장음표시 사용
81쪽
vuli tantum nee habet huius voluntatis suae ullum sium quam se testem. Immo amplius adleiam est aliquando 5 gratus etiam qui ingratus videtur, quem mala interpres opinio in contrarium iradidi Hie quid aliud sequitis
quam ipsam conscientiam quae etiam obruta delectat, qua concioni a famae rgelamat et in se omnia reponit, et eum ingentem ex altera parte turbam contra sentientium adspexit, non numerat suffragia, sed una sentontia vim
est. Si vero bonam fidem perfidiae supplieiis adfici videt 6 non descendit e fastigio, sed supra poenam suam consi- suti habeo, inquit, quod volui, quod pelli nec poenitet ne poenitebit ne ulla iniquitate me eo fortuna per ducet, ut hane vocem audiam qui mihi volui quid nune mihi prodest bona voluntas Prodest et in eculeo, prodes et in igne qui si singulis membris admoveatur et paulatim vivum orpus circumeat, lilaei fpsum eorylenum bona conscieritia stilleti placebit illi ignis, per quemi a fides conlue it.
XXII. Nun ilh1 quoque argumentum quamvis di-1eium iam re tueatur quid est quare mas velimus esse,
cum morimur' quare lingulorum perpendamus officia quare id agamus in omnem vitam nostram memoria de eurrente, o cuius mei videamur obliti nihil iam supereSt, quo spes porrigatur, in illo tamen cardine positi abire e rebus humanis quam gratissimi volumus. st 2 deliinet magna in ipso opere more es rei et ast adiuvem das mentes hominum ingens honesii potentia, uius pul-ehritudo animos ei reumfundit et delinitos admirations luminis ac fulgoris sui rapit. At multa hoe commoda ori Iunim , et tutior est j vita nielioribus amorque et secundum bonorum iudieium aetasque securior, quam innocentia, quam grata mens proseqiaitur suisset enim ini quissima reruni natura, si liue tantum bonum miserum et aneeys et sterile sedisset sed illud intuere, an ad
istam virtutem, quae saepe ut a facile aditur, etiam per saxa et mapes et sericae serpentibus obsessum sterrueris iturias. Non ideo per se non eskexpetendivit, uiri aliquid extra quoque emolumem assia aereti uere enim
82쪽
pulehemma quaeque mullis ei advenitetis comitata sunt dotibus sed illas trahunt, ipsa praecedunLI XXIII. Num ubi una est quin o humani generis domie illum lacuitus solis ae lunae vieibus suis temperei 3
quin alterius calore alantur corpora, terrae relaxentur, inmodici humores conprimantur, adligantis omnia hisimis
tristitia rangatur alterius tepor efficaci sit penetrabili regatur maturitas frugum quin ad huius eursum secundi-ias humana respondeat inuin ille annum observabilem laeerit este unam suo, haec mensem minoribus se spatiis 2 nee ioni V lamen det alias ista, non erat ipse sol idoneum oculis spectae ulum dignusque adorari, si tantum praeieri rei non erat digna suspectu luna, etiamsi otiosum sidus transcurreret Ipse mundus, moliens pernoeiem ignes suos sudit et tantum stellarum innumerabiblium refulsit, quem non intentum in se tenet quis sibi 3 illa tune eum miratur prodesse cogitat Adspice ista tanto superne coetu lubentia, quemadmodum velocilainin suam
sist speei stantis inmoli operis abscondant stuantum ista meis, quam tu in numeriuri' diser me di rum observas, agitur quanta rerum turta sub hoc silentio evolvitur quantam atomim seriem erius limes edueit Ista quae tu non aliter quali ita de eorem sparsa consideras, singula in opere sunt nec nini est quod sexistimes septem sola dis eurrere, elera haerere palm orum motus onprehendinaus innumerabiles vero longiusque a conspectu nos rem Sedueti di eunt redeuntque, et ex his, qui oculos nostros patiuntur, pleriquo obscuro gradu peta an et per occultum aguntur. 1 MUM Piud ergo non caperis tantae molis adspectu, etiamsi te non tegat, non custostiat, non oveat generetque ae spiritu suo riget Puemadmodum hae eum
primum iis iam liabeant et nec ssaria vitaliaque Rint, maie- Slas tamen ectrum totam menteni occupati ita omnis illa
virtus et in primis pati animi mullum quidem praestat, sed non ut ob hoc diligi amplius quiddam in se habet nec satis ab se intellegitur, a quo inter utilia numeratur.
2 Gratus est, quia expedi by ergo et quantum expedit non
83쪽
recipit sordidum virtus amatorem soluto at illam sitiuveniendum est. In atus hoe eogitat is volebam gratiam referre, sed timeo inpensam, timeo periculum, vereor cflansam laciam potius quod expedit. Non potest eadem ratio et gratum saeere et ingratum ut diversa illo rum opera, ita diverSa inter se propoSila sunt illo ingratus St, quamvis non oporteat, quia expedit lites aliis est, quamvis non expediat, quia oportet. XXV. Propositum sis nobis Seeundum rerum natu- iram viver et steorum exemptui sequi di autem, quo eumque faciunt, in eo quid praeter ipsam laetendiis sonem sequuntur nisi forte i Ilos existimas ruetum operum suorum ex sum extoriam et iuris odore percipere. Vide quanta coli die moliantur, quanta distribuant, quan 2tis terras ruetibus inpleant, quam opportunis et in
omnes oras serentibus ventis maria permoveant, quantis imbribus repetuo dei stetis solum molliati venasque fontium urentes redintegrent et infuso per oeculta nutrimento
novent. 0mnia ista sui mercede, sine ullo ad ipsos per 'eniente commodo laetiim o nostrae quoque ratio, si a
ab exemplari suo non aberrat, servet, ne ad rei honestas conduet veniat pudeat ullum venale esse beneficium gratuitos habemus deos. XXVI. Si deos, inquit, imitaris, da et ingratis he- inestela nam et seeleratis sol oritur et piratis patent maria. Hoc loco interrogant, an vir bonus daturus sit beneficium ingrato, sciens ingratum
osse permitte mihi aliquid interloqui, ne interrogatione insidiosa estpiamur. Duos ex constitutione Sistea Mei pedingratost alter est ingratus, quia stultu est suillus eum malus est quia malis est, nullo vitio earet mo et iii-
gratus est Si omnes malos dicimus, intemperantes, RUaros, luxuriosos, malignos, non quia omnia ista singulis magna et nota vilia sunt, sed quia esse possunt et
sunt, etiamSi latent. Iter est ingratus, qui volgo dieitur, in hoe vitium natura propensus. Illi ingrato, qui si hae 3 culpa non caret, quomodo nulla caret, dabit beneficium
vir bonus nulli enim dare poterit, si tales homines sub -
84쪽
mouint. Mi ingrato, qui beneficio ii fraudator est et in hane partem proe uit animo, non magis dabiti neficium quam de coctori peeuniam eredit aut depos, tum committet ei, qui iam pluribus abnegavit I XXVI . imidus dieitur aliquis, quia si illus est et
hoc malos sequitur, quos indiscreta et universa vitia eircumstant dieitur timidus proprie natura etiam ad inanes sonos pavidus. Stultus omnia vitia habet, sed non in omnia natura pronus est alius in avaritiam, alius in immoriam, alius in petulantiam inelinat tu . luique errant
illi, qui interrogan Stoi eos quid ergo Achilles timidus
est quid ergo Aristides, cui iustitia nomen dedit, iniustus est quid ergo et Fabius qui eunetando restituit rem temerarius Est quid ergo Decius mortem timet Mueius proditor est Camillus desertor Non hoc dicimus, sic omnia vilia esse in omnibus, quomodo in quibusdam singula eminent, sed malum ae stultum nullo vitio vacare ne audacem quidem timoris absolvimus ne
3 prodigunt quidem avaritia liberamus. 9uomodo homo omnes sensus habet nee ideo tamen omnes homines uelem habent lanceo similem, si qui stultus est, non tam aeria et concitata habet omnia quam quidam quaedam.
Omnia in omnibus vitia sunt, Sed non omnia in singulis exstant: hune natura ad avaritiam inpellit hic vino, hi olibidini deditus est aut si nondum deditus, ita formatus, ut in hoe ilium mores sui erant. Itaque ut ad pro 'ositum revertar, nemo non ingratus est qui malus habotenim omnia nequiliae semina tamen proprie ingratus alpellatur, qui ad hoe vitium verςit huic 5 ergo bene sietum non dabo quomodo inale sis iaci suae consulit, qui illam contumelioso et saepe repudiatogonioeavit quomodo malus pater familiae habebitur, qui negotiorum gestorum damnato patrimonii sui euram mandaverit quomodo dementissim testat,itur, qui tutorem
filio reli fuerit pupillorum spoliatorem si pessima b nesset dare dicetur, quicumque ingratos eligit, in quos
seritura conserat.1 VIII. Di quoque, inquit, multae ingratis tribuunt
85쪽
Sed illa bonis paraverianti continon euam malis, quia
separari non possunt. Salius est autem prodesse etiam malis propter bonos quam bonis deesSe proptB Dialos. Ita qua reser diem, solem, hiemis aestalisque cupsus et media oris autumnique temperamenta, imbres et sontium haustus, ventorum statos status pro universis inve nerunt excerpere singulos non potuerunt Rex honores et lignis dat, eongiarium et indignis frumentum publicum tam fur quam periurus et aduller aeeipiunt et sine deleetu morum quisquis ineisus est. quicqui aliud est, quod tamquam ivi, non tamquam bono datur, ex aequo boni a mali serunt Deus quoque quaedam munei uini 3 verso humano genstri dedit, a quibus exeluditur nemo. nee enim poterat lieri ut ventus honis vitis secundus esset, contrarius malis eommune autem bonum erat palere commercium maris et regnum humani generis rei
xari nee poterat lex casuris imbribus dici, ne in maiorum improborumque rura defluerent Puaedam in medio ponuntur tam bonis quam mulis conduntur urbes. 0- numeni ingeniorum elis indignos perventura publiea
vi e litio medietna etiam sceleratis opem monstrat conpositiones remediorum salutarium nemo substressit, ne sanarentur indigni. In his exige Ensuram et personarunt uestimationem, quae S paratim tamquam digno clantur, non in liis, quae promiscue turbam admittunt multum
enim refert, uirum aliquem non excludiis in eligas. Iussi ruri dicitur. pae etiam homicidae mi untur. sua repetunt etiam qui aliena rapuerunt pereussores et domi
sorrum exereentes murus ab hoste clesondit legum praesidio qui plurimum in illas peceaverunt, proteguntur. 9uaedam non poterant est eris eontingere, nisi universici; larontur non est itaque quod de istis disputes, ad quae
publie invitati sumus. illud quod iudieio meo ad ali quem pervenire debebit, ei, quem ingratum eiam,
XXIX. Ergo, inquit, nee e risium deliberanii dabis i in aio ne mucini haurire permittes nee viam erranti monstrabis innuto an hae quidem acies, sed nihil
86쪽
donabis Distinguam istud, certe temptabo distinguere. 2 Beneficium est opera utilis, sed non omnis opera utilis benefletum Est quaedam enim tam exigua sunt, u beneste ii nomen non oecupent. Duae res eoire debent, quae bene elum efficiant primum rei mapnitudo quaedam enim sunt instri huius nominis mensuram quis benesmetum dixit quadrant panis au supem aeris abieeii aut ignis aecendendi laetam potestatem et interdum ista
plus prosunt quam maxima sed tamen vilitas sua illis, ouam ubi temporis ii egessitate saeta sunt Beessaria, dextrahi prouum. Deinde hoe quod potissimuiri est, oportet accedat, in eius causa laetam, ad quem volam pervenire
bene Mium, dignumquo eum iudicem et libens id tribuam percipiensque ex munere meo graudium quorum nihil est in istis, de quibus loquebamur non enim tamquam disegnis illa tribuimus, sed neglegenter tamquam parva, et non homini damus, sed humanitati. 1 XXX. Aliquando daturum me etiam indignis
quaedam non negaverim in honor sem aliorum, sicut in petendis honoribus quosduni turpissimos nobilitas itidustriis, sed novis practbuli non sine ratione Sacra est magnarum virtutum memori et Ss plures bonos
2 iuvat, si gratia bonorum non eum ipsis caciat ciceronem silium quas res consulem laeti nisi paler Cinnam nuper quae res ad eonsulatum reuerit ex hostium eastris . qua Sextum Pompeium aliosque Pompeios nisi unius viri magnitudo tanta quondam, ut satis alte omne Suos etiam ruina eius adtolleret. 9uid nuper Fabium Persicum cuius osculum etiam inpudici demtabu it, saeerdotein non in uno eoIlegio secit nisi Verrii eos et Allobrogici otilli reeelisi, qui hostium ineursioni pro republiea uuain 3 domum obiecerant Hoe debemus virtutibus, ut non praesentes solum illas, se etiam ablata e conspectu
eolamus quomodo illae id egerent, ut non in unam aetatem prodessent, sed beneneia sua etiam post ipsas 4 relinquerent, ita nos non ivia aetate graii sumus. Hic magnos viros eniarii dignus est beneseiis qualis eum aest, di os dedit. Hi egregiis maioribus ortu es, qu
87쪽
liseumque est, sub umbra suorum aleat. Ut loea somdida repercussu solis inlustrantur, illa inerae maiorum
suorum luce resplendeant. XXXI. Musare hoc loe sibi, mi Liberalis, deos ivolo. interdum enim solemus dicere, quid sibi voluit prisevidentia, quae Midaeum re o inposuit Illi putas hoc datum patri eius datum est et fraui duare c. caesa et
rem orbi terrearum praefecit, hominem humani sanguinis uvidissimum, quem non aliter fluere in conspectu suo iubebat, quam si ore excepturus esset uuid ergo tutio illi datum existimas patri eius Germanico datum, avo proavoque e ante hos aliis non minus et aris viris,
etiamsi privati paresque aliis vitam exuerunt uuid tu 3 eum Mamercum Scaurum eonsulem saceres, ignorabasane illarum sumian illum menstruum ore hiante exceptare numquid enim ipse dissimulabat numquid purus videri
volebat Reseram die tum eius in se, quod circumferri inemini et ipso praesente laudari Pollioni ininio taeenti obscoon verbo usus dixerat se saetarum id, quod pati ilialebat et eum Pollionis adtractiorem vidisset frontem is ui equi inquit, imali dixi, mihi et eapiti meo. vice dieiuni suum ipse narrabat. Hominem tam palam obscoenum ad 5sasees et ad tribunal admisisti nempe dum veterem illum Sestiarum sonatus prinei pom cogitas, indigno sersis
bolem eius agere. XXXII. Deos verisimile est, ut alios indulgentius I Pactent propter parentes vosque alios propter suturamiaepotum pronepotum qu a longo sequentium posterorum indolem nota enim illis est operis sui series omniumque illis rerum suas per manus iturarum serentia in
aperto semper est, nobis ex abdito subit et quae repentina putamus, illis provisa veitiunt ae lanuliaria. Sint hi 2 roges, quia maiores eorum nonJ saerunt, quia pro sumatio myerio habuerunt iustitiam, abstinentiam, quia non rempublieam sibi, sed se reipublicae dicaverunt. Regnent
hi, quia via bonus quidam ante proavus eorum suit, qui animum supra fortunam gessit qui in iis sensione civili, quoniam ii expedieba reipublieae, vinci quain vincero
88쪽
maluit referri illi gratia tam longo spatio non potuit, in istius respectum iste populo praesideat, non quia sei aut 3 potest, sed quia alius pro illo meruit mire M pore deso mi est, adspeei foedus et ornamenta sua ira et M.
iam me homines Meus uni, caecum et temerarium dicent, nes ientem, quo loco quae summis atque excelsentissimis debentur, ponam ut ego scio alio me istud dare, alio olim debitum solvere. Unde isti nomini illum quondam gloriae sequentis fugaeissimum, o voltu ast periculueuntem, quo alii e periculo redeunt numquam bonum suum a publieo distinguenteni Ubi, inquis, Si aut quis est unde vos scitis opust me istae expensorum ace
piorumque rasiones dispunguntur ego quid cui debeam scio. aliis post longam diem repono, aliis in antecessumae prout occasio et reipublieae meae saeuitas tulit. Ingrato emo aliquando quaedani, sed non propter ipsum dabo. XXXIII. Puid si, inquit, nescis, utrum ingratus sitan gratus, exspeetabis donee scias an dandi benesteti tempus non amisses Exspectare long iam est, nam, ut ait Platon, dissicilis humani animi coni stetura est non ex speetare temerarium est. mule respondebimus, numquam exspectare nos certissimam rerum conprehensionem,
quoniam in arduo est veri explorauo, sed ea ire, qua dueest veri similitudo. ne vi via procedit ossicivin
si serimus, sic navigamus, si militiunus, si uxores ducimus, si liberos tollimus eum omnium horum incertus sit eventus ei ac Edimus, de ilibus bene speranstum esse erediitriis quis enim pollicetur serenti proventum, naviganti orbum, militanti victoriam, marito
pudieam uxorem, patri pios liberos sequimur qua ratio, 3 non qua veritas trahit. Exspecta, ut nisi bene eessura non sagias et nisi conperta priuit nihil moveris, relicto omni et vita consistit cum verisimilia me in hoo aut in illud inpellant, non vera, ei bonefietum dabo, quem verisimile erit pratum esse.
i MU. Multa, inquit, intervenient , propter quae et malus pro bono Orepat et bonus pro mai di Uticeat. . fallaces enim sunt rerum species, quibus eradimus, Nis
89쪽
negat sed nihil aliud invenio, per quod cogitationem regam his veritas mihi vestigiis sequenda est certiora non habeo hae ut quam diligentissima asistimem, operam dabo ne cito illis adsentiar. Si enim in proeliora potest accidera, ut telum meum in onmilitonem manus
dirigat aliquo errore decepta et hosti tamquam me paream sed boe et raro accidei et non vilio meo, cuius propositum est hostem perire, civem defendere. Si sciam innatum esse, non dabo benesteium. At obrepsit, at imposuit. Nulla hie culpa tribuctntis est, quia tamquam grato dedi. Si promiseris, inquit, te daturum 3 seno sietum et postea ingratum eieri esse dabis an non saeis, sciens peceasi das enim eui non debes dare. Si negas, et ho modo posteas, qui unon das ei, cui promisisti conscientia vestra hoc Ioeotitubat si illud superbum promissum, numquam Sapientem saeti sui poenitere nee umquam emendare quod lae rit nec mulare consilium. Non mutat sapiens eon 4silium omnibus his manentibus, quae erant, cum sumseret ideo numquam illum poenitentia subit quia nillil molius illo tempore 1lori potuit, quam quod sactum est, nihil melius constitui, quam quod onstitulum est. et erum ad omnia eum exesiptione venitis nihil in eiderii quo inpediat ideo omnia illisuee edere dicimus et nihil contra opinionem aecidere, quia praesumit animo posse aliquid intervenire, quod destinatu prohibeat. Inprudelitium ista fiducia sis fortu 5
nam sibi sponstere sapiens utramquε partem eius cogitat scit quantum liestat Errori, quam isseerta sint humana, quum multa consiliis obstent. aiicipitem ierim a lubricam sortem suspensus sequitur et onsiliis et tis ingerto eventus expendid. xceptio autem, Sine qua nihil clestinat, nihil ingreditur, et hic illum tuetur.
XX. Promisi beneficium, nisi si quid ineidisset quare non deborem dare quid enim, si quod ilIi possibditus sum, patria sibi dare iusserit si lex laia erit, ne id quisquam aetat, quod ego me amico meo facturum promiseram Promisi ubi liam in matrimonium. postea
90쪽
peregrinus adparuisti non est mihi cum externo conninxbium eadem res me defendit qua vetat. Tune fidem saliam, tunc ineonstantiae crimen audiam, si, cum omnia eadem sint quae erant promittent me, non praesulem priniussum alioquin quiequid mutatur, libertatem mito integro consulendi et me fida liberat Promisi astu eationeni postea adparuit per illani causam praeiudi-eium in patrem meum quaeri promisi me peregre una
exiturum sed iter ins stari latroein iis nuntiatur in rem praesentem venturus sui se aeger lilius et puerpera uxor tenet. 0mnia esse debent, quae fuerunt eum promi, verem, ut promittentis fidem teneas quae autem maior
fieri nautast potest, quam si te malum virum et ingratum
conperi quod tamquam digno dab m, indidio negabo
et ira Mendi quoque causam habebo deceptus. XXXVI. Inspieiam tamen e quantum sit, de quo agitur dabit mihi onsilium promissae rei modus. Si exiguum est, dabo, non quia dignus es, sed quia pro' misi nee tamquam munus aho, sed verba mea redimam et aurem mihi pervellam damno castigabo promittentis lenieritatem: ecce ut doleat tibi, ut postea consideratius linquae is, quod dicere solemus 'inguarium dabo. Si m ius erit, non eoninuitani, quemadmodum mee Maii, tus esuris e es obiur tus sim inlar sese enim utrumque eo strabo. Est aliquid, in eo quod Immiseris persev
Πσει est rius multum in eo, ne indigno beneficium des. hoe amen multum est si leve eon niveamus si ero magno mihi aut detrimento aut riabori futurum, malo Semel excusare, quare negaverim, quam Semper, quard dederim Totum, inquam, in eo est, quanti promissi mei verba taxenturi non tantum quod temere promisi retinebo, sed quod non mete dedi repeiam demens est, qui fidem praestat errori.
i. XoVII Philippus meedonum rex liabebat militem manu fortem, cuius in multis expeditionibus utilem expertus operam subinde ex praeda aliquid illi virtutismus dimaverat et hominem venalis animae erebris amet ora metuis amendebat. sic migram in possession