장음표시 사용
31쪽
322 IN M. ANΤONIUM ORATIO PHILIPPICA II. 2
Cur ludi Apollinares incredibili M. Bruti honore celebrati Cur provinciae Bruto, Cassio datae 3 cur quaestores additi
cur legatorum numeruS auctus Atque haec acta per te.
Non igitur homicidas. Sequitur ut liberatores tuo iudicio quando quidem tertium nihil potest esse. 32. Puid est
num conturbo te Non enim fortasse satis, quae diiunctius dicuntur, intelligis. Sed tamen haec summa est conclusionis meae: quoniam scelere a te liberati sunt, ab eodem te amplissimis praemiis dignissimos iudicatos. Itaque iam retexo Orationem meam. Scribam ad illos, ut, si qui sorte quod a te obiectum est quaerent Sitne verum, ne cui negent. Et enim vereor ne aut celatum me illis psis non honestum alliinvitatum refugisse mihi sit turpissimum. Quae enim res umquam, proh sancte luppiteri non modo in hac urbe, sed in omnibus terris est geSta maior quae gloriosior quae commendatior hominum memoriae sempiternae8 In huius me tu consilii societatem tamquam in equum Τroianum cum principibus includis 8 33. Non recuso: ago etiam gratias, quoquo animo facis. Tanta enim res est, ut invidiam istam quam tu in me vis concitare, cum laude non eo myarem Puid enim beatius illis, quos tu expulsos a te praedicas et relegatos' qui locus est aut tam desertus aut tam inhumanus qui illos, quum acce Sserint, non ad sari atqqe appetere vi deatur qui homines tam agrestes qui Se, quum eo S RSPexe rint, non maximum cepisse vitae fructum putent' quae vero tam immemor posteritas, quae tam ingratae litterae reperientur, quae eorum gloriam non immortalitatis memoria pro Sequantur' Tu vero ascribe me talem in numerum. XIV 34. Sed unam rem vereor ne non probes. Si enim suis Sem, non Solum regem, Sed regnum etiam de re publica sustulis semet et, si meus stilus illo fuisset, ut dicitur, mihi crede, non solum unum actum, sed totam sabulam conse issem Puamquam si interfiei Caesarem voluisse crimen eSt, Vide, quaeso, Antoni, quid tibi suturum sit, quem et Narbone hoc consilium cum C. Trebonio cepisse notissimum est et oti eius consilii societatem, quum interficeretur Caesar, tum te a Trebonio vidimus sevocari. Ego autem - vide quam tecumagam non inimicel - quod bene cogitasti aliquando, laudo:
32쪽
1uocl non indicasti, gratias ago: quod non fecisti, ignosco irum res illa quaerebat. 35. 0uod si te in iudicium quis
id clueat usurpetque illud Cassianum, cui BONO FUERIT, Vide, sua OSO, ne. haereus. 9uamquam illud quidem fuit, ut tu diia:ebaS, omnibus bons, qui Servire nolebant, tibi tamen prae-:i seue, qui non modo non Servis, Sed etiam regnas: quin aximo te aere alieno ad aedem Opis liberavisti: qui per asdem tabulas innumerabilem pecuniam dissipavisti. adolem e domo Caesaris tam multa delata Sunt: cuius domi tuaestuosisSima est sal Sorum commentariorum et chirogra- ,horum ossicina, agrorum, oppidorum, immunitatum, Vecti-:alium flagitiosissimae nundinae. 36. Etenim quae reS ege, tali et aeri alieno tuo praeter mortem Caesaris Subvenire,otuisset y Nescio quid conturbatus esse videris: num quid sublimes ne ad te hoc crimen pertinere videatur Libero tenetur nemo credet umquam: non est tuum de re publica aene mereri: habet istius pulcherrimi lacli clarissimos viroses 9ublica auctore S: ego te tantum gaudere dico, incisso non arguo. Respondi maximis criminibus: nunc. etiam reliquis reSpondendum e St.
XV. 37. Castra mihi Pompeii atque illud omne tempus 0biecisti. Puo quidem tempore Si, ut dixi, meum consilium auctoritasque valuisset, tu hodie egeres, nos liberi es-Semus: res publica non tot duces et exercitus amisisset. Fateor enim me, quum ea, quae acciderunt, providerem suturn,
tanta in maestitia suisse, quanta caeteri optimi cives, si idem providissent, suissent. Dolebam, dolebam, patres con Scripti,
rem publicam, Vestris quondam meisque consiliis conserva tum, brevi tempore esse perituram. Nec vero eram tam in doctus ignarusque rerum, ut frangerer animo propter Vitae cupiditatem, quae me manens conficeret ungoribus, dimissa molestiis omnibus liberaria.' Illos ego praestantissimos Viros, lumina rei publicae, vivere volebam, tot con Sulares, tot praetorios, tot honestissimos senatores, Omnem praetereRstorem nobilitatis ac iuventutis, tum optimorum civium eXercitus: qui si viverent, quamvis iniqua condicione pacis mihi enim omnis pax cum civibus bello civili utilior videbalur - , rem publicam hodie teneremus. 38. Puae sententia
33쪽
324 IN M. ANTONIUM ORΛΤ10 PHILIPPICA II.
si valuisset ae non ii maxime milii, quorum ego vitae con Su-lebam, spe victoriae elati obstitissent, ut alia omittam, tu certe numquam in hoc ordine vel potius numquam in hac urbe mansisses. At vero Cn. Pompeii voluntalem a me alienabat oratio mea. An ille quemquam plus dilexit cum ullo aut sermones aut consilia contulit Saepius y quod quidem erat magnum, de summa re publica dissentientes in eadem consuetudine
amicitiae permanere. Sed et ego quid ille et contra ille quid ego sentirem et speetarem videbat. Ego incolumitati civium primum, ut postea dignitali possemus, ille praesenti dignitati potius consulebat. Puod autem habebat uterque quid sequeretur, idcirco tolerabilior erat nostra dissensio. 39. Puid vero ille singularis vir ac paene divinus de me senserit sciunt qui eum de Pharsalica suga Paphum persecuti sunt. Numquam ab eo mentio de me nisi honorifica, nisi plena amantissimi
desiderii, quum me vidiSSe plus lateretur, Se SperaviSSe meliora. Et eius viri nomine me insecturi audes, cuiuS me nmicum, te Sectorem esse fateare XVI. Sed omittatur bellum illud, in quo tu nimium selix suisti. Ne iocis quidem respondebo, quibus me in castris usum esse dixisti. Erant quidem illa castra plena curae: verum lamen homines, quam vi S in turbidis rebus sint, tamen, si modo homines sunt, interdum animis relaxantur. 40. 9uod autem idem maestitiam meum reprehendit, idem iocum, magno argumento est me in utroque suisse moderatum. Hereditates mihi negasti venire. Utinam hoc tuum verum crimen esseti plures amici mei et neges Sarii viverent. Sed qui istuc tibi venit in mentem Ego enim amplius Sestertium ducentiens acceptum hereditatibus rettuli. Puamquam in hoc genere fateor feliciorem esse te. Me nemo nisi amicus incit heredem, ut cum illo commodo, si quod erat, animi quidam dolor iungeretur: te is, quem tu vidisti numquam, L. Rubrius Casinas fecit heredem. 41. Et quidem vide quam te amarit is, qui albus uteriae fuerit ignoras: fratris filium praeteriit, P. Fusii, honestissimi equitis Romani suique amantissimi, quem palam heredem semper inclita ratie, quem numquam viderat aut certe numquam salutaverat,
cecit heredem. Velim mihi dicas, nisi molestum est, L. Tur-
34쪽
selius qua facie suerit, qua statura, quo municipio, qua tribu . Nihil scio, inquis, nisi quae praedia habuerit. Igitur fratrem
exheredans te faciebat heredem. In multas praeterea pecunias alienissimorum hominum eiectis veris heredibus, tamquam heres esset, invaSit. 42. Puamquam hoc maxime admiratus sum, mentionem te heredi latum ausum esse sacere,
quum ipse hereditatem patris non adiSSES. XVII. Ηliec ut colligeres, homo amentissime, tot dies in aliena villa declamasti quamquam tu quidem, ut tui familiarissimi dictitant, vini exhalandi, non ingenii acuendi causa declamas. At vero adhibes ioci causa magistrum suffragio tuo et compotorum tuorum rhetorem, cui concessisti ut in te quae vellet diceret, Salsum omnino hominem, sed materia sa-ellis ost in te et in tuos dicta dicere. Vide autem quid intersit inter te et avum tuum. Ille sensim dicebat quod causae prodesset: tu cursim dicis aliena. 43. At quanta merces rhetori data est i Audite. audite, patres con Scripti, et cognoscite rei publicae vulnera. Duo milia iugerum campi Leontini Sex. Clodio rhetori adsignasti et quidem immunia, ut populi Romani tanta mercede nihil sapere disceres. Num etiam hoc, homo audacissime, ex Caesaris commentariis y Sed dicam silio loco et de Leontino agro et de Campano εἶ quos iste agros ereptos rei publicae turpissimis possessoribus inquinavit. Iam enim, quoniam criminibus eius salis respondi, de ipso emendatore et correctore no Stro quaedam dicenda Sunt. Nec enim omnia effundam, ut, si sari ius decertandum sit, ut erit, semper novus veniam: quam facultatem mihi multi ludo istius vitiorum peccatorumque largitur. XVIII. 44. Visne igitur te inspiciamus a puero Sic opinor: a principio ordiamur. Tenesne memoria Praetextatum te decoxisse Patris, inquies, ista culpa est. Concedo. Esenim est pietatis plena defensio. Illud tamen audaciae tuae, quod sedisti in quattuordecim ordinibus, quum esset lege Roscia decoctoribus certus locus constitutus, quamvis quis lartunae vitio, non suo decoxisset. inum pSisti virilem, quam Statim muliebrem togam reddidisti. Primo vulgare scortum reerta flagitii merces, nec ea parvat sed cito Curio intervenit, qui te a meretricio quaestu abduxit et tamquam stolam de-
35쪽
disset, in matrhnonio stabili et certo collocavit. 45. Nemo umquam puer emptuS libidinis causa tam fuit in domini potestate quam tu in Curionis. Puotiens te pater eius domu sua eiecit quotiens custodes posuit, ne limen intrares' quum tu tamen, nocte Socia, hortante libidine, cogente mercede, per tegulas demitterere. 9uae flagitia domus illa diutius serto non potuit, Scisne me de rebus mihi notissimis dicero vRecordare tempus illud, quum pater Curio maerens iaeebat in lector filius se ad pedeS meos pro Sternen S, lacrimanS, te mihi commendabat: orabat, ut te contra Suum patrem, Si Se stertium sexagiens peteret, defenderem: tantum enim se prole intercessisse dicebat. I9Se autem amore ardens confirmabat, quod desiderium tui discidii serre non posset, se in exsilium iturum. 46. Puo tempore ego quanta mala florentissimae familiae sedavi vel potius sustulit Patri persuasi, ut aes alienum filii dissolveret: redimeret adolescentem, Summa spe et animi et ingenii praeditum, rei familiaris facultatibus
eumque tua non modo familiaritate, sed etiam congressione patrio iure et poteState prohiberet. Haec tu quum per me aeta meminisses, nisi illis, quos videmus, gladiis confideres , maledictis me provocare ausus esse sy XIX. 47. Sed iani stupra et flagitia omittamus, Sunt quaedam, quae honeSte non possum dicere: tu autem eo liberior, quod ea in te admisisti quae a vere eundo inimico audire non posses. Sed reliquum vitae cursum videte: quem quidem celeriter perStringam. Ad haec enim, qua e in civili bello, in maximis rei publicae miseriis secit, et ad ea, quae cotidie facit, se Stinat animus. Puae. peto, ut, quamquam multo notiora vobiS quam mihi sunt. tamen, ut facitis, attente audialis. Debet enim talibus in rebus excitare animos non cognitio solum rerum, Sed etiam recordatio. Τametsi incidamus oportet media, ne nimis Sero ad
48. Intimus erat in tribunatu Clodio, qui sua erga me beneficia commemorat: eius omnium incendiorum sax, cuius
etiam domi iam tum quiddam molitus est. 9uid dicam ipso
optime intelligit. Inde iter Alexandream non tra SenatuS Ructoritatem, contra rem publicam et religiones: sed habebat ducem Gabinium, quicum quidvis recti SSi me sacero poSset.
36쪽
Ocii tum inde reditus aut qualis prius in ultimam Galliam ex
AegFpto quam domum. Puae autem erat domuSy Suam enim quisque domum tum obtinebat neque erat uSquam tua. Domum dico 9uid erat in terris ubi in tuo pedem poneres Draeter unum Mi Senum, quod cum Soetis tamquam Si sapo-Dem tenebas XX. 49. Venisti e Gallia ad quaesturam petenciam. Aude dicere te prius ad parentem tuum veni SSe quamno me. Acceperam iam ante Caesaris litteras, ut mihi satis fieri paterer a te. Itaque ne loqui quidem sum te passus de gratia. Po Stea sum cultus a te, tu a me observatus in petitione quaeSturae. Puo quidem tempore P. Clodium approbante postulo I Omano in soro eS conatus Occidere, quum quo eam rem tua Sponte conarere, non im Pul Su meo, tamen ita praedicabas, te non existimare, nisi illum interfeci SSES, umquam mihi pro tuis in me iniuriis satis esse facturum. In quo demiror cur Milonem impulsu meo rem illam ggisse di- eas, quum te ultro mihi idem illud deserentem numquam Simadhortatus. 9uamquam, Si in eo perSeverareS, ad tuam gloriam rem illam reserri malebam quam ad meam gratiam. 50. QuaeStor es factus: deinde continuo Sine Senatus con Sulto, sine sorte, sine lege ad Caesarem cucurristi. Id enim unum in terris egestatis, aeris alieni, nequitiae perditis vitae rationibus perfugium esse ducebas. Ibi te quum et illius largitionibus et tuis rapinis explevisses, si hoc est explere fraperet quod statim effundas, advolasti egens ad tribunatum, ut in eo magistratu, si 'OSSes, Viri tui similis esSes. XXI. Accipite nunc, quaeSo, non ea, quae ipSe in se alque in domesticum dedecus impure atque intemperanter, Sed quae in nos fortunasque nostras, id est in universam rempublicam impie ac ne sarie secerit. Ab huius enim scelere omnium malorum principium natum reperietis. 51. Nam, quum L. Lentulo C. Marcello consulibus Kalendis Ianuariis labentem et prope cadentem rem publicam sulcire cuperetis, ipsique C. Caesari, si sana mente es Set, consulere velleti S, tum iste venditum atque emancipatum tribunatum consiliis VcStris Opposuit cervicesque suas ei subiecit securi, qua multi minoribus in peccatis occiderunt. In te, M. Antoni, id de- erevit Senatus Et quidem incolumis, nondum tot luminibus
37쪽
exstinctis, quod in hostem togatum decerni est solitum moro maiorum. Et tu apud patres conscriptos contra me dicero auSuS ES, quum ab hoc ordine ego conservator eSSem, tu hostis rei publicae iudicatus Commemoratio illius tui sceleris intermissa est, non memoria deleta. Dum genu S hominum, dum populi Romani nomen exstabit, - quod quidem erit, Si per te licebit, sempiternum tua illa pestifera intercessio nominabitur. 52. Puid cupido a senatu, quid temere fiebat, quum tu unus adoleScens universum ordinem decernere dosalute rei publicae prohibuisti, neque id semel, sed SaepiuS, neque tu tecum de senatus auctoritate agi passus es 8 Pui clautem agebatur nisi ne deleri et everti rem publicam suntlitus velles, quum te neque principes civitatiS rogando neque maiores natu monendo neque frequens Senatus agendo dovendita atque addicta sententia movere potuit Tum illud multis rebus ante temptatis necessario tibi vulnus inflictum, quod paucis ante te, quorum incolumis suit nemo. 53. Tum contra te dedit arma hic ordo consulibus reliquisque imperiis et poteStatibus: quae non effugiSSes, ni Si te ad arma CaeSaris contulisses. XXII. Tu, tu, inquam, M. Antoni, prince9S C. Caesari omnia perturbare cupienti causam belli contra patriam inserendi dedisti. Puid enim aliud ille dicebat' quam causam sui dementissimi consilii et lacti adferebat, nisi quod
intercessio neglecta, ius tribunicium sublatum, circumscriptus a senatu esset Antonius 8 Omitto quam haec salsa, quam levia, praeSertim quum Omnino nulla causa tu Sta cuiquam esse possit contra patriam arma capiendi. Sed nihil de Caesarei tibi certe conlitendum est causam perniciosissimi belli in persona tua constitisse. 54 O miserum te, si intelligis, miseriorem . si non intelligis hoc litteris mandari, hoc memoriae prodi, huius rei ne pOSteritatem quidem omnium Saeculorum umquam immemorem fore, consules ex Italia expulsos,
cumque his Cn. Pompeium, quod imperii populi Romani decus ae lumen fuit, Omnes con Sulares, qui per valetudinemox sequi cladem illam fugamque potui S Sent, PraetoreS, Praetorios, tribunos plebis, magnam partem Senatus, omnem Sub- Olem iuventutis, Urioque verbo rem publicam expulsam atque exterminatam suis sedibus t 55. Ut igitur in seminibus
38쪽
est causa arborum et stirpium, sic huius luctuosissimi belli semen tu suisti. Doletis tres exercitus populi Romani interfectos: interfecit Antonius. Desideratis clarisSimos cives: eos quoque vobis eripuit Antonius. Auctoritas huius ordinis iidflicta est: adflixit Antonius. Omnia denique, quae 'ostea vidimus - quid autem mali non vidimus 3-, si recte ratiocinabimur, uni accepta reseremus Antonio. Ut Helena Τroianis, sic iste huic rei publicae belli causa, causa pestis atque exitii suit. Reliquae partes tribunatus principiis simile S. Omnia perfecit, quae senatus Salva re publica ne seri 90SSent perfecerat. Cuius tamen Scelus in Scelere cognoscite. XXlli. 56. Restituebat multos calamitosos. In his patrui nulla mentio. Si severus, cur non in omne sy Si misericors, cur non in suo Sy Sed omitto caeteros. Licinium Lenticulam de ut ea condemnatum, collusorem Suum, reStituit, qua Si vero ludere cum condemnato non liceret: sed ut, quod in alea perdiderat, beneficio legis dissolveret. Puam attulisti rationem populo Romano cur eum restitui oporteret 8 Absentem, credo, in reos relatum: rem indicta causa iudicatam: nullum fuisse de alea lege iudicium: vi oppres Sum et armis: postremo, quod de patruo tuo dicebatur, pecunia iudicium esse corruptum Nihil horum. At vir bonus et re publica dignus. Nihil id quidem ad rem: ego tamen, quoniam e dem nulUm esse pro nihilo est, si ita esset, ignoscerem. Hominem omnium nequissimum, qui non dubitaret vel in foro alea ludere, lege, quae est de alea, condemnatum qui in integrum restituit, is non apertissime studium suum ipse pro siletur 57. In eodem vero tribunatu, quum Caesar in Hispaniam proficiscens huic conculcandam Italiam tradidisset, quae fuit eius peragratio itinerum, lustratio municipiorum i Scio me in rebus celebratissimis omnium sermone Versari, eaque, quae dico dicturuSque Sum, notiora esse omnibus, qui in Italia tum suerunt, quam mihi, qui non sui. Notabo tamen singulas res rotsi nullo modo poterit oratio mea satis sacere vestrae Scientiae. Etenim quod umquam in terris tantum flagitium exstilisse auditum est y tantam turpitudinem tantum dedecus XXIV. 58. V hebatur in essedo tribunus plebis: lictores laureati antecede-hanti inter quos aperta lectica mima portabatur: quam ex oppi-
39쪽
dis municipales, homines honesti, obviam neceSSario prodeuntes, non noto illo et mimico nomine, sed Volumniam consalutabant. Sequebatur rheda cum lenonibuS, comites nequissimi, reiecta mater amicam impuri filii tamquam nurum Sequebatur. O miserae mulieris secunditatem calamitosami Ηorum flagitiorum iste vestigiis omnia municipia, praefecturuS. CO-lonias, totam denique Italiam impressit. 59. Reliquorum factorum eius, patres conscripti, difficilis est sane reprehensio et lubrica . Versatus in bello est: saturavit se sanguine dissimillimorum sui civium: selix fuit, si potest ulla in scelere esse se licitas. Sed quoniam veteranis cautum esse volumus, quamquam dissimilis est militum causa et tua - illi secuti sunt: tu quaesi Sti ducem - , tamen, noapud illos me in invidiam voces, nihil de genere belli dicam. Victor o Τhessalia Brundisium cum legionibus revertisti. Ibi me non occidisti: magnum beneficium t Potuisse enim lateor. 9uamquam nemo erat eorum, qui tum tecum suerunt, qui mihi non censeret 'arci Oportere. 60. Tanta est enim caritas patriae, ut vestris etiam legionibus Sanctus essem, quod eam a me Servatam eSSe meminissent. Sed fac id te dedisso mihi, quod non ademisti, meque a te habere vitam, quia non a te sit erepta: licuitne mihi per tuas contumelias hoc tuum veneneium sic tueri, ut tuebar, praesertim quum te haec auditurum videres XXV. 61. Venisti Brundisium, in sinum quidem et in complexum tuae mi mulae. Puid est Num mentior uam miserum est id negare non Dosse, quod Sit turpissimum confiterit Si te munici se torum non 'udebat, ne
veterani quidem exercitus uis enim miles fuit qui Brundisii illam non viderit 3 quis qui nescierit veni Sse eam tot tibi dierum viam gratulatum quis qui non indoluerit tam sero
se quam nequam hominem secutus esset cognoscere 2 62. Italiae rursus percursatio eadem comite mima: in oppida militum crudelis et misera deductio: in urbe auri, argenti, maximeque vini foeda direptio. Accessit ut Caesare ignaro, quum esset ille Alexandreae, heneficio amicorum eius magi- Ster equitum constitueretur. Τum existimavit se suo iure cum Hippia vivere et equos vectigales Sergio mimo tradere. Tum sibi non hanc, quam nunc male tuetur, sed M. Pisonis
40쪽
domum ubi habitaret legerat. 9uid ego istius decreta, quid rapinas, quid hereditatum poSSOSSiones datas, quid ereptas
proferam 8 Cogebat egestas: quo Se verteret non habebat: nondum ei tanta a L. Rubrio, non a L. Τurselio hereditas venerat: nondum in Cn. Pompeii locum multorumque aliorum, qui aberant, repentinus heres Successerat. Erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuiSSet.
63. Sed haec, quae robustioris improbitatis sunt, omittamus: loquamur potius de nequiSSimo genere levitatis. Τuistis saucibus, istis lateribus, ista gladiatoria totius corporis firmitate tantum vini in Hippiae nuptiis exhauseras, ut tibi necesse esset in populi Romani conspectu vomere postridie. O rem non modo visu foedam, sed etiam auditui Si inter coenam in ipsis tuis immanibus illis poculis hoc tibi accidis-Set, quis non turpe duceret In coetu vero populi Romani negocium publicum gerenS, magiSter equitum, cui ructare turpe es Set, iS Vomen S DuStis esculentis vinum redolentibus gremium suum et totum tribunal implevit. Sed hoc ipse sa-tetur esse in suis Sordibus: veniamus ad splendidiora. XXVI. 64. Caesar Alexandrea se recepit, felix, ut sibi quidem videbatur: mea autem sententia, qui rei publicae sit infelix, felix esse nemo potest. Hasta posita pro aede IO- vis Statoris bona Cn. Pompeii - miserum mel consumptisonim lacrimis tamen infixus haeret animo dolor - bona, inquam, Cn. Pompeii Magni Voci acerbissimae subiecta praeconis. Una in illa re servitutis oblita civitas ingemuit servientibusque animis, quum omnia metu tenerentur, gemitu Stamen populi Romani liber fuit. Exspectantibus omnibus quisnam esset tam impius, tam demens, tam dis hominibusque hostis, qui ad illud scelus sectionis auderet accedere, inventus est nemo praeter Antonium, praesertim quum totossent circum hastam illam, qui alia omnia auderent: unus inventus est qui id auderet, quod omnium fugisset et resormidasset audacia. 65. Tantus igitur te stupor oppressit Vel, ut verias dicam, tantus furor, ut primum, quum Sector Si Sisto loco natus, deinde quum Pompeii sector, non te eXSecratum populo Romano, non detestabilem, non omnes tib