsilit hic non contentus an gusto itinere ipsa, quibus Meetur, evertit et in luerum ruina veni hi sine eaede populatur, hi spolia ementa manu gestat nemo non seri aliquid ex altero. In hae aviditate eneris humani o nae tu nimis fortunae comm vis oblitus es, qui quaeris inter rapientes reserentem 3 Si indignaris ingratos esse, indignare luxuriosos, indi are avaros, indignare inpudi eos, indignare rixos deformes, senes pallidos. Est istuc ravo vitium est intolerabiis et quod dissociet homines, quod eoneor sam, qua inbeeillitas nostra sulcitur, scindat ac dissipet, sed usqua eo volgare est, ut illud neo qui queritur quidem inugerit. 1 XXVIII. Cogita ieeum, an quibuseumque debuisti gratiam retuleris, an nullum umquam apud te perierit omelum, an omnium a beneficiorum mein yria mitetur. Videbis, quae puero data sunt, anis aduleseentiam elapsa,
quae in iuvenem eonlata sunt, non perdurasse in senectutem uuaedam perdidimus, quaedam proiecimus, quae . dam e conspeetu nostro paulatim exierunt, a quibusdam et oculos avertimus Ut excusem tibi inbeeillitatem tuam, inpriniis fragile est memoria et rerum turba non sumeti. neeesse est quantum recipit emittat Et antiquissima r
centissimis obrua Si saetum est, ut minima apud to nutricis esset auctoritas, quia beneneium eius longius uela sequens posuit. sic laetum est, ut praereptoris sibi
non esset ulla veneratio sic evenit, ut rea consularia oeeupato comitia aut sacerdotiorum eandidato quaesturae 3 sim gator excideret Fortasse vitium, de quo quereris, si te di Iigenter excusseris, in sinu invEnies. Inique
publico erimini irasceris, stulte tuo ut absolvatis, ign0- .